ÉALAIGH, SPREAG, TAISCÉAL... - Discover Ireland

www.discoverireland.ie/connemara Turas Tiomána ar Chonamara 30
LÁ 2
Do scíth glactha agat agus tú cothaithe go maith, fág an Clochán agus tabhair aghaidh
ó thuaidh ar an N59 go Baile an tSrutháin. Lean na comharthaí ar an taobh clé chun
an Cloigeann - an bhearna gheata chuig Oileán Inis Bó Finne - a bhaint amach. Bíonn
sé furasta malairt slí de lá nó d’oíche a dhéanamh, mar gheall ar bháid farantóireachta
rialta. Is fiú go mór iarracht a dhéanamh air seo, de dheasca an tsár-radharcra, an
cheoil bhríomhar agus an iomad láithreán stairiúil.
A luaithe is a bhíonn tú ar ais ar an mórthír, fill ar an bpríomhbhóthar agus lean ar
aghaidh i dtreo Leitir Fraic. Díreach sula sroicheann tú an baile, beidh tú i bPáirc
Náisiúnta Chonamara, maorga. Cuimsíonn an pháirc roinnt den radharcra is fearr sa
cheantar. ls féidir siúlóid shármhaith a dhéanamh ann chomh maith. Tá radharcanna
lánleargais le fáil óna Beanna Beola, freisin.
Ag an gcrosbhóthar i sráidbhaile Leitir Fraic, is fiú casadh ar clé agus bealach eile
a ghabháil chuig Leithinis Rinn Mhaoile. Tá roinnt de na tránna is áille in Éirinn le
fáil anseo. Baineadh úsáid as cuid acu le haghaidh suíomh i scannáin mhóra. Tá na
fuinneoga gloine dhaite, leis an ealaíontóir cáiliúil Harry Clarke, le feiceáil sa séipéal atá
suite taobh thuas den chearnóg ag Crosbhóthar an Tulaigh (Tully Cross). Ba é Oliver St.
John Gogarty a d’iarr iad seo a dhéanamh, óna theach cónaithe ag Árus Rinn Mhaoile.
Is fiú stopadh freisin le haghaidh an láithreáin sheandálaíoch, atá ar an leithinis freisin.
Tá sé suite 200 méadar siar ón bhóthar ó Dhoire Inbhir go Doire Locha (Derrylough), le
taobh Shliabh an Tulaigh. Feirmeoirí luatha a thóg an Líne Cloiche Sé Philéar chun dul
le grianstad an gheimhridh. Sé chloch ina seasamh nó ‘méara na sióg’ atá ann.
Cas ar clé thiar i sráidbhaile Leitir Fraic. Lean ar aghaidh ó thuaidh agus tar éis tamaill
tiocfaidh tú chuig Mainistir agus Gairdín na Coille Móire.Mainistir rómánsúil Gotach
atá anseo, a bhfuil na mná rialta Beinidicteacha ina gcónaí ann, i láthair na huaire. Is
fiú go mór stopadh don ghairdín Victeoiriach athchóirithe, an séipéal nua-Ghotach
fíorshuntasach agus na seomraí tae teolaí.
Ón gCoill Mhór, déan do bhealach chuig an sráidbhaile gleoite deas, an Líonán. Tá sé
seo suite ag ceann an Chaoláire Rua breá, an t-aon fhiord atá in Éirinn. Ag Nancy’s
Baile na hinse
trá chloch na Rón
Point, sula sroicheann tú sráidbhaile an Líonáin, is féidir
leat cúrsáil a dhéanamh feadh an fhiord naoi míle, le Killary
Cruises. Gheobhaidh tú léargas ar thíreolaiocht an iontais
nádúrtha seo agus gheobhaidh tú sár-radharcanna ar an
uisce. Tá dhá ionad eachtraíochta den scoth le fáil i gceantar
an Chaoláire Rua freisin. Déanann siad seo a mhór de
radharcra garbh an cheantair.
Bhí suíomh pictiúrtha an Líonain ina shuíomh foirfe le
haghaidh athchóiriú ar scannán 1989 John B. Keane, The
Field, a stiúraigh Jim Sheridan. Is sa bhaile seo freisin atá
Ionad Caorach & Olla an Líonáin suite. Tugann sé seo
míniúchán ar lámhcheardaíocht caorach agus na holla agus
bíonn taispeántais ann ar an gcardáil, ar an suíomh agus ar
an fhíodóireacht.
Ón Líonán tabhair aghaidh soir ar B(R)336 chun radharcanna
fíorshuntasacha a fháil ar Shléibhte Mhám Toirc. Cas
ar dheis ag an Mám i dtreo Chrosbhóthar Máma agus
ansin téigh ar an N59 i dtreo Uachtair Aird. Díreach sula
sroicheann tú an baile, is féidir leat cuairt a thabhairt ar
Mhianaigh ‘Glengowla’. Is mianach airgid agus luaidhe
stairiúil, de chuid na 19ú haoise atá anseo. Tugann sé léargas
ar an saol sna mianaigh, le sraith taispeántas, taispeántais
idirghníomhacha agus turas faisnéiseach faoi threoir.
Lean ar aghaidh isteach go hUachtar Ard, baile pictiúrtha
neadaithe idir Sléibhte Chonamara agus uiscí cruachliatha
Loch Coirib. Is meice atá sa loch do shlatiascairí. Tá cáil an
bhric rua fhiáin agus na hiascaireachta bradán air. Díreach
taobh thall den bhaile ar an N59 go Gaillimh, rachaidh tú
thar an chasadh do Chaisleán maorga Achadh na nIúr,
ar an taobh clé. Thóg fine Uí Fhlaithearta (O’ Flaherty) an
túrtheach dea-chaomhnaithe seo, de chuid na 16ú haoise
agus caomhnaíonn sé stair fhada agus suaite.
Lean ar aghaidh ar an N59 go Ros Cathail agus tóg an
casadh ar chlé, le cuaillí eolais do Ghairdín Bhríde. Parthas
coillearnaí atá anseo, le móinéir agus gairdíní le téamaí a
léiríonn na féilte Ceilteacha. Is tiomáint fhurasta atá ann,
siar tríd Mhaigh Cuilinn go cathair na Gaillimhe, ón áit seo.
an clochán
Baile mór an chlocháin