Nr. 1 - 2018

Nr. 1 - 2018
GEZONDHEIDSMAGAZINE
Hoe krijgt de
winterprik je
niet klein?
Hoe blijf je er
lang jong uitzien?
Steeds meer diabetes
op jongere leeftijd
Patiënten verkiezen natuurlijke
geneesmiddelen boven scheikunde
SANA nr 61
1

CO
-
-
Bestellen?
www.nutribell.be
2 SANA nr 61

COLOFON
I-SANA MAGAZINE
Web-en Gezondheidsmagazine
Uitgeverij:ADVIES MEDIA vzw
info@isana.be
www.isana.be
Redactieadres:
Wegvoeringstraat 66a
B-9230 Wetteren
redactie@isana.be
Uitgave:
Tweemaandelijks elektronisch
nummer
Verantwoordelijk uitgever:
Monique Kmita
Gedelegeerd bestuurder:
Danny Zeegers
Verantwoordelijke marketing,
promotie en advertenties België:
peter.adviesmedia@gmail.com
Verantwoordelijke regie Nederland:
Kees Martens
Hoofdredacteur:
Jan van Bercken
Art-Director:
Ellen Drenth
Artistiek advies:
Alvin Bamps
Documentatie & secretariaat:
Klaudia Pauwels
Abonnementen:
Losse nummers : € 3,20
Jaarabonnement: € 24,95
Copyright 2018
Alle in de advertenties en redactionele
stukken opgenomen gegevens, alsook foto’s
door derden aangeleverd, vallen onder
verantwoordelijkheid van het betrokken bedrijf,
instelling of dienst die aanlevert aan Advies
Media vzw. Voor de juistheid, de aard en de
rechten van die gegevens kan de uitgever niet
aansprakelijk worden gesteld. Advertenties
kunnen zonder enige motivering worden
geweigerd.
Niets uit deze uitgave mag worden
verveelvoudigd en/of openbaar gemaakt, door
middel van druk, fotokopie of welke andere
wijze ook, zonder voorafgaande schriftelijke
toestemming van de uitgever. De inhoud
(teksten en advertenties) van I-sana is geen
medisch advies en kan een consult bij een
arts niet vervangen. Bij medische problemen
of twijfel moet altijd een geneesheer worden
geraadpleegd.
i-sana een uitgave
van Advies Media
Lange tijd is men er van
uit gegaan dat het hart
de zetel van emoties
en gevoelens was.
Uitdrukkingen als „je hebt geen
hart, het ging me recht naar het
hart, mijn hart is gebroken” wijzen
op de belangrijke rol die het hart
in de menselijke emoties en
gevoelens toebedeeld kreeg. De
graffitihartjes en de ingekerfde
symbolen op kasteelmuren en
eeuwenoude eiken symboliseren
de invloed van die emoties op het
gemoed van mensen. En hoewel
andere levende wezen eenzelfde
hartfunctie hebben, heeft enkel de
mens visueel uitdrukking gegeven
aan zijn gevoelens die „uit het hart
komen”. Tot Christian Barnard
de eerste harttransplantatie
verrichtte. Wat nu met de
emoties? Waar komen onze
gevoelens vandaan?
„Het hart is enkel een pomp,
die elektrische impulsen krijgt,
samentrekt en uitzet en daarmee
ongeveer vijf liter bloed in het
lichaam van de mens rond pompt.
Gevoelens hebben er niets mee
te maken, het is een pomp, een
mechaniekje, een systeem,” zei
hij. De poëzie van eeuwen, de
illusie van dromers en dichters,
het koninkrijk van de liefde lag
aan stukken. Maar eeuwen
geleden, 500 jaar voor Christus,
wist Hippocrates reeds dat we
niet met ons hart, „maar met onze
hersenen denken”. Aristoteles was
het daar niet mee eens en was er
van overtuigd dat de mens met
zijn hart dacht en dat daar de zetel
Voorwoord
Hart boven hard
van onze gevoelens gevestigd
was. De hersenen fungeerden
louter als een soort airco, om
de gevoelens af te koelen, de
emoties te temperen.
In onze eeuw waarin gentechnologie
beoefend wordt om
eigenschappen van planten en
dieren te wijzigen, in te grijpen
in de black-box van het leven,
de natuur en de schepping naar
onze hand te zetten, komen we
als leerling-tovenaar toch tot de
vaststelling, dat ondanks de bluf
en de poker met de proefbuis en
het leven, nog steeds het geheim
niet doorhebben, zelfs niet in
staat zijn de kracht in de geest
te doorgronden. Een mier heeft
meer power in haar brein dan de
krachtigste supercomputer ter
wereld. Alle computers ter wereld
samengevoegd zijn niet in staat
het vermogen op te bouwen dat
één enkel menselijk brein vermag.
Zelfs Einstein met al zijn vernuft
kon er geen verklaring voor
vinden: „Zonder Schepper kan
ik het niet uitleggen”. Er zijn nu
veel meer dingen waarvoor we
geen uitleg hebben: waarom
mensen geen hart meer tonen
voor elkaar, daarom bij het begin
van dit nieuwe jaar is het beste
voornemen: hart boven hard
te tonen. Dat wensen we jullie
allemaal.
Jan van Bercken
Hoofdredacteur
SANA nr 61
3

06
12
16
20
32
28
24
38
4 SANA nr 61

nhoud
06
12
16
20
24
28
Hoe krijgt de winterprik je niet klein?
Waarom worden vrouwen
mannelijker na de menopauze?
Stress: hoofdoorzaak van depressie
Hoe voorkom je griep?
Patiënten verkiezen natuurlijke
geneesmiddelen boven scheikunde
Hoe blijf je er lang jong uitzien?
32
34
38
44
46
48
Waarom zijn frisdrank, snoep en
suiker slecht voor je gebit?
Voor mij geen pijnstillers aub
Steeds meer diabetes op
jongere leeftijd
Heilzame planten en
hun toepassing
Gezond koken met i-Sana
De groene vingers van Ivo Pauwels
SANA nr 61
5

Hoe krijgt de
winterprik je niet
klein?
De winter is lang niet voorbij, ondanks de vroege
koudeprik die we hebben gehad in december. Januari
en februari kunnen nog echt geniepig uit de
hoek komen voor wat kou en winterweer betreft. Je
kan je dus maar beter goed voorbereiden en harden tegen de
winterse omstandigheden. Dat doe je niet door zomaar binnen
te blijven. Zwakke personen moeten uiteraard voorzichtig
zijn en verkouden of zieke mensen vermijden, maar je
kan je toch best harden door af en toe naar buiten te gaan,
te bewegen, gezonde kost te eten en de kracht van de natuur
te gebruiken om de weerstand een zetje te geven: Echinacea,
vitamine C, probiotica. Verlucht ook geregeld de kamers, en
vermijd te droge lucht.
6 SANA nr 61

Mijd te droge lucht, tabak, suiker
en te veel handjes schudden
Veel mensen zijn van mening
dat koude een verkoudheid of
griep kan veroorzaken. Daar is
niets van aan, rechtstreeks toch
niet. Want een verkoudheid of
een griep worden veroorzaakt
door bacteriën en virussen
en dat heeft niets met kou te
maken. Wel is het zo dat in het
koude winterseizoen en zeker
als de winterprik zich sterk laat
voelen, er meer mensen ziek
worden. Dat komt omdat hun
weerstand door de kou wellicht
verzwakt was en ook omdat
ze te weinig vitamines antioxidanten
en te veel ziekmakende
factoren in hun omgeving hebben
gehad: hoestende mensen,
handjes schudden in de nieuwjaarsperiode.
Want handen
brengen meer bacteriën over
dan gewoon kussen.
Artsen geven hun patiënten dan
ook de raad om vaker de handen
te wassen en zeker nadat
ze een “verdachte hand” hebben
geschud.
Opgelet voor droge lucht
In de winter willen we het
ook gezellig warm hebben. De
SANA nr 61
7

verwarming wordt een graadje
hoger gezet, maar daardoor
droogt de lucht ook uit, zeker
bij vrieskou. Gevolg: we ademen
te droge lucht in en die is
“besmettelijker” dan vochtige
lucht. De ideale luchtvochtigheid
moet liggen tussen de 55
en de 65 percent relatieve vochtigheid.
Dan heb je het minste
kans op besmettingen.
Bovendien is te droge lucht ook
niet het beste voor je meubels,
tapijt, parket, huisdieren en
zeker niet voor jezelf.
Hang dus luchtbevochtigers bij
de verwarming, of installeer een
waterverstuiver, maar zorg er
wel voor dat die niet nog meer
microben de lucht instuurt.
Ook regelmatig naar buiten
gaan is een ideale gezondheidskuur,
ook in de winter. De lucht
is buiten doorgaans minder
droog dan binnen, behalve bij
vrieskou. Maar te droge lucht is
ook niet ideaal voor de huid, die
daardoor sneller uitdroogt en
rimpels aflevert.
Train je bloedsomloop
Wie een goede bloedsomloop
heeft, zal ook minder gauw
ziek worden, ook de typische
winterkwalen krijgen dan minder
vat op de patiënt. Je kan je
bloedsomloop ook trainen en
verbeteren door dagelijks te bewegen:
elke dag tweemaal een
half uurtje naar buiten, stap-
8 SANA nr 61

pen, wandelen, lichte looppas.
Dat hoeft niet altijd joggend of
hardlopend te zijn, integendeel
zelfs: ook flink doorwandelen
is uitstekend voor je hart en
bloedsomloop. Vergeet niet dat
in de winter meer hartinfarcten
voorkomen dan in de zomer.
Trainen is dus de boodschap.
Wisselbaden zijn een andere
maatregel die we kunnen aanbevelen.
Neem elke morgen na de warme
douche ook een koude douche,
eventueel kan je dat een
paar keer herhalen. De bloedsomloop
krijgt er een zweepslag
door: de bloedvaten gaan snel
open en dicht en de training van
de vasomotoren is ideaal voor
het hart en de weerstand.
Zorg voor gezonde darmflora
Omdat de weerstand voor meer
dan tachtig percent wordt opgebouwd
in de darmen en de
darmflora dus in belangrijke
mate de immuniteit bepalen, is
het goed te zorgen voor perfecte
darmflora. Hou er rekening
mee dat nutteloos gebruik
van antibiotica gevaarlijk is en
de weerstand ondermijnt. Dat is
ook zo voor voedsel waarvan bij
de productie (vlees) gebruik is
gemaakt van antibiotica.
Het tegenovergesteld van
antibiotica zijn probiotica. Dat
zijn goede bacteriën die de
slechte verdringen en maken
SANA nr 61
9

V
dat de weerstand weer op peil
wordt gebracht. Dat is ook de
reden waarom je van de arts
de raad krijgt om tijdens en na
een antibioticakuur ook yoghurt
te gebruiken, omdat de
goede bacteriestammen weer
de plaats van de slechte kunnen
innemen. Een goed probioticum
is in wintertijd en zeker na
medicijnengebruik zeker op zijn
plaats. Denk daarbij aan Digesbiose
van Fytobell, dat er voor
zorgt dat de darmflora weer
door miljarden goede bacteriën
wordt gekoloniseerd en dus de
weerstand weer op goed niveau
wordt gebracht..
Ook voor vermoeidheid moet
worden gewaarschuwd. De vele
bijeenkomsten, feestjes, bedrijfsvergaderingen
bij het begin
van het jaar zetten de normale
agenda van veel mensen
een beetje op zijn kop. Gevolg:
ze slapen te weinig, ze gebruiken
te veel alcohol, roken, of
eten ongezonde dingen. Ze
geraken vermoeid, het lichaam
kan zoveel prikkels tegelijk niet
corrigeren en de poort voor
ziekmakende bacteriën of virussen
staat open.
Sluit die poort weer door op
tijd te gaan slapen, voldoende
rust te genieten en gezonder te
eten met voldoende vitamines
en mineralen: fruit en groenten,
minder suiker of liever geen,
minder alcohol, of liever geen
en zeker geen tabak.
En wie zijn weerstand een zetje
wil geven, kan naast probiotica
ook een beroep doen op een
lang beproefd middel waarvan
bewezen is dat het de weerstand
versterkt: Echinacea.
Denk daarbij aan Echinabell
van Fytobell of Echina plus
van Almed, waaraan ook vitamine
C is toegevoegd.
Op die manier krijgt de winter
je niet klein. Laat de winterprik
maar komen…
Jan van Bercken
E
•
•
•
D
E
i
C
V
P
10 SANA nr 61

Voor een ijzersterke
weerstand
Advertentie
Echinacea4
max
• Met vier verschillende extracten,
dus viermaal sterker.
• De superbooster voor uw immuniteit
in elk seizoen.
• Bij winterse indringers: EchinaceaMax4
helpt u er zo weer bovenop!
Dosering: 3 x 1 capsule per dag
EchinaceaMax4 van AlkPharma
is enkel verkrijgbaar bij uw apotheker met
CNK bestelcode: 3139-581
Verpakking: 60 capsules.
Rode zonnehoed
Katsklauw
PL nr. van de Belgische Eetwareninspectie: 34/158
Vlier
Lapacho
www.alkpharma.be
SANA nr 61 11

Waarom worden
vrouwen mannelijker
na de menopauze?
Onze maatschappij heeft voor elk probleem een oplossing:
vooral eentje met pillen. Daarom hebben we van
de vruchtbaarheid een probleem gemaakt en van de
menopauze een groot probleem en dat moet allemaal opgelost
worden met een pilletje: hormonen. Voor wat dit op termijn
oplevert, kunnen we alleen maar bang zijn. Dat zegt Dr.
Dujardin die duizenden vrouwen observeerde en er een boek
over schreef. Het is niet goed alles met een hormonenpil te
willen regelen. Een zachte aanpak en een natuurlijke aanpak,
zelfs een gesprek kunnen vaak veel meer.
Hoe kan je de problemen dan regelen?
Dr. Dujardin: „Men probeert met
pillen alles te regelen, de vraag
is hoe goed dat wordt op termijn.
We hebben zelfs de vruchtbaarheid
geregeld dankzij de pil... maar
het heeft veel vrouwen ook mannelijker
gemaakt. Bovendien is er
het nadeel dat voeding en milieu
al een overlast aan oestrogenen
oplevert. Daar komt de „pil” nog
eens bij. Het gevolg is dat we een
beetje evolueren naar uniseks. Wie
12 SANA nr 61

Zachte natuurlijke aanpak is veiliger: Menobell
weet gaan die veranderingen zich
op den duur niet in de chromosomen
inschrijven? Wie weet verliezen
mannen hun vechthormoon
niet over vijftig jaar, maar zullen
vrouwen wat meer van het type
Jeanne d’ Arc zijn? Het lichaam
is immens complex en wij in de
geneeskunde kunnen dat bijlange
nog niet vatten. Er zijn de emoties,
de hormonen, het immuunsysteem,
de stress, de adrenaline, het cortisone...
maar het lichaam is veel
meer dan de som van de delen. We
missen de integrale...”
Natuurlijke aanpak
De goede raad van een vrouwenkenner
en arts bij uitstek:
„Ik heb dertig jaar de vrouwen
bestudeerd, twintigduizend verhalen
beluisterd en tien jaar lang van
’s morgens vijf uur aan mijn stelling
gewerkt en uiteindelijk besluit
getrokken. Mijn grote conclusie is
zoals de oude Grieken: ’Gnootie seauton’:
leer jezelf beter kennen. We
moeten er naar streven het beste
uit onszelf en de anderen te halen
en iedereen naar best vermogen laten
ontwikkelen. Op lichamelijk vlak
SANA nr 61 13

A_Bo
moeten we proberen ongemakken
te voorkomen en pijn te bestrijden,
want als je dat niet doet, wordt
een overlaste maag uiteindelijk een
maagzweer. Tegen migraine moeten
ze gewoon op tijd gaan slapen, de
emoties onder controle houden, op
vaste tijdstippen eten, niet te veel
vet en alcohol gebruiken en sterke
prikkels zoals fel licht en lawaai
vermijden. Een juiste pil kiezen is
evenzeer van belang.
Maar ook de geneeskunde moet
de klachten op de juiste waarde
leren inschatten en naar vrouwen
leren luisteren. Als een vrouw mij
komt spreken over maagpijn, en
een trage spijsvertering, maak
ik mij geen zorgen, want ik heb
als internist uitgezakte magen bij
vrouwen gezien die van het middenrif
tot het schaambeen rekten.
Als een man klaagt over maagpijn,
moet je meteen ingrijpen, dan is er
wat ernstigs aan de hand. Je moet
dus oog hebben voor de emotieve
waarden van een persoon. Waardering
en luisteren is even belangrijk
als rendement, want het maakt het
leven prettiger. En wat meer eerbied
krijgen voor de vrouwen is niet
slecht. Ze verdienen dat, ze zijn
mooi, ze hebben plastische vormen,
ze hebben soepele emoties, ze zijn
minder agressief, meer altruïstisch.
Ze zijn zo lief, ze verdienen een
zachte aanpak. En de natuurlijke
methode is daarom veiliger. Een
goed gesprek, een zacht middel,
een lief gebaar. Menobell is
daarom beslist te verkiezen boven
sterke hormonale middelen. Veiligheid
voor alles, de natuur is intelligenter
dan de industrie.
Jan van Bercken
14 SANA nr 61

De beste zorgen uit de natuur!
Uw online gezondheidsadviseur
GEHEEL
VERNIEUWDE SITE!
www.boverte.com
Advertentie
BOVERTE is een moderne internetwinkel.
Eenvoudig, overzichtelijk, informatief, vriendelijk geprijsd
en een goede service.
U koopt bij Boverte omdat…
• U toegang heeft tot een mooi assortiment van producten.
• U boven de 50 euro geen verzendkosten betaalt.
• U met korting op uw bestelling aankoopt.
• De producten binnen 2 werkdagen bij u worden afgeleverd.
• U gemakkelijke betalingsmogelijkheden heeft.
• Onze winkel 365 dagen per jaar en 24 uur per dag geopend is.
Daarnaast kunt u 7 dagen per week
bij onze klantenservice terecht.
• Wij garant staan voor een optimale service.
• Wij u helder en duidelijk over
de producten informeren
via de website, per telefoon
en via e-mail.
e-mail: info@boverte.com - tel.: 00/31 (0)40 254 30 48
SANA nr 61 15
A_Boverte2016_15042016.indd 3 21/04/2016 9:02:12

STRESS:
hoofdoorzaak van
depressie
Veel ziekten en problemen ontstaan door stress en
in de winter is dat schering en inslag. Merkwaardig
genoeg kent de feestperiode meer stressmomenten
dan de rest van het jaar. Veel mensen belanden in de
winter in een negatieve denk- en gevoelsspiraal. Hoe herken
je de signalen en wat kun je er aan doen?
Niet iedereen heeft dezelfde emotionele
draagkracht. Er zijn patiënten
die in de grootste stresssituaties
het hoofd koel houden en gelaten
reageren, kalm blijven. Je moet zelf
uitmaken waar je grenzen liggen en
de verborgen signalen leren ontdekken.
Die signalen kan je op tijd
bemerken.
Let op de signalen
Als je gemakkelijk geïrriteerd
geraakt, je voor de minste onnozelheid
opwindt, snel kwaad wordt in
16 SANA nr 61

Tijdens de wintermaanden zijn veel
mensen in emotionele nood:
Sint-Janskruid zal je deugd doen
het verkeer, ruwe taal hanteert voor
onnozelheden, moeilijk inslaapt,
ofwel gemakkelijk inslaapt, maar
te vroeg ontwaakt, pijn hebt in de
borstkas of de armen, ademnood
hebt en concentratiestoornissen,
nooit een werk afmaakt en voortdurend
dringende zaken uitstelt, met
moeite iets aanpakt en zelfs relatief
eenvoudige zaken als een groot
probleem ervaart, dan is er iets aan
de hand en heb je hulp nodig, of
tenminste een grondige vakantie en
geregeld ontspanning. Hoog tijd om
je leven te veranderen. Ga niet aan
deze signalen achteloos voorbij.
Een patiënt die licht geïrriteerd
is, is geen zeldzaamheid en het is
eigenlijk ook geen ziekte. Maar als
het voor jezelf en voor je omgeving
te veel aan het worden is en je
gedragingen uit de hand lopen, dan
SANA nr 61 17

heb je echt hulp nodig en dan moet
je die ook zoeken. Deze soort depressie
komt zeer veel voor. Je mag
aannemen bij één op zes vrouwen
en bij één op tien mannen.
Problemen uitpraten
Er zijn verschillende vormen van
behandeling. In de eerste plaats
is er zelfhulp. Iedereen, maar
vooral patiënten die last hebben
van depressie moeten leren zich te
ontspannen.
Ook in de winter zijn er gelegenheden
genoeg om aan sport en
beweging te doen.
Een oplossing voor de problemen
van de patiënt waar hij zelf iets kan
voor doen is: zijn problemen uitpraten.
Hij of zij moet dat doen met
een goede vriend of vriendin die
ook het verstand heeft te luisteren
en die niet meteen belerend wil
gaan zedenpreken.
Daarnaast kan het nodig zijn gespecialiseerde
hulp in te roepen van
een therapeut.
Stress en depressie
Stress is de hoofdoorzaak van depressie.
Je kan er te veel van hebben,
maar ook te weinig en beide
situaties zijn niet goed. Je kan te
veel onder druk staan, of te weinig,
maar de maatschappij van vandaag
kenmerkt zich door overdruk, spanningen,
problemen, stress.
We houden te weinig rekening
met elkaar. Iedereen leeft op een
eilandje en het grote “ik” regeert,
meer en meer. Je ziet dat ook op
het werk. De ellebogen worden de
belangrijkste werktuigen. Vrienden
worden concurrenten en het luisterend
oor wordt een nijdige tong.
Dan zijn er situaties waar je soms
niets kan aan veranderen, zoals
werkloosheid.
18 SANA nr 61

Maar niet enkel op de werkvloer,
ook thuis, in het gezin, de relatie
met de partner, met de kinderen.
Of kinderen die een andere koers
willen varen, gezondheidsproblemen
hebben, aan de drugs zitten,
of geen inspanning meer willen
doen op school.
Elke familie kent wel dergelijke gevallen.
En dan wordt soms de limiet
bereikt, veel ouders zien het niet
meer zitten. Als er dan overdruk
van het werk bijkomt en je leeft
ook nog ongezond, dan krijg je een
barst in de veerkracht: de stress
wordt een depressie…
Hier moet je zo snel mogelijk iets
aan doen. Verander van levenswijze
en vooral van denken. Aanvaard
ook de dingen die je echt niet kan
veranderen.
Probeer je ook nuttig te maken en
een doel in het leven te hebben,
vooral als je te weinig omhanden
hebt. Vergeet niet dat alles in het
leven slechts zin heeft, tenzij je het
in functie kan stellen van anderen.
Bekijk je situatie tenslotte in een
breder perspectief, neem afstand
van de moeilijkheden en leer het
leven en de dingen, maar ook je
moeilijkheden relativeren. Vlucht
niet in de pillen, zoek het gezelschap
op van jonge mensen die je
opbeuren, die positief denken...
en trek naar buiten. En gelukkig
mogen we goede hulp verwachten
van de natuur: bewegen, wandelen,
stappen, maar ook een preparaat
op basis van Hypericum is uitstekend
daarvoor. Denk daarom in
wintertijd en bij sombere stemming
aan Hyperibell van Fytobell. Het
zal je deugd doen.
Jos van Landuyt
SANA nr 61 19

Hoe voorkom
je griep?
Griep wordt veroorzaakt door een virus. Dat weet ongeveer
iedereen. Het is een erg besmettelijke virusinfectie
die vooral in het koude jaargetijde optreedt en talrijke
slachtoffers kan maken, ook dodelijke slachtoffers
maakt. Denk aan de griepepidemie op het einde van de
eerste wereldoorlog, die in Spanje meer slachtoffers heeft gemaakt
dan de oorlog zelf. Hij werd dan ook de Spaanse griep genoemd.
Nu nog treedt griep in vlagen op, waardoor soms grote bevolkingsgroepen
worden getroffen. De Aziatische griep van 1957 en de Hong
Kong griep van ‘68 waren legendarische voorbeelden. Het is niet
verstandig griep te bagatelliseren. Er kunnen ernstige verwikkelingen
en zelfs de dood uit volgen. Goed verzorgen is geboden! Maar
beter nog kan je alles in het werk stellen om griep te voorkomen.
Hoe?
Het griepvirus komt ons lichaam
gewoonlijk binnen via de slijmvliezen
van de luchtwegen. Wie een
zwakke weerstand heeft, krijgt ook
gemakkelijk een sur-infectie. Naast
een griep krijgt men dan ook een
bronchitis, een longontsteking,
omdat bacteriën gemakkelijker toegang
hebben nadat de weg geëffend
is door de virussen.
20 SANA nr 61

Patiënten met gevoelige luchtwegen,
een zwak hart, een stofwisselingsziekte,
en een slechte weerstand,
wie zwanger is of net een
andere ernstige ziekte heeft doorgemaakt,
moet dubbel voorzichtig
zijn en zijn immuniteit van tevoren
opbouwen. Ook heel kleine kinderen
die nog geen eigen weerstand
hebben opgebouwd behoren tot de
risicogroep.
Hoe begint het?
Een echte griep maakt je doodziek.
Griep is absoluut geen ernstige
verkoudheid, of een aandoening
van de luchtwegen. Het is daar niet
mee te vergelijken. Bij griep voel je
je echt geradbraakt. Je krijgt een
suf gevoel, een algemene malaise
maakt zich van je meester. Je bent
slap en niet meer tot werken in
staat. Bovendien heb je overal pijn:
in de spieren, in de lenden, in de
ledematen. Gewoonlijk is er ook
nog hoofdpijn, keelpijn en een verkoudheid
bovenop. Een paar dagen
later komt er hoge koorts opzetten.
SANA nr 61 21

P
Dan kan de patiënt met zekerheid
besluiten dat er griep in het spel is.
Vasten is de boodschap. De zieke
kan beter enkel nog vloeistof tot
zich nemen: bij voorkeur warme
lindethee, of lauw vruchtensap dat
sloksgewijs moet worden opgedronken.
De patiënt moet bij griep absoluut
het bed in tot de koorts is geweken.
Het is onverstandig om met allerlei
preparaten toch te proberen op de
been te blijven. Daar berokken je
je lichaam alleen maar schade mee.
Griep duurt normaal zo’n dag of
tien. Je kan de natuur niet forceren
en die periode heeft het lichaam
ook nodig niet enkel om de ziekte
te overwinnen, maar ook om weer
op krachten te komen. Veel drinken
is in periodes van koorts zeker
belangrijk.
Voorkomen is beter
Natuurlijk moet je alles in het werk
stellen om toch de griep te voorkomen.
Dat kan om te beginnen door
een gezonde leefwijze die start aan
tafel. Veel vruchten en voldoende
groente om voldoende vitamines
C en A op te slaan. Vermijd teveel
vlees en kaas. Eet zo zuiver en zo
natuurlijk mogelijk en berokken het
lichaam geen overlast.
Roken en alcohol kan je beter achterwege
laten. Dagelijks bewegen!
Een half uurtje stappen per dag is
geen overbodige luxe. Wisseldouches
en sauna versterken de weerstand.
Ook Echinacea (Echinabell)
is het middel bij uitstek.Vermijd ook
grote mensenmassa’s in periodes
van hoge besmetting. Tenslotte is
voldoende slaap en voldoende ontspanning
vanzelfsprekend. Op die
manier gaat de griep dit jaar aan
jou voorbij. Vitamine C is van essentieel
belang. Vruchtensappen en
vooral voldoende appelen en kiwi's
naast citrusvruchten zijn van groot
belang om verkoudheidsziekten en
griep te helpen voorkomen.
Hans de Groot
P
22 SANA nr 61

Advertentie
PROBIOTICA
zetten
bacteriën
schaakmat
Probiotische zuiverende handgel
Verkrijgbaar in de apotheek met cnk-bestelcode:
3311-909 voor 30ml en 3311-917 voor 100ml.
Meer informatie? Tel. 011/371924 of e-mail: info@drenco.be
SANA nr 61 23

Patiënten
verkiezen
natuurlijke
geneesmiddelen
boven scheikunde
24 SANA nr 61

Wat wil de patiënt van de arts? In de praktijk bestaat
er een behoorlijk verschil tussen wat de
dokter meent te moeten leveren en tussen wat
de patiënt verwacht. Bovendien blijkt de apotheker
zich eerder als een weinig vaardige en minder actieve
maar wel exclusieve verkoper van medicijnen te gedragen,
dan een vertrouwens- en raadsman die patiënten in de moeilijke
en soms gevaarlijke materie van medicijnen wegwijs wil
maken.
Als de patiënten niet ziek zijn, dan
is de geneeskunde het wel af en
toe. Het probleem is dat de mondigheid
van patiënten wel door
artsen officieel aangemoedigd,
maar eigenlijk niet verwacht wordt
en nog minder gewenst is.
Dat bleek uit een onderzoek van
huisartsenverenigingen in Nederland,
waar patiënten mee opgenomen
werden in de commissies die
de vestiging van huisartsen regelden.
Er bleek een groot verschil van
mening te bestaan: artsen waren
er van overtuigd dat de patiënten
liefst en altijd medicijnen voorgeschreven
wilden krijgen, terwijl de
patiënten te kennen gaven dat ze
dat liever niet wilden, maar graag
zagen dat hun huisartsen ook thuis
waren in de homeopathie, daarvoor
speciale cursussen moesten volgen
en bij voorkeur geregeld vervolgopleiding
genoten.
Uit een grote enquête bleek dat
meer dan een derde van de patiën-
SANA nr 61 25

S
e
C
ten liever een homeopathisch geneesmiddel
voorgeschreven kreeg,
terwijl slechts twee vijfde het liever
bij een gewoon regulier geneesmiddel
hield, stelde het gespecialiseerd
bureau „Interview” vast dat de
Nederlander zijn kinderen liever homeopathische
dan gewone geneesmiddelen
geeft.
Wat blijkt in de praktijk, dat de
vertegenwoordiging van patiënten
in de vestigingscommissies na een
paar jaar achterwege werd gelaten.
En wat stelde men daarop vast: dat
de kandidaat huisartsen officieel te
horen kregen dat homeopathisch
werken liever niet op prijs werd
gesteld.
De situatie bij ons is niet verschillend!
De huisartsen gaan er hier
eveneens van uit dat de patiënten
bij voorkeur met een voorschrift
voor medicijnen het kabinet willen
verlaten. Meer nog: de huisarts
neemt aan dat zijn functioneren
als arts als minderwaardig zal
beschouwd worden, als zijn voorschrijfgedrag
niet spontaan en niet
uitgebreid genoeg wordt bevonden
door de patiënt. De stap naar overconsumptie
van niet altijd ongevaarlijke
medicijnen en naar een
dure geneeskunde is daarmee niet
erg groot meer.
Jos van Landuyt
26 SANA nr 61
A_iSa

Soepele spieren
en gewrichten?
Advertentie
CURCUMA
FORTE
Altijd vrij en
soepel bewegen!
Curcumine is een krachtige antioxidant,
die bijdraagt tot de soepelheid van de
gewrichten, spieren en pezen.
Curcuma forte is hoog gedoseerd voor een
snelle werking, die ook nog versterkt wordt
door toevoeging van zwarte peper.
Verpakking 90 stuks tabletten
cnk-bestelcode 2963-700
Meer info op www.fytobell.be
Gezonde kracht uit de natuur!
SANA nr 61 27
A_iSana_CurcumaForte_10012018.indd 1 10/01/2018 12:00:06

Hoe blijf je er
lang jong uitzien?
Logisch toch dat iedereen er op zijn best wil uitzien.
De vraag is natuurlijk wat eigenlijk op zijn
best is... Als men je zegt dat je er tien jaar jonger
uitziet dan je echte leeftijd, dan ben je beslist
gelukkig. Hoewel het uitzicht niet de enige norm is
uiteraard. Maar iedereen blijft graag jong en er is
niemand die er niet jong wil blijven uitzien. De vraag is, hoe
je dat voor mekaar krijgt.
Jarenlang gold het uitzicht als de
norm van gezondheid. Er fris en
jong uitzien was een garantie om
gezond te zijn en het te blijven en
dus een gelukkige hoge leeftijd te
behalen. Maar tegenwoordig geldt
het jeugdige uitzicht niet als de
dragende norm. Men ging er van uit
28 SANA nr 61

Met zestig nog de huid van
iemand van dertig...
dat de gezondheid van de bloedvaten
een waardemeter was om aan
te nemen of je jong uitzicht ook
garant stond voor jong zijn. Nadien
kwam daar nog een dimensie bij:
de gezondheid van de zenuwcellen.
Als die jong waren en gezond, dan
mocht je zeker zijn dat je lang en
gezond ging leven.
Elke periode heeft zijn favoriete
referenties. Maar toch zijn er ook
objectieve
criteria.
Waar het
uitzicht
vroeger
het doel
was, er
jong uit
te zien,
is dit
tegenwoordig
eerder
het resultaat.
Er jong
uit zien,
kan verraden
dat je van binnen uit ook
jong gebleven bent en daar moeten
we dan naar streven. Hoe doen we
dat eigenlijk?
Jong blijven
Wie wil er niet als hij of zij zestig
jaar is er nog uitzien zoals beroemde
filmvedetten. Zij hebben ondanks
hun gevorderde jaren, toch
hun charme en schoonheid weten
te bewaren. Hoe krijgen ze het voor
elkaar? Hun methodes zijn misschien
geen algemeen toepasbare
referenties, maar in elk geval is
door hen bewezen dat het mogelijk
is er op elke leeftijd charmant uit te
zien. En hier zijn we natuurlijk bij
het begin beland.
De charme spreekt uit het zijn, niet
enkel uit het uitzicht. De manier
waarop we ons voordoen, waarop
we denken
en
handelen,
waarop
we functioneren,
bepaalt al
een deel
van de
aantrekkelijkheid.
Daarnaast
zijn
natuurlijk
basisregels
van
toepassing.
Naarmate de cellen voldoende
voedsel en zuurstof hebben gekregen,
zullen ze in een betere
staat verkeren. Voldoende vitamines,
mineralen, eiwitten, vetten
en koolhydraten en dat in hun zo
zuiver mogelijke vorm, zullen het
effect bepalen. Geef het lichaam
zo weinig mogelijk gifstoffen en
het functioneert beter. Je kan het
vergelijken met een motor. Hoe
SANA nr 61 29

eter de kwaliteit van de olie, des
te langer kan hij meegaan en feilloos
draaien. Voeding is dus heel
belangrijk. Vooral voldoende fruit
en groenten, dat de basis van ons
voedsel moet zijn. Eet niet te veel
vlees en eet zo mogelijk vis, vooral
diepzeevis. Vette vis zoals makreel,
haring, enz... helpt ook hartinfarct
en beroerte voorkomen.
Tabak is erg schadelijk en laat je
vroegtijdig verouderen. Je ziet
dat trouwens op de huid van een
roker. De perifere vaten vernauwen
en kunnen dus minder bloed en
dus ook zuurstof en voedsel naar
de cellen voeren. Ook de huidcellen
zijn daar het slachtoffer van.
Vandaar dat rokers er minder fris
uitzien dan niet-rokers.
Vitamines A en E
Een van de schadelijkste dingen
voor de huid is overdreven zonnebaden.
De huid wordt als het
ware gelooid door de Uv-stralen.
Een beetje zon kan, maar dan bij
voorkeur in de schaduw en nooit
zonder beschermende crème.
Teveel zon veroudert enorm en vergroot
het risico op huidkanker, zelfs
in de winter, en zeker op skiverlof.
Gebrek aan vitamines A en E heeft
ook een verouderend effect op
de huid. Recent wetenschappelijk
onderzoek heeft aangetoond dat als
het voedsel voldoende vitamines A
en E bevat, de lichaamscellen en
dus ook de huid langer jong blijven.
Wortelen en tarwekiemen zijn
in dat opzicht vitaminebommen.
Voeg ze geregeld toe aan je menu
en je zal zien dat je langer jong en
gezonder blijft. Ook huidcrèmes die
vitamine A en E bevatten zijn nuttig
gebleken. Maar bovenal is ook de
tevredenheid en de rust van de ziel
belangrijk om er goed en jong te
blijven uitzien. Gebruik bij voorkeur
geregeld een goede verjongende
huidcrème. Denk daarbij aan het
gamma van Ellen Dee: Aloë Vera,
kamille en Echinacea. En je blijft
eeuwig jong!
Jos van Landuyt
30 SANA nr 61

Advertentie
Aloë Vera Crème
Bij droge en gevoelige huid
De unieke formule van deze crème met de natuurlijke
en waardevolle actieve bestanddelen van aloë vera
is uitermate geschikt voor dagelijks gebruik, in het
bijzonder bij de droge en gevoelige huid.
De crème verzacht en zorgt voor een optimale vochtbalans,
waardoor de huid een frisse en gezonde
uitstraling krijgt.
Bovendien wordt ze toegepast bij een door de zon
beschadigde huid, striae en littekens.
Potje 100 ml - Prijs € 5,95
Verkrijgbaar bij uw apotheek met cnk-bestelcode 2885-390.
Neem deze code mee, zo zal uw apotheker u sneller en beter
kunnen helpen.
Voor meer info: www.ellendee.be
SANA nr 61 31

Waarom zijn frisdrank, snoep
en suiker slecht voor je gebit?
Een gezond gebit is doorgaans een mooi gebit en dat
siert het gezicht en vormt een belangrijk onderdeel
van de aantrekkelijkheid van een persoon. Een stralende
glimlach wordt geaccentueerd door een gaaf
en mooi gebit. Dat krijg je niet vanzelf, ondanks het
feit dat de meeste baby’s een paar jaar na de geboorte toch
een mooi gebit hebben. Het komt er op aan het goed te verzorgen
en schadelijke gewoonten te vermijden.
Regelmatige tandverzorging is
belangrijk omdat onze tanden zich
niet zelf kunnen regenereren zoals
andere lichaamscellen. Daarom
zijn ze van zeer hard materiaal
gemaakt, dat - mits een goede
verzorging en poetsen - een leven
lang ongeschonden mee kan. Als
je het gebit niet regelmatig reinigt,
ontstaat er kans op gaatjes, gevoelige
tanden, ontstoken tandvlees
of verkleurde tanden. De grootste
boosdoener hiervan is tandplak.
Tandplak wordt hoofdzakelijk gevormd
door bacteriën die normaal
in de mond voorkomen. Tegen die
bacteriën kan je niets ondernemen,
wel tegen tandplak en dat moet
elke dag worden verwijderd.
De tandkroon (het zichtbare gedeelte)
is volledig bedekt met een
laag blinkend glazuur die als een
kap over de tand zit. Dit glazuur is
de hardste stof die in ons lichaam
voorkomt. Binnen in de tand is er
een tandholte die gevuld is met
tandmerg, een geleiachtige stof die
zenuwen en bloedvaten bevat. De
bloedvaten voeren voedingsstoffen
aan die ervoor zorgen dat de tand
kan leven. De zenuwen vertakken
zich in het tandbeen (in het
tandvlees en de kaak) en daardoor
kan je voelen of spijzen koud of
warm zijn. Als deze zenuwen in het
tandmerg ontstoken zijn, heb je
32 SANA nr 61

Gebruik liever Stevabell met
steviolglycosiden
tandpijn. De grote vijand daarvan
zijn gaatjes en plak die onder het
tandvlees kruipt en langzaam de
tand vernielt.
Bacteriën doen etensresten tussen
de tanden verzuren en sommige
etensresten worden als ze op de
tanden of tussen de tanden blijven
ook zelf zuur. Veel suiker en snoepgoed
geven echte zuursalvo’s op de
tanden! Zuur is een vijand voor het
tandglazuur. Kijk maar wat er gebeurt
als je azijn morst op marmer.
Minder snoep, minder suiker en
vooral ook veel poetsen is daarom
de enige oplossing.
Als je een beugel draagt, is de verzorging
van je tanden vaak lastig.
Vooral bij een vaste beugel blijven
er snel veel etensresten achter.
Maar ook de beugel zelf moet gereinigd
worden.
Waarom poetsen?
Voor een gezond en schoon gebit is
het essentieel om de tanden zorgvuldig
te reinigen. Hiermee worden
etensresten en tandplak verwijderd.
Het reinigen van het gebit
volstaat niet alleen met tweemaal
daags met een tandenborstel over
de tanden te wrijven, ook tussen
de tanden moet worden gereinigd.
Hiervoor kan je flossen, stoken,
ragen en spoelen. Tandenpoetsen
blijft echter de hoofdzaak. Het belangrijkste
van het tanden poetsen
is dat het zorgvuldig gedaan wordt
en dat je een goede tandenborstel
en tandpasta gebruikt. Van belang
is in ieder geval dat het gebied rond
de overgang van tanden naar tandvlees
goed gereinigd wordt. Omdat
een tandenborstel daar niet altijd
bij kan, is het essentieel één keer
per dag te flossen, te ragen of stoken
of een waterpik te gebruiken.
In de apotheek vind je leuke kleine
rageborsteltjes, dat zijn dunne
tandenstokertjes met poetshaartjes
rondom. Je kan er de tussenruimte
tussen de tanden mee schoon
maken en dat is wel belangrijk. Ter
ondersteuning kun je tenslotte een
mondspoelmiddel gebruiken. Maar
het allerbelangrijkste: hoed u voor
schadelijke gewoonten en spijzen:
suiker, zoet gebak, snoep, frisdrank.
Dat ruïneert de tanden. Ook
tabak is uit den boze. Je kan suiker
beter vervangen door Steviolglycosiden.
Denk daarom aan Stevabell,
als je tanden je lief zijn.
Monique van Hasselt
SANA nr 61 33

De helft van de mensen heeft
geregeld pijn
Voor mij geen
pijnstillers
aub
34 SANA nr 61

België heeft de reputatie een land te zijn waar
medicijnen gehanteerd worden als snoepjes. Een
groot aantal middelen is vrij te koop, apothekers
verkopen ze graag met gulle hand en artsen gaan
er van uit dat als ze niet voldoende medicijnen
voorschrijven ze als slechte artsen zullen beoordeeld worden
door de patiënten.
De realiteit is anders. Een groot bevolkingsonderzoek heeft
nagegaan wat het gedrag was als de patiënt geconfronteerd
werd met pijn.
Hieruit blijkt dat de Belg niet
gespaard wordt als het op pijn
aankomt. Eén Belg op twee lijkt
minstens eenmaal in de maand
hier of daar pijn te voelen. Bij
één op vijf Belgen en dat betekent
toch al ruim 18 percent,
doet de pijn zich zelfs dagelijks
voor en bij evenveel patiënten
slechts eenmaal in de week.
Hoofdpijn is de kampioen op de
pijnlijst met 32 percent, gevolgd
door rugpijn 31 percent en
tenslotte spier- en gewrichtspijn
met 22 percent.
Twee derde slikt niets
Als de opvatting van de artsen
zou kloppen moet dit blijken uit
het slikgedrag. Toch ziet dat er
SANA nr 61 35

heel anders uit: twee op drie
patiënten onderneemt helemaal
niets! Slechts 12 percent van de
Belgen slikt een pijnstiller van
zodra het probleem zich voordoet.
Dit gedrag moet vooral
gesitueerd worden bij de oudere
bevolking en meer bij weinig
bemiddelde en niet actieve
mensen uit landelijke gebieden.
In steden is men wat voorzichtiger
en ook bij de hogere sociale
klasse, bij mensen die hebben
gestudeerd en vooral ook jonge
mensen, grijpt men niet meteen
naar medicijnen. Men verwacht
dus ook niet van de arts dat
dit de eerste reactie is als men
met klachten in zijn kabinet
verschijnt. Trouwens niet voor
elk ongemakje wordt naar de
dokter gerend.
De meerderheid van onze
landgenoten vindt hoofdpijn
of andere pijnsignalen weinig
verontrustend en beschouwt
het als onbeduidend en voorbijgaand,
want slechts één op drie
raadpleegt er geregeld een arts
voor. Pas als er ernstige rugklachten
zijn en spier- en gewrichtspijnen
optreden die het
functioneren bemoeilijken, gaat
men naar de arts.
Vrouwen jonger dan 55 wachten
het langst om naar de dokter te
gaan. Zij behoort tot het afwachtende
type. Zij zal ook het
langst wachten om medicijnen
te gebruiken.
In tegenstelling tot de overtuiging
van artsen, heeft 35 percent
van de patiënten verklaard
dat men een groter belang
36 SANA nr 61

SUIKERVRIJ
ook geschikt voor diabetici
dills ®
digestive
mints
Zachtverfrissende muntjes
met essentiële oliën
Advertentie
uit kruiden en vruchten.
hecht aan een goede en juiste diagnose,
terwijl bij 22 percent de consultatie
van een arts zelfs niets te maken heeft
met medicijnen. Van alle patiënten die
met klachten naar een dokter trekken,
verwacht slechts 16 percent in eerste
instantie een voorschrift, terwijl precies
omgekeerd zelfs 58 percent van
de dokters er van overtuigd is dat deze
patiënten vooral voor een voorschrift
komen. Toch volgen de meeste dokters
niet meteen deze opvatting in, want
ondanks die overtuiging schrijft slechts
17 percent van hen meteen een medicament
voor. De meerderheid van de
landgenoten is voor de natuurlijke aanpak.
We houden er dus niet echt van
om pillen te slikken.
Jan van Gendt
Verkrijgbaar in de apotheek
met CNK-bestelcode: 2161-149
dills ® digestive mint
Maakt de dingen
verteerbaar!
voor meer info:
www.dills.be
SANA nr 61 37

Steeds meer
diabetes
op jongere
leeftijd
Zowel in de geïndustrialiseerde wereld als in de ontwikkelingslanden
is diabetes een toenemend probleem,
dat vooral aan onze sedentaire levenswijze
als aan zwaarlijvigheid wordt gelinkt. Omdat bovendien
het type 1 diabetes bij heel jonge mensen
toeneemt, is het een zorg voor de overheid en belast het ook
het gezondheidssysteem en belast het eveneens de toekomst
van veel jonge volwassenen en zelfs kinderen.
38 SANA nr 61

Gezond dieet kan grote
problemen helpen voorkomen
Belgische universiteiten hebben
jarenlang een register bijgehouden
van jonge diabetici. Elk nieuw geval
van diabetes werd gemeld aan de
centrale eenheid van de BDR met
toestemming van de patiënt. In een
vragenlijst heeft men geprobeerd te
peilen naar de familiale, demografische,
klinische en biologische achtergronden
die kenmerkend konden
zijn voor de ziekte, teneinde uit te
maken of er algemene „merkers”
waren die konden worden toegepast
op mogelijk nieuwe nog niet
gediagnosticeerde gevallen van
hyperglycemie of een teveel aan
bloedsuiker, diabetes dus. Bloedstalen
lieten toe na te gaan in welke
mate bepaalde onschadelijke medicijnen
in staat waren het probleem
te beheersen. Elke patiënt jonger
dan 40 jaar die te maken heeft met
het type I diabetes wordt gemeld.
Sinds 1994 worden ook de andere
diabetesvormen zoals zwangerschapsdiabetes,
secundaire of type
2 diabetes, geregistreerd. Bij de
registratie worden ook de gezondheidstoestand
van onmiddellijke
verwanten (broers, zusters, enz...)
in kaart gebracht.
Uit al deze rapporten en epide-
SANA nr 61 39

miologische studies blijkt dat de
meerderheid van de gevallen van
het type 1 diabetes ontstaat bij
adolescenten en jonge volwassenen,
eerder dan bij kinderen. Bij de
volwassenen ontwikkelt de ziekte
zich eerder bij mannen dan bij
vrouwen. In overeenstemming met
rapporten uit de ons omringende
landen werd een toename van de
incidentie geobserveerd bij zeer
jonge kinderen, vooral bij jongens
jonger dan vijf jaar. Tegelijk is er
een daling van het optreden van
diabetes type 1 bij adolescenten
en jonge volwassenen. Men besluit
daaruit dat het om een vroegere
manifestatie van de aandoening
gaat, eerder dan om een globale
toename van de incidentie van
type 1 diabetes. Deze vervroeging
van de klinische verschijnselen van
diabetes doet op termijn voor een
toename van chronische diabetescomplicaties
vrezen. Men probeert
daarom de oorzaak te achterhalen
om zo invloed te kunnen uitoefenen
op het verloop van het probleem.
In verscheidene Europese landen
waaronder Finland en Groot-Brittannië,
werd recent een duidelijke
toename waargenomen van diabetes
type 1 bij kinderen, vooral
onder de leeftijd van vijf jaar. Ook
in België en zeker in de pilootagglomeratie
Antwerpen werd dezelfde
trend waargenomen. Men becijferde
dat er elk jaar met een toename
van 1,8 percent van diabetes type
1 moet rekening worden gehouden.
Onder de leeftijd van vijf jaar moet
men zelfs rekening houden met een
toename van 5 percent per jaar. Bij
volwassenen werd geen toename
40 SANA nr 61

vastgesteld. In de groep van 15 tot
39 jaar bestaat zelfs een neiging tot
lichte daling.
De werkhypothese is thans dat de
vervroeging van het optreden van
type 1 diabetes bij jong volwassenen
en bij kleuters, verband houdt
met de toenemende frequentie van
overgewicht bij kinderen, vooral bij
jongens. Men weet dat zwaarlijvigheid
of obesitas bij volwassenen
een risicofactor is voor diabetes
van het type 2. Er zijn thans steeds
meer argumenten die er op wijzen
dat zwaarlijvigheid een ziekteversneller
is bij het type 1. Obesitas
wordt beschouwd als een trigger
of aanzwengelaar van een autoimmuunreactie
via een toename
van antigenen ter hoogte van de
pancreas.
Toenemend probleem
Diabetes wordt als een groeiend
probleem op wereldschaal gezien.
Omdat type 1 steeds meer uitbreiding
neemt, vreest men dat het de
volgende generaties, nog decennia
lang zal belasten. Het probleem
wordt hoofdzakelijk in verband gebracht
met onze sedentaire levensstijl,
een verhoogd overgewicht en
een toenemende vergrijzing van
de bevolking, zowel in de ontwikkelde
als de ontwikkelingslanden.
In West-Europa is de prevalentie
momenteel 4 percent. Volgens de
gegevens die in de bevolkingsindicatoren
vermeld staan, neemt
men aan dat 3,3 percent van de
Belgische bevolking met diabetes
type 2 zal geconfronteerd worden.
Voor Vlaanderen zou dat zelfs iets
meer zijn en op 4 percent worden
SANA nr 61 41

geschat. Dat baart zorgen omdat
het vaak een oorzaak is van voortijdig
overlijden. Jammerlijk is vooral
dat de helft van dit aantal patiënten
laattijdig wordt gediagnosticeerd.
Een goede screening waarbij diabetes
zo vroeg mogelijk wordt ontdekt
en behandeld, is van essentieel
belang voor de volksgezondheid.
Vroeg en voortijdig opsporen, is
daarom de zorg van de overheid.
Gezond dieet
Van zodra de diagnose is gesteld
wordt meteen behandeld. De meest
frequent voorgeschreven medicatie
is orale antidiabetica. Bij 16,6 percent
in Vlaanderen is dat een dieet,
tegen 12 percent in Wallonië.
Er werd ook gesteld dat diabetes
in feite geen onmiddellijke levensbedreigende
ziekte is. Mensen met
diabetes hebben wel een verhoogd
risico op hart- en vaatziekten. Het
aantal vermeldingen van diabetes
als bijkomende doodsoorzaak is
dan ook bijna driemaal hoger dan
het aantal mensen dat overlijdt aan
diabetes zelf: 2.139 tegenover 788.
Dit brengt het totale aantal overlijdens
gelinkt met diabetes tot 2.927
of 5 percent van de totale sterfte.
Omdat diabetes gerelateerd is aan
ouderdom, zijn er bij de doodsoorzaken
die sterk gerelateerd zijn aan
ouderdom ook meer diabetespatiënten
dan verwacht. Goede tijdige
diagnose en adequate preventie
door middel van een gezond dieet,
voldoende beweging, gewichtsbeheersing
en eventueel aangepaste
medicatie kunnen de cijfers gunstig
beïnvloeden.
Preventie door een gezond dieet is
evenwel het allerbelangrijkste. Dat
omvat zo weinig mogelijk enkelvoudige
suikers, wel veel groenten en
vruchten, volkoren in de plaats van
geraffineerde producten en voldoende
bewegen. Geen alcohol en
geen tabak!
Jan van Bercken
42 SANA nr 61

ntie
STOP
MET
ROKEN!
MET
kan je
ROKEN!
helpen.
STOP
Xantipex mondspray
Xantipex mondspray
kan je helpen.
Xantipex mondspray
is een volledig natuurlijk product dat een
gunstig effect heeft op de negatieve verschijnselen die
bij tabaksontwenning optreden. Zes werkzame planten
vormen samen dit unieke product. Het product vermindert
de ontwenningsverschijnselen, bederft de smaak van
tabak, ondersteunt
Xantipex
het zenuwstelsel,
mondspray
en doet de behoefte
aan nicotine
is een
verminderen.
volledig natuurlijk product dat een
En dan is
gunstig
er natuurlijk
effect
ook
heeft
het
op
psychologisch
de negatieve
effect
verschijnselen
van
die
het steeds
bij
bij
tabaksontwenning
zich hebben van een
optreden.
mondspray.
Zes werkzame
Er is
planten
natuurlijk motivering
vormen samen
nodig:
dit
je
unieke
moet wíllen
product.
stoppen
Het product
met
vermindert
roken. Maar
de
Xantipex
ontwenningsverschijnselen,
mondspray kan je
bederft
over de
de smaak van
moeilijke momenten
tabak, ondersteunt
heen helpen.
het zenuwstelsel, en doet de behoefte
aan nicotine verminderen.
En dan is er natuurlijk ook het psychologisch effect van
het steeds bij zich hebben van een mondspray. Er is
natuurlijk motivering nodig: je moet wíllen stoppen met
Xantipex roken. mondspray Maar Xantipex is in de apotheek mondspray verkrijgbaar kan je over met de
cnk-bestelcode moeilijke 3271-459 momenten heen helpen.
(of vraag ernaar in de betere natuurwinkel.)
Advertentie
Voor meer info www.
Xantipex mondspray is in de apotheek verkrijgbaar met
cnk-bestelcode 3271-459
(of vraag ernaar in de betere natuurwinkel.)
.be
Voor meer info www.
.be
SANA nr 61 43

Heilzame plantenextracten en hun toepassing
Plant van de maand
Door Kees Martens
Kruidenkundige
Sambucus nigra L.
Vlier: tegen verkoudheid,
griep en aandoeningen
van de slijmvliezen
We kennen allemaal wel het woord “flierefluiter”. Dat woord
is afkomstig van de vlierstruik, of vlierboom, waarvan het
hout een zachte kern heeft en waarvan heel goedkope
en gemakkelijk fluitjes konden worden gemaakt. Maar
dat goedkope en gemakkelijke duidt niet zozeer op de
gezondheidseigenschappen van de vlier, want die zijn krachtig en zeker
doeltreffend.
Vlier heeft namelijk prima eigenschappen tegen verkoudheid, griep,
slijmen in de mond, de keel, de luchtwegen en wordt tegenwoordig daarvoor
gebruikt, met groot succes trouwens. Vlier wordt daarom ook nog
altijd in goede plantengeneesmiddelen gebruikt.
Geschiedenis van de plant
De gewone vlier kent een zeer lange geschiedenis.
Door de eeuwen heen kende
de plant allerlei toepassingen, waaronder
vooral medicinale. In nederzettingen
uit de Steentijd zijn resten van de plant
gevonden. Maar ook bij de oude Grieken
en Romeinen was de vlier bekend. De
Griekse arts Hippocrates (460-377 v.Chr)
kende de urinedrijvende eigenschappen,
Dioscorides, een Griekse arts uit
de eerste eeuw, paste de bloesems toe
als urine- en galdrijvend middel en om
slijmen af te voeren. Uitwendig werden
de bladeren voor zweren en ontstekingen
gebruikt. De Grieks-Romeinse arts Gale-
44 SANA nr 61

nus, ook uit de eerste eeuw, adviseerde
vlier bij problemen die optreden bij koude
en vocht, zoals verkoudheid en andere
aandoeningen van de slijmvliezen. De
Vlaamse plantkundige en arts Dodoens
uit de 16de eeuw kende vooral de
laxerende, water afdrijvende, slijmoplossende
en ontzwellende eigenschappen.
In de 18de eeuw werd vlierbloesemwater
gebruikt om de huid te bleken, vooral
sproeten. Van de bladeren maakte men
een groene crème voor verstuikingen,
kneuzingen, winterhanden- en voeten, en
bovendien om bij aambeien en wondjes
te gebruiken.
Niet verwonderlijk is het dat de vlier in de
volksgeneeskunde een wonderplant of
‘heilboom’ werd genoemd: de medicijnkist
van het volk.
De antivirale werking van de eiwitten in
de vlierbes werd pas later bekend en
vindt tegenwoordig een brede toepassing
in allerlei middelen tegen verkoudheid en
griep.
Eigenschappen
De combinatie van inhoudsstoffen van de
vlier versterkt het afweermechanisme. Ze
zijn samentrekkend, zweetdrijvend, verzachtend,
antiviraal, ontstekingswerend
en slijmoplossend, hetgeen van belang is
voor de slijmvliezen.
Verwerking
In het voorjaar gebruikt men de bloemen
en in het najaar de rijpe bessen. Onrijpe
bessen worden niet gebruikt vanwege de
ongunstige werking op de spijsvertering.
Toepassing
De vlier stimuleert het afweermechanisme,
zowel preventief als curatief.
Vanwege het antivirale, ontstekingswerende
en slijmoplossende effect op de
slijmvliezen is de plant heel belangrijk bij
griep, verkoudheid, sinusitis, hoesten,
enzovoorts.
Van de vlier is bekend dat hij de ziekteduur
van griep verkort (in 90% van
de gevallen met de helft!), koorts en de
begeleidende verschijnselen vermindert.
Door dezelfde eigenschappen worden
ook verkoudheid en keel- en luchtwegaandoeningen
stevig aangepakt.
Om deze reden maakt de vlier deel uit
van de krachtige mix van planten in
Echinabell druppels. Zie
www.boverte.com of www.fytobell.be.
In de keuken wordt de vlierbes gebruikt
voor het maken van wijn, thee, siroop,
confituren en koekjes.
De Latijnse naam 'Sambucus' is
afgeleid van het Griekse 'sambuke',
dat 'fluit' betekent, Maar de naam kan
ook op 'sambuca' duiden, dat 'driehoekige
harp' betekent. De jonge loten
van de vlier zijn met merg gevuld
en zijn heel geschikt om fluitjes van
te maken. 'Nigra' is het Latijn voor
'zwart' en duidt op de diepzwarte
bessen. De Nederlandse naam 'vlier'
is een verbastering van 'vedel', een
instrument dat van vliertwijgen was
gemaakt.
SANA nr 61 45

Gezond koken met i-Sana
Uit een bevraging blijkt dat de helft van de landgenoten van
oordeel is dat ze eigenlijk niet gezond eten. Ze willen dat
wel, maar ze komen er niet toe. Bovendien is het niet altijd
duidelijk wat gezond is en wat moet vermeden worden.
Ze willen ook niet te veel tijd in de keuken doorbrengen, want er
moet meer tijd zijn voor ontspanning en creatief bezig zijn. Dus zijn
eenvoudige recepten, maar gezonde menu’s van belang. Die vind
je hier. Dit keer iets waar iedereen overweg mee kan: eenvoudige
recepten voor een gezond dessert… maar zonder suiker. Ja het kan!
Vervang de suiker gewoon door steviolglycosiden en je hebt al een
hele prestatie geleverd voor je gezondheid. Daarom is Stevabell van
Fytobell zo’n interessant product, omdat het zodanig is samengesteld
dat je de gewone recepten kan blijven toepassen, waarbij je
de suiker gewoon door Stevabell moet vervangen. Op die manier
blijven zowel de zoetkracht als het recept dezelfde.
Maar om je wat op dreef te helpen: hier een paar lekkere dessertjes
met Stevabell in de plaats van suiker. Smakelijk en gezond!
Taart met banaan en kokos
met Stevabell
Ingrediënten:
• een halve kilo bananen
• 50 cl kokosmelk
• 75 gram gemalen kokosnoten
• 25 gram Stevabell
• 3 eieren
• 40 gram maïzena
• 75 gram zwarte chocolade
(100% en zonder suiker)
Bereiding:
• Doe de bananen en de
kokosmelk in een mixer of
blender en meng goed.
• Zet dit mengsel op een zacht
vuurtje gedurende een zevental
minuten tot de belletjes
verschijnen.
• Klop de eieren samen met
de gemalen kokosnoten en
de Stevabell tot een beslag.
• Voeg nu de maïzena en de
“bananen-kokosmelk” eraan
toe, terwijl je stevig blijft
doorkloppen.
• Neem een taartenbakvorm
en olie die eerst in.
• Giet het beslag in de vormen
zet in de oven op een
46 SANA nr 61

temperatuur van 190 graden
gedurende een half uurtje.
• Het kan best zijn dat je de
baktijd moet verlengen of
verkorten, dat hangt van de
eigenschappen van de oven
af. De cuisson is perfect als
je er een vork in prikt en de
vork er droog uitkomt.
• Laat de taart afkoelen en
serveer met de gesmolten
chocolade die je in 5 cl kokosmelk
hebt opgelost.
Nog meer zin in lekkere
recepten met Stevabell?
Vraag het receptenboekje
aan bij info@fytobell.be en
vermeld dat je lezer bent
van i-Sana.
Boterkoekjes met Stevabell
Ingrediënten:
• 250 gram hoeveboter
• 250 gram Stevabell
• 2 theelepels vanille-extract
• 350 gram bloem
• 1 ei
• 2 theelepels bakpoeder
• ½ koffielepel zout
• zwarte chocolade
• of vruchtenconfituur
Bereiding:
• Zet je oven op 190 graden
voor de voorverwarming en
wrijf de bakplaten in met
boter of olie.
• Meng de boter en de Stevabell
in een kom met de
mixer gedurende een viertal
minuutjes.
• Voeg er nu het ei en het vanillepoeder
bij en meng alles
tot een luchtig geheel.
• Doe er nu de bloem met het
zout en het bakpoeder bij
en roer verder tot alles mooi
gemengd is.
• Neem het deeg met de
handen en kneed er nootjes
van die je op de bakplaat
plat drukt en afsnijdt in de
gewenste vorm.
• Laat een klein kwartiertje
bakken tot de randen mooi
geel zijn en laat daarna
afkoelen.
• Werk af met gesmolten chocolade
of met confituur.
• Je kan de koekjes ook glazuren
door er eiwit op te
borstelen bij het bakken.
Natuurlijk smakelijk!
SANA nr 61 47

De groene vingers
van
Ivo Pauwels
Ivo Pauwels, een gerenommeerd natuurkenner, auteur en
groen-journalist verzorgt elke maand een aantal schitterende
rubrieken in i-Sana.
De bijen zijn in winterslaap
Bijenkorven, de grootste werkplaats ter
wereld, een wonder van de schepping
Bijen zijn een wonder van de schepping, zoals zoveel dingen
die ons alleen maar kunnen verwonderen. Zo houden bijen in
dit seizoen een winterslaap, hoewel ook niet helemaal, want ze
leven meestal in een kolonie in een bijenkorf en houden de koningin
warm door bijvoorbeeld met de vleugels te bewegen. Of ze weven
een cocon rondom zich om zich te beschutten tegen de winterkou, om
dan in de lente plots wakker te worden en de vrouwtjes een paar weken
van tevoren op te wachten voor de paring. De natuur is wonder, groots
en eigenlijk kunnen we niet zonder de bijen.
“Ik heb de grootste fabriek van Frankrijk,” zei een imker met lichtjes
in zijn koolzwarte ogen. En al was ik dan drie jaar lang zijn enige ingeschreven
werknemer, hij had gelijk. Met zijn meer dan vijfhonderd bijenkorven
die in de zomermaanden elk tot tachtigduizend werkbijen bevatten,
was hij inderdaad een uitzonderlijk werkgever. Bijen zijn onmisbaar
en erg werklustig!
Bijen zijn inderdaad een speciaal
volkje. Onmisbaar voor het
voortbestaan van de wereld. Neem
bijen weg en tachtig percent van
onze voedselproductie valt stil.
Bijenkwekers of imkers zijn trouwens
ook een speciaal volkje.
Ik heb van hem alle gangbare en
zelfs de meest zeldzame Franse
krachtwoorden geleerd. Hij had
temperament voor tien en het
zuidelijke Fernandel-accent zal ik
nooit meer kwijtraken: ‘du pan et
du van’. Op het uur van de aperitief
48 SANA nr 61

die we dagelijks ergens diep in de
Cevenne gebruikten, noemde hij
mij steevast ‘mon fiston Belge’,
want de streek was, begin jaren
zeventig, nog niet platgewalst door
een niet aflatende toeristenstroom.
Dat zijn eigen zoon in die periode
in het klooster ging, heeft hij in zijn
gloriejaren nooit helemaal kunnen
aanvaarden. “Dieu m’a volé mon
fils,” zuchtte hij dan, wanneer
vroeg in de ochtend, nadat bij het
ochtendgloren de korven hoog in
de heuvels waren geplaatst, we in
de richting van Notre-Dame-des-
Neiges keken en er, in de nevels, het
strenge trappistenklooster konden
vermoeden waar zijn zoon het sobere
habijt droeg.
Eenvoud zoals de natuur
Hij sneed dan een saucissonpur-porc
in dikke schijven en het
knapperige stokbrood, de homp
kaas en de rode landwijn smaakten
heerlijk op onze uitkijkpost tussen de
geur van tijm en wilde lavendel. Sinds
die tijd is de wereld mijn weidse tuin.
Ik leerde wilde planten kennen en
benoemen, het onderscheid tussen
honderden soorten paddenstoelen,
soep koken waarin bussels verse
tijm hingen en van een leven
genieten puur als ochtenddauw. En
uit dat zoete leven slingerden we
honderdvoudig honing uit de raten
in een omgebouwde droogzwierder,
want eenvoud was het handelsmerk.
Elke korf had zijn eigen karakter
en van steken word je imker. De
wekelijks markten in de stemmige
provinciestadjes in de Cevenne
waren letterlijk onze afzetmarkt
en de zon begeleidde ons als een
niet-aflatende volgspot langs het
gloeiende asfalt waarover we met
een aftands bestelwagentje tuften.
Ik keerde terug, ‘pour chercher la
femme’. En ik vond haar diep in de
Kempen.
De bijen zoemen nu anders
De jaren verstreken, maar elke
zomer opnieuw, sleepte ik met hem
de bijenkasten begin augustus van
de lavendelvelden naar de toppen
van de Cevenne omdat daar de
heide het eerst bloeide. “On est
bien, nous deux,” sprak hij dan en ik
leerde de bomen prijzen om de diepe
schaduw die ze gaven, want een
betere verfrissing na gedane dagtaak
was er niet. De dochters trouwden
een boer en een banketbakker,
de kleinkinderen slurpten de
maagdelijke honing uit de raten en
hij werd onmerkbaar ouder. Een
hersenbloeding had zijn koppigheid
geveld, toen hij vorig jaar naar voren
schuifelde in de basiliek van Vézelay,
gesteund door één wandelstok,
één van mijn schouders, fierheid
en een immense levenswil. Na
vijftien jaar omzwervingen door vele
kloosters en orden werd zijn zoon er
priester gewijd. Hij heeft de ‘force de
caractère’ van zijn vader geërfd en
maakt in dit ‘haut lieu’ van Bourgogne
nu de dienst uit.
Vandaag is mijn oudste vriend,
Emile, niet meer. De zon blijft even
ongenadig de Cevenne teisteren,
de geur van tijm en rozemarijn
parfumeert de Garrigue. Enkel in mijn
tuin, tussen het vrolijk slaan van de
vinken, zoemen de bijen voortaan
anders, hoewel… daarop is het nog
even wachten, want de bijen zijn in
winterslaap.
Op www.wezooz.be kunt u Ivo
Pauwels in zijn en vele andere tuinen
aan het werk zien.
SANA nr 61 49

Met vitamine C
Advertentie
Voor een
ijzersterke
weerstand
• Ondersteunt het immuunsysteem
• Gemakkelijk in te nemen
180 tabletten
Verkrijgbaar bij de apotheek
met CNK bestelcode: 2595-791.
Of vraag ernaar in de betere natuurwinkel.
www.
.be
50 SANA nr 61