LÍ THUYẾT ÔN THI THPTQG 2018 MÔN HÓA HỌC - NGUYỄN HỬU TRỌNG (BIÊN SOẠN)

Tài liệu ôn thi THPTQG 2018
a. Phân đạm moni: NH 4 Cl, (NH 4 ) 2 SO 4, NH 4 NO 3 Các muối này được điều chế từ amoniac
và axit tương ứng Muối amoni có dạng tinh thể nhỏ không màu (để phân biệt, (NH 4 ) 2 SO 4
thường được nhuộm màu xanh) và rất dễ tan Muối amoni có khả năng làm cho đất chua thêm
(có pH < 7), do đó chỉ th ch hợp cho loại đất t chua, hoặc đã được khử chua từ trước (dùng
CaCO 3 hoặc CaO) Ở nhiệt độ cao hoặc gặp chất bazơ mạnh, muối amoni b phân hủy cho NH 3
bay ra Do vậy, việc bảo quản phân đạm amoni cần để nơi thoáng mát và tránh l n với các chất
bazơ (vôi sống, vôi tôi ) (NH 4 ) 2 SO 4 và NH 4 NO 3 thuộc loại phân đạm được dùng phổ biến ở
trên thế giới Amoni nitrat có tỉ lệ % N cao (35%), tuy nhiên nó dễ chảy nước (do h t hơi nước
trong không kh ẩm) và đóng cục, không th ch hợp với điều kiện không kh có độ ẩm thường khá
cao ở Việt Nam
. Phân đạm ure(NH 2 ) 2 CO: là loại phân đạm tốt nhất hiện nay, có %N rất cao(46%), không
làm thay đổi độ axit-bazơ của đất do đó th ch hợp với nhiều loại đất trồng Có nhiều phương
pháp để tổng hợp ure, thường là từ NH 3 và CO 2 (ở nhà máy phân đạm Hà Bắc, tổng hợp ure theo
phương pháp này) Trong đất, ure biến đổi l n thành amoni cacbonat theo phản ứng sau:
(NH 2 ) 2 CO + 2H 2 O(NH 4 ) 2 CO 3 Nhược điểm của ure là dễ chảy nước, tuy t hơn so với muối
nitrat, vì vậy phải bảo quản ở nơi khô ráo
c. Phân đạm nitr t. Đó là các muối nitrat: NaNO 3 , Ca(NO 3 ) 2 Các muối này được điều chế
từ axit nitric và cacbonat kim loại tương ứng Phân đạm nitrat dễ chảy nước, khó bảo quản
7. Phân lân: cung cấp photpho hóa hợp cho cây dưới dạng ion photphat PO 4 3- . Phân lân
đặc biệt cần thiết cho cây ở thời kì sinh trưởng, nó th c đẩy các quá trình sinh hóa, quá trình trao
đổi chất và năng lượng của thực vật, có tác dụng làm cho cây trồng cứng cáp, cành lá khỏe, hạt
chắc, quả hoặc củ to Phân lân đánh giá theo tỉ lệ % khối lượng P 2 O 5 tương ứng với lượng
photpho có trong thành phần của nó Nguyên liệu để chế biến phân lân là quặng apatit và
photphorit, có thành phần ch nh là Ca 3 (PO 4 ) 2.
. Phân lân tự nhiên: Có thể dùng trực tiếp bột quặng photphat làm phân bón
Ca 3 (PO 4 ) 2 tuy không tan trong nước nhưng tan được trong một số axit hữu cơ có sẵn trong đất,
hoặc được tiết ra từ rễ một loại cây Vì vậy bột quặng photphat chỉ được dùng ở những vùng đất
chua hoặc một số loại cây nhất đ nh Về loại phân này, ở nước ta sản xuất phổ biến dạng phân
lân nung chảy Cách điều chế Phân lân nung chảy: Trộn bột quặng photphat và loại đá có
magie(VD đá bạch vân còn gọi là đolomit CaCO 3 .MgCO 3 ) đã đập nhỏ, rồi nung ở nhiệt độ cao,
trên 1000 0 C Sau đó làm nguội nhanh và tán thành bột Phân lân nung chảy có dạng tinh thể nhỏ
màu xanh, hơi vàng, trong như thuỷ tinh nên gọi là phân lân thuỷ tinh
b. Supephotphat: Thông thường gọi là supe lân, dạng bột màu trắng xám hoặc s m, với thành
phần ch nh là muối tan được, đó là Ca(H 2 PO 4 ) 2 Có hai loại là supe lân đơn và supe lân kép
a) Supephotphat đơn: Trộn bột quặng photphat với dung d ch axit sunfuric đặc, phản ứng sau
đây xảy ra: Ca 3 (PO 4 ) 2 + 2H 2 SO 4 Ca(H 2 PO 4 ) 2 + 2CaSO 4
Phản ứng tỏa nhiệt làm cho nước bay hơi Người ta thêm nước vừa đủ để muối CaSO 4 kết tinh
thành muối ngậm nước: CaSO 4 .2H 2 O (thạch cao) Supephotphat đơn là hỗn hợp của canxi
đihiđrophotphat và thạch cao.
b) Supephotphat kép: Trộn bột quặng photphát với axit photphoric, phản ứng sau đây xảy ra :
Ca 3 (PO 4 ) 2 + 4H 3 PO 4 3Ca(H 2 PO 4 ) 2
Trong thành phần của supephotphat kép không có l n thạch cao, do đó tỉ lệ %P 2 O 5 cao hơn
c. Amophot.
Cho amoniac tác dụng với axit photphoric thu được hỗn hợp NH 4 H 2 PO 4 , (NH 4 ) 2 HPO 4. Hỗn
hợp các muối này có tên là amophot, nó là một thứ phân bón phức hợp có cả các nguyên tố N và
nguyên tố P Phân đạm nitrat dùng th ch hợp cho những vùng đất chua và mặn
8. Phân kali: cung cấp cho cây trồng nguyên tố kali dưới dạng nguyên tố ion K + . Phân
kali gi p cho cây hấp thụ được nhiều đạm hơn, cần cho việc tạo ra chất đường, bột, chất xơ, chất
Biên soạn:Nguyễn Hửu Trọng-01264524997-nhtrongulaw@gmail.com 9