Polyglossia 2017

Chcemy być sobą
Początki rocka i punk-rocka w socjalistycznej
Polsce; sposoby
postrzegania i kreowania ciała i
cielesności jako głos w publicznym
dialogu
Koncept „żelaznej kurtyny”, wprowadzający
bariery do życia społecznego, zawsze
powodował chęć patrzenia poza nią, w kierunku
zachodu. Lata 50-te w Polsce naznaczone były
politycznymi represjami i pokazowymi proce-
dawała młodym ludziom głos w układzie zbudowanym
na powszechnej zmowie milczenia.
Muzyka dawała także możliwość
odzyskiwania, manifestacji posiadania i
możliwości zmieniania własnego ciała.
Cielesność i ciała młodych ludzi stawały się
polem do wyrażania wolności jednostki. W oficjalnej
socjalistycznej ideologii podporządkowywanie
się zasadom i normom estetycznym
wykreowanym przez reguły systemu, pewien
konformizm ciała, był jednym ze sposobów kontrolowania
i ograniczania prywatnej sfery jed-
staje się więc aktem publicznym, próbą
odzyskania władzy. Młodzi ludzie poprzez ingerencję
we własną cielesność, sprzeciwiali się
dominującej estetyce, a przez to dominującej
ideologii. Skórzane kurtki i spodnie, własnoręcznie
szyte ubrania, przebijanie uszu
agrafkami, krzykliwe kolory, ćwieki i metalowe
ozdoby, charakteryzujące młodzież skupioną
wokół środowisk rockowych i punkowych stały
się symboliczną bronią w walce o odzyskanie
możliwości decydowania o własnym ciele, a
jednocześnie metodą sprzeciwiania się władzy.
oszonych przez Wojciecha Jaruzelskiego, które
prezentowała na każdym koncercie stały się
emblematem wyrażającym sprzeciw przeciwko
krępującym jednostkę ograniczeniom systemu.
Podobnie zespół Republika w swoich
teledyskach nawiązywał do czarno-białej, orwellowskiej
rzeczywistości. Ciekawym przykładem
wykorzystania symboliki jako środka
sprzeciwu, była także grupa Pomarańczowa Alternatywa,
działająca we Wrocławiu i łodzi,
która poprzez surrealistyczne happeningi
artystyczne ośmieszała władze. Grupa ta często
sami. Lata 60-te przyniosły nieco rozluźnienia.
W 1967 do Polski, na koncert przyjechali Rolling
Stonesi i młodzi ludzie tłumnie gromadzili się
przed Pałacem Kultury i Nauki, by choć przez
chwilę spojrzeć, lub tym bardziej, być blisko
nostki przez władze. Wygląd i jego kreacje były
kontrolowane i tonowane przez brak dostępności
tkanin i gotowej odzieży. Długie kolejki po
produkty codziennej potrzeby regulowały rutynę
dnia codziennego i wyznaczały jego rytm.
Parada słoni i
Pomaranczowa Rewolucja
Siła symboliki w kreowaniu alternatywnych
narracji
odwracała, przekręcała lub ośmieszała oficjalne
słownictwo i frazy nowomowy używane przez
władze w politycznym i społecznym dyskursie.
Jej słynne akcje miały na celu wykpienie
władzy i doprowadzenie do aresztowania za jak
zachodnich idoli. Do Polski docierały okruchy
kultury z zachodu. Dopiero lata 70-te i 80-te
przyniosły rozkwit polskiego rocka i punku. W
1980 odbył się pierwszy Festiwal Muzyków
Rockowych w Jarocinie, który zgromadził ponad
20,000 młodych ludzi. Był to największy festiwal
muzyki młodzieżowej, głównie rockowej
(chociaż pojawił się tam również zespół
punkowy) w państwach bloku wschodniego.
Muzyka stawała się środkiem ekspresji frustracji
oraz krytyki otaczającej młodych ludzi
rzeczywistości. Muzyka i zgromadzenia muzyczne
były nie tyle częścią oficjalnej narracji i
życia w kreowanej przez rządzącą Partię Socjalistyczną
przestrzeni społecznej, stawały się negacją
tej przestrzeni, odrzuceniem systemu,
życiem poza nim. Muzyka, sama będąc mocnym
środkiem wyrazu negowała oficjalne środki ekspresji,
pozwala na priorytetyzację jednostki,
wyeksponowanie jej z ogółu. System promował
konformizm, pasywną akceptację rzeczywistości,
ciszę i brak dialogu społecznego– muzyka
Ludzie ustawieni w długich wężykach zlewali
się w jedno, wyglądali podobnie, nosili się omalże
identycznie. Bourdieu w swojej analizie
kładzie duży nacisk na ciało jako pole, w którym
zderzają się: władza i indywidualna siła, w
którym objawia się przemoc symboliczna.
Możliwość kreacji, zmiany oraz panowanie i
kontrola nad własnym ciałem przez jednostkę
Odniesienie do symboliki i narracji
pozwala w pełni analizować „nieustanne tango”
pomiędzy władzami socjalistycznej Polski a
artystami, pozwala na pewną analizę re-interpretacji
przestrzeni społecznej oraz dyskursu
społecznego. Pomimo oficjalnych zapewnień
władz, które deklarowały zapewnienie obywatelom
wolności słowa i ekspresji artystycznej, w
Polsce funkcjonowała cenzura, ograniczająca
możliwości publikowania tekstów. Słowa krytykujące
realia życia w Polsce, władzę czy system,
były usuwane. To doprowadziło do rozkwitu
symboliki, która efektywnie budowała
nową sferę dialogu i alternatywną metodę ekspresji
prowadzącą do omalże otwartego sprzeciwiania
się władzy. Bunt przeciwko systemowi
odbywał się jednakże w zupełnie innym wymiarze.
Symbole oraz metafory posiadały ogromna
siłę wyrazu. Okulary słoneczne wokalistki rockowej
Kory, nawiązujące do ciemnych okularów
najbardziej absurdalne czyny. Symbolem Pomarańczowej
Alternatywy stały się pomarańczowe
krasnoludki, rozprzestrzeniane jako graffiti.
Przykładami akcji tej grupy były kolportowane
oraz umieszczane w przestrzeni publicznej
slogany typu: “Boże, pobłogosław komunistów”,
happeningi polegające na rozdawaniu
papieru toaletowego i podpasek ośmieszające
politykę ograniczania podaży produktów codziennego
użytku, w tym środków higienicznych,
czy słynne zatrzymanie „galopującej inflacji”,
podczas którego milicja aresztowała uciekających,
biegnących z transparentami „INFLACJA”
członków Pomarańczowej Alternatywy.
Nieustanne tango
Próby odzyskania moralności
poprzez kwestionowanie dominujących
narracji
Subkultury w Polsce stworzyły alternatywną
przestrzeń dla protestu przeciwko