la instruisto parolas

montrofenestroj, teatroj, kinejoj, muzeoj, universitato kaj belaj
placoj kun monumentoj.
En mia trankvila vilaĝo estas nur dometoj kun ĝardeno kaj
diversaj butikoj: apoteko, panejo, legomvendejo. Ĉe placeto
la infanoj ludas kaj la maljunuloj sidas kaj babilas.
VOCABULARI
AERO AIRE VILAĜO LLOGARET
ANGULO ANGLE, KONTENTA CONTENT/A,
CANTÓ
SATISFET/A
AMASO MULTITUD,
MUNTÓ
LACA CANSAT/DA
APOTEKO L’APOTECARI,
FARMÀCIA.
MATURA MADUR/A
AVENUO AVINGUDA RONDA RODÓ
BICIKLO BICICLETA SEKA SEC/A
BUTIKO BOTIGA SUBITA SÚBIT/A
BROSO RASPALL GVIDI GUIAR
FLANKO COSTAT,
FLANC.
KREDI CREURE
LEGOMO LLEGUM PEZI PESAR,
TENIR PES
MAGAZENO GRANS MA- REGI REGIR, GOVER-
GATZEMS
NAR
MONUMEN-
TO
MONUMENT ŜARĜI CARREGAR
MOTORCI- MOTOCICLE- TENI TENIR, TINDRE
KLO
TA
MUZEO MUSEU AMBAŬ AMBDÓS,
NACIO NACIÓ AMBDUES
NATURO NATURA TAMEN TOT I AIXÒ
OMBRO OMBRA REGISTARO (EL) GOVERN
(conjunt de governants)
PALACO PALAU URBODOMO AJUNTAMENT
POLICO (LA) POLICÍA MONTROFE- VIDRIERA,
NESTRO MOSTRADOR
RADIO RÀDIO RAPIDI AFANYAR-SE
SKANDALO ESCÀNDAL STRATANGU-
LO
SONORILO CAMPANA
TRAFIKO TRÀNSIT
TRAJNO TREN
TRAMO TRAMVIA
TROTUARO VORERA
TUNELO TÚNEL
VICO FILERA, CUA
LA INSTRUISTO PAROLAS
CANTÓ DEL
CARRER
-IG té el sentit de convertir, causar, posar en l’estat expressat
en l’arrel. Els verbs formats per igi corresponen
als catalans acabats en -ificar: ŝtono=pedra, ŝtonigi=petrificar,
vitrigi-vitrificar, simpligi-simplificar. Però blankigi
blanquejar, nigrigi, mascarar, sciigi fer saber, sekigi
assecar, dormigi fer dormir, adormir. Tots els verbs formats
amb -igi són transitius: tenen complement directe
amb acusatiu.
Igi emprat com a verb té el mateix significat: fer, convertir,
inducir: Mi igis lin labori (=mi laborigis lin) - jo el
vaig fer treballar.
Naturalment també es formen, adjectius i adverbis amb
-ig: simpligo simplificació, kuraĝiga encoratjador/a, kuraĝige
encoratjadorament.
-IĜI té el sentit de fer-se, tornar-se, passar a un altre estat;
ruĝiĝi – envermellir-se, sekiĝi – assecar-se, riĉiĝi –
enriquir-se (fer-se ric), leviĝi – alçar-se, kuŝiĝi – gitar-se,
la folioj flaviĝas, sekiĝas kaj falas – les fulles s'engrogeixen,
s’assequen i cauen.