Create successful ePaper yourself
Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.
<strong>Nr</strong>. 4 - <strong>2018</strong><br />
GEZONDHEIDSMAGAZINE<br />
Fruit en groenten beschermen<br />
best tegen kanker<br />
Deze zeven trucs verlengen je leven<br />
Hoe blus je maagbrand?<br />
SANA nr 64<br />
1
-<br />
-<br />
Bestellen?<br />
www.nutribell.be<br />
COLOFON<br />
I-SANA MAGAZINE<br />
Web-en Gezondheidsmagazine<br />
Uitgeverij:ADVIES MEDIA vzw<br />
info@isana.be<br />
www.isana.be<br />
Redactieadres:<br />
Wegvoeringstraat 66a<br />
B-9230 Wetteren<br />
redactie@isana.be<br />
Uitgave:<br />
Tweemaandelijks elektronisch<br />
nummer<br />
Verantwoordelijk uitgever:<br />
Monique Kmita<br />
Gedelegeerd bestuurder:<br />
Danny Zeegers<br />
Verantwoordelijke marketing,<br />
promotie en advertenties België:<br />
peter.adviesmedia@gmail.com<br />
Verantwoordelijke regie Nederland:<br />
Kees Martens<br />
Hoofdredacteur:<br />
Jan van Bercken<br />
2 SANA nr 64 SANA nr 64 3<br />
Art-Director:<br />
Ellen Drenth<br />
Artistiek advies:<br />
Alvin Bamps<br />
Documentatie & secretariaat:<br />
Klaudia Pauwels<br />
Abonnementen:<br />
Losse nummers : € 3,20<br />
Jaarabonnement: € 24,95<br />
Copyright <strong>2018</strong><br />
Alle in de advertenties en redactionele<br />
stukken opgenomen gegevens, alsook foto’s<br />
door derden aangeleverd, vallen onder<br />
verantwoordelijkheid van het betrokken bedrijf,<br />
instelling of dienst die aanlevert aan Advies<br />
Media vzw. Voor de juistheid, de aard en de<br />
rechten van die gegevens kan de uitgever niet<br />
aansprakelijk worden gesteld. Advertenties<br />
kunnen zonder enige motivering worden<br />
geweigerd.<br />
Niets uit deze uitgave mag worden<br />
verveelvoudigd en/of openbaar gemaakt, door<br />
middel van druk, fotokopie of welke andere<br />
wijze ook, zonder voorafgaande schriftelijke<br />
toestemming van de uitgever. De inhoud<br />
(teksten en advertenties) van I-sana is geen<br />
medisch advies en kan een consult bij een<br />
arts niet vervangen. Bij medische problemen<br />
of twijfel moet altijd een geneesheer worden<br />
geraadpleegd.<br />
i-sana een uitgave<br />
van Advies Media<br />
Hulpdiensten en<br />
artsen kunnen er<br />
over meepraten:<br />
de maatschappij is<br />
veranderd. Agressie in<br />
ziekenhuizen is wekelijkse, soms<br />
dagelijkse kost. Apotheken durven<br />
geen wachtdienst meer organiseren<br />
zonder omkadering van de politie,<br />
nachtsluizen en enkel betalen met<br />
kaart en op dringend voorschrift,<br />
anders riskeren ze het niet meer.<br />
Zelfs mensen die je moeten helpen<br />
worden gehinderd of afgestraft. Bij<br />
sommige gelegenheden worden<br />
hulpdiensten zoals brandweer of<br />
ambulance verhinderd naar de<br />
plaats van het onheil te komen.<br />
Mensen hebben meer hulp nodig,<br />
want ze zijn kwetsbaar, maar<br />
dat wordt soms door anderen<br />
verhinderd.<br />
En ook de keuzevrijheid wordt<br />
gedwarsboomd onder de noemer<br />
van wetenschap. Sommige<br />
korporatistische organisaties<br />
zijn daarom weer een kruistocht<br />
begonnen tegen natuurlijke<br />
geneeswijzen: planten en kruiden,<br />
homeopathie, acupunctuur, het<br />
wordt allemaal in hetzelfde hoekje<br />
geveegd onder de dekmantel van de<br />
heilige wetenschap, gesteund door<br />
oppermachtige lobby’s.<br />
En van dat alles is de kwetsbare<br />
mens het slachtoffer met zijn eeuwig<br />
dezelfde verzuchtingen: we hebben<br />
het koud, geef ons wat warmte,<br />
we vervelen ons, geef ons wat<br />
verstrooiing, we begrijpen het niet<br />
meer, geef ons wat uitleg, we zijn<br />
het rechte pad kwijt, leid ons, we zijn<br />
ziek, maak ons weer gezond, we<br />
kunnen het leven niet aan, maak het<br />
wat gemakkelijker en eenvoudiger,<br />
Voorwoord<br />
Vertrouw op de natuur<br />
we zijn bang van de toekomst, geef<br />
ons wat zekerheid en veiligheid!<br />
Met andere woorden: maak het wat<br />
op mensenmaat... of geef ons weer<br />
vrede, zekerheid, rust, tevredenheid,<br />
geborgenheid, geef ons weer zin<br />
om te leven. Geef ons perspectief,<br />
iets waarvoor we het moeten doen.<br />
Maar tot wie zullen we ons wenden?<br />
Wie geeft ons onbevangen,<br />
onbevooroordeeld en zonder<br />
eigenbelang uitleg over ons leven,<br />
onze gezondheid, onze toekomst en<br />
onze veiligheid?<br />
Nog nooit is er zoveel onzekerheid<br />
geweest, zoveel verwarring,<br />
zoveel onduidelijkheid, en dat alles<br />
ondanks het feit dat de kennis<br />
toeneemt, de mogelijkheden<br />
vergroten en de kansen voor het<br />
grijpen liggen… tenzij anderen er<br />
belang bij hebben dat te verhinderen<br />
en de informatie te vervalsen.<br />
Tot wie zullen we ons richten?<br />
Mességué zei het tientallen jaren<br />
geleden al en ook Linus Pauling<br />
verkondigde hetzelfde adagio:<br />
de natuur heeft altijd gelijk. Die<br />
is sinds de grondlegging van de<br />
schepping gelijk, rechtvaardig en<br />
onbevooroordeeld voor iedereen.<br />
We leven te ver van de natuur af.<br />
Als we leren uit de natuur, leren uit<br />
de schepping, dan zullen we ons<br />
niet zo gauw vergissen.<br />
Daarom voor ons eigen geluk,<br />
voor onze gezondheid en voor<br />
ons perspectief op de toekomst:<br />
vertrouwen op de natuur en er<br />
verstandig gebruik van maken, ook<br />
voor onze gezondheid en onze<br />
veiligheid!<br />
Jan van Bercken<br />
Hoofdredacteur
06<br />
Fruit en groenten beschermen best<br />
06tegen kanker<br />
NHOUD<br />
36Jog je niet dood<br />
12 24<br />
12Hoe blus je maagbrand?<br />
38Oorsuizingen: de stille hel<br />
26<br />
16Hoe voorkom je jicht?<br />
Deze zeven trucs verlengen je<br />
20leven<br />
40Tabak: gaskamer van de dood<br />
42Rugpijn komt uit de ziel<br />
24Voorkom nierstenen: drink meer<br />
Heilzame planten en hun<br />
44toepassing<br />
20<br />
40<br />
Overgewicht verhoogt risico op<br />
26diabetes<br />
Jong blijven: huid hydrateren met<br />
30Aloë Vera<br />
Lekker gezond koken met<br />
46groentenkok Dominique Vreven<br />
48Groene vingers van Ivo Pauwels<br />
32Leverontsteking: dodelijker dan aids<br />
4 SANA nr 64 SANA nr 64 5
Synthetische vitaminepillen, helpen<br />
niet, ze kunnen zelfs ernstige ziektes<br />
veroorzaken<br />
Over kanker is het laatste woord nog niet gezegd,<br />
vooral niet omdat er ondanks de vooruitgang van<br />
de wetenschap nog steeds meer mensen het slachtoffer<br />
worden van deze terecht gevreesde ziekte.<br />
Lange tijd werd kanker als een soort maagzweer beschouwd.<br />
Dat betekende dat het een lokale aangelegenheid was, waarvoor<br />
het enkel nog nodig zou zijn een geschikt geneesmiddel<br />
te nemen. Even een pilletje slikken en weg was het gezwel.<br />
Maar wat de jongste jaren werd ontdekt, is niet zo hoopgevend<br />
in die richting. Natuurartsen zijn er van overtuigd: „We<br />
zien wel meer, maar we weten minder.” Kanker is een ziekte<br />
van de complete mens. Zelden is dat een lokaal verschijnsel.<br />
Fruit en groenten<br />
beschermen best<br />
tegen kanker<br />
De natuur geeft je nog altijd de<br />
beste garantie<br />
Omdat steeds meer patiënten het<br />
slachtoffer worden van kanker, is<br />
het niet ongepast te kijken in de<br />
richting van de moderne leef- en<br />
werkomstandigheden. Het voedsel<br />
is vervuild, de lucht is vervuild<br />
en dus ook ons lichaam.<br />
De geneesmiddelen<br />
zijn een industrie<br />
geworden, de<br />
productie en<br />
verwerking<br />
van voedsel is<br />
een industrie<br />
geworden<br />
en ook onze<br />
ontspanning<br />
onze leefomstandigheden<br />
worden door<br />
de industrie<br />
bepaald. Gevolg:<br />
we worden<br />
ziek op industriële<br />
schaal.<br />
Men wil ons doen geloven<br />
dat de wetenschap voor<br />
alles een oplossing heeft, maar<br />
die is tegenwoordig zo fragmentair<br />
dat ze door het bos de bomen niet<br />
meer ziet: elke oplossing kan voor<br />
nieuwe problemen zorgen en die<br />
worden dan van de hand gedaan<br />
als minieme bijwerkingen.<br />
Dat is bijvoorbeeld het geval met<br />
synthetische vitamines. Onderzoek<br />
bracht aan het licht dat wie voldoende<br />
vitamines uit het voedsel<br />
kon halen minder gauw ziek<br />
werd. Dat was bijvoorbeeld<br />
het geval met<br />
vitamine E en harten<br />
vaatziekten.<br />
Daar zag de<br />
industrie brood<br />
in en ging die<br />
vitamine E<br />
synthetiseren.<br />
Maar<br />
de natuur<br />
aanvaardt<br />
niet wat het<br />
zelf niet heeft<br />
en kan aanbieden<br />
en dus<br />
bleek dat mensen<br />
die synthetische<br />
vitamine E slikten er<br />
minder goed van waren<br />
dan wie die pillen niet pakte.<br />
Fruit en groenten bieden daarentegen<br />
wel bescherming.<br />
De natuur heeft gelijk<br />
Uit allerlei medische onderzoeken<br />
blijkt de relatie tussen voeding en<br />
hart- en vaatziekten en... kanker<br />
6 SANA nr 64 SANA nr 64 7
van langsom duidelijker. Daarentegen<br />
werd ook vastgesteld dat bepaalde<br />
soorten voedsel, de patiënt<br />
beter beschermde. Dat is bijvoorbeeld<br />
het geval met producten die<br />
veel provitamine A bevatten. Wortelen,<br />
rode biet, tomaat, koolrabi,<br />
het blijkt zeer efficiënt te zijn in<br />
de preventie van kanker. Sommige<br />
biologen dachten dat het derhalve<br />
aangewezen was om de patiënt<br />
massale doses vitamines te laten<br />
slikken waaraan deze producten zo<br />
rijk zijn, zowel vitamine C en E als<br />
provitamine A bleken daarom erg in<br />
trek te zijn. Wat bleek nu? Tijdens<br />
een grootscheeps bevolkingsonderzoek,<br />
gehouden onder een paar<br />
tienduizend proefpersonen, kwam<br />
aan het licht dat extra vitamines<br />
toedienen, zelfs al zijn ze nog zo<br />
gezond, weinig effect ressorteren.<br />
Hoge dosissen betacaroteen en vitamines<br />
C en E bieden bijlange niet<br />
de bescherming die evenwichtige<br />
en volwaardige natuurvoeding wel<br />
geeft. Het lichaam neemt uit groenten,<br />
vruchten en volkorenproducten<br />
zelf die stoffen die het nodig heeft.<br />
Bij synthetische vitamines gebeurt<br />
het eigenlijk andersom. Bovendien<br />
zitten in groenten vruchten zoveel<br />
begeleidende ballaststoffen die voor<br />
de assimilatie toch belangrijk zijn,<br />
hoewel de wetenschap er nog weinig<br />
over weet.<br />
Rokers stierven even veel<br />
Een jarenlange studie met meer<br />
dan 30.000 proefpersonen in de<br />
Verenigde Staten, het noorden van<br />
Scandinavië en China heeft aangetoond<br />
dat als men jarenlang aan<br />
verstokte rokers hoge dosissen<br />
vitamines C , E en provitamine A<br />
onder pilvorm toedient, dit op geen<br />
enkele wijze de gezondheid beïnvloedt.<br />
Integendeel, er sterven nog<br />
altijd evenveel proefpersonen aan<br />
longkanker en hartinfarcten als bij<br />
de groep die helemaal geen synthetische<br />
vitamines krijgt toegediend.<br />
Uit sommige studies bleek wel het<br />
tegendeel, namelijk dat in de groep<br />
die synthetische betacaroteen<br />
kreeg, het aantal longkanker significant<br />
gestegen was en wel met<br />
bijna 20 percent. Uit onderzoeken<br />
in China is ook gebleken dat toedienen<br />
van gesynthetiseerde vitamine<br />
C geen enkele invloed heeft op de<br />
preventie van kanker. In de controlegroep<br />
sterven nog altijd evenveel<br />
mensen aan maag-darmkanker<br />
en longkanker als in de groep die<br />
enkel een placebo kreeg.<br />
Groenten en fruit bieden wel<br />
bescherming<br />
Er is dus grote terughoudendheid<br />
geboden bij de interpretatie<br />
van allerlei rapporten. We hebben<br />
vitamines nodig, maar we hebben<br />
geen scheikunde nodig. Het zal heel<br />
gevaarlijk zijn dit te verkondigen,<br />
omdat de industrie er een interessante<br />
bron van inkomsten van gemaakt<br />
heeft. Kunnen we het zonder<br />
pillen stellen, dan kunnen we dat<br />
niet zonder groenten en fruit. En in<br />
deze controlegroep blijkt het dieet<br />
wel degelijk groot effect te hebben.<br />
Fruit en groenten bieden een zeer<br />
goede bescherming tegen kanker<br />
en vaatziekten. De medische<br />
wetenschap kan dit enkel vaststellen,<br />
bevestigen dat die thesis klopt,<br />
maar kan er jammer genoeg nog<br />
geen uitleg over geven. Eens te<br />
meer blijkt de grote intelligentie<br />
die bij de schepping in de natuur is<br />
gelegd.<br />
Synthetische vervangers van de<br />
natuur moeten dus duidelijk worden<br />
afgeraden, tenzij er ernstige<br />
vitaminetekorten bestaan en de dosis<br />
dan therapeutisch door de arts<br />
moet worden bepaald. Voor de rest<br />
moet de consumptie van fruit en<br />
groenten wel worden aangeraden<br />
en wel in belangrijke mate. Extra<br />
toedienen van gesynthetiseerde<br />
betacaroteen blijkt de sterftecijfers<br />
aan kanker zelfs te verhogen en<br />
het gebruik van gesynthetiseerde<br />
vitamine E blijkt ook de sterfte aan<br />
hersenbloedingen met meer dan de<br />
helft te doen toenemen. De natuurlijke<br />
vorm deed dat niet!<br />
Uit het onderzoek is nog maar eens<br />
gebleken hoe perfect de natuur is,<br />
en dat de methode om via nabootsing<br />
een industrie op te richten<br />
gevaarlijk kan zijn.<br />
Gelukkig heeft men toch al kunnen<br />
vaststellen dat er in fruit en<br />
groenten honderden, ja inderdaad<br />
honderden beschermende stoffen<br />
zitten die belangrijk zijn voor de<br />
gezondheid. Fruit en groenten zou-<br />
8 SANA nr 64 SANA nr 64 9
De beste zorgen uit de natuur!<br />
Uw online gezondheidsadviseur<br />
GEHEEL<br />
VERNIEUWDE SITE!<br />
www.boverte.com<br />
Advertentie<br />
BOVERTE is een moderne internetwinkel.<br />
Eenvoudig, overzichtelijk, informatief, vriendelijk geprijsd<br />
en een goede service.<br />
U koopt bij Boverte omdat…<br />
• U toegang heeft tot een mooi assortiment van producten.<br />
• U boven de 50 euro geen verzendkosten betaalt.<br />
den op die manier bepaalde fytooestrogene<br />
bestanddelen bevatten<br />
die precies een kankerpreventie<br />
kunnen geven ten opzichte van<br />
kankers die hormoonafhankelijk<br />
zijn. Uit onderzoek bij Aziatische<br />
volkeren blijkt dat onder hen die<br />
veel soja eten, zeer weinig borsten<br />
prostaatkankers voorkomen.<br />
Intussen weten we ook dat gesynthetiseerde<br />
hormonen levensgevaarlijk<br />
kunnen zijn. De pil heeft al<br />
voor talrijke borstkankers gezorgd.<br />
Soja niet. Het is dus niet onverstandig<br />
op de natuur te vertrouwen<br />
dan op de wetenschap van de<br />
industrie.<br />
Fruit tegen maagkanker en<br />
pancreaskanker<br />
In België blijken vooral maag- en<br />
colonkankers meest voort te komen.<br />
Sedert de tweede wereldoorlog<br />
is deze kankervorm het meest<br />
uitgebreid. Nitrosamines blijken<br />
de grootste verwekkers te zijn<br />
van maagkankers. Die ontstaan<br />
als nitraten onder invloed van het<br />
maagzuur omgevormd worden<br />
tot nitrieten. Fijne vleeswaren,<br />
worst en aromatische polycyclische<br />
koolwaterstoffen die ontstaan<br />
in gerookt en gegrild voedsel zijn<br />
grote boosdoeners. Ook verzadigde<br />
dierlijke vetten moeten worden<br />
ontraden niet enkel vanwege de<br />
gevaren voor hart- en vaatziekten,<br />
maar vooral ook omwille van de rol<br />
die ze spelen in het ontstaan en de<br />
ontwikkeling van prostaatkanker,<br />
borstkanker, pancreaskanker en<br />
baarmoederhalskanker. Daarentegen<br />
spelen vruchten, groenten en<br />
volkorenproducten een beschermende<br />
rol.<br />
Een goede raad dus: eet afwisselend,<br />
eet natuurlijk, eet ongeraffineerd,<br />
eet niet te veel dierlijke<br />
producten en bij voorkeur in een<br />
magere versie, gebruik niet te veel<br />
alcohol en rook niet... maar zoek<br />
bescherming tegen kanker niet in<br />
pillen, maar in dagelijks voldoende<br />
vruchten en groenten te eten. Je<br />
zal er een leven lang gezond en<br />
gelukkig door zijn.<br />
Jan van Bercken<br />
• U met korting op uw bestelling aankoopt.<br />
• De producten binnen 2 werkdagen bij u worden afgeleverd.<br />
• U gemakkelijke betalingsmogelijkheden heeft.<br />
• Onze winkel 365 dagen per jaar en 24 uur per dag geopend is.<br />
Daarnaast kunt u 7 dagen per week<br />
bij onze klantenservice terecht.<br />
• Wij garant staan voor een optimale service.<br />
• Wij u helder en duidelijk over<br />
de producten informeren<br />
via de website, per telefoon<br />
en via e-mail.<br />
10 SANA nr 64 e-mail: info@boverte.com - tel.: 00/31 (0)40 254 30 48 SANA nr 64 11
Eet altijd in een rustige omgeving en<br />
vermijd drankjes met koolzuurgas<br />
Hoe blus je<br />
maagbrand?<br />
Weinigen houden er effectief rekening<br />
mee hoelang spijzen er over<br />
doen om de maag te verlaten. Ze<br />
vullen de maag maar op met allerlei<br />
producten die je bezwaarlijk nog<br />
voedsel kunt noemen en verwonderen<br />
er zich nadien over dat ze ziek<br />
zijn.<br />
Het kan ook gebeuren dat je er<br />
nochtans treffelijke eetgewoonten<br />
op nahoudt en toch last krijgt van<br />
je maag. Dan moet je nagaan wat<br />
er aan de hand is.<br />
Emotionele problemen<br />
Niets beïnvloedt de spijsvertering<br />
zo zeer als emotionele moeilijkheden.<br />
Een kleine tegenslag kan bij<br />
sommige patiënten al voldoende<br />
zijn om hen helemaal uit hun<br />
normale doen te halen voor wat de<br />
spijsvertering betreft. Ze krijgen<br />
een zwaar gevoel, soms zure oprispingen,<br />
verteren slecht de spijzen<br />
die langer in de maag achterblijven<br />
en hun trek in voedsel vermindert<br />
uiteraard ook. Als ze luisteren naar<br />
deze reactie van hun natuurlijk instinct<br />
zal het probleem snel voorbij<br />
zijn. Als ze desondanks toch nog<br />
altijd de maag volproppen, dan is<br />
dat vragen om moeilijkheden.<br />
Als er wat hapert, vast dan een<br />
dagje, of sla tenminste toch de volgende<br />
maaltijd over. Deze logische,<br />
natuurlijke houding zal je veel ellende<br />
besparen.<br />
Brandend maagzuur kan ook<br />
Iedereen heeft wel eens problemen met de maag. Als het<br />
zich beperkt tot wat narigheid van voorbijgaande aard,<br />
is er niets aan de hand. Een zwaar gevoel na uitgebreid<br />
tafelen, na het eten van kost die je niet gewoon was, bij het<br />
eten van producten die niet heel vers meer waren, of als je<br />
hebt moeten eten in minder prettige omstandigheden zoals<br />
net voor een examen, is het normaal dat de maag wat tegensputtert.<br />
Als je evenwel altijd last hebt voor of na het eten, altijd op<br />
hetzelfde tijdstip in verband met de maaltijd, of altijd na het<br />
eten van welbepaalde spijzen, dan is er iets aan de hand.<br />
Waar je ook moet op letten is als je voortdurend last hebt<br />
van zure oprispingen. Ga na wanneer dit gebeurt of onder<br />
welke omstandigheden.<br />
12 SANA nr 64 SANA nr 64 13
optreden als je plots van voedingspatroon<br />
verandert, een vaak<br />
gezien probleem dat zich tijdens de<br />
vakantiemaanden aandient. Er zijn<br />
patiënten die gedurende het hele<br />
jaar treffelijk eten, maar tijdens de<br />
vakantie alle remmen losgooien. Als<br />
ze al geen reisdiarree krijgen, dan<br />
zitten ze wellicht opgescheept met<br />
een maagprobleem, waarvan brandend<br />
maagzuur meest voorkomt.<br />
Het volstaat natuurlijk zich zoveel<br />
mogelijk aan zijn normaal dieet te<br />
houden, wat voorzichtiger te zijn,<br />
opdat de problemen niet meer<br />
optreden.<br />
Wees kieskeurig<br />
Als je vaker last krijgt van brandend<br />
maagzuur, let dan meer op<br />
wat je eet. Zo vermijd je best<br />
frisdranken met koolzuurgas, ook<br />
andere soorten prik-dranken, vette<br />
vleessoorten zoals varkensvlees<br />
en bereide vleeswaren, de zogenaamde<br />
fijnkost. Gebruik ook<br />
minder zout, geen scherpe kruiden<br />
zoals peper en nootmuskaat, noch<br />
sambal en pili-pili of nog hetere<br />
kruiden. Uiteraard moet ook koffie<br />
worden verboden, evenals snoep<br />
en witte suiker. Vruchtensappen<br />
zijn voor patiënten die last hebben<br />
van maagzuur evenmin gunstig.<br />
Je moet natuurlijk ook niet te veel<br />
drinken bij het eten, maar wel langzamer<br />
eten en goed kauwen en het<br />
voedsel voldoende inspeekselen.<br />
Wel goed is het om ’s avonds net<br />
voor het slapen gaan en ’s morgens<br />
onmiddellijk bij het opstaan, maar<br />
toch een kleine uurtje voor het ontbijt,<br />
een glas lauw water te drinken.<br />
U kan dit ook verrijken met wat<br />
vers geperst sap van aardappelen.<br />
Vooral als je op vakantie bent of op<br />
weekend en niet altijd de beschikking<br />
hebt over goede natuurlijke en<br />
onschadelijke medicijnen is dit een<br />
welgekomen tip. Ook een theelepeltje<br />
natrium bicarbonaat kan snel<br />
wonderen verrichten. Ook iets om<br />
altijd in je reiskoffer mee te nemen.<br />
En het is uiteraard verstandig om je<br />
te wapenen tegen deze onvoorziene<br />
probleempjes. Denk daarom aan<br />
Nasturan van Fytobell en stop het<br />
voor alle veiligheid ook in je reisapotheek.<br />
Jan van Gendt<br />
Lastige<br />
spijsvertering?<br />
Nasturan<br />
helpt natuurlijk<br />
Stimuleert vertering!<br />
Soms heb je een baksteen op<br />
de maag, een opgeblazen<br />
gevoel door een opspelende<br />
spijsvertering.<br />
Als vet niet gemakkelijk verteert<br />
en de verschillende<br />
spijsverteringsorganen niet goed<br />
samenwerken, is Nasturan de<br />
ideale hulp.<br />
Zelfs als er geen eetlust is of het<br />
eten te langzaam verteert,<br />
stimuleert het de sappen en<br />
helpt de spijsvertering.<br />
Nasturan: druppels 100 ml.<br />
cnk-bestelcode 2991-479<br />
Meer info op www.fytobell.be<br />
Gezonde kracht uit de natuur!<br />
14 SANA nr 64 SANA nr 64 15<br />
Advertentie
Hoe voorkom je<br />
jicht?<br />
Opgepast met lightproducten,<br />
ze kunnen een aanval uitlokken<br />
Jicht: de schrik slaat velen al<br />
om het hart als ze de naam<br />
alleen al horen. Niet zonder<br />
reden: het is een van de meest<br />
pijnlijke problemen die kunnen<br />
optreden. Jicht is een depot van<br />
urinezuurkristallen in de gewrichten,<br />
meestal aanvankelijk het gewricht<br />
van de grote teen. Die kristallen<br />
zijn het gevolg van te veel purines<br />
die ontstaan als afbraakproduct van<br />
lichaamseigen eiwitten, maar ook door voedsel. Veel purinerijk<br />
voedsel eten kan problemen opleveren. Vroeger dacht<br />
men: alcohol, veel vlees en vis, rijk eten en dat is wel zo,<br />
maar nu weet men dat er een heel metabool probleem achter<br />
schuilt. Wat is jicht en wat kun je er aan doen, ook op natuurlijke<br />
wijze?<br />
We zijn wat we eten. Ons lichaam<br />
moet uit het voedsel en de drank<br />
en met de lucht die we inademen,<br />
ons leven in stand houden. Vitaminen,<br />
mineralen, eiwitten, koolhydraten<br />
en vetten, we moeten het<br />
uit ons voedselpakket halen. Van de<br />
kwaliteit van die stoffen en van de<br />
manier waarop ons organisme uit<br />
de basisstoffen de levensnoodzakelijke<br />
elementen zal halen, hangt<br />
ook de kwaliteit van onze gezondheid<br />
en dus van ons leven af.<br />
Vermijd<br />
verzuring van<br />
het organisme<br />
Voor bepaalde ziekten kan het heel<br />
lang duren eer de gevolgen van<br />
een verkeerde gewoonte zichtbaar<br />
worden. Zo kan het tientallen jaren<br />
duren, eer het door verkeerd eten<br />
bijvoorbeeld tot een hartinfarct of<br />
een trombose kan komen. Gelukkig<br />
zijn er ook andere ziekten die<br />
de gevolgen sneller aan het licht<br />
brengen, zodat de patiënt spoedig<br />
het roer kan omgooien. Een van die<br />
kwalen is jicht.<br />
Een kwaal die even ongemakkelijk<br />
als ongevaarlijk is. Vervelend is wel<br />
voor de meesten dat ze totaal van<br />
voedingspatroon moeten veranderen,<br />
en niet altijd meteen een<br />
gevoelige verbetering ondervinden.<br />
Een voedingspatroon dat er jaren<br />
voor gezorgd heeft dat depots<br />
van zuurkristallen de gewrichten<br />
konden aantasten tot ze misvormd<br />
werden door de zogenaamde fytonen,<br />
kan je niet in één alternatieve<br />
maaltijd van richting doen veranderen.<br />
Toch is er iets te doen, vooral<br />
vooraleer het te laat is. Preventie is<br />
uiteraard ook hier beter.<br />
Overdaad<br />
Jicht was vroeger een ziekte die<br />
gereserveerd bleef voor koningen<br />
en adellijke lieden, mensen met<br />
macht en aanzien, met geld en een<br />
Bourgondische levensstijl. Het waren<br />
lieden die zich de overdaad van<br />
ongezonde gewoonten financieel en<br />
praktisch konden veroorloven.<br />
Arme mensen, de bevolking die het<br />
niet te breed had en zich niet dagelijks<br />
kon voeden met de trofeeën<br />
van jachtpartijen, geen liters wijn<br />
kon drinken, maar zich integendeel<br />
tevreden moest stellen met<br />
de vruchten van hun akker of lapje<br />
grond, weinig vlees konden verorberen,<br />
geen vette spijzen op tafel<br />
kregen, maar een kom vol groentesoep<br />
of karnemelkpap reeds als een<br />
feest konden beschouwen, kregen<br />
geen jicht.<br />
Die tijd is lang voorbij. In ons land<br />
hebben ongeveer 350.000 patiënten<br />
last van jicht onder een of<br />
andere vorm.<br />
Jicht kan ook ontstaan als bijkomend<br />
verschijnsel van b.v. leukemie<br />
of andere bloedziekten, nierafwijkingen<br />
of chronische nierziekten<br />
als gevolg van bepaalde medicamenten.<br />
Te rijke en eenzijdige voeding<br />
Onze welstand heeft ongetwijfeld<br />
gunstige kanten: de gemiddelde<br />
leeftijd van de bevolking stijgt, er<br />
zijn medisch gezien dingen mogelijk<br />
die vroeger beslist tot catastrofes<br />
voor patiënten zouden hebben<br />
geleid. We hebben het anderzijds<br />
goed voor wat betreft comfort<br />
en voedingsmogelijkheden; met<br />
andere woorden, het rijke westen<br />
heeft beslist geen honger en<br />
schaarste aan voedsel. Integendeel,<br />
er is nog nooit zoveel luxe op onze<br />
tafels gezien. Dat heeft dus duidelijk<br />
schaduwkanten. Honger hebben<br />
en gebrek aan voedsel is heel erg,<br />
zijn welvaart en overdadige luxe<br />
niet kunnen beheersen is even erg.<br />
Beschavingsziekten zijn daarvan<br />
het gevolg.<br />
Jicht is zo'n probleem. Jarenlang<br />
overdadig eten en drinken, vraagt<br />
zijn tol op. Weliswaar kan jicht ook<br />
het gevolg zijn van een storing in<br />
het metabolisme, dat is het altijd,<br />
maar meestal is de voeding daar<br />
16 SANA nr 64 SANA nr 64 17
Soepele spieren<br />
en gewrichten?<br />
Advertentie<br />
ook bij betrokken.<br />
Merkwaardig is dat hoe langer hoe<br />
meer jonge mensen het slachtoffer<br />
worden van de kwaal. Zelfs sportlui<br />
vormen er geen uitzondering<br />
op. De raad die veel dokters aan<br />
sportlui geven om meer eiwitten te<br />
gebruiken leidt tot een „algemene<br />
verzuring van het bloedbeeld”.<br />
De biefsteak-orgieën om spieren en<br />
kracht te ontwikkelen zijn eigenlijk<br />
een vergissing van de wetenschap<br />
geweest. Eiwitten zijn wel bouwstenen,<br />
maar het materiaal waarmee<br />
die bouwstenen vervoerd wordt, is<br />
vaak nadelig: vetten, purines, toxines.<br />
Jicht ontstaat dan als er een<br />
overdaad aan purines bestaat.<br />
Purines zijn eiwitstoffen die bij de<br />
stofwisseling in urinezuren ontbonden<br />
worden. Ze zitten in hoge mate<br />
verscholen in orgaanvlees zoals<br />
lever, nieren, hersenen, slachtafval<br />
enz... maar ook in schaaldieren,<br />
sardines, haring, peulvruchten en<br />
alcohol. Ook kunstmatige zoetstoffen<br />
zijn schuldigen. Aspartaam,<br />
xylitol, sorbitol, sacharine, geven<br />
urinezuur bij de ontbinding. De<br />
enige zoetstof die daarop uitzondering<br />
maakt is stevia.<br />
Als je jarenlang teveel purinerijke<br />
stoffen de spijsvertering induwt,<br />
moet het je niet verwonderen dat<br />
de nieren de purines niet meer kunnen<br />
elimineren, maar depots laten<br />
afzetten via de bloedbaan. De kristallen<br />
zetten zich vast in gewrichten,<br />
en pezen. Gewrichten zwellen<br />
op, worden rood en gaan ontsteken.<br />
De zogenaamde jichtknobbels<br />
worden zichtbaar. Die merk je<br />
doorgaans eerst aan de grote teen,<br />
ook in de oorlellen en op de ellebogen<br />
waar een soort eczeemachtige<br />
uitslag ontstaat. Er kan ontsteking<br />
volgen en dat is uiterst pijnlijk!<br />
Oplossing: vooral het dieet compleet<br />
omschakelen. Verminder eiwitten<br />
(behalve zuivel en eieren) en<br />
gebruik vitamine C. Het is gebleken<br />
dat mensen die voldoende vitamine<br />
C slikken minder last hebben van<br />
jichtaanvallen. Ook veel drinken<br />
is van belang zodat het urinezuur<br />
door de nieren kan worden uitgescheiden.<br />
Evenwichtig eten<br />
Je hoeft jezelf niet uit te hongeren.<br />
Wel moet je een verstandig<br />
en uitgebalanceerd dieet uitwerken<br />
en evenwichtig combineren.<br />
Dat betekent minder vlees, vooral<br />
minder orgaanvlees, vet vlees en<br />
varkensvlees. Ook geen bereide<br />
vleeswaren ofte charcuterie. Beperk<br />
alcohol, of nog beter: schaf het af.<br />
Schrap het toevoegen van suiker en<br />
eet wat meer fruit. Groenten: bravo<br />
maar vermijd peulvruchten. Eet wat<br />
meer aardappelen, volkorenproducten<br />
en rijst. Drink veel, maar geen<br />
lightproducten en geen alcohol en<br />
zeker geen bier. En wat kan je doen<br />
als je een aanval dreigt te krijgen:<br />
gebruik curcuma, dat spaart<br />
de gewrichten van ontstekingen.<br />
Curcuma Forte van Fytobell is<br />
daarom een bijzonder goed middel.<br />
En natuurlijk ook dagelijks bewegen.<br />
Wie in beweging blijft heeft<br />
minder last van jicht!<br />
Jan van Bercken<br />
CURCUMA<br />
FORTE<br />
Altijd vrij en<br />
soepel bewegen!<br />
Curcumine is een krachtige antioxidant,<br />
die bijdraagt tot de soepelheid van de<br />
gewrichten, spieren en pezen.<br />
Curcuma forte is hoog gedoseerd voor een<br />
snelle werking, die ook nog versterkt wordt<br />
door toevoeging van zwarte peper.<br />
Verpakking 90 stuks tabletten<br />
cnk-bestelcode 2963-700<br />
Meer info op www.fytobell.be<br />
Gezonde kracht uit de natuur!<br />
18 SANA nr 64 SANA nr 64 19
Is het eeuwig leven nog niet voor<br />
morgen, toch kunnen we door een<br />
gezonde levenswijze, aangepast<br />
voedsel, voldoende vitamines en<br />
mineralen en die paar trucjes toch<br />
heel wat dagen of misschien zelfs<br />
jaren aan ons leven toevoegen,<br />
maar vooral ook veel kwaliteit aan<br />
onze jaren toevoegen en dat is<br />
toch niet onbelangrijk. Hoe moeten<br />
we nu te werk gaan om langer te<br />
leven, gezonder te leven en met<br />
Tweemaal per week vis,<br />
niet roken en gedroogde<br />
vruchten in plaats<br />
van snoep<br />
Deze zeven trucs<br />
verlengen je leven<br />
Al eeuwen wordt door geleerden van over de hele<br />
wereld naar het wonderpoeder gezocht, het levenselixir<br />
dat het geheim van de eeuwige jeugd<br />
kan verschaffen. Dat geheim schijnt niet meteen<br />
te zullen worden gevonden. Hoewel wetenschapslui<br />
beweren dat het lichaam gemaakt is om eeuwenlang mee<br />
te gaan, lukt het hen niet te verklaren welke stof nu precies<br />
ontbreekt om die beloften waar te maken. En toch zijn er<br />
lichtpuntjes aan die zwarte hemel.<br />
meer plezier en minder ongemakken<br />
tot een hoge leeftijd op te klimmen?<br />
We geven u hier een deel van<br />
het geheim van Methusalem.<br />
Levensverwachting<br />
Natuurlijk kent iedereen wel een<br />
paar foutjes die gemaakt worden<br />
tegen algemene hygiëne en gezondheidsprincipes.<br />
Maar als je<br />
ze zo op een rijtje ziet zoals wij<br />
gaan doen, lijkt het toch een heel<br />
programma. Ze volgen is echt de<br />
moeite waard.<br />
Je kan natuurlijk beter van jongs<br />
af gezonde maatregelen nemen,<br />
dan hebben je lichaamscellen daar<br />
vanaf dat moment profijt van en<br />
wordt je levensverwachting duidelijk<br />
groter. Daarom volgende<br />
maatregelen.<br />
1. Dagelijks bewegen. Een grote<br />
fout van de moderne maatschappij<br />
is, dat ze de mensen niet meer<br />
verplicht om hun brood door fysieke<br />
arbeid te verdienen. Velen doen<br />
dat vanop een stoel, en sommigen<br />
zelfs vanuit een luie stoel. Maar wie<br />
dagelijks, of tenminste toch drietot<br />
viermaal per week goed traint,<br />
krijgt minder gemakkelijk kanker<br />
en ook andere tumoren krijgen<br />
minder vat op je.<br />
2. In de plaats van vlees, moet je<br />
meer vis op het menu zetten. Vis<br />
heeft een rechtstreekse invloed op<br />
de viscositeit van het bloed. Zelfs<br />
vette vis verbetert de vloeibaarheid<br />
van het bloed, waardoor de bloedplaatjes<br />
minder gauw aan elkaar<br />
klonteren en het dus evenmin snel<br />
tot een hartinfarct of beroerte zal<br />
komen. Vis bevat bovendien onverzadigde<br />
vetten en dat is gunstig ter<br />
voorkoming van hart- en vaatziekten.<br />
Bovendien heb je minder<br />
vervuilende stoffen binnen dan met<br />
vlees waarbij op de kweekmethodes<br />
nog een en ander te zeggen<br />
valt. Vis bevat ook meer vitamine<br />
A en D, houdt je huid, maar ook je<br />
binnenste langer jong.<br />
3. Magnesium is een mineraal dat<br />
spierkrampen voorkomt, maar ook<br />
een gunstige uitwerking heeft op de<br />
hartspier. Het is ook gunstig tegen<br />
krampen bij zwangere vrouwen.<br />
Baby’s van moeders die voldoende<br />
magnesium hebben genomen zijn<br />
gezonder en zijn ook beter ontwikkeld.<br />
Daarover werd recent in The<br />
Lancet - een eerbiedwaardig en<br />
gezaghebbend internationaal vaktijdschrift<br />
- gepubliceerd. Magnesium<br />
in combinatie met vitamine E<br />
is een levensredder. Daarenboven<br />
vitamine A tegen infecties en tegen<br />
kanker, en... je wordt een eeuw<br />
oud. Vitamine A is de vitamine die<br />
vooral helpt bij de preventie van<br />
kanker en aandoeningen van de<br />
slijmvliezen. Je vindt deze vitamine<br />
vooral in wortelen (onder vorm van<br />
provitamine A), spinazie, koolsoorten<br />
en pompoen. Als het ooit tot<br />
een beroerte mocht komen, dan<br />
zijn de overlevingskansen veel<br />
groter bij patiënten die voldoende<br />
vitamine A tot zich namen. Herstel<br />
is ook veel sneller en grondiger in<br />
geval van ziekte. Als je toch ziek<br />
zou worden dan is een glas vers<br />
geperst wortelsap voor elke maaltijd,<br />
of als tussendoortje een echt<br />
wondermiddel.<br />
4. Roken is een killer. Daarvan<br />
hoeft niemand met gezond verstand<br />
nog overtuigd te worden.<br />
Tabak bevat meer dan 2300 verschillende<br />
giftige stoffen, waarvan<br />
teer, en benzopyreen de bekendste<br />
en de gevaarlijkste zijn. Tabaksrook<br />
vernauwt de bloedvaten, verhoogt<br />
20 SANA nr 64 SANA nr 64 21
Ik ga op reis en neem mee...<br />
Advertentie<br />
kans op tumoren, veroudert de<br />
huid, veroorzaakt rimpels, verkleint<br />
het geheugen en de hersenfunctie,<br />
vermindert de vruchtbaarheid<br />
en de kans op zwangerschap en<br />
veroorzaakt blaaskanker en maagdarmkankers.<br />
Bovendien is het een<br />
vitaminerover. Stop met roken en<br />
je hebt een ongelooflijke dienst bewezen<br />
aan jezelf en je nageslacht.<br />
Gebleken is ook dat foetussen<br />
van rokende vaders minder goed<br />
ontwikkelen. Niet enkel de moeder<br />
heeft er dus wat mee te maken.<br />
5. Wees niet te eerzuchtig. Prestatiedrang<br />
kan tot vernietiging leiden.<br />
De stress kan zo groot worden dat<br />
eerst allerlei functionele storingen<br />
en nadien echt organische problemen<br />
kunnen ontstaan. Probeer je<br />
grenzen goed te verkennen en ga<br />
daar beslist niet over. Op tijd werken<br />
en creatief bezig zijn is goed,<br />
maar op tijd rusten, ontspannen en<br />
slapen is even nuttig en belangrijk.<br />
6. Overdaad schaadt, terwijl<br />
tekorten het lichaam tot een<br />
spaarprogramma dwingt. Je moet<br />
natuurlijk niet gaan leven zoals in<br />
de hongerlanden, maar het is toch<br />
nuttig af en toe eens een vastendag<br />
in te voeren. Drink dan enkel<br />
kruidenthee, desnoods vruchten of<br />
groentesappen (maar niet tegelijk)<br />
vooral ook veel water, om de<br />
stofwisselingsslakken af te voeren<br />
en beweeg, beweeg, beweeg. Tank<br />
zuurstof, en doe dat bij voorkeur in<br />
de open gezonde vrije natuur: de<br />
bossen, het park, aan zee, eventueel<br />
je tuin. Vlucht af en toe - als<br />
je dat kan - weg van de ongezonde<br />
stadslucht en de industrierook.<br />
Als je daar allemaal rekening mee<br />
houdt, dan kan het niet anders of je<br />
wordt stukken gezonder, en je zal<br />
jaren aan je leven in kwaliteit en<br />
schoonheid kunnen toevoegen. Van<br />
ganser harte gewenst!<br />
Jos van Landuyt<br />
Operatie schone handen!<br />
Ook op vakantie...<br />
Maar ook<br />
Travelbac<br />
probiotische handgel<br />
Verkrijgbaar in de apotheek met cnk-bestelcode: 3311-909 voor 30ml en 3311-917 voor 100ml.<br />
Liever online bestellen? Veilig en snel via www.almed.be<br />
22 SANA nr 64 SANA nr 64 23
Wie ooit nierstenen heeft gehad, weet<br />
wat helse pijnen zijn<br />
Voorkom nierstenen:<br />
drink meer<br />
Steeds meer mensen hebben<br />
last van nierkwalen.<br />
Het rijtje met dialysepatiënten<br />
wordt langer.<br />
Maar ook andere nierziekten<br />
worden met de dag “populairder”.<br />
Ontstekingen, beschadiging<br />
van de bloedvaatjes in de<br />
nieren door hoge bloeddruk, afsterven<br />
van niercellen, beschadiging van de kleine<br />
membranen van de nieren door suikerziekte,<br />
nierblokkering door misbruik van<br />
medicijnen... enz. En toch kunnen we niet<br />
zonder nieren, terwijl velen hun levenswijze<br />
organiseren alsof de nieren filters zijn, die<br />
als ze niet goed meer functioneren, meteen<br />
vervangen kunnen worden. Maar hoe houden<br />
we onze nieren levenslang gezond?<br />
Men staat er<br />
veel te weinig<br />
bij stil dat een<br />
niertransplantatie<br />
nog altijd<br />
een noodoperatie<br />
is, dat het<br />
geen gewone<br />
regel zal worden<br />
en dat we<br />
dus reden hebben<br />
om ook voor<br />
onze nieren zorg<br />
te dragen. En leef<br />
je dan toch gezond, en drink je dan<br />
toch zeer weinig of geen alcohol, en<br />
gebruik je toch enkel maar gezonde<br />
kost en veel fruit en groenten, dan<br />
nog kan het gebeuren dat een niersteencrisis,<br />
of koliek toeslaat. Nierstenen<br />
veroorzaken zowat de ergste<br />
pijn die iemand kan overkomen, zo<br />
erg om op handen en voeten door<br />
de kamer te kruipen.<br />
Opgepast met medicijnen<br />
Heel wat medicamenten zijn schadelijk<br />
voor de nieren. Bekijk daarom<br />
altijd goed de bijsluiter en wees<br />
voorzichtig met patent-pijnstillers<br />
die je weliswaar snel een gevoel<br />
van welbehagen verschaffen, maar<br />
langzaam maar zeker je nieren<br />
kapot maken. Fenacetine was<br />
destijds een populair middel dat<br />
in pijnstillers gemengd werd. Het<br />
heeft duizenden mensen vroegtijdig<br />
naar het graf gebracht door<br />
geblokkeerde nieren. Barbituraten<br />
in combinatie met cafeïne is ook<br />
een ruïne voor de nieren. Mensen<br />
met reuma, migraine, spierpijnen<br />
die gemakkelijk naar pijnstillers<br />
grijpen, moeten dubbel voorzichtig<br />
zijn met de middelen die ze slikken.<br />
Leg ze tijdig voor aan je arts en<br />
slik ze niet op eigen houtje. Vooral<br />
het langdurig slikken, leidt onherroepelijk<br />
tot miserie. Als je toch<br />
pijnstillers neemt, zorg er dan voor<br />
dat die pillen, slechts één enkele<br />
werkzame substantie bevatten. Het<br />
is de cocktail van vele stoffen die<br />
gevaren inhoudt.<br />
Voorkom nierstenen<br />
Een van de pijnlijkste problemen is<br />
nierstenen. Nierstenen zijn eigenlijk<br />
kristallen die ontstaan in de nieren<br />
tijdens de productie van urine. Er<br />
kunnen verschillende oorzaken zijn,<br />
maar één ding is zeker: wie te weinig<br />
drinkt, loopt het risico nierstenen<br />
te krijgen.<br />
Kleinere stenen kunnen verwijderd<br />
worden door ze uit te<br />
plassen. Er zijn ook stenen die<br />
helemaal geen pijn doen,<br />
omdat ze te klein zijn of<br />
geen scherpe randjes<br />
hebben. Er is grote<br />
kans dat je die nooit<br />
voelt, of dat ze via<br />
de urinewegen<br />
worden uitgeplast.<br />
Er zijn<br />
uraatstenen, oxalaatstenen en ze<br />
vergen een verschillende aanpak.<br />
Veel eiwitrijke kost is niet gunstig<br />
voor de nieren. Sla dus wat meer<br />
de vleesmaaltijd over en schrap<br />
orgaanvlees van je menu. Sterk<br />
gezouten kan je ook beter mijden<br />
en alcohol is voor niersteenpatiënten<br />
uit den boze. Veel drinken is<br />
erg belangrijk: op zijn minst 1,5<br />
liter, maar je mag gerust 2 liter<br />
per dag drinken. Guldenroedethee<br />
zal de nieren beter activeren.<br />
Voorkom ook onderkoeling van<br />
het onderlichaam, zodat blaasontsteking<br />
uitblijft en op die manier<br />
een besmetting van de blaas niet<br />
via de ureter naar de nieren zou<br />
gaan. De nieren kunnen altijd best<br />
een natuurlijk steuntje gebruiken.<br />
Denk daarom aan het prima middel<br />
Orthoren van Fytobell, op basis<br />
van guldenroede (solidago), berk<br />
en heermoes.<br />
Hans de Groot<br />
24 SANA nr 64 SANA nr 64 25
i - S a n a S p e c i a l<br />
Natuurlijke huidverzorging met<br />
ProbioticA<br />
VEILIG EN GEZOND,<br />
ZUIVERHEID VOOR THUIS EN OP REIS<br />
R
R<br />
Your friend on the go!<br />
Natuurlijke huidverzorging met<br />
Probiotica<br />
Veilig en gezond,<br />
zuiverheid voor thuis en op reis.<br />
MET<br />
NATUURLIJKE<br />
PROBIOTICA<br />
Iedereen kent wel antibiotica en de wijze waarop er tegenwoordig<br />
voor gewaarschuwd wordt: ze kunnen wel levens redden, maar<br />
op de duur door misbruik ook de immuniteit vernietigen en levens<br />
verloren laten gaan.<br />
Het tegenovergestelde zijn probiotica. Het zijn ook bacteriën die in<br />
de darm leven en de gezondheid in de hand werken.<br />
Ze verdrijven als het ware<br />
de slechte bacteriën.<br />
De bekendste formule zijn<br />
melkzuurbacteriën<br />
tegen diarree.<br />
MADE IN BELGIUM
Probiotica hebben hun natuurlijke habitat in de darmen. Ze worden<br />
het lichaam aangeboden via vooral gefermenteerde producten<br />
zoals yoghurt, zuurkool, karnemelk, tempé, gefermenteerde soja enz.<br />
Ze versterken het immuunsysteem, helpen bij de vertering en bepalen<br />
op die manier je gezondheid.<br />
Maar je kan ook op andere manieren gebruik maken van probiotica:<br />
bijvoorbeeld voor de persoonlijke hygiëne van je handen.<br />
Ook ziekenhuizen gebruiken ze meer en meer voor de reiniging<br />
omdat ze in dat milieu veiliger zijn en zelfs doeltreffender<br />
en minder schadelijk dan de klassieke ontsmettings- en<br />
poetsmiddelen.<br />
De Freemed producten zorgen voor<br />
probiotische REINIGING en VERZORGING<br />
Info?<br />
www.freemed.be
Een greep uit het ASSORTIMENT<br />
€6,49<br />
MET<br />
NATUURLIJKE<br />
PROBIOTICA<br />
€3,99<br />
FREEMED PROBIOTIC<br />
HAND CLEANING GEL (30 of 100 ml)<br />
De Freemed Handgel is een probiotische handgel die een gunstig<br />
milieu op de handen creëert en is bedoeld voor de reiniging van de<br />
handen zonder water en het verlagen van het risico<br />
op ziektekiemen.<br />
Inhoud: 30 ml of 100 ml<br />
FREEMED PROBIOTIC<br />
DOUCHEGEL/SHAMPOO<br />
De Freemed Probiotic Shampoo is een probiotische<br />
shampoo en douchegel die een gunstig<br />
milieu creëert voor het zacht reinigen van<br />
het lichaam en het verlagen van het risico op<br />
ziektekiemen.<br />
Inhoud: 100 ml<br />
€4,99<br />
FREEMED PROBIOTIC<br />
DEOSPRAY (MAN OF VROUW)<br />
De Freemed Probiotic DeoSpray is een probiotische deospray die de<br />
huid een gezonde microflora geeft door het creëren van een gunstig<br />
milieu en actief geuren bestrijdt op een 100% natuurlijke wijze.<br />
Inhoud: 50 ml<br />
€4,99<br />
€4,99<br />
ALLE FREEMED PRODUCTEN<br />
EN PRIJZEN ZIJN<br />
TERUG TE VINDEN VIA:<br />
Bij elke bestelling GRATIS<br />
een Freemed Lippenbalsem<br />
Actie geldig zolang de voorraad strekt<br />
www.freemed.be<br />
HIER KAN U TEVENS UW ONLINE BESTELLINGEN PLAATSEN
Hoger risico op hart- en vaatziekten<br />
bij suikerpatiënten<br />
Overgewicht verhoogt<br />
risico op diabetes<br />
Over suikerziekte weet iedereen wel dat het iets<br />
met insuline te maken heeft, want deze patiënten<br />
moeten ofwel minder koolhydraten eten, en vaak<br />
is daarmee het probleem opgelost, ofwel moeten<br />
ze insulinepillen slikken, of spuiten krijgen, zodat de suikers<br />
toch kunnen worden verwerkt in het lichaam.<br />
Bij suikerziekte produceert de alvleesklier of pancreas te<br />
weinig of soms helemaal geen insuline, of het lichaam is er<br />
ongevoelig voor geworden. De glucose of suikers die in het<br />
bloed circuleren kunnen daardoor niet worden opgenomen.<br />
Het bloedsuikergehalte stijgt, vandaar dat dit probleem<br />
suikerziekte wordt genoemd. Er bestaan twee vormen: een<br />
juveniele die al van in de jeugd optreedt en daarnaast ook<br />
ouderdomsdiabetes, als gevolg van het minder goed functioneren<br />
van de pancreas. En van dit laatste is nu bekend<br />
gemaakt dat het aantal voortdurend toeneemt. Toch hoeven<br />
deze patiënten niet meteen in paniek, te slaan, want als ze<br />
een correct dieet volgen, verdwijnen de klachten meteen.<br />
Als er niet voldoende insuline aangemaakt<br />
wordt, blijft de suiker in<br />
het bloed circuleren, waarna het<br />
teveel aan glucose door de nieren<br />
wordt uitgescheiden. Dat is de<br />
reden waarom deze patiënten via<br />
teststrips het suikergehalte kunnen<br />
meten. Opdat de nieren dat werk<br />
zouden kunnen klaren moet veel<br />
water worden gedronken. Vandaar<br />
dat deze patiënten veel dorst hebben<br />
en ook vaak moeten plassen.<br />
De natuur geeft dus alarmsignalen.<br />
Deze eerste symptomen van<br />
grote dorst en vaak plassen worden<br />
soms ook vergezeld van braken.<br />
Dit braken wordt veroorzaakt door<br />
een verzuring of acidose van het<br />
lichaam die het gevolg is van het<br />
verbranden van vet, want uit glycogeen<br />
kan geen energie worden<br />
gehaald bij de suikerpatiënt. Bij de<br />
verbranding van vet komen stoffen<br />
vrij zoals aceton, diaceetzuur<br />
en boterzuur. Nog meer vochtverlies<br />
kan optreden en uiteindelijk<br />
kan de patiënt in coma gaan. De<br />
juveniele vorm is het gevolg van<br />
het afsterven van de eilandjes van<br />
Langerhans in de pancreas, die verantwoordelijk<br />
zijn voor de productie<br />
van insuline. Bij ouderdomsdiabetes<br />
produceert de pancreas nog wel insuline,<br />
maar blijkbaar onvoldoende<br />
voor de levenswijze van de patiënt,<br />
of het lichaam is er resistent tegen<br />
geworden. Hierbij zijn de eerste<br />
symptomen vaak jeuk, slecht genezende<br />
wonden en infecties, veel<br />
dorst en uiteraard ook vaak plassen.<br />
Dieet aanpassen<br />
De arts moet uiteraard beslissen<br />
26 SANA nr 64 SANA nr 64 27
of uitwendig extra toedienen van<br />
insuline noodzakelijk is, maar in de<br />
meeste gevallen zal een aanpassing<br />
van het dieet volstaan om het<br />
probleem op te lossen.<br />
Desondanks is bijna drie tot vier<br />
percent van de Europese bevolking<br />
het slachtoffer van ouderdomsdiabetes.<br />
Dat aantal neemt voortdurend<br />
toe, want medici nemen<br />
aan dat tegen het jaar 2030 ruim<br />
vijftien percent van de bevolking<br />
met suikerziekte zal moeten rekenen.<br />
Volgens specialisten moet<br />
de belangrijkste oorzaak hiervan<br />
worden gezocht in de levenswijze:<br />
te veel suikers, te weinig beweging.<br />
De welstand die in de brede lagen<br />
van de bevolking steeds toeneemt,<br />
brengt ook andere eetgewoonten<br />
mee en dus ook meer diabetes.<br />
Vermijd overgewicht<br />
Om ouderdomsdiabetes te voorkomen<br />
of te vermijden moet de<br />
patiënt beslist overgewicht vermijden.<br />
Uit ervaring is gebleken dat<br />
als deze patiënten hun gewicht<br />
onder controle houden, de problemen<br />
vanzelf verdwijnen, of althans<br />
in toom te houden zijn. Oudere<br />
mensen en vooral gepensioneerden<br />
hebben de neiging meer te gaan<br />
eten als prettig tijdverdrijf. Als het<br />
gewicht onder controle blijft en<br />
kieskeurig omgesprongen wordt<br />
met voedsel, kunnen de meeste patiënten<br />
hun bloedsuikergehalte blijvend<br />
onder controle houden zonder<br />
dat ze daarvoor een beroep moeten<br />
doen op extra insuline. Medicatie is<br />
op die manier dus overbodig voor<br />
hen.<br />
Snel oplosbare suikers moeten uit<br />
het menu worden geschrapt. Voeg<br />
nergens extra suiker aan toe en<br />
wees heel matig met gebakjes en<br />
snoep. Langzaam absorbeerbare<br />
suikers afkomstig van zetmeel en<br />
koolhydraten uit vruchten stellen<br />
minder problemen. Ze zijn ook<br />
veel minder belastend voor hart en<br />
bloedvaten.<br />
Deze patiënten moeten ook actiever<br />
worden, want vaak ziet men ouderdomsdiabetes<br />
optreden bij mensen<br />
met een zittend leven. Dus, dagelijks<br />
gaan stappen, trappen lopen<br />
in de plaats van de lift te nemen<br />
en ook in het weekend fietsen,<br />
zwemmen, roeien, stappen of lichte<br />
looppas. Alle sporten waarbij een<br />
beweging tot stand komt, zijn goed.<br />
Statische sporten niet: balwerpen,<br />
gewichtheffen enz... zijn minder<br />
aan te raden.<br />
Deze patiënten hebben ook baat<br />
bij extra vitamine E, die ook een<br />
beschermende werking heeft tegenover<br />
hart en bloedvaten. Die vind<br />
je voornamelijk in tarwekiemen en<br />
volkorenproducten. Als tafelwater<br />
kan bronwater met een paar<br />
soeplepels Molkosan worden gedronken,<br />
aangezien deze ingedikte<br />
melkwei een stimulerende uitwerking<br />
heeft op de alvleesklier.<br />
Stevia<br />
Suikerpatiënten moeten natuurlijk<br />
altijd opletten voor wondjes,<br />
aangezien ze vaak slecht genezen.<br />
Sommigen hebben<br />
ook een vermindering<br />
van het gevoel<br />
in de ledematen,<br />
zodat visuele controle<br />
van voeten<br />
en benen sneller<br />
een probleem<br />
aan het licht zal<br />
brengen.<br />
Tenslotte<br />
mogen deze<br />
patiënten<br />
nooit een<br />
behandeling starten of stoppen<br />
zonder het advies van hun arts.<br />
Als de pancreas niet naar behoren<br />
werkt, dan kan dat een zware<br />
belasting voor het lichaam betekenen...<br />
Maar je kan er iets aan doen.<br />
Vrij eenvoudig zelfs.<br />
En natuurlijk het zoete mondje wil<br />
altijd wel iets om “gelukkig mee<br />
te zijn. Daarom ook wordt door de<br />
voedingsindustrie overal suiker aan<br />
toegevoegd.<br />
Wees kieskeurig bij het samenstellen<br />
van het menu en kies producten<br />
zonder suiker. Opgelet, zelfs in<br />
soepen en kant-en-klare maaltijden<br />
wordt veel suiker gebruikt.<br />
Voeg zelf ook nooit suiker ergens<br />
aan toe. En wil je toch een zoet<br />
mondje zonder de nadelen: gebruik<br />
dan Steviolglycosiden. Een goed<br />
product daarvoor is dan Stevabell.<br />
Je vindt het in apotheken en de<br />
betere natuurwinkel.<br />
Jos van Landuyt<br />
28 SANA nr 64 SANA nr 64 29
Jong blijven:<br />
huid hydrateren<br />
met Aloë Vera<br />
Advertentie<br />
We willen niet verouderen en toch gebeurt het: het zit<br />
in onze genen en daar kunnen we niets aan veranderen.<br />
Waar we wel iets kunnen aan doen, is dat we<br />
niet vroegtijdig zouden verouderen en dat zie je vooral aan<br />
de huid.<br />
Je merkt het zelf wel na de<br />
zomer: de huid is minder elastisch,<br />
ziet er wel getaand en<br />
mooier bruin uit, maar dat wijst<br />
op veroudering. Na jaren verkeerde<br />
behandeling en te veel<br />
zon gaan rimpels ontstaan en<br />
die zijn nog moeilijk weg te<br />
krijgen omdat de elastine in de<br />
huid breekt en die kan je niet<br />
meer “lijmen”.<br />
Wat moet je dan doen?<br />
Schoonheid van de huid begint<br />
van binnenuit: meer drinken,<br />
geen alcohol, minder koffie,<br />
geen fruitsap en gezoete drankjes,<br />
geen frisdrank, maar wel<br />
zuiver en puur water. Gemiddeld<br />
moeten we anderhalve en<br />
liever nog twee liter water per<br />
dag drinken.<br />
We verliezen namelijk vocht<br />
door de adem, de huid en transpiratie<br />
en door plassen. Als die<br />
hoeveelheid water niet wordt<br />
aangevuld, haalt het lichaam<br />
dat op de minst belastende<br />
manier en dat is de huid. Maar<br />
daar betaal je voor: rimpels,<br />
diepe groeven en vroegtijdige<br />
veroudering.<br />
Daarom: voldoende drinken, de<br />
zon mijden, een goede zonneolie<br />
of -crème toepassen, voldoende<br />
slapen, niet roken, geen<br />
alcohol gebruiken en op tijd de<br />
huid hydrateren.<br />
Ziedaar het recept voor<br />
de(bijna) eeuwige jeugd.<br />
En natuurlijk is het goed van<br />
een hydraterende crème te gebruiken<br />
met natuurlijke grondstoffen.<br />
Een prima middel daarvoor is<br />
de Aloë Vera-crème van Ellen<br />
Dee. Pas die tweemaal per dag<br />
toe na de zomer en je winter<br />
kan niet meer stuk, maar je<br />
huid ook niet en dat is uiteindelijk<br />
de bedoeling.<br />
Monique van Hasselt<br />
Aloë Vera Crème<br />
Bij droge en gevoelige huid<br />
De unieke formule van deze crème met de natuurlijke<br />
en waardevolle actieve bestanddelen van aloë vera<br />
is uitermate geschikt voor dagelijks gebruik, in het<br />
bijzonder bij de droge en gevoelige huid.<br />
De crème verzacht en zorgt voor een optimale vochtbalans,<br />
waardoor de huid een frisse en gezonde<br />
uitstraling krijgt.<br />
Bovendien wordt ze toegepast bij een door de zon<br />
beschadigde huid, striae en littekens.<br />
Verkrijgbaar bij uw apotheek met cnk-bestelcode 2885-390.<br />
Neem deze code mee, zo zal uw apotheker u sneller en beter<br />
kunnen helpen.<br />
Voor meer info: www.ellendee.be<br />
Potje 100 ml - Prijs € 5,95<br />
30 SANA nr 64 SANA nr 64 31
Wees kieskeurig met wat je eet<br />
en drinkt<br />
Leverontsteking:<br />
dodelijker dan aids<br />
Een gezonde lever is ongelooflijk<br />
belangrijk. Het is de grootste klier<br />
in het lichaam, weegt ongeveer<br />
1,5 kg en slaagt er als een perfecte<br />
chemische fabriek in elke drie<br />
minuten de complete bloedhoeveelheid<br />
van de mens te filteren<br />
en van giftige en andere onzuiverheden<br />
te ontdoen. Daarenboven<br />
maakt het galzouten die nodig zijn<br />
voor de splitsing van vetten en de<br />
vertering van eiwitten. Daarnaast<br />
is de lever verantwoordelijk voor<br />
de suikerhuishouding. Als de lever<br />
gestoord is, spreekt het vanzelf dat<br />
de hele stofwisseling daar hinder<br />
van ondervindt en dat de patiënt<br />
zich rotslecht voelt. Als de levercellen<br />
ontsteken, verharden ze,<br />
en sterven ze af: men noemt het<br />
levercirrose. Hoofdoorzaak hiervan<br />
is alcohol, medicijnen en virussen.<br />
Alcohol, de grote boosdoener<br />
Meer dan twee derde van al deze<br />
ellende wordt veroorzaakt door<br />
alcohol. De hoeveelheid die nodig is<br />
om miserie met de lever te krijgen<br />
is eigenlijk zeer klein. Het verraderlijke<br />
van de zaak is wel dat je langdurig<br />
ongestraft alcohol kan gebruiken,<br />
terwijl dan plots het verderf<br />
We weten allemaal dat het grootste aantal slachtoffers<br />
onder de mannelijke wereldbevolking<br />
geveld wordt door hartinfarct. Dat aantal is heel<br />
groot, maar wordt toch ingehaald door sterfgevallen<br />
als gevolg van leverontsteking of hepatitis. Vooral in<br />
ontwikkelingslanden is dat aantal verschrikkelijk. Hepatitis B<br />
velt er mensen als vliegen. Ook in de geïndustrialiseerde wereld<br />
is dat zo, maar het wordt goed verzwegen. We zijn allen<br />
bang voor aids, maar het maakt bijlange zoveel slachtoffers<br />
niet, hoewel het even besmettelijk is. Voor aids bestaat geen<br />
middel, zelfs niet preventief, terwijl dat voor hepatitis wel<br />
het geval is… en je kan je leven preventief organiseren!<br />
32 SANA nr 64 SANA nr 64 33
Advertentie<br />
toeslaat. Als je twintig jaar lang<br />
elke dag 50 gram alcohol gebruikt,<br />
dan heb je zeker miserie. Dat is het<br />
equivalent van vier pilsjes per dag.<br />
Dan mag je er natuurlijk geen wijn,<br />
of zeker geen sterke drank (whisky,<br />
jenever) bij drinken, of je bent veel<br />
eerder aan die 50 gram.<br />
De lever is evenwel zo’n prachtig<br />
orgaan dat het zichzelf kan herstellen.<br />
Gebruik drie maanden lang<br />
geen druppel alcohol, en je lever<br />
heeft zich zodanig hersteld dat hij<br />
weer normaal kan functioneren.<br />
Zelfs als 80 percent van de lever<br />
aangetast was, kan 20 percent zich<br />
zodanig herstellen dat de functie<br />
van de complete lever wordt overgenomen.<br />
Hoe merk je dat er wat aan de<br />
hand is met je lever? Let op verminderde<br />
eetlust, afkeer van bepaalde<br />
spijzen zoals koffie en vlees,<br />
verval van krachten en later gele<br />
verkleuring van de huid, nagels,<br />
lippen. Ook depressie, jeuk, vermoeidheid<br />
en verkleuring van de<br />
urine (donker) en bleke stoelgang<br />
wijzen op een leverprobleem.<br />
Probeer zeer hygiënisch te leven<br />
en let vooral ook op met besmet<br />
bloed: donorbloed en transfusies,<br />
oorprikken, tatoo’s enz…. Bovendien<br />
moet je echt compleet afzien<br />
van alcohol als het minste vermoeden<br />
bestaat dat er wat aan de hand<br />
is met de lever. Zelfs als je lever<br />
gezond is, kan je beter geregeld<br />
complete alcoholvrije dagen inlassen<br />
en zelfs alcoholvrije weken. Eet<br />
niet te veel vetten, wees spaarzaam<br />
met suiker, kauw grondig en<br />
let op voor virusdragers en besmet<br />
bloed. Maar bovenal is alcohol de<br />
grote vijand van je lever. Zelfs<br />
kleine hoeveelheden kunnen al<br />
schaden.<br />
En een ideaal natuurlijk middel<br />
om de lever gezond te houden, op<br />
basis van Mariadistel is Cardubell<br />
van Fytobell. Zo hou je je lever<br />
kerngezond!<br />
Jan van Bercken<br />
34 SANA nr 64 SANA nr 64 35
Sport is gezond, daar is iedereen van overtuigd, maar als<br />
je deze slogan roekeloos toepast, kan de sport zich tegen<br />
jouw gezondheid keren. Het is voor iedereen belangrijk<br />
voldoende in beweging te zijn en dat tot op hoge leeftijd<br />
te blijven. Een motor verslijt ook meer van niet gebruikt te<br />
worden, dan van op de gepaste wijze te presteren. Heel wat ziekten<br />
komen voort uit gebrek aan beweging. Dat aantal en de soort<br />
is groter en ruimer dan je denkt. Zelfs depressies en prostaatklachten<br />
moeten daaronder gerekend worden. Maar hart- en vaatziekten<br />
zijn wel meest bekend als gevolg van onvoldoende lichamelijke<br />
activiteit. Een actief sportprogramma, aangepast aan de leeftijd is<br />
dus van groot belang voor wie lang gezond wil blijven en een hoge<br />
leeftijd wil bereiken. Dat mag nochtans niet roekeloos gebeuren,<br />
want menig man van middelbare leeftijd of ouder heeft zijn plotse<br />
sportieve aspiraties met zijn leven moeten bekopen. Je kan niet<br />
onvoorbereid van een stilzittend leven, naar een intens sportleven<br />
overschakelen.<br />
Niet iedereen kan op gelijk welke leeftijd<br />
elke sport beoefenen, maar op elke<br />
leeftijd is beweging wel noodzakelijk. Je<br />
moet jezelf dus eerst onderzoeken tot<br />
wat je in staat bent en begin onderaan<br />
en geleidelijk aan. Vooral met krachtsporten<br />
moeten ouderen voorzichtig<br />
Sport is gezond, maar kan<br />
vanaf een bepaalde leeftijd<br />
levensgevaarlijk zijn<br />
Jog je niet<br />
dood<br />
zijn. Ook wie lange tijd niet aan sport<br />
heeft gedaan kan best eerst medisch<br />
advies inwinnen en een geleide training<br />
volgen. Als spieren en bloedsomloop<br />
niet getraind zijn, kunnen ouderen een<br />
plotse heftige inspanning niet aan. Zo<br />
zie je vaak dat in het weekend onder<br />
wielertoeristen geregeld doden vallen. De ouderen<br />
willen de jongeren nog kunnen bijbenen, maar de<br />
natuur wreekt zich op wie haar regels niet respecteert.<br />
Velen willen ook meedoen met de fitnessrage<br />
in allerlei clubs en sporthuizen. De kledingindustrie<br />
geeft hierin de toon aan. Men stelt sport zo aantrekkelijk<br />
mogelijk voor. Ook in de media wordt een<br />
sportief gedrag hoog geprezen, vandaar dat velen<br />
met een slecht geweten zitten en af en toe de joggingschoenen<br />
aantrekken of de fiets van stal halen.<br />
Hopelijk moeten ze hun inspanningen niet met de<br />
dood bekopen.<br />
Regelmatig oefenen<br />
En toch moet je aan sport doen. Toch mag je niet<br />
bij de pakken gaan zitten. Maar het devies luidt<br />
hier: „regelmaat”. Eigenlijk zou iedereen minstens<br />
drie dagen per week actief moeten bewegen. Niet in<br />
competitieverband, want van tennismatches onder<br />
vrienden hebben velen ook al letsels aan spieren of<br />
het skelet over gehouden, maar wel lichte looppas,<br />
een fietstochtje, een uurtje zwemmen. Je kan beter<br />
driemaal per week een uurtje aan sport doen, dan<br />
eenmaal in de week een hele dag. Het trainingseffect<br />
is veel groter en de conditie veel beter als je je<br />
sport regelmatig beoefent. Niet het geweld is van<br />
belang, wel de dosering en de regelmaat.<br />
Eigenlijk zijn de ouderwetse oefeningen nog best<br />
van al: gewoon stappen, gymnastiekoefeningen<br />
zoals we ze op school hebben geleerd, en gewoon<br />
baantjes trekken in het zwembad. Een paar keer<br />
per dag de trappen op en af lopen is zeer goed voor<br />
hart en bloedvaten. Door zo'n eenvoudig programma<br />
bereik je meer dan door ingewikkelde sporttrainingen.<br />
De pompfunctie van het hart verbetert, de<br />
cholesterolspiegel daalt, bloedvetwaarden gaan naar<br />
beneden, de suikerspiegel daalt, en ook de bloeddruk<br />
wordt lager, of althans toch genormaliseerd.<br />
Terzelfder tijd verbetert het long-minutenvolume,<br />
zodat je hart eenzelfde inspanning met minder<br />
zuurstof kan realiseren. Uiteindelijk vergroot de<br />
levensverwachting, het lichamelijk en het psychische<br />
welzijn. Iemand die geregeld aan sport doet,<br />
kan trouwens veel beter de stress van het dagelijks<br />
leven aan, zal accurater beslissingen nemen en veel<br />
minder last hebben van depressies en stemmingswisselingen.<br />
Ook zullen ze de gewone bezigheden in het leven<br />
beter aankunnen: trappen stijgen zonder buiten<br />
adem te geraken, een gesprek voeren terwijl je<br />
dapper doorstapt, en als je al eens een sprintje<br />
moet nemen om de bus of de trein te halen, of<br />
sneller de overkant van de weg te bereiken, sta je<br />
nadien niet te puffen als een oude stoomtrein. Sport<br />
is gezond, maar je moet het vooral met gezond verstand<br />
doen, anders ga je er aan kapot en tamelijk<br />
snel zelfs.<br />
Hans de Groot<br />
SUIKERVRIJ<br />
o o k g e s c h i k t v o o r d i a b e t i c i<br />
dills<br />
dIgEStIVE MIntS<br />
Zachtverfrissende muntjes<br />
met essentiële oliën<br />
uit kruiden en vruchten.<br />
Maakt de dingen<br />
verteerbaar!<br />
Verkrijgbaar in de apotheek:<br />
dills original<br />
met CnK-bestelcode: 2161-149<br />
dills ginger lime<br />
met CnK-bestelcode: 3035-086<br />
voor meer info:<br />
www.dills.be<br />
36 SANA nr 64 SANA nr 64 37<br />
Advertentie
Meestal is het gewoon stress,<br />
maar sluit oorinfarct niet uit<br />
Oorsuizingen:<br />
de stille hel<br />
Een van de meest vervelende problemen die een patiënt<br />
kan hinderen, zijn oorsuizingen. Ongeveer<br />
200.000 landgenoten hebben er last van. Oorsuizingen<br />
zijn enorm enerverend. De aard van het geluid<br />
kan ook erg verschillen: soms hoor je een gefluit, of een<br />
brom, of een gonzend lawaai. Sommige patiënten worden er<br />
depressief van.<br />
Vooral als het geluid ’s nachts wordt<br />
waargenomen of in stille periodes,<br />
is het erg hinderlijk. De sterkte<br />
van het geluid wordt ongeveer als<br />
20 decibel ervaren. Vooral vanaf<br />
de middelbare leeftijd kan men<br />
er last van hebben. Omdat achter<br />
oorsuizingen een ernstige kwaal<br />
kan schuilen, moet men er meteen<br />
aandacht aan schenken.<br />
De belangrijkste oorzaak is stress.<br />
Door de stress scheidt het lichaam<br />
meer adrenaline af, waardoor het<br />
bloed dikker wordt, dus minder<br />
vloeibaar, terwijl terzelfder tijd de<br />
bloedbaan vernauwd wordt. Op die<br />
wijze worden de trilzenuwen minder<br />
bevloeid met bloed en dus gaan ze<br />
als het ware tegen elkaar leunen.<br />
Zonder dat er een geluid wordt geproduceerd,<br />
interpreteren de hersenen<br />
deze situatie als een geluid,<br />
zodat het als gonzen, brommen of<br />
geklingel wordt ervaren.<br />
Oorinfarct<br />
Een bloeddrukverschil, stress,<br />
opwinding, een verkoudheid, een<br />
verkeerd uitgevallen sportoefening,<br />
waarbij de hals was betrokken, te<br />
brutaal omkijken of de hals bewegen<br />
met koude spieren, kan al<br />
oorsuizen tot gevolg hebben. Men<br />
moet er dus zelf wat op letten wanneer<br />
het oorsuizen een aanvang<br />
nam. Als het probleem niet meteen<br />
voorbij is, of toch langer dan een<br />
dag duurt, moet men meteen naar<br />
de arts, want er kan een oorinfarct<br />
optreden. Bij oorinfarct dreigen<br />
zenuwbanen af te sterven als niet<br />
tijdig wordt ingegrepen. Omdat<br />
zenuwcellen niet herstellen, is het<br />
luisteren met dat oor onherroepelijk<br />
verloren.<br />
De ziekte van Ménière<br />
is een andere<br />
mogelijke oorzaak.<br />
In dat<br />
geval treedt<br />
tegelijk ook<br />
misselijkheid,<br />
duizeligheid en<br />
onvast stappen<br />
op. Bij de ziekte<br />
van Ménière<br />
moet men<br />
ook proberen<br />
de bloedsomloop zo goed mogelijk<br />
te herstellen en de vloeibaarheid<br />
van het bloed te verbeteren. Ginkgosan<br />
van Fytobell kan daar bij<br />
helpen.<br />
Vermijd lawaai<br />
In elk geval moet de patiënt proberen<br />
lawaai te vermijden. Lawaaierige<br />
disco’s moeten beslist niet worden<br />
bezocht, ze kunnen het oor en<br />
het gehoor onherroepelijk beschadigen.<br />
Bij werk dat veel decibels<br />
produceert, moeten oorbeschermers<br />
worden gedragen. Causticum<br />
D 4 is een prima middel als er oorsuizingen<br />
optreden, evenals Secale<br />
cornutum D4. Cocculus D4 is vooral<br />
een middel als er misselijkheid optreedt<br />
tegelijk met de oorsuizingen,<br />
er pijn in het achterhoofd is en er<br />
een afkeer bestaat van frisse lucht.<br />
Maar meest van al zijn oorsuizingen<br />
het gevolg van stress en dus niets<br />
om je bang van te maken. Je moet<br />
wel de stress te lijf gaan. Ontspanningsoefeningen,<br />
rust<br />
en een goede vakantie,<br />
samen met een gezonde<br />
levensfilosofie zullen het<br />
probleem helpen oplossen.<br />
Ook Stressbalans van<br />
Fytobell is in dat geval<br />
een goede uitkomst.<br />
Jos van Landuyt<br />
38 SANA nr 64 SANA nr 64 39
Steeds meer vrouwen<br />
sterven jonger door tabak<br />
Tabak: gaskamer van<br />
de dood<br />
Merkwaardig toch: ouderen zien af van het roken,<br />
terwijl steeds meer jongeren er mee beginnen.<br />
De leeftijd waarop men begint, wordt ook steeds<br />
jonger. Het is haast niet te geloven, maar toch<br />
spreken wetenschappelijke bewijzen steeds duidelijker:<br />
elke derde kankerpatiënt mag zijn probleem op rekening<br />
van tabak schrijven. Eigenlijk komt het hier op neer dat elke<br />
dag een kleine 10.000 mensen het leven verliezen als gevolg<br />
van het roken van tabak. Je kan er niet meer omheen dat er<br />
een direct oorzakelijk verband bestaat tussen roken en het<br />
ontstaan van sommige kankers. Longkanker spant daarin de<br />
kroon. Het kan meer dan twintig jaar kan duren vooraleer de<br />
kanker zich openbaart maar de rekening komt. Stoppen met<br />
roken heeft meteen zin, maar het kan bij zware rokers dan<br />
ook twintig jaar duren vooraleer het lichaam zich van alle<br />
giftige stoffen heeft bevrijd. Je kan dus beter helemaal niet<br />
roken.<br />
De overheid heeft al heel wat maatregelen<br />
genomen om het roken te<br />
beperken, maar in teveel Europese<br />
landen mag nog reclame gemaakt<br />
worden voor tabak. Bovendien beginnen<br />
vooral jongeren en vrouwen<br />
meer te roken. Jongeren worden<br />
daarom doelbewust door de marketing<br />
beïnvloed. Allerlei motieven<br />
van romantiek, gezelligheid, stoerheid<br />
en macho-kwaliteiten, naast<br />
sensuele ervaringen en voorspiegelingen<br />
moeten de jongeren er<br />
van overtuigen dat ze eigenlijk niet<br />
volwassen kunnen doen of worden<br />
zonder sigaretten. Het is precies<br />
in deze categorie dat de meesten<br />
beginnen te roken, terwijl volwassenen<br />
- vooral mannen - er mee<br />
ophouden.<br />
Vooral vrouwen lopen gevaar<br />
Een tweede spijtige vaststelling<br />
is dat ook vrouwen steeds meer<br />
beginnen roken en toch hebben zij<br />
daar allerminst reden voor. Artsen<br />
vrezen dat binnenkort longkanker<br />
het meest zal voorkomen bij<br />
vrouwen. Op dit ogenblik is dat nog<br />
altijd borstkanker, maar het aantal<br />
longkankergevallen neemt schrikwekkend<br />
toe. Maar ook borstkanker<br />
wordt gerelateerd aan roken. Reden:<br />
emancipatiedrang, geldingsdrang,<br />
modebeeld, het zogenaamde<br />
rollenpatroon willen doorbreken en<br />
vooral bij jongeren andersom willen<br />
zijn tegenover de waarschuwingen<br />
van ouderen.<br />
Roken verhoogt de vrije radicalen in<br />
het lichaam. Dat wil zeggen dat er<br />
een tekort aan vitamines ontstaat<br />
en vooral dat het risico op hart- en<br />
vaatziekten, zowel als voor kanker<br />
toeneemt. Bovendien zijn allerlei<br />
infectieziekten waarbij de weerstand<br />
een rol speelt gemakkelijker<br />
overdraagbaar bij rokers. Vrouwen<br />
die de contraceptieve pil nemen<br />
moeten er rekening mee houden<br />
dat, als ze bovendien ook roken, ze<br />
een sterk verhoogd risico op trombose<br />
lopen. Redenen genoeg om<br />
te stoppen. Terwijl mannen bang<br />
zijn voor hun gezondheid, lijken<br />
vrouwen zich daar minder aan te<br />
storen, tot… het noodlot toeslaat.<br />
Stoppen<br />
Als je wel wil stoppen met roken en<br />
het niet kan, zijn er tegenwoordig<br />
voldoende hulpmiddelen, zonder<br />
dat de longen en de mondholte<br />
verpest moeten worden door rook<br />
en door de talrijke gevaarlijke stoffen<br />
die in tabaksrook zitten. Denk<br />
daarbij aan Xantipex van Fytobell<br />
dat de rookhonger beteugelt.<br />
Daarnaast is het ook goed te zorgen<br />
voor vrije-radicalenvangers en<br />
dat zijn vitamines A, E en C. Die<br />
zijn ruim voorhanden in groenten<br />
en vruchten en tarwekiemen. Als je<br />
gezond en gevarieerd eet en daarbij<br />
enkel natuurlijke voeding gebruikt<br />
met veel groenten en vruchten en<br />
volkorenproducten heb je eigenlijk<br />
geen extra vitamines nodig. Moet<br />
dat wel, dan kan je beter natuurlijke<br />
vitamines nemen, de andere<br />
zijn wel gelijkaardig gemaakt en de<br />
scheikundige formule is identiek,<br />
maar de absorptie en de werking is<br />
heel verschillend. De begeleidende<br />
stoffen zijn namelijk even belangrijk<br />
en dat heeft men jammer<br />
genoeg lange tijd over het hoofd<br />
gezien. Tenslotte is van het aantal<br />
sterfgevallen bij jongeren, naast<br />
verkeersongevallen, tabak de grote<br />
oorzaak. Nog zin in een trekje? Je<br />
zou het voor minder laten...<br />
Monique van Hasselt<br />
40 SANA nr 64 SANA nr 64 41
Nicotine, overgewicht en<br />
zittend leven spelen heel<br />
grote rol<br />
Rugpijn<br />
komt uit<br />
de ziel<br />
Rugpijn is wel een probleem waar de meerderheid<br />
van de bevolking mee “zit”. Zelfs al op jongere<br />
leeftijd kan het toeslaan. Er is haast niemand die<br />
er vroeg of laat niet mee geconfronteerd wordt.<br />
Slechte houding, te zware boekentas, eenzijdige<br />
en te belastende sporten, verkeerde voeding, ongevallen,<br />
verkeerde heftechnieken, maar ook emotionele problemen,<br />
naast misbruik van genotmiddelen zoals tabak, zijn er verantwoordelijk<br />
voor. Wat doe je er aan?<br />
In een aantal zeldzame gevallen<br />
kan rugpijn ook de maken hebben<br />
met aangeboren problemen. Maar<br />
meestal hebben we zelf schuld aan<br />
rugklachten die meer dan 90 percent<br />
van de volwassen mannen en<br />
vrouwen in ons land ooit treft. De<br />
wervelkolom is het orgaan dat wellicht<br />
het meest mishandeld wordt.<br />
Het komt er niet enkel op aan te<br />
weten wat je er kan aan verhelpen,<br />
belangrijker nog is na te gaan hoe<br />
de kwaal ontstaat en hoe je dergelijke<br />
vervelende problemen kan<br />
voorkomen.<br />
Aangepast<br />
Het vervelende van de rug is, dat<br />
hij zich heel goed aan slechte<br />
situaties aanpast. De spieren van<br />
kinderen bijvoorbeeld werken niet<br />
meer als vroeger, ze spelen minder<br />
buiten, zitten aan te kleine schoolmeubeltjes,<br />
zitten met gebogen<br />
rug voor een plat schrijfblad, terwijl<br />
dat vroeger schuin was, dragen te<br />
zware boekentassen, doen minder<br />
aan sport, spelen liever met computerspelletjes<br />
en zitten zich te vergapen<br />
aan televisie in de plaats van<br />
buiten te ravotten. De rugmuskulatuur<br />
verzwakt, ze hebben minder<br />
sterke buikspieren en vooral, dat<br />
alles doet in dit stadium, voorlopig<br />
geen pijn... tot het onvermijdelijke<br />
gebeurt: een tussenwervelschijf die<br />
opspeelt, op zenuwbanen duwt en<br />
erge pijn veroorzaakt. In het beste<br />
geval zijn het facetgewrichten of de<br />
rugspieren zelf die wat last veroorzaken.<br />
Het duurt dus duidelijk een<br />
tijd vooraleer men merkt dat de rug<br />
gevaar liep. Soms gaan daar jaren<br />
overheen, maar uiteindelijk gebeurt<br />
toch het onvermijdelijke. Het komt<br />
er op aan niet enkel de rugspieren,<br />
maar ook de buikspieren te trainen,<br />
zodat de patiënt over een natuurlijk<br />
korset beschikt. Eigenlijk zouden<br />
dagelijks een paar eenvoudige<br />
rugspierversterkende oefeningen<br />
moeten worden gedaan, die nemen<br />
slechts een vijftal minuutjes van<br />
je tijd, maar ze zijn erg nuttig om<br />
problemen met de rug te voorkomen.<br />
Als de ziel protesteert<br />
Maar niet enkel zware boekentassen<br />
of verkeerde houdingen en<br />
slecht heffen kan funest zijn voor<br />
de rug, ook wat zich in het hoofd en<br />
de ziel afspeelt, kan zijn weerslag<br />
hebben op de rug en resulteren in<br />
pijn.<br />
Psychische problemen, overwerk,<br />
stress, financiële problemen kunnen<br />
hun weerslag hebben op de<br />
gezondheid van hart en bloedvaten,<br />
op de maag, op de lever... maar<br />
hoe onwaarschijnlijk het ook klinkt,<br />
ook op de rug. Spanningen vertalen<br />
zich snel in spanningen van<br />
de hals- en rugspieren. We kunnen<br />
dat gemakkelijk voelen, als we<br />
gespannen zijn, krijgen we vaak<br />
krampen in de nek. Spanningen die<br />
de omgeving veroorzaakt, maar<br />
ook faalangst, moeilijkheden op het<br />
werk, problemen met de partner of<br />
de kinderen, maar ook stress en te<br />
grote werkdruk kunnen spierspanningen<br />
veroorzaken en dus leiden<br />
tot chronische rugklachten.<br />
Het spreekt vanzelf dat ontspanningsoefeningen,<br />
een goede vakantie,<br />
geregeld bewegen in de<br />
natuur, tot ontspanning zal leiden<br />
en dus de rugklachten ook zal laten<br />
afnemen.<br />
Zijn er echt letsels en heb je blijvend<br />
last van rugpijn, dan is het<br />
goed een chiropraktor of osteopaat<br />
te raadplegen, om de wervelkolom<br />
in zijn fysiologisch juiste stand te<br />
brengen.<br />
Wat sommigen misschien niet<br />
weten, is dat roken even schadelijk<br />
is voor de rug als voor de longen<br />
en het hart en de bloedvaten. Door<br />
tabaksrook vernauwen de bloedvaten,<br />
ook ter hoogte van de rug.<br />
Daardoor komen gemakkelijker<br />
verkrampingen voor en dus ook<br />
rugletsels en pijn. Tenslotte spreekt<br />
het vanzelf dat overgewicht een<br />
niet te onderschatten factor is,<br />
die moet worden behandeld. Wie<br />
te zwaar weegt zal zijn rug te fel<br />
belasten. Een gezonde vermageringskuur<br />
is hier op zijn plaats. En<br />
je kan je goed behelpen met deze<br />
perfect natuurlijke middelen zoals<br />
Articulan en Curcuma Forte van<br />
Fytobell, dat de problemen langs<br />
natuurlijke weg helpt op te lossen.<br />
Jan van Bercken<br />
42 SANA nr 64 SANA nr 64 43
Heilzame plantenextracten en hun toepassing<br />
Plant van de maand<br />
We vinden lavendel zo fijn dat we het<br />
ook in de eigen tuin graag planten en<br />
desnoods op de vensterbank in een<br />
bloempot voor het keukenraam zetten.<br />
Algemeen<br />
Lavendel heeft een eeuwenlange traditie<br />
en is een van de meest bekende kruiden<br />
die veel om de geur wordt gebruikt. Mensen<br />
drogen de lavendel en gebruiken het<br />
in geurzakjes. Reeds bij de Grieken en<br />
Romeinen werd lavendel in de badhuizen<br />
gebruikt omwille van die bijzondere geur.<br />
Egyptenaren maakten parfums op basis<br />
van lavendel. Volgens de legende zou<br />
Cleopatra Julius Caesar ermee hebben<br />
Door Kees Martens<br />
Kruidenkundige<br />
Lavandula officinalis L<br />
Echte Lavendel:<br />
ideaal bij stress en nervositeit<br />
Lavendel geeft altijd zo’n beetje een vakantiegevoel. Lavendel<br />
associëren we graag met het zonnige zuiden, met de geuren<br />
van de eeuwige zomer, met dolce far niente en met dromen in<br />
de natuur van de Provence, met de paarse kleuren van golvende<br />
velden, de blauwe zee van het zomerkruid. Maar lavendel is<br />
meer. Het verfrist, geeft kleur aan de tuin, verlengt het vakantiegevoel,<br />
maar is ook een bijzonder kruid dat goed is voor de gezondheid.<br />
verleid. En in het graf van Toetanchamon<br />
werden vazen met zalf gevonden die nog<br />
naar lavendel roken.<br />
Maar lavendel doet veel meer. Ook haar<br />
medicinale eigenschappen worden al<br />
eeuwenlang geroemd. Lavendel werkt<br />
kalmerend, helpt je beter te slapen en<br />
helpt bij depressiviteit. Ook kan lavendelolie<br />
ervoor zorgen dat emoties in<br />
evenwicht komen. Lavendel kan waardevol<br />
zijn bij de behandeling van diverse<br />
verwondingen vanwege haar desinfecterende<br />
eigenschappen. Door de eeuwen<br />
was lavendel om die reden een bekend<br />
kruid op de slagvelden om wonden te<br />
ontsmetten.<br />
De Romeinen brachten lavendel tot<br />
in alle uithoeken van hun rijk. Onder<br />
andere in Groot-Brittannië waar het een<br />
belangrijke plant werd in kloostertuinen<br />
en medicinale tuinen. Monniken in de<br />
Middeleeuwen kweekten het kruid in<br />
grote hoeveelheden, mede omdat het in<br />
veel huizen werd gebruikt om de lucht<br />
te zuiveren en insecten weg te houden.<br />
Ook dacht men dat lavendel een belangrijke<br />
rol speelde bij bescherming tegen<br />
de pest.<br />
Eigenschappen<br />
Lavendel is een van de kruiden die heel<br />
veel toepassingen kent: culinair, in cosmetica<br />
en in aromatherapie. Uitwendig<br />
is lavendel bacteriedodend, antiviraal<br />
en schimmelwerend. Bovendien stilt<br />
het kruid de pijn en ondersteunt het de<br />
wondheling.<br />
Insecten worden erdoor op afstand<br />
gehouden.<br />
Inwendig werkt lavendel vooral kalmerend,<br />
ontspannend en slaapverwekkend.<br />
Verwerking<br />
De bloemen of de bloeiende toppen<br />
worden net na het begin van de bloei,<br />
voordat de bloemen volledig open zijn,<br />
geoogst. Door ze in de schaduw te drogen<br />
behouden ze langer hun aroma.<br />
De etherische olie van de bloemen wordt<br />
in een speciaal proces aan de bloemen<br />
onttrokken.<br />
Toepassing<br />
Medicinaal wordt het kruid uitwendig toegepast<br />
bij wonden, lichte brandwonden,<br />
zonnebrand, insectenbeten en diverse<br />
huidaandoeningen.<br />
Lavendel is ook bekend van de ouderwetse<br />
geurzakjes die vroeger in de<br />
kledingkast of op het toilet werden gehangen,<br />
hetgeen nog steeds veel wordt<br />
gedaan.<br />
Door de rustgevende werking van lavendelolie<br />
kun je om beter te kunnen slapen<br />
bijvoorbeeld 1 tot 2 druppels op het kussen<br />
doen. Of verdamp lavendelolie 1 uur<br />
voor het slapen gaan in een geurbrander.<br />
In een studie uit 2009 onder patiënten<br />
met een angststoornis bleek lavendelolie<br />
zelfs net zo effectief als gangbare<br />
psychotrope medicijnen.<br />
Inwendig vindt lavendel vooral toepassing<br />
bij nervositeit, stress, rusteloosheid,<br />
prikkelbaarheid, slapeloosheid en andere<br />
klachten waarbij stress een trigger is.<br />
Een opmerking is op zijn plaats: Lavendel<br />
is een menstruatie bevorderend<br />
kruid. Dit kruid mag niet worden gebruikt<br />
tijdens de zwangerschap.<br />
Lavendel maakt deel uit van<br />
een aantal bijzondere producten<br />
die gericht zijn op gezondheidsklachten<br />
die stress gerelateerd<br />
zijn. Deze producten behoren tot<br />
het StressBalansSysteem. Een<br />
van die middelen is Stressbalans.<br />
U kunt hier meer over te<br />
weten komen op de website van<br />
Boverte (www.boverte.com).<br />
44 SANA nr 64 SANA nr 64 45
Lekker en gezond koken met<br />
groentenkok Dominique Vreven<br />
In het boodschappenmandje:<br />
• 4 sterappels<br />
• 1 vanillestokje<br />
• 1 eetlepel hoeveboter<br />
• 4 durondeau peren<br />
• het sap van 1 citroen<br />
• 3 dl.suikersiroop<br />
• 5cl alcohol 96°<br />
• 2dl. druivensiroop<br />
• 500g pitloze druiven<br />
• 50g citroentijm<br />
• een scheut Limburgs Levenswater<br />
van 57% vol<br />
uit Genoels-Elderen<br />
Sterappeltjes uit de<br />
oven met perensorbet<br />
en pitloze tuindruiven<br />
Sterappel is een appelsoort die helaas echt aan<br />
het verdwijnen is. Deze fantastische kleine rode<br />
appel met zijn kleine puntjes (de sterretjes) bewaart<br />
maar heel kort en is dus op zijn lekkerst<br />
als je hem zo vers mogelijk opeet. Je moet deze appel<br />
wel de tijd laten om voldoende op kleur te laten komen.<br />
Te vroege nog groene appels zijn weinig genietbaar.<br />
Haspengouwse bodem is ook een ideale voedingsbodem<br />
voor druiven. In onze moestuin telen we ze in alle maten<br />
en soorten met een voorkeur voor pitloze, uiterst<br />
aromatische druifjes.<br />
Bereidingswijze<br />
• De peren schillen en aan<br />
de kook brengen in de<br />
suikersiroop met het citroensap.<br />
• 5 min. laten koken en afkoelen.<br />
Daarna in de koelkast<br />
verder laten afkoelen<br />
tot ong. 2-3°C.<br />
• Nu de ijskoude peren<br />
mixen met een beetje<br />
van het kookvocht en dit<br />
geheel samen met de alcohol<br />
tot sorbet draaien in<br />
de ijsmachine.<br />
• De sterappels wassen,<br />
doormidden snijden en<br />
bestrijken met vanille.<br />
• De appels kort bakken<br />
(1min. aan elke kant)<br />
onder toevoeging van<br />
de boter in een pan tot<br />
ze mooi bruin gebakken<br />
zien. Opgelet : sterappeltjes<br />
zitten boordevol<br />
antioxidanten en verkleuren<br />
daarom heel snel<br />
naar bruin als ze aangesneden<br />
zijn. Deze handelingen<br />
moeten daarom<br />
heel snel gebeuren. Je<br />
kan dit voorkomen door<br />
de appels met citroensap<br />
te behandelen maar dit<br />
citroensap zorgt wel voor<br />
een negatieve smaakverandering<br />
bij deze appels.<br />
Dus beter zonder citroensap<br />
en gewoon even snel<br />
werken.<br />
• Als de appeltjes aangebakken<br />
zijn deze in een<br />
vuurvast schaal schikken<br />
en samen met het braadvocht<br />
in een hete oven<br />
zetten van ong. 185°C.<br />
gedurende 5 min.<br />
• Ondertussen de siroop<br />
opwarmen, de druiven<br />
“ontritsen” en ze bij de<br />
warme siroop voegen<br />
en dit geheel verrijken<br />
met het aromatische<br />
citroentijm. Net voor het<br />
opdienen een scheut levenswater<br />
aan de siroop<br />
toevoegen.<br />
Bordschikking<br />
• De appeltjes vullen met<br />
de perensorbet en er de<br />
warme siroop met druiven<br />
overgieten. Garneren met<br />
een takje citroentijm.<br />
• Je kan dit samen met een<br />
klein glaasje Levenswater<br />
serveren en klinken op<br />
de Haspengouwse vriendschap<br />
en gastvrijheid.<br />
Natuurlijk smakelijk!<br />
‘t Vlierhof<br />
Hasseltsestraat 57A<br />
3740 Bilzen<br />
Tel. 089 41 44 18<br />
GSM 0478 61 33 02<br />
info@vlierhof.be<br />
www.vlierhof.be<br />
46 SANA nr 64 SANA nr 64 47
De groene vingers<br />
van<br />
Ivo Pauwels<br />
Ivo Pauwels, een gerenommeerd natuurkenner, auteur en<br />
groen-journalist verzorgt elke maand een aantal schitterende<br />
rubrieken in i-Sana.<br />
ZWETEN NA EEN DROGE ZOMER<br />
Genieten van de tuin en het mooie<br />
herfstweer<br />
Het lijkt wel of ik een wielerwedstrijd gereden heb. En ik heb beslist<br />
geen overwinningsgevoel al is alle onkruid doodgeschoffeld,<br />
elk blaadje muur en zevenblad uitgewied en zijn er een<br />
kilootje of wat van de bijna potlooddikke wormvormige witte<br />
wortels van de haagwinde uit de bodem getrokken en geruisloos geliquideerd.<br />
Een tuin zonder onkruid is een woestijn en een woestijn is een<br />
tuin na een droogte zonder weerga.<br />
Ik<br />
begin die wolkeloze dagen te<br />
verwensen. Meer nog dan de planten<br />
die zich nog wel weten te handhaven,<br />
heb ik zelf nood aan een plensbui, aan<br />
hemelwater dat van mijn nekharen<br />
onder mijn kraag over mijn rillerige rug<br />
loopt. Pas dan herken ik mijn land van<br />
pijpenstelen dat zich zo graag spiegelt in<br />
de ondiepe plassen waartussen ik me zo<br />
graag een weg zou banen.<br />
Mijn land, beste lezer is mals: het is<br />
een land van melk en waterkanten,<br />
van beken en ruitenwissers, van<br />
laarzen, zuidwesters en regenbanden,<br />
van weelderig groeiende tuinen,<br />
grasgroene gazons, dikke druppels aan<br />
clematisbloemen en op de bladeren van<br />
vrouwenmantel en lupinen en kletsnatte<br />
koeien, van neonreclames die vlekken<br />
maken op de straten van de natte<br />
nachtelijke stad. Een land om met twee<br />
onder moeders paraplu te lopen. Zo zou<br />
het behoren te zijn.<br />
Maar het zand kraakt tussen mijn tenen<br />
alsof het werk in de tuin een onderdeel<br />
is van een strandvakantie. En ondanks<br />
al mijn ervaring hadden de asperges mij<br />
weer liggen in het voorjaar. Na de lange<br />
winter, gebeurde het plotseling. Vroeger<br />
dan verwacht. Het eerste busseltje dat ik<br />
oogstte zag zo ongeveer tien cm groen.<br />
Ze zijn er niet minder lekker of zelfs niet<br />
minder mals om want ze groeien in de<br />
droogte als kool in de regen. Maar het feit<br />
dat ze er tien dagen eerder zijn dan na de<br />
zachte lente van vorig jaar ondermijnde<br />
mijn logica. Mijn eerste sluiptocht langs<br />
de opgebarmde bedden kwam hopeloos<br />
te laat. En na de droge lente kwam een<br />
zo mogelijk nog drogere zomer. Mijn<br />
tuin werd een woestijn dacht ik, zeker<br />
nu de ministers zich ook met het groen<br />
gaan bemoeien: de dorheid prediken is<br />
gemakkelijker dan een tuin onderhouden<br />
in een droge zomer.<br />
En nu is de herfst niet veel beter: het<br />
lijkt wel een zonnige nazomer te worden<br />
die misschien tot diep in november kan<br />
aanhouden.<br />
Ik geef de kippen te drinken en zoals<br />
altijd steken ze hun snavels met duidelijk<br />
genot in het water dat over hun emmertje<br />
loopt en zijn weg zoekt als kwikzilver over<br />
waterafstotend zand. Kippen houden van<br />
stromend water. In deze dorre tijden ken<br />
ik tijdens zo’n stofferige schoffeldag geen<br />
groter genot dan een groot glas helder<br />
sprankelend bronwater naar binnen te<br />
gieten. Ik kijk naar de rozelaars. Zij zien<br />
er best nog altijd gelukkig uit. Ze houden<br />
van droge dagen en warme gronden.<br />
De hosta’s kwamen dan. Het blad zat<br />
opgesloten in de neuzen. Maar hoelang<br />
houden ze dat nog vol? Elke dag doe ik<br />
met de tuinslang mijn rondgang langs<br />
alles wat dit voorjaar werd geplant. Het<br />
verlangen naar een malse regenbui<br />
is me echt te groot. Ook de varens<br />
snakken er naar. Mijn hemd plakt van<br />
het zweet en het stof knarst tussen mijn<br />
tanden. Net nu ik er bedrukt van dreig<br />
te worden, zie ik in het gazon enkele<br />
klokjes beieren die me weer helemaal<br />
opbeuren. Kievitsbloemen, Fritillaria<br />
meleagris, hangen gestippeld aan hun<br />
slanke gebogen stelen. En vooraan in<br />
de tuin ontdek ik een andere fritillaria,<br />
klein boven het mager opgeschoten<br />
gazonnetje bloeien paarse klokjes met<br />
een brede goudgele rand. Fritillaria<br />
michailovskyi heeft een onuitsprekelijke<br />
naam. Ik voel me glimlachen: het<br />
gedroogde slijk op mijn wangen scheurt.<br />
Ik ga onder de douche. Nog een paar<br />
maanden slapen en dan regent het<br />
misschien pijpenstelen.? Wie weet.<br />
Mijmeren over een mooi voorjaar na een<br />
droge zomer heeft ook zijn charme!<br />
Op www.wezooz.be kunt u Ivo Pauwels<br />
in zijn en vele andere tuinen aan het werk<br />
zien.<br />
48 SANA nr 64 SANA nr 64<br />
49
Voor een ijzersterke<br />
weerstand<br />
Echinacea4<br />
max<br />
• Met vier verschillende extracten,<br />
dus viermaal sterker.<br />
• De superbooster voor uw immuniteit<br />
in elk seizoen.<br />
• Bij winterse indringers: EchinaceaMax4<br />
helpt u er zo weer bovenop!<br />
Dosering: 3 x 1 capsule per dag<br />
EchinaceaMax4 van AlkPharma<br />
is enkel verkrijgbaar bij uw apotheker met<br />
CNK bestelcode: 3139-581<br />
Verpakking: 60 capsules.<br />
Rode zonnehoed<br />
Katsklauw<br />
PL nr. van de Belgische Eetwareninspectie: 34/158<br />
Vlier<br />
Lapacho<br />
www.alkpharma.be<br />
50 SANA nr 64
Change language