06.05.2013 Views

libro de trigonometria preuniversitaria nivel uni click aqui para ver

libro de trigonometria preuniversitaria nivel uni click aqui para ver

libro de trigonometria preuniversitaria nivel uni click aqui para ver

SHOW MORE
SHOW LESS

You also want an ePaper? Increase the reach of your titles

YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.

Capítulo<br />

1<br />

RAZONES TRIGONOMÉTRICAS<br />

DEUN ÁNGULOAGUDO- I<br />

DEFINICIÓN: Son los resultados que se obtienen al dividir los lados <strong>de</strong> un triángulo rectángulo.<br />

En el triángulo adjunto, tenemos:<br />

b<br />

C<br />

A c B<br />

a<br />

a y c : catetos<br />

b : hipotenusa<br />

B : recto<br />

A y C : s agudos<br />

2<br />

a<br />

2<br />

c<br />

2<br />

b<br />

A + C = 90º<br />

A los resultados así obtenidos se les asigna un nombre asociado a uno <strong>de</strong> los ángulos agudos <strong>de</strong>l triángulo. Así en el gráfico;<br />

<strong>para</strong> Â tenemos:<br />

a : cateto opuesto (CO) b : hipotenusa (H) c : cateto adyacente (CA)<br />

Luego se <strong>de</strong>finen :<br />

Por ejemplo:<br />

13<br />

SenA<br />

CosA<br />

TanA<br />

12<br />

CO<br />

H<br />

CA<br />

H<br />

a<br />

b<br />

c<br />

b<br />

CO a<br />

CA c<br />

5<br />

Sen<br />

Cos<br />

* TRIÁNGULOS RECTÁNGULOS DE ÁNGULOS NOTABLES: Son aquellos triángulos rectángulos en los cuales<br />

conociendo las medidas <strong>de</strong> sus ángulos agudos se pu<strong>de</strong> establecer la proporción en la que se encuentran los lados <strong>de</strong><br />

dicho triángulo. Dos <strong>de</strong> los más usados son :<br />

2<br />

45º<br />

1<br />

CscA<br />

SecA<br />

CotA<br />

45º<br />

30º<br />

1<br />

3<br />

Mientras que uno aproximado, pero reconocido por sus di<strong>ver</strong>sas aplicaciones es el <strong>de</strong> 37º y 53º.<br />

37º<br />

5<br />

4<br />

5<br />

13<br />

12<br />

13<br />

H<br />

CO<br />

H<br />

CA<br />

CA<br />

CO<br />

2<br />

53º<br />

;<br />

;<br />

3<br />

b<br />

a<br />

b<br />

c<br />

c<br />

a<br />

Tan<br />

Cot<br />

60º<br />

5<br />

12<br />

12<br />

5<br />

1


A partir <strong>de</strong> estos se <strong>de</strong>terminarán otros adicionales como:<br />

No olvi<strong>de</strong> a<strong>de</strong>más:<br />

* PROPIEDADES:<br />

4 + 2 2<br />

22º30'<br />

2 +1<br />

5<br />

26º30'<br />

2<br />

Sen<br />

Cos<br />

Tan<br />

67º30'<br />

63º30'<br />

1<br />

1<br />

8º<br />

15º<br />

5 2<br />

4<br />

7<br />

6 + 2<br />

82º<br />

75º<br />

1<br />

6 - 2<br />

16º<br />

10<br />

18º30'<br />

25<br />

30º 37º 45º 53º 60º<br />

1<br />

2<br />

3<br />

2<br />

3<br />

3<br />

Cot 3<br />

Sec<br />

2 3<br />

3<br />

Csc 2<br />

3<br />

5<br />

4<br />

5<br />

3<br />

4<br />

4<br />

3<br />

5<br />

4<br />

5<br />

3<br />

2<br />

2<br />

2<br />

2<br />

1<br />

1<br />

2<br />

2<br />

4<br />

5<br />

3<br />

5<br />

4<br />

3<br />

3<br />

4<br />

5<br />

3<br />

5<br />

4<br />

3<br />

2<br />

1<br />

2<br />

3<br />

3<br />

3<br />

2<br />

2 3<br />

3<br />

24<br />

3<br />

74º<br />

71º30'<br />

I. Las razones trigonométricas <strong>de</strong> un ángulo; <strong>de</strong>pen<strong>de</strong>rán <strong>de</strong> la medida <strong>de</strong> dicho ángulo y no <strong>de</strong> los lados <strong>de</strong>l<br />

triángulo rectángulo en que se ubique. Por ejemplo:<br />

C<br />

A<br />

Q<br />

M<br />

N<br />

P B<br />

Sen<br />

Sen<br />

Sen<br />

PQ<br />

AQ<br />

MN<br />

Iguales<br />

AN<br />

BC<br />

AC<br />

II. R. T. Recíprocas: Se nota claramente, <strong>de</strong> las <strong>de</strong>finiciones <strong>de</strong> las razones trigonométricas <strong>de</strong> un ángulo agudo, que<br />

existen tres parejas que son una la recíproca in<strong>ver</strong>sa <strong>de</strong> la otra, por lo que su producto es siempre igual a 1. Estas<br />

parejas son las siguientes:<br />

Sen<br />

Csc<br />

Note que los ángulos agudos, <strong>de</strong>ben ser iguales. Por ejemplo si nos dicen que :<br />

Tan(3x - 10º) . Cot(x + 30º) = 1; <strong>para</strong> calcular "x" diremos :<br />

Tan(3x - 10º) . Cot(x + 30º) = 1 3x - 10º = x + 30º x = 20º<br />

1<br />

Cos<br />

Sec<br />

III. R. T. <strong>de</strong> Ángulos Complementarios: Cuando se calculan las razones trigonométricas <strong>de</strong> los 2 ángulos agudos<br />

<strong>de</strong> un triángulo rectángulo, se pue<strong>de</strong> notar que existen ciertas parejas <strong>de</strong> éstas que toman el mismo valor. Esta<br />

característica la vamos a indicar <strong>de</strong> la siguiente manera:<br />

1<br />

Tan<br />

Cot<br />

1<br />

7<br />

1


Si: son agudos; tales<br />

que: + = 90º<br />

entonces:<br />

Sen = Cos<br />

Tan = Cot<br />

Sec = Csc<br />

Por ejemplo:<br />

Sen10º = Cos80º<br />

Tan20º = Cot70º<br />

Sec40º = Cos 50º<br />

Cos24º = Sen 66º<br />

Tan = Cot (90º )<br />

Sen( + 10º) = Cos (8 0º )<br />

o<br />

Si:<br />

que:<br />

son agudos; tales<br />

Sen = Cos<br />

Tan = Cot<br />

Sec = Csc<br />

entonces: = 90º<br />

Por ejemplo: hallar "x", si:<br />

Sen (2x + 10º) = Cos3x<br />

2x + 10º + 3x = 90º<br />

5x = 80º x = 16º<br />

Otro ejemplo; hallar "x" si:<br />

Tan (2x + y) = Cot (x - y)<br />

2x + y + x y = 90º<br />

3x = 90º x = 30º


01. Si " " es la medida <strong>de</strong> un ángulo agudo y se cumple<br />

que:<br />

Tg<br />

2<br />

; calcular: T 13Sen<br />

12Cot<br />

3<br />

a) 12 b) 14 c) 16<br />

d) 18 e) 20<br />

02. En un triángulo rectángulo ABC recto en "C" se cumple<br />

que: 4SenA=7SenB; calcular: 2<br />

E 65Sen<br />

A 42TgB<br />

a) 10 b) 15 c) 20<br />

d) 25 e) 30<br />

03. El perímetro <strong>de</strong> un triángulo rectángulo es 150u y la<br />

cosecante <strong>de</strong> uno <strong>de</strong> los ángulos agudos es 2,6.<br />

Calcular la longitud <strong>de</strong>l mayor cateto.<br />

a) 20 u b) 30 u c) 40 u<br />

d) 50 u e) 60 u<br />

04. Del gráfico mostrado, calcular: " Cot . Cot<br />

B<br />

"<br />

A<br />

2a<br />

a) 2 b) 4 c) 6<br />

d) 8 e) 3/2<br />

05. Del gráfico mostrado, calcular: " Tg<br />

es un cuadrado.<br />

Tgw"<br />

, si: ABCD<br />

B<br />

w<br />

C<br />

2a<br />

A<br />

a) 0,1 b) 0,2 c) 0,3<br />

d) 0,4 e) 0,5<br />

E<br />

a<br />

E<br />

3a<br />

06. Del gráfico, calcular: " Cot " , si: Cot 2,<br />

4<br />

B C<br />

A<br />

a) 1 b) 2 c) 3<br />

d) 4 e) 5<br />

E<br />

D<br />

EJERCICIOS PROPUESTOS<br />

F<br />

D<br />

C<br />

07. Del gráfico, calcular: " Tg " , si:<br />

a) 0,5 b) 1 c) 1,5<br />

d) 2 e) 2,5<br />

08. Calcular:<br />

E<br />

4Tg<br />

4<br />

w<br />

6Sen<br />

6<br />

a) 5,5 b) 6,5 c) 7,5<br />

d) 8,5 e) 9,5<br />

09. Calcular:<br />

E<br />

Tgw<br />

3Cos<br />

2<br />

Cot 30º.<br />

Sec60º.<br />

Cot45º<br />

2Tg<br />

2<br />

30º<br />

Sec<br />

2<br />

45º<br />

a) 2 b) 2,25 c) 2,5<br />

d) 2,75 e) 3<br />

10. Del gráfico, calcular: Cot<br />

A<br />

O<br />

37º<br />

a) 1 b) 2 c) 3<br />

d) 4 e) 5<br />

11. Si ABC es un triángulo equilátero, calcular: " Tg "<br />

3<br />

a)<br />

5<br />

d)<br />

2 3<br />

7<br />

A<br />

b)<br />

e)<br />

M<br />

2 3<br />

5<br />

3 3<br />

7<br />

F<br />

B<br />

E<br />

2<br />

N<br />

B<br />

3<br />

c)<br />

7<br />

8<br />

3<br />

5<br />

12<br />

C


12. Del gráfico mostrado, calcular: 11Tan<br />

B C<br />

A<br />

37º<br />

a) 1 b) 2 c) 3<br />

d) 4 e) 5<br />

13. Del gráfico mostrado, calcular: " Cotw"<br />

.<br />

w<br />

a) 1 b) 1,5 c) 2<br />

d) 2,5 e) 3<br />

a<br />

E<br />

F<br />

4a<br />

45º<br />

45º<br />

14. Del gráfico mostrado, calcular:<br />

cuadrado.<br />

" Tg " , si: ABCD es un<br />

B C<br />

37º<br />

E<br />

A<br />

D<br />

F<br />

a) 3/4 b) 3/7 c) 4/7<br />

d) 3/5 e) 3/8<br />

15. Si se cumple que: Sen2x = Cos3x <strong>para</strong> "x" agudo,<br />

calcular: E = 4Tg(2x+1º)+3Tg(3x-1º).<br />

a) 5 b) 6 c) 7<br />

d) 8 e) 9<br />

16. Si se cumple que: Sen(3x-17º)Csc(x+13º) = 1<br />

Calcular: E = Csc2x+Cot3x+Sec4x<br />

a) 5 b) 6 c) 7<br />

d) 8 e) 9<br />

17. Calcular: E = (3Tg10º+8Cot80º)Cot10º<br />

a) 10 b) 11 c) 12<br />

d) 13 e) 14<br />

18. Calcular: E = (5Sen20º+3Cos70º)(5Csc20º-2Sec70º)<br />

a) 20 b) 22 c) 24<br />

d) 26 e) 28<br />

19. Sabiendo que: Tg(3x-10º)Tg40º = 1<br />

Calcular: E = 3Sec3x+5Sen(2x-3º)<br />

D<br />

a) 5 b) 6 c) 7<br />

d) 8 e) 9<br />

20. Si: SenxSecy = 1, con x e y agudos.<br />

x y x y<br />

Calcular: E Tg(<br />

). Cot(<br />

). Tgx.<br />

Tgy<br />

2 3<br />

a) 1 b) 2 c) 3<br />

d) 5 e) 6<br />

21. En un triángulo rectángulo, los lados menores mi<strong>de</strong>n<br />

3 cm y 5 cm. Si el menor ángulo agudo <strong>de</strong> dicho<br />

triángulo mi<strong>de</strong> " ".<br />

Halle el valor <strong>de</strong>: W<br />

2<br />

17Sen<br />

1<br />

a) 1,5 b) 2,5 c) 3,5<br />

d) 4,5 e) 5,5<br />

22. En un triángulo ABC, recto en C, se sabe :<br />

Calcular :<br />

E<br />

13<br />

SecA<br />

SecB<br />

CosA<br />

a) 1 b) 2 c) 3<br />

d) 4 e) 5<br />

2<br />

3<br />

3<br />

CtgB<br />

23. En un triángulo rectángulo, el Coseno <strong>de</strong> uno <strong>de</strong> sus<br />

ángulos agudos es 0,96.<br />

Si su hipotenusa mi<strong>de</strong> 50 m.<br />

Hallar el perímetro <strong>de</strong> dicho triángulo.<br />

a) 112 m b) 224 m c) 96 m<br />

d) 52 m e) 412 m<br />

24. Calcule el área <strong>de</strong> la región triangular ABC .<br />

Don<strong>de</strong>: AC = 36m; si, a<strong>de</strong>más<br />

CscA<br />

17<br />

CscC<br />

a) 72 m 2 b) 144 m 2 c) 108 m 2<br />

d) 18 m 2 e) 360 m 2<br />

25. El perímetro <strong>de</strong> un triángulo rectángulo es <strong>de</strong> 338 m.<br />

Si la tangente <strong>de</strong> uno <strong>de</strong> los ángulos agudos es 2,4.<br />

¿Cuánto mi<strong>de</strong> el cateto menor?<br />

a) 13 m b) 33,8 m c) 50 m<br />

d) 56,33 m e) 55 m<br />

26


26. De la figura, hallar<br />

( Tan<br />

2 mn<br />

2<br />

2)<br />

n<br />

a) 1 b) 4 c) 2<br />

d) 3 e) 0<br />

27. Determinar la hipotenusa <strong>de</strong> un triángulo rectángulo,<br />

sabiendo que la suma <strong>de</strong> sus catetos es 6 m y el<br />

producto <strong>de</strong> los Senos <strong>de</strong> los ángulos agudos es 0,22.<br />

a) 3 m b) 4 m c) 5 m<br />

d) 6 m e) 7 m<br />

28. Del gráfico, calcule : Tan .<br />

Si: BN = 2AN<br />

m<br />

C<br />

45º<br />

A N B<br />

a) 0,25 b) 0,5 c) 0,6<br />

d) 0,8 e) 0,75<br />

29. Si en el gráfico : AB = BC.<br />

Calcule: Tan<br />

B<br />

2<br />

a)<br />

9<br />

1<br />

d)<br />

3<br />

A<br />

4<br />

b)<br />

9<br />

2<br />

e)<br />

5<br />

30. Del gráfico, obtener Tan<br />

A<br />

O<br />

37º<br />

M<br />

2<br />

c)<br />

3<br />

M<br />

53º<br />

C<br />

B<br />

M<br />

4<br />

a)<br />

3<br />

31. Si:<br />

2<br />

d)<br />

3<br />

Calcular:<br />

f<br />

( x)<br />

f<br />

( 2)<br />

a) 0<br />

2 b)<br />

3<br />

b)<br />

4<br />

4<br />

e)<br />

5<br />

Csc<br />

3n<br />

d) 3<br />

2 e) 0<br />

5<br />

c)<br />

4<br />

Tan<br />

2n<br />

1<br />

2 c) 2<br />

2<br />

2 Cos<br />

n<br />

32. Si en el triángulo ABC, equilátero, M, N y P son puntos<br />

medios <strong>de</strong> AB, BC y AC, respectivamente.<br />

A<strong>de</strong>más: NQ = 2QP<br />

Calcular:<br />

K<br />

7Tan<br />

5Tan<br />

Tan<br />

B<br />

M N<br />

Q<br />

A P<br />

C<br />

a) 3<br />

b) 4 c) 6<br />

d) 8 e) 14<br />

Sen<br />

3<br />

33. Si: x y ( Tanx)<br />

2 1<br />

2<br />

El valor <strong>de</strong> "q" es: q<br />

2<br />

a) 2 b)<br />

3<br />

1<br />

d)<br />

2<br />

1<br />

e)<br />

3<br />

34. Del gráfico, calcular: Cot<br />

Si: ABCD: cuadrado.<br />

B C<br />

A<br />

37º<br />

1<br />

1<br />

D<br />

2<br />

Tan x<br />

2<br />

Ctg x<br />

c) 3<br />

a) 6 b) 12 c) 9<br />

d) 18 e) 14<br />

1


35. Si:<br />

Sen 3x . Cscy = 1<br />

Tan(2x + 20º) = Ctg(y + 10º)<br />

Determinar "y - x"<br />

a) 12º b) 18º c) 20º<br />

d) 24º e) 32º<br />

36. Si: Tgx . Tgy = 1<br />

Determinar:<br />

6<br />

a)<br />

3<br />

5<br />

d)<br />

3<br />

E<br />

Sen<br />

x y<br />

2<br />

6<br />

b)<br />

6<br />

2<br />

e)<br />

6<br />

Tan<br />

x y<br />

3<br />

c) 1<br />

Sec2<br />

x y<br />

3<br />

37. Calcular:<br />

E = 4Sen20º (Csc20º + 2Sec70º)<br />

a) 12 b) 10 c) 8<br />

d) 6 e) 16<br />

38. Calcule el valor <strong>de</strong> la expresión:<br />

W<br />

Sec10º<br />

Sec20º<br />

Sec30º<br />

... Sec80<br />

º<br />

Csc10º<br />

Csc20º<br />

Csc30º<br />

... Csc80º<br />

a) 1 b) 2 c) 2<br />

d) 3 e) 3 2<br />

39. Hallar los ángulos agudos y tales que:<br />

Tan(<br />

3<br />

2<br />

35º<br />

)<br />

15º<br />

a) 11º y 10º b) 15º y 13º<br />

c) 20º y 17º30' d) 35º y 25º<br />

e) 17º y 16º<br />

Ctg(<br />

90º<br />

40. Siendo:<br />

Sen(2x+y) . Sen(x-y+10º) = Cos (x+2y) . Cos (80º -<br />

x + y)<br />

Calcule:<br />

K = Cot(x+y) . Cot(5x-2y) . Cot(5y-2x)<br />

a) 1 b) 2 c) 3<br />

3<br />

d) 3 e)<br />

3<br />

41. Se tiene dos circunferencias tangentes exteriormente<br />

con radios R y r.<br />

Calcular el cuadrado <strong>de</strong> la cotangente <strong>de</strong>l ángulo<br />

formado por la recta tangente a ambas circunferencias<br />

y la recta que une los centros.<br />

)<br />

4Rr<br />

a) 2<br />

( R r)<br />

2Rr<br />

c) 2<br />

( R r)<br />

Rr<br />

e)<br />

( R r)<br />

2<br />

4Rr<br />

b) 2<br />

( R r)<br />

2Rr<br />

d) 2<br />

( R r)<br />

42. Se tiene un triángulo rectángulo con catetos a y b.<br />

Hallar su área en términos <strong>de</strong> "m" si:<br />

b<br />

a<br />

2<br />

t<br />

t<br />

2<br />

t<br />

2<br />

2mt<br />

a) m<br />

2<br />

1 b)<br />

c)<br />

m<br />

2<br />

1<br />

2<br />

e) m 1<br />

2<br />

2<br />

tSec<br />

3<br />

tCsc<br />

6<br />

d)<br />

Tan<br />

4<br />

2Sen<br />

6<br />

2Cos<br />

m<br />

2<br />

1<br />

2<br />

3<br />

2<br />

m<br />

2<br />

( m<br />

2<br />

1)<br />

2<br />

2<br />

43. En la figura, calcular el valor <strong>de</strong> x, si se cumple la<br />

siguiente condición:<br />

x<br />

Tan(<br />

30º<br />

)<br />

Ctg(<br />

30º<br />

20m<br />

3 )<br />

a) 10 2 m b) 10 m c) 5 3 m<br />

d) 5 m e) 10 3 m<br />

44. Una semicircunferencia <strong>de</strong> radio ( 1 3)<br />

cm. se divi<strong>de</strong><br />

en treinta arcos iguales.<br />

Calcular la proyección <strong>de</strong>l arco comprendido entre la<br />

quinta y décima división sobre el diámetro horizontal<br />

en centímetros.<br />

1<br />

a)<br />

4<br />

5<br />

d)<br />

4<br />

1<br />

b)<br />

2<br />

e) 2<br />

c) 1<br />

45. Si <strong>para</strong> un observador en la Tierra, el Sol aparece bajo<br />

un ángulo <strong>de</strong> 32' y si la distancia <strong>de</strong>l observador a la<br />

superficie <strong>de</strong> Sol es 150 millones <strong>de</strong> kilómetros.<br />

Determinar el radio <strong>de</strong>l Sol en millones <strong>de</strong> kilómetros<br />

sabiendo que:<br />

Sen16' = 0,00465<br />

0


a) 0,70 b) 0,819 c) 1,395<br />

d) 2,629 e) 1,402<br />

46. En un triángulo isósceles, las medianas trazadas <strong>de</strong> sus<br />

vértices <strong>de</strong> ángulos iguales se intersecan<br />

perpendicularmente.<br />

Entonces, el Coseno <strong>de</strong> uno <strong>de</strong> los ángulos iguales es:<br />

1<br />

a)<br />

3<br />

1<br />

d)<br />

10<br />

1<br />

b)<br />

2<br />

1<br />

e)<br />

2 3<br />

3<br />

c)<br />

2<br />

47. Dos autos parten simultáneamente <strong>de</strong>s<strong>de</strong> un punto "P"<br />

en direcciones que forman un ángulo " " uno a<br />

5 km/h y el otro a 12 km/h.<br />

Calcular el Cos sabiendo que al cabo <strong>de</strong> 1 hora la<br />

distancia <strong>de</strong>s<strong>de</strong> el punto "P" al punto medio <strong>de</strong>l<br />

segmento que se<strong>para</strong> ambos autos es <strong>de</strong> 7 km.<br />

5<br />

a)<br />

8<br />

9<br />

d)<br />

40<br />

7<br />

b)<br />

16<br />

13<br />

e)<br />

25<br />

3<br />

c)<br />

80<br />

48. En el trapecio ABCD : BC // AD.<br />

Si: AB = BC = 8; CD = 15 y AD = 25 y la medida <strong>de</strong>l<br />

ángulo DA D ˆ<br />

Si: AB = BC = 8; CD = 15 y AD = 25 y la medida <strong>de</strong>l<br />

C ; el valor <strong>de</strong>:<br />

K = CscD + CtgD ; es:<br />

a) 1 b) 2 c) 3<br />

d) 4 e) 5<br />

49. En un triángulo rectángulo ABC B 90º<br />

) ˆ<br />

equivalente <strong>de</strong>:<br />

( señale el<br />

K<br />

a) Sen A<br />

2<br />

d) Cot A<br />

2<br />

TanA<br />

Tan<br />

A<br />

2<br />

1<br />

TanA<br />

b) Cos A<br />

2 c) Tan A<br />

2<br />

e) Sec A<br />

2<br />

50. Si: 3 es un ángulo agudo, tal que:<br />

Cot3<br />

Calcule: K 5Csc<br />

6Cos2<br />

a) 1 b) 2 c) 3<br />

d) 4 e) 5<br />

2<br />

5<br />

Cot<br />

A<br />

2<br />

51. Si los triángulos ABC, CDE y EFG son equiláteros.<br />

Tanx<br />

Calcule:<br />

Tany<br />

Si: AC<br />

CE<br />

3<br />

EG<br />

2<br />

1<br />

35<br />

a)<br />

66<br />

13<br />

d)<br />

11<br />

A<br />

B<br />

C<br />

M<br />

65<br />

b)<br />

77<br />

5<br />

e)<br />

7<br />

D<br />

x y<br />

N<br />

55<br />

c)<br />

72<br />

52. Del gráfico, hallar: Tan<br />

B m E n F p C<br />

a)<br />

d)<br />

n<br />

n<br />

m<br />

m<br />

p<br />

m<br />

n<br />

p<br />

A<br />

b)<br />

e)<br />

n<br />

n<br />

p<br />

p<br />

m<br />

p<br />

n<br />

n<br />

53. Si:<br />

Tan(x+10º)+Tan(y+10º)=Cot(x+10º)+Cot(y+10º)<br />

Calcular:<br />

c)<br />

m<br />

m<br />

Cos(<br />

x y)<br />

Cos(<br />

4y<br />

Sen(<br />

100º<br />

4y)<br />

K<br />

E<br />

p<br />

n<br />

10º<br />

)<br />

F<br />

Sec<br />

2<br />

( x 10º<br />

) Sec<br />

2<br />

3y<br />

Cos(<br />

x y 10º<br />

)<br />

a) 4 b) 8 c) 16<br />

d) 24 e) 32<br />

54. Del gráfico, calcular:<br />

K<br />

2<br />

3Cot<br />

5Tan<br />

Si: CD se dibuja con centro en "E"<br />

B Q<br />

C<br />

P<br />

60º<br />

A E<br />

D<br />

a) 3 b) 5 c) 7<br />

d) 8 e) 10<br />

D<br />

2<br />

G


55. En el cuadrado ABCD; calcular:<br />

K<br />

3Tan<br />

E<br />

9Tan<br />

B C<br />

8º<br />

A D<br />

a) 3 b) 4 c) 5<br />

d) 6 e) 7<br />

56. Sabiendo que:<br />

Tan(40º+x) . Sen(50º-x) = Cos(10º+x) ..... (1)<br />

Tan(2x-5º) . Tany = Tan1º . Tan2º . Tan3º ...... Tan 89º<br />

Calcule:<br />

W<br />

( y<br />

2<br />

Sec ( 2x<br />

x 5º<br />

)<br />

5º<br />

)<br />

2<br />

Tan ( y<br />

a) 3 b) 5 c) 7<br />

d) 9 e) 11<br />

57. En el cuadrado ABCD, calcular:<br />

5º<br />

)<br />

W 2 2Cos<br />

5Cos<br />

Si: AE = AF; CM = CN y CF = 3FD<br />

M<br />

B E C<br />

A<br />

N<br />

a) 11 b) 13 c) 4 6<br />

d) 19 e) 17<br />

2<br />

Csc<br />

D<br />

F<br />

58. Sabiendo que:<br />

Calcule:<br />

Sen(<br />

2x<br />

Tan<br />

W<br />

x<br />

2<br />

y<br />

3y<br />

20º<br />

)<br />

2<br />

Csc ( x<br />

Tan<br />

y)<br />

a) 4 b) 6 c) 8<br />

d) 10 e) 5<br />

59. Del gráfico calcular:<br />

W<br />

( Csc<br />

1)(<br />

Csc<br />

Cos<br />

x<br />

4<br />

1)(<br />

Csc<br />

3x<br />

2<br />

3y<br />

2<br />

Csc 3y<br />

2y<br />

1<br />

1)(<br />

Csc<br />

O1 O2 O3<br />

a) 4 b) 9 c) 16<br />

d) 81 e) 100<br />

60. Del gráfico calcule:<br />

W ( Sec 1)(<br />

Sec 1)<br />

Siendo "A" centro <strong>de</strong>l arco BD.<br />

B<br />

Cos<br />

Cos<br />

A D T C<br />

a) 1 b) 0 c) 2<br />

d) 3<br />

3<br />

e)<br />

2<br />

O<br />

1)


Claves<br />

Claves<br />

01.<br />

02.<br />

03.<br />

04.<br />

05.<br />

06.<br />

07.<br />

08.<br />

09.<br />

10.<br />

11.<br />

12.<br />

13.<br />

14.<br />

15.<br />

16.<br />

17.<br />

18.<br />

19.<br />

20.<br />

21.<br />

22.<br />

23.<br />

24.<br />

25.<br />

26.<br />

27.<br />

28.<br />

29.<br />

30.<br />

e<br />

d<br />

e<br />

c<br />

b<br />

e<br />

c<br />

d<br />

b<br />

b<br />

d<br />

c<br />

b<br />

c<br />

c<br />

a<br />

b<br />

c<br />

e<br />

c<br />

c<br />

e<br />

a<br />

a<br />

d<br />

d<br />

c<br />

e<br />

b<br />

e<br />

31.<br />

32.<br />

33.<br />

34.<br />

35.<br />

36.<br />

37.<br />

38.<br />

39.<br />

40.<br />

41.<br />

42.<br />

43.<br />

44.<br />

45.<br />

46.<br />

47.<br />

48.<br />

49.<br />

50.<br />

51.<br />

52.<br />

53.<br />

54.<br />

55.<br />

56.<br />

57.<br />

58.<br />

59.<br />

60.<br />

c<br />

d<br />

e<br />

b<br />

d<br />

a<br />

a<br />

a<br />

e<br />

d<br />

a<br />

d<br />

b<br />

c<br />

a<br />

d<br />

d<br />

d<br />

e<br />

c<br />

b<br />

a<br />

c<br />

e<br />

d<br />

d<br />

e<br />

c<br />

c<br />

c


Capítulo<br />

2<br />

RAZONES TRIGONOMÉTRICAS<br />

DE UN ÁNGULO AGUDO - II<br />

* CÁLCULO DE LADOS: Es el procedimiento mediante el cual se <strong>de</strong>terminan los lados faltantes <strong>de</strong> un triángulo<br />

rectángulo, en términos <strong>de</strong> un lado que sí se conoce; y <strong>de</strong> un ángulo agudo que también se conoce.<br />

Criterio:<br />

Casos:<br />

1 .<br />

2 .<br />

3 .<br />

C<br />

A L B<br />

C<br />

L<br />

A B<br />

L<br />

C<br />

A B<br />

I)<br />

II)<br />

I)<br />

II)<br />

Lado <strong>de</strong>sconocid o<br />

Lado conocido<br />

I)<br />

II)<br />

BC<br />

L<br />

AC<br />

L<br />

AB<br />

L<br />

AC<br />

L<br />

BC<br />

L<br />

AB<br />

L<br />

Tan<br />

Cot<br />

Sen<br />

AB<br />

R.<br />

T.(<br />

BC<br />

AC<br />

AC<br />

BC<br />

conocido)


* SUPERFICIE DE UN TRIÁNGULO: La superficie <strong>de</strong> un triángulo se pue<strong>de</strong> calcular como el semiproducto <strong>de</strong> las<br />

medidas <strong>de</strong> dos <strong>de</strong> sus lados, multiplicados por el Seno <strong>de</strong>l ángulo que forman dichos lados.<br />

S ABC<br />

ab<br />

SenC<br />

2<br />

Análogamente<br />

S ABC<br />

ac<br />

2<br />

SenB<br />

A<br />

S ABC<br />

c<br />

bc<br />

2<br />

h<br />

B<br />

b<br />

SenA<br />

a<br />

C<br />

Sabemos:<br />

S ABC<br />

S ABC<br />

pero: h = aSenC<br />

luego:<br />

b<br />

b h<br />

2<br />

aSenC<br />

2


01. Hallar el área <strong>de</strong>l triángulo, <strong>de</strong> la figura mostrada:<br />

a) K Sen . Cos<br />

2<br />

K<br />

b) ( K / 2)<br />

Sen<br />

2<br />

EJERCICIOS PROPUESTOS<br />

. Cos<br />

c) ( K / 3)<br />

Sen . Cos<br />

2 d) ( K / 4)<br />

Sen . Cos<br />

2<br />

e) ( K / 5)<br />

Sen . Cos<br />

2<br />

02. En un triángulo isósceles ABC (AB=BC) se sabe que<br />

los ángulos congruentes mi<strong>de</strong>n " " mientras que el<br />

lado <strong>de</strong>sigual mi<strong>de</strong> "L". Hallar uno <strong>de</strong> los lados<br />

congruentes.<br />

L<br />

a) Sec<br />

2<br />

d)<br />

L<br />

2<br />

Ctg<br />

b)<br />

03. Obtener "x", en:<br />

L<br />

2<br />

Csc<br />

L<br />

e) Cos<br />

2<br />

L<br />

c) Tg<br />

2<br />

m<br />

a) mSen b) mCos c) mSec<br />

d) mCsc e) mTg<br />

04. Obtener "x"<br />

O<br />

R<br />

H x<br />

a) R( 1 Sen ) b) R(<br />

Sec 1)<br />

c) R( 1 Cos ) d) R(<br />

Csc 1)<br />

e) R(<br />

1 Tg )<br />

A<br />

B<br />

05. En la figura, halla "x".<br />

A<br />

m<br />

B<br />

a) mSen nCos b) mCos nCos<br />

c) mCos nSen d) mSec nSec<br />

e) mSen nSec<br />

06. Halla "x" en:<br />

x<br />

A C<br />

x<br />

B<br />

m<br />

a) mSec Tg b) mCos Csc<br />

c) mCos Ctg d) mSen Cos<br />

e) mTg<br />

07.<br />

Halla "x":<br />

m<br />

a) mSen . Cot b) mSen . Tan<br />

c) mSen . Sen d) mCos . Cot<br />

e) mCos . Tan<br />

08. Hallar "x":<br />

a)<br />

A<br />

B<br />

m<br />

2<br />

mSen b)<br />

x<br />

2<br />

mCos<br />

n<br />

C<br />

c) mSen Cos d) mSen Tg<br />

e)<br />

mSec<br />

Csc<br />

C<br />

D<br />

D<br />

x<br />

H


09. Hallar "x", <strong>de</strong> la figura:<br />

x<br />

m<br />

a) mSen . Cos b) Sen . Cos<br />

c) mSen<br />

e) mTg<br />

10. Del gráfico, hallar: AC .<br />

C<br />

m<br />

d) mCos<br />

B<br />

n<br />

x y<br />

a) mSenx+nSeny b) mCosx+nSeny<br />

c) nSenx+mCosy<br />

e) mSeny+nCosx<br />

d) mCosx+nCosy<br />

11. Del gráfico, hallar "x", si: ABCD es cuadrado.<br />

A B<br />

D<br />

m<br />

a) m( 1 Sen ) b) m(<br />

1 Cos )<br />

c) m( 1 Tg ) d) m(<br />

1 Ctg )<br />

e) m(<br />

Tg Ctg )<br />

12. Obtener "AB":<br />

A<br />

O<br />

a) R( Csc Ctg ) b) R(<br />

1 Ctg )<br />

c) R( 1 Csc ) d) R(<br />

1 Sen )<br />

e) 2R+1<br />

R<br />

C<br />

x<br />

A<br />

C<br />

B<br />

13. Hallar "x", siendo "O" centro <strong>de</strong>l sector AOB.<br />

a) RSen<br />

x<br />

A<br />

O<br />

R<br />

B<br />

b) RCos<br />

c) R( 1 Sen )<br />

d) R(<br />

1 Cos )<br />

e) R(<br />

1 2Cos<br />

)<br />

14. Hallar "x".<br />

a) mSen Sen<br />

b) mSen Cos<br />

c) mCos Cos<br />

d) mCos Sen<br />

e) mTg Ctg<br />

m<br />

15. Hallar la distancia mínima <strong>de</strong>l punto "P" a la<br />

circunferencia:<br />

P<br />

2<br />

a) RCsc b) R(<br />

Csc 1)<br />

c) R( Tg 1)<br />

d) R(<br />

Ctg 1)<br />

e) R(<br />

Csc 1)<br />

16. Determine "x" en:<br />

A<br />

a) mSen . Cos<br />

b) mSen . Sec<br />

c) mSen . Ctg<br />

d) mCos . Ctg<br />

e) mCos . Tg<br />

x<br />

x<br />

D<br />

R<br />

m<br />

C<br />

B


17. Hallar "x".<br />

B<br />

a<br />

A<br />

x<br />

a) Sen aCos b) bSen Cos<br />

c) bSen aCos d) aSen bCos<br />

e) aSec bTg<br />

18. Determine el perímetro <strong>de</strong>l triángulo ABC.<br />

A<br />

a) m(<br />

1 Sen Cos )<br />

b) m(<br />

1 Sec Tg )<br />

c) m(<br />

1 Csc Ctg )<br />

d) m(<br />

1 Sec Csc )<br />

e) m(<br />

1 Tg Ctg )<br />

19. Hallar: "x" en:<br />

m<br />

a) mCtg Cos b) mTg . Cos<br />

b<br />

C<br />

c) mTg Sen d) mTg<br />

e) mSen<br />

20. Del gráfico, hallar: "Ctgx".<br />

a)<br />

c)<br />

e)<br />

x<br />

2Sec<br />

Cos<br />

Sen<br />

Sec Cos<br />

Sen<br />

Sec Cos<br />

Sen<br />

b)<br />

d)<br />

B<br />

D<br />

x<br />

m<br />

Sen Cos<br />

Sen<br />

Csc Sen<br />

Cos<br />

C<br />

21. Del gráfico, <strong>de</strong>termine "x".<br />

m<br />

a) m Sen b) m Cos c) m Sec<br />

d) m Csc e) m Tan<br />

22. Determinar CD .<br />

B<br />

m<br />

C D<br />

a) mTan Sen b) mCtg Cos<br />

c) mTan Cos d) mTan Csc<br />

e) mCtg Sen<br />

23.<br />

Del gráfico, hallar "x".<br />

a)<br />

c)<br />

m<br />

Tan<br />

1<br />

m<br />

Ctg<br />

1<br />

e) m(<br />

1 Tan )<br />

m<br />

24. Determine "x" en :<br />

b)<br />

d)<br />

m<br />

Ctg<br />

1<br />

m<br />

Tan<br />

1<br />

x<br />

x<br />

A<br />

m x<br />

a) m Sen Sen b) m Sen Cos<br />

c) m Sen Sec d) m Cos Sec<br />

e) m Cos Sen<br />

45°


25. Determine "x" en:<br />

a) 2<br />

m Sec b) 2<br />

m Cos<br />

c) 2<br />

m Sen d) 2<br />

m Csc<br />

e) m Sec Csc<br />

26. Si ABCD es un cuadrado, <strong>de</strong>termine "x".<br />

a)<br />

A<br />

L<br />

2<br />

L Sen b)<br />

B<br />

D<br />

L<br />

x<br />

2<br />

Cos<br />

m<br />

C x<br />

c) L ( Sen Cos )<br />

2<br />

d) L Sen Cos<br />

e) L Sen<br />

2<br />

Cos<br />

27. Del gráfico, hallar "x":<br />

m<br />

a) m ( Sec<br />

2<br />

1)<br />

b) m ( Csc<br />

2<br />

1)<br />

c) 2<br />

m ( Tan 1)<br />

d)<br />

2<br />

m ( Ctg 1)<br />

e) 2<br />

m ( Tan<br />

2<br />

Ctg )<br />

28. Del gráfico, hallar "x", si ABCD es un cuadrado.<br />

A B<br />

D<br />

n<br />

a) nSen b) nCos c) nTan Csc<br />

d) nCsc e) nCtg<br />

x<br />

C<br />

x<br />

29. Del gráfico, hallar: ED.<br />

E<br />

m<br />

A D B<br />

a) mCtg b) mSec c) mSec2<br />

d) mCtg 2 e) mTan2<br />

30. En el gráfico, hallar MP, en términos <strong>de</strong> " " y " "; " "<br />

y " ".<br />

M<br />

b<br />

R<br />

a) ( a b Cos ) Sec b) ( a b Cos ) Csc<br />

c) ( a b Tan ) Ctg d) ( a bSec ) Tan<br />

e) ( a bSen ) Csc<br />

31. En un triángulo BAC, recto en A; la mediana BM y el<br />

cateto AC forman un ángulo agudo x. Luego Tanx es<br />

igual a:<br />

N<br />

a) 2TanC b) TanB + TanC<br />

c) 2TanB d) TanC + CtgC<br />

e) 2(TanC + TanB)<br />

32. En la figura el área <strong>de</strong>l triángulo ACD es igual al área<br />

<strong>de</strong>l triángulo ABC.<br />

El valor <strong>de</strong> será:<br />

D<br />

a)<br />

c)<br />

ArcTan<br />

1<br />

b)<br />

2<br />

ArcTan<br />

1<br />

d)<br />

2<br />

e) ArcTan 2<br />

a<br />

A B<br />

ArcCtg<br />

ArcCtg<br />

1<br />

2<br />

C<br />

1<br />

2<br />

C<br />

P


33. En la región limitada por una circunferencia <strong>de</strong> radio R<br />

y dos tangentes a ésta; se quiere inscribir otra<br />

circunferencia (<strong>de</strong> radio menor que R). Si las tangentes<br />

se intersectan en un ángulo <strong>de</strong> 2a radianes, ¿A qué<br />

distancia <strong>de</strong> la intersección <strong>de</strong> éstas, <strong>de</strong>be encontrarse<br />

el centro <strong>de</strong> la circunferencia inscrita?<br />

a)<br />

R 1 Sena b)<br />

Sena 1 Sena<br />

c)<br />

Sena<br />

1 Sena<br />

R<br />

e) R<br />

1 Sena<br />

Sena<br />

R<br />

Sena<br />

d)<br />

R<br />

1 Sena<br />

Sena<br />

1<br />

1<br />

Sena<br />

Sena<br />

34. En la figura, expresar OB y BC, en términos <strong>de</strong> x, y,<br />

C<br />

O A<br />

a) OB xCos ySen<br />

BC<br />

xSen<br />

yCos<br />

b) OB xCos ySen<br />

BC<br />

ySen<br />

xCos<br />

c) OB xCos ySen<br />

BC<br />

xSen<br />

yCos<br />

d) OB xCos ySen<br />

BC<br />

yCos<br />

xSen<br />

e) OB xCos ySen<br />

BC<br />

xSen<br />

yCos<br />

B<br />

OA = x<br />

AC = y<br />

35. En la figura: ABCD es un rectángulo inscrito en la<br />

circunferencia <strong>de</strong> centro O, ARD ; RS // AB , AB=a.<br />

Hallar el radio <strong>de</strong> la circunferencia.<br />

B C<br />

A<br />

O<br />

R<br />

a) a 2Cos<br />

b)<br />

a<br />

2Cos<br />

c)<br />

a<br />

2Sen<br />

d) aSen<br />

e) a<br />

1<br />

Cos<br />

2<br />

S<br />

D<br />

36. Dado el cuadrado ABCD, se tiene que las áreas <strong>de</strong> los<br />

triángulos FAE, EDC y CBF son iguales, luego Sen<br />

es:<br />

F<br />

A B<br />

a)<br />

c)<br />

e)<br />

3 5<br />

6<br />

3<br />

6<br />

5<br />

3 5<br />

6<br />

E<br />

D<br />

b)<br />

d)<br />

3 5<br />

6<br />

3 5<br />

6<br />

37. En la figura mostrada, son conocidos: , y h.<br />

Entonces los valores <strong>de</strong> x e y son dados por:<br />

a)<br />

x<br />

b) x<br />

c)<br />

x<br />

2<br />

h<br />

Tan Tan<br />

Tan<br />

h<br />

Tan<br />

2<br />

h<br />

2 2<br />

Tan Tan<br />

; y<br />

; y<br />

; y<br />

x<br />

C<br />

h<br />

y<br />

2<br />

h Tan<br />

Tan Tan<br />

hTan<br />

Tan Tan<br />

2 2<br />

h Tan<br />

2 2<br />

Tan Tan<br />

2<br />

2 2<br />

d) x<br />

h<br />

; y<br />

h Tan<br />

2<br />

2<br />

( Tan Tan ) ( Tan Tan )<br />

e) 2<br />

x hTan Tan ; y h Tan Tan<br />

38. En la siguiente figura, hallar (x + y) si:<br />

AB = 3 y<br />

AC<br />

27<br />

16<br />

y<br />

a) 5,14 b) 5,19 c) 5,29<br />

d) 4,19 e) 3,19<br />

x<br />

A<br />

B<br />

C


39. De la figura hallar:<br />

F<br />

y<br />

z<br />

6Tanz<br />

3Tany<br />

CtgxTanyTa nz<br />

k<br />

k<br />

x<br />

a) 3,15 b) 2,35 c) 4,30<br />

d) 3,00 e) 3,20<br />

40. En un triángulo rectángulo BAC, se cumple que<br />

2<br />

CosBCosC .<br />

4<br />

Hallar la altura relativa a la hipotenusa sabiendo que<br />

esta mi<strong>de</strong> 6 2m<br />

.<br />

a) 2 m b) 3 m c) 3 m<br />

d) 5 m e) 7 m<br />

41. La figura muestra un cuadrado cuya área es 2<br />

64 m y<br />

tal que PC = BP'.<br />

Hallar: AM<br />

Si: AP = 6 m<br />

6m<br />

A B<br />

M<br />

P<br />

12<br />

a) 12 5 m b) 3 m<br />

5<br />

d)<br />

12<br />

5<br />

5 m<br />

O<br />

P'<br />

C D<br />

e) 12 3 m<br />

c)<br />

16<br />

5<br />

3 m<br />

42. En la siguiente figura, G es el baricentro <strong>de</strong>l triángulo<br />

ABC, AD = BD y 3Sen<br />

Cos 3<br />

Hallar la tangente <strong>de</strong>l ángulo DCG.<br />

B<br />

A<br />

a) 3<br />

2<br />

b)<br />

3<br />

3<br />

d)<br />

2<br />

1<br />

e)<br />

2<br />

G<br />

D<br />

1<br />

c)<br />

3<br />

C<br />

43. En la figura mostrada, calcular: E = Tanx Ctgy<br />

Si: AB = AD = 1 ; DC = 2<br />

1<br />

a)<br />

2<br />

1<br />

d)<br />

4<br />

A<br />

1<br />

b)<br />

3<br />

e) 1<br />

B<br />

x<br />

y<br />

D<br />

c) 2<br />

44. En la figura mostrada, ¿a qué distancia se encuentra el<br />

globo respecto <strong>de</strong>l lago?<br />

H<br />

Globo<br />

Imagen<br />

a) HCos 2 b) HSen2<br />

c) HSec<br />

2 d) HCsc2<br />

e) HCtg<br />

2<br />

Lago<br />

45. En la figura: DC = 2AB = 2.<br />

Calcular el área <strong>de</strong>l triángulo EFG.<br />

a)<br />

c)<br />

e)<br />

1<br />

18<br />

2<br />

45<br />

A<br />

Tan<br />

Tan<br />

1<br />

( Tan<br />

9<br />

B<br />

Ctg<br />

G<br />

)<br />

b)<br />

d)<br />

E<br />

C<br />

D<br />

F C<br />

2<br />

Ctg<br />

45<br />

1<br />

( Tan<br />

18<br />

Ctg<br />

46. En un sector circular, cuyo ángulo central es , está<br />

inscrito un cuadrado <strong>de</strong> lado L.<br />

El radio <strong>de</strong> la circunferencia correspondiente es:<br />

a)<br />

L<br />

2<br />

Ctg<br />

2<br />

2<br />

Ctg<br />

2<br />

5<br />

1<br />

2<br />

)


)<br />

c)<br />

d)<br />

e)<br />

L<br />

2<br />

L<br />

2<br />

L<br />

2<br />

L<br />

2<br />

Ctg<br />

2<br />

Ctg<br />

2<br />

Ctg<br />

Ctg<br />

2<br />

2<br />

2<br />

2<br />

2<br />

2<br />

2Ctg<br />

4Ctg<br />

1<br />

2<br />

47. Se tiene un triángulo ABC en el que se conocen el lado<br />

AC (opuesto al vértice B, <strong>de</strong> longitud b), y la bisectriz<br />

<strong>de</strong> longitud w relativa al vértice B.<br />

Hallar el área <strong>de</strong>l triángulo ABC.<br />

a)<br />

b)<br />

c)<br />

d)<br />

e)<br />

b w<br />

3<br />

b w<br />

2<br />

b w<br />

3<br />

b w<br />

2<br />

b w<br />

2<br />

Cos<br />

Cos<br />

Cos<br />

Cos<br />

Cos<br />

A C<br />

3<br />

A C<br />

2<br />

A C<br />

2<br />

A C<br />

3<br />

A C<br />

4<br />

48. Se tiene una poligonal ABCD tal que los ángulos ABC<br />

5<br />

y BCD mi<strong>de</strong>n<br />

6<br />

3<br />

y<br />

4<br />

2<br />

2<br />

5<br />

5<br />

1<br />

2<br />

1<br />

2<br />

, respectivamente.<br />

Hallar la longitud <strong>de</strong>l radio <strong>de</strong> la circunferencia tangente<br />

a los tres segmentos <strong>de</strong> la poligonal si cumple que :<br />

2n<br />

a)<br />

m<br />

d)<br />

n<br />

n<br />

m<br />

m<br />

Ctg<br />

5<br />

Ctg<br />

3<br />

m y BC = n<br />

12 8<br />

n<br />

b)<br />

m<br />

e) nm<br />

n<br />

c)<br />

2m<br />

49. En la figura, el triángulo NST es isósceles <strong>de</strong> base 6, KH<br />

es el radio <strong>de</strong> la circunferencia circunscrita a un triángulo<br />

equilátero <strong>de</strong> lado 6.<br />

Hallar el radio R.<br />

L<br />

R<br />

S<br />

2<br />

K N H T<br />

a) 2 3Ctg<br />

b) 2<br />

4<br />

c) 2 3Tan<br />

d) 4<br />

3<br />

e) 2<br />

3Ctg<br />

3<br />

3Tan<br />

3Tan<br />

50. En la figura mostrada se tiene un cuadrado ABCD con<br />

uno <strong>de</strong> sus vértices en el origen <strong>de</strong> coor<strong>de</strong>nadas cuyo<br />

lado tiene la longitud a <strong>uni</strong>da<strong>de</strong>s. Si el segmento DM<br />

divi<strong>de</strong> al cuadrado en un triángulo y en un trapecio<br />

cuyas áreas están en la relación <strong>de</strong> 1 : 4.<br />

Calcule la tangente <strong>de</strong>l ángulo MDC.<br />

1<br />

a)<br />

4<br />

3<br />

d)<br />

4<br />

A B<br />

D<br />

2<br />

b)<br />

5<br />

3<br />

e)<br />

5<br />

1<br />

c)<br />

3<br />

51. Dado un polígono regular convexo <strong>de</strong> n lados, se trazan<br />

dos circunferencias, la primera <strong>de</strong> radio r que es<br />

tangente a todos los lados <strong>de</strong>l polígono, y la segunda<br />

<strong>de</strong> radio R que pasa por todos sus vértices.<br />

r<br />

El valor <strong>de</strong> la razón es :<br />

R<br />

a) Sen<br />

n<br />

b)<br />

Sen<br />

2n<br />

d) 1<br />

Sen e) Cos<br />

2 n n<br />

c)<br />

C<br />

4<br />

M<br />

4<br />

Sen<br />

2<br />

n<br />

52. Un cuadrado MNPQ cuyos lados mi<strong>de</strong>n 2 2<br />

está inscrito en una circunferencia.<br />

Calcular la distancia <strong>de</strong>l punto Q al punto medio <strong>de</strong>l<br />

arco MN.<br />

a) 0, 5 b) 1 c) 1,<br />

5<br />

2<br />

d) 2 e)<br />

2<br />

,


53. En la siguiente figura:<br />

A<br />

4r<br />

2<br />

La relación 2<br />

c<br />

B<br />

O<br />

r<br />

c<br />

es equivalente a:<br />

a) 2 1 Cos b) 2 1 Cos<br />

2<br />

c) 2 1 Sen d)<br />

e) 2 ( 1 - Cos )(1 - Sen )<br />

2<br />

1<br />

Cos<br />

2<br />

54. La siguiente figura es un cuadrado, don<strong>de</strong> Q es punto<br />

medio <strong>de</strong>l lado AB.<br />

Determine Csc<br />

A<br />

Q<br />

B<br />

a) 2<br />

5<br />

b)<br />

4<br />

d) 4 e) 2 5<br />

55. En la figura, hallar "x":<br />

x<br />

C D<br />

c) 3<br />

a) kSec Sen<br />

5 b) kSec Tan<br />

6<br />

c) kCtg<br />

7<br />

Sec d) kTan<br />

6<br />

Cos<br />

e) kSec Cos<br />

5<br />

56. En el cuadrado ABCD, las áreas <strong>de</strong> los triángulos OAP,<br />

PDC y CBO son iguales.<br />

Luego Csc es:<br />

k<br />

O<br />

A B<br />

P<br />

C D<br />

C<br />

a)<br />

c)<br />

e)<br />

6<br />

3 5<br />

6<br />

3 5<br />

6<br />

3 5<br />

b)<br />

d)<br />

6<br />

5 3<br />

6<br />

3 5<br />

57. En la figura hallar el valor <strong>de</strong> "h" en función <strong>de</strong> , y<br />

a)<br />

c)<br />

e)<br />

. Si : c , Â , B ˆ<br />

Ctg<br />

C<br />

A D<br />

B<br />

Ctg<br />

Sen<br />

Sen Sen<br />

Cos<br />

Sen<br />

b)<br />

d)<br />

Tan<br />

Ctg<br />

h<br />

Tan<br />

Ctg<br />

58.En En un triángulo ABC, recto en B, la mediana CM y el<br />

cateto BA forman un ángulo agudo . Entonces, Tg<br />

es:<br />

a) 2 TanA b) 2 CtgA<br />

c) 2TanC d) TanA + TgC<br />

e) 2(TanC + CtgA)<br />

59. En la semicircunferencia mostrada, halle:<br />

K<br />

Sen2<br />

Sen2<br />

3<br />

Q<br />

C<br />

1<br />

A O P B<br />

a) 2 b) 3 c) 4<br />

1<br />

d)<br />

4<br />

1<br />

e)<br />

3


60. Del gráfico, hallar Tan<br />

Si:<br />

AP<br />

m<br />

PB<br />

n<br />

A<br />

M<br />

P N<br />

O B<br />

a)<br />

c)<br />

e)<br />

m<br />

n(<br />

2m<br />

n<br />

m(<br />

2n<br />

2n<br />

m<br />

2m<br />

n<br />

n)<br />

m)<br />

b)<br />

d)<br />

n<br />

m(<br />

2m<br />

2m<br />

n<br />

2n<br />

m<br />

n)


Claves<br />

Claves<br />

b<br />

a<br />

c<br />

c<br />

b<br />

d<br />

a<br />

a<br />

a<br />

d<br />

c<br />

c<br />

d<br />

b<br />

b<br />

c<br />

c<br />

c<br />

c<br />

a<br />

b<br />

e<br />

b<br />

c<br />

d<br />

c<br />

d<br />

c<br />

d<br />

e<br />

a<br />

a<br />

c<br />

b<br />

d<br />

b<br />

e<br />

b<br />

b<br />

d<br />

c<br />

d<br />

c<br />

a<br />

c<br />

b<br />

b<br />

b<br />

b<br />

b<br />

e<br />

b<br />

e<br />

b<br />

b<br />

d<br />

a<br />

a<br />

c<br />

c<br />

01.<br />

02.<br />

03.<br />

04.<br />

05.<br />

06.<br />

07.<br />

08.<br />

09.<br />

10.<br />

11.<br />

12.<br />

13.<br />

14.<br />

15.<br />

16.<br />

17.<br />

18.<br />

19.<br />

20.<br />

21.<br />

22.<br />

23.<br />

24.<br />

25.<br />

26.<br />

27.<br />

28.<br />

29.<br />

30.<br />

31.<br />

32.<br />

33.<br />

34.<br />

35.<br />

36.<br />

37.<br />

38.<br />

39.<br />

40.<br />

41.<br />

42.<br />

43.<br />

44.<br />

45.<br />

46.<br />

47.<br />

48.<br />

49.<br />

50.<br />

51.<br />

52.<br />

53.<br />

54.<br />

55.<br />

56.<br />

57.<br />

58.<br />

59.<br />

60.<br />

4


ÁNGULOS VERTICALES<br />

Son aquellos ángulos ubicados en un plano <strong>ver</strong>tical que, en la práctica, son formados por una línea visual (o línea <strong>de</strong> mira)<br />

y una línea horizontal, como resultado <strong>de</strong> haberse efectuado una observación. Estos resultados se clasifican en: ángulos <strong>de</strong><br />

elevación y ángulos <strong>de</strong> <strong>de</strong>presión.<br />

(<strong>ver</strong> gráficos).<br />

h<br />

Línea Horizontal<br />

: Ángulo <strong>de</strong> Elevación<br />

Consi<strong>de</strong>ración: En el gráfico adjunto, " " es<br />

el ángulo bajo el cual se divisa la torre. Note<br />

que <strong>de</strong>ben trazarse las dos visuales; una hacia<br />

la parte alta y la otra hacia la parte baja.<br />

Luego " " es el ángulo formado por las dos<br />

visuales.<br />

ÁNGULOS HORIZONTALES<br />

H<br />

Línea Horizontal<br />

: Ángulo <strong>de</strong> Depresión<br />

Son aquellos ángulos ubicados en un plano horizontal que, en la práctica, los vamos a ubicar en la Rosa Náutica.<br />

Rosa Náutica: (compás marino), es un instrumento <strong>de</strong> orientación que permitirá localizar una ciudad, persona o punto;<br />

respecto <strong>de</strong> una referencia, mediante el uso <strong>de</strong> las direcciones :<br />

B<br />

40º 30º<br />

Oeste (O) P<br />

Este (E)<br />

42º Referencia<br />

C<br />

Norte (N)<br />

Sur (S)<br />

Capítulo<br />

3<br />

A<br />

ÁNGULOS VERTICALES<br />

ÁNGULOS HORIZONTALES<br />

Note que dichas direcciones en este caso <strong>para</strong> A;<br />

B y C; forman con los ejes principales ciertos<br />

ángulos; con quienes se van a <strong>de</strong>notar dichas<br />

direcciones.<br />

Por ejemplo:<br />

"A" se halla el E30ºN <strong>de</strong> "P"<br />

"B" se halla al O40ºN <strong>de</strong> "P"<br />

"C" se halla al S42ºO <strong>de</strong> "P"


Note que dichas direcciones en este caso <strong>para</strong> A; B y C; forman con los ejes principales ciertos ángulos; con quienes se van<br />

a <strong>de</strong>notar dichas direcciones.<br />

Por ejemplo:<br />

"A" se halla el E30ºN <strong>de</strong> "P" .<br />

"B" se halla al O40ºN <strong>de</strong> "P" .<br />

"C" se halla al S42ºO <strong>de</strong> "P" .<br />

O<br />

Q<br />

30º<br />

R<br />

S<br />

N<br />

24º<br />

10º<br />

66º<br />

P<br />

S<br />

E<br />

P<br />

Q<br />

S<br />

Está al N24º E <strong>de</strong> " R"<br />

Está al E66º N <strong>de</strong> " R"<br />

Está al O30º N <strong>de</strong> " R"<br />

Está al<br />

Está al S10º E<br />

Está al<br />

<strong>de</strong> " R"<br />

<strong>de</strong> " R"<br />

<strong>de</strong> " R"<br />

Ahora bien, algunas direcciones tienen la particularidad <strong>de</strong> obtenerse trazando bisectrices sucesivas, a partir <strong>de</strong> los ejes<br />

principales; por lo que su notación será también particular. Indicaremos lo que ocurre entre el Norte y el Este, y usted<br />

concluye los restantes por analogía.<br />

O S E O<br />

S<br />

En cualquiera <strong>de</strong> los casos : 11º 15'<br />

ó rad<br />

16<br />

O<br />

N N<br />

N1<br />

NE<br />

N N<br />

E<br />

O<br />

S S<br />

4<br />

NNE<br />

NE 1N<br />

4<br />

NE<br />

E<br />

4 1 NE<br />

ENE<br />

E 1 NE<br />

4<br />

E<br />

E


SITUACIONES COMBINADAS<br />

Cuando los enunciados <strong>de</strong> los problemas mencionan ángulos <strong>ver</strong>ticales (<strong>de</strong> elevación o <strong>de</strong> <strong>de</strong>presión) y ángulos horizontales<br />

(uso <strong>de</strong> direcciones, generalmente), al mismo tiempo, la rosa náutica a emplear asume una posición más real; es <strong>de</strong>cir,<br />

ubicada en un plano horizontal. Por ejemplo, grafiquemos la siguiente situación:<br />

"Des<strong>de</strong> un punto en tierra, se divisa al Norte lo alto <strong>de</strong> un poste con un ángulo <strong>de</strong> elevación " ". Si luego nos <strong>de</strong>splazamos<br />

hacia el N60ºE, hasta ubicarnos al Este <strong>de</strong>l poste, el ángulo <strong>de</strong> elevación <strong>para</strong> su parte más alta sería " ". Ahora, note la<br />

representación gráfica:<br />

60º


01. Des<strong>de</strong> un punto <strong>de</strong> tierra se observa lo alto <strong>de</strong> un edificio<br />

con ángulo <strong>de</strong> elevación 37º, si la visual mi<strong>de</strong> 30 m,<br />

<strong>de</strong>terminar la altura <strong>de</strong> edificio.<br />

a) 3 m b) 12 c) 15<br />

d) 18 e) 24<br />

02. Una persona <strong>de</strong> 2 m <strong>de</strong> estatura divisa lo alto <strong>de</strong> un<br />

poste con un ángulo <strong>de</strong> elevación <strong>de</strong> 45º. Si la altura<br />

<strong>de</strong>l poste es <strong>de</strong> 20 m. ¿A qué distancia <strong>de</strong> el se halla la<br />

persona?<br />

a) 18 b) 20 c) 22<br />

d) 24 e) 32<br />

03. Des<strong>de</strong> un punto ubicado a 24 m <strong>de</strong> una torre, se divisa<br />

su parte más alta con un ángulo <strong>de</strong> elevación <strong>de</strong> 53º.<br />

¿Cuál es la altura <strong>de</strong> la torre?<br />

a) 24 b) 36 c) 32<br />

d) 42 e) 48<br />

04. Des<strong>de</strong> un punto en tierra se divisa lo alto <strong>de</strong> un poste<br />

con un ángulo <strong>de</strong> elevación <strong>de</strong> 37º. Si la altura <strong>de</strong>l<br />

poste es <strong>de</strong> 30 m. ¿A qué distancia <strong>de</strong>l poste se<br />

encuentra el punto <strong>de</strong> observación?<br />

a) 10 b) 20 c) 30<br />

d) 40 e) 50<br />

05. Des<strong>de</strong> dos puntos se<strong>para</strong>dos 42 m se observa la parte<br />

alta <strong>de</strong> un farol que se encuentra entre ellos con ángulos<br />

<strong>de</strong> elevación 37º y 45º. Determinar la altura <strong>de</strong>l farol.<br />

a) 9 b) 10 c) 11<br />

d) 12 e) 13<br />

06. Des<strong>de</strong> un muro <strong>de</strong> 6 m <strong>de</strong> altura se observa la parte<br />

alta y baja un poste con ángulos <strong>de</strong> elevación y<br />

<strong>de</strong>presión 60º y 30º respectivamente. Determine la<br />

altura <strong>de</strong>l poste.<br />

a) 15 m b) 24 c) 30<br />

d) 36 e) 48<br />

07. Des<strong>de</strong> un punto en tierra se ve lo alto <strong>de</strong> una torre con<br />

un ángulo <strong>de</strong> elevación " " (Tg =1/4). ¿A qué<br />

distancia <strong>de</strong> la torre se halla el punto <strong>de</strong> observación, si<br />

la altura <strong>de</strong> la torre es 7 m?<br />

a) 14 b) 28 c) 56<br />

d) 21 e) N.A.<br />

08. Des<strong>de</strong> un punto en tierra se divisa lo alto <strong>de</strong> un poste<br />

con un ángulo <strong>de</strong> elevación <strong>de</strong> 37º. Si nos acercamos<br />

una distancia igual a la altura <strong>de</strong>l poste, el ángulo <strong>de</strong><br />

elevación es " ". Calcular: "Tg ".<br />

a) 1 b) 2 c) 3<br />

d) 4 e) 6<br />

EJERCICIOS PROPUESTOS<br />

09. Des<strong>de</strong> un punto ubicado a 15 m <strong>de</strong> un poste se ve su<br />

parte más alta con un ángulo <strong>de</strong> elevación <strong>de</strong> 53º.<br />

Caminamos 3 m en dirección al poste y el ángulo <strong>de</strong><br />

elevación <strong>para</strong> su parte más alta es " ". Calcular:<br />

"Ctg ".<br />

a) 1 b) 2 c) 3<br />

d) 4 e) 6<br />

10. Una hormiga observa la copa <strong>de</strong> un árbol con un<br />

ángulo <strong>de</strong> elevación <strong>de</strong> 37º, luego se acerca 7 m y<br />

observa el mismo punto con un ángulo <strong>de</strong> elevación<br />

<strong>de</strong> 53º. Calcular la altura <strong>de</strong>l árbol.<br />

a) 10 b) 12 c) 14<br />

d) 16 e) 20<br />

11. Des<strong>de</strong> dos puntos se<strong>para</strong>dos 52 m se observa lo alto<br />

<strong>de</strong> un poste con ángulos <strong>de</strong> elevación 53º y<br />

Tg<br />

2<br />

. Si el poste se encuentra entre los dos<br />

5<br />

puntos. Determine su altura.<br />

a) 12 m b) 16 c) 18<br />

d) 9 e) 11<br />

12. Se observa un poste con ángulo <strong>de</strong> elevación " " nos<br />

acercamos "L" y el ángulo <strong>de</strong> elevación es 45º. Si la<br />

altura <strong>de</strong> poste es "2 L". Determinar: Tg .<br />

a) 1/3<br />

b) 2/3 c) 1<br />

d) 1/2 e) 3/2<br />

13. Des<strong>de</strong> un edificio <strong>de</strong> 12 m <strong>de</strong> altura se observa un<br />

automóvil con ángulo con ángulo <strong>de</strong> <strong>de</strong>presión " "<br />

Tg<br />

1<br />

. Luego se observa una señal más cerca <strong>de</strong>l<br />

3<br />

edificio con ángulo <strong>de</strong> <strong>de</strong>presión 45º. Determine la<br />

distancia entre la señal y el automóvil.<br />

a) 12 m b) 18 c) 24<br />

d) 36 e) 10<br />

14. Des<strong>de</strong> un punto en tierra se divisa lo alto <strong>de</strong> un poste<br />

con un ángulo <strong>de</strong> elevación <strong>de</strong> 45º, y <strong>de</strong>s<strong>de</strong> otro punto<br />

ubicado en la mitad <strong>de</strong> la distancia que hay entre el<br />

primer punto y el poste, el ángulo <strong>de</strong> elevación es " ".<br />

Calcular: "Tg ".<br />

a) 2 b) 4 c) 6<br />

d) 8 e) 16<br />

15. Des<strong>de</strong> un punto ubicado a 30 m <strong>de</strong> una torre se divisa<br />

su parte más alta con un ángulo <strong>de</strong> elevación " "<br />

(Tg =1/3). Si nos alejamos una distancia igual a la<br />

altura <strong>de</strong> la torre, el ángulo <strong>de</strong> elevación es " ".


Calcular: "Ctg ".<br />

a) 1 b) 2 c) 3<br />

d) 4 e) 6<br />

16. Des<strong>de</strong> las partes superiores <strong>de</strong>l primero, segundo y<br />

tercer piso <strong>de</strong> un edificio se observa lo alto <strong>de</strong> otro<br />

edificio con ángulos <strong>de</strong> elevación , , , respectiva-<br />

mente. Si: Tg -Tg = 0,1 y Tg =2,7. ¿Cuántos pisos<br />

tiene el segundo edificio?<br />

a) 10 b) 15 c) 20<br />

d) 30 e) 40<br />

17. Des<strong>de</strong> lo alto <strong>de</strong> un edificio <strong>de</strong> 8 pisos, se ve un punto<br />

en tierra con un ángulo <strong>de</strong> <strong>de</strong>presión <strong>de</strong> 45º. Cuánto<br />

mi<strong>de</strong> cada piso <strong>de</strong>l edificio, si el punto observado se<br />

halla a 24 m <strong>de</strong>l mismo?<br />

a) 2 b) 2,5 c) 3<br />

d) 3,5 e) 4<br />

18. Des<strong>de</strong> un punto ubicado a 36 m <strong>de</strong> un edificio <strong>de</strong> 28 m<br />

<strong>de</strong> altura, se divisa su parte más alta con un ángulo <strong>de</strong><br />

elevación <strong>de</strong> 53º. Señale la distancia <strong>de</strong> un punto a la<br />

base <strong>de</strong>l edificio.<br />

a) 20 b) 21 c) 35<br />

d) 32 e) 49<br />

19. Des<strong>de</strong> el puesto <strong>de</strong>l vigía <strong>de</strong> un barco que tiene 48 m<br />

<strong>de</strong> altura se observa que el ángulo <strong>de</strong> <strong>de</strong>presión <strong>de</strong> un<br />

bote es <strong>de</strong> 30º. Calcular la distancia a la que esta el<br />

barco.<br />

a) 48 b) 48 3 c) 12<br />

d) 24 e) 6 3<br />

20. Des<strong>de</strong> el pie <strong>de</strong> un poste se observa la parte más alta<br />

<strong>de</strong> una torre con un ángulo <strong>de</strong> elevación <strong>de</strong> 45º, el<br />

mismo punto es observado <strong>de</strong>s<strong>de</strong> la parte más alta <strong>de</strong>l<br />

poste con un ángulo <strong>de</strong> elevación <strong>de</strong> 37º. Calcular la<br />

longitud <strong>de</strong>l poste si la distancia entre el poste y la torre<br />

es <strong>de</strong> 120 m.<br />

a) 10 b) 15 c) 20<br />

d) 30 e) 40<br />

21. Des<strong>de</strong> un punto en Tierra se ve lo alto <strong>de</strong> un poste con<br />

un ángulo <strong>de</strong> elevación " " ( Tan<br />

1<br />

) ; y si nos<br />

6<br />

acercamos 30 m el ángulo <strong>de</strong> elevación es <strong>de</strong> 45º.<br />

¿Cuál es la altura <strong>de</strong>l poste?<br />

a) 5 m b) 6 m c) 4 m<br />

d) 8 m e) 12 m<br />

22. Un móvil se <strong>de</strong>splaza hacia una torre con una velocidad<br />

<strong>de</strong> 4 m/min; y en un primer momento, observa su parte<br />

más alta con un ángulo <strong>de</strong> elevación <strong>de</strong> 37º. Si la torre<br />

mi<strong>de</strong> 192 m, ¿<strong>de</strong>spués <strong>de</strong> qué tiempo el ángulo <strong>de</strong><br />

elevación tiene como tangente 8?<br />

a) 29 min b) 48 min c) 1h 12 min<br />

d) 1h 18 min e) 58 min<br />

23. Un niño observa los ojos <strong>de</strong> su padre con un ángulo<br />

<strong>de</strong> elevación , y su padre observa sus pies con un<br />

ángulo <strong>de</strong> <strong>de</strong>presión ( 90º<br />

) .<br />

Obtener la relación entre sus alturas.<br />

a) 1<br />

2<br />

Tan b) 1<br />

2<br />

Tan<br />

c) 1<br />

2<br />

Cot d) 1<br />

2<br />

Cot<br />

e) Tan 1<br />

2<br />

24. Se tiene una torre en el bor<strong>de</strong> <strong>de</strong> un acantilado; cuyas<br />

partes alta y baja son vistas <strong>de</strong>s<strong>de</strong> un punto <strong>de</strong> la<br />

superficie horizontal con ángulos <strong>de</strong> elevación " " y<br />

" ", respectivamente ( 3Tan<br />

4Tan<br />

) . La altura <strong>de</strong>l<br />

acantilado es <strong>de</strong> 212,31 m.<br />

¿Cuál es la altura <strong>de</strong> la torre?<br />

a) 141,54 m b) 28,308 m<br />

c) 159,2325 m d) 70,77 m<br />

e) 35,385 m<br />

25. Subiendo por un camino inclinado, <strong>de</strong> ángulo " "<br />

respecto a la horizontal; se observa lo alto <strong>de</strong> una torre<br />

con un ángulo <strong>de</strong> elevación " 2 "; <strong>ver</strong>ificándose que la<br />

torre mi<strong>de</strong> 3 m y la visual 7 m.<br />

¿Cuál es el valor <strong>de</strong> " Tan "?<br />

3<br />

a)<br />

7<br />

4<br />

d)<br />

7<br />

6<br />

b<br />

7<br />

2<br />

e)<br />

7<br />

3<br />

c)<br />

14<br />

26. Des<strong>de</strong> dos puntos ubicados al Sur y al Oeste <strong>de</strong> una<br />

torre <strong>de</strong> 24 m <strong>de</strong> altura, se ve su parte más alta con<br />

ángulo <strong>de</strong> elevación <strong>de</strong> 45º y 37º respectivamente.<br />

¿Cuál es la distancia entre los puntos <strong>de</strong> observación?<br />

a) 32 m b) 36 m c) 56 m<br />

d) 48 m e) 40 m<br />

27. Des<strong>de</strong> dos puntos ubicados al Sur y Oeste <strong>de</strong> un poste,<br />

se divisa su parte más alta con ángulos <strong>de</strong> elevación<br />

" " y " 90 º ", respectivamente. Si la distancia entre<br />

los puntos <strong>de</strong> observación es el doble <strong>de</strong> la altura <strong>de</strong>l<br />

poste, calcular: P Tan Cot<br />

a) 3 b) 2 3 c) 6<br />

d) 2 6 e) 3 2


28. El ángulo <strong>de</strong> elevación <strong>de</strong> la cúspi<strong>de</strong> <strong>de</strong> una torre es <strong>de</strong><br />

60º a 72 metros <strong>de</strong> ella. Estando el ojo <strong>de</strong>l observador<br />

a 3 metros sobre el suelo, la altura <strong>de</strong> la torre es<br />

aproximadamente.<br />

a) 72 m b) 73 3 m c) 71 m<br />

d) 73 m e) 72 3 m<br />

29. Des<strong>de</strong> el pie <strong>de</strong> un poste el ángulo <strong>de</strong> elevación <strong>de</strong> la<br />

parte más alta <strong>de</strong> un campanario es 45º. Des<strong>de</strong> la parte<br />

superior <strong>de</strong>l poste que tiene 9 m <strong>de</strong> altura, el ángulo <strong>de</strong><br />

elevación es <strong>de</strong> 30º.<br />

¿Cuál es la altura <strong>de</strong>l campanario?<br />

a)<br />

d)<br />

9<br />

3<br />

2<br />

9 3<br />

3 1<br />

b)<br />

e)<br />

7<br />

1<br />

2<br />

2<br />

9 3<br />

3 1<br />

c)<br />

5 3<br />

3 1<br />

30. Un niño está volando su cometa soltándole cuerda, la<br />

misma que se mantiene tensa y haciendo un ángulo<br />

con la horizontal. A 120 m <strong>de</strong>trás <strong>de</strong>l niño hay un<br />

hombre. Cuando la cometa se encuentra a 20 m <strong>de</strong><br />

altura, el hombre la observa con un ángulo respecto<br />

a la horizontal.<br />

¿A cuántos metros <strong>de</strong> altura se encontrará la cometa<br />

<strong>para</strong> que sea observada por el hombre con un ángulo<br />

2 ?<br />

Consi<strong>de</strong>re :<br />

a)<br />

637<br />

23<br />

d)<br />

1561<br />

19<br />

Tg<br />

1<br />

3<br />

b)<br />

1285<br />

17<br />

e)<br />

637<br />

13<br />

1080<br />

c)<br />

13<br />

31. Una balsa se aproxima hacia un faro. En un<br />

<strong>de</strong>terminado instante, el faro es observado por el<br />

tripulante <strong>de</strong> la balsa con un ángulo <strong>de</strong> elevación <strong>de</strong><br />

. Al recorrer 36m adicionales vuelve a observar,<br />

12<br />

encontrando esta vez un ángulo <strong>de</strong> 6 .<br />

Encuentre la altura <strong>de</strong>l faro (<strong>de</strong>sprecie la altura <strong>de</strong>l<br />

tripulante que hizo la observación)<br />

a) 10 m b) 15 m c) 12 m<br />

d) 14 m e) 18 m<br />

32. Des<strong>de</strong> lo alto <strong>de</strong> un edificio se observa a un automóvil<br />

con un ángulo <strong>de</strong> <strong>de</strong>presión <strong>de</strong> 37º. Dicho automóvil<br />

se <strong>de</strong>splaza con velocidad constante. Luego que avanza<br />

28 m acercándose al edificio es observado con un<br />

ángulo <strong>de</strong> <strong>de</strong>presión <strong>de</strong> 53º. Si <strong>de</strong>s<strong>de</strong> esta posición<br />

tarda en llegar al edificio 6 segundos, calcular la<br />

velocidad <strong>de</strong>l automovil.<br />

a) 3 m/s b) 6 m/s c) 7 m/s<br />

d) 12 m/s e) 4 m/s<br />

33. Un avión se encuentra volando horizontalmente a 180<br />

km/h. En cierto instante, el piloto ve una señal en tierra<br />

con un ángulo <strong>de</strong> <strong>de</strong>presión <strong>de</strong> 30º. Dos minutos<br />

<strong>de</strong>spués, estando sobre la señal, el piloto observa a<br />

una distancia <strong>de</strong> 1000 metros un aerostato con un<br />

ángulo <strong>de</strong> elevación <strong>de</strong> 60º.<br />

¿A qué altura está volando el aerostato en ese instante?<br />

a) 2 3 km b) 2, 5 3 km c) 3 3 km<br />

d) 3, 5 3 km e) 4 3 km<br />

34. Un barco y un avión viajan en la misma dirección y en<br />

el mismo sentido. En la primera observación <strong>de</strong>s<strong>de</strong> el<br />

barco se ve al avión a<strong>de</strong>lante con un ángulo <strong>de</strong><br />

elevación <strong>de</strong> 53º, marcando con una boya dicho lugar.<br />

En la segunda observación se le ve con un ángulo <strong>de</strong><br />

37º, si la velocidad <strong>de</strong>l avión es 8 veces la <strong>de</strong>l barco.<br />

Calcular la cotangente <strong>de</strong>l ángulo con la que el avión<br />

en la segunda posición observa la boya.<br />

17<br />

a)<br />

12<br />

3<br />

d)<br />

4<br />

15<br />

b)<br />

11<br />

5<br />

e)<br />

7<br />

11<br />

c)<br />

17<br />

35. Dos puntos están ubicados en un mismo <strong>nivel</strong> <strong>de</strong>l suelo.<br />

Des<strong>de</strong> uno <strong>de</strong> ellos se observa el extremo superior <strong>de</strong><br />

un poste con un ángulo <strong>de</strong> elevación y <strong>de</strong>s<strong>de</strong> otro<br />

punto se observa el punto medio <strong>de</strong>l poste con un<br />

ángulo <strong>de</strong> elevación . Si la suma <strong>de</strong> las distancias <strong>de</strong>l<br />

poste a cada uno <strong>de</strong> los puntos es d, calcular la altura<br />

<strong>de</strong>l poste.<br />

a) dTan 2dTan<br />

b)<br />

c) 2dCtg dCtg d)<br />

e) d(<br />

Tan 2Tan<br />

)<br />

2Tan<br />

2Ctg<br />

2d<br />

2d<br />

Tan<br />

Ctg<br />

36. Dos autos parten simultáneamente <strong>de</strong>s<strong>de</strong> un punto "P"<br />

en direcciones que forman un ángulo " " uno a<br />

5 km/h y el otro a 12 km/h.<br />

Calcular el Cos sabiendo que al cabo <strong>de</strong> una hora la<br />

distancia <strong>de</strong>s<strong>de</strong> el punto "P" al punto medio <strong>de</strong>l<br />

segmento que se<strong>para</strong> ambos autos es <strong>de</strong> 7 km.<br />

5<br />

a)<br />

8<br />

9<br />

d)<br />

40<br />

7<br />

b)<br />

16<br />

13<br />

e)<br />

25<br />

3<br />

c)<br />

80


37. Un niño <strong>de</strong> estatura "h" está <strong>para</strong>do sobre la banca y<br />

observa los ojos <strong>de</strong> su padre; <strong>de</strong> estatura "H", con un<br />

ángulo <strong>de</strong> elevación " " y sus pies con un ángulo <strong>de</strong><br />

<strong>de</strong>presión " ". Si el padre divisa los pies <strong>de</strong> su hijo<br />

con un ángulo <strong>de</strong> <strong>de</strong>presión " ".<br />

H<br />

Hallar:<br />

h<br />

a)<br />

c)<br />

e)<br />

Tan<br />

Tan<br />

Tan<br />

Tan<br />

Tan<br />

Tan<br />

Tan<br />

Tan<br />

Tan<br />

Tan<br />

Tan<br />

Tan<br />

b)<br />

d)<br />

Tan<br />

Tan<br />

Tan<br />

Tan<br />

Tan<br />

Tan<br />

Tan<br />

Tan<br />

38. Des<strong>de</strong> la parte superior <strong>de</strong>l tercer piso <strong>de</strong> un edificio <strong>de</strong><br />

9, se ve un momento <strong>de</strong> menor altura, con un ángulo<br />

<strong>de</strong> elevación "x", su parte más alta y un ángulo <strong>de</strong><br />

<strong>de</strong>presión "y" su base. Si <strong>de</strong>s<strong>de</strong> lo alto <strong>de</strong>l edificio, la<br />

tangente <strong>de</strong>l ángulo <strong>de</strong> <strong>de</strong>presión con la que se ve la<br />

base <strong>de</strong>l monumento, es sextuplo <strong>de</strong> la tangente <strong>de</strong>l<br />

ángulo con que se ve la parte más alta.<br />

Calcular: E= 4Coty · Tanx<br />

a) 2 b) 4 c) 5<br />

d) 8 e) 6<br />

39. Des<strong>de</strong> lo alto <strong>de</strong> un edificio se ven tres puntos en Tierra,<br />

a un mismo lado, con ángulos <strong>de</strong> <strong>de</strong>presión , 45º y<br />

90 º ( 45º<br />

) . Si el punto intermedio dista <strong>de</strong>l<br />

más alejado, el doble <strong>de</strong>l más cercano, calcular:<br />

N<br />

6Tan<br />

a) 1 b) 3 c) 5<br />

d) 7 e) 9<br />

2<br />

Cot<br />

40. Un poste, una persona y una torre están ubicados <strong>de</strong>l<br />

modo que se mencionan y sus alturas están en la<br />

proporción 3; 1; 5. Si <strong>de</strong> lo alto <strong>de</strong>l poste se divisa lo<br />

alto <strong>de</strong> la persona con un ángulo <strong>de</strong> <strong>de</strong>presión " ";<br />

mientras que la persona divisa lo alto <strong>de</strong> la torre con un<br />

ángulo <strong>de</strong> elevación , <strong>de</strong>s<strong>de</strong> lo alto <strong>de</strong> la torre se ve<br />

la base <strong>de</strong>l poste con un ángulo <strong>de</strong> <strong>de</strong>presión " ". Si<br />

se <strong>ver</strong>ifica que:<br />

Cot<br />

Calcular: K = m + 2n<br />

mCot<br />

a) 1 b) 2 c) 3<br />

d) 4 e) 5<br />

nCot<br />

41. Se tiene un poste PQ ("P" en el suelo) y tres puntos en<br />

la superficie horizontal A, B y C, perfectamente<br />

alineados; <strong>de</strong>s<strong>de</strong> los cuales se ve "Q" con ángulos <strong>de</strong><br />

elevación , y respectivamente. Si BP es bisectriz<br />

<strong>de</strong>l ángulo PC ˆ A que mi<strong>de</strong> 60º, calcular:<br />

J<br />

Tan Tan<br />

Tan<br />

a) 2 b) 2 3 c) 3<br />

3<br />

d) 3 e)<br />

3<br />

42. Des<strong>de</strong> la parte más alta <strong>de</strong> un árbol <strong>de</strong> 5 metros <strong>de</strong><br />

altura se observa a otros dos <strong>de</strong> 1 metro y 4 metros <strong>de</strong><br />

altura con ángulos <strong>de</strong> <strong>de</strong>presión y ( 90º<br />

) , si estos<br />

están al Este y al Sur <strong>de</strong>l árbol más alto, respectivamente.<br />

Calcular: " Tan ", si a<strong>de</strong>más <strong>de</strong>s<strong>de</strong> la parte más alta <strong>de</strong>l<br />

árbol más pequeño, se observa la parte más alta <strong>de</strong>l<br />

árbol <strong>de</strong> 4 metros con un ángulo <strong>de</strong> elevación <strong>de</strong><br />

( 90º<br />

)<br />

1<br />

a) 4 2<br />

b)<br />

1<br />

2<br />

d) 2 e) 2 2<br />

c) 4 2<br />

43. Un barco se encuentra al Sur <strong>de</strong> un helicóptero, el barco<br />

permanece inmóvil; pero el helicóptero avanza cierta<br />

distancia hacia el Este. Des<strong>de</strong> el barco se observa al<br />

helicóptero en la segunda posición con un ángulo <strong>de</strong><br />

elevación " ". Si el ángulo <strong>de</strong> elevación en la primera<br />

posición es <strong>de</strong> 45º y el helicóptero avanzó 2km, calcular<br />

" ", si a<strong>de</strong>más el helicóptero se encuentra a una altura<br />

<strong>de</strong> 2 km .<br />

1<br />

a)<br />

ArcTan<br />

2<br />

b) ArcTan<br />

1<br />

3<br />

3<br />

c) ArcTan<br />

4<br />

e) 45º<br />

d) 30º<br />

44. Se tienen tres puntos en tierra A, B y C (AB = BC); y un<br />

poste PQ ("Q" en el suelo, al interior <strong>de</strong>l triángulo ABC),<br />

<strong>de</strong>s<strong>de</strong> los cuales se ve lo alto <strong>de</strong>l poste con ángulos <strong>de</strong><br />

elevación , y respectivamente.<br />

Si : QC y ˆ<br />

QB x B<br />

ˆ A<br />

Señale el equivalente <strong>de</strong>:<br />

J<br />

Cot Cosx<br />

Cot<br />

2<br />

Cot Cosy<br />

Cot<br />

2<br />

a) Tan b) 2Tan c) 2Cot<br />

1<br />

d) Cot<br />

2<br />

1<br />

e) Tan<br />

2<br />

45. Luciano observa a Luciana en la dirección NE y a<br />

18 2 m <strong>de</strong> distancia; a su vez Luciana observa a Lucio<br />

en la dirección E37ºS.<br />

Determine la distancia que se<strong>para</strong> a Luciano y a Lucio,<br />

si Lucio se encuentra al Este <strong>de</strong> Luciano.


a) 41 m b) 40 m c) 24 m<br />

d) 18 m e) 42 m<br />

46. Des<strong>de</strong> una ciudad "A" se divisan a otras dos "B" y "C"<br />

en las direcciones O80ºN y E40ºN, respectivamente.<br />

A<strong>de</strong>más <strong>de</strong>s<strong>de</strong> "B" se divisa a "C" al E50ºS a una<br />

distancia <strong>de</strong> 173 km.<br />

¿Cuál es la distancia entre "A" y "B"?<br />

a) 100 km b) 200 km c) 150 km<br />

d) 273 km e) 300 km<br />

47. ¿Cuál es la dirección <strong>de</strong> la bisectriz <strong>de</strong>l menor ángulo<br />

formado por las direcciones N20ºE y S80ºO?<br />

a) N10ºO b) N20ºO c) N30ºO<br />

d) N40ºO e) N50ºO<br />

48. Calcular el menor ángulo que forman la bisectriz <strong>de</strong> SO<br />

y SO<br />

1<br />

S con la bisectriz <strong>de</strong> SE y SE<br />

1<br />

S<br />

4<br />

4<br />

a) 50º b) 78º45' c) 77º<br />

d) 67º30' e) 90º<br />

49. Se tiene una torre en el bor<strong>de</strong> <strong>de</strong> un acantilado, cuyas<br />

partes alta y baja son vistas <strong>de</strong>s<strong>de</strong> un punto <strong>de</strong> la<br />

superficie horizontal con ángulos <strong>de</strong> elevación " " y<br />

" " respectivamente ( 3Tan<br />

4Tan<br />

) . La altura <strong>de</strong>l<br />

acantilado es <strong>de</strong> 212,31 m.<br />

¿Cuál es la altura <strong>de</strong> la torre?<br />

a) 141,54 m b) 28,308 m<br />

c) 159,2325 m d) 70,77 m<br />

e) 35,385 m<br />

50. Una persona camina 5 2 (aprox.) al norte <strong>de</strong> su casa,<br />

luego 13 m en la dirección S E , si ahora se encuentra<br />

en la dirección NE <strong>de</strong> su casa.<br />

Hallar: Csc<br />

13<br />

a)<br />

5<br />

d)<br />

10 2<br />

13<br />

b)<br />

13 2<br />

17<br />

13<br />

e)<br />

17<br />

17<br />

c)<br />

13<br />

51. Des<strong>de</strong> dos puntos A y B, situados al Oeste y al Norte <strong>de</strong><br />

una torre, se observa la parte más alta <strong>de</strong> ésta con<br />

ángulos <strong>de</strong> elevación y , respectivamente; y <strong>de</strong>s<strong>de</strong><br />

el punto medio <strong>de</strong> AB, el ángulo <strong>de</strong> elevación es " ".<br />

Calcular: Tan Cot<br />

3<br />

a)<br />

2<br />

d) 2 e) 2 3<br />

b) 1 c) 3<br />

52. Un niño sostiene dos globos. El ángulo <strong>de</strong> elevación<br />

que tiene en la mano <strong>de</strong>recha es <strong>de</strong> 21º y la cuerda<br />

mi<strong>de</strong> "a" metros. El ángulo <strong>de</strong> elevación <strong>de</strong>l globo que<br />

sostiene en la mano izquierda es <strong>de</strong> 24º y la cuerda<br />

mi<strong>de</strong> a 2 metros.<br />

¿Cuál es la distancia que hay entre los globos?<br />

a) ( 1 2)<br />

a metros b) ( 2 2)<br />

a metros<br />

c) 2a 5 a metros d) a 5<br />

e) ( 2 5)<br />

a metros<br />

a metros<br />

53. "Moshé" divisa los ojos <strong>de</strong> su padre con un ángulo <strong>de</strong><br />

elevación " " y sus pies con un ángulo <strong>de</strong> <strong>de</strong>presión<br />

" "; mientras que su padre divisa los pies <strong>de</strong> "Moshé"<br />

con un ángulo <strong>de</strong> <strong>de</strong>presión " ". Sabiendo que las<br />

estaturas <strong>de</strong> "Moshé" y su padre son "h" y "H"<br />

respectivamente, señale el equivalente <strong>de</strong>:<br />

Cot Cot<br />

a)<br />

Cot<br />

2<br />

c)<br />

e)<br />

Cot<br />

Tan<br />

Cot<br />

Tan<br />

Cot<br />

Tan<br />

J<br />

b)<br />

H<br />

h<br />

Cot<br />

Cot Cot<br />

2<br />

h<br />

H<br />

Cot<br />

d) Cot Cot<br />

54. Des<strong>de</strong> un punto en tierra, se divisa lo alto <strong>de</strong> un poste,<br />

con un ángulo <strong>de</strong> elevación <strong>de</strong> 10º. Nos acercamos<br />

una distancia " d<br />

1 " y el ángulo <strong>de</strong> elevación es <strong>de</strong> 40º;<br />

y si nos <strong>de</strong>splazamos una distancia " d<br />

2 " hasta<br />

ubicarnos al otro lado <strong>de</strong>l poste, el ángulo <strong>de</strong> elevación<br />

es <strong>de</strong> 20º.<br />

d<br />

1<br />

Calcular:<br />

d<br />

2<br />

(Sug. Cos10º = 0,9848)<br />

a) 1,137 b) 1,232 c) 1,321<br />

d) 0,957 e) 0,352<br />

55. Un observador divisa un poste <strong>ver</strong>tical bajo un ángulo<br />

" " notando que sus visuales son iguales. Se acerca<br />

una distancia igual a las dos terceras partes <strong>de</strong> la<br />

distancia que inicialmente lo se<strong>para</strong>ba <strong>de</strong>l poste y divisa<br />

a éste. ahora bajo un ángulo " ".<br />

Calcular "n" en la igualdad.<br />

Sen<br />

Sen<br />

a) 1 b) 2 c) 3<br />

d) 4 e) 5<br />

2<br />

nSen<br />

2<br />

2<br />

Sen<br />

2


56. Una persona camina, por un camino inclinado que<br />

forma un ángulo "x" con la horizontal y observa la parte<br />

superior <strong>de</strong> una torre con un ángulo <strong>de</strong> inclinación<br />

"2x". Luego <strong>de</strong> caminar una distancia <strong>de</strong> 15 veces la<br />

altura <strong>de</strong> la torre, observa nuevamente su parte superior<br />

con un ángulo <strong>de</strong> elevación <strong>de</strong> "3x".<br />

Calcular: E = Cscx - 15<br />

a) 10 b) 20 c) 12<br />

d) 15 e) 25<br />

57. Se tiene una torre y dos puntos A y B ubicados en<br />

lados opuestos <strong>de</strong> ella. Des<strong>de</strong> "A" se divisa un punto<br />

<strong>de</strong> la torre con un ángulo <strong>de</strong> elevación " "; notándose<br />

que la distancia <strong>de</strong> dicho punto observado a lo alto <strong>de</strong><br />

la torre es igual a la visual trazada <strong>para</strong> dicha<br />

observación; mientras que, <strong>de</strong>s<strong>de</strong> "B", se divisa un punto<br />

ubicado 1 m, más abajo que al anterior con un ángulo<br />

<strong>de</strong> elevación " " . Notándose que la visual trazada es<br />

igual a la distancia <strong>de</strong>l nuevo punto observado a lo alto<br />

<strong>de</strong> la torre, hallar la altura <strong>de</strong> la torre.<br />

a)<br />

b)<br />

c)<br />

d)<br />

e)<br />

( Tan 1)(<br />

Tan<br />

Tan Tan<br />

( Sen<br />

( 1<br />

Sen<br />

1)(<br />

Sen<br />

Sen<br />

1)<br />

1)<br />

Sen )( 1 Sen )<br />

Sen Sen<br />

( Cos 1)(<br />

Cos<br />

Cos Cos<br />

( Tan 1)(<br />

Tan<br />

Tan Tan<br />

1)<br />

1)<br />

58. Des<strong>de</strong> cuatro puntos colineales <strong>de</strong> la superficie A, B, C<br />

y D se divisa lo alto <strong>de</strong> una torre PQ ("Q" en el piso)<br />

con ángulos <strong>de</strong> elevación<br />

mente.<br />

, , y respectiva-<br />

Si: QD 10º<br />

ˆ QC C ˆ QB B ˆ A y<br />

Sen 10º<br />

0,<br />

173648 .<br />

Calcular:<br />

J<br />

Tan Tan<br />

Tan Tan<br />

Tan<br />

Tan<br />

a) 1,1983 b) 2,2343 c) 1,7124<br />

d) 2,5783 e) 2,8794<br />

Tan<br />

Tan<br />

59. Des<strong>de</strong> un punto <strong>de</strong>l suelo, ubicado al O30ºS <strong>de</strong> una<br />

torre, se divisa su parte más alta con un ángulo <strong>de</strong><br />

elevación 53º. De esta ubicación nos <strong>de</strong>splazamos al<br />

S30ºE hasta ubicarnos al Sur <strong>de</strong> la torre. Observaríamos<br />

su parte más alta con un ángulo <strong>de</strong> elevación " ".<br />

Calcular: Tan<br />

1<br />

a)<br />

3<br />

3<br />

d)<br />

2<br />

2<br />

b)<br />

3<br />

1<br />

e)<br />

4<br />

3<br />

c)<br />

4<br />

60.Un reflector situado al ras <strong>de</strong>l suelo ilumina un<br />

monumento bajo un ángulo <strong>de</strong> 30º. Si trasladamos el<br />

reflector 2 m más cerca <strong>de</strong>l monumento, éste se ve bajo<br />

un ángulo <strong>de</strong> 45º.<br />

¿Cuál es la altura (y) <strong>de</strong>l monumento y cuál es su<br />

distancia (x) al segundo lugar <strong>de</strong> iluminación?<br />

a)<br />

b)<br />

c)<br />

d)<br />

y<br />

y<br />

y<br />

y<br />

2 3<br />

3 3<br />

2 3<br />

3 3<br />

2 3<br />

3 3<br />

2 3<br />

3 3<br />

;<br />

;<br />

;<br />

;<br />

x<br />

x<br />

x<br />

x<br />

2 3<br />

3 3<br />

2 3<br />

3 3<br />

2 3<br />

3 3<br />

2 3<br />

3 3<br />

e) y 3 3 ; x 3 3


Claves<br />

Claves<br />

d<br />

a<br />

c<br />

d<br />

e<br />

b<br />

b<br />

c<br />

a<br />

b<br />

b<br />

b<br />

c<br />

a<br />

d<br />

b<br />

c<br />

e<br />

b<br />

d<br />

b<br />

e<br />

b<br />

b<br />

a<br />

e<br />

c<br />

b<br />

d<br />

c<br />

e<br />

b<br />

b<br />

a<br />

b<br />

c<br />

b<br />

e<br />

d<br />

c<br />

c<br />

c<br />

d<br />

e<br />

e<br />

b<br />

d<br />

b<br />

d<br />

b<br />

c<br />

d<br />

c<br />

a<br />

c<br />

d<br />

b<br />

e<br />

b<br />

c<br />

01.<br />

02.<br />

03.<br />

04.<br />

05.<br />

06.<br />

07.<br />

08.<br />

09.<br />

10.<br />

11.<br />

12.<br />

13.<br />

14.<br />

15.<br />

16.<br />

17.<br />

18.<br />

19.<br />

20.<br />

21.<br />

22.<br />

23.<br />

24.<br />

25.<br />

26.<br />

27.<br />

28.<br />

29.<br />

30.<br />

31.<br />

32.<br />

33.<br />

34.<br />

35.<br />

36.<br />

37.<br />

38.<br />

39.<br />

40.<br />

41.<br />

42.<br />

43.<br />

44.<br />

45.<br />

46.<br />

47.<br />

48.<br />

49.<br />

50.<br />

51.<br />

52.<br />

53.<br />

54.<br />

55.<br />

56.<br />

57.<br />

58.<br />

59.<br />

60.


Capítulo<br />

4<br />

SISTEMA COORDENADO RECTANGULAR<br />

SISTEMA COORDENADO RECTANGULAR<br />

Denominado también cartesiano, en honor al matemático René Descartes (1596-1650).<br />

Se <strong>de</strong>termina trazando dos rectas numéricas perpendiculares entre sí que se intersectan en un punto "O" y divi<strong>de</strong> al plano en<br />

cuatro semiplanos <strong>de</strong>nominados cuadrantes.<br />

* La recta horizontal se llama eje "x" o eje <strong>de</strong> abscisas.<br />

* La recta <strong>ver</strong>tical se llama eje "y" o eje <strong>de</strong> or<strong>de</strong>nadas.<br />

* El punto "O" se <strong>de</strong>nomina origen <strong>de</strong> coor<strong>de</strong>nadas.<br />

Q( x ;y )<br />

2 2<br />

Distancia entre dos puntos <strong>de</strong>l plano cartesiano<br />

Sean P ( x ; y )<br />

1 1 1<br />

y P ( x ; y )<br />

2 2 2<br />

dos puntos <strong>de</strong>l<br />

plano cartesiano, entonces la distancia "d" entre<br />

los puntos<br />

d<br />

* Radio Vector<br />

P y<br />

1<br />

( x<br />

y<br />

Cuadrante II Cuadrante I<br />

y<br />

1<br />

P( x ;y )<br />

1 1<br />

x 2<br />

P está dada por:<br />

2<br />

2<br />

2<br />

x<br />

1<br />

)<br />

( y<br />

2<br />

O (0;0)<br />

y<br />

2<br />

Cuadrante III Cuadrante IV<br />

2<br />

y<br />

1<br />

)<br />

Es la distancia <strong>de</strong>l origen <strong>de</strong> coor<strong>de</strong>nadas a un punto<br />

cualquiera <strong>de</strong>l plano cartesiano.<br />

Si: P(<br />

x ; y ) es un punto <strong>de</strong>l plano cartesiano el radio<br />

0 0<br />

vector se calcula así:<br />

r<br />

x<br />

2<br />

0<br />

y<br />

2<br />

0<br />

y<br />

y 2<br />

y 1<br />

x 1<br />

P ( x ;y )<br />

1 1 1<br />

y<br />

y 0<br />

x 1<br />

r<br />

d<br />

x<br />

x 2<br />

x 0<br />

P ( x ;y )<br />

2 2 2<br />

x<br />

P( x ;y )<br />

0 0<br />

x


División <strong>de</strong> un segmento en una razón dada:<br />

Sea P ( x ; y ) un punto cualquiera sobre un segmento <strong>de</strong><br />

0 0 0<br />

extremos P ( x ; y ) y P ( x ; y ) tal que:<br />

1 1 1 2 2 2<br />

Las coor<strong>de</strong>nadas <strong>de</strong><br />

x<br />

0<br />

ax<br />

2<br />

a<br />

P<br />

1<br />

P<br />

0<br />

P<br />

0<br />

P<br />

2<br />

P<br />

0<br />

son:<br />

bx<br />

1<br />

b<br />

Punto Medio <strong>de</strong> un Segmento<br />

a<br />

( razón)<br />

b<br />

y<br />

0<br />

ay<br />

2<br />

a<br />

by<br />

1<br />

b<br />

Las coor<strong>de</strong>nadas <strong>de</strong>l punto medio M <strong>de</strong>l segmento <strong>de</strong><br />

extremos P ( x ; y )<br />

1 1 1<br />

y P ( x ; y ) se calcula así:<br />

2 2 2<br />

x<br />

0<br />

y<br />

0<br />

x<br />

1<br />

x<br />

2<br />

2<br />

y y<br />

1 2<br />

2<br />

Coor<strong>de</strong>nadas <strong>de</strong>l baricentro <strong>de</strong> un triángulo:<br />

En el triángulo cuyos vértices son A(<br />

x ; y ) ;<br />

1 1<br />

B(<br />

x ; y )<br />

2 2<br />

y<br />

C(<br />

x ; y ) , las coor<strong>de</strong>nadas <strong>de</strong>l baricentro están dadas por:<br />

3 3<br />

G: baricentro<br />

G<br />

x<br />

1<br />

x<br />

2<br />

3<br />

x y<br />

3 ; 1<br />

Área <strong>de</strong> una región triangular:<br />

y<br />

2<br />

3<br />

y<br />

3<br />

y<br />

y<br />

y<br />

a<br />

P ( x ;y )<br />

1 1 1<br />

P ( x ;y )<br />

1 1 1<br />

A( x ;y )<br />

1 1<br />

b<br />

P ( x ;y )<br />

0 0 0<br />

M( x ;y )<br />

0 0<br />

C( x ;y )<br />

3 3<br />

G<br />

P ( x ;y )<br />

2 2 2<br />

P ( x ;y )<br />

2 2 2<br />

x<br />

x<br />

B( x ;y )<br />

2 2<br />

Para calcular el área "S" <strong>de</strong> una región triangular, se colocan las coor<strong>de</strong>nadas <strong>de</strong> uno <strong>de</strong> los vértices y seguimos el sentido<br />

antihorario hasta cerrar la figura y vol<strong>ver</strong> a colocar el primer vértice escogido, finalmente, se proce<strong>de</strong> como a continuación se<br />

indica.<br />

y<br />

A( x ;y )<br />

1 1<br />

C( x ;y )<br />

3 3<br />

S<br />

B( x ;y )<br />

2 2<br />

x<br />

x<br />

1<br />

x y<br />

2 1 x<br />

2<br />

x<br />

3<br />

y<br />

2 x<br />

3<br />

x<br />

1<br />

y<br />

3<br />

x<br />

1<br />

B<br />

Luego :<br />

S<br />

y<br />

1<br />

y<br />

2<br />

y<br />

3<br />

x y<br />

1 2<br />

x<br />

2<br />

y<br />

3<br />

y<br />

1<br />

x<br />

3<br />

y<br />

1<br />

A<br />

A B<br />

2<br />

x


01. Determine el radio vector <strong>de</strong> (2,-3).<br />

a) 5 b) 11 c) 13<br />

d) 17 e) 19<br />

02. Determinar el radio vector <strong>de</strong> ( 2,<br />

7 )<br />

a) 3 b) 10 c) 3<br />

d) 4 e) 5<br />

03. Determinar el radio vector <strong>de</strong>l punto medio <strong>de</strong>l<br />

segmento formado al <strong>uni</strong>r los puntos (3,1) y (7,9).<br />

a) 5 b) 2 5 c) 5 2<br />

d) 10 e) 15<br />

04. Si: (-1,2) es el punto medio <strong>de</strong>l segmento formado al<br />

<strong>uni</strong>r los puntos, (-3,-1) y (a,b). Determinar: "a+b".<br />

a) 3 b) 4 c) 5<br />

d) 6 e) 7<br />

05. Del gráfico, calcular: "d".<br />

(-11,1)<br />

d<br />

(3,5)<br />

a) 37 b) 41 c) 53<br />

d) 61 e) 82<br />

EJERCICIOS PROPUESTOS<br />

(5,2)<br />

06. Dos vértices consecutivos <strong>de</strong> un cuadrado son (-7,3) y<br />

(-1,-5), <strong>de</strong>termine su perímetro.<br />

a) 60 b) 40 c) 20<br />

d) 12 3 e) 15 2<br />

07. Se tiene una circunferencia <strong>de</strong> centro (-3,7) que pasa<br />

por (2,-5), <strong>de</strong>terminar su diámetro.<br />

a) 13 b) 15 c) 26<br />

d) 30 e) 35<br />

08. Si: (4,2) es el punto medio <strong>de</strong>l segmento formado al<br />

<strong>uni</strong>r los puntos (a,-3) y (5,b). Determinar: E b a<br />

a) 2 b) 3 c) 2<br />

d) 3 e) 5<br />

09. Determine el producto <strong>de</strong> las coor<strong>de</strong>nadas <strong>de</strong>l punto<br />

<strong>de</strong>l segmento formado al <strong>uni</strong>r los puntos (-7,3) y (1,5).<br />

a) 6 b) -6 c) 12<br />

d) -12 e) 15<br />

10. Al <strong>uni</strong>r los puntos A(-5,1), B(-1,7) y C(5,-1). Se forma<br />

un triángulo ABC. Determine la longitud <strong>de</strong> la mediana<br />

AM , (M en BC ).<br />

a) 47 b) 51 c) 53<br />

d) 57 e) 61<br />

11. Determine las coor<strong>de</strong>nadas <strong>de</strong>l baricentro <strong>de</strong> un<br />

triángulo que se forma al <strong>uni</strong>r los puntos. A(-1,5); B(3,9)<br />

y C(7,1).<br />

a) (3,2) b) (-7,3) c) (3,5)<br />

d) (5,3) e) (-3,5)<br />

12. En el gráfico, hallar "x+y":<br />

K<br />

A(-2;3)<br />

P<br />

2K<br />

a) (2,3) b) (2,4) c) (1,3)<br />

d) (-1,2)<br />

e) (-2,4)<br />

13. Según el gráfico, halle "p":<br />

A(1;9)<br />

2S 3S<br />

B(10;6)<br />

B(-2;5) C(8;10)<br />

a) (1,8) b) (2,7) c) (3,5)<br />

d) (3,7) e) (4,6)<br />

14. Los vértices <strong>de</strong> un triángulo son A(3,1); B(9,1) y C(3,7).<br />

Determine su área.<br />

a) 36<br />

2<br />

d) 16 2<br />

b) 18 2<br />

e) 9 2<br />

c) 24 2<br />

15. Los vértices <strong>de</strong> un triángulo son A(1;2), B(3;6) y<br />

C(-1,0). Calcular la longitud <strong>de</strong> la mediana relativa al<br />

lado AB .<br />

a) 2 b) 3 c) 4<br />

d) 5 e) 6


16. Determine en el eje "x" un punto que tenga una<br />

distancia <strong>de</strong> 5 <strong>uni</strong>da<strong>de</strong>s <strong>de</strong>l punto (2,4).<br />

a) (-1,0) b) (1,0) c) (5,0)<br />

d) (6,0) e) a y c<br />

17. Si ABCD es un <strong>para</strong>lelogramo don<strong>de</strong> A(3,2), B(1,5),<br />

C(-2,3). Halle el punto D.<br />

a) (0,0) b) (1,7) c) (-1,3)<br />

d) (-2,2) e) (-5,1)<br />

18. Los puntos A(4,-2); B(1,2) y C(5,5) son los vértices <strong>de</strong><br />

un triángulo:<br />

a) Isósceles. b) Equilátero.<br />

c) Rectángulo. d) Rectángulo Isósceles.<br />

e) Oblicuángulo.<br />

19. Hallar en el eje <strong>de</strong> or<strong>de</strong>nadas un punto A cuya distancia<br />

hasta el punto B(-8,13) sea igual a 17.<br />

a) (0,-1) b) (0,-2) c) (1,2)<br />

d) (2,8) e) (0,-28)<br />

20. Si P(a;a+1) es un punto que equidista <strong>de</strong> A(2,1) y<br />

B(-6,5). Hallar el valor <strong>de</strong> "a".<br />

a) 6 b) -6 c) 0<br />

d) 1 e) -1<br />

21. Se tienen dos vértices opuestos <strong>de</strong> un cuadrado (-5,8)<br />

y (1,2); <strong>de</strong>terminar su centro <strong>de</strong> gravedad.<br />

a) (-1,3) b) (-2,3) c) (-2,5)<br />

d) (-1,5) e) (1,3)<br />

22. El centro <strong>de</strong> una circunferencia es (-4, 5 ), <strong>de</strong>terminar<br />

su área si pasa por el origen <strong>de</strong> coor<strong>de</strong>nadas (usar:<br />

(<br />

22<br />

) .<br />

7<br />

a) 2<br />

2<br />

d) 66 2<br />

b) 3 2<br />

e) 81 2<br />

c) 44 2<br />

23. Si P es punto medio <strong>de</strong> MN ; M y N son puntos medios<br />

<strong>de</strong> AC y BC respectivamente, <strong>de</strong>termine el radio vector<br />

<strong>de</strong>l punto P; siendo A(-4,5); B(2,5) y C(6,-3).<br />

a) 7 b) 10 c) 2 3<br />

d) 3 2 e) 15<br />

24. Si (-5,3) es punto medio entre (x,0) y (0,y); calcular:<br />

E y x .<br />

a) 2 b) 3 c) 4<br />

d) 5 e) 6<br />

25. Hallar las coor<strong>de</strong>nadas <strong>de</strong> un punto "A" cuya distancia<br />

al origen es igual a 13u; sabiendo a<strong>de</strong>más que su<br />

or<strong>de</strong>nadas tiene 7u más que su abcisa.<br />

(Dar la suma <strong>de</strong> coor<strong>de</strong>nadas).<br />

a) 17 b) 16 c) -17<br />

d) a y b e) a y c<br />

26. Si (2,3) es el punto medio <strong>de</strong>l segmento AB siendo<br />

A(-3,5) y B(a,b). Calcular: a+b.<br />

a) 5 b) 6 c) 7<br />

d) 8 e) 9<br />

27. El segmento que une A=(-2,1) con B=(2,2) se<br />

prolonga hasta C sabiendo que BC=3AB. Hallar las<br />

coor<strong>de</strong>nadas <strong>de</strong> C.<br />

a) (14,11) b) (11,14) c) (1,7)<br />

d) (14,-11) e) (-14,11)<br />

28. Si un vértice <strong>de</strong> un triángulo ABC, es A=(1,3) y el<br />

baricentro <strong>de</strong>l triángulo es G=(3,1). ¿Cuál es la suma<br />

<strong>de</strong> coor<strong>de</strong>nadas <strong>de</strong>l punto medio "M" opuesto al vértice<br />

"A"?<br />

a) 1 b) 2 c) 3<br />

d) 4 e) 5<br />

29. Dados dos vértices consecutivos <strong>de</strong> un cuadrado<br />

A(3 ; 7) y B( 1 ; 4), calcule su área.<br />

a) 127<br />

2<br />

b) 137<br />

2<br />

c) 147<br />

2<br />

d) 81<br />

2<br />

e) 100<br />

2<br />

30. Señale las coor<strong>de</strong>nadas <strong>de</strong>l punto "P" ubicado en el eje<br />

<strong>de</strong> abscisas que equidista <strong>de</strong> A(1 ; 5) y B(7 ; 3)<br />

a)<br />

d)<br />

7<br />

; 0<br />

3<br />

11<br />

; 0<br />

2<br />

b<br />

e)<br />

8<br />

; 0<br />

3<br />

11<br />

; 0<br />

4<br />

c)<br />

4<br />

; 0<br />

3<br />

31. En un triángulo ABC, los vértices son A(3 ; 1), B(1 ; 5)<br />

y C( 1 ; 3).<br />

Calcule la longitud <strong>de</strong> la mediana relativa al lado BC.<br />

a) 5 b) 7 c) 2 3<br />

d) 13 e) 15<br />

32. Si tres vértices consecutivos <strong>de</strong> un <strong>para</strong>lelogramo son<br />

A( 1 ; 1) , B(1 ; 5) y C(9 ; 7).<br />

Halle la suma <strong>de</strong> coor<strong>de</strong>nadas <strong>de</strong>l cuarto vértice "D"<br />

opuesto a B.<br />

a) 5 b) 6 c) 9<br />

d) 10 e) 12


33. Se traza un segmento <strong>de</strong>s<strong>de</strong> A(1;1) hasta B(3;5). ¿Hasta<br />

qué punto "C" será necesario prolongarlo <strong>para</strong> que<br />

AC BC ?<br />

6 5<br />

(Señale la suma <strong>de</strong> coor<strong>de</strong>nadas <strong>de</strong> "C")<br />

a) 35 b) 38 c) 42<br />

d) 23 e) 27<br />

34. En un triángulo ABC se sabe que A(3 ; 5) y el baricentro<br />

es G(1 ; 3). Hallar la suma <strong>de</strong> coor<strong>de</strong>nadas <strong>de</strong>l punto<br />

medio <strong>de</strong> BC.<br />

a) 3 b) 5 c) 7<br />

d) 5 e) 7<br />

35. Del esquema mostrado, <strong>de</strong>termine las coor<strong>de</strong>nadas <strong>de</strong>l<br />

punto M.<br />

Si: ABCD es un <strong>para</strong>lelogramo.<br />

a)<br />

c)<br />

B<br />

11<br />

; 8<br />

2<br />

9<br />

;<br />

2<br />

5<br />

e) ( 5 ; 7)<br />

A( 8 ; 5)<br />

M<br />

y<br />

N<br />

b) ( 6 ; 5)<br />

d) ( 6 ; 4)<br />

C(4 ; 9)<br />

D(6 ; 1)<br />

36. Se tiene el triángulo formado por los vértices A(1;9),<br />

B(6 ; 8) y C( 2 ; 4), calcule la superficie <strong>de</strong>l triángulo.<br />

a) 35<br />

2 b) 28<br />

2<br />

c) 14<br />

2<br />

d) 24<br />

2<br />

e) 40<br />

2<br />

37. Si A(-1;3) , B(3;1) y C(2;4), calcule el Seno <strong>de</strong>l ángulo<br />

CAB.<br />

3<br />

a)<br />

10<br />

2<br />

d)<br />

5<br />

10<br />

b)<br />

10<br />

2<br />

e)<br />

2<br />

5<br />

c)<br />

5<br />

x<br />

38. Del gráfico, halle :<br />

a)<br />

( 3 ; 1)<br />

2<br />

10 b)<br />

2 2<br />

d) 11, 5 e) 12<br />

2 1<br />

S S .<br />

(5 ; 8)<br />

S2<br />

2<br />

10, 5 c)<br />

S1<br />

6<br />

(6 ; 2)<br />

2<br />

(10 ; 1)<br />

39. Los puntos P(-4;0); Q ( 5 ; 3 3)<br />

, R(x;0) son los vértices<br />

<strong>de</strong> un triángulo rectángulo recto en Q, la suma <strong>de</strong> los<br />

valores que indican el perímetro y el área <strong>de</strong>l triángulo<br />

es:<br />

a) 18 3 24 b) 18 18 3<br />

c) 18 24 3 d) 12 12 3<br />

e) 12 6 6<br />

40. La base mayor <strong>de</strong> un trapecio isósceles une los puntos<br />

(-2;8) y (-2;-4). Uno <strong>de</strong> los términos <strong>de</strong> la base menor<br />

tiene por coor<strong>de</strong>nadas (3;-2).<br />

La distancia o longitud <strong>de</strong> la base menor es:<br />

a) 8 b) 6 c) 9<br />

d) 12 e) 10<br />

41. Un cuadrilátero tiene sus vértices en los puntos<br />

coor<strong>de</strong>nados :<br />

A(0;0) , B(2;2) , C(7;2) y D(5;0)<br />

PROPOSICIÓN 1:<br />

Si sólo los valores <strong>de</strong> las abscisas se multiplican por 2<br />

entonces este cuadrilátero es semejante al original.<br />

PROPOSICIÓN 2:<br />

Si los valores <strong>de</strong> las abscisas y or<strong>de</strong>nadas se multiplican<br />

por un mismo número, entonces este cuadrilátero es<br />

semejante al original.<br />

PROPOSICIÓN 3:<br />

Si los valores <strong>de</strong> las abscisas se multiplican por 2 y las<br />

or<strong>de</strong>nadas por 3 entonces el área <strong>de</strong> este nuevo<br />

cuadrilátero es 5 veces mayor que el original.<br />

a) FVV b) FFV c) VFF<br />

d) FFF e) VVF


42. Los vértices <strong>de</strong> un cuadrado son A(0 ; -3); B(<br />

b ; b ) ,<br />

1 2<br />

C(3;4), D(<br />

d ; d ) .<br />

1 2<br />

Calcular el área <strong>de</strong>l rectángulo cuyos vértices son los<br />

puntos B, P, D, Q don<strong>de</strong> P(<br />

d ; b )<br />

1 2<br />

y Q(<br />

b ; d ) .<br />

1 2<br />

a) 58 b) 29 c) 25<br />

d) 21 e) 19,5<br />

43. En la figura mostrada las coor<strong>de</strong>nadas <strong>de</strong>l punto R son<br />

( 6<br />

3 ; 8)<br />

.<br />

Hallar la distancia <strong>de</strong>l baricentro <strong>de</strong> la región triangular<br />

MON al punto R.<br />

y<br />

M<br />

R<br />

30º<br />

O N<br />

a) 2 21 b) 21 c) 4 21<br />

d) 21 e) 2 42<br />

44. Si A(-3;4), B(4;5), C(1;-4) son los vértices <strong>de</strong> un<br />

triángulo. Calcular las coor<strong>de</strong>nadas <strong>de</strong>l circuncentro <strong>de</strong>l<br />

triángulo.<br />

a) (1 ; 1) b) (1 ; -1) c) (2 ; -1)<br />

d) (-3 ; -1) e) (-1 ; -1)<br />

45. Sean los puntos <strong>de</strong>l plano cartesiano:<br />

A(3 ; 10), B(13 ; 2) , C(0 ; a) y D(b ; 0).<br />

Hallar los valores <strong>de</strong> a y b <strong>de</strong> tal forma que la suma <strong>de</strong><br />

las longitu<strong>de</strong>s <strong>de</strong> los segmentos AC, CD y DB sea lo<br />

menor posible y dar como respuesta el valor <strong>de</strong> 12ab.<br />

a) 961 b) 828 c) 780<br />

d) 1020 e) 605<br />

46. Sean los puntos <strong>de</strong>l plano cartesiano A(1;2) B(10;0) y<br />

C(8;4). Des<strong>de</strong> el punto C se baja la perpendicular CP<br />

al segmento AB, entonces las coor<strong>de</strong>nadas <strong>de</strong> P son :<br />

a)<br />

b)<br />

c)<br />

1<br />

1<br />

1<br />

9<br />

9<br />

9<br />

6<br />

7<br />

59<br />

85<br />

59<br />

85<br />

; 2 - 2<br />

; 2<br />

2<br />

; 2 - 2<br />

6<br />

7<br />

59<br />

85<br />

59<br />

85<br />

x<br />

d)<br />

e)<br />

1<br />

1<br />

9<br />

9<br />

6<br />

13<br />

6<br />

13<br />

; 2<br />

; 2<br />

2<br />

2<br />

6<br />

13<br />

6<br />

13<br />

47. Las coor<strong>de</strong>nadas <strong>de</strong> los vértices A y B <strong>de</strong> un rectángulo<br />

ABCD son (12 ; 3) y (4 ; 9), respectivamente. Si el área<br />

<strong>de</strong> la región rectangular es 2<br />

80 u , <strong>de</strong>terminar la suma<br />

<strong>de</strong> las abscisas <strong>de</strong> los vértices C y D.<br />

a) 25 b)<br />

d)<br />

127<br />

5<br />

e)<br />

126<br />

5<br />

128<br />

5<br />

c) 26<br />

48. Si los puntos (1 ; 6) y (5 ; 2) son los vértices opuestos<br />

<strong>de</strong> un cuadrado, entonces el área <strong>de</strong>l cuadrado es:<br />

a) No se pue<strong>de</strong> <strong>de</strong>terminar.<br />

b) 50 c) 4<br />

d) 16 e) 8<br />

49. Los puntos A(-2 ; 2), B(0 ; 4), C(<br />

C ; C ) son los vértices<br />

1 2<br />

<strong>de</strong> un triángulo equilátero.<br />

Si C está en el segundo cuadrante, entonces<br />

3(<br />

C<br />

1<br />

C ) vale:<br />

2<br />

a) - 9 b) - 8 c) - 6<br />

d) - 5<br />

e) 2 3<br />

50. Dados los puntos A(-2;-3) , B(2;1), C(4;-9) y M punto<br />

medio <strong>de</strong> BC , la distancia <strong>de</strong> M al segmento AC es:<br />

a) 2 b) 2 2<br />

d) 4 2<br />

e) 6<br />

c) 4<br />

51. En la gráfica, si AC = 5, la suma <strong>de</strong> las coor<strong>de</strong>nadas <strong>de</strong><br />

C es:<br />

y<br />

O<br />

A(1;2)<br />

a) 4 b) 10 c) 8<br />

d) 6 e) 9<br />

C(x;y)<br />

B(4;2)<br />

x


52. Los extremos <strong>de</strong> la base <strong>de</strong> un triángulo son los puntos<br />

A(0 ; 0) y B(3 ; 0).<br />

Determinar la or<strong>de</strong>nada <strong>de</strong>l vértice opuesto C<br />

1<br />

2<br />

; y<br />

<strong>de</strong> tal manera que la medida <strong>de</strong>l ángulo CAB es igual al<br />

doble <strong>de</strong> la medida <strong>de</strong>l ángulo CBA.<br />

a) 15 b)<br />

d)<br />

15<br />

6<br />

e)<br />

15<br />

2<br />

15<br />

8<br />

c)<br />

15<br />

4<br />

53. A(a ; b), B(a ; -b), C(-a ; -b), D(-a ; b) son los vértices <strong>de</strong><br />

un rectángulo. Si: P(x;y) cumple que DP 6 ,<br />

CP 7 y BP 5 , entonces el valor <strong>de</strong> AP es:<br />

a) 5 b) 2 3<br />

d) 4 e) 3 2<br />

c) 3<br />

54. En el gráfico: BD = 3AD y EC = 2BE.<br />

Calcule:<br />

y<br />

W<br />

h1 A(1;1)<br />

h h<br />

2 3<br />

h<br />

1<br />

D<br />

B(5;5)<br />

h 3<br />

a) 1 b) 2 c) 3<br />

2<br />

d) 4 e)<br />

3<br />

55. Del gráfico, calcule "x" si " " es máximo.<br />

y<br />

(3;3)<br />

(1;1)<br />

E<br />

P(x;0)<br />

a) 2 b) 2 2 c) 3<br />

d) 2 3 e) 6<br />

h 2<br />

C(8;2)<br />

x<br />

x<br />

56. A partir <strong>de</strong>l gráfico, calcule:<br />

W<br />

A(1;3)<br />

Sen<br />

2<br />

Sen<br />

2<br />

2<br />

Sen<br />

B(3;9)<br />

a) 1 b) 2 c) 3<br />

2<br />

d)<br />

3<br />

3<br />

e)<br />

2<br />

C(5;7)<br />

57. Del gráfico, halle la suma <strong>de</strong> coor<strong>de</strong>nadas <strong>de</strong>l punto<br />

"P". Si :<br />

BD<br />

3<br />

DC<br />

5<br />

A(2;0)<br />

B(3;9)<br />

7S<br />

D<br />

a) 8<br />

b) 10 c) 12<br />

d) 16 e) 7<br />

P<br />

S<br />

C(7;5)<br />

58. De todos los puntos <strong>de</strong>l plano cuya suma <strong>de</strong> distancia<br />

a los puntos A(1;5) y B(7;5) es igual a 10. Señale la<br />

suma <strong>de</strong> coor<strong>de</strong>nadas <strong>de</strong> aquel punto <strong>de</strong> or<strong>de</strong>nada<br />

máxima.<br />

a) 10 b) 11 c) 12<br />

d) 13 e) 14<br />

59. Señale las coor<strong>de</strong>nadas <strong>de</strong>l vértice C, <strong>de</strong>l triángulo ABC,<br />

si las coor<strong>de</strong>nadas <strong>de</strong> los vértices <strong>de</strong>l triángulo formado<br />

al <strong>uni</strong>r los puntos medios <strong>de</strong> sus lados son:<br />

(<br />

A M<br />

1 ; 0)<br />

, B ( 2 ; 3)<br />

M y C ( 6 ; 7)<br />

M<br />

y<br />

A<br />

C<br />

B M<br />

A M<br />

C M<br />

a) (-9 ; -4) b) (-7 ; - 2) c) (-10 ; -5)<br />

d) (-8 ; -5) e) (-6 ; -7)<br />

B<br />

x


60. Si ABCD es un <strong>para</strong>lelogramo, halle: 1 2<br />

S S<br />

y<br />

C(x;y)<br />

D(-3;2)<br />

S1<br />

A(-5;-5)<br />

S2<br />

B(2;-1)<br />

x<br />

a) 41<br />

4<br />

2 b) 41<br />

2<br />

2 c) 21<br />

2<br />

2<br />

d) 21<br />

4<br />

2 e) 41<br />

2


Claves<br />

Claves<br />

c<br />

c<br />

c<br />

d<br />

e<br />

b<br />

c<br />

c<br />

d<br />

c<br />

c<br />

b<br />

b<br />

b<br />

d<br />

e<br />

a<br />

d<br />

a<br />

b<br />

c<br />

d<br />

b<br />

c<br />

e<br />

d<br />

a<br />

d<br />

b<br />

b<br />

d<br />

d<br />

b<br />

c<br />

a<br />

c<br />

e<br />

c<br />

c<br />

a<br />

a<br />

d<br />

a<br />

a<br />

a<br />

c<br />

e<br />

d<br />

e<br />

b<br />

b<br />

b<br />

b<br />

c<br />

e<br />

a<br />

b<br />

d<br />

a<br />

b<br />

01.<br />

02.<br />

03.<br />

04.<br />

05.<br />

06.<br />

07.<br />

08.<br />

09.<br />

10.<br />

11.<br />

12.<br />

13.<br />

14.<br />

15.<br />

16.<br />

17.<br />

18.<br />

19.<br />

20.<br />

21.<br />

22.<br />

23.<br />

24.<br />

25.<br />

26.<br />

27.<br />

28.<br />

29.<br />

30.<br />

31.<br />

32.<br />

33.<br />

34.<br />

35.<br />

36.<br />

37.<br />

38.<br />

39.<br />

40.<br />

41.<br />

42.<br />

43.<br />

44.<br />

45.<br />

46.<br />

47.<br />

48.<br />

49.<br />

50.<br />

51.<br />

52.<br />

53.<br />

54.<br />

55.<br />

56.<br />

57.<br />

58.<br />

59.<br />

60.


Capítulo<br />

5<br />

Definiciones Previas:<br />

I. ÁNGULO EN POSICIÓN NORMAL<br />

RAZONES TRIGONOMÉTRICAS DE UN<br />

ÁNGULO EN POSICIÓN NORMAL<br />

Llamado también en posición canónica o stándar. Es aquél ángulo trigonométrico cuyo vértice coinci<strong>de</strong> con el origen<br />

<strong>de</strong>l sistema cartesiano y su lado inicial coinci<strong>de</strong> con el eje "x" positivo.<br />

Cuando un ángulo, está en posición normal, el lado final pue<strong>de</strong> estar en uno <strong>de</strong> los cuadrantes, en cuyo caso se dice<br />

que éste pertenece a tal cuadrante.<br />

Lado Final<br />

Vértice<br />

* : es un ángulo en posición normal<br />

* IIC ; 0<br />

y<br />

(+)<br />

x<br />

Lado Inicial<br />

Definición <strong>de</strong> las Razones Trigonométricas:<br />

Vértice<br />

Lado Final<br />

y<br />

Lado Inicial<br />

x<br />

(-)<br />

*<br />

: es un ángulo en posición normal<br />

* IIIC<br />

; 0<br />

Para <strong>de</strong>terminar el valor <strong>de</strong> las R.T. <strong>de</strong> un ángulo en posición normal, tomaremos un punto<br />

lado final.<br />

P(<br />

x ; y )<br />

0 0<br />

perteneciente a su<br />

*<br />

P( x ;y )<br />

o o<br />

x o<br />

r<br />

'<br />

y<br />

y o<br />

x<br />

Se <strong>de</strong>fine:<br />

Sen<br />

Cos<br />

Tan<br />

y<br />

o<br />

r<br />

x<br />

o<br />

r<br />

y<br />

o<br />

x<br />

o<br />

Cot<br />

Sec<br />

Csc<br />

x<br />

o<br />

y<br />

o<br />

r<br />

x<br />

o<br />

r<br />

y<br />

o<br />

r x<br />

2<br />

y<br />

2<br />

*<br />

o o<br />

' : se <strong>de</strong>nomina ángulo <strong>de</strong> referencia


Signo <strong>de</strong> las R.T. en los cuadrantes<br />

Dependiendo <strong>de</strong>l cuadrante al que<br />

pertenezca un ángulo en posición<br />

normal, sus R.T. pue<strong>de</strong>n ser positivas<br />

o negativas. Es así como se obtiene<br />

el cuadro adjunto.<br />

Razones Trigonométricas <strong>de</strong> Ángulos Cuadrantales<br />

(+)<br />

(+)<br />

Seno<br />

y<br />

Cosecante<br />

Tangente<br />

y<br />

Cotangente<br />

(+)<br />

(+)<br />

Todas<br />

son<br />

positivas<br />

Coseno<br />

y<br />

Secante<br />

radianes (grados) Sen Cos Tan Cot Sec Csc<br />

0 2 0 0 1 0 N. D. 1 N. D.<br />

2<br />

3<br />

2<br />

Nota: N.D. no <strong>de</strong>finido<br />

90º 1 0 N. D. 0 N. D. 1<br />

180º 0 - 1 0 N. D. - 1 N. D.<br />

270º - 1 0 N. D. 0 N. D. - 1<br />

Ángulos Coterminales:<br />

Son aquellos ángulos trigonométricos que poseen el mismo vértice, el mismo lado inicial y final.<br />

Ejemplo:<br />

i)<br />

Lado<br />

inicial<br />

ii)<br />

Lado<br />

final<br />

Se tiene que :<br />

* y : son coterminales<br />

* y : son coterminales (están en P. N.)<br />

Propieda<strong>de</strong>s:<br />

Si y son coterminales se cumple que:<br />

Vértice<br />

I. II.<br />

P( x ; x )<br />

o o<br />

- = 360ºn ; n Z R.T. ( ) = R.T.( )<br />

y<br />

x


01. Del siguiente gráfico, calcular: E 10Sen<br />

12Cot<br />

a) 0 b) 1 c) 2<br />

d) 3 e) 4<br />

y<br />

(1;-3)<br />

02. Por el punto P(<br />

2;<br />

5)<br />

pasa el lado final <strong>de</strong> un ángulo<br />

en posición normal cuya medida es " ". Calcular:<br />

Cos .<br />

03. Si:<br />

a) -1/2 b) -2/3 c) -3/4<br />

d) -4/3 e) -3/2<br />

Sen<br />

2<br />

y IIIC. Calcular:<br />

3<br />

E<br />

5(<br />

Tan<br />

a) -1 b) -2 c) -3<br />

d) 2 e) 3<br />

Sec<br />

04. Indicar el signo <strong>de</strong> cada expresión:<br />

I. Sen200ºTan240º<br />

II. Cos120ºTan100º<br />

III. Sen150ºCos340º<br />

a) +, +, + b) , , c) , +, +<br />

d) +, , e) +, , +<br />

05. ¿A qué cuadrante pertenece " ", si: Tan 0<br />

Cos<br />

0 .<br />

a) IC b) II c) IIIC<br />

d) IV e) IC y IIC<br />

06. De la figura, calcular: " Tan "<br />

(1-x;2x)<br />

17<br />

a) 1 b) -2 c) -3<br />

d) -4 e) -5<br />

y<br />

x<br />

)<br />

EJERCICIOS PROPUESTOS<br />

x<br />

y<br />

07. Calcular:<br />

E<br />

( a<br />

b)<br />

2<br />

Sec360º<br />

( a b)<br />

2<br />

Cos180<br />

2abCsc<br />

270<br />

a) 1 b) 2 c) 3<br />

d) -3 e) -2<br />

08. Si: x IVC y | Cscx | 4Sen<br />

0<br />

6<br />

Calcular: E = Senx + 3 Cosx<br />

a) 1 b) 1/2 c) 1/3<br />

d) 2/3 e) 3/2<br />

09. Si: Cos 0,<br />

3 y IIC<br />

Calcular:<br />

2<br />

E Tan Sec<br />

a) 1 b) 2 c) 3<br />

d) 4 e) 5<br />

10. Si: f(x)=2Sen2x+3Cos3x+4Tan4x.<br />

Calcular:<br />

f(<br />

)<br />

2<br />

a) 0 b) 1 c) 2<br />

d) -1 e) -2<br />

11.Una raíz <strong>de</strong> la ecuación: x 2x<br />

3 0<br />

2<br />

11.Una raíz <strong>de</strong> la ecuación:<br />

es un valor <strong>de</strong><br />

"Tan ", si: IIIC . Calcular: E 10(<br />

Sen Cos )<br />

a) -1 b) -2 c) -3<br />

d) -4 e) -5<br />

12. Si: f(x)=Senx+Cos2x+Tan4x.<br />

Calcular:<br />

f(<br />

)<br />

2<br />

a) 0 b) 1 c) 2<br />

d) -1 e) -2<br />

13. Si: y son medidas <strong>de</strong> ángulos coterminales y se<br />

cumple que: Tan


14. Calcular: E<br />

mostrada:<br />

25Sen<br />

Tan , a partir <strong>de</strong> la figura<br />

y<br />

(-4;-8)<br />

a) 1 b) 3 c) 5<br />

d) 7 e) 9<br />

(24;7)<br />

15. Por el punto P( 2;<br />

7 ) pasa por el final <strong>de</strong> un ángulo<br />

en posición normal cuya medida es " ". Calcular:<br />

7 Csc<br />

.<br />

a) 1 b) 2 c) 3<br />

d) -3 e) -2<br />

16. Calcular: E Senx Cosx 1<br />

a) 0 b) 1 c) 2<br />

d) 2 e) 2 2<br />

17. Si: IV , <strong>de</strong>termine el signo <strong>de</strong>: E<br />

a) + b) - c) + ó -<br />

d) - y + e) Todas son correctas<br />

x<br />

Tan ( 1 Cos )<br />

Sen Cos<br />

18. Con ayuda <strong>de</strong>l gráfico mostrado, calcular:<br />

E<br />

3Cos(<br />

6<br />

)<br />

3Sen(<br />

Sen(<br />

a) 1/2 b) 2/3 c) 3/4<br />

d) 4/3 e) 3/2<br />

19. De la figura, calcule: "Tan "<br />

2<br />

)<br />

)<br />

37º<br />

y<br />

x<br />

a) -3/7 b) -4/7 c) -5/7<br />

d) -6/7 e) -7/4<br />

20. Del gráfico, calcule: " Tan<br />

y<br />

" .<br />

a) 1/2 b) 2/3 c) 3/4<br />

d) 4/3 e) 3/2<br />

21. De acuerdo al gráfico calcular:<br />

K<br />

(-24;7)<br />

5Cos<br />

(-4;-3)<br />

y<br />

x<br />

(2;-3)<br />

Cos<br />

a) 2 b) 3 c) 4<br />

d) 2 e) 4<br />

22. Si el punto Q(8; 5) pertenece al lado final <strong>de</strong> un ángulo<br />

canónino " ".<br />

Calcular:<br />

R<br />

Csc<br />

Cot<br />

a) 0,4 b) 0,4 c) 0,6<br />

d) 0,6 e) 0,3<br />

23. Simplificar:<br />

L<br />

( a<br />

2 3<br />

b)<br />

Sen<br />

2<br />

aSen<br />

3<br />

2<br />

a) 2a b) 2a c) 4a<br />

d) 4a e) 4b<br />

24. Señale los signos <strong>de</strong>:<br />

R<br />

( a<br />

x<br />

bCos<br />

2<br />

2<br />

2 5<br />

b)<br />

Cos<br />

M<br />

Sen140º<br />

Cos140º<br />

y<br />

Tan300º<br />

Tan260º<br />

Tan160º<br />

Cos217º<br />

Tan116º<br />

Cos248º<br />

Sen348º<br />

a) ( ) No se pue<strong>de</strong> precisar.<br />

b) (+) ; (+)<br />

c) (+) ; ( )<br />

d) ( ) ; ( )<br />

e) ( ) ; (+)


25. Señale Verda<strong>de</strong>ro (V) o Falso (F) según corresponda<br />

en:<br />

I. Si: Sen 0 Cos 0 , entonces IV .<br />

II. Si: Tan 0 Sec 0 , entonces IIIC .<br />

III. Si: Csc 0 Cot 0 , entonces IIC .<br />

a) VVF b) VVV c) VFV<br />

d) FFV e) FVV<br />

26. Sabiendo que:<br />

Sen<br />

Tan<br />

0<br />

Sec<br />

0<br />

¿A qué cuadrante pertenece el ángulo canónico ?<br />

a) IC b) IIC c) IIIC<br />

d) IVC e) No se pue<strong>de</strong> precisar.<br />

27. Señale el cuadrante al que pertenece " " si:<br />

Cos<br />

Tan<br />

a) IC b) IIC c) IIIC<br />

d) IVC e) No se pue<strong>de</strong> precisar<br />

28. Señale Verda<strong>de</strong>ro (V) o Falso, según corresponda en:<br />

I. Si: 90 º ; 180º , entonces IIC .<br />

II. Si: IIC , entonces 90 º ; 180º .<br />

a)<br />

d)<br />

1<br />

13<br />

5 13<br />

13<br />

b)<br />

e)<br />

3<br />

13<br />

13<br />

13<br />

c)<br />

5<br />

13<br />

30. Si el lado final <strong>de</strong> un ángulo canónico "<br />

puntos P(m+n; n) y Q(n;m n),<br />

" pasa por los<br />

Calcular: K<br />

2<br />

Cot<br />

2<br />

Tan<br />

a) 2 b) 4 c) 6<br />

d) 8 e) 12<br />

31. Sabiendo que " " es un ángulo positivo menor que<br />

una vuelta perteneciente al IIIC señale el signo <strong>de</strong>:<br />

Q<br />

Sen<br />

2<br />

Cos<br />

2<br />

3<br />

Tan<br />

3<br />

5<br />

a) (+) b) ( ) c) (+) o ( )<br />

d) (+) y ( ) e) No se pue<strong>de</strong> precisar.<br />

32. Del gráfico, calcular :<br />

E<br />

3Tan<br />

53º<br />

a) 0 b) 1 c) 1<br />

d) 2 e) 2<br />

1<br />

y<br />

33. Tomando 5 2,<br />

236 y sabiendo que:<br />

Ctgx = - 0,5 y que x IVC .<br />

¿Cuál es el valor <strong>de</strong> Cscx?<br />

a) 2,236 b) 2,236 c) 0,4472<br />

d) 1,118 e) 1,118<br />

34. Los cuadrantes en los que el Coseno y Tangente tienen<br />

el mismo signo son:<br />

a) 1º y 2º b) 1º y 3º c) 2º y 3º<br />

d) 2º y 4º e) 1º y 4º<br />

III. Si: IIIC , es positivo y menor que una vuelta, 35. Se tienen dos ángulos coterminales tales que el mayor<br />

entonces 180 º ; 270º .<br />

es al menor como 23 es a 2. Su suma está comprendida<br />

entre 2820º y 3100º.<br />

a) VVF b) VFV c) VFF<br />

¿Cuál es la medida <strong>de</strong>l mayor?<br />

d) FVV e) VVV<br />

a) 2540º b) 2760º c) 2820º<br />

d) 2420º e) 3000º<br />

29. Sabiendo que: Tan<br />

2<br />

3<br />

36. Siendo:<br />

IIC<br />

Calcular: Q Sen Cos<br />

4<br />

Sen<br />

5<br />

1<br />

4<br />

1<br />

28<br />

1<br />

70<br />

1<br />

130<br />

Cos<br />

Calcular:<br />

Cos<br />

K<br />

2Sen<br />

a) 1 b) 1 c) 2<br />

d) 2 e) 3<br />

3Cos<br />

37. El valor numérico <strong>de</strong> la expresión:<br />

Sen180º+2Cos180º+3Sen270º+4Cos270º- 5Sec180º-6Csc270º<br />

es:<br />

a) 4 b) 12 c) 6<br />

d) 16 e) 8<br />

x


38. Indicar los signos <strong>de</strong> las siguientes expresiones en el<br />

or<strong>de</strong>n F. G. H.<br />

F<br />

G<br />

H<br />

39. Si:<br />

Tan<br />

2<br />

Sec285º<br />

138º<br />

Sen210º<br />

3<br />

Csc 215º<br />

Ctg338º<br />

3<br />

Sen<br />

3<br />

260º<br />

Ctg<br />

2<br />

115º<br />

Cos116º<br />

2<br />

Csc195º<br />

Tan 336º<br />

Sen195º<br />

Ctg340º<br />

Csc128º<br />

Tg135º<br />

Sec298º<br />

a) , + , b) , , + c) , ,<br />

d) + , , e) + , + , +<br />

f(<br />

Calcular:<br />

a) 2 b)<br />

d) 3 2 3 e)<br />

)<br />

Cos(<br />

3<br />

f<br />

)<br />

3<br />

1<br />

3<br />

f<br />

3<br />

3<br />

2<br />

Sen ( 2 )<br />

3<br />

3<br />

2 c) 5<br />

2<br />

2<br />

3<br />

3<br />

2<br />

1<br />

Cos2<br />

40. Determinar el signo <strong>de</strong> S en cada uno <strong>de</strong> los cuadrantes<br />

(I, II, III, IV).<br />

S = Ctgx + Senx - Cscx<br />

I II III I V<br />

a) + + + +<br />

b) + + +<br />

c) + +<br />

d) + +<br />

e) + +<br />

41. Determinar el signo <strong>de</strong>:<br />

3 5 4<br />

Sen QSec QCtg Q<br />

a) ; si Q pertenece al IC.<br />

b) + ; si Q pertenece al IIC.<br />

c) + ; si Q pertenece al IIIC.<br />

d) + ; si Q pertenece al IVC.<br />

e) ; si Q pertenece al IIC.<br />

2 2<br />

42. Dado:<br />

p q<br />

Cosx ; p > q > 0<br />

p<br />

2<br />

q<br />

2<br />

Calcular Tgx, con x en el segundo cuadrante.<br />

2pq<br />

a) 2<br />

q<br />

2<br />

p<br />

2 pq<br />

c) 2<br />

q<br />

2<br />

p<br />

2pq<br />

b) 2<br />

q<br />

2<br />

p<br />

2 pq<br />

d) 2<br />

q<br />

2<br />

p<br />

q<br />

2<br />

p<br />

2<br />

e) 2 2<br />

q p<br />

43. Sabiendo que: CosQ<br />

270º < Q < 360º<br />

1<br />

4<br />

Calcular el valor <strong>de</strong> la expresión:<br />

SecQ CscQ<br />

1 CtgQ<br />

a) 0,25 b) 0,50 c) 2,50<br />

d) 4,00 e) 4,50<br />

44. Si es un ángulo <strong>de</strong>l tercer cuadrante, tal que:<br />

1<br />

2<br />

Ctg<br />

Calcular:<br />

a) 8 63<br />

3<br />

d)<br />

8<br />

3 63<br />

3<br />

8<br />

( 8Sec<br />

b)<br />

e)<br />

3<br />

)<br />

8<br />

63<br />

3<br />

8<br />

63 63<br />

6<br />

45. Si el ángulo x es positivo, pertenece al cuarto cuadrante<br />

y es tal que: 0 x 2 . Entonces, hallar el signo <strong>de</strong><br />

las siguientes expresiones trigonométricas.<br />

I.<br />

II.<br />

III.<br />

Sen<br />

x<br />

2<br />

Tan<br />

x<br />

4<br />

Co sec<br />

Cot<br />

x<br />

3<br />

Sec<br />

Cos<br />

x<br />

5<br />

Sen<br />

x<br />

3<br />

Sec<br />

Tan<br />

3x<br />

4<br />

3x<br />

4<br />

x<br />

4<br />

2x<br />

3<br />

c)<br />

8 3<br />

a) (+) (+) (+) b) ( ) ( ) ( )<br />

c) (+) (+) ( ) d) ( ) ( ) ( )<br />

e) ( ) ( ) (+)<br />

46. Hallar el signo <strong>de</strong> las expresiones trigonométricas, en<br />

el or<strong>de</strong>n dado:<br />

63<br />

Sen<br />

52<br />

Cos<br />

25<br />

; Sen<br />

32<br />

Cot<br />

22<br />

;<br />

3 3 5 3<br />

Sen<br />

205<br />

3<br />

Cot<br />

73<br />

10<br />

a) (+) (+) ( ) b) ( ) (+) ( )<br />

c) ( ) (+) (+) d) ( ) ( ) (+)<br />

e) (+) ( ) (+)


47. Si es un ángulo en el primero cuadrante y<br />

Sen 0,<br />

25 .<br />

¿Cuál es el valor <strong>de</strong> Csc Ctg<br />

2<br />

?<br />

21<br />

a) 15 b)<br />

19<br />

19<br />

d)<br />

21<br />

e) 19<br />

19<br />

c)<br />

15<br />

48. Si Tg 1,<br />

5 , siendo un ángulo en el III cuadrante,<br />

el valor <strong>de</strong> la expresión:<br />

a)<br />

d)<br />

1<br />

6<br />

5<br />

6<br />

1<br />

M ( Sec Csc ) es :<br />

13<br />

b)<br />

e)<br />

1<br />

6<br />

1<br />

6<br />

1<br />

c)<br />

6<br />

49. Calcular el Coseno <strong>de</strong>l ángulo <strong>de</strong>l segundo<br />

cuadrante, tal que<br />

4<br />

a)<br />

5<br />

d)<br />

50. Si<br />

4<br />

5<br />

3<br />

b)<br />

5<br />

e)<br />

Sen<br />

3<br />

.<br />

5<br />

1<br />

3<br />

Tan<br />

1<br />

y está en el segundo cuadrante.<br />

3<br />

Hallar : K<br />

a) 10 b)<br />

d)<br />

2<br />

10<br />

5<br />

c)<br />

3(<br />

Cos 5Sen<br />

)<br />

2Ctg<br />

e)<br />

2<br />

3<br />

10<br />

10<br />

c)<br />

10<br />

10<br />

2 10<br />

5<br />

51. En la figura adjunta, hallar:<br />

141<br />

a)<br />

35<br />

39<br />

d)<br />

7<br />

V<br />

5Sen<br />

29<br />

b)<br />

7<br />

1<br />

e)<br />

4<br />

15Cos<br />

y<br />

24<br />

Tan<br />

- 7 0 x<br />

99<br />

c)<br />

35<br />

52. Indicar la alternativa correcta <strong>para</strong> el signo <strong>de</strong> las<br />

siguientes expresiones:<br />

I. Sen(361º) Cos(455º)<br />

II.<br />

III.<br />

Sen<br />

Tan<br />

3<br />

4<br />

5<br />

4<br />

Cos<br />

3<br />

4<br />

Sec(<br />

315º<br />

)<br />

a) + ; ; + b) + ; + ; c) ; ; +<br />

d) + ; ; e) + ; + ; +<br />

53. Sea un ángulo <strong>de</strong>l tercer cuadrante.<br />

Indicar la alternativa correcta al simplificar:<br />

E<br />

1<br />

1<br />

2<br />

Sen<br />

a) 2<br />

2<br />

Sen b) 2<br />

Sen<br />

c) 1<br />

2<br />

Cos d)<br />

2<br />

Sen<br />

e) 2<br />

Cos<br />

Cos<br />

54. Si: Senx = 0,6, ¿cuál es el valor <strong>de</strong> Cosx, sabiendo que<br />

x es un ángulo <strong>de</strong>l segundo cuadrante?<br />

a) Cosx = 0,8 b) Cosx = 0,6<br />

c) Cosx = 0,7 d) Cosx = 0,9<br />

e) Cosx = 0,8<br />

55. Si " " y " " son ángulos cuadrantales, positivos y<br />

menores que una vuelta, tales<br />

que:<br />

Calcule:<br />

Cot Cos<br />

K<br />

Cos<br />

Sen<br />

2<br />

Sen<br />

2<br />

Cos<br />

a) 2 2 b) 2 1 c) 2 1<br />

d) 2 2 e) 1<br />

56. Si y son ángulos positivos, que no son agudos;<br />

Sean:<br />

Cos 0 ; Tan 0 ; ( 360º<br />

)<br />

a = Sen(<br />

)<br />

b = Sen2<br />

c = Sen2<br />

Entonces, son positivas.<br />

a) a y b. b) a y c. c) a , b y c.<br />

d) a. e) b y c.


57. Si: Tanx<br />

a<br />

b<br />

2<br />

3<br />

Calcular el valor <strong>de</strong>:<br />

E<br />

a<br />

bSenx<br />

a)<br />

c)<br />

e)<br />

1<br />

a 3<br />

1<br />

b 3<br />

2<br />

a<br />

b<br />

2<br />

3<br />

a<br />

b<br />

3<br />

1<br />

b 3<br />

1<br />

a 3<br />

2<br />

b<br />

a<br />

2<br />

3<br />

b<br />

a<br />

3<br />

3<br />

1<br />

2<br />

1<br />

3<br />

b)<br />

d)<br />

a<br />

b<br />

b<br />

aCosx<br />

b<br />

a<br />

2<br />

a 3<br />

2<br />

b 3<br />

2<br />

b 3<br />

2<br />

a 3<br />

; x<br />

58. Hallar todos los valores que pue<strong>de</strong> tomar el ángulo<br />

<strong>de</strong>l primer cuadrante, cuyo ángulo doble está en el<br />

segundo cuadrante, su ángulo triple está en el tercer<br />

cuadrante y su cuádruple en el cuarto cuadrante; pero<br />

inferior a 2<br />

a)<br />

4<br />

2<br />

c)<br />

5<br />

12 2<br />

e) Faltan datos<br />

b)<br />

d)<br />

3<br />

3<br />

8<br />

2<br />

2<br />

3<br />

2<br />

IC<br />

59. Si: IIC y<br />

3 4 2<br />

Sen<br />

Calcular: Tg Sen<br />

a)<br />

c)<br />

e)<br />

11<br />

12<br />

13<br />

12<br />

11<br />

12<br />

143<br />

143<br />

143<br />

b)<br />

d)<br />

13<br />

12<br />

9<br />

12<br />

( Sen<br />

143<br />

143<br />

Cos<br />

)<br />

60. Se tiene dos ángulos que se diferencian en un múltiplo<br />

<strong>de</strong> 360º. Se sabe que el cuádruple <strong>de</strong>l menor es a la<br />

suma <strong>de</strong>l ángulo menor más el triple <strong>de</strong>l mayor <strong>de</strong> los<br />

ángulos, como 4 es a 5. Hallar el menor <strong>de</strong> los ángulos,<br />

si se sabe que está comprendido entre 1080º y 3240º.<br />

a) 1280º b) 2160º c) 3200º<br />

d) 3210º e) 3230º


Claves<br />

Claves<br />

b<br />

b<br />

a<br />

c<br />

d<br />

d<br />

e<br />

a<br />

e<br />

a<br />

d<br />

b<br />

b<br />

e<br />

d<br />

a<br />

a<br />

e<br />

b<br />

b<br />

c<br />

c<br />

e<br />

d<br />

a<br />

b<br />

d<br />

b<br />

b<br />

c<br />

b<br />

c<br />

e<br />

a<br />

b<br />

d<br />

c<br />

a<br />

c<br />

c<br />

c<br />

b<br />

d<br />

e<br />

c<br />

b<br />

e<br />

a<br />

d<br />

b<br />

d<br />

e<br />

d<br />

e<br />

a<br />

e<br />

d<br />

d<br />

c<br />

b<br />

01.<br />

02.<br />

03.<br />

04.<br />

05.<br />

06.<br />

07.<br />

08.<br />

09.<br />

10.<br />

11.<br />

12.<br />

13.<br />

14.<br />

15.<br />

16.<br />

17.<br />

18.<br />

19.<br />

20.<br />

21.<br />

22.<br />

23.<br />

24.<br />

25.<br />

26.<br />

27.<br />

28.<br />

29.<br />

30.<br />

31.<br />

32.<br />

33.<br />

34.<br />

35.<br />

36.<br />

37.<br />

38.<br />

39.<br />

40.<br />

41.<br />

42.<br />

43.<br />

44.<br />

45.<br />

46.<br />

47.<br />

48.<br />

49.<br />

50.<br />

51.<br />

52.<br />

53.<br />

54.<br />

55.<br />

56.<br />

57.<br />

58.<br />

59.<br />

60.


Capítulo<br />

6<br />

REDUCCIÓN AL PRIMER CUADRANTE<br />

OBJETIVO: El objetivo <strong>de</strong>l presente capítulo es:<br />

* Calcular las razones trigonométricas <strong>de</strong> un ángulo que no es agudo, en función <strong>de</strong> otro que sí lo sea; reconociendo<br />

previamente el caso en que nos ubicamos y el criterio a utilizar.<br />

* Simplificar correctamente expresiones <strong>de</strong>l tipo: R.<br />

T.<br />

n<br />

; n Z<br />

2<br />

* Reconocer y aplicar correctamente las propieda<strong>de</strong>s <strong>de</strong> ángulos cuya suma <strong>de</strong> medidas es 180º ó 360º<br />

CASOS<br />

I. Ángulos cuyas medidas están en : En este caso, el ángulo original " " se <strong>de</strong>scompone como la<br />

suma o resta <strong>de</strong> un ángulo cuadrantal (90º ; 180º ; 270º ó 360º) con un ángulo que sea agudo; <strong>para</strong> luego aplicar :<br />

RT<br />

( )<br />

R<br />

R<br />

180<br />

360<br />

90<br />

220<br />

Don<strong>de</strong> el signo ( ) que <strong>de</strong>berá anteponerse al resultado <strong>de</strong>pen<strong>de</strong>rá <strong>de</strong>l cuadrante al que pertenezca el ángulo original "<br />

"<br />

Por ejemplo; calculemos:<br />

*<br />

*<br />

*<br />

*<br />

*<br />

*<br />

*<br />

*<br />

Sen120º<br />

( )<br />

Cos120º<br />

( )<br />

Tan 240º<br />

( )<br />

Csc330º<br />

( )<br />

Sen170º<br />

Cos200º<br />

Tan260º<br />

Sen320º<br />

Sen(<br />

90º<br />

Cos(<br />

180º<br />

Tan(<br />

270º<br />

Csc(<br />

360º<br />

Sen(<br />

Cos(<br />

Tan(<br />

Sen(<br />

30)<br />

60º<br />

)<br />

30º<br />

)<br />

30º<br />

)<br />

)<br />

Cos30º<br />

)<br />

)<br />

)<br />

Cos60º<br />

Cot 30º<br />

Csc 30º<br />

3<br />

2<br />

2<br />

3<br />

1<br />

2<br />

R.<br />

T.(<br />

Co<br />

)<br />

R.<br />

T.(<br />

II. Ángulo cuya medida es mayor que 360º: En este caso, se proce<strong>de</strong> <strong>de</strong> la siguiente manera:<br />

R.T. ( ) = R.T. ( ) ; don<strong>de</strong> 360º<br />

q<br />

)<br />

Residuo


Por ejemplo, calculemos:<br />

*<br />

Sen 2580º<br />

Sen60º<br />

3<br />

2<br />

* Tan 3285º = Tan45º = 1<br />

2580º 360º<br />

3285º 360º<br />

2520º 7<br />

3240º 9<br />

60º<br />

45º<br />

* Sec1200º = Sec120º = Sec(90º + 30º) = Csc30º = 2<br />

1200º 360º<br />

1080º 3<br />

120º<br />

* Sen 3180º =<br />

( )<br />

Si el ángulo estuviese expresado en radianes, se proce<strong>de</strong> <strong>de</strong> la siguiente manera:<br />

*<br />

Sen133<br />

2<br />

133 4<br />

132 33<br />

1<br />

Sen<br />

1<br />

2<br />

1<br />

*<br />

Cos127<br />

3<br />

127 6<br />

126 21<br />

1<br />

Es <strong>de</strong>cir, si fuese: R.<br />

T.<br />

a<br />

b<br />

; a 2b<br />

Se divi<strong>de</strong>: a 2b<br />

q<br />

r este residuo reemplaza al numerador "a"<br />

*<br />

Tan1315<br />

4<br />

1315 8<br />

51 164<br />

35<br />

3<br />

Tan<br />

3<br />

4<br />

*<br />

Sen 1345<br />

3<br />

1345<br />

Cos<br />

1<br />

3<br />

III. Ángulos <strong>de</strong> medida negativa: Se proce<strong>de</strong> <strong>de</strong> la siguiente manera:<br />

Por ejemplo, calculemos:<br />

*<br />

2<br />

Sen ( 45º<br />

) Sen45º<br />

*<br />

2<br />

* Tan ( 120º<br />

) Tan 120º<br />

* Cos (- 200º) =<br />

( )<br />

IV. Ángulos relacionados:<br />

1.<br />

2.<br />

Si : x<br />

y<br />

180º<br />

Senx<br />

Cosx<br />

Tanx<br />

Sen(-x) = -Senx Csc(-x) = -Cscx<br />

Cos(-x) = Cosx Sec(-x) = Secx<br />

Tan(-x) = - Tanx Cot(-x) = - Cotx<br />

Tan ( 90º<br />

Seny<br />

Cosy<br />

Tany<br />

30º<br />

)<br />

(<br />

Cos(<br />

Cot30º<br />

)<br />

60º<br />

)<br />

3<br />

1<br />

2<br />

Cos60º<br />

1<br />

2


Si : x<br />

y<br />

360º<br />

Por ejemplo, calculemos:<br />

Senx<br />

Cosx<br />

Tanx<br />

En esta expresión note que:<br />

7<br />

2<br />

7<br />

3<br />

7<br />

6<br />

7<br />

5<br />

7<br />

4<br />

7<br />

Luego:<br />

Cos<br />

7<br />

Cos<br />

2<br />

7<br />

Cos<br />

3<br />

7<br />

C<br />

Cos<br />

6<br />

7<br />

Seny<br />

Cosy<br />

Tany<br />

Cos<br />

5<br />

7<br />

Cos<br />

4<br />

7<br />

C<br />

Reduciendo, quedaría C = 0<br />

Cos<br />

7<br />

Cos<br />

6<br />

7<br />

Cos<br />

2<br />

7<br />

Cos<br />

5<br />

7<br />

Cos<br />

3<br />

7<br />

Cos<br />

4<br />

7<br />

Cos<br />

4<br />

7<br />

Cos<br />

4<br />

7<br />

Cos<br />

5<br />

7<br />

Cos<br />

5<br />

7<br />

Cos<br />

6<br />

7<br />

Cos<br />

6<br />

7


01. Señale el valor <strong>de</strong>: Sen120º<br />

3<br />

a) 1/2 b) -1/2 c)<br />

2<br />

d)<br />

3<br />

2<br />

02. Hallar: Cos330º<br />

2<br />

e)<br />

2<br />

3<br />

a) 1/2 b) -1/2 c)<br />

2<br />

d)<br />

3<br />

2<br />

2<br />

e)<br />

2<br />

03. Calcule: E = Tg150º.Sen315º<br />

6<br />

a)<br />

4<br />

d)<br />

6<br />

6<br />

b)<br />

e)<br />

6<br />

4<br />

2<br />

4<br />

04. Hallar el valor <strong>de</strong>: Sen1680º<br />

6<br />

c)<br />

6<br />

a) 1 b) -1 c) 1/2<br />

d) -1/2 e)<br />

3<br />

2<br />

05. Determinar el valor <strong>de</strong>: Cos1200º<br />

a) 1 b) 0 c) 1/2<br />

3<br />

d) -1/2 e)<br />

2<br />

06. Hallar: E Cos(<br />

60º<br />

) Tg(<br />

45º<br />

)<br />

a) 1/2 b) -1/2 c) 0<br />

d) 1 e) 2<br />

07. Hallar: E = Sen(-30º)+Tg(-53º)<br />

a) 11/6 b) 6/11 c) -11/6<br />

d) 0 e) 1<br />

08. Señale el equivalente <strong>de</strong>: Cos(180º+x)<br />

a) Cosx b) -Cosx c) Senx<br />

d) -Senx e) -Secx<br />

09. Determinar el equivalente <strong>de</strong>: Sen(360º-x)<br />

a) -Senx b) Senx c) Cosx<br />

d) -Cosx e) Cscx<br />

EJERCICIOS PROPUESTOS<br />

10. Determina el equivalente <strong>de</strong>:<br />

a) 1 b) -1 c) 0<br />

d) 1/2 e) -1/2<br />

11. Hallar el valor <strong>de</strong>: Cos1741<br />

a) 1 b) -1 c) 0<br />

d) 1/2 e) -1/2<br />

12. Hallar:<br />

Tg17.<br />

3<br />

a) 1 b) -1 c) 3<br />

d) 3 e)<br />

3<br />

3<br />

13. Del gráfico, calcule: Tg<br />

A<br />

45º<br />

M<br />

a) 1 b) 2 c) -1<br />

d) -2 e) 3/4<br />

14. Del gráfico, hallar: Tg<br />

A<br />

D<br />

37º<br />

a) 3/4 b) -3/4 c) 3/7<br />

d) -3/7 e) -4/7<br />

15. Hallar el equivalente <strong>de</strong>:<br />

M<br />

Sen(<br />

x 180º<br />

)<br />

Cos(<br />

x 90º<br />

)<br />

a) 1 b) -1 c) Tgx<br />

d) Ctgx e) -Tgx<br />

Sen ] 32 ].<br />

C<br />

B<br />

C<br />

B<br />

2


16. Si: Sen(-x) + 2Cos(-x) = 2Senx ;<br />

x es agudo<br />

Calcular: M = Sec(-x) + Csc(-x)<br />

5<br />

a)<br />

2<br />

d)<br />

13<br />

6<br />

17. Reducir:<br />

A<br />

b)<br />

e)<br />

5<br />

2<br />

5<br />

5<br />

c)<br />

13<br />

6<br />

Sen(<br />

90º<br />

x)<br />

Tan(<br />

180º<br />

x)<br />

Csc(<br />

270º<br />

x)<br />

Cos(<br />

180º<br />

x)<br />

Sec(<br />

360º<br />

x)<br />

Cot(<br />

180º<br />

x)<br />

a) 1 b) 1 c) Tan x<br />

2<br />

d) Cot x<br />

2<br />

18. Simplificar:<br />

a)<br />

d)<br />

C<br />

2<br />

Tan b)<br />

2<br />

Ctg e) 1<br />

19. Simplificar:<br />

e) Tan x<br />

2<br />

C<br />

Sen(<br />

) Cot(<br />

2<br />

Tan(<br />

2<br />

2<br />

Tan c) Ctg<br />

Sen(<br />

Tan(<br />

x)<br />

Tan<br />

x)<br />

Cos<br />

3<br />

2<br />

3<br />

2<br />

a) Cotx b) Cot x<br />

2 c) Cot x<br />

2<br />

d) - Cotx e) Cot x<br />

3<br />

20. Si : 0<br />

Evaluar:<br />

F<br />

Sec<br />

Sen<br />

A<br />

2<br />

2<br />

A<br />

2<br />

A<br />

Cos(<br />

Ctg(<br />

2<br />

A)<br />

A)<br />

Tan<br />

Csc(<br />

a) 2 SenA b) 2SenA c) 2CscA<br />

d) 2CscA e) 2SecA<br />

21. Calcular:<br />

M<br />

2Sec120º<br />

1<br />

4Tan315º<br />

1<br />

a) 1 b) 2 c) 3<br />

d) 4 e) 2<br />

3<br />

2<br />

) Sec<br />

x<br />

x<br />

)<br />

A)<br />

A<br />

3Tan240º<br />

3<br />

2<br />

22. Calcular:<br />

6<br />

a)<br />

3<br />

d)<br />

2 6<br />

3<br />

23. Calcular:<br />

1<br />

a)<br />

2<br />

1<br />

d)<br />

4<br />

U<br />

C<br />

b)<br />

e)<br />

Sen135º<br />

Sen240º<br />

Tan150º<br />

Cos 210º<br />

Cos300º<br />

6<br />

3<br />

2<br />

3<br />

c)<br />

2 6<br />

3<br />

( 2Sec3000º<br />

1)(<br />

2Sen3383º<br />

2Cos4920º<br />

1<br />

b)<br />

e)<br />

1<br />

2<br />

3<br />

4<br />

1<br />

c)<br />

4<br />

24. Marque Ud. la afirmación correcta:<br />

a) Sen ( 750º) = 0,5<br />

b) Cos(<br />

1110º<br />

) 0,<br />

5 3<br />

c)<br />

Tan(<br />

1830º<br />

)<br />

3<br />

3<br />

d) Ctg(<br />

3270º<br />

) 3<br />

e) + Sen2534º = Cos14º<br />

25.<br />

Hallar el valor numérico <strong>de</strong>:<br />

31<br />

a)<br />

12<br />

d)<br />

33<br />

20<br />

F<br />

1)<br />

2<br />

Sen 225º<br />

2<br />

Tan 330º<br />

2<br />

Sen 780º<br />

2<br />

Tan 780º<br />

2<br />

Tan 330º<br />

2<br />

Ctg 225º<br />

33<br />

b)<br />

20<br />

e)<br />

31<br />

12<br />

26. Simplificar las expresiones:<br />

a<br />

b<br />

Cos(<br />

)<br />

Cos(<br />

180º<br />

Sen(<br />

90º<br />

)<br />

Cos(<br />

)<br />

)<br />

1<br />

c)<br />

44<br />

Sen(<br />

360º<br />

Sen(<br />

)<br />

Cos(<br />

90º<br />

Sen<br />

a) a = 0 y b = 2<br />

b) a = 1 y b = 2<br />

c) a = 2 y b = 2<br />

d) a = 0 y b = 0<br />

e) a = 1 y b = 2<br />

27. Si: x + y = 180º<br />

Calcule el valor <strong>de</strong>:<br />

y + z = 270º<br />

J<br />

Senx<br />

Seny<br />

Tany<br />

Ctgz<br />

)<br />

)


a) 1 b) 0 c) - 3<br />

d) 2 e) - 5<br />

28. Si: Tanx + Ctgy = 2 ;<br />

Hallar: Ctgx<br />

x y<br />

a) 2 1 b) 1 2 c)<br />

d)<br />

1 2 e) 2 1<br />

2<br />

29. Simplificar la expresión:<br />

E<br />

Sen(<br />

180º<br />

Cos(<br />

540º<br />

Sabiendo que : Sec 2<br />

2<br />

Entonces E es igual a :<br />

2 1<br />

2<br />

) Cos(<br />

90º<br />

) Tan(<br />

2160º<br />

) Sen(<br />

450º<br />

) Tan(<br />

360º<br />

a) 2 b) 1 c) 1<br />

d) 2 e) 0<br />

30. El valor <strong>de</strong> la expresión:<br />

E<br />

Cuando :<br />

Sen<br />

Ctg(<br />

2<br />

3<br />

2<br />

6 es:<br />

)<br />

Cos(<br />

Sec(<br />

a) 1 b) 1 c) 0<br />

d) 2 e) 2<br />

)<br />

)<br />

Csc<br />

Tan<br />

31. Calcular el valor <strong>de</strong>:<br />

Cos10º+Cos30º+Cos50º+.... +Cos170º<br />

1<br />

a)<br />

2<br />

3<br />

d) 1 e)<br />

4<br />

T<br />

32. Calcular:<br />

3<br />

b) 0 c)<br />

2<br />

Cos<br />

30<br />

Cos<br />

2<br />

Cos<br />

3<br />

30 30<br />

20 términos<br />

a) 0 b) 1 c) - 1<br />

d) 2 e) - 2<br />

33. El valor <strong>de</strong> la siguiente expresión:<br />

Es igual a:<br />

Sen<br />

Cos<br />

7<br />

12<br />

12<br />

a) 0 b) 1 c) - 1<br />

d) 2 e) - 2<br />

Sen<br />

12<br />

Cos<br />

7<br />

12<br />

2<br />

...<br />

6<br />

)<br />

)<br />

Cos<br />

29<br />

30<br />

34. Simplificar:<br />

K<br />

Tan<br />

5<br />

2<br />

Cos(<br />

5<br />

Sen<br />

7<br />

2<br />

) Csc(<br />

7<br />

a) 0 b) 1 c) 1<br />

d) 2 e) 2<br />

Sec<br />

9<br />

2<br />

) Ctg(<br />

9<br />

35. En un triángulo ABC se cumple:<br />

Sen (B + C) = CosC<br />

Dicho triángulo es :<br />

a) Escaleno b) Rectángulo<br />

c) Isósceles d) Acutángulo<br />

e) Equilátero<br />

36. En un triángulo ABC, se cumple que:<br />

Cos (A + B) = CosC<br />

Entonces el valor <strong>de</strong> A + B es :<br />

a) 4<br />

d) 6<br />

37. Calcular:<br />

b) 3<br />

e) 2<br />

2<br />

Cos A<br />

2<br />

c)<br />

3<br />

2<br />

Sen B<br />

Si se sabe que A y B son ángulos suplementarios.<br />

a) 1<br />

b)<br />

1<br />

d)<br />

2<br />

e) 1<br />

1<br />

2<br />

c) 0<br />

38. Si A y B son ángulos complementarios, al simplificar:<br />

E<br />

Se obtiene:<br />

Sen(<br />

A<br />

Cos(<br />

2A<br />

2B)<br />

Tan(<br />

2A<br />

B)<br />

Tan(<br />

4A<br />

3B)<br />

3B)<br />

a) 3 b) 2 c) 2<br />

d) 1 e) 1<br />

39. En un triángulo ABC, cuales <strong>de</strong> las siguientes<br />

proposiciones se cumplen:<br />

I. SenA = Sen(B+C)<br />

II. CosA = Cos(B+C)<br />

III. SenB = -Sen(A+2B+C)<br />

a) VVV b) VFV c) VFF<br />

d) FVF e) FFF<br />

40. Si : a b c<br />

2<br />

y Sen(a + b) = - Senc<br />

¿Cuál <strong>de</strong> los siguientes resultados es <strong>ver</strong>da<strong>de</strong>ro?<br />

a) Cos<br />

2 4c<br />

0<br />

4<br />

)


) Cos<br />

4c<br />

0<br />

4<br />

c) Cos<br />

4c<br />

0<br />

2<br />

d) Cos<br />

4c<br />

4<br />

0<br />

e) Cos(<br />

4c<br />

) 0<br />

41. Calcule el valor <strong>de</strong>:<br />

R Tan<br />

37<br />

4<br />

Sec<br />

175<br />

4<br />

a) 1 2 b) 2 2 c) 2<br />

d) 2 e) 1 2<br />

42. El valor que asume la expresión:<br />

Cuando :<br />

3 3 1<br />

a)<br />

13<br />

c)<br />

e)<br />

3 3<br />

3<br />

Sen<br />

2<br />

Ctg<br />

3<br />

2<br />

1<br />

1 3<br />

3<br />

3<br />

43. Sabiendo que:<br />

Calcular:<br />

mSen<br />

3 es:<br />

55<br />

2<br />

E<br />

en términos <strong>de</strong> m.<br />

b)<br />

d)<br />

Cos(<br />

2<br />

Sec(<br />

)<br />

1 3<br />

13<br />

3<br />

3 3<br />

3<br />

Tan<br />

Cos<br />

1<br />

)<br />

77<br />

2<br />

Ctg<br />

a) m<br />

2 b)<br />

2<br />

m c) 2m<br />

d) m e) m<br />

44. Si : ( 1 k)<br />

360º<br />

1035º<br />

, k Z<br />

El valor <strong>de</strong> : Sen( 22,<br />

5º<br />

) será:<br />

a)<br />

c)<br />

e)<br />

3<br />

2 b)<br />

2<br />

2<br />

2<br />

2<br />

2 2<br />

2<br />

d)<br />

2 3<br />

2<br />

2<br />

2<br />

2<br />

Tan(<br />

Csc<br />

6<br />

1<br />

)<br />

45. Qué relación existe entre a y b sabiendo que:<br />

1<br />

a)<br />

2<br />

1<br />

d)<br />

5<br />

Tan<br />

2a<br />

3b<br />

8<br />

1<br />

b)<br />

3<br />

1<br />

e)<br />

6<br />

Ctg<br />

6<br />

1<br />

c)<br />

4<br />

3a<br />

4<br />

2b<br />

46. Si : SenA 2CosA = 0<br />

Entonces el valor <strong>de</strong>:<br />

E<br />

Tan(<br />

90º<br />

Sen(<br />

360º<br />

A)<br />

Sec(<br />

180º<br />

A)<br />

Ctg(<br />

270º<br />

A)<br />

A)<br />

Csc(<br />

180º<br />

A)<br />

Cos(<br />

180º<br />

A)<br />

es:<br />

5<br />

a) 5 b) 5 c)<br />

4<br />

d)<br />

5<br />

4<br />

e) 4<br />

47. Hallar sabiendo que está en el tercer cuadrante, es<br />

positivo, mayor que una vuelta y menor que dos vueltas<br />

y:<br />

75<br />

a)<br />

22<br />

69<br />

d)<br />

22<br />

73<br />

b)<br />

22<br />

67<br />

e)<br />

22<br />

Cos<br />

Sen<br />

11<br />

71<br />

c)<br />

22<br />

48. Si<br />

es la medida <strong>de</strong> un ángulo agudo tal que:<br />

Cos1996º<br />

Calcular el valor <strong>de</strong>:<br />

E<br />

Csc15<br />

a) 1 b) 1,5 c) 2<br />

d) 2,5 e) 3<br />

49. Sabiendo que:<br />

M<br />

N<br />

Tan k<br />

Csc<br />

Calcular:<br />

n<br />

E<br />

2<br />

(-1)<br />

n<br />

2 2<br />

M N<br />

MN<br />

;<br />

;<br />

k<br />

n<br />

Sen<br />

Sen15<br />

a) Tan Sen b) Tan Sen<br />

c) Ctg Cos d) Ctg Cos<br />

e) 1<br />

Z<br />

Z<br />

0


50. Del gráfico.<br />

Determinar:<br />

1<br />

a)<br />

2<br />

1<br />

d)<br />

2<br />

K<br />

51. Sabiendo que:<br />

3Sen<br />

6Cos<br />

1<br />

b)<br />

3<br />

1<br />

e)<br />

3<br />

b<br />

56<br />

Tan(<br />

n!<br />

n 2<br />

y<br />

a b<br />

3<br />

a b<br />

6<br />

Don<strong>de</strong>: x IC<br />

Calcule: W = Secx . Tanx<br />

a<br />

c)<br />

Sena<br />

Cosa<br />

1<br />

4<br />

( 1)<br />

n<br />

x)<br />

a) 2 3 b) 6 c) 3 2<br />

d)<br />

6<br />

2 6 e)<br />

6<br />

52. Si : ABCD: cuadrado<br />

Calcule: W Tan Tan<br />

B<br />

P<br />

Senb<br />

Cosb<br />

2 Cotx<br />

N<br />

26º30'<br />

A D<br />

a) 2 b) 1 c) - 2<br />

d) 1 e)<br />

53. Del gráfico calcule:<br />

Si: OA = OB<br />

3<br />

2<br />

W<br />

3Cot<br />

55<br />

C<br />

M<br />

x<br />

A<br />

O<br />

a) 3 b) 4 c) 5<br />

d) 6 e) 7<br />

2<br />

54. Del gráfico, hallar " Cot " en función <strong>de</strong> "<br />

Si: AB = BC<br />

".<br />

C<br />

y<br />

a) Tan 1 b) Tan 1 c) Tan 1<br />

d) Cot 1<br />

e) Cot 1<br />

A<br />

55. Del gráfico, calcule:<br />

Cos<br />

r<br />

a)<br />

2R<br />

d)<br />

R<br />

2r<br />

b)<br />

e)<br />

r<br />

2R<br />

R<br />

4r<br />

R<br />

4<br />

c)<br />

3<br />

R<br />

2r<br />

56. En un triángulo ABC, se sabe que:<br />

Calcular:<br />

Sen(<br />

A<br />

W<br />

1<br />

1<br />

B)<br />

Cos2B<br />

Sen4<br />

A<br />

2Cos(<br />

B<br />

a) 1 b) 2 c) 4<br />

1<br />

d) 1 e)<br />

2<br />

B<br />

C)<br />

Cos2C<br />

Sen4B<br />

r<br />

B<br />

SenC<br />

x<br />

Cos2A<br />

Sen4C


57. ¿Cuál es la medida <strong>de</strong>l mayor ángulo " " que cumple:<br />

Sen<br />

2<br />

Cos<br />

7<br />

Si es mayor que 3 vueltas, pero menor que 4 vueltas.<br />

97<br />

a)<br />

14<br />

95<br />

d)<br />

14<br />

101<br />

b)<br />

14<br />

99<br />

e)<br />

14<br />

58. De acuerdo al gráfico, calcule:<br />

6<br />

a)<br />

12<br />

d)<br />

K<br />

3<br />

12<br />

Sen<br />

3<br />

b)<br />

12<br />

e)<br />

6<br />

6<br />

2<br />

3<br />

Tan<br />

103<br />

c)<br />

14<br />

y<br />

c)<br />

Cos<br />

6<br />

6<br />

12<br />

3<br />

4<br />

x<br />

59. Reduzca:<br />

5<br />

a) Sec<br />

9<br />

G<br />

2Tan(<br />

57<br />

4Sen(<br />

82<br />

b)<br />

1<br />

9<br />

Sec<br />

2<br />

d) Csc e) Csc<br />

9<br />

)<br />

)<br />

3Cot<br />

5Cos<br />

c) 5Sec<br />

57<br />

2<br />

79<br />

2<br />

60. Señale el signo <strong>de</strong> cada una <strong>de</strong> las expresiones:<br />

R<br />

H<br />

G<br />

Sen<br />

20<br />

7<br />

1<br />

Sen<br />

25<br />

8<br />

Csc<br />

44<br />

9<br />

Cos<br />

36<br />

7<br />

Tan<br />

12<br />

11<br />

Csc<br />

27<br />

7<br />

Sec<br />

9<br />

5<br />

Cot<br />

21<br />

8<br />

a) (+) ; ( ) ; ( ) b) (+) ; ( ) ; (+)<br />

c) (+) ; (+) ; (+) d) ( ) ; ( ) ; (+)<br />

e) ( ) ; (+) ; (+)


Claves<br />

Claves<br />

c<br />

c<br />

c<br />

e<br />

d<br />

b<br />

e<br />

b<br />

a<br />

a<br />

b<br />

d<br />

d<br />

d<br />

b<br />

d<br />

e<br />

d<br />

b<br />

d<br />

d<br />

b<br />

a<br />

c<br />

c<br />

c<br />

d<br />

e<br />

b<br />

d<br />

b<br />

a<br />

a<br />

c<br />

b<br />

e<br />

e<br />

e<br />

b<br />

b<br />

e<br />

a<br />

e<br />

d<br />

c<br />

a<br />

a<br />

b<br />

a<br />

a<br />

b<br />

d<br />

b<br />

e<br />

b<br />

b<br />

d<br />

c<br />

c<br />

b<br />

01.<br />

02.<br />

03.<br />

04.<br />

05.<br />

06.<br />

07.<br />

08.<br />

09.<br />

10.<br />

11.<br />

12.<br />

13.<br />

14.<br />

15.<br />

16.<br />

17.<br />

18.<br />

19.<br />

20.<br />

21.<br />

22.<br />

23.<br />

24.<br />

25.<br />

26.<br />

27.<br />

28.<br />

29.<br />

30.<br />

31.<br />

32.<br />

33.<br />

34.<br />

35.<br />

36.<br />

37.<br />

38.<br />

39.<br />

40.<br />

41.<br />

42.<br />

43.<br />

44.<br />

45.<br />

46.<br />

47.<br />

48.<br />

49.<br />

50.<br />

51.<br />

52.<br />

53.<br />

54.<br />

55.<br />

56.<br />

57.<br />

58.<br />

59.<br />

60.


DEFINICIÓN<br />

Capítulo<br />

7<br />

CIRCUNFERENCIA TRIGONOMÉTRICA<br />

CIRCUNFERENCIA TRIGONOMÉTRICA<br />

Es aquella circunferencia canónica; es <strong>de</strong>cir, con centro en el origen <strong>de</strong>l sistema cartesiano; y con radio igual a la <strong>uni</strong>dad <strong>de</strong>l<br />

sistema. En el gráfico adjunto, <strong>de</strong>stacaremos los siguientes elementos:<br />

A (1; 0) : origen <strong>de</strong> arcos<br />

B (0; 1) : origen <strong>de</strong> complementos <strong>de</strong> arcos<br />

A' (-1; 0) : origen <strong>de</strong> suplementos <strong>de</strong> arcos<br />

B' (0; -1) : anónimo<br />

El punto A(1;0) se <strong>de</strong>nomina origen <strong>de</strong> arcos, ya que a partir <strong>de</strong> él se van a dibujar arcos orientados, con un signo<br />

asociado, tan igual que en el caso <strong>de</strong> los ángulos trigonométricos; por ejemplo, en el gráfico:<br />

: es un arco positivo<br />

(sentido antihorario)<br />

: es un arco negativo<br />

(sentido horario)<br />

Ahora bien, los puntos "M" y "N" se <strong>de</strong>nominan extremos <strong>de</strong> arco; y dichos<br />

arcos se <strong>de</strong>nominarán arcos en posición nomal.<br />

Si observamos en la siguiente C.T., notaremos que entre el arco y el ángulo central correspondiente, se cumple que<br />

numéricamente son iguales; lo cual permitirá establecer una relación entre los números reales y el ángulo central<br />

correspondiente, en radianes.<br />

A'<br />

C.T.<br />

B<br />

y<br />

M<br />

A' A<br />

O<br />

N<br />

1<br />

B<br />

y<br />

1<br />

B'<br />

M<br />

O<br />

rad<br />

rad 1<br />

B'<br />

N<br />

A<br />

x<br />

x<br />

En el sector circular AOM; por longitud <strong>de</strong> un arco:<br />

AOM = rad, esto es:<br />

AOM (en rad) = AM (numéricamente)<br />

Debido a esta relación, a cada arco le correspon<strong>de</strong> un ángulo central <strong>de</strong>l mismo valor,<br />

pero expresado en radianes.<br />

x 2+ y 2=1<br />

A'<br />

B<br />

R=1<br />

O<br />

y<br />

B'<br />

1<br />

A<br />

C.T.<br />

x


Así mismo, po<strong>de</strong>mos establecer: R.T. ( rad) = R.T. ( ) ; r<br />

Con lo cual queda claro que las Razones Trigonométricas (R.T.) <strong>de</strong> un número real, son calculables al asociarles un ángulo<br />

cuya medida está expresada en radianes, numéricamente igual consi<strong>de</strong>rado.<br />

Es <strong>de</strong>cir; por ejemplo:<br />

Sen 2 = Sen 2 rad<br />

Tan 3 = Tan 3 rad<br />

Cos (-1) = Cos (-1 rad)<br />

LÍNEAS TRIGONOMÉTRICAS<br />

Son segmentos dirigidos (<strong>de</strong> medida positiva o negativa) que van a representar el valor numérico <strong>de</strong> una Razón Trigonométrica<br />

<strong>de</strong> un cierto número (expresado graficamente como un arco); así como también permitirán analizar las variaciones <strong>de</strong> estas<br />

R.T., así como su comportamiento.<br />

Para comenzar con el análisis, se recomienda tener en cuenta las siguientes observaciones <strong>para</strong> la ubicación <strong>de</strong> arcos.<br />

a) Para arcos representados por números enteros:<br />

y<br />

1,57=<br />

2<br />

3,14=<br />

1<br />

4,71= 3<br />

2<br />

O<br />

O x<br />

2 =6,28<br />

C.T.<br />

b) Para arcos con extremos en A, B, A' ó B' ( n z )<br />

..., 3<br />

A'<br />

I. Línea Seno.-<br />

y<br />

B: ; ; ; ....<br />

2 2 2<br />

B':<br />

A:<br />

2n<br />

A':<br />

( 2n<br />

B:<br />

( 4n<br />

B':<br />

( 4n<br />

3<br />

1)<br />

1)<br />

2<br />

3)<br />

2<br />

2<br />

y<br />

4 5<br />

n<br />

( 2n<br />

: :<br />

y<br />

A; 0; 2 ; 4 ; ...<br />

x<br />

3<br />

; ; ; ....<br />

2 2 2<br />

M<br />

(+) 1 Sen<br />

(+)<br />

A' A<br />

(-)<br />

C.T.<br />

N<br />

Sen<br />

(-)<br />

B<br />

B'<br />

-1<br />

x<br />

1)<br />

2<br />

1<br />

n<br />

2<br />

0<br />

2 2<br />

3<br />

2<br />

3<br />

2<br />

2<br />

Sen 0 1 1 0 0 -1 -1 0<br />

Esto es:<br />

Sen<br />

máximo :<br />

mínimo :<br />

1 Sen 1 ; r<br />

1<br />

1<br />

6<br />

x


II. Línea Coseno-<br />

C.T.<br />

A'<br />

N<br />

Cos<br />

(-)<br />

Observación:<br />

: :<br />

B<br />

0<br />

2<br />

3<br />

2 2<br />

3<br />

2<br />

Cos 1 0 0 -1 -1 0 0 1<br />

Esto es:<br />

Cos<br />

máximo:<br />

mínimo :<br />

1 Cos 1 ; r<br />

Si consi<strong>de</strong>ramos el extremo <strong>de</strong> un arco cualquiera, notaremos que por ser un punto <strong>de</strong>l plano cartesiano, tiene sus<br />

y<br />

propias componentes:<br />

Por ejemplo, <strong>para</strong> "M" se nota que:<br />

C.T. B<br />

M<br />

abscisa = Cos<br />

N<br />

Sen<br />

Cos<br />

or<strong>de</strong>nada = Sen<br />

Luego:<br />

A'<br />

Sen<br />

Cos<br />

Sen<br />

Cos<br />

A<br />

x<br />

M = (Cos ; Sen )<br />

De manera similar, las componentes <strong>de</strong> N son (Cos ; Sen )<br />

III. Línea Tangente.-<br />

A'<br />

C.T.<br />

-1<br />

y<br />

Cos<br />

(+)<br />

B'<br />

(-) (+)<br />

B<br />

O<br />

B'<br />

1<br />

y<br />

M<br />

N<br />

M<br />

A<br />

x<br />

T<br />

P<br />

Tan<br />

A<br />

Tan<br />

(+)<br />

(-)<br />

x<br />

:<br />

1<br />

1<br />

0<br />

2 2<br />

3<br />

2<br />

3<br />

2<br />

2<br />

Tan 0 0 0 0<br />

Esto es:<br />

B'<br />

< Tan <<br />

No hay máximo, ni mínimo<br />

Consi<strong>de</strong>ración:<br />

La L.T. tangente no está <strong>de</strong>finida <strong>para</strong> arcos cuyo extremo esté en B ó B'; lo cual significa que la R.T. tangente no se <strong>de</strong>fine <strong>para</strong><br />

todo arco <strong>de</strong> la forma:<br />

(<br />

2n<br />

1)<br />

2<br />

; n<br />

Z<br />

2


01. Poner el signo en:<br />

I. Cos80º ( ) Cos 100º<br />

II. Cos200º ( ) Cos 300º<br />

III. Cosx ( ) Cos(x+20º)<br />

x ; agudo<br />

a) < ; < ; > b) > ; > ; <<br />

c) > ; < ; > d) > ; < ; =<br />

e) < ; > ; <<br />

02. Poner el signo > ; < o = en:<br />

I. Sen20º ( ) Sen80º<br />

II. Cos10º ( ) Cos40º<br />

III. Sen200º ( ) Sen300º<br />

a) > ; > ; < b) < ; < ; <<br />

c) > ; > ; > d) < ; > ; ><br />

e) > ; < ; <<br />

03. Indicar con "V" lo <strong>ver</strong>da<strong>de</strong>ro y con "F" lo falso:<br />

I. Tg50º > Tg200º<br />

II. Tg100º > Tg300º<br />

III. Tg135º = Tg315º<br />

a) VVV b) VFV c) FFV<br />

d) FVF e) FFF<br />

04. Determine el área <strong>de</strong> la región sombreada en la C.T.<br />

y<br />

B<br />

A’ O A<br />

B’<br />

a) Sen b) -Cos c) Sen /2<br />

d) -Cos e) -Cos /2<br />

05. Determine el área <strong>de</strong> la región sombreada en la C.T.<br />

y<br />

a)<br />

d)<br />

Sen<br />

2<br />

Sen<br />

2<br />

B<br />

A’ O A<br />

b)<br />

e)<br />

Cos<br />

2<br />

B’<br />

c)<br />

Sen . Cos<br />

2<br />

Cos<br />

2<br />

EJERCICIOS PROPUESTOS<br />

x<br />

x<br />

06. Determine el área <strong>de</strong> la región sombreada en la C.T.<br />

a) Tg b)<br />

d)<br />

Tg<br />

2<br />

B<br />

A’ O A<br />

Tg<br />

2<br />

e) -Tg 2<br />

y<br />

B’<br />

L<br />

c) -Tg<br />

07. Determine la variación <strong>de</strong>: E 4Sen<br />

1<br />

a) [ 3;<br />

3]<br />

b) [ 4;<br />

4]<br />

c) [ 3;<br />

5]<br />

d) [ 5;<br />

3]<br />

e) [ 2;<br />

5]<br />

08. Determine la variación <strong>de</strong>:<br />

2<br />

A 2Cos<br />

3<br />

a) [3,5] b) [1,5] c) [-3,5]<br />

d) [-1,3] e) [-3,3]<br />

09. Sabiendo que<br />

IIC .<br />

¿Cuál es la variación <strong>de</strong> :<br />

L<br />

3Sen<br />

1?<br />

a) 0 ; 2 b) 1; 2 c) 0 ; 3<br />

d) 1; 1 e) 4 ; 2<br />

10. Sabiendo que IIIC ; sabiendo la variación <strong>de</strong>:<br />

L<br />

2Cos<br />

a) 1 ; 3 b) 1; 3 c) 1;<br />

1<br />

d) 0 ; 3 e) 2 ; 2<br />

11. Calcular el producto <strong>de</strong>l máximo y mínimo valor <strong>de</strong>:<br />

f(<br />

, , )<br />

2<br />

2Sen<br />

3|<br />

Cos | Sen<br />

Siendo , y in<strong>de</strong>pendientes entre sí.<br />

a) 0 b) 4 c) 8<br />

d) 8 e) 12<br />

1<br />

x


12. Hallar el área <strong>de</strong> la región sombreada en la C.T.<br />

y<br />

a)<br />

c)<br />

e)<br />

6<br />

3<br />

4<br />

3<br />

1<br />

4<br />

1<br />

2<br />

1<br />

2<br />

2<br />

2<br />

2<br />

13. Sabiendo que:<br />

x<br />

150º<br />

b)<br />

d)<br />

L<br />

4<br />

1<br />

4<br />

2<br />

;<br />

4<br />

3<br />

1<br />

2<br />

2<br />

3Tan<br />

x<br />

a) 0 ; 1 b) 0; 1 c) 1;<br />

4<br />

d) 1; 4 e) 2;<br />

4<br />

14. Sabiendo que: x 2<br />

¿Cuál es la variación <strong>de</strong> :<br />

L 3Cos<br />

x<br />

2<br />

2<br />

2<br />

x<br />

C.T.<br />

; señale la variación <strong>de</strong>:<br />

1<br />

1?<br />

a) 4 ; 2 b) 4 ; 2 c) 4 ; 1<br />

d) 4 ; 1 e) 4 ; 1<br />

15. Siendo<br />

x<br />

8<br />

;<br />

5<br />

24<br />

Señale la variación <strong>de</strong>:<br />

L<br />

2Sen<br />

4<br />

2x<br />

a) 1; 2 b) 1; 4 c) 2 ; 4<br />

d) 3 ; 6 e) 4 ; 8<br />

16. Sabiendo que<br />

x<br />

17<br />

24<br />

Señale la variación <strong>de</strong>:<br />

L<br />

4Cos<br />

;<br />

7<br />

8<br />

2x<br />

4<br />

12<br />

1<br />

3<br />

a) 1 ; 3 b) 1 ; 3 c) 1 ; 5<br />

d) 3 ; 3 e) 3 ; 6<br />

17. Señale Verda<strong>de</strong>ro (V) o falso (F), según corresponda<br />

en:<br />

I. Si: 0<br />

II. Si:<br />

2<br />

x<br />

1<br />

x<br />

1<br />

x<br />

2<br />

x<br />

2<br />

2<br />

III. Si:<br />

3<br />

x x 2<br />

2 1 2<br />

1 2<br />

Tanx<br />

Tanx<br />

1 2<br />

Tanx<br />

Tanx<br />

Tanx<br />

1<br />

a) VVV b) VVF c) FFV<br />

d) VFV e) VFF<br />

Tanx<br />

2<br />

18. Hallar todos los valores que <strong>de</strong>be tomar "K" <strong>para</strong> que la<br />

igualdad no se <strong>ver</strong>ifique:<br />

Sec<br />

2K<br />

5<br />

3<br />

a) K 1 K 4 b) 1 K 4<br />

c) 1 K 4 d) K 1 K 4<br />

e) K 1 K 4<br />

19. En la C.T. calcular un valor <strong>de</strong>:<br />

3<br />

a)<br />

5<br />

1<br />

d)<br />

5<br />

K<br />

x 2+y 2=1<br />

4<br />

b)<br />

5<br />

e) 1<br />

20. Sabiendo que:<br />

11<br />

12<br />

x<br />

Señale la variación <strong>de</strong>;<br />

C<br />

Sen<br />

y<br />

4Cos<br />

35<br />

12<br />

Cos<br />

L : y-2x+1=0<br />

1<br />

7<br />

c)<br />

5<br />

x<br />

2<br />

a) [ 3 ; 2] b) [ 3 ; 3] c) [ 2 ; 3]<br />

d) [ 5 ; 6] e) [ 3 ; 5]<br />

21. Si:<br />

2 ; 2<br />

; 2<br />

Calcular la suma <strong>de</strong>l máximo y mínimo valor <strong>de</strong> :<br />

E<br />

2Sen<br />

3Cos<br />

8<br />

1<br />

x<br />

4Sen


a) 1 b) 2 c) 0<br />

d) 1 e) 2<br />

22. De las cuatro proposiciones, indicar dos que son<br />

imposibles:<br />

I.<br />

2<br />

3Sen<br />

x 2<br />

II.<br />

2 2<br />

( m n ) Cosx 2mn<br />

III.<br />

, m n R<br />

( m<br />

2<br />

n<br />

2<br />

) Cscx m<br />

2<br />

n<br />

2<br />

; m n 0<br />

IV. Secx 3<br />

a) I y II b) I y III c) II y IV<br />

d) II , III e) III , IV<br />

23. Decir si son falsos (F) o <strong>ver</strong>da<strong>de</strong>ros (V) los siguientes<br />

enunciados:<br />

I. La función Seno y Coseno son negativos en el tercer<br />

cuadrante y crecientes en el cuarto cuadrante.<br />

II. No existe función trigonométrica alguna <strong>de</strong> un ángulo<br />

<strong>de</strong>l segundo cuadrante que sea positivo y aumente<br />

a medida que el ángulo crece.<br />

III. Sólo existe una función que pue<strong>de</strong> tomar el valor<br />

<strong>de</strong> 3,8 y ser positiva en el tercer cuadrante.<br />

a) FFF b) VFF c) VFV<br />

d) VVV e) VVF<br />

24. Cuando el ángulo "x" aumenta <strong>de</strong> 90º a 180º.<br />

¿Cuál <strong>de</strong> las siguientes afirmaciones es cierta?<br />

a) El Seno aumenta.<br />

b) El Coseno aumenta.<br />

c) El Cosecante aumenta.<br />

d) La Secante disminuye.<br />

e) La Cotangente aumenta.<br />

25. En un círculo trigonométrico se tiene:<br />

2<br />

x<br />

1<br />

x<br />

2<br />

De las siguientes proposiciones:<br />

I.<br />

II.<br />

1 2<br />

Senx<br />

Senx<br />

Cosx<br />

2<br />

Cosx<br />

1<br />

III.<br />

2 1<br />

Cosx<br />

Cosx<br />

Es o son <strong>ver</strong>da<strong>de</strong>ras:<br />

a) Sólo I b) Sólo II<br />

c) Sólo III d) Sólo I y II<br />

e) Las 3 son correctas<br />

26. En la circunferencia trigonométrica, se pi<strong>de</strong> indicar el<br />

valor <strong>de</strong> OC DB , en función <strong>de</strong>l ángulo "<br />

C<br />

"<br />

D<br />

O<br />

a) Sec Tan b) Sec Tan<br />

c)<br />

1 Cos<br />

Sen<br />

e) Sec Csc<br />

d)<br />

1 Cos<br />

Sen<br />

27. En el círculo trigonométrico, calcular el área <strong>de</strong> la región<br />

sombreada.<br />

a)<br />

1<br />

( Sen Cos 1)<br />

2<br />

b)<br />

1<br />

( Sen<br />

Cos 1)<br />

2<br />

c) 1<br />

( 1 Sen<br />

Cos )<br />

2<br />

d) 1<br />

( 1 2Cos<br />

)<br />

2<br />

e) 1<br />

( 1 2Sen<br />

)<br />

2<br />

28. Calcular BQ en el círculo trigonométrico adjunto en<br />

función <strong>de</strong> " "<br />

B<br />

O<br />

O<br />

a) 1 Sen b) 1 Sen<br />

c) 2( 1 Sen ) d) 2(<br />

1 Sen )<br />

e) 2(<br />

1 Cos )<br />

A<br />

Q<br />

B


29. Evaluar:<br />

Sen(<br />

k ) Cos(<br />

k )<br />

k: número entero no negativo.<br />

a) 1 b) 2 c) 1<br />

d) (<br />

k<br />

1)<br />

e) 1<br />

Tan(<br />

k<br />

30. Si es un arco <strong>de</strong>l segundo cuadrante, positivo menor<br />

que una vuelta.<br />

Hallar la extensión <strong>de</strong>:<br />

Cos(<br />

)<br />

Si :<br />

a)<br />

b)<br />

c)<br />

d)<br />

e)<br />

6<br />

1<br />

2<br />

1<br />

1<br />

2<br />

2<br />

3<br />

2<br />

4<br />

Cos(<br />

Cos(<br />

Cos(<br />

Cos(<br />

Cos(<br />

)<br />

)<br />

)<br />

)<br />

)<br />

1<br />

2<br />

1<br />

2<br />

1<br />

2<br />

3<br />

2<br />

2<br />

2<br />

31. De las siguientes proposiciones:<br />

I. Si : x x 0<br />

2 1 2 entonces:<br />

Sen x<br />

1<br />

Sen x<br />

II. Si : x x 0<br />

2 1 2 entonces:<br />

III.<br />

Senx<br />

2<br />

Senx<br />

Cosx<br />

2<br />

Senx<br />

1<br />

Tanx<br />

Ctgx<br />

Es positivo en el primer y tercer cuadrante y negativo<br />

en el segundo y cuarto cuadrante.<br />

Son <strong>ver</strong>da<strong>de</strong>ras:<br />

a) Sólo I b) Sólo I y II c) Sólo II y III<br />

d) Sólo III e) I , II y III<br />

32. El mínimo valor <strong>de</strong> la función:<br />

33. Si:<br />

f<br />

( x)<br />

Tg<br />

2<br />

x<br />

a) 0<br />

1<br />

b)<br />

3<br />

c) 3<br />

d) No existe mínimo f e) 1<br />

que:<br />

6<br />

;<br />

3<br />

( x<br />

;<br />

x<br />

3<br />

;<br />

5<br />

6<br />

)<br />

es :<br />

<strong>para</strong> que valores <strong>de</strong> "x" se cumple<br />

1)<br />

Sen<br />

2<br />

3x<br />

2<br />

a)<br />

c)<br />

e)<br />

14<br />

9<br />

16<br />

9<br />

10<br />

9<br />

;<br />

;<br />

;<br />

9<br />

14<br />

9<br />

16<br />

9<br />

10<br />

b)<br />

d)<br />

13<br />

;<br />

9<br />

11<br />

;<br />

9<br />

34. En la figura mostrada, halle el área <strong>de</strong> la región<br />

triangular OQP.<br />

y<br />

a)<br />

c)<br />

Sen Cos<br />

4<br />

Sen Cos<br />

16<br />

e) Sen Cos<br />

P<br />

Q O<br />

b)<br />

d)<br />

(0;1)<br />

9<br />

13<br />

9<br />

11<br />

Sen Cos<br />

8<br />

Sen<br />

Cos<br />

2<br />

(1;0)<br />

35.<br />

En la figura siguiente, calcular el área <strong>de</strong> la región<br />

sombreada.<br />

y<br />

a)<br />

Cos(<br />

x 2+y 2=1<br />

)<br />

2<br />

c)<br />

1<br />

Cos(<br />

)<br />

3<br />

2<br />

e)<br />

1<br />

Cos(<br />

)<br />

2<br />

2<br />

b)<br />

1<br />

Cos(<br />

)<br />

2<br />

2<br />

d)<br />

1<br />

Cos(<br />

)<br />

2<br />

2<br />

36. En el círculo trigonométrico mostrado, halle el área <strong>de</strong><br />

la región sombreada.<br />

y<br />

B<br />

C<br />

O D A<br />

y<br />

x<br />

x<br />

x<br />

3<br />

x<br />

1<br />

3


Sen<br />

a)<br />

2<br />

2<br />

c)<br />

e)<br />

Tan Sen<br />

2<br />

2<br />

Tan Sen<br />

2<br />

b)<br />

d)<br />

Tan 2<br />

2<br />

Tan Sen<br />

2<br />

2<br />

37. Según la figura, sólo una <strong>de</strong> las siguientes afirmaciones<br />

es Verda<strong>de</strong>ra <strong>para</strong>:<br />

a)<br />

Sen2x<br />

x<br />

2<br />

0<br />

Tanx<br />

x<br />

2<br />

y<br />

B<br />

x<br />

O A<br />

b) SenxCosx 2x<br />

Tanx<br />

c) Senx x Cosx<br />

d) Cosx x Senx<br />

e) SenxCosx x Tanx<br />

38. Señale la variación <strong>de</strong>:<br />

M<br />

4Tan<br />

C<br />

D<br />

C.T.<br />

3<br />

Sen<br />

4<br />

a) [ 5 ; 4] b) [ 4 ; 5] c) [ 3 ; 3]<br />

d) [ 6 ; 4] e) [ 3 ; 5]<br />

39. Señale la variación <strong>de</strong>:<br />

Sen<br />

2<br />

M<br />

x<br />

2<br />

Sen x<br />

a)<br />

d)<br />

3<br />

;<br />

7<br />

3<br />

2<br />

3<br />

; 1<br />

7<br />

b)<br />

e)<br />

3<br />

;<br />

7<br />

3<br />

4<br />

1<br />

;<br />

3<br />

7 4<br />

c)<br />

Senx<br />

Senx<br />

2<br />

;<br />

7<br />

40. Señale Verda<strong>de</strong>ro (V) o Falso (F), según corresponda<br />

en:<br />

I.<br />

II.<br />

x ; x<br />

1 2<br />

0 ;<br />

2<br />

/ x<br />

1<br />

x<br />

2<br />

y<br />

Sen(<br />

Tanx )<br />

1<br />

Sen(<br />

Tanx )<br />

2<br />

x ; x<br />

1 2<br />

0 ;<br />

2<br />

/ x<br />

1<br />

x<br />

2<br />

y<br />

Tan(<br />

Senx )<br />

1<br />

Tan(<br />

Senx )<br />

2<br />

4<br />

7<br />

1<br />

2<br />

1<br />

x<br />

III.<br />

x ; x<br />

1 2<br />

0 ;<br />

2<br />

/ x<br />

1<br />

x<br />

2<br />

y<br />

Cos(<br />

Tanx )<br />

1<br />

Cos(<br />

Tanx )<br />

2<br />

a) VFV b) VVF c) FFV<br />

d) FFF e) FVF<br />

41. En la C.T. mostrada:<br />

a)<br />

b)<br />

c)<br />

d)<br />

e)<br />

A'<br />

1<br />

Tan ( Sec<br />

2<br />

1<br />

Cos<br />

2<br />

( Sec<br />

1<br />

Tan ( Sec<br />

2<br />

1<br />

Tan ( Sec<br />

2<br />

1<br />

Cos<br />

2<br />

( Sec<br />

42. En la C.T. mostrada:<br />

Calcular: "S"<br />

a)<br />

d)<br />

15<br />

7<br />

16<br />

17<br />

2<br />

2<br />

A'<br />

b)<br />

e)<br />

S<br />

S1<br />

12<br />

17<br />

20<br />

17<br />

S<br />

1<br />

S<br />

2<br />

Tan<br />

Tan<br />

Tan<br />

Tan<br />

Tan<br />

S<br />

1<br />

S<br />

2<br />

S<br />

2<br />

2<br />

y<br />

B<br />

B'<br />

2<br />

1)<br />

2<br />

1)<br />

2<br />

1)<br />

2<br />

1)<br />

2<br />

1)<br />

15<br />

17<br />

y<br />

B<br />

O<br />

B'<br />

c)<br />

S2<br />

S1<br />

N<br />

14<br />

17<br />

A x<br />

T<br />

S2<br />

Q A x<br />

2


43. Señale Verda<strong>de</strong>ro (V) o Falso (F) en:<br />

I. Cos(Sen1) < Cos(Sen2)<br />

II. Sen(Cos2) > Sen(Cos3)<br />

III. |Tan(Sen4)| > |Tan(Sen5)|<br />

a) VVF b) VFV c) FFV<br />

d) FVF e) FVV<br />

44. Indicar Verda<strong>de</strong>ro (V) o Falso (F) según corresponda<br />

en:<br />

I. Sec (Sen1) > Sec(Sen2)<br />

II. Sec(Cos1) > Sec(Cos2)<br />

III Si : Sec Tan<br />

2<br />

a) FFF b) FFV c) VFV<br />

d) FVF e) VVF<br />

45. Del gráfico mostrado, hallar las coor<strong>de</strong>nadas <strong>de</strong> P.<br />

a)<br />

b)<br />

c)<br />

d)<br />

e)<br />

Tan<br />

1 Tan<br />

1<br />

1<br />

1<br />

1<br />

1<br />

Tan<br />

1<br />

Tan<br />

1<br />

Tan<br />

1<br />

Tan<br />

46. Sabiendo que:<br />

;<br />

Tan<br />

1 Tan<br />

;<br />

Tan<br />

1 Tan<br />

;<br />

Tan<br />

1 Tan<br />

;<br />

Tan<br />

1 Tan<br />

;<br />

Tan<br />

1 Tan<br />

Cot 2Cot<br />

Señale la variación <strong>de</strong>:<br />

L<br />

y<br />

3|<br />

Sen<br />

P<br />

|<br />

x 2+y 2=1<br />

Tan<br />

a) [0 ; 2] b) [1 ; 2] c) 1;<br />

2<br />

d) 1; 2 e) 1;<br />

3<br />

1<br />

x<br />

47. Sabiendo que: 3<br />

2<br />

2<br />

Señale Verda<strong>de</strong>ro (V) o Falso (F), según corresponda<br />

en:<br />

I. Tan Tan<br />

II. Tan Sen Tan Sen<br />

III. Tan(<br />

2 Cos ) Tan(<br />

2 Cos )<br />

a) FVF b) VVF c) FFV<br />

d) FFF e) FVV<br />

48. En la circunferencia trigonométrica mostrada, hallar el<br />

área <strong>de</strong> la región sombreada, si MN // AB<br />

y<br />

A'<br />

N<br />

C.T<br />

B<br />

B'<br />

M<br />

1<br />

a) Vers Cov b) Vers Cos<br />

2<br />

c)<br />

1<br />

Vers<br />

2<br />

Cov<br />

1<br />

e)<br />

Vers<br />

Cos<br />

4<br />

d)<br />

1<br />

Cov<br />

2<br />

49. En la C.T. mostrada, calcular:<br />

Sen<br />

M ( 2S<br />

) Ctg<br />

S: área <strong>de</strong> la región sombreada.<br />

y<br />

x 2+y 2=1<br />

1<br />

a)<br />

4<br />

B<br />

O<br />

1<br />

b)<br />

2<br />

2<br />

d) 1 e)<br />

3<br />

A<br />

c) 2<br />

S<br />

A<br />

x<br />

x


50. Siendo x un arco perteneciente al intervalo ( ; 0)<br />

A<strong>de</strong>más:<br />

1<br />

Senx<br />

Hallar la variación <strong>de</strong>:<br />

K<br />

3Tan<br />

3<br />

2<br />

x<br />

2<br />

1<br />

a) 1; 2 b) 2 ; 2 c) ; 2<br />

2<br />

d)<br />

51. Dado:<br />

1<br />

; 1<br />

2<br />

e)<br />

;<br />

11<br />

6 6<br />

2<br />

;<br />

3<br />

2 2<br />

Calcular la variación <strong>de</strong>:<br />

2<br />

T Cos<br />

a)<br />

d)<br />

e)<br />

3 2 3<br />

0 ;<br />

4<br />

b)<br />

1<br />

;<br />

2<br />

0 ;<br />

1<br />

2<br />

3<br />

52. Si: 2<br />

A<strong>de</strong>más:<br />

4<br />

7<br />

4<br />

3<br />

d)<br />

Cos<br />

Hallar la extensión <strong>de</strong>:<br />

a)<br />

d)<br />

9<br />

7<br />

;<br />

b)<br />

1<br />

15<br />

7 ; e) 7 ;<br />

;<br />

6<br />

Cos<br />

1<br />

1 3 2 3<br />

;<br />

4 4<br />

3 3<br />

;<br />

1<br />

4 2<br />

15<br />

4<br />

2<br />

Tan<br />

c) 15<br />

;<br />

53. Calcular el valor <strong>de</strong> Tan , <strong>para</strong> el cual:<br />

3 x<br />

Csc Tan , toma su valor máximo, siendo x e y<br />

2y<br />

las coor<strong>de</strong>nadas <strong>de</strong>l punto P.<br />

A<strong>de</strong>más : 2AP = 3TP<br />

x 2+y 2=1<br />

T<br />

P<br />

y<br />

A<br />

x<br />

a) 6 b)<br />

d)<br />

6<br />

2<br />

e)<br />

54. Sabiendo que:<br />

6<br />

3<br />

2 6<br />

3<br />

x<br />

Señale la variación <strong>de</strong> :<br />

L<br />

2Csc<br />

c)<br />

24<br />

3<br />

4<br />

;<br />

5<br />

24<br />

2x<br />

6<br />

4<br />

a) 2 ; 4 b) 1; 4 c) 1;<br />

4<br />

d) 1; 3 e) 1;<br />

3<br />

55. En la C.T. mostrada, las áreas <strong>de</strong> las regiones sombreadas<br />

son iguales.<br />

Calcular:<br />

L<br />

S<br />

Tan<br />

A'<br />

3<br />

Tan<br />

M<br />

P<br />

y<br />

B'<br />

a) 2<br />

b) 4 c) 3<br />

d) 6 e) 8<br />

56. En la C.T. mostrada, hallar: Tan<br />

1<br />

N<br />

A<br />

Q<br />

Si : MP es una <strong>ver</strong>tical <strong>de</strong> longitud igual al diámetro <strong>de</strong><br />

la C.T. y a<strong>de</strong>más OQ = 0,5<br />

a)<br />

d)<br />

2<br />

3<br />

3<br />

5<br />

10<br />

10<br />

A'<br />

C.T.<br />

b)<br />

e)<br />

3<br />

2<br />

2<br />

5<br />

10<br />

10<br />

O<br />

Q<br />

B'<br />

B<br />

c)<br />

y<br />

3<br />

4<br />

P<br />

M<br />

A<br />

x<br />

10<br />

x


57. Si en la C.T. mostrada, el área <strong>de</strong> la región sombreada<br />

es igual a<br />

Calcular:<br />

2<br />

2 .<br />

L<br />

S<br />

2<br />

Sec<br />

2<br />

Cos<br />

M<br />

a) 16 b) 8 c) 6<br />

d) 18 e) 24<br />

58. Del gráfico, hallar MN :<br />

a)<br />

c)<br />

Sen<br />

Cos<br />

C.T.<br />

Sen<br />

Cos<br />

Cos Cos<br />

Cos Cos<br />

y<br />

B<br />

A' O A<br />

b)<br />

d)<br />

e) Sen ( Cos Cos )<br />

Sen Sen<br />

O<br />

y<br />

B'<br />

M N<br />

Sen Sen<br />

Sen Cos<br />

Cos<br />

Sen<br />

Cos<br />

Sen<br />

x<br />

x<br />

59. De la figura, "G" es el baricentro <strong>de</strong>l triángulo OPQ.<br />

Calcular la ecuación <strong>de</strong> la recta que pasa por G y por el<br />

origen <strong>de</strong>l sistema <strong>de</strong> coor<strong>de</strong>nadas, en términos <strong>de</strong><br />

y .<br />

P<br />

Q<br />

a) y Tan x<br />

2<br />

b) y Tan x<br />

2<br />

c) y Tan ( ) x<br />

d) y Cot x<br />

2<br />

e) y Ctg(<br />

) x<br />

y<br />

O<br />

x 2+y 2=1<br />

60. Si "S" representa el área <strong>de</strong> la región sombreada,<br />

reduzca:<br />

E<br />

Sen<br />

2<br />

( S<br />

y<br />

Cos<br />

3<br />

)<br />

O<br />

a) 2 b) 1 c) 3<br />

1<br />

d) 4 e)<br />

2<br />

x<br />

Sen<br />

2<br />

y=x2<br />

C.T.<br />

x


Claves<br />

Claves<br />

361.<br />

362.<br />

363.<br />

364.<br />

365.<br />

366.<br />

367.<br />

368.<br />

369.<br />

370.<br />

371.<br />

372.<br />

373.<br />

374.<br />

375.<br />

376.<br />

377.<br />

378.<br />

379.<br />

380.<br />

381.<br />

382.<br />

383.<br />

384.<br />

385.<br />

386.<br />

387.<br />

388.<br />

389.<br />

390.<br />

c<br />

d<br />

b<br />

a<br />

b<br />

b<br />

d<br />

a<br />

b<br />

c<br />

e<br />

a<br />

d<br />

d<br />

c<br />

c<br />

d<br />

c<br />

c<br />

b<br />

a<br />

b<br />

b<br />

c<br />

e<br />

c<br />

b<br />

c<br />

d<br />

b<br />

391.<br />

392.<br />

393.<br />

394.<br />

395.<br />

396.<br />

397.<br />

398.<br />

399.<br />

400.<br />

401.<br />

402.<br />

403.<br />

404.<br />

405.<br />

406.<br />

407.<br />

408.<br />

409.<br />

410.<br />

411.<br />

412.<br />

413.<br />

414.<br />

415.<br />

416.<br />

417.<br />

418.<br />

419.<br />

420.<br />

a<br />

b<br />

d<br />

e<br />

c<br />

e<br />

e<br />

e<br />

b<br />

d<br />

a<br />

b<br />

d<br />

d<br />

e<br />

d<br />

e<br />

a<br />

d<br />

a<br />

b<br />

b<br />

d<br />

e<br />

a<br />

c<br />

d<br />

e<br />

b<br />

b


Capítulo<br />

8<br />

IDENTIDADES TRIGONOMÉTRICAS<br />

DEUNA VARIABLE<br />

* DEFINICIÓN: Son aquellas igualda<strong>de</strong>s entre las razones trigonométricas <strong>de</strong> una variable; las cuales se <strong>ver</strong>ifican <strong>para</strong><br />

todo valor <strong>de</strong> la variable en que la razón trigonométrica que interviene se encuentra <strong>de</strong>finida.<br />

* CLASIFICACIÓN:<br />

I. I. T. RECÍPROCAS:<br />

II. I. T. POR DIVISIÓN:<br />

III. I. T. PITÁGORAS:<br />

SenxCscx<br />

CosxSecx<br />

TanxCotx<br />

1<br />

1<br />

1<br />

Cscx<br />

Secx<br />

Cotx<br />

1<br />

Senx<br />

1<br />

Cosx<br />

1<br />

Tanx<br />

;<br />

;<br />

;<br />

x<br />

x<br />

x<br />

R<br />

R<br />

R<br />

{n ; n<br />

(2n<br />

n<br />

2<br />

1) ;<br />

2<br />

Senx<br />

Cosx<br />

Tanx ; x R ( 2n<br />

1 1) 1 ) ;<br />

n Z Cotx ; x R { n ; n Z}<br />

Cosx<br />

2<br />

Senx<br />

2<br />

Sen x<br />

Sec<br />

2<br />

x<br />

2<br />

Csc x<br />

2<br />

Cos x<br />

Tan<br />

2<br />

x<br />

2<br />

Cot x<br />

1 ;<br />

1 ;<br />

1 ;<br />

x<br />

x<br />

x<br />

R<br />

R<br />

R<br />

2<br />

Sen x<br />

Cos<br />

2<br />

x<br />

n<br />

(2n<br />

; n<br />

1<br />

1<br />

1)<br />

2<br />

Z<br />

2<br />

Cos x<br />

Sen<br />

2<br />

x<br />

; n<br />

Z<br />

2<br />

Csc<br />

x<br />

2<br />

Cot x<br />

; n<br />

Z}<br />

2<br />

Sec x<br />

Z<br />

2<br />

Tan x<br />

2<br />

Cot x<br />

2<br />

Csc x<br />

n<br />

1<br />

1<br />

Z<br />

2<br />

Tan x<br />

2<br />

Sec x<br />

1<br />

1


IV. I. T. AUXILIARES:<br />

Z<br />

n<br />

;<br />

n<br />

R<br />

x<br />

;<br />

m<br />

1<br />

Cotx<br />

Cscx<br />

m<br />

Cotx<br />

Cscx<br />

:<br />

Si<br />

Z<br />

n<br />

;<br />

2<br />

)<br />

1<br />

n<br />

2<br />

(<br />

R<br />

x<br />

;<br />

n<br />

1<br />

Tanx<br />

Secx<br />

n<br />

Tanx<br />

Secx<br />

:<br />

Si<br />

c<br />

b<br />

osx<br />

C<br />

c<br />

a<br />

nx<br />

Se<br />

:<br />

Entonces<br />

b<br />

a<br />

c<br />

c<br />

bCosx<br />

nx<br />

aSe<br />

:<br />

Si<br />

R<br />

x<br />

;<br />

Senx)(1 Cosx)<br />

2(1<br />

)<br />

Cosx<br />

Senx<br />

1<br />

(<br />

R<br />

x<br />

;<br />

x<br />

xCos<br />

Sen<br />

3<br />

1<br />

x<br />

Cos<br />

x<br />

Sen<br />

R<br />

x<br />

;<br />

x<br />

xCos<br />

Sen<br />

2<br />

1<br />

x<br />

Cos<br />

x<br />

Sen<br />

Z<br />

n<br />

;<br />

2<br />

n<br />

R<br />

x<br />

;<br />

x<br />

xCsc<br />

Sec<br />

x<br />

Csc<br />

x<br />

Sec<br />

Z<br />

n<br />

;<br />

2<br />

n<br />

R<br />

x<br />

;<br />

SecxCscx<br />

Cotx<br />

Tanx<br />

2<br />

2<br />

2<br />

2<br />

2<br />

6<br />

6<br />

2<br />

2<br />

4<br />

4<br />

2<br />

2<br />

2<br />

2<br />

1.<br />

2.<br />

3.<br />

4.<br />

5.<br />

6.<br />

7.<br />

8.<br />

Cotx<br />

Cotx<br />

Cotx m<br />

Cotx<br />

Cotx<br />

Cotx m


01. Reducir:<br />

E = (1+Cosx)(Cscx-Ctgx)<br />

a) 1 b) Senx c) Cosx<br />

d) Secx e) Cscx<br />

02. Simplificar:<br />

E<br />

Senx<br />

Cscx<br />

Cosx<br />

Secx<br />

Tgx<br />

Ctgx<br />

a) 1 b) Sec x<br />

2 c) Csc x<br />

2<br />

d) Secx e) Cscx<br />

03. Simplificar:<br />

E<br />

2<br />

( Senx Cosx)<br />

Senx.<br />

Cosx<br />

a) 1 b) -1 c) 2<br />

d) -2 e) 0<br />

04. Determinar "k" en:<br />

a) Cos x<br />

2<br />

d) Cosx e) 2x<br />

Sen<br />

Cosx<br />

1 Senx<br />

1<br />

Cosx<br />

1 Senx<br />

b) SenxCosx c) Senx<br />

05. Reducir: E [ Tgx(<br />

Ctgx 1)<br />

Ctgx(<br />

1 Tgx)]<br />

Senx<br />

a) 1 b) Ctgx c) Cosx<br />

d) Tgx e) Secx<br />

06. Simplificar:<br />

E<br />

1<br />

1<br />

Cosx<br />

1<br />

1<br />

Cosx<br />

a) 2 b) 2Secx c) 2Cscx<br />

d) 2<br />

2Sec<br />

x e) 2<br />

2Csc<br />

x<br />

07. Simplificar: E<br />

1<br />

Tgx<br />

Secx Tgx<br />

a) Secx b) Cosx c) Cscx<br />

d) Ctgx e) 2Tgx<br />

1 2SenxCosx<br />

Senx<br />

08. Simplificar: E<br />

( x IC)<br />

Senx<br />

a) Senx b) Cosx c) 1<br />

d) Tgx e) Ctgx<br />

09. Reducir:<br />

E<br />

Secx.<br />

Cscx Ctgx<br />

Senx<br />

a) 1 b) Senx c) Cosx<br />

d) Secx e) Cscx<br />

EJERCICIOS PROPUESTOS<br />

2<br />

k<br />

10. Simplificar:<br />

E<br />

Sen<br />

4<br />

x<br />

6<br />

Sen x<br />

Cos<br />

4<br />

x<br />

6<br />

Cos<br />

a) 5/3 b) -1 c) 2/3<br />

d) 3/4 e) 1/3<br />

4 4 6 6<br />

11. Reducir: E 3(<br />

Sen x Cos x)<br />

2(<br />

Sen x Cos x)<br />

a) 0 b) 1 c) -1<br />

d) 2 e) -2<br />

12. Eliminar "x" a partir <strong>de</strong>: Senx = m, Cosx = n<br />

a) m<br />

2<br />

n<br />

2<br />

1<br />

2<br />

c) m<br />

e) N.A.<br />

2<br />

n 3<br />

b)<br />

d)<br />

2<br />

m<br />

2<br />

m<br />

1<br />

1<br />

2<br />

n<br />

2<br />

n<br />

13. Si: Senx+Cosx = m<br />

Calcular: E = (1+Senx)(1+Cosx)<br />

a)<br />

d)<br />

1 m<br />

2<br />

2<br />

( 1<br />

m)<br />

2<br />

2<br />

b)<br />

1 m<br />

2<br />

2<br />

e) 1+m<br />

14. Si: Tgx+Ctgx = 3<br />

Calcular: E = Secx+Cscx<br />

c)<br />

( 1<br />

a) 3 b) 9 c) 11<br />

d) 15 e) 17<br />

15. Reducir: E = (Tgx+Ctgx)Cosx<br />

a) 1 b) Senx c) Cosx<br />

d) Secx e) Cscx<br />

5<br />

7<br />

2<br />

m)<br />

2<br />

16. Determinar "x" <strong>para</strong> que la igualdad:<br />

1 1<br />

Cos<br />

2<br />

Tan<br />

2<br />

Sea una i<strong>de</strong>ntidad<br />

1<br />

Cot<br />

2<br />

a)<br />

2<br />

Sen b) 2<br />

Cos c) 2<br />

Tan<br />

d) Secx e) Cscx<br />

17. Reducir: E<br />

Cosx<br />

Tgx<br />

1 Senx<br />

a) Senx b) Cscx c) Secx<br />

d) Tgx e) Ctgx<br />

1<br />

x


18. Si la igualdad es una i<strong>de</strong>ntidad<br />

Calcular: M+N<br />

Cscx Ctgx Cscx Ctgx<br />

N<br />

M 4Ctg<br />

x<br />

Cscx Ctgx Cscx Ctgx<br />

a) 1 b) 2 c) 3<br />

d) 4 e) 5<br />

19. Hallar A en la siguiente i<strong>de</strong>ntidad:<br />

a) Sen x<br />

2<br />

d) Ctg x<br />

2<br />

1<br />

1<br />

Senx<br />

Senx<br />

b) Cos x<br />

2<br />

e) Sec x<br />

2<br />

20. Eliminar "x" a partir <strong>de</strong>:<br />

Tgx + Ctgx = a<br />

Tgx - Ctgx = b<br />

21. Si:<br />

2 2<br />

a) a b 3<br />

2 2<br />

c) a b 4<br />

e) 2 2<br />

a b 8<br />

Senx<br />

Calcular :<br />

1<br />

a)<br />

7<br />

1<br />

d)<br />

12<br />

Cosx<br />

1<br />

b)<br />

6<br />

1<br />

e)<br />

9<br />

b)<br />

a<br />

2<br />

A<br />

Cscx<br />

1<br />

c) Tg x<br />

2<br />

b<br />

2<br />

3<br />

d) a<br />

2<br />

b<br />

2<br />

4<br />

7<br />

6<br />

C = Senx Cosx<br />

22. Si: Tanx Cotx 3 2<br />

Calcular:<br />

C Sec<br />

2<br />

x<br />

1<br />

c)<br />

14<br />

a) 9 b) 12 c) 16<br />

d) 18 e) 36<br />

23. Simplificar:<br />

C<br />

SenxTanx<br />

CosxCotx<br />

Csc<br />

2<br />

x<br />

Cosx<br />

Senx<br />

a) 1 b) Tanx c) Cotx<br />

d) Tan x<br />

2<br />

24. Reducir:<br />

e) Cot x<br />

2<br />

C<br />

Sen<br />

4<br />

x<br />

Senx<br />

Cos<br />

4<br />

x<br />

Cosx<br />

a) 1 b) Senx c) Cosx<br />

d) Senx + Cosx e) Senx - Cosx<br />

25. Simplificar:<br />

C<br />

( 1<br />

Tan<br />

2<br />

x)<br />

Cos<br />

4<br />

x<br />

( 1<br />

a) 1 b)<br />

2 2<br />

Sen xCos x<br />

c) Sen x<br />

2 d) Cos x<br />

2<br />

e) 2<br />

Cot<br />

2<br />

x)<br />

Sen<br />

4<br />

x<br />

26. Simplificar:<br />

C = (Secx Cscx - Cotx) (Secx Cscx - Tanx)<br />

a) 1 b) Tan x<br />

2<br />

c) Cot x<br />

2<br />

d) SenxCosx e) Secx Cscx<br />

27. Si: Sen<br />

4<br />

x Cos<br />

4<br />

x<br />

7<br />

9<br />

Calcular: 6 6<br />

C Sen x Cos x<br />

1<br />

a)<br />

3<br />

2<br />

d)<br />

9<br />

2<br />

b)<br />

3<br />

4<br />

e)<br />

9<br />

1<br />

c)<br />

9<br />

28. Eliminar "x" <strong>de</strong>:<br />

Senx + Cosx = m ; Tanx + Cotx = n<br />

2<br />

a) n(<br />

m 1)<br />

2<br />

c) n(<br />

m<br />

2<br />

1)<br />

1<br />

e) n<br />

2<br />

( m<br />

2<br />

1)<br />

2<br />

b) m( n 1)<br />

2<br />

2<br />

d) n<br />

2<br />

( m<br />

2<br />

1)<br />

4<br />

29. Demostrar las siguientes igualda<strong>de</strong>s:<br />

1.1 Senx Cotx + Cosx Tanx = Senx + Cosx<br />

1.2<br />

2<br />

2<br />

Sen xCotx Cos xTanx 2SenxCosx<br />

1.3<br />

2<br />

2 2<br />

( Sec x 1)(<br />

1 Sen x)<br />

( Csc x 1)<br />

( 1<br />

2<br />

Cos x)<br />

1<br />

2<br />

2<br />

1.4 Senx Cosx Senx Cosx<br />

1<br />

Tanx 1 Cotx 1<br />

3<br />

1.5 Senx Sen x<br />

Cotx<br />

3<br />

Cosx Cos x<br />

30. Reducir: W 3 Secx<br />

Cscx<br />

Cosx<br />

Senx<br />

a)<br />

Cotx<br />

2<br />

b) Secx c) Cscx<br />

d) Tanx e) Senx<br />

31. Si: Sen<br />

2<br />

a Cos<br />

2<br />

a<br />

1<br />

2<br />

Entonces : Tana + Cota es:<br />

10<br />

a)<br />

3<br />

b)<br />

4 3<br />

3<br />

c)<br />

13<br />

2 10


d)<br />

32. Si:<br />

3 3<br />

4<br />

e)<br />

( 1 Senx<br />

Calcular: "A"<br />

2 10<br />

13<br />

2<br />

Cosx)<br />

A(<br />

1<br />

a) 1 b) 2 c) 1<br />

d) 2 e) 4<br />

Senx)(<br />

1<br />

Cosx)<br />

33. Hallar el valor numérico <strong>de</strong> la expresión:<br />

T = (Tan35º + Tan55º) (Sen35º + Sen55º + 1)<br />

(Cos35º + Cos55º - 1)<br />

a) 1 b) 2 c) 2<br />

d) 2 e) 2<br />

34. Si: Sena Csca<br />

5<br />

2<br />

Calcular : E = Cota + Cosa<br />

a) 3 3 b) 2 3<br />

d)<br />

2 3<br />

3<br />

3<br />

e)<br />

3<br />

35. Si: Sen<br />

4<br />

Cos<br />

Entonces el valor <strong>de</strong>:<br />

c)<br />

3 3<br />

2<br />

Tan 1<br />

2<br />

, es :<br />

Tan Cot<br />

a) 1 b) 1 c) 3<br />

d) 3 e) 3<br />

3<br />

36. Calcular:<br />

2<br />

Cos A<br />

2<br />

Sen B<br />

Si se sabe que A y B son ángulos suplementarios<br />

a) 1 b)<br />

1<br />

d)<br />

2<br />

e) 1<br />

1<br />

2<br />

c) 0<br />

37. Si: f ( Tan<br />

2<br />

x Cot<br />

2<br />

x)<br />

Sec<br />

4<br />

x Csc<br />

4<br />

x<br />

Calcular: f (2) + f (3)<br />

a) 20 b) 21 c) 22<br />

d) 23 e) 24<br />

38. Si:<br />

2<br />

Sec x<br />

Calcular:<br />

2<br />

Csc x 7<br />

C ( Sec<br />

2<br />

x Tan<br />

2<br />

x)(<br />

Csc<br />

2<br />

x<br />

Cot<br />

2<br />

x)<br />

a) 13 b) 14 c) 22<br />

d) 16 e) 15<br />

39. Si:<br />

2<br />

1 2Cos<br />

Sen Cos<br />

1<br />

2<br />

Entonces el valor <strong>de</strong>:<br />

1<br />

a)<br />

4<br />

3<br />

d)<br />

4<br />

40. Reducir:<br />

C<br />

E<br />

1<br />

b)<br />

8<br />

1<br />

e)<br />

2<br />

( Sen<br />

6<br />

x<br />

Sen<br />

Cos<br />

6<br />

x<br />

Cos<br />

3<br />

c)<br />

8<br />

, es:<br />

1)(<br />

Tanx<br />

a) SenxCosx b) 3SenxCosx<br />

c) - 3SenxCosx d) - 3<br />

e) 3<br />

41. Si: Tanx + Cotx = 2 y<br />

E<br />

n n<br />

Tan x Cot x<br />

Tan<br />

n<br />

x Cot<br />

n<br />

x<br />

Cotx)<br />

Tanx<br />

Tan<br />

n<br />

x Cot<br />

n<br />

x<br />

Siendo "n" potencia <strong>de</strong> 2; entonces el valor <strong>de</strong><br />

a) 2 b) 4 c) 8<br />

d) 16 e) 32<br />

42.<br />

Si: Senx Cosy = 0,5<br />

Hallar : P<br />

2<br />

Cos x<br />

2<br />

Cos y Cosy<br />

5<br />

a)<br />

4<br />

3<br />

d)<br />

2<br />

43. Calcular: Tan<br />

3<br />

b)<br />

4<br />

1<br />

e)<br />

4<br />

1<br />

c)<br />

2<br />

Si: aCos<br />

4<br />

bSen<br />

4 ab<br />

; a b<br />

a b<br />

a<br />

a)<br />

b<br />

d)<br />

a<br />

b<br />

44. Dado:<br />

b<br />

b)<br />

a<br />

e) ab<br />

1<br />

2Tanx<br />

1 2Tany<br />

Calcular: E = Secx + Secy<br />

2<br />

a)<br />

2<br />

2<br />

d)<br />

3<br />

c)<br />

b) 2 1 c)<br />

e) 2 1<br />

a<br />

b<br />

2Secy<br />

2Secx<br />

3 2<br />

2<br />

Cotx<br />

2<br />

E es :


45. El valor <strong>de</strong> "E" en la i<strong>de</strong>ntidad:<br />

3<br />

Sen<br />

2<br />

ECos<br />

a)<br />

2<br />

;<br />

2<br />

, es :<br />

Sen<br />

2<br />

Sen b) 2<br />

Cos c) Sen Cos<br />

d) Cos e) Sen<br />

46. Hallar el valor <strong>de</strong> "B" sabiendo que:<br />

TanA<br />

Sen<br />

Sen<br />

Cos<br />

Cos<br />

BSenA<br />

Sen<br />

- Cos<br />

a) 1 b) 2 c) 3<br />

d) 2 e) 5<br />

47. Si: Tana<br />

Entonces:<br />

Es igual a:<br />

n<br />

m<br />

n (2Cosa + Seca) - 2mSena<br />

a) mCosa b) mSeca c) mn<br />

d) nSeca e) nCosa<br />

2 2 2<br />

48. Si : a Cos x Sec x 2<br />

Encontrar el valor <strong>de</strong>:<br />

C = Senx Tanx + 2Cosx<br />

a) a 2<br />

2 b) a 2<br />

2 c) a<br />

d) a e) a<br />

49. Si: Sec x nTanx<br />

2<br />

Hallar: C<br />

a)<br />

d)<br />

n<br />

n<br />

n<br />

n<br />

1<br />

2<br />

2<br />

1<br />

3<br />

Sen x<br />

3<br />

Cos x<br />

( Senx Cosx)<br />

3<br />

b)<br />

e)<br />

n<br />

n<br />

n<br />

n<br />

2<br />

1<br />

2<br />

1<br />

50. Simplificar la expresión:<br />

c)<br />

n<br />

n<br />

1<br />

2<br />

K<br />

1 Cosx 1 Cosx<br />

;<br />

1 Senx 1 Senx<br />

a) 2 b) 2Secx<br />

c) 2Secx d) 2Cosx<br />

e) 2Cosx<br />

51. Si: P, Q y R son constantes que satisfacen la relación:<br />

P QTan<br />

R<br />

x<br />

1<br />

1<br />

Senx<br />

1<br />

Cscx 1<br />

Calcular: P . Q . R<br />

x<br />

3<br />

2<br />

52. Si:<br />

a) 6 b) 2 c) 4<br />

d) 8 e) 12<br />

4<br />

2<br />

Calcular: C Sen Cos<br />

y<br />

Sen<br />

4<br />

a) 3 b) 5 c)<br />

2<br />

d)<br />

3<br />

3<br />

e)<br />

3<br />

53. Calcular el mínimo valor <strong>de</strong>:<br />

4<br />

E Sec x<br />

a) 6 b) 4 c) 8<br />

d) 10 e) 12<br />

54. Hallar: y = Senx Cosx<br />

Si:Tanx - Senx = 1<br />

a)<br />

Cos<br />

4<br />

3<br />

3<br />

4<br />

Csc x<br />

1 2 b) 1 2 c) 1 2<br />

d) 2 1 e) 2<br />

55. Sabiendo que es un ángulo agudo el cual satisface<br />

la ecuación:<br />

Ctg Csc 5<br />

Determine el valor <strong>de</strong> la expresión :<br />

24Tg<br />

26Sen<br />

a) 10 b) 20 c) 15<br />

5<br />

d)<br />

12<br />

5<br />

e)<br />

13<br />

56. Siendo:<br />

Calcular:<br />

Tanx Cotx 2<br />

C<br />

5<br />

a)<br />

3<br />

7<br />

b)<br />

3<br />

d) 3<br />

4<br />

e)<br />

3<br />

Sen<br />

4<br />

x Tan<br />

2<br />

x<br />

57. Siendo: Senx + Cosx = n<br />

Hallar:<br />

C<br />

Secx<br />

Secx<br />

Tanx<br />

Tanx<br />

1<br />

1<br />

a)<br />

d)<br />

2<br />

n 1<br />

2<br />

2<br />

n 1<br />

b)<br />

e)<br />

2<br />

n 1<br />

1<br />

n 1<br />

c) 2<br />

c)<br />

7<br />

9<br />

Cos<br />

4<br />

xCot<br />

2<br />

x<br />

Cscx<br />

Cscx<br />

2<br />

2<br />

n 1<br />

Cotx<br />

Cotx<br />

1<br />

1


58. Siendo: Tanx + Cotx = 3<br />

Calcular:<br />

13<br />

a)<br />

27<br />

25<br />

d)<br />

27<br />

59. Siendo:<br />

Calcular:<br />

S<br />

19<br />

b)<br />

27<br />

31<br />

e)<br />

27<br />

7<br />

Sen x<br />

Senx<br />

Tanx<br />

C<br />

7<br />

Cos x<br />

Cosx<br />

29<br />

c)<br />

27<br />

Cotx<br />

Sec<br />

5<br />

x<br />

Secx<br />

a) 3( 5 6)<br />

b) 6(<br />

5 6)<br />

c) 6( 3 6)<br />

d) 3(<br />

3 6)<br />

e) 5(<br />

3 6)<br />

2<br />

Csc<br />

5<br />

x<br />

Cscx<br />

60. Sabiendo que:<br />

Reducir:<br />

a)<br />

d)<br />

1<br />

n 1<br />

2<br />

n 1<br />

Senx<br />

C<br />

b)<br />

e)<br />

1<br />

1<br />

1<br />

n 1<br />

Cosx<br />

2<br />

2<br />

n 1<br />

Senx<br />

Senx<br />

n<br />

c)<br />

;<br />

1<br />

1<br />

x<br />

2<br />

n 1<br />

IVC<br />

Cosx<br />

Cosx


Claves<br />

Claves<br />

b<br />

b<br />

c<br />

d<br />

e<br />

e<br />

a<br />

e<br />

d<br />

c<br />

ba<br />

c<br />

d<br />

e<br />

a<br />

c<br />

d<br />

d<br />

c<br />

d<br />

d<br />

b<br />

d<br />

a<br />

a<br />

b<br />

a<br />

-<br />

d<br />

b<br />

b<br />

b<br />

b<br />

c<br />

e<br />

d<br />

e<br />

c<br />

c<br />

b<br />

b<br />

e<br />

c<br />

e<br />

b<br />

d<br />

e<br />

c<br />

b<br />

c<br />

e<br />

c<br />

d<br />

b<br />

b<br />

b<br />

c<br />

b<br />

d<br />

31.<br />

32.<br />

33.<br />

34.<br />

35.<br />

36.<br />

37.<br />

38.<br />

39.<br />

40.<br />

41.<br />

42.<br />

43.<br />

44.<br />

45.<br />

46.<br />

47.<br />

48.<br />

49.<br />

50.<br />

51.<br />

52.<br />

53.<br />

54.<br />

55.<br />

56.<br />

57.<br />

58.<br />

59.<br />

60.<br />

01.<br />

02.<br />

03.<br />

04.<br />

05.<br />

06.<br />

07.<br />

08.<br />

09.<br />

10.<br />

11.<br />

12.<br />

13.<br />

14.<br />

15.<br />

16.<br />

17.<br />

18.<br />

19.<br />

20.<br />

21.<br />

22.<br />

23.<br />

24.<br />

25.<br />

26.<br />

27.<br />

28.<br />

29.<br />

30.


Capítulo<br />

9<br />

I. Para la Suma:<br />

II. Para la Diferencia:<br />

PROPIEDADES:<br />

I.<br />

II.<br />

III.<br />

IV.<br />

Sen(<br />

x<br />

Cos(<br />

x<br />

Tanx<br />

Si : K<br />

K<br />

Si :<br />

y)<br />

Sen(<br />

x<br />

y)<br />

Cos(<br />

x<br />

Tany<br />

aSenx<br />

2<br />

a<br />

y)<br />

y)<br />

Sen(<br />

x y)<br />

Cosx Cosy<br />

2<br />

b<br />

bCosx<br />

Sen(<br />

x<br />

IDENTIDADES TRIGONOMÉTRICAS DE<br />

LA SUMA Y DIFERENCIA DEVARIABLES<br />

2<br />

Sen x<br />

Cos<br />

2<br />

x<br />

Sen(<br />

x<br />

Cos(<br />

x<br />

Tan(<br />

x<br />

Sen(<br />

x<br />

Cos(<br />

x<br />

Tan ( x<br />

2<br />

Sen y<br />

Sen<br />

2<br />

y<br />

a , b<br />

R<br />

) ; don<strong>de</strong> :<br />

y)<br />

y)<br />

y)<br />

y)<br />

y)<br />

y)<br />

L aSenx bCosx ; a , b,<br />

x R<br />

L<br />

máx<br />

L<br />

mín<br />

a<br />

2<br />

2<br />

a<br />

b<br />

2<br />

2<br />

b<br />

Don<strong>de</strong> :<br />

a b : constantes<br />

x : variables<br />

Senx<br />

Cosx<br />

Cosy<br />

Cosy<br />

Tanx Tany<br />

1 Tanx Tany<br />

Senx<br />

Cosx<br />

Cosy<br />

Cosy<br />

Tanx Tany<br />

1 Tanx Tany<br />

a 2 + b2<br />

a<br />

Seny<br />

Senx<br />

Seny<br />

Senx<br />

b<br />

Cosx<br />

Seny<br />

Cosx<br />

Seny


V.<br />

ó<br />

Tanx<br />

Tanx<br />

* Propieda<strong>de</strong>s:<br />

I.<br />

II.<br />

Si:<br />

x<br />

Si :<br />

x<br />

Tany<br />

Tany<br />

y<br />

z<br />

Tanx<br />

Tanx Tany<br />

i) Tanx Tany<br />

ii) Ctgx · Ctgy<br />

y<br />

z<br />

Tany Tan(<br />

x<br />

Tan(<br />

x<br />

y)<br />

y)<br />

Tan(<br />

x<br />

Tan(<br />

x<br />

y)<br />

y)<br />

IDENTIDADES TRIGONOMÉTRICAS PARA TRES ÁNGULOS<br />

2<br />

ó n<br />

ó<br />

;<br />

(2n<br />

n<br />

Z<br />

Tanz Tanx · Tany · Tanz<br />

Ctgy · Ctgz Ctgz · Ctgx 1<br />

1)<br />

2<br />

i) Ctgx + Ctgy + Ctgz = Ctgx · Ctgy · Ctgz<br />

;<br />

ii) Tan x · Tany + Tany · Tanz + Tanz · Tanx = 1<br />

n<br />

Z


01. Reducir:<br />

J = Sen(30º+x)+Sen(30º-x)<br />

a) 2Senx b) Cosx c) 2Cosx<br />

d) Senx e) 3Senx<br />

02. Reducir: J = Cos(45º+x)+Cos(45º-x)<br />

a) Cosx b) Senx c) 2Cosx<br />

2<br />

d) 3Cosx e)<br />

2<br />

03. Halle un valor agudo <strong>de</strong> "x" que <strong>ver</strong>ifique:<br />

Cos4x.<br />

Cosx<br />

Sen4x.<br />

Senx<br />

a) 6º b) 12º c) 18º<br />

d) 21º e) 24º<br />

04. Halle un valor agudo <strong>de</strong> "x" <strong>para</strong> que cumpla:<br />

Sen4x.Cosx-Senx.Cos4x = 0,5<br />

a) 5º b) 10º c) 15º<br />

d) 20º e) 30º<br />

05. Si: Tgx = 2 Tgy = 3<br />

Calcular: Tg(x+y)<br />

a) 1 b) -1 c) 2<br />

d) -1/2 e) -2<br />

06. Si: Tan<br />

1<br />

;<br />

3<br />

Tan<br />

Calcular: Tan(<br />

)<br />

2<br />

5<br />

a) 1/7 b) -1/7 c) 1/17<br />

d) -1/17 e) -1/19<br />

07. Hallar el valor <strong>de</strong>: Sen7º<br />

a)<br />

d)<br />

3 3<br />

10<br />

4<br />

3 3<br />

5<br />

4<br />

08. Calcular: Tg8º<br />

b)<br />

e)<br />

3 3<br />

10<br />

4<br />

3 3<br />

2<br />

a) 1/3 b) 1/5 c) 1/7<br />

d) 1/9 e) 1/11<br />

09. Si: Senx<br />

3<br />

5<br />

y<br />

Senz<br />

4<br />

24<br />

25<br />

c)<br />

EJERCICIOS PROPUESTOS<br />

1<br />

2<br />

4 3<br />

10<br />

3<br />

Calcular: E =Sen(x+z); x z son agudos.<br />

127<br />

a)<br />

225<br />

117<br />

d)<br />

125<br />

10. Simplificar:<br />

M<br />

125<br />

b)<br />

117<br />

39<br />

e)<br />

25<br />

117<br />

c)<br />

222<br />

Cos(<br />

30º<br />

x)<br />

Cos(<br />

30º<br />

x)<br />

Sen(<br />

30º<br />

x)<br />

Sen(<br />

30º<br />

x)<br />

a) 1 b) 2 c) 3<br />

3<br />

d)<br />

3<br />

e) 3 3<br />

11. Sabiendo que:<br />

Sen(2x+y)Cos(x-y)+Sen(x-y)<br />

4<br />

Cos(2x+y) =<br />

5<br />

Calcular: Ctg3x<br />

a) 3/4 b) 4/3 c) 4/5<br />

d) 5/4 e) 3/5<br />

12. Obtener: Sen23º<br />

3<br />

a)<br />

10<br />

4<br />

3<br />

3<br />

d)<br />

10<br />

b)<br />

e)<br />

3 3<br />

10<br />

4<br />

4 3<br />

10<br />

3<br />

13. Del gráfico mostrado, calcular: "x".<br />

14. Si:<br />

x<br />

1<br />

4<br />

37º<br />

a) 17/13 b) 13/17 c) 51/13<br />

d) 13/51 e) 3<br />

2<br />

Senx<br />

3<br />

Cosx<br />

Calcular: Tg(45º-x)<br />

a) 1/4 b) 1/5 c) 5/3<br />

d) 5 e) 3/7<br />

c)<br />

3 3<br />

10<br />

4


15. Hallar: M 2Sen(<br />

45º<br />

x)<br />

a) Cosx-Senx b) Senx-Cosx<br />

c) Cosx+Senx d) 2(Cosx-Senx)<br />

2<br />

e)<br />

2<br />

16. Simplificar:<br />

L=(Sen3x+Cos3x)(Sen2x+Cos2x)-Sen5x<br />

a) Cosx b) Cos2x c) Cos3x<br />

d) Cos4x e) Cos5x<br />

17. Reducir:<br />

18. Si:<br />

C<br />

Sen50º<br />

2Sen10º<br />

Cos40º<br />

a) Tan40º b) Tan10º c) Cot10º<br />

d) Cot45º e) Sen30º<br />

5Sen(<br />

x<br />

Hallar : Cotx<br />

37º<br />

)<br />

2Cos(<br />

x<br />

a) Sen37º b) Cos37º c) Sec37º<br />

d) Csc37º e) 1<br />

19. Simplificar:<br />

C<br />

Sen(<br />

Cos(<br />

)<br />

)<br />

a) Tan b) Tan c) Cot<br />

d) Cot e) 1<br />

20. Simplificar:<br />

J<br />

Sen Cos<br />

Sen Sen<br />

45º<br />

)<br />

Sen40º<br />

Sen10º<br />

Cos30º<br />

Cos40º<br />

Sen30º<br />

Sen10º<br />

3<br />

a) 3 b) 1 c)<br />

3<br />

e) 2 e)<br />

2 3<br />

3<br />

21. Siendo:<br />

x + y = 30º ; x y = 37º<br />

Calcular:<br />

J = (Senx + Cosx) (Seny + Cosy)<br />

a) 1,1 b) 1,2 c) 1,3<br />

d) 1,4 e) 1,5<br />

22. Del gráfico, calcular: Tan<br />

3<br />

a)<br />

16<br />

12<br />

d)<br />

17<br />

A<br />

37º<br />

6<br />

b)<br />

17<br />

14<br />

e)<br />

19<br />

23. Del gráfico, calcular: Tan<br />

A<br />

37º<br />

M<br />

7<br />

c)<br />

19<br />

B P C<br />

a) 4 b) 8 c) 16<br />

d) 9<br />

e) 32<br />

24. Siendo:<br />

Calcular:<br />

60º<br />

C<br />

( Cos<br />

Cos )<br />

2<br />

( Sen<br />

a) 2 3 b) 2( 2 3)<br />

c) 3(<br />

2 3)<br />

d) 2 3 e) 3<br />

25. Siendo:<br />

x + y = 60º ;<br />

Calcular :<br />

3<br />

a)<br />

28<br />

3 3<br />

d)<br />

14<br />

M<br />

Tany<br />

( 1<br />

5 3<br />

b)<br />

28<br />

5 3<br />

e)<br />

14<br />

3<br />

4<br />

TanxTany)<br />

Tan(<br />

x<br />

3 3<br />

c)<br />

28<br />

D<br />

C<br />

B<br />

Sen )<br />

2<br />

y)


26. Señale el valor máximo que toma la expresión:<br />

C = (Sen3x + Cos3x) (Sen2x Cos2x) + Senx<br />

a) 1 b) 1<br />

2 c) 1<br />

d)<br />

1<br />

4 e)<br />

2<br />

3<br />

27. Sabiendo que:<br />

Senx - 5Cosx = 0 ; 2Seny + 3Cosy = 0<br />

Don<strong>de</strong>: x IIIC ; y IIC<br />

Calcular:<br />

L = Sen(x + y) + Cos(x y)<br />

a)<br />

d)<br />

3<br />

13<br />

3<br />

13<br />

2<br />

2<br />

b)<br />

e)<br />

6<br />

13<br />

5<br />

13<br />

1<br />

2<br />

2<br />

c)<br />

6<br />

13<br />

28. Si: Tan( a<br />

Calcular:<br />

b c)<br />

3<br />

5<br />

y Tanb = 3<br />

Tan (a b + c)<br />

a)<br />

d)<br />

6<br />

7<br />

29<br />

17<br />

21<br />

b)<br />

7<br />

e)<br />

11<br />

27<br />

27<br />

c)<br />

11<br />

29. Si: A + B + C = 180º<br />

El valor <strong>de</strong>:<br />

E = TanA+ TanB+TanC TanA TanB TanC<br />

a) 1 b) 1 c) 2<br />

d) 0 e) 2<br />

30. Si x e y son ángulos complementarios (x > 0º),<br />

encontrar el valor <strong>de</strong> "m" <strong>de</strong> modo que se <strong>ver</strong>ifique la<br />

i<strong>de</strong>ntidad.<br />

1<br />

m<br />

Tg<br />

y<br />

2<br />

a) 1 b) 2 c)<br />

d)<br />

y<br />

Tan e)<br />

2<br />

1<br />

y<br />

Tan<br />

x<br />

Tan<br />

2 2<br />

Tan<br />

Tan<br />

x<br />

2<br />

31. Hallar TanA en un ABC, cuyos ángulos cumplen:<br />

SenA = nSenB SenC<br />

CosA = nCosB CosC<br />

a) n b)<br />

d) n 1<br />

2<br />

2<br />

n c) n 1<br />

e) n + 1<br />

2<br />

x<br />

2<br />

32. Simplificar:<br />

P<br />

Tan<br />

1<br />

1<br />

Ctg(<br />

Tan<br />

Ctg(<br />

a) Tan Tan b) Tan Tan<br />

c) Ctg d) Tan<br />

e) Ctg<br />

33. Calcular el valor <strong>de</strong>:<br />

Tan13º + Tan32º + Tan13º Tan32º<br />

a) 2 2 b) 1 2<br />

1 2<br />

c)<br />

2<br />

e) 1<br />

2<br />

d)<br />

2<br />

34. Simplificar la siguiente expresión:<br />

a)<br />

Cos7a<br />

Sen3a<br />

Tan5a<br />

b)<br />

d) Ctg3a e)<br />

1<br />

Tan2a<br />

Cos3a<br />

Sen7a<br />

Sen3a<br />

Sen7a<br />

35.<br />

A partir <strong>de</strong> la figura, hallar "x".<br />

30º<br />

2 3<br />

a) 3 b) 3 c) 4<br />

d) 6 e) 7<br />

36. Calcular: Sen75º + Cos75º<br />

6<br />

a)<br />

2<br />

6<br />

d)<br />

3<br />

b)<br />

e)<br />

2 3<br />

3<br />

6<br />

2<br />

2<br />

Ctg5a<br />

)<br />

c) Ctg7a<br />

c)<br />

6<br />

2<br />

37. Si: Tan ( x y)<br />

a<br />

a<br />

b<br />

b<br />

; Tan(y z) = 1<br />

Entonces: Tan(x z) es igual a:<br />

a<br />

a)<br />

b<br />

b<br />

b)<br />

a<br />

c)<br />

a<br />

a<br />

b<br />

b<br />

1<br />

)<br />

Ctg 2a<br />

2<br />

7<br />

x


a<br />

d)<br />

a<br />

b<br />

b<br />

e)<br />

a b<br />

a<br />

38. Los ángulos , y satisfacen la relación:<br />

Tan<br />

Tan<br />

Hallar la suma <strong>de</strong>:<br />

(K : Número entero)<br />

Tan<br />

a) 0 b) 2k c) k<br />

2<br />

d)<br />

4<br />

k<br />

e) k<br />

Tan Tan Tan<br />

39. En la siguiente figura, la medida <strong>de</strong>l lado x es:<br />

a) 4 6 b) 4 23 c) 4 13<br />

d) 3 17 e) 3 6<br />

40. Hallar el valor <strong>de</strong>:<br />

Sabiendo que:<br />

a)<br />

( 2<br />

2<br />

6)<br />

( Cosx<br />

x<br />

7<br />

Rad<br />

12<br />

b)<br />

c) 0 d)<br />

e)<br />

3 2<br />

2<br />

x<br />

Seny)<br />

Cos<br />

,<br />

( 3<br />

y<br />

4<br />

3 3<br />

4<br />

3)<br />

y x<br />

2<br />

5<br />

Rad<br />

12<br />

41. El valor <strong>de</strong> la expresión:<br />

(Tan80º Tan10º) Ctg70º es :<br />

a) 1 b) 1 c) 2<br />

d) 2 e) 0<br />

42. Nos situamos a una distancia <strong>de</strong> 500 metros <strong>de</strong> un<br />

edificio <strong>de</strong> 100m <strong>de</strong> altura, que tiene 25 pisos idénticos.<br />

Hallar el valor <strong>de</strong> la Tangente <strong>de</strong>l ángulo mostrado.<br />

4<br />

6<br />

2<br />

43. Si:<br />

5<br />

a)<br />

3143<br />

25<br />

d)<br />

3143<br />

Sen(<br />

y<br />

2t)<br />

500<br />

3143<br />

b)<br />

500<br />

36<br />

e)<br />

3143<br />

4<br />

5<br />

;<br />

Seny<br />

1<br />

c)<br />

274<br />

x<br />

5<br />

;<br />

10mo. piso<br />

9no. piso<br />

2<br />

y 2t<br />

Expresar x en términos <strong>de</strong> Sen 2t y Cos2t solamente:<br />

a) x = 4Cos2t + 3Sen2t<br />

b) x = 3Cos2t 4Sen2t<br />

c) x = Cos2t Sen2t<br />

d) x = 2Sen2t 3Cos2t<br />

e) x = 2Cos2t + 3Sen2t<br />

44. En la figura mostrada, se tiene un trapecio isósceles en<br />

el que la longitud <strong>de</strong> la base menor es igual a la <strong>de</strong> su<br />

altura y la longitud <strong>de</strong> su base mayor es igual a la <strong>de</strong> su<br />

diagonal.<br />

Hallar: Tan<br />

B C<br />

A<br />

4<br />

a) 2 b)<br />

3<br />

3<br />

d)<br />

4<br />

1<br />

e)<br />

3<br />

1<br />

c)<br />

7<br />

45. Hallar el valor aproximado <strong>de</strong>:<br />

7 2<br />

a)<br />

10<br />

2<br />

d)<br />

10<br />

D<br />

9 2<br />

b)<br />

10<br />

3 2<br />

e)<br />

10<br />

Cos<br />

2<br />

4º<br />

Cos<br />

2<br />

86º<br />

5 2<br />

c)<br />

10<br />

D


46. En un triángulo ABC, se cumple:<br />

SenC<br />

2Sen(<br />

A<br />

B)<br />

TanB 3 3 2 6<br />

Hallar el valor <strong>de</strong>l ángulo BAC.<br />

a) 3<br />

47. Si:<br />

3<br />

d)<br />

10<br />

Hallar:<br />

5<br />

b)<br />

12<br />

2<br />

e)<br />

3<br />

Tan<br />

Ctg<br />

14<br />

5<br />

28<br />

c) 6<br />

a) 3 b) 2 c) 1<br />

1<br />

d)<br />

2<br />

1<br />

e)<br />

3<br />

48. Determinar el mayor valor <strong>de</strong> A y el menor valor <strong>de</strong> B<br />

tal que:<br />

A<br />

Senx<br />

x<br />

x<br />

2Cosx<br />

a) 3 y 3 b) 5 y 5<br />

1<br />

2<br />

c) 3 y 3 d) 2 5 y 2 5<br />

e) 2 2 y 2 2<br />

49. En un triángulo rectángulo ABC recto en C, calcular el<br />

valor <strong>de</strong> M.<br />

M<br />

1<br />

Tan<br />

A<br />

2<br />

1<br />

Tan<br />

B<br />

2<br />

a) 0 b) 1 c) 2<br />

d) 3 e) 4<br />

B<br />

1<br />

Tan<br />

C<br />

2<br />

50. En la figura adjunta, la longitud <strong>de</strong>l segmento AB es:<br />

C<br />

A B<br />

a) 2 3 b) 3 3 c) 4 3<br />

d) 5 3 e) 6 3<br />

3<br />

4<br />

2<br />

51. En la i<strong>de</strong>ntidad trigonométrica:<br />

2Senx<br />

Determinar: Tan<br />

a)<br />

3<br />

d)<br />

2<br />

2<br />

13<br />

2<br />

b)<br />

3<br />

e)<br />

13<br />

3<br />

52. En la siguiente figura:<br />

MC<br />

3<br />

CB<br />

4<br />

Calcular: Tgx<br />

13<br />

a)<br />

4<br />

24<br />

d)<br />

5<br />

AB<br />

8<br />

3Cosx<br />

y<br />

D<br />

c)<br />

MC<br />

kCos(<br />

x<br />

3<br />

13<br />

MD<br />

M<br />

A B<br />

b)<br />

22<br />

7<br />

e)<br />

17<br />

9<br />

x<br />

8<br />

c)<br />

3<br />

53. Si: Sen 2Sen<br />

y Cos 3Cos<br />

Hallar el valor <strong>de</strong>: Cos(<br />

)<br />

5<br />

a)<br />

7<br />

5<br />

d)<br />

7<br />

b)<br />

6<br />

e)<br />

7<br />

3<br />

7<br />

3<br />

c)<br />

7<br />

54. En la figura mostrada, calcular: Tan<br />

1<br />

a)<br />

2<br />

5<br />

d)<br />

2<br />

3<br />

b) 2 c)<br />

2<br />

1<br />

e)<br />

6<br />

55. Si : 60 º , el valor <strong>de</strong> la expresión:<br />

A ( Cos Cos<br />

2<br />

) ( Sen Sen<br />

2<br />

) es<br />

a) 2<br />

3<br />

b)<br />

4<br />

d) 0<br />

1<br />

e)<br />

2<br />

c) 1<br />

)<br />

3<br />

2<br />

1<br />

C


56. Si:<br />

57. Si:<br />

Tan(x + 3y) = 5 y Tan(2y + x) = 4<br />

Entonces el valor <strong>de</strong> Ctgy es :<br />

a) 20 b) 21 c) 18<br />

d) 14 e) 15<br />

Tan(2a + b) = 8 y Tan(a + 2b) = 2<br />

Entonces: Tan(a b) es:<br />

12<br />

a)<br />

17<br />

6<br />

d)<br />

17<br />

4<br />

b)<br />

17<br />

e) 10<br />

c) 6<br />

58. Del gráfico calcular el valor mínimo <strong>de</strong>: Cot<br />

Si:<br />

a)<br />

d)<br />

AE<br />

2<br />

10<br />

6<br />

2<br />

10<br />

9<br />

ED<br />

3<br />

DC<br />

E<br />

D<br />

A B<br />

b)<br />

e)<br />

3<br />

10<br />

5<br />

3 10<br />

10<br />

c)<br />

2<br />

10<br />

3<br />

C<br />

59. Del gráfico, calcular: Tanx<br />

17<br />

a)<br />

241<br />

17<br />

d)<br />

195<br />

60. Siendo:<br />

x<br />

45º<br />

C<br />

A D 2 B<br />

21<br />

b)<br />

241<br />

21<br />

e)<br />

195<br />

Cos<br />

Cos<br />

23<br />

c)<br />

241<br />

2<br />

m<br />

Sen Sen m<br />

¿Cuál es la variación <strong>de</strong> "m" <strong>para</strong> que se cumplan las 2<br />

relaciones anteriores?<br />

a)<br />

b)<br />

c)<br />

d)<br />

e)<br />

5<br />

2<br />

5<br />

2<br />

5<br />

2<br />

5<br />

2<br />

5<br />

2<br />

1<br />

;<br />

1<br />

;<br />

1<br />

;<br />

1<br />

;<br />

;<br />

5 1<br />

2<br />

5 1<br />

2<br />

5 1<br />

2<br />

5 1<br />

2<br />

5 2<br />

2<br />

1<br />

F<br />

4


Claves<br />

Claves<br />

b<br />

c<br />

b<br />

b<br />

b<br />

d<br />

a<br />

c<br />

d<br />

c<br />

a<br />

e<br />

c<br />

b<br />

a<br />

a<br />

e<br />

c<br />

a<br />

c<br />

c<br />

b<br />

e<br />

e<br />

b<br />

a<br />

d<br />

c<br />

d<br />

b<br />

e<br />

d<br />

e<br />

d<br />

b<br />

a<br />

a<br />

e<br />

a<br />

b<br />

c<br />

d<br />

a<br />

c<br />

a<br />

a<br />

a<br />

b<br />

e<br />

e<br />

b<br />

b<br />

d<br />

a<br />

c<br />

b<br />

d<br />

d<br />

b<br />

d<br />

01.<br />

02.<br />

03.<br />

04.<br />

05.<br />

06.<br />

07.<br />

08.<br />

09.<br />

10.<br />

11.<br />

12.<br />

13.<br />

14.<br />

15.<br />

16.<br />

17.<br />

18.<br />

19.<br />

20.<br />

21.<br />

22.<br />

23.<br />

24.<br />

25.<br />

26.<br />

27.<br />

28.<br />

29.<br />

30.<br />

31.<br />

32.<br />

33.<br />

34.<br />

35.<br />

36.<br />

37.<br />

38.<br />

39.<br />

40.<br />

41.<br />

42.<br />

43.<br />

44.<br />

45.<br />

46.<br />

47.<br />

48.<br />

49.<br />

50.<br />

51.<br />

52.<br />

53.<br />

54.<br />

55.<br />

56.<br />

57.<br />

58.<br />

59.<br />

60.


Capítulo<br />

IDENTIDADES TRIGONOMÉTRICAS<br />

DELA VARIABLEDOBLE<br />

10<br />

x<br />

Tan<br />

1<br />

Tanx<br />

2<br />

x<br />

2<br />

Tan<br />

x<br />

Sen<br />

x<br />

Cos<br />

Cos2x<br />

2SenxCosx<br />

Sen2x<br />

2x<br />

<strong>de</strong><br />

Tangente<br />

2x<br />

<strong>de</strong><br />

Coseno<br />

2x<br />

<strong>de</strong><br />

Seno<br />

2<br />

2<br />

2<br />

También :<br />

x<br />

Sen<br />

2<br />

1<br />

x<br />

2<br />

Cos<br />

2<br />

1<br />

x<br />

Cos<br />

2<br />

x<br />

2<br />

Cos<br />

2<br />

* Fórmulas <strong>de</strong> Degradación :<br />

x<br />

4<br />

Cos<br />

x<br />

2<br />

Cos<br />

4<br />

3<br />

x<br />

Cos<br />

8<br />

x<br />

2<br />

Cos<br />

1<br />

x<br />

Cos<br />

2<br />

x<br />

4<br />

Cos<br />

x<br />

2<br />

Cos<br />

4<br />

3<br />

x<br />

Sen<br />

8<br />

x<br />

2<br />

Cos<br />

1<br />

x<br />

Sen<br />

2<br />

4<br />

2<br />

4<br />

2<br />

* Propieda<strong>de</strong>s :<br />

I.<br />

x<br />

2<br />

Cot<br />

2<br />

Tanx<br />

Cotx x<br />

2<br />

Csc<br />

4<br />

x<br />

Csc<br />

x<br />

Sec<br />

2<br />

2<br />

2<br />

x<br />

2<br />

Csc<br />

2<br />

Tanx<br />

Cotx<br />

II.<br />

x<br />

2<br />

Sen<br />

1<br />

)<br />

Cosx<br />

Senx<br />

(<br />

x<br />

2<br />

Sen<br />

1<br />

)<br />

Cosx<br />

Senx<br />

(<br />

2<br />

2<br />

III.<br />

Cosx<br />

Senx<br />

x<br />

2<br />

Sen<br />

1<br />

Cosx<br />

Senx<br />

x<br />

2<br />

Sen<br />

1<br />

IV.<br />

1<br />

x<br />

2<br />

Sec<br />

Tanx<br />

x<br />

2<br />

Tan<br />

1<br />

x<br />

2<br />

Sec<br />

xTanx<br />

2<br />

Tan<br />

2<br />

Cos<br />

1<br />

Sec<br />

Sec<br />

Sec<br />

Sec<br />

Sec<br />

Sec<br />

x<br />

Cos2<br />

Cos2<br />

Cos2<br />

1 2<br />

Cos<br />

Cos<br />

Cos<br />

Sec<br />

Sec<br />

Sec<br />

Sec<br />

Sec<br />

Sec<br />

Sec<br />

Sec<br />

Sec<br />

Sec<br />

Sec<br />

Sec<br />

Sec


* Triángulo <strong>de</strong>l Ángulo Doble :<br />

1<br />

2<br />

Tan<br />

2<br />

1<br />

2<br />

Tan<br />

2Tan<br />

Sen2<br />

Cos2<br />

2Tan<br />

2<br />

1 Tan<br />

1<br />

1<br />

2<br />

Tan<br />

2<br />

Tan<br />

IDENTIDADES TRIGONOMÉTRICAS DE LA VARIABLE MITAD<br />

Sen<br />

x<br />

2<br />

Seno <strong>de</strong><br />

x<br />

2<br />

1<br />

Cosx<br />

2<br />

Cos<br />

x<br />

2<br />

Coseno <strong>de</strong><br />

x<br />

2<br />

1<br />

Cosx<br />

2<br />

x<br />

Don<strong>de</strong> el signo ( ) <strong>de</strong>pen<strong>de</strong>rá <strong>de</strong>l cuadrante en el que se ubique<br />

2<br />

Tangente <strong>de</strong><br />

x<br />

2<br />

x<br />

Tan<br />

2<br />

Cscx<br />

Cotx<br />

x<br />

Cot<br />

2<br />

Cscx<br />

Tangente <strong>de</strong><br />

x<br />

2<br />

Tan<br />

x<br />

2<br />

Cotangente <strong>de</strong><br />

x<br />

2<br />

Cotx<br />

1<br />

1<br />

Cosx<br />

Cosx


01. Si " " es un ángulo agudo y<br />

Calcular: " Sen 2 ".<br />

a)<br />

d)<br />

4<br />

.<br />

9<br />

9<br />

4<br />

5<br />

5<br />

02. Simplificar:<br />

03. Si:<br />

04. Si:<br />

05. Si:<br />

06. Si:<br />

07. Si:<br />

E<br />

b)<br />

2<br />

9<br />

5<br />

e)<br />

4<br />

8Sen<br />

5<br />

. Cos<br />

c)<br />

Sen<br />

2<br />

.<br />

3<br />

1<br />

9<br />

. Cos2<br />

5<br />

. Cos4<br />

a) Sen2 b) Sen8 c) Sen16<br />

d) Sen4 e) Sen32<br />

Sen<br />

2<br />

, calcular: Cos2<br />

5<br />

a) 2/5 b) 3/5 c) 4/5<br />

d) -3/5 e) -4/5<br />

Cos<br />

1<br />

, calcular: Cos2<br />

3<br />

a) -1/3 b) 1/3 c) 2/3<br />

3<br />

d) -2/3 e)<br />

3<br />

Tg<br />

1<br />

, calcular: Tg 2 .<br />

2<br />

a) 1/3 b) 2/3 c) 4/3<br />

d) 5/3 e) 7/3<br />

Tg<br />

3<br />

, hallar: Sen2<br />

2<br />

a) 11/13 b) 12/13 c) 14/15<br />

d) 13/15 e) 11/15<br />

Tg<br />

1<br />

, <strong>de</strong>terminar: Cos2<br />

5<br />

a) 1/3 b) -1/3 c) 2/3<br />

d) -2/3 e) 3/4<br />

08. Si: Sen<br />

7<br />

90º<br />

180º<br />

25<br />

Calcular: Sen2<br />

EJERCICIOS PROPUESTOS<br />

336<br />

a)<br />

625<br />

d)<br />

336<br />

625<br />

236<br />

b)<br />

625<br />

e)<br />

436<br />

625<br />

c)<br />

236<br />

625<br />

09. Si: Cos<br />

5<br />

180º<br />

270º<br />

13<br />

Calcule: Sen2<br />

a)<br />

120<br />

169<br />

60<br />

d)<br />

169<br />

120<br />

b)<br />

169<br />

e)<br />

140<br />

169<br />

10. Si: Tgx+Ctgx = n<br />

¿A qué es igual Sen2x?<br />

c)<br />

a) 2/n b) n/2 c) 2n<br />

d) 1/2n e) 1/n<br />

11. Si: Cosx<br />

2<br />

90º<br />

x 180º<br />

3<br />

x<br />

Calcule el valor <strong>de</strong>: Sen<br />

2<br />

6<br />

a)<br />

6<br />

d)<br />

6<br />

12<br />

b)<br />

e)<br />

6<br />

6<br />

2 6<br />

3<br />

6<br />

c)<br />

12<br />

60<br />

169<br />

12. Si: Sen<br />

7<br />

180º<br />

270º<br />

25<br />

Calcule el valor <strong>de</strong>:<br />

2<br />

a)<br />

10<br />

7 2<br />

d)<br />

10<br />

3 2<br />

b)<br />

10<br />

e)<br />

Sen<br />

2<br />

5 2<br />

10<br />

5 2<br />

c)<br />

10<br />

13. Si: Cos<br />

3<br />

90º<br />

180º<br />

4<br />

Calcule el valor <strong>de</strong>:<br />

2<br />

a)<br />

2<br />

d)<br />

2<br />

3<br />

2<br />

b)<br />

3<br />

e)<br />

Cos<br />

2<br />

2<br />

4<br />

2<br />

c)<br />

4


1<br />

14. Si: Cos , calcule: Cos<br />

2 3<br />

a) 1/3 b) 2/3 c) 3/4<br />

d) -1/3 e) -2/3<br />

15. Si: Cosx<br />

1<br />

90º<br />

x 180º<br />

3<br />

x<br />

Calcular el valor <strong>de</strong>: Tg<br />

2<br />

a) 3 2 b) 2 c) -3 2<br />

d) - 2 e) 5 2<br />

16. Si: Tg<br />

20<br />

180º<br />

270º<br />

21<br />

Calcule:<br />

Tg<br />

2<br />

a) -5/4 b) -5/2 c) 3/4<br />

d) -3/4 e) 1<br />

17. A qué es igual:<br />

a)<br />

d)<br />

Tg<br />

x<br />

b)<br />

2<br />

Ctg<br />

x<br />

e)<br />

8<br />

E<br />

Csc<br />

x<br />

4<br />

Ctg<br />

x<br />

c)<br />

2<br />

Ctg<br />

x<br />

8<br />

18. ¿A qué es igual: Ctg8º?<br />

Ctg<br />

x<br />

4<br />

Tg<br />

x<br />

8<br />

a) 3 b) 5 c) 7<br />

d) 9 e) 11<br />

19. Reducir: E = Sec40º-Tg40º<br />

a) Tg25º b) Ctg25º c) -Tg25º<br />

d) -Ctg25º e) 1<br />

20. Si:<br />

2<br />

Calcule:<br />

E<br />

Cos<br />

7.<br />

Sen<br />

3<br />

4<br />

a) 0 b) 1 c) 2<br />

d) 2 e) 2 2<br />

21. Reducir :<br />

2<br />

Cos<br />

2<br />

H = (Tanx + Cotx) Sen2x<br />

a) 1 b) 2 c) 3<br />

22. Si :<br />

3<br />

d) 4 e)<br />

2<br />

Sen2x<br />

Calcule :<br />

7<br />

a)<br />

9<br />

d)<br />

23. Si :<br />

2<br />

9<br />

2<br />

3<br />

b)<br />

e)<br />

el valor <strong>de</strong> Sen2<br />

3<br />

a)<br />

2<br />

E<br />

7<br />

9<br />

2<br />

7<br />

Sen<br />

6<br />

Sec<br />

2<br />

b)<br />

d) 1 e) 1<br />

es :<br />

3 1<br />

2<br />

4<br />

Sen x<br />

Cos<br />

6<br />

Csc<br />

2<br />

4<br />

Cos x<br />

2<br />

c)<br />

9<br />

1<br />

c) 1<br />

24. Simplificar la función f <strong>de</strong>finida por :<br />

f<br />

( x)<br />

2<br />

Sec x<br />

2<br />

Csc x<br />

a) 2Sec2x b) 2Sec2x<br />

c) 2Csc2x d) Secx + Cscx<br />

e) 2Csc2x<br />

25. Indique la expresión simplificada <strong>de</strong> :<br />

a)<br />

c)<br />

e)<br />

26. Si :<br />

M<br />

1<br />

1<br />

Cos2<br />

Cos4<br />

2<br />

4Cos b)<br />

1<br />

Sen<br />

2<br />

2<br />

2<br />

4Sen<br />

Cos<br />

5<br />

;<br />

13<br />

Halle : Cos<br />

2<br />

a)<br />

d)<br />

2<br />

13<br />

3<br />

13<br />

b)<br />

e)<br />

d)<br />

3<br />

13<br />

5<br />

26<br />

;<br />

1<br />

Cos<br />

2<br />

2<br />

1<br />

Csc<br />

2<br />

4<br />

3<br />

2<br />

c)<br />

;<br />

K<br />

2<br />

2<br />

2<br />

13<br />

3<br />

16<br />

;<br />

x<br />

,<br />

K<br />

Z


27. Señale el valor <strong>de</strong><br />

a)<br />

c)<br />

e)<br />

2<br />

2<br />

2<br />

2<br />

4<br />

2<br />

28. Reducir :<br />

29. Si :<br />

2<br />

1<br />

2<br />

H<br />

Cos<br />

8<br />

b)<br />

d)<br />

1<br />

2<br />

2<br />

2<br />

2<br />

2<br />

1<br />

1 Cos24º<br />

2<br />

2<br />

a) Cos6º b) Sen6º c) Sen3º<br />

d) Cos3º e) Sen12º<br />

hallar :<br />

Cos<br />

4<br />

y 180º 270º ,<br />

5<br />

Tan<br />

2<br />

4<br />

a) 3 b)<br />

5<br />

d)<br />

5<br />

4<br />

e) 1<br />

c) 3<br />

30. Si : Tan<br />

x<br />

n , don<strong>de</strong> x ,<br />

2<br />

entonces cuál <strong>de</strong> las siguientes alternativas es la correcta.<br />

a)<br />

b)<br />

c)<br />

d)<br />

e)<br />

Senx<br />

Senx<br />

Senx<br />

Senx<br />

Senx<br />

31. Sabiendo que :<br />

1 n<br />

2<br />

; Cosx<br />

2<br />

1 n<br />

1 x<br />

2<br />

; Cosx<br />

2<br />

1 x<br />

2n<br />

; Cosx<br />

2<br />

1 n<br />

2x<br />

; Cosx<br />

2<br />

1 x<br />

2<br />

3Sen<br />

x<br />

Halle el valor <strong>de</strong> :<br />

2<br />

1 n<br />

; Cosx<br />

2<br />

1 n<br />

2n<br />

2<br />

1 n<br />

2x<br />

2<br />

1 x<br />

1<br />

1<br />

1<br />

1<br />

2<br />

7Cos<br />

x<br />

n<br />

2<br />

2<br />

n<br />

x<br />

2<br />

2<br />

x<br />

2n<br />

2<br />

1 n<br />

a<br />

M = 3a 2b<br />

a) 9 b) 15 c) 13<br />

d) 11 e) 7<br />

bCos2x<br />

32. Reducir :<br />

M = Csc2x + Csc4x + Csc8x + Cot8x<br />

a) Tanx b) Cotx c)<br />

d)<br />

33. Reducir :<br />

a)<br />

d)<br />

Cot<br />

x<br />

e)<br />

2<br />

Tan<br />

x<br />

2<br />

2<br />

b)<br />

Tan<br />

x<br />

e)<br />

2<br />

Cot<br />

x<br />

4<br />

R<br />

Tan<br />

x<br />

2<br />

CscxCot<br />

x<br />

2<br />

CscxTan<br />

x<br />

2<br />

Tan<br />

x<br />

2<br />

2<br />

Cot<br />

x<br />

2<br />

2<br />

c)<br />

1<br />

1<br />

Cot<br />

x<br />

2<br />

2<br />

34. Si se tiene un triángulo rectángulo ABC, recto en B con<br />

5<br />

A ángulo menor, la relación <strong>de</strong> catetos es .<br />

7<br />

Se tiene la relación :<br />

E = 7Cos2A + 5Sen2A<br />

Determinar el valor <strong>de</strong> E.<br />

a) 4 b) 5 c) 6<br />

d) 7 e) 8<br />

35.<br />

Encontrar aproximadamente el valor <strong>de</strong> :<br />

a)<br />

1<br />

2 3<br />

3<br />

1<br />

c)<br />

1<br />

2<br />

3<br />

3<br />

e) 2 3 2 6<br />

Tan<br />

25<br />

24<br />

b)<br />

1<br />

6 2<br />

5<br />

d)<br />

2<br />

36. Sea : a b c<br />

Simplificar la siguiente expresión :<br />

Sen(3a + 2b + 2c) Sen(a + 2b + 2c) + Cos(b + c)<br />

Cos(b + 2a + c)<br />

a) 1 b) 0 c) 1<br />

d) Cos2a e) Cos2b<br />

37. Si A, B y C son los ángulos internos <strong>de</strong> un triángulo y<br />

1<br />

Sen(A + B) Cos(A + B) =<br />

2<br />

¿Cuánto vale 1 + TanC?<br />

a) 0 b) 1 c) 2<br />

d) 1<br />

1<br />

e)<br />

2<br />

2<br />

2<br />

3<br />

3


38.<br />

U<br />

N<br />

I<br />

SecA<br />

SenA<br />

CosA<br />

Cos<br />

A<br />

2<br />

Cos<br />

A<br />

4<br />

Cos<br />

A<br />

2K<br />

Sen<br />

A<br />

2<br />

Sen<br />

A<br />

4<br />

Sen<br />

A<br />

2K<br />

K 1<br />

Simplificar la expresión :<br />

a) SenA CosA<br />

b)<br />

Sen<br />

A<br />

K<br />

U<br />

Cos<br />

A<br />

K<br />

c) 1 Sen<br />

A<br />

K<br />

d) CosA SenA<br />

e)<br />

Sen<br />

A<br />

K<br />

Cos<br />

A<br />

K<br />

N<br />

I<br />

2<br />

2<br />

2<br />

SenA<br />

Sen<br />

A<br />

2<br />

1<br />

CosA<br />

Sen<br />

A<br />

K<br />

39. Hallar la suma <strong>de</strong> los valores máximos y mínimos <strong>de</strong> la<br />

siguiente expresión :<br />

E<br />

ACos<br />

2<br />

A, B son constantes reales.<br />

x<br />

2<br />

B<br />

a) B b) A c)<br />

2<br />

A<br />

d)<br />

2<br />

40. Si :<br />

e) 0<br />

Sen 2x<br />

3<br />

;<br />

5<br />

calcular : 4 4<br />

Cos x Sen x<br />

4<br />

a) 1 b)<br />

5<br />

3<br />

d) 1 e)<br />

5<br />

x 0 ; ,<br />

4<br />

41. Halle el valor <strong>de</strong> la expresión :<br />

W<br />

c)<br />

BCosx<br />

3<br />

5<br />

Sen20º<br />

3Cos20º<br />

Sen40º<br />

Cos40º<br />

a) 2 b) 4 c) 1<br />

1<br />

d)<br />

2<br />

1<br />

e)<br />

4<br />

42. Halle "m" en la i<strong>de</strong>ntidad :<br />

Sen2xSen<br />

4<br />

x<br />

Sen<br />

a) 2 b) 4 c) 8<br />

d) 6 e) 3<br />

43. El valor <strong>de</strong> :<br />

( Cosa<br />

En función <strong>de</strong><br />

4<br />

2<br />

Cosb)<br />

a) 2Sen a b<br />

b)<br />

2<br />

x<br />

( Sena<br />

Sen<br />

a b<br />

es:<br />

2<br />

2<br />

4Sen<br />

c) Sen<br />

a b<br />

d) Sen<br />

2<br />

2<br />

e)<br />

2Sen<br />

2<br />

a b<br />

2<br />

Sen(<br />

mx)<br />

m<br />

a b<br />

2<br />

a b<br />

2<br />

44. Si : Tanx + Cotx 2 = Sen2y A<br />

A<br />

( Seny<br />

( Seny<br />

Cosy)<br />

2<br />

2<br />

Cosy)<br />

( Seny<br />

( Seny<br />

hallar :<br />

4 4<br />

S Tan x Cot x<br />

a) 4 b) Sen 2y<br />

4<br />

a) 4<br />

d) 1<br />

e) 2<br />

45. Sabiendo que :<br />

c) Sen2y<br />

2<br />

Senb)<br />

SenxSeny<br />

3<br />

4<br />

; x y ,<br />

hallar : Cos2(x y)<br />

1<br />

a)<br />

4<br />

d)<br />

7<br />

8<br />

46. Si : KSen<br />

2<br />

b)<br />

7<br />

e)<br />

8<br />

1<br />

4<br />

Cos<br />

2<br />

Siendo : Sen 0<br />

Será :<br />

a) ( K<br />

2<br />

K<br />

2<br />

)<br />

P<br />

2<br />

c)<br />

1 Sen<br />

2<br />

Sen<br />

b) K<br />

K<br />

1<br />

2<br />

Csc<br />

c) 1<br />

K K<br />

d) 1<br />

K K<br />

e)<br />

K<br />

K<br />

1<br />

1<br />

Cosy)<br />

2<br />

2<br />

Cosy)<br />

,


47. Expresar en función <strong>de</strong> Tanx, la expresión:<br />

E<br />

a)<br />

2(<br />

Tan2x<br />

Sec2x)<br />

Cot2x<br />

1<br />

1<br />

Tanx<br />

Tanx<br />

2<br />

b)<br />

2<br />

Sec 2x<br />

1<br />

1<br />

Tanx<br />

Tanx<br />

c) 1 2Tanx d) Tanx + 1<br />

e) 1 Tanx<br />

48. Si : Tan<br />

m<br />

; n 0 ,<br />

n<br />

2<br />

Tan 2x<br />

entonces el valor <strong>de</strong> nCos2 mSen2<br />

es :<br />

a) m + n b) 2m + n c) 2m n<br />

d) m e) n<br />

49. Si :<br />

Y Tan<br />

2<br />

xSec<br />

2<br />

x<br />

2 2<br />

Cot xCsc x ,<br />

entonces :<br />

a) y 16Csc<br />

4<br />

x<br />

3Sec<br />

2<br />

x<br />

4<br />

c) y Csc16x<br />

d) y<br />

4<br />

e) y Csc 2x<br />

3Csc<br />

2<br />

x<br />

b) y 16Csc<br />

4<br />

2 x<br />

16Cscx<br />

4<br />

50. Sea la ecuación :<br />

mSen<br />

x<br />

2<br />

nCos<br />

x<br />

2<br />

p 0<br />

¿Bajo cuál <strong>de</strong> las siguientes relaciones entre m, n y p, el<br />

valor <strong>de</strong><br />

Tan<br />

x<br />

es único?<br />

4<br />

2 2 2<br />

a) m n p b)<br />

2<br />

m<br />

2<br />

p<br />

2<br />

n<br />

2 2 2<br />

c) n p m d) m<br />

2<br />

n<br />

2<br />

2p<br />

e) 2 2<br />

m n p<br />

51. Si x es un ángulo en el primer cuadrante y<br />

a<br />

b<br />

expresión :<br />

1<br />

2<br />

Tanx ; encontrar el valor <strong>de</strong> la siguiente<br />

a)<br />

d)<br />

2a<br />

a b<br />

2a<br />

2a<br />

b<br />

E<br />

b)<br />

e)<br />

Sen2x<br />

Cscx Senx<br />

b<br />

a b<br />

ab<br />

a b<br />

c)<br />

1<br />

2b<br />

a 2b<br />

a<br />

b<br />

52. El valor <strong>de</strong> X al simplificar la expresión :<br />

X<br />

1<br />

1<br />

Tan<br />

Tan<br />

a) 1 Sen2<br />

b) 1 Sen2<br />

c) 1 d) 1<br />

e) Sen2<br />

53. Si : Tan ( A 45º<br />

)<br />

a<br />

a<br />

1<br />

,<br />

1<br />

hallar : Sen2A<br />

2a<br />

a) 2<br />

1 a<br />

2a<br />

d) 2<br />

1 a<br />

b)<br />

e)<br />

2<br />

1 Sen2<br />

1 Sen2<br />

2a<br />

a<br />

2 c) 2<br />

a 1 1 a<br />

a<br />

2<br />

a<br />

54. Si : Tan(x + 45º) = n ; n 0 ,<br />

calcular : E = Sec2x Tan2x<br />

a)<br />

d)<br />

1<br />

n b) 2n c)<br />

1<br />

2n e) 2<br />

n<br />

55. La expresión :<br />

1<br />

Cos<br />

1 Sen<br />

a)<br />

Tan<br />

b) Tan<br />

4<br />

c) 2Tan d) Tan<br />

4<br />

2<br />

e) Tan<br />

2<br />

4<br />

56. Hallar el valor <strong>de</strong> :<br />

Tan2A<br />

Sabiendo que :<br />

TanA TanB = 1<br />

Sen2A<br />

2<br />

4Sen<br />

2<br />

A<br />

n<br />

2<br />

es equivalente a:<br />

Tan2B<br />

a) 2 b) 1 c) 0<br />

d) 1 e) 2<br />

57. Reducir la expresión :<br />

S<br />

1<br />

2<br />

2<br />

Sen<br />

2<br />

Sen (<br />

150º<br />

)<br />

4<br />

4<br />

Tan<br />

5<br />

4<br />

2<br />

Sen (<br />

a) Cos( 30º<br />

2 ) b) Sen(<br />

30º<br />

2 )<br />

c) Sen2 d) Cos2<br />

e) Sen(<br />

60º<br />

2 )<br />

150º<br />

)


58. Calcular :<br />

E<br />

2<br />

a)<br />

2<br />

d)<br />

Sen<br />

4<br />

16<br />

1<br />

Cos<br />

2<br />

1<br />

2<br />

3<br />

8<br />

b)<br />

3<br />

e)<br />

2<br />

59. La siguiente suma :<br />

F<br />

1<br />

2<br />

Tan<br />

x<br />

2<br />

Sen<br />

4<br />

2<br />

2<br />

....<br />

1<br />

Tan<br />

n<br />

2<br />

x<br />

n<br />

2<br />

Es igual a :<br />

3<br />

16<br />

a)<br />

1<br />

Cot<br />

x<br />

Cotx<br />

n n<br />

2 2<br />

b)<br />

1<br />

Cot<br />

x<br />

Cotx<br />

2 n<br />

2<br />

c) Cotx<br />

d)<br />

1<br />

Cot<br />

x<br />

Cotx<br />

2 n<br />

2<br />

e)<br />

n n<br />

2 Cot(<br />

2 x)<br />

Cotx<br />

1<br />

Cos<br />

2<br />

3<br />

c)<br />

4<br />

1<br />

Tan<br />

x<br />

2 2<br />

2 2<br />

8<br />

......<br />

60. Si :<br />

Cos<br />

Cos<br />

Cos<br />

Halle : R<br />

a)<br />

c)<br />

e)<br />

Tan1º<br />

Tan2º<br />

Tan1º<br />

Tan4º<br />

Tan1º<br />

Tan6º<br />

Sen7º<br />

Sen1º<br />

Tan7º<br />

Tan1º<br />

Cos7º<br />

Cos3º<br />

Tan Tan Tan<br />

2 2<br />

b)<br />

d)<br />

2<br />

Cos7º<br />

Cos1º<br />

Sen9º<br />

Sen2º


Claves<br />

Claves<br />

a<br />

a<br />

a<br />

d<br />

a<br />

b<br />

b<br />

a<br />

a<br />

a<br />

a<br />

a<br />

d<br />

b<br />

b<br />

c<br />

b<br />

b<br />

d<br />

a<br />

d<br />

d<br />

a<br />

c<br />

d<br />

c<br />

e<br />

d<br />

c<br />

b<br />

e<br />

c<br />

a<br />

b<br />

c<br />

c<br />

a<br />

b<br />

d<br />

d<br />

a<br />

b<br />

d<br />

c<br />

c<br />

b<br />

e<br />

c<br />

b<br />

e<br />

c<br />

a<br />

a<br />

c<br />

b<br />

a<br />

b<br />

e<br />

b<br />

e<br />

01.<br />

02.<br />

03.<br />

04.<br />

05.<br />

06.<br />

07.<br />

08.<br />

09.<br />

10.<br />

11.<br />

12.<br />

13.<br />

14.<br />

15.<br />

16.<br />

17.<br />

18.<br />

19.<br />

20.<br />

21.<br />

22.<br />

23.<br />

24.<br />

25.<br />

26.<br />

27.<br />

28.<br />

29.<br />

30.<br />

31.<br />

32.<br />

33.<br />

34.<br />

35.<br />

36.<br />

37.<br />

38.<br />

39.<br />

40.<br />

41.<br />

42.<br />

43.<br />

44.<br />

45.<br />

46.<br />

47.<br />

48.<br />

49.<br />

50.<br />

51.<br />

52.<br />

53.<br />

54.<br />

55.<br />

56.<br />

57.<br />

58.<br />

59.<br />

60.


Capítulo<br />

11<br />

Sen3x<br />

FÓRMULAS ESPECIALES:<br />

Sen3x<br />

DEGRADACIONES:<br />

PROPIEDADES :<br />

3Senx<br />

IDENTIDADES TRIGONOMÉTRICAS<br />

DELA VARIABLETRIPLE<br />

Seno <strong>de</strong> 3x Coseno <strong>de</strong> 3x Tangente <strong>de</strong> 3x<br />

Senx(<br />

2Cos2x<br />

3<br />

4Sen<br />

x<br />

3<br />

4Sen<br />

x<br />

Senx<br />

Cosx<br />

Tanx<br />

Cos3x<br />

11) 1 )<br />

Cos<br />

3x<br />

3Senx<br />

Sen(<br />

60º<br />

Cos(<br />

60º<br />

Tan ( 60º<br />

Sen3x<br />

3<br />

4Cos<br />

x<br />

Cosx(<br />

2Cos2x<br />

x)<br />

Sen(<br />

60º<br />

x)<br />

Cos(<br />

60º<br />

x)<br />

Tan ( 60º<br />

3Cosx<br />

3<br />

4Cos 4 4Cos 4 Cos<br />

x<br />

x)<br />

x)<br />

x)<br />

1)<br />

Tan 3x<br />

Tan 3x<br />

3Cosx<br />

1<br />

Sen3x<br />

4<br />

1<br />

Cos3x<br />

4<br />

Tan 3x<br />

3<br />

3Tanx<br />

Tan x<br />

2<br />

1 3Tan<br />

x<br />

Tanx<br />

Cos3x<br />

Tanx + Tan(60º+x) + Tan(120º+x) = 3Tan3x<br />

2Cos2x<br />

2Cos2x<br />

1<br />

1


01.Señala el equivalente <strong>de</strong> la expresión:<br />

Sen3x<br />

3<br />

Cos x<br />

Sen<br />

3<br />

x<br />

3<br />

Cos x<br />

a) Tgx b) Secx c) Cscx<br />

d) Ctgx e) N.A.<br />

02. Simplificar:<br />

E = (Tg2A+TgA)(Cos3A+CosA)Csc3A<br />

a) 1 b) 2 c) 3<br />

d) 4 e) N.A.<br />

03. La expresión que da Cos3x en términos <strong>de</strong> Cosx es:<br />

a) 3Cosx+4Cos 3 x b) 4Cosx3Cos 3 x<br />

c) 3Cosx-4cos 3 x d) 4Cos3x-3Cosx<br />

e) 3Cos3x-4Cosx<br />

04. El valor <strong>de</strong> la expresión:<br />

05. Si:<br />

Sen3a<br />

Sena<br />

Cos3a<br />

Cosa<br />

a) 5 b) 4 c) 3<br />

d) 2 e) 1<br />

Tgx<br />

1<br />

. Calcular: Tg3x.<br />

11<br />

a) 3,07 b) 0,27 c) 3,27<br />

d) 32 e) 0,21<br />

06. Sen2a = Cos3a, 0


16. Calcular:<br />

Tan9º+Cot9º-Tan27º-Cot27º<br />

a) 2 b) 4 c) 6<br />

d) 0 e) 8<br />

17. Calcular:<br />

3<br />

a)<br />

2<br />

d)<br />

6<br />

4<br />

18. Simplificar:<br />

2<br />

Cos85º(1+2Sen80º)<br />

1<br />

b)<br />

2<br />

e)<br />

5 1<br />

4<br />

c)<br />

6<br />

4<br />

Tan3 (2Cos2 -1)-(2Cos2 +1)Tan an<br />

a) Tan b) Cot c) 0<br />

d) Tan3 e) Cot3<br />

19. Calcular:<br />

3Cos 2 10º.Sec 2 50º.Sec 2 70º<br />

a) 64 b) 9/64 c) 1/64<br />

d) 192 e) 64/9<br />

20. Calcular:<br />

Sec<br />

2<br />

9<br />

8Cos<br />

a) 1 b) 2 c) 3<br />

d) 5 e) 6<br />

2<br />

2<br />

9<br />

21. Siendo : Cot 2 2 ; " " agudo.<br />

Calcular : Sen3<br />

7<br />

a)<br />

9<br />

d)<br />

23<br />

27<br />

b)<br />

7<br />

9<br />

17<br />

e)<br />

27<br />

22. Si : Cos 2x<br />

1<br />

,<br />

3<br />

hallar : Cos6x<br />

22<br />

a)<br />

27<br />

17<br />

d)<br />

27<br />

23<br />

b)<br />

27<br />

e)<br />

23. Hallar : Sen 111º<br />

8<br />

a)<br />

125<br />

23<br />

27<br />

108<br />

b)<br />

125<br />

23<br />

c)<br />

27<br />

c)<br />

22<br />

27<br />

117<br />

c)<br />

125<br />

2<br />

107<br />

d)<br />

125<br />

24. Sabiendo que :<br />

calcular :<br />

a)<br />

d)<br />

17 2<br />

36<br />

23 2<br />

36<br />

25. Siendo :<br />

Sen<br />

Calcular : C<br />

1<br />

a)<br />

3<br />

d)<br />

1<br />

3<br />

9<br />

e)<br />

125<br />

b)<br />

e)<br />

Cot<br />

C<br />

17 2<br />

36<br />

7 2<br />

36<br />

2<br />

3<br />

Cos3<br />

Cos<br />

2<br />

b)<br />

9<br />

e)<br />

26. Sabiendo que :<br />

2<br />

9<br />

2<br />

2<br />

Sen3<br />

c)<br />

c)<br />

Cos<br />

1<br />

,<br />

3 2<br />

calcular : P Sen3<br />

Csc<br />

2<br />

a)<br />

9<br />

d)<br />

2<br />

9<br />

4<br />

b)<br />

9<br />

e)<br />

4<br />

9<br />

c)<br />

;<br />

Sec<br />

23 2<br />

36<br />

7<br />

9<br />

7<br />

9<br />

27. Señale el valor <strong>de</strong> "Senx", si :<br />

Sen2x = Cos3x<br />

a)<br />

5 1<br />

4<br />

b)<br />

c) 1<br />

d) a y c son respuestas.<br />

e) a, b y c son respuestas.<br />

28. Reducir :<br />

A<br />

5<br />

4<br />

Sen3x<br />

Senx<br />

1<br />

Cos3x<br />

Cosx<br />

a) Cosx b) Sen2x c) Sen4x<br />

d) 4Cos2x e) 2<br />

IIC ,


29. Siendo : Sen<br />

1<br />

,<br />

3<br />

calcular : L<br />

Cos3<br />

Cos<br />

11<br />

a)<br />

3<br />

7<br />

b)<br />

2<br />

5<br />

d) 2 e)<br />

9<br />

30. Reducir :<br />

c)<br />

11<br />

3<br />

C = (Cos3x + 2Cosx) Tanx<br />

a) Sen3x Cosx b) Tan3x<br />

c) Sen3x d) Cos3x Senx<br />

e) Cot3x<br />

31. Si : Sen3x = 0,25 Senx,<br />

2<br />

calcule : K 5Tan<br />

x 1<br />

a) 2 b) 4 c) 6<br />

d) 8 e) 12<br />

32. Si : Tan3x = 5Tanx,<br />

calcule : |Tan2x|<br />

2<br />

a) 7 b) 14 c)<br />

5<br />

7<br />

d)<br />

3<br />

e) 5<br />

33. Al calcular el valor <strong>de</strong> :<br />

obtenemos :<br />

1 3<br />

F ,<br />

Sen10º<br />

Cos10º<br />

a) 1 b) 2 c) 3<br />

d) 5 e) 4<br />

34. El valor <strong>de</strong> :<br />

E = Cos80º Cos20º Cos40º es:<br />

3<br />

a) 2 b)<br />

4<br />

1<br />

d)<br />

2<br />

35. Simplificar :<br />

1<br />

e)<br />

8<br />

E<br />

1<br />

c) 4<br />

Sen20º<br />

3Sen20º<br />

a) 2Tan20º b) Tan40º c) 2Tan40º<br />

d) Tan20º e) Sec20º<br />

36. Simplificar :<br />

C<br />

Sen3x<br />

2Senx<br />

Cos3x<br />

a) Tanx b) Tanx c) Cotx<br />

d) Cotx e) Tan x<br />

2<br />

37. Siendo :<br />

Sen3x<br />

3<br />

Sen x<br />

Cos3x<br />

calcular : L = Tan3x Cotx<br />

3<br />

Cos x<br />

6<br />

a)<br />

13<br />

3<br />

d)<br />

13<br />

b)<br />

e)<br />

3<br />

13<br />

6<br />

13<br />

c)<br />

38. Calcular el máximo valor <strong>de</strong> :<br />

M<br />

3<br />

Tan3x<br />

. Cot x<br />

;<br />

12<br />

13<br />

a) 17 12 2 b) 17 12 2<br />

c) 12 17 2 d) 12 17 2<br />

e) 5 2<br />

39. Si : Sen<br />

18º<br />

5 1<br />

,<br />

4<br />

x<br />

1<br />

3<br />

,<br />

0 ;<br />

hallar el valor <strong>de</strong> M,<br />

si :<br />

MSec15º Sec9º = Sen15º Sen9º<br />

a)<br />

c)<br />

1<br />

8 5<br />

1<br />

4 5<br />

8<br />

4<br />

e) 4 5 1<br />

b)<br />

d)<br />

8<br />

5<br />

1<br />

5 1<br />

8<br />

40. Al simplificar la expresión :<br />

E = Sen6º Sen54º Sen66º<br />

Obtenemos :<br />

a) Sen12º b) 2Sen6º<br />

c) Sen18º d) 2Sen12º<br />

e)<br />

Sen18º<br />

4<br />

41. Calcular el valor aproximado <strong>de</strong> la expresión :<br />

S = Csc27º Sec27º<br />

a) 3 5 b) 3 5<br />

2


c) 2( 3 5)<br />

d) 5 5<br />

e)<br />

3 5<br />

2<br />

42. El valor <strong>de</strong> :<br />

Es igual a :<br />

x<br />

1<br />

4Cos20º<br />

3<br />

a) Cot10º b) Tan10º c) Cot20º<br />

d) Tan20º e) 2Tan10º<br />

43. Calcular el valor <strong>de</strong> ,.<br />

Sen3<br />

2<br />

Cos Sen Cos3<br />

2<br />

Sen Cos<br />

( Sen Cos<br />

2<br />

)<br />

a) 1 b) 1 c) 2<br />

1<br />

d) 2 e)<br />

2<br />

44. En el triángulo <strong>de</strong> la figura, hallar el ángulo<br />

que a sea doble <strong>de</strong> b.<br />

, <strong>para</strong><br />

a)<br />

c)<br />

e)<br />

a<br />

ArcCos<br />

3<br />

b)<br />

2<br />

ArcCos<br />

1<br />

d)<br />

4<br />

ArcCos<br />

3<br />

4<br />

45. Calcule:<br />

1<br />

a)<br />

2<br />

3<br />

d)<br />

2<br />

b b<br />

x y z<br />

M<br />

3<br />

b)<br />

4<br />

1<br />

e)<br />

4<br />

ArcCos<br />

2<br />

3<br />

ArcCos<br />

1<br />

2<br />

a<br />

3<br />

Sen 17º<br />

3<br />

Cos 13º<br />

Sen17º<br />

Cos13º<br />

3<br />

c)<br />

8<br />

46. Si :<br />

Sen3x Cscx + Cos3x Secx = K Cosp . x,<br />

calcular : K + p<br />

a) 2 b) 3 c) 4<br />

d) 6 e) 8<br />

47. Si : Cos39º = nCos13º,<br />

halle : Tan 13º<br />

2<br />

a)<br />

d)<br />

48. Si :<br />

3<br />

1<br />

2<br />

1<br />

halle :<br />

n<br />

n<br />

n<br />

n<br />

b)<br />

e)<br />

en términos <strong>de</strong> "n"<br />

2<br />

1<br />

1<br />

3<br />

n<br />

n<br />

n<br />

n<br />

Tan 3x<br />

n 1 ,<br />

Tanx n 1<br />

c)<br />

3<br />

1<br />

Senx en términos <strong>de</strong> "n"<br />

Sen3x<br />

1 2<br />

a) n + 1 b) ( n 1)<br />

c)<br />

n<br />

d) n 1 e)<br />

( n<br />

1)<br />

Sen3x<br />

Sen3y<br />

Sen3z<br />

49. Sabiendo que : n<br />

Senx Seny Senz<br />

,<br />

hallar :<br />

L<br />

Cos3x<br />

Cosx<br />

1<br />

Cos3y<br />

Cosy<br />

n<br />

n<br />

Cos3z<br />

Cosz<br />

a) n + 3 b) n 3 c) n + 6<br />

d) n 6 e) 2n 6<br />

50.<br />

Del gráfico, hallar la medida <strong>de</strong>l ángulo " "<br />

a<br />

17º<br />

43º<br />

13º<br />

4a<br />

a) 39º b) 17º c) 36º<br />

d) 51º e) 48º<br />

51. El valor <strong>de</strong> :<br />

a)<br />

128<br />

3<br />

2Sec<br />

2 2 2<br />

10º<br />

Sec 50º<br />

Sec 70º<br />

es :<br />

9<br />

b)<br />

64<br />

64<br />

d) 192 e)<br />

9<br />

1<br />

c)<br />

64<br />

52 El valor <strong>de</strong> :<br />

G = Cot24º Cot57º Cot24º Cot33º<br />

a) 2 b) 3 c) 2<br />

d) 1 e) 1


53. Hallar el valor <strong>de</strong> la expresión :<br />

M<br />

2 2 2<br />

Tan 20º<br />

Tan 40º<br />

Tan 80º<br />

a) 12 b) 9 c) 21<br />

d) 24 e) 33<br />

54. En el gráfico :<br />

calcular " "<br />

a)<br />

c)<br />

e)<br />

A<br />

ArcCos<br />

6<br />

b)<br />

7<br />

ArcCos<br />

9<br />

d)<br />

10<br />

ArcCos<br />

5<br />

6<br />

S<br />

1<br />

S<br />

2<br />

S1<br />

55. Del gráfico, calcular : Sen3<br />

3<br />

a)<br />

4<br />

2<br />

d)<br />

3<br />

A<br />

3<br />

b)<br />

8<br />

1<br />

e)<br />

6<br />

4<br />

2<br />

2<br />

3<br />

B<br />

95<br />

84<br />

2<br />

,<br />

D<br />

ArcCos<br />

8<br />

9<br />

ArcCos<br />

10<br />

11<br />

E<br />

F<br />

1<br />

c)<br />

3<br />

56. Des<strong>de</strong> un punto en tierra, se divisa lo alto <strong>de</strong> una torre;<br />

con un ángulo <strong>de</strong> elevación " ". Si nos acercamos<br />

una distancia igual a la altura <strong>de</strong> la torre, el ángulo <strong>de</strong><br />

elevación es " 90 º 2 ".<br />

Calcular el valor <strong>de</strong> :<br />

L<br />

Sec2<br />

a) 1 b) 2 c) 3<br />

d) 4 e) 6<br />

2<br />

S2<br />

Tan<br />

57. Calcular :<br />

L = Tan130º Tan10º + Tan70º Tan130º<br />

Tan10º Tan70º<br />

3<br />

C<br />

D<br />

C<br />

a) 3 b) 3 c) 2<br />

d) 2 e) 6<br />

x<br />

58. Del gráfico, hallar :<br />

y<br />

A<br />

B<br />

5º 45º 80º 20º<br />

D E<br />

x y<br />

a) 2Csc5º b) 2Csc10º<br />

c)<br />

2<br />

Csc5º<br />

2<br />

e)<br />

2<br />

Csc5º<br />

4<br />

59. Del gráfico, hallar : x<br />

a)<br />

c)<br />

e)<br />

m<br />

2<br />

n<br />

2<br />

m<br />

2<br />

m n<br />

m<br />

m n<br />

m<br />

m n<br />

n<br />

d)<br />

2<br />

Csc10º<br />

2<br />

2<br />

m<br />

n<br />

A B<br />

b)<br />

d)<br />

n<br />

2<br />

n<br />

2<br />

m n<br />

m<br />

m n<br />

n<br />

60. Del gráfico, hallar la longitud <strong>de</strong> CD<br />

A<br />

6º<br />

16<br />

a) 1,23 b) 2,23 c) 1,36<br />

d) 3,23 e) 2,32<br />

B<br />

C<br />

D<br />

x<br />

C<br />

C<br />

24º 36º<br />

D<br />

E


Claves<br />

Claves<br />

a<br />

b<br />

d<br />

d<br />

b<br />

b<br />

e<br />

c<br />

d<br />

d<br />

d<br />

c<br />

c<br />

c<br />

b<br />

b<br />

d<br />

c<br />

a<br />

e<br />

c<br />

e<br />

c<br />

d<br />

c<br />

c<br />

a<br />

e<br />

e<br />

c<br />

c<br />

d<br />

e<br />

e<br />

b<br />

b<br />

d<br />

a<br />

a<br />

e<br />

c<br />

c<br />

c<br />

e<br />

b<br />

d<br />

e<br />

b<br />

d<br />

a<br />

a<br />

c<br />

e<br />

a<br />

a<br />

a<br />

a<br />

e<br />

c<br />

a<br />

01.<br />

02.<br />

03.<br />

04.<br />

05.<br />

06.<br />

07.<br />

08.<br />

09.<br />

10.<br />

11.<br />

12.<br />

13.<br />

14.<br />

15.<br />

16.<br />

17.<br />

18.<br />

19.<br />

20.<br />

21.<br />

22.<br />

23.<br />

24.<br />

25.<br />

26.<br />

27.<br />

28.<br />

29.<br />

30.<br />

31.<br />

32.<br />

33.<br />

34.<br />

35.<br />

36.<br />

37.<br />

38.<br />

39.<br />

40.<br />

41.<br />

42.<br />

43.<br />

44.<br />

45.<br />

46.<br />

47.<br />

48.<br />

49.<br />

50.<br />

51.<br />

52.<br />

53.<br />

54.<br />

55.<br />

56.<br />

57.<br />

58.<br />

59.<br />

60.


Capítulo<br />

12<br />

TRANSFORMACIONES TRIGONOMÉTRICAS<br />

IDENTIDADES PARA LA SUMA Y PRODUCTO DE SENOS Y/O COSENOS<br />

CASO I : Para la suma o diferencia <strong>de</strong> dos Senos o Cosenos a producto.<br />

Demostración :<br />

Conocemos :<br />

Si sumamos (1) + (2) obtenemos :<br />

Hacemos un cambio <strong>de</strong> variable :<br />

Luego en (*) :<br />

Sea:<br />

Sen(<br />

x<br />

Sen(<br />

x<br />

Cos(<br />

x<br />

Cos(<br />

x<br />

SenA<br />

SenA<br />

CosA<br />

CosB<br />

y)<br />

y)<br />

y)<br />

y)<br />

SenB<br />

SenB<br />

CosB<br />

CosA<br />

2Sen<br />

2Sen<br />

2Cos<br />

2Sen<br />

SenxCosy<br />

SenxCosy<br />

CosxCosy<br />

CosxCosy<br />

A B<br />

2<br />

A B<br />

2<br />

A B<br />

2<br />

A B<br />

2<br />

Cos<br />

Cos<br />

Cos<br />

Sen<br />

CosxSeny<br />

CosxSeny<br />

SenxSeny<br />

SenxSeny<br />

A B<br />

2<br />

A B<br />

2<br />

A B<br />

2<br />

A B<br />

2<br />

.......... ........ (1)<br />

.......... ........ (2)<br />

.......... ........ (3)<br />

.......... ........ (4)<br />

Sen(x + y) + Sen(x - y) = 2Senx Cosy ........... (*)<br />

x<br />

x<br />

y<br />

y<br />

SenA<br />

A<br />

B<br />

obtenemos :<br />

SenB<br />

2Sen<br />

x<br />

A B<br />

2<br />

A B<br />

2<br />

Cos<br />

Las restantes i<strong>de</strong>ntida<strong>de</strong>s pue<strong>de</strong>n <strong>ver</strong>ificarse en forma análoga.<br />

CASO II<br />

Para el producto <strong>de</strong> dos términos, Senos y/o Cosenos a suma o diferencia.<br />

Siendo : x y<br />

2 Senx Cosy = Sen(x + y) + Sen(x y)<br />

2 Seny Cosx = Sen(x + y) Sen(x y)<br />

2 Cosx Cosy = Cos(x + y) + Cos(x y)<br />

2 Senx Seny = Cos(x y) Cos(x + y)<br />

y<br />

A B<br />

2<br />

A B<br />

2


SERIES TRIGONOMÉTRICAS :<br />

Para la suma <strong>de</strong> Senos o Cosenos cuyos ángulos están en progresión aritmética.<br />

n<br />

Sen(<br />

K 1<br />

n<br />

Cos(<br />

K 1<br />

( K<br />

( K<br />

Propiedad n Z<br />

1)<br />

r)<br />

1)<br />

r)<br />

Productorias n Z<br />

Sen<br />

nr<br />

2<br />

Sen<br />

r<br />

2<br />

Sen<br />

nr<br />

2<br />

Sen<br />

r<br />

2<br />

Sen<br />

Cos<br />

Cos<br />

2n<br />

2<br />

Cos<br />

2n<br />

Sen<br />

2n<br />

Cos<br />

2n<br />

Tan<br />

2n<br />

P<br />

1<br />

1<br />

P<br />

U<br />

2<br />

U<br />

2<br />

3<br />

Cos<br />

2n<br />

4<br />

Cos<br />

2n<br />

Sen<br />

2<br />

1 2n<br />

Cos<br />

2<br />

1 2n<br />

Tan<br />

2<br />

1 2n<br />

1<br />

1<br />

Don<strong>de</strong> :<br />

5<br />

Cos<br />

2n<br />

6<br />

Cos<br />

2n<br />

Sen<br />

3<br />

1 22n<br />

2<br />

n<br />

Cos<br />

1<br />

3<br />

2n<br />

Tan<br />

3<br />

1 2n<br />

n : # <strong>de</strong> términos<br />

r : razón <strong>de</strong> la P.A.<br />

P : primer ángulo<br />

U : último ángulo<br />

1<br />

1<br />

....<br />

....<br />

.... Sen<br />

n<br />

1 2n<br />

....<br />

Cos<br />

1 ....<br />

1 ....<br />

1 ....Cos Cos ....<br />

.... Tan<br />

n<br />

1 2<br />

n<br />

( 2n<br />

1)<br />

Cos<br />

2n<br />

1<br />

n<br />

2n<br />

2n<br />

Cos<br />

2n<br />

1<br />

1<br />

1<br />

1<br />

2n<br />

1<br />

n<br />

2<br />

1<br />

n<br />

2<br />

2n<br />

1<br />

1<br />

2<br />

1<br />

2


01. Reducir:<br />

E<br />

Sen5x<br />

Senx<br />

Cos2x<br />

a) 2Sen3xCos2x b) 2Sen3x+1<br />

c) 2Sen3x d) 2<br />

e) 2Cos3x<br />

02. Reducir:<br />

E<br />

Sen4x<br />

Sen2x<br />

Sen3xCosx<br />

a) 1 b) 2 c) 3<br />

d) 4 e) 5<br />

03. Reducir:<br />

E<br />

Sen40º<br />

Sen20º<br />

Cos10º<br />

a) 1 b) 1/2 c) 1/4<br />

d) 2Sen10º e) Cos10º<br />

04. Reducir:<br />

E<br />

Cos3x<br />

Cosx<br />

Cos2x.<br />

Cosx<br />

a) 1 b) 2 c) Sen3x<br />

d) Sen2x e) Cosx<br />

05. Reducir:<br />

E<br />

Sen7x<br />

Sen5x<br />

Sen6xCosx<br />

a) 1 b) 2 c) 3<br />

d) Senx e) Cosx<br />

06. Reducir:<br />

E<br />

Sen5x<br />

Sen3x<br />

2Cos4<br />

xCosx<br />

a) 1 b) 2 c) Senx<br />

d) Tanx e) Cotx<br />

07. Reducir:<br />

E<br />

Sen17º<br />

Sen3º<br />

2Sen7º<br />

Sen10º<br />

a) 1 b) 2 c) Tan10º<br />

d) Cot10º e) Tan3º<br />

08. Reducir:<br />

E<br />

Sen20º<br />

Cos50º<br />

Sen80º<br />

a) 1 b) -1 c) 2<br />

d) -2 e) 3<br />

EJERCICIOS PROPUESTOS<br />

09. Reducir:<br />

E<br />

Sen80º<br />

Sen20º<br />

Cos20º<br />

Cos80º<br />

a) 1 b) 2 c) Tan50º<br />

3<br />

d) 3 e)<br />

3<br />

10. Reducir:<br />

E = (Sen70º+Cos70º).Sec25º<br />

2<br />

a) 1 b) 2 c)<br />

2<br />

d) 1/2 e) 2<br />

11. Simplificar:<br />

E<br />

Sen3x<br />

Cos3x<br />

Senx<br />

Cosx<br />

a) Tanx b) Cotx c) Tan2x<br />

d) Cot2x e) 2<br />

12. Simplificar:<br />

E<br />

Sen7x<br />

Cos3x<br />

Sen3x<br />

Cos7x<br />

a) Tan2x b) Cot2x c) Tan4x<br />

d) Cot4x e) 1<br />

13. Simplificar:<br />

E<br />

Cosx Cos3x<br />

Sen2x<br />

a) Senx b) -Senx c) 2Senx<br />

d) -2Senx e) Cos2x<br />

14. Simplificar:<br />

E<br />

Senx<br />

Cosx<br />

Sen3x<br />

Cos3x<br />

Sen5x<br />

Cos5x<br />

a) Tanx b) Tan2x c) Tan3x<br />

d) Tan4x e) Tan5x<br />

15. Transformar a producto:<br />

E = Sen2x + Sen4x + Sen6x + Sen8x<br />

a) Sen5xCos2xCosx b) 4Sen5xCos2xCosx<br />

c) 4Cos5xCos2xCosx d) Cos5xCos2xCosx<br />

e) 4Sen2xCos3xCosx<br />

16. Reduzca:<br />

G<br />

Sen70º<br />

Sen10º<br />

Cos70º<br />

Cos10º<br />

a) Tan40º b) Cot40º c) 3<br />

3<br />

d)<br />

3<br />

e) Tan20º


17. Reduzca :<br />

H<br />

Sen7x<br />

Senx<br />

Cosx Cos7x<br />

a) Tan3x b) Cot3x c) Tan4x<br />

d) Cot4x e) Cot4x<br />

18. Simplifique :<br />

G<br />

Sen20º<br />

Sen40º<br />

Sen60º<br />

Cos10º<br />

Cos30º<br />

Cos50º<br />

a) 3Sen40º b)<br />

3<br />

Sen40º<br />

2<br />

c)<br />

2<br />

Sen40º<br />

3<br />

e)<br />

3<br />

Sen40º<br />

4<br />

d) 2Sen40º<br />

19. Transforme a producto :<br />

R = Sen3x + Sen5x + Sen9x + Sen11x<br />

a) 4 Cosx . Cos3x . Sen7x<br />

b) 2 Cosx . Cos3x . Sen7x<br />

c) 4 Cos2x . Cos3x . Sen7x<br />

d) 2 Cos2x . Cosx . Sen7x<br />

e) 2 Cos2x . Cos3x . Sen7x<br />

20. En un triángulo ABC; reducir :<br />

L<br />

Sen2A<br />

Sen2B<br />

Sen(<br />

A B)<br />

a) 2CosC b) 2CosC c) 2SenC<br />

d) 2SenC e) CosC<br />

21. La expresión :<br />

Es igual a :<br />

Senx<br />

Cosx<br />

Seny<br />

Cosy<br />

x y<br />

a) Tan b) Sen<br />

2<br />

c) Cos<br />

x y<br />

2<br />

d) Cot<br />

e)<br />

Sen(<br />

x<br />

Cos(<br />

x<br />

y)<br />

y)<br />

22. La expresión :<br />

es igual a :<br />

a)<br />

Sen4x<br />

Sen6x<br />

Senx<br />

Sen2x<br />

b) 1<br />

x y<br />

2<br />

x y<br />

2<br />

Sen3x<br />

Sen4x<br />

Cos2x<br />

c)<br />

Sen3x<br />

e) Sen2x<br />

d)<br />

Sen2x<br />

Sen3x<br />

23. La expresión :<br />

Senx + Sen3x + Sen5x + Sen7x<br />

es igual a :<br />

a) Sen4x + Sen12x<br />

b) Sen16x<br />

c) 4Senx Sen2x Cos4x<br />

d) Sen4x<br />

e) 4Cosx Cos2x Sen4x<br />

24. Transformar en producto la siguiente expresión :<br />

Cos4x<br />

Cos8x<br />

2<br />

2<br />

4Sen<br />

x<br />

2<br />

a) Cos2x Cos3x b) 4Cos2xSen<br />

3x<br />

2<br />

2<br />

c) 2Cos2xSen<br />

2x<br />

d) 4Cos2xCos<br />

3x<br />

2<br />

e) 4Cos4<br />

xCos 2x<br />

25. Transformar en producto la expresión :<br />

E = SenA + Sen2A + Sen3A<br />

a) 4Sen<br />

3A<br />

Cos<br />

A<br />

CosA<br />

2 2<br />

b)<br />

c)<br />

d)<br />

SenACos<br />

3A<br />

2<br />

2<br />

Cos<br />

3A<br />

SenASen<br />

A<br />

2 2<br />

4Cos<br />

3A<br />

SenASen<br />

A<br />

2 2<br />

e) 3Cos<br />

3A<br />

Cos2ACosA<br />

2<br />

26. La expresión :<br />

Sen4x<br />

es igual a :<br />

2<br />

Sen 2x<br />

CosxSenx<br />

Cosx<br />

Senx<br />

TanxSenx<br />

a) Tanx b) Cos2x Cos3x<br />

c) 2Senx Cos3x d) Sen2x Sen3x<br />

e) 2Sen3x Cosx<br />

27. Reducir:<br />

E = 2Sen3xCos2x - Senx<br />

a) Senx b) Sen3x c) Sen4x<br />

d) Sen5x e) Sen6x


28. Simplificar:<br />

E = 2Sen5xCos3x-Sen8x<br />

a) Senx b) Sen2x c) Sen3x<br />

d) Sen4x e) Sen5x<br />

29. Reducir:<br />

E = 2SenxCos3x+Sen2x<br />

a) 1 b) -1 c) Sen2x<br />

d) Sen4x e) Cos2x<br />

30. Reducir:<br />

E = 2Sen5xCosx-Sen6x<br />

a) Sen2x b) Sen4x c) 0<br />

d) 1 e) Senx<br />

31. Reducir: E = 2Cos40ºCos20º-Sen70º<br />

3<br />

a) 1 b) 1/2 c)<br />

2<br />

d) 3 e) 0<br />

32. Reducir: E = 2sen4xCos2x-Sen6x<br />

a) Senx b) Sen2x c) Sen3x<br />

d) Sen5x e) Sen4x<br />

33. Reducir: A = 2Cos5xCosx-Cos6x<br />

a) Cos2x b) Cos3x c) Cos4x<br />

d) Cos5x e) Cos8x<br />

34. Reducir: E = 2Sen5xSen3x+Cos8x<br />

a) Sen2x b) Cos2x c) Cos3x<br />

d) Cos4x e) Cos6x<br />

35. Reducir:<br />

E = 2Cos50ºCos10º-Cos40º<br />

3<br />

a) 1/2 b)<br />

2<br />

d) 3 e) 2 3<br />

36. Reducir:<br />

c) 1<br />

E = 2Sen3xSenx+Cos4x<br />

a) Cosx b) Cos2x c) Cos3x<br />

d) Cos4x e) Cos6x<br />

37. Calcular:<br />

E<br />

2Sen3xCosx<br />

Sen4x<br />

2Sen2x<br />

cos 4x<br />

Sen6x<br />

a) 1 b) -1 c) 0<br />

d) Sen6x e) Sen4x<br />

38. Calcular:<br />

E<br />

1<br />

4Cos80º<br />

Sen70º<br />

2Cos80º<br />

a) -1 b) 1/2 c) 1<br />

d) -1/2 e) 0<br />

39. Simplificar:<br />

E<br />

Cos4<br />

Cos3<br />

Cos5<br />

Sen2<br />

a) Sen2 b) Sen c) Cos<br />

d) Cos2 e) Sen4<br />

40. Reducir:<br />

E<br />

Cos2<br />

2Sen2x.<br />

Cos3x<br />

Senx<br />

2Sen4x.<br />

Cosx Sen3x<br />

a) 1 b) -1 c) Sen5x<br />

Sen5x<br />

d)<br />

Senx<br />

41. Reduzca :<br />

e) Cosx<br />

H<br />

2Sen3xCosx<br />

Sen4x<br />

2Cos5xCos4<br />

x Cos9x<br />

a) 2Senx b) 2Cosx c) Senx<br />

d) Cosx e)<br />

1<br />

Cosx<br />

2<br />

42. Si :<br />

P(x) = Sen3x Cos2x + Sen3x Cos4x Senx Cos6x<br />

Calcule : P<br />

30<br />

1<br />

a) 1 b)<br />

2<br />

3<br />

d) 3 e)<br />

2<br />

c) 2<br />

43. Halle el valor <strong>de</strong> la expresión :<br />

2<br />

a)<br />

4<br />

6<br />

d)<br />

3<br />

R<br />

2Sen40º<br />

Cos20º<br />

Sen20º<br />

2Cos35º<br />

Cos10º<br />

Cos25º<br />

3<br />

b)<br />

4<br />

2<br />

e)<br />

6<br />

6<br />

c)<br />

2


44. Si se <strong>de</strong>fine la función :<br />

f<br />

( x)<br />

halle : f ( x)<br />

máx<br />

1<br />

a) 1 b)<br />

2<br />

3<br />

d)<br />

4<br />

1<br />

e)<br />

4<br />

Cos<br />

45. Del gráfico, calcule "x"<br />

(Cos40º = 0,766)<br />

2<br />

9<br />

4<br />

x<br />

3<br />

c)<br />

2<br />

D<br />

Cos<br />

A<br />

50º<br />

10º<br />

x B<br />

a) 2,532 b) 3,156 c) 2,216<br />

d) 3,108 e) 2,748<br />

46. Si el ángulo A mi<strong>de</strong> rad<br />

13<br />

hallar el valor <strong>de</strong> :<br />

a) 1 b)<br />

1<br />

d)<br />

2<br />

e)<br />

F<br />

1<br />

2<br />

3<br />

2<br />

,<br />

9<br />

CosACos10A<br />

Cos2A<br />

Cos4<br />

A<br />

2<br />

c)<br />

3<br />

47. Dada la expresión 2 Sen<br />

x<br />

Cos2x<br />

,<br />

2<br />

indicar si es igual a :<br />

a)<br />

b)<br />

c)<br />

d)<br />

e)<br />

Sen<br />

Sen<br />

Sen<br />

Sen<br />

Cos<br />

5x<br />

2<br />

5x<br />

4<br />

5x<br />

2<br />

5x<br />

4<br />

5x<br />

4<br />

Sen<br />

Sen<br />

Sen<br />

Sen<br />

Cos<br />

3x<br />

2<br />

3x<br />

4<br />

3x<br />

2<br />

3x<br />

4<br />

3x<br />

4<br />

x<br />

C<br />

,<br />

48. Cuál <strong>de</strong> las siguientes expresiones equivale a : 2Cos6x<br />

Senx<br />

a) Cos7x + Sen5x<br />

b) Cos7x + Senx<br />

c) Sen7x + Sen5x<br />

d) Sen7x + Cosx<br />

e) Sen7x Sen5x<br />

49. La suma <strong>de</strong> los senos <strong>de</strong> tres arcos en progresión<br />

aritmética <strong>de</strong> razón<br />

2<br />

3<br />

es :<br />

50. Si :<br />

a) 1 b) 0 c) 1<br />

2<br />

d)<br />

3<br />

e) No se pue<strong>de</strong> <strong>de</strong>terminar.<br />

Sen<br />

Cos<br />

( a<br />

2<br />

2<br />

b<br />

Sen<br />

Cos<br />

0)<br />

a<br />

b<br />

Calcular : Cos(<br />

)<br />

2ab<br />

a) 2 2<br />

a b<br />

2 2<br />

a 3b<br />

c) 2 2<br />

a b<br />

2 2<br />

b a<br />

e)<br />

2ab<br />

51. Si :<br />

Senx + Seny = a<br />

Cosx Cosy = b<br />

calcular :<br />

1<br />

M<br />

a<br />

a)<br />

b<br />

a<br />

1<br />

d)<br />

b<br />

a<br />

2ab<br />

b) 2 2<br />

a b<br />

2 2<br />

b a<br />

d) 2 2<br />

b a<br />

aSen(<br />

x y)<br />

Cos(<br />

x<br />

Sen(<br />

x y)<br />

aCos(<br />

x<br />

b) ab c) a b<br />

a<br />

e)<br />

b<br />

52. Si : Sen2x + Sen2z = 0 y z x ,<br />

4<br />

los valores <strong>de</strong><br />

2<br />

Cos z<br />

2<br />

Cos x serán :<br />

a)<br />

b)<br />

c)<br />

2 2<br />

2<br />

,<br />

1<br />

2<br />

,<br />

2<br />

1<br />

2 1<br />

2<br />

2<br />

2<br />

2<br />

1 , 1 2<br />

2<br />

y)<br />

y)


d)<br />

e)<br />

1<br />

2<br />

, 1 2<br />

2<br />

2<br />

1 ,<br />

2<br />

2 2<br />

2<br />

53. Transforme a producto :<br />

W<br />

Cos2<br />

Cos2(<br />

Cos2<br />

)<br />

Cos2<br />

a) 2Cos(<br />

) Cos(<br />

) Cos(<br />

)<br />

b) 4Cos(<br />

) Cos(<br />

) Cos(<br />

)<br />

c) 2Sen(<br />

) Cos(<br />

) Cos(<br />

)<br />

d) 4Cos(<br />

) Sen(<br />

) Cos(<br />

)<br />

e) 4Cos(<br />

) Cos(<br />

) Cos(<br />

)<br />

54. Si : Cos2x Cos4x Cos8x = 0,5,<br />

calcule :<br />

A<br />

Tan7x<br />

Tan9x<br />

a) 0,6 b) 0,8 c) 1,6<br />

d) 1,8 e) 2,4<br />

55. Calcular el valor <strong>de</strong> la siguiente expresión:<br />

1<br />

Sec80º<br />

2<br />

2Sen70º<br />

a) Tan10º b) Cot10º c) 1<br />

d) 1 e)<br />

1<br />

Cot10º<br />

2<br />

56. La función trigonométrica :<br />

es equivalente a :<br />

a)<br />

b)<br />

c)<br />

( Cosx<br />

Sen<br />

3<br />

2<br />

x<br />

( CosxCos 2x)<br />

Sen<br />

f(<br />

x)<br />

CosxCos 2xCos<br />

Tanx<br />

Cosx<br />

SenxSen2x<br />

Cos2x)(<br />

CosxCos2x)<br />

3<br />

2<br />

x<br />

x<br />

2<br />

Tan2x<br />

Cos2x<br />

d)<br />

e)<br />

Cos2xCosxCos<br />

Sen<br />

3<br />

2<br />

x<br />

Sen 2xCos<br />

2x<br />

Cosx Cos 2x<br />

x<br />

2<br />

57. Si : Seny = 2Sen(2x + y),<br />

entonces : Tan (x + y) es igual a :<br />

a) 2Tanx b) 4Tanx c) 5Tanx<br />

d) 3Tanx e) Tanx<br />

58. Si : 2Sen5x = 3Sen3x,<br />

hallar :<br />

M<br />

2<br />

25Cot<br />

4x<br />

a) 2 b) 1 c) 2<br />

d) 1 e) 0<br />

59. Simplificar :<br />

a) 2Tan20º b) Tan40º<br />

c) 2Tan40º d) Tan20º<br />

e) Sec20º<br />

E<br />

1<br />

2<br />

Cot x<br />

Sen20º<br />

3Sen20º<br />

60.<br />

Calcular el valor aproximado <strong>de</strong> la expresión :<br />

S = Csc27º Sec27º<br />

a) 3 5 b) 2 3 5<br />

c)<br />

3 5 d) 3 5<br />

2<br />

e) 5 5


Claves<br />

Claves<br />

c<br />

b<br />

a<br />

b<br />

b<br />

d<br />

d<br />

a<br />

d<br />

b<br />

a<br />

b<br />

c<br />

c<br />

b<br />

a<br />

d<br />

c<br />

a<br />

b<br />

a<br />

d<br />

e<br />

d<br />

a<br />

e<br />

d<br />

b<br />

d<br />

b<br />

b<br />

b<br />

c<br />

b<br />

a<br />

b<br />

b<br />

c<br />

b<br />

a<br />

a<br />

b<br />

c<br />

d<br />

a<br />

b<br />

c<br />

e<br />

b<br />

d<br />

d<br />

e<br />

b<br />

a<br />

d<br />

c<br />

d<br />

e<br />

b<br />

b<br />

01.<br />

02.<br />

03.<br />

04.<br />

05.<br />

06.<br />

07.<br />

08.<br />

09.<br />

10.<br />

11.<br />

12.<br />

13.<br />

14.<br />

15.<br />

16.<br />

17.<br />

18.<br />

19.<br />

20.<br />

21.<br />

22.<br />

23.<br />

24.<br />

25.<br />

26.<br />

27.<br />

28.<br />

29.<br />

30.<br />

31.<br />

32.<br />

33.<br />

34.<br />

35.<br />

36.<br />

37.<br />

38.<br />

39.<br />

40.<br />

41.<br />

42.<br />

43.<br />

44.<br />

45.<br />

46.<br />

47.<br />

48.<br />

49.<br />

50.<br />

51.<br />

52.<br />

53.<br />

54.<br />

55.<br />

56.<br />

57.<br />

58.<br />

59.<br />

60.<br />

4


Capítulo<br />

13<br />

FUNCIONES TRIGONOMÉTRICAS REALES<br />

DEVARIABLEREAL<br />

INTRODUCCIÓN<br />

Dentro <strong>de</strong>l análisis matemático, el concepto <strong>de</strong> función es materia <strong>de</strong> un largo estudio <strong>de</strong>bido a su flexibilidad <strong>para</strong><br />

representar vía mo<strong>de</strong>los matemáticos una cierta realidad que se <strong>de</strong>sea investigar, ya sea <strong>para</strong> prevenir u optimizar.<br />

En ese contexto las funciones trigonométricas, <strong>de</strong>bido a sus características <strong>de</strong> periodicidad, juegan un rol importante en la<br />

representación <strong>de</strong> fenómenos periódicos, como las transmisiones radiales por ejemplo; por ello su estudio es imprescindible.<br />

DEFINICIÓN DE FUNCIÓN TRIGONOMÉTRICA<br />

Por ejemplo :<br />

Si queremos algunos pares or<strong>de</strong>nados :<br />

F.T. = {(x ;y) / y = R.T. (x) ; x D(F.T.)}<br />

F.<br />

T.(<br />

Tangente)<br />

F.<br />

T.(<br />

Tangente)<br />

(0<br />

; 0)<br />

,<br />

{( x;<br />

y)<br />

/<br />

; 1<br />

4<br />

y<br />

,<br />

Tanx ; x<br />

;<br />

3<br />

3<br />

,<br />

2<br />

3<br />

D(Tan) }<br />

CONSIDERACIÓN I :<br />

Para el análisis <strong>de</strong> cada una <strong>de</strong> las funciones trigonométricas, tendremos que recordar las representaciones, en la circunferencia<br />

trigonométrica, <strong>de</strong> las Razones Trigonométricas, así como algunas propieda<strong>de</strong>s adicionales.<br />

A’<br />

Sen<br />

Sen<br />

Cuadro <strong>de</strong> Variaciones I<br />

B<br />

B’<br />

y<br />

Sen<br />

Sen<br />

Sen<br />

Cos<br />

Tan<br />

A<br />

x<br />

0<br />

0<br />

0<br />

1<br />

A’<br />

2<br />

1<br />

0<br />

Cos<br />

Cos<br />

2<br />

1<br />

0<br />

B<br />

B’<br />

0<br />

y<br />

1<br />

0<br />

Cos<br />

Cos<br />

0<br />

0<br />

1<br />

A<br />

3<br />

2<br />

1<br />

0<br />

x<br />

;<br />

A’<br />

3<br />

2<br />

0<br />

1<br />

3<br />

2<br />

1<br />

0<br />

0<br />

, ...<br />

B<br />

B’<br />

y<br />

Tan<br />

A<br />

x<br />

Tan


A<strong>de</strong>más, no olvi<strong>de</strong> que en la C.T. mostrada, los arcos con extremo en :<br />

y<br />

B<br />

A es <strong>de</strong> la forma :<br />

A’ A<br />

Pero si <strong>de</strong>bido a alguna condición; pue<strong>de</strong> estar ubicado en :<br />

B’<br />

A o A' ; es <strong>de</strong> la forma : n ; n Z<br />

B o B' ; es <strong>de</strong> la forma : ( 2n<br />

1)<br />

; n Z<br />

2<br />

A,A' ; B o B' ; es <strong>de</strong> la forma :<br />

n<br />

2<br />

; n Z<br />

Por ejemplo : si nos pidiesen hallar " " que cumple :<br />

x<br />

B es <strong>de</strong> la forma :<br />

2n<br />

A' es <strong>de</strong> la forma : (2n<br />

B' es <strong>de</strong> la forma : (4n<br />

(4n 1)<br />

2<br />

1)<br />

Sen 0 " " tiene su extremo en A o A' n ; n Z<br />

Sen 1 " " tiene su extremo en B<br />

Cos 0 " " tiene su extremo en B o B'<br />

3)<br />

2<br />

; n<br />

; n<br />

;<br />

;<br />

n<br />

n<br />

( 4n<br />

1)<br />

; n Z<br />

2<br />

( 2n<br />

1)<br />

; n Z<br />

2<br />

Cos 1 " " tiene su extremo en A' ( 2n<br />

1)<br />

; n Z<br />

Sen 2 0 " 2 " tiene su extremo en A o A' 2 n<br />

ANÁLISIS DE LAS FUNCIONES TRIGONOMÉTRICAS<br />

I. FUNCIÓN TRIGONOMÉTRICA SENO<br />

;<br />

n<br />

2<br />

F.T.(Sen) = {(x ;y) / y = Senx ; x D(Sen)}<br />

Por lo visto en la representación y <strong>de</strong> acuerdo al cuadro <strong>de</strong> variaciones, tenemos :<br />

2<br />

Senx<br />

1<br />

Senx<br />

2<br />

1<br />

y<br />

0<br />

1<br />

Gráfica que recibe el nombre <strong>de</strong> sinusoi<strong>de</strong>; <strong>de</strong>s<strong>de</strong> el cual po<strong>de</strong>mos afirmar :<br />

2<br />

x<br />

1<br />

x<br />

2<br />

3<br />

2<br />

; n Z<br />

2 5<br />

2<br />

3 x<br />

Z<br />

Z<br />

Z<br />

Z


* D(Sen) = R<br />

mín<br />

* R(Sen) [ 1 ; 1]<br />

1 Senx 1<br />

máx<br />

* Es una función continua en R.<br />

* Es una función creciente y <strong>de</strong>creciente.<br />

* Es una función periódica : T 2 (periodo principal)<br />

* Es una función impar : Sen( x) = Senx<br />

* No es inyectiva.<br />

II. FUNCIÓN TRIGONOMÉTRICA COSENO<br />

F.T.(Cos) = {(x ;y) / y = Cosx ; x D(Cos)}<br />

Por lo visto en la representación y <strong>de</strong> acuerdo al cuadro <strong>de</strong> variaciones, tenemos :<br />

y<br />

2<br />

1<br />

Cosx<br />

1<br />

0<br />

Cosx<br />

2<br />

1<br />

Gráfica que recibe el nombre <strong>de</strong> cosinusoi<strong>de</strong>; ; <strong>de</strong>s<strong>de</strong> el cual po<strong>de</strong>mos afirmar :<br />

* D (Cos) = R<br />

mín<br />

* R(Cos) [ 1 ; 1]<br />

1 Cosx 1<br />

máx<br />

* Es una función continua en R.<br />

* Es una función creciente y <strong>de</strong>creciente.<br />

* Es una función par : Cos( x) = Cosx<br />

* Es una función periódica : T 2 (periodo principal)<br />

* No es inyectiva.<br />

x<br />

1<br />

III. FUNCIÓN TRIGONOMÉTRICA TANGENTE<br />

2<br />

x<br />

2<br />

3<br />

2<br />

2<br />

5<br />

2<br />

F.T.(Tan) = {(x ; y) / y = Tanx ; x D(Tan)}<br />

De acuerdo a la representación en la C.T. y el cuadro <strong>de</strong> variaciones; y con el <strong>de</strong>talle adicional que la tangente no se<br />

<strong>de</strong>fine <strong>para</strong> todo arco cuyo extremo coinci<strong>de</strong> con B o B', (en la C.T.), es <strong>de</strong>cir, los arcos <strong>de</strong> la forma ( 2n<br />

pertenecen al dominio <strong>de</strong> la función.<br />

y<br />

1)<br />

2<br />

, n Z no<br />

2<br />

Tan<br />

0<br />

Tan<br />

2<br />

Asíntotas<br />

3<br />

2<br />

2 5<br />

2<br />

3<br />

x<br />

3<br />

x


A la curva se le va a <strong>de</strong>nominar tangentoi<strong>de</strong>; y <strong>de</strong> allí podremos afirmar :<br />

*<br />

D(<br />

Tan)<br />

R<br />

( 2n<br />

1)<br />

2<br />

; n<br />

* R(<br />

Tan)<br />

R Tanx<br />

*<br />

*<br />

No se <strong>de</strong>fine en ( 2n<br />

1)<br />

; n Z<br />

2<br />

Es una función creciente en cada cuadrante.<br />

* Es una función impar : Tan( x) = Tanx<br />

* Es una función periódica : T (período principal)<br />

* No es inyectiva.<br />

CONSIDERACIÓN II :<br />

A’<br />

Z<br />

y<br />

Cot B Cot<br />

B’<br />

A<br />

A’<br />

x<br />

Csc<br />

B’<br />

Nótese <strong>de</strong> los gráficos, aparte <strong>de</strong> las representaciones <strong>de</strong> las R.T.; que la cotangente, secante y cosecante no se <strong>de</strong>finen<br />

respectivamente, <strong>para</strong> arcos cuyo extremo coinci<strong>de</strong> con :<br />

A y A' n ; n Z<br />

B y B' ( 2n<br />

1)<br />

2<br />

; n Z<br />

A y A' n ; n Z<br />

Cuadro <strong>de</strong> variaciones II :<br />

Cot<br />

Sec<br />

Csc<br />

0<br />

1<br />

2<br />

0<br />

2<br />

0<br />

1 1<br />

IV. FUNCIÓN TRIGONOMÉTRICA COTANGENTE<br />

F.<br />

T.(<br />

Cot)<br />

{( x ; y) /<br />

y<br />

B<br />

1<br />

y<br />

Csc<br />

A’<br />

1<br />

Sec<br />

A<br />

3<br />

2<br />

x<br />

B<br />

3<br />

2<br />

0 0<br />

1<br />

Cotx ; x<br />

1<br />

y<br />

B’<br />

D(Cot) }<br />

2<br />

1<br />

Sec<br />

A<br />

x


De acuerdo a lo visto en la representación y en el cuadro <strong>de</strong> variaciones, tendremos :<br />

2<br />

Cot<br />

0<br />

y<br />

Cot<br />

2<br />

Asíntotas<br />

Curva que recibe el nombre <strong>de</strong> cotangentoi<strong>de</strong>; <strong>de</strong> don<strong>de</strong> po<strong>de</strong>mos afirmar :<br />

* D(<br />

Cot)<br />

R { n ; n Z}<br />

* R(<br />

Cot)<br />

R Cotx<br />

* No se <strong>de</strong>fine en n ; n Z<br />

* Es una función <strong>de</strong>creciente en cada cuadrante.<br />

* Es una función impar : Cot( x) = Cotx<br />

* Es una función periódica : T (periodo principal)<br />

* No es inyectiva.<br />

V. FUNCIÓN TRIGONOMÉTRICA SECANTE NT TE<br />

F.<br />

T.(<br />

Sec)<br />

Según la representación y variación, tendremos :<br />

y<br />

2<br />

1<br />

0<br />

1<br />

2<br />

{( {(x {( x ; y)<br />

/ y<br />

Curva <strong>de</strong>nominada secantoi<strong>de</strong>, <strong>de</strong> don<strong>de</strong> afirmamos :<br />

*<br />

D(<br />

Sec)<br />

R<br />

( 2n<br />

1)<br />

2<br />

1<br />

; n<br />

* R(<br />

Sec)<br />

; 1 ; Secx 1 o Secx 1<br />

*<br />

*<br />

No se <strong>de</strong>fine en ( 2n<br />

1)<br />

; n Z<br />

2<br />

Es una función creciente y <strong>de</strong>creciente<br />

* Es una función par : Sec( x) = Secx<br />

* Es una función periódica : T 2 (período principal)<br />

* No es inyectiva.<br />

Z<br />

3<br />

2<br />

Secx<br />

2<br />

3<br />

2<br />

;<br />

x<br />

5 3<br />

2<br />

2<br />

D(Sec) }<br />

Asíntota<br />

x<br />

x


VI. FUNCIÓN TRIGONOMÉTRICA COSECANTE<br />

F.<br />

T(<br />

Csc)<br />

2<br />

y<br />

0<br />

(x ; y) /<br />

1<br />

2<br />

1<br />

y Cscx ; x<br />

Curva a la que se <strong>de</strong>nomina cosecantoi<strong>de</strong>, <strong>de</strong> la cual afirmaremos :<br />

* D(<br />

Csc)<br />

R { n ; n Z}<br />

* R(<br />

Csc)<br />

; 1 1 ; Cscx 1 o Cscx 1<br />

* No se <strong>de</strong>fine en n ; n Z<br />

* Es una función creciente y <strong>de</strong>creciente<br />

* Esunafunción par : Csc( x) = Cscx<br />

* Es una función periódica : T 2 (periodo principal)<br />

* No es inyectiva.<br />

3<br />

2<br />

2<br />

D(Csc)<br />

5<br />

2<br />

Asíntota<br />

x


01. Halle la suma <strong>de</strong>l máximo y mínimo valor <strong>de</strong> la función:<br />

f(x) = 3+Senx<br />

a) 5 b) 6 c) 7<br />

d) 8 e) 9<br />

02. Indique el mínimo valor que asume la función:<br />

g(x) = 4-Cos 2 x<br />

a) 1 b) 3 c) 5<br />

d) 6 e) 7<br />

03. Determine el dominio <strong>de</strong> la función: f(<br />

x)<br />

4<br />

2<br />

Senx<br />

a) R {<br />

n<br />

/ n Z}<br />

b) R<br />

2<br />

c) R - {0} d) R { n / n Z}<br />

e) R<br />

{( 2n<br />

1)<br />

/ n<br />

3<br />

Z}<br />

04. Determine el dominio <strong>de</strong> la función: HH(<br />

H ( x<br />

)<br />

4<br />

Cos(<br />

1<br />

)<br />

x<br />

a) R b) R - {0} c) R - {1}<br />

d) R { n / n Z}<br />

e) R - {2}<br />

05. Graficar la función:<br />

y = F(x) = 2Senx; x [ 0;<br />

2 ]<br />

a) b)<br />

y<br />

1<br />

-1<br />

/2<br />

3 /2 2<br />

c) d)<br />

y<br />

2<br />

-2<br />

y<br />

e)<br />

1<br />

0<br />

2<br />

2<br />

x<br />

x<br />

x<br />

y<br />

1<br />

-1<br />

y<br />

2<br />

-2<br />

EJERCICIOS PROPUESTOS<br />

2<br />

2<br />

x<br />

x<br />

06. Graficar: y=f(x) = |Senx|; x [ 0;<br />

2 ]<br />

y<br />

1<br />

-1<br />

y<br />

1<br />

-1<br />

a) b)<br />

2<br />

c) d)<br />

e) N.A.<br />

2<br />

x<br />

x<br />

07. Dadas las funciones f y g <strong>de</strong>finidas por: f(x)=2Cosx y<br />

g(x) = 1+Cosx.<br />

Hallar un intervalo don<strong>de</strong> f(x) < g(x)<br />

a) b) c) < ;2 ><br />

2<br />

3<br />

d) < ; > e) <br />

2 2<br />

08. Determine el rango <strong>de</strong> la función: H(x)=3+3Cos 2 x<br />

a) [2,5] b) [2,4] c) [3,6]<br />

d) R e) [0,3]<br />

09. Determine el rango <strong>de</strong> la función: F(x)=4-2Sen 2 x<br />

a) [1,2] b) [2,4] c) [3,7]<br />

d) [-1,1] e) R<br />

10. Determine el rango <strong>de</strong>: g(x)=8Sen 2 x-1<br />

a) [-2,5] b) [-1,7] c) [2,4]<br />

d) [-3,3] e) R<br />

11. Determine el periodo <strong>de</strong>: y=f(x)=4Cos3x+7<br />

2<br />

a) 2 b)<br />

3<br />

3<br />

d)<br />

2<br />

e)<br />

y<br />

1<br />

0<br />

y<br />

0<br />

c) 3<br />

2<br />

2<br />

x<br />

x


12. ¿Cuál es el dominio <strong>de</strong> la función: f <strong>de</strong>finida por:<br />

f ( x)<br />

2Sen(<br />

x ) 1 ?<br />

a) R b) R-{1} c) [-1;1]<br />

d) R-{0} e) [0;+ ><br />

13. ¿Cuál es el dominio <strong>de</strong> la función g <strong>de</strong>finida por:<br />

g ( x)<br />

3Cos(<br />

1<br />

) 2 ?<br />

x<br />

a) R b) R + {0} c) [-1;1]<br />

d) R-{1} e) <br />

14. Determine el rango <strong>de</strong> la función f <strong>de</strong>finida por:<br />

f(<br />

x)<br />

2<br />

2Cos<br />

x Cosx 1 .<br />

a) [ 2;<br />

9<br />

] b) [ 2;<br />

7<br />

] c) [ 4;<br />

7<br />

]<br />

8 16<br />

8<br />

d) [ 4;<br />

7<br />

] e) [<br />

3<br />

;<br />

7<br />

]<br />

4 2 8<br />

15. Si f es una función <strong>de</strong>finida por:<br />

f(<br />

x)<br />

Sen<br />

2<br />

x<br />

2Senx<br />

5<br />

2<br />

Determine el valor <strong>de</strong>: E 2f<br />

4f<br />

máx mín<br />

a) 14 b) 15 c) 16<br />

d) 17 e) 18<br />

16. Graficar: y = |Sen4x|<br />

Indicar su periodo.<br />

a)<br />

8<br />

b)<br />

4<br />

d) e) 2<br />

c) 2<br />

17. Determine la extensión <strong>de</strong> la función:<br />

18. Si:<br />

H(<br />

x)<br />

CosxTanx Senx<br />

Tanx<br />

a) [-2;2] b) [-1;1] c) [1;2]<br />

d) [-1;5] e) R<br />

F(<br />

x)<br />

| Senx|<br />

1<br />

. Determine el rango <strong>de</strong> F.<br />

2<br />

Sen x 1<br />

a) <br />

d) e) R-{0}<br />

19. Si: g ( x)<br />

2 | Cosx | . Determine el rango <strong>de</strong> g.<br />

a) [ 0;<br />

2]<br />

b) [ 2;<br />

2]<br />

c) [ 2;<br />

3]<br />

d) [-1;1] e) [ 1;<br />

3]<br />

20. Hallar el rango <strong>de</strong> la función f <strong>de</strong>finida por:<br />

f(<br />

x)<br />

Senx<br />

Senx<br />

2<br />

;<br />

3<br />

x<br />

[ 0;<br />

2<br />

a) [ 0,<br />

1 / 2]<br />

b) [ 1/<br />

2,<br />

3 / 4]<br />

c) R<br />

d) [ 0,<br />

2]<br />

e) [ 1,<br />

1]<br />

21. Señale Verda<strong>de</strong>ro (V) o Falso (F) según corresponda<br />

en :<br />

I. La función : y = f(x) = Senx, posee un máximo en<br />

0 ;<br />

]<br />

II. La función y = f(x) = Senx, es inyectiva en<br />

2<br />

;<br />

2<br />

III. La función : y = f(x) = Senx, es impar.<br />

a) VVV b) VVF c) FVV<br />

d) VFV e) VFF<br />

22. Señale Verda<strong>de</strong>ro (V) o Falso (F) según corresponda<br />

en :<br />

I. La función : y = f(x) = Cosx, es inyectiva en<br />

; 2<br />

II. La función : y = f(x) = Cosx, es creciente en 0 ;<br />

III. La función : y = f(x) = Cosx, es par.<br />

a) VVV b) VFV c) VVF<br />

d) VFF<br />

e) FVV<br />

23. Señale Verda<strong>de</strong>ro (V) o Falso (F) según corresponda<br />

en :<br />

I. La función : y = f(x) = Tanx, tiene dominio :<br />

R<br />

( 2n<br />

1)<br />

2<br />

; n<br />

Z<br />

II. La función : y = f(x) = Tanx, es creciente en<br />

2<br />

;<br />

3<br />

2<br />

III. La función : y = f(x) = Tanx, es impar.<br />

a) VVV b) VVF c) FVV<br />

d) VFV e) VFF<br />

24. Se <strong>de</strong>fine la función :<br />

y = f(x) = Tan2x + 1<br />

¿Cuál será su dominio?<br />

a) R<br />

n<br />

; n Z<br />

2<br />

b) R ( 2n<br />

1)<br />

; n Z<br />

c) R ( 2n<br />

1)<br />

; n Z<br />

4<br />

d) R n ; n Z


e) R 2n<br />

; n Z<br />

25. Señale el dominio <strong>de</strong> la función :<br />

y<br />

g(<br />

x)<br />

a) R b) R<br />

Senx<br />

Cosx<br />

1<br />

1<br />

( 2n<br />

;<br />

(n<br />

1)<br />

2<br />

c) R n d) R ( 2n<br />

1)<br />

e) R<br />

n<br />

2<br />

26. Señale el rango <strong>de</strong> la función :<br />

y<br />

h(<br />

x)<br />

2<br />

2Sen<br />

x<br />

a) [0 ; 2] b) 3 ; 13<br />

c) 0 ; 13 d) [2 ; 3]<br />

e) 2 ; 13<br />

Z)<br />

2<br />

3Cos<br />

x<br />

27. Determine el rango <strong>de</strong> "F".<br />

F(x) = 3 + SenxCosx<br />

a) [2 ; 4] b) [3 ; 4]<br />

c)<br />

5<br />

2<br />

;<br />

e) [5 ; 7]<br />

7<br />

2<br />

28. Dada la función :<br />

d)<br />

h(x)<br />

Determine su rango<br />

a)<br />

c)<br />

e)<br />

3<br />

2<br />

;<br />

2 ;<br />

7<br />

2<br />

7<br />

2<br />

1 ;<br />

5<br />

4<br />

3<br />

2<br />

;<br />

5<br />

2<br />

2<br />

Cos x<br />

b) 1 ; 2<br />

d)<br />

5<br />

4<br />

;<br />

7<br />

2<br />

Senx<br />

29. Se <strong>de</strong>fine la función :<br />

y=f(x) = 2Csc3x 1<br />

¿Cuál es su dominio?<br />

a) R 3n<br />

; n Z<br />

b) R<br />

n<br />

; n Z<br />

3<br />

c) R<br />

n<br />

; n Z<br />

6<br />

d) R ( 2n<br />

1)<br />

; n Z<br />

3<br />

e) R ( 2n<br />

1)<br />

; n Z<br />

6<br />

30. ¿Cuál es el máximo valor que pue<strong>de</strong> tomar la función :<br />

f(x) = Sen(x 90º) en el intervalo [0 ; 72º]?<br />

a) Sen ( 20º) b) 1<br />

c)<br />

1<br />

2<br />

e) Sen 18º<br />

d) 0,55<br />

31. Si consi<strong>de</strong>ramos M el valor máximo que asume la<br />

función :<br />

f(x) = (3 Senx) (3 + Senx)<br />

y N el valor mínimo que asume la función:<br />

g(<br />

x)<br />

Luego : M . N resulta :<br />

Cosx<br />

1<br />

3<br />

a) 8 b) 8 c) 1<br />

d) 1 e) 0<br />

Cosx<br />

32. Para qué valores <strong>de</strong> x,<br />

Cosx<br />

0 x 2 se cumple Senx ><br />

a) 0 x<br />

b) 0<br />

4<br />

c) 0 x<br />

5<br />

d) 0<br />

4<br />

e)<br />

4<br />

x<br />

5<br />

4<br />

33. Si f es la función <strong>de</strong>finida por :<br />

f(<br />

x)<br />

x<br />

x<br />

3<br />

4<br />

7<br />

4<br />

2SenxCosx<br />

1<br />

1 SenxCosx<br />

1<br />

3<br />

x ; 0 entonces el rango <strong>de</strong> f es :<br />

2<br />

a)<br />

;<br />

4 b)<br />

5<br />

; 1<br />

3<br />

3<br />

c) 4<br />

; d)<br />

3<br />

e)<br />

4<br />

; 1<br />

3<br />

1 ;<br />

34. ¿Cuál o cuáles <strong>de</strong> las funciones dadas son inyectivas?<br />

I. f(x) = Senx 0 x<br />

II. g(x) = Cosx 0 x<br />

III. h(x) = Cotx 0 x<br />

a) Sólo I b) Sólo II<br />

c) Sólo III d) II y III<br />

e) I y II<br />

4<br />

3


35. Si f(x) = aSen(kx) ; g(x) = aCos(kx) son funciones<br />

cuyas gráficas se muestran en la siguiente figura.<br />

Calcular las coor<strong>de</strong>nadas <strong>de</strong>l punto P.<br />

2<br />

2<br />

g(x)<br />

a) ; 2<br />

3<br />

c)<br />

3<br />

;<br />

2<br />

2<br />

e)<br />

5<br />

; 2<br />

3<br />

f(x)<br />

P<br />

2<br />

3<br />

b)<br />

5<br />

; 2<br />

12<br />

d)<br />

5<br />

12<br />

36. Determinar el dominio máximo <strong>de</strong> la función :<br />

f(<br />

x)<br />

2<br />

a) n ; n Z<br />

4<br />

b) n ; n Z<br />

2<br />

c) n ; n Z<br />

4<br />

d) ( 2n<br />

1)<br />

; n Z<br />

4<br />

e) ( 2n<br />

1)<br />

; n Z<br />

2<br />

37. Dadas las proposiciones :<br />

;<br />

2<br />

Sen x<br />

2<br />

2<br />

4<br />

Sen x<br />

I. La función Senx es creciente en 0 ;<br />

1<br />

4<br />

II. La función Cosx es <strong>de</strong>creciente en 0 ;<br />

III. La función Tanx es creciente en<br />

¿Cuáles <strong>de</strong> ellas son <strong>ver</strong>da<strong>de</strong>ras?<br />

a) Sólo I b) Sólo II<br />

c) Sólo III d) I y II<br />

e) II y III<br />

38. El valor máximo que toma la función :<br />

f(<br />

x)<br />

2<br />

3Sen<br />

x<br />

2<br />

4Cos<br />

x<br />

0 ;<br />

2<br />

, x R , es :<br />

a) 3 b) 4 c) 5<br />

d) 6 e) 7<br />

39. El mayor valor que toma la función :<br />

f(x) = Cos2x + 3Sen2x + 2 es :<br />

a) 2 10 b) 6<br />

c) 3<br />

e) 5<br />

10 d) 1 10<br />

40. Hallar el mínimo valor <strong>de</strong> :<br />

17<br />

a)<br />

18<br />

45<br />

d)<br />

46<br />

M<br />

35<br />

b)<br />

36<br />

23<br />

e)<br />

24<br />

10<br />

2<br />

9Cos<br />

x<br />

27<br />

c)<br />

28<br />

Senx<br />

41. Hallar el rango <strong>de</strong> f(x) = | Cotx| Senx<br />

a) 1 ; 1 b) 1 ; 1<br />

c) 1 ; 1 d) 1 ; 1<br />

e) R 1 ; 1<br />

42. Si m y M son los valores mínimo y máximo<br />

respectivamente, <strong>de</strong> la función :<br />

f(<br />

x)<br />

Entonces m + M es :<br />

6<br />

Sen x<br />

6<br />

Cos x<br />

1<br />

a)<br />

2<br />

b) 1<br />

3<br />

c)<br />

2<br />

d) 2<br />

5<br />

e)<br />

4<br />

43. Si P = (x ; 1 a) es un punto que pertenece a la gráfica<br />

<strong>de</strong> la función Seno,<br />

hallar :<br />

A = Senx (1 Senx) (Cscx)<br />

a) 1 a<br />

a<br />

b)<br />

2<br />

d) a e) a 1<br />

1<br />

c)<br />

a<br />

44. El mínimo valor <strong>de</strong> la función :<br />

f(<br />

x)<br />

2<br />

Tan x ;<br />

1<br />

a) 0 b) c) 3<br />

3<br />

d) No existe el mínimo valor <strong>de</strong> f<br />

e) 1<br />

x<br />

3<br />

;<br />

5<br />

6


45. Dadas las funciones :<br />

y = f(x) = Sen2x |Senx| + Cos2x |Cosx|<br />

y = g(x) = Senx<br />

Se afirma :<br />

I. En<br />

II. En<br />

0 ;<br />

2<br />

III. En<br />

3<br />

; 2<br />

2<br />

tos.<br />

, sus gráficas se intersectan en 1 punto.<br />

;<br />

3<br />

, sus gráficas se intersecan en 1 punto.<br />

2<br />

IV. El periodo principal <strong>de</strong> "f" es .<br />

¿Cuántas son <strong>ver</strong>da<strong>de</strong>ras?<br />

a) 1 b) 2 c) 3<br />

d) Todas e) Ninguna<br />

46. Dada la función :<br />

h(<br />

x)<br />

Señale el dominio.<br />

a) 2n<br />

; (2n 1)<br />

, sus gráficas se intersectan en 2 pun-<br />

Senx<br />

b) ( 4n<br />

1)<br />

; (2n 1)<br />

2<br />

c) ( 4n<br />

3)<br />

; 2n 2<br />

2<br />

d)<br />

e)<br />

2n<br />

(4n<br />

; (4n<br />

1)<br />

2<br />

1)<br />

2<br />

; (4n<br />

3)<br />

2<br />

Cosx ; n<br />

47. Señalar cuál es la proposición falsa:<br />

FUNCIÓN<br />

)<br />

a<br />

b) Tanx<br />

c)<br />

d)<br />

e)<br />

Senx<br />

Cotx<br />

Cosx<br />

Secx<br />

R<br />

DOMINIO<br />

R<br />

R<br />

( 2n<br />

R<br />

R<br />

n<br />

1)<br />

2<br />

( n Z<br />

R<br />

R<br />

R<br />

Z<br />

RANGO<br />

[ 1 ; 1]<br />

[ 1 ; 1]<br />

)<br />

48. En el intervalo [ 0 ; 2 ] el siguiente gráfico correspon<strong>de</strong><br />

a :<br />

y<br />

3<br />

2<br />

3<br />

a) Senx + 2Cosx<br />

b) 4Cosx + 3Senx<br />

c) 2(Senx + Cosx)<br />

d) 3Senx + 2Cosx<br />

e) 3(Senx + Cosx)<br />

2<br />

49. La diferencia entre el valor máximo y el valor mínimo<br />

<strong>de</strong> la función :<br />

f(x) = |Senx| + |Cosx|<br />

Es aproximadamente igual a :<br />

3<br />

2<br />

a) 0,41 b) 0,42 c) 0,44<br />

d) 0,46 e) 0,91<br />

50. Hallar el máximo valor <strong>de</strong> :<br />

E<br />

Senx<br />

Senx<br />

Para :<br />

x<br />

4<br />

a)<br />

2 b) 1 c) 0<br />

d) 1 e) 2<br />

;<br />

4<br />

Cosx<br />

Cosx<br />

51. Si : f(x) = 1 Sen|x|<br />

Indicar Verda<strong>de</strong>ro (V) o Falso (F) <strong>para</strong> las siguientes<br />

proposiciones:<br />

I. f(x) es creciente en<br />

2<br />

;<br />

3<br />

2<br />

II. f(x) es <strong>de</strong>creciente en<br />

3<br />

2<br />

III. f(x) tiene como rango [0 ; 2]<br />

a) VFF b) VFV c) VVF<br />

d) VVV e) FVV<br />

52. Si R es el rango <strong>de</strong> la función f y<br />

f(<br />

x)<br />

Cos6x<br />

Cos4x<br />

Entonces, po<strong>de</strong>mos afirmar :<br />

;<br />

2<br />

Cos2x<br />

a) R 0 ; 1 b) R 1 ; 0<br />

c) R 0 ;<br />

1<br />

d) 1 ; 1 R<br />

2<br />

e) 0 ; 1 R<br />

2<br />

x<br />

Sen7x<br />

2Senx


53. Hallar el valor <strong>de</strong> :<br />

E f<br />

máx<br />

f<br />

mín<br />

Si : f(x) = 2Cosx (Cosx - Senx) - 1<br />

x<br />

2<br />

;<br />

5<br />

8<br />

a) 2 2 b) 1 c) 2<br />

d) 2 2 e) 1<br />

54. Hallar los valores x en el intervalo<br />

cuales existe f, si :<br />

0 ; <strong>para</strong> los<br />

a)<br />

c)<br />

e)<br />

3<br />

3<br />

3<br />

;<br />

;<br />

;<br />

2<br />

3<br />

2<br />

3<br />

5<br />

6<br />

f(<br />

x)<br />

1<br />

b)<br />

d)<br />

55. Señale : Rf Rg , si :<br />

f(<br />

x)<br />

g(<br />

x)<br />

Sen Senx<br />

Cos Senx<br />

Senx<br />

6<br />

6<br />

3Cosx<br />

3Cosx<br />

;<br />

;<br />

1<br />

5<br />

6<br />

5<br />

6<br />

a) [Sen2 ; 1] b) [ 1 ; Sen2]<br />

c) [Cos2 ; 1] d) [ 1 ; Cos2]<br />

e) [Cos2 ; Sen2]<br />

2<br />

2Cos<br />

x<br />

56. Determine el rango <strong>de</strong> la función f <strong>de</strong>finida por:<br />

f(x)=|Senx|+|Cosx|.<br />

a) [ 0;<br />

2]<br />

b) [<br />

1<br />

; 2]<br />

c)<br />

2<br />

[ 1;<br />

2]<br />

d) [ 0;<br />

1]<br />

e) [<br />

1<br />

; 1]<br />

2<br />

57. Dada la función f <strong>de</strong>finida por:<br />

f(x)=Sen2x+|Senx+Cosx|<br />

Hallar: f máx + f mín<br />

a) 2 b) 2 2 c)<br />

d) 3 e) 2(<br />

1 2)<br />

58. Determinar el periodo <strong>de</strong>:<br />

f(<br />

x)<br />

Sen<br />

x<br />

2<br />

3 2<br />

2<br />

Sen<br />

x<br />

3<br />

a) 12 b) 18 c) 24<br />

d) 48 e) 52<br />

Sen<br />

x<br />

4<br />

59. Si f es una función <strong>de</strong>finida por:<br />

f ( x)<br />

Senx Cosx Tanx Cotx ; halle el dominio <strong>de</strong><br />

dicha función, k Z .<br />

a) R b) [ 1;<br />

1]<br />

c) R { k / k Z}<br />

2<br />

d) R { 2k<br />

/ k Z}<br />

e) [ 0;<br />

1]<br />

60. Dada la función :<br />

g(x) = Senx (Cosx + |Cosx|)<br />

Señale su gráfico.<br />

a)<br />

b)<br />

y<br />

y<br />

y<br />

c)<br />

x<br />

d)<br />

e)<br />

y<br />

y<br />

x<br />

x<br />

x<br />

x


Claves<br />

Claves<br />

b<br />

c<br />

d<br />

b<br />

c<br />

b<br />

d<br />

c<br />

b<br />

b<br />

b<br />

e<br />

e<br />

a<br />

d<br />

b<br />

a<br />

a<br />

c<br />

b<br />

a<br />

b<br />

a<br />

c<br />

d<br />

d<br />

c<br />

e<br />

b<br />

e<br />

d<br />

e<br />

e<br />

d<br />

b<br />

d<br />

e<br />

b<br />

a<br />

b<br />

a<br />

e<br />

d<br />

b<br />

c<br />

d<br />

e<br />

d<br />

a<br />

c<br />

d<br />

b<br />

e<br />

d<br />

c<br />

c<br />

b<br />

c<br />

c<br />

b<br />

01.<br />

02.<br />

03.<br />

04.<br />

05.<br />

06.<br />

07.<br />

08.<br />

09.<br />

10.<br />

11.<br />

12.<br />

13.<br />

14.<br />

15.<br />

16.<br />

17.<br />

18.<br />

19.<br />

20.<br />

21.<br />

22.<br />

23.<br />

24.<br />

25.<br />

26.<br />

27.<br />

28.<br />

29.<br />

30.<br />

31.<br />

32.<br />

33.<br />

34.<br />

35.<br />

36.<br />

37.<br />

38.<br />

39.<br />

40.<br />

41.<br />

42.<br />

43.<br />

44.<br />

45.<br />

46.<br />

47.<br />

48.<br />

49.<br />

50.<br />

51.<br />

52.<br />

53.<br />

54.<br />

55.<br />

56.<br />

57.<br />

58.<br />

59.<br />

60.


Capítulo<br />

14<br />

FUNCIONES TRIGONOMÉTRICAS<br />

INVERSAS<br />

OBJETIVO<br />

El objetivo <strong>de</strong>l presente capítulo es analizar las funciones in<strong>ver</strong>sas <strong>de</strong> las funciones trigonométricas básicas; así como<br />

familiarizarnos con las notaciones ArcSenx, ArcCosx, ArcTanx, etc; <strong>de</strong> modo que las interpretemos y operacionalicemos<br />

correctamente según las propieda<strong>de</strong>s que se darán convenientemente.<br />

INTRODUCCIÓN<br />

Según el análisis <strong>de</strong> funciones; la condición suficiente <strong>para</strong> que una función posea in<strong>ver</strong>sa, es que <strong>de</strong>be ser inyectiva :<br />

f<br />

y<br />

x<br />

y<br />

g<br />

f no es inyectiva g no es inyectiva<br />

h si es inyectiva<br />

Las funciones trigonométricas; <strong>de</strong>bido a su carácter periódico no son inyectivas :<br />

1<br />

y<br />

2<br />

0<br />

2<br />

1<br />

y=Senx<br />

3 2<br />

x<br />

x<br />

y<br />

0<br />

2 2<br />

y<br />

h<br />

y=Tanx<br />

Según este comentario, las funciones trigonométricas no poseen in<strong>ver</strong>sa. Sin embargo; es posible re<strong>de</strong>finir la función<br />

trigonométrica, restringiendo su dominio (sin alterar su rango), a un intervalo don<strong>de</strong> sea inyectiva y en consecuencia se<br />

pueda obtener su in<strong>ver</strong>sa.<br />

OBTENCIÓN Y ANÁLISIS DE LAS FUNCIONES TRIGONOMÉTRICAS INVERSAS<br />

I. F.T. SENO INVERSO O ARCO SENO<br />

De la función : y = Senx<br />

Tomamos el dominio :<br />

El rango no cambia : 1 ; 1<br />

Luego <strong>para</strong> hallar la in<strong>ver</strong>sa; hacemos en :<br />

y Senx<br />

2<br />

;<br />

2<br />

x Seny<br />

Esto es : "y es un ángulo arco o número cuyo Seno vale x".<br />

Lo cual se <strong>de</strong>notará : y = ArcSenx<br />

Finalmente, como el dominio y rango se intercambian con el <strong>de</strong> la función original; tendremos :<br />

3 2<br />

x<br />

x


y<br />

f(<br />

x)<br />

Dom :<br />

Rang :<br />

f<br />

Senx<br />

2<br />

;<br />

1 ; 1<br />

2<br />

y<br />

f * ( x)<br />

Dom *<br />

Rang *<br />

:<br />

:<br />

f *<br />

ArcSenx<br />

1 ; 1<br />

;<br />

2 2<br />

Cumpliéndose : ArcSen( x) = ArcSenx<br />

II. F.T. COSENO INVERSO O ARCO COSENO<br />

De la función : y = Cosx<br />

Tomamos el dominio : 0 ;<br />

Sin cambiar el rango : 1 ; 1<br />

Luego <strong>para</strong> hallar la in<strong>ver</strong>sa proce<strong>de</strong>mos igual que en el caso <strong>de</strong>l "ArcSenx"; obteniéndose :<br />

y<br />

f(<br />

x)<br />

Dom :<br />

Rang :<br />

f<br />

Cosx<br />

0<br />

;<br />

1 ;<br />

1<br />

y<br />

f * ( x)<br />

Dom *<br />

Rang *<br />

:<br />

:<br />

f *<br />

ArcCosx<br />

1 ; 1<br />

Cumpliéndose : ArcCos( x) = ArcCosx<br />

III. F.T. TANGENTE INVERSO O ARCO TANGENTE<br />

De la función : y = Tanx,<br />

tomamos el dominio :<br />

sin cambiar el rango : ;<br />

2<br />

;<br />

2<br />

0<br />

;<br />

Luego, <strong>para</strong> hallar la in<strong>ver</strong>sa <strong>de</strong> la función Tangente, proce<strong>de</strong>mos igual que en los casos anteriores, obteniéndose :<br />

y<br />

f(<br />

x)<br />

Dom :<br />

Rang :<br />

f<br />

Tanx<br />

2<br />

;<br />

;<br />

2<br />

y<br />

f * ( x)<br />

Dom *<br />

Rang *<br />

:<br />

:<br />

f *<br />

ArcTanx<br />

Cumpliéndose : ArcTan( x) = ArcTanx<br />

IV. F.T. COTANGENTE INVERSA O ARCO COTANGENTE<br />

y<br />

f(<br />

x)<br />

Dom :<br />

Rang :<br />

f<br />

Cotx<br />

0<br />

;<br />

;<br />

y<br />

f * ( x)<br />

Dom *<br />

Rang *<br />

:<br />

:<br />

f *<br />

0<br />

2<br />

;<br />

;<br />

2<br />

ArcCotx<br />

;<br />

;


Cumpliéndose : ArcCot( x) = ArcCotx<br />

V. F.T. SECANTE INVERSA O ARCO SECANTE<br />

y<br />

f(<br />

x)<br />

Dom : 0 ;<br />

Rang :<br />

f<br />

Secx<br />

;<br />

1<br />

2<br />

1 ;<br />

y<br />

f * ( x)<br />

Dom *<br />

Rang *<br />

:<br />

: 0 ;<br />

Cumpliéndose : ArcSec( x) = ArcSecx<br />

f *<br />

ArcSecx<br />

;<br />

1<br />

2<br />

1 ;<br />

VI. F.T. COSECANTE INVERSA O ARCO COSECANTE<br />

y<br />

f(<br />

x)<br />

Dom :<br />

Rang :<br />

f<br />

Cscx<br />

PROPIEDADES<br />

2<br />

;<br />

2<br />

; 1<br />

{ 0}<br />

1 ;<br />

y<br />

f * ( x)<br />

Dom *<br />

Rang *<br />

1 . F.<br />

T.<br />

Arc F.T. (n) n ; n Dom(Arc F.T.)<br />

Esto es :<br />

Por ejemplo :<br />

Sen<br />

Sen(<br />

ArcSen(<br />

n))<br />

Cos(<br />

ArcCos(<br />

n))<br />

Tan(<br />

ArcTan(<br />

n))<br />

Cot(<br />

ArcCot(<br />

n))<br />

Sec(<br />

ArcSec(<br />

n))<br />

Csc(<br />

ArcCsc(<br />

n))<br />

ArcSen<br />

1<br />

3<br />

Tan(ArcTan4) = 4<br />

1<br />

3<br />

n ,<br />

n ,<br />

n ,<br />

n ,<br />

n ,<br />

n ,<br />

n<br />

n<br />

:<br />

:<br />

n 1 ; 1<br />

n 1 ; 1<br />

n R<br />

n R<br />

2 . Arc F.<br />

T.<br />

F.T. ( ) ; Rang(Arc F.T.)<br />

Esto es :<br />

ArcSen(<br />

Sen<br />

ArcCos(<br />

Cos<br />

ArcTan(<br />

Tan<br />

ArcCot(<br />

Cot<br />

ArcSec(<br />

Sec<br />

Csc(<br />

ArcCsc<br />

)<br />

)<br />

)<br />

)<br />

)<br />

)<br />

,<br />

,<br />

,<br />

,<br />

,<br />

,<br />

;<br />

2<br />

0 ;<br />

;<br />

2<br />

0 ;<br />

0 ;<br />

2<br />

;<br />

2<br />

2<br />

2<br />

2<br />

;<br />

;<br />

{ 0}<br />

f *<br />

ArcCscx<br />

2<br />

1<br />

1<br />

;<br />

;<br />

1<br />

2<br />

1 ;<br />

1 ;<br />

1 ;<br />

{ 0}


3 .<br />

4 .<br />

5 .<br />

Por ejemplo :<br />

ArcSen Sen ; pues :<br />

5 5<br />

ArcCos(Cos1) = 1 ; pues : 0 1<br />

ArcTan ( Tan2)<br />

2 ; pues 2<br />

2<br />

2<br />

5<br />

;<br />

2<br />

2<br />

En este caso, se le busca un equivalente a "Tan2" en el intervalo correspondiente al rango <strong>de</strong>l ArcTan, asi :<br />

MA' = NA = 2; entonces : AN = 2<br />

Note que : Tan2 = Tan(2 ) luego :<br />

ArcTan(Tan2) = ArcTan[Tan(2 )]<br />

ArcTan(Tan2) = 2<br />

ya que :<br />

ArcTanx<br />

ArcSecx<br />

2<br />

2<br />

ArcSenx ArcCosx ; x<br />

2<br />

ArcTanx<br />

ArcCotx<br />

ArcCscx<br />

ArcTany<br />

2<br />

2<br />

2<br />

;<br />

;<br />

x<br />

x<br />

R<br />

x y<br />

ArcTan<br />

1 xy<br />

1 ; 1<br />

;<br />

n<br />

1<br />

1 ;<br />

Si : xy 1<br />

; n<br />

Si : xy 1 ,<br />

x<br />

0 ; n<br />

Si : xy 1 , x 0 ;<br />

n<br />

Si : xy 1 ; n<br />

0<br />

x y<br />

ArcTanx ArcTany ArcTan n Si : xy 1,<br />

x 0 ; n 1<br />

1 xy<br />

Si : xy 1,<br />

x 0 ; n 1<br />

0<br />

1<br />

1


01. Calcule : E<br />

5<br />

a)<br />

12<br />

d) 8<br />

02. Calcule:<br />

1<br />

a)<br />

2<br />

d)<br />

2 5<br />

5<br />

E<br />

ArcSen<br />

7<br />

b)<br />

12<br />

e)<br />

Sen<br />

2<br />

b)<br />

3<br />

5<br />

e)<br />

10<br />

03. Halle el valor <strong>de</strong>:<br />

2<br />

a)<br />

5<br />

12<br />

d)<br />

13<br />

3<br />

b)<br />

5<br />

15<br />

e)<br />

8<br />

3<br />

2<br />

ArcSec<br />

Cos2<br />

ArcCos<br />

c) 9<br />

5<br />

2<br />

5<br />

c)<br />

5<br />

ArcTan<br />

2<br />

3<br />

5<br />

c)<br />

13<br />

04. Halle "x", si : 4ArcSenx = ArcCosx<br />

1<br />

a)<br />

2<br />

d)<br />

5 1<br />

4<br />

05. Resol<strong>ver</strong> :<br />

1<br />

b)<br />

4<br />

e)<br />

ArcTan<br />

5 1<br />

4<br />

x<br />

x<br />

2<br />

1<br />

3<br />

c)<br />

2<br />

a) 1 b) 2 c) 0<br />

d) 1 e) 2<br />

ArcSec<br />

06. Si : ArcCosy ArcSenx<br />

2<br />

,<br />

3<br />

calcule: M = ArcSeny + ArcCosx<br />

a) 2<br />

d) 5<br />

07. La suma <strong>de</strong> :<br />

b) 3<br />

e) 6<br />

ArcSen<br />

3<br />

,<br />

2<br />

ArcSec<br />

2<br />

es :<br />

3<br />

c) 4<br />

2<br />

2<br />

x<br />

2<br />

ArcSen<br />

2<br />

, ArcTan0 y<br />

2<br />

EJERCICIOS PROPUESTOS<br />

3<br />

a) 0 b)<br />

4<br />

d)<br />

3<br />

2<br />

2<br />

2<br />

2<br />

3<br />

3<br />

c)<br />

2<br />

4<br />

e)<br />

3<br />

2<br />

2<br />

08. Reducir: M Sec ( ArcTan3)<br />

Csc ( ArcCot4)<br />

a) 7 b) 13 c) 15<br />

d) 27 e) 12<br />

09. El resultado <strong>de</strong> :<br />

ArcCos<br />

3 1<br />

ArcSen<br />

3<br />

2 2<br />

2<br />

es :<br />

a) 120º b) 150º c) 60º<br />

d) 30º e) 240º<br />

10. Calcular : Sec(Arc Tanb)<br />

a) b<br />

1<br />

b) 2b<br />

c) No se pue<strong>de</strong> <strong>de</strong>terminar<br />

d)<br />

b e) 2<br />

1 b<br />

2<br />

11.<br />

Determinar el valor <strong>de</strong> la expresión :<br />

a)<br />

c)<br />

e)<br />

P<br />

4 5 1<br />

5 10<br />

5 5 1<br />

6 10<br />

6 6 1<br />

5 10<br />

Cos<br />

ArcSen<br />

b)<br />

d)<br />

1<br />

5<br />

5 5 1<br />

6 10<br />

6 6 1<br />

5 10<br />

ArcTan<br />

12. La expresión trigonométrica ArcCosu=z significa<br />

Cosz = u.<br />

Suponiendo : z [ 0 ; ] .<br />

Hallar :<br />

1<br />

a)<br />

2<br />

d)<br />

2 3<br />

3<br />

2Sen<br />

ArcCos<br />

1<br />

2<br />

3<br />

b)<br />

4<br />

3<br />

e)<br />

3<br />

c) 3<br />

1<br />

3


13. Dada la ecuación: ArcTan(x+1) ArcTan(x 1)=ArcTan1<br />

Indicar la suma <strong>de</strong> las soluciones<br />

a) 2 b) 1 c) 0<br />

d) 1 e) 2<br />

14. Si: ArcTan 3<br />

3<br />

ArcTan<br />

2<br />

ArcTan3<br />

,<br />

entonces :<br />

a) 9 3 2<br />

2<br />

b)<br />

1<br />

3<br />

c) 9 3 2<br />

2<br />

d)<br />

e)<br />

2<br />

3<br />

2<br />

3<br />

ó<br />

ó<br />

1<br />

3<br />

1<br />

3<br />

15. Si : Tan(ArcTan2x) + Cot(ArcCotx) = 6,<br />

calcule :<br />

K<br />

Tan<br />

2<br />

a) 2 b)<br />

2<br />

d)<br />

2 3<br />

3<br />

3<br />

e)<br />

2<br />

16. Dada la función :<br />

halle :<br />

Dom<br />

g<br />

ArcCos<br />

x<br />

x 1<br />

2<br />

c)<br />

4<br />

a) 2 ; 3 b) 1<br />

2<br />

; 2<br />

c) 1 ;<br />

1<br />

2<br />

d) 1 ; 2<br />

e) 2 ; 1<br />

17. Dada la función :<br />

halle :<br />

a)<br />

c)<br />

e)<br />

Dom<br />

h<br />

g ( x)<br />

2<br />

ArcSen<br />

2x<br />

1<br />

,<br />

3 3<br />

h ( x)<br />

5<br />

ArcCos<br />

6x<br />

5<br />

,<br />

6 7<br />

1 ;<br />

4<br />

1<br />

b) ; 2<br />

3<br />

3<br />

2 ;<br />

1<br />

5<br />

d) ; 2<br />

3<br />

6<br />

1<br />

3<br />

;<br />

5<br />

6<br />

18. Dada la función :<br />

halle :<br />

Rango<br />

g<br />

g ( x)<br />

2ArcSen<br />

x<br />

,<br />

2<br />

a) ; 3 b) ;<br />

c) 2 ; 0 d)<br />

e) 0 ; 2<br />

19. Dada la función :<br />

halle :<br />

a)<br />

c)<br />

e)<br />

Rango<br />

h<br />

2<br />

0 ;<br />

3<br />

b) ;<br />

4<br />

4<br />

5<br />

8<br />

5<br />

4<br />

;<br />

;<br />

7<br />

8<br />

3<br />

2<br />

;<br />

3<br />

2<br />

h ( x)<br />

1<br />

ArcCos4x<br />

3<br />

,<br />

4<br />

4<br />

d)<br />

20. Graficar : y 4ArcSen(<br />

x 1)<br />

a)<br />

c)<br />

e)<br />

y<br />

y<br />

21. Grafique la función :<br />

a)<br />

c)<br />

y<br />

y<br />

y<br />

x<br />

x<br />

x<br />

x<br />

x<br />

y<br />

b)<br />

d)<br />

b)<br />

d)<br />

y<br />

y<br />

2<br />

;<br />

2ArcCosx<br />

y<br />

y<br />

4<br />

x<br />

x<br />

x<br />

x


22. Calcule :<br />

ArcSen Sen<br />

6<br />

7<br />

ArcSen Sen<br />

6<br />

a) 0 b)<br />

d) 3<br />

e) 2<br />

6<br />

ArcSen Sen<br />

5<br />

6<br />

c) 6<br />

23. Calcule: ArcCos(<br />

Cos2)<br />

ArcCos(<br />

Cos4)<br />

a) 2 1 b) 2 1<br />

c) 2( 1)<br />

d) 2(<br />

1)<br />

e) 2(<br />

2)<br />

24. Calcular el valor <strong>de</strong>:<br />

x<br />

ArcTan<br />

2<br />

2<br />

a) 22º30' b) 45º c) 67º30'<br />

d) 30º e) 60º<br />

1<br />

1<br />

ArcTan<br />

25. Hallar x, sabiendo que: ArcCos<br />

8<br />

ArcSenx<br />

3<br />

8<br />

a) 30º b)<br />

9<br />

1<br />

d)<br />

3<br />

e) 15º<br />

1<br />

c)<br />

2<br />

26. El valor o valores que <strong>ver</strong>ifican :<br />

Son :<br />

a)<br />

c)<br />

e)<br />

5<br />

4<br />

7<br />

4<br />

5<br />

4<br />

y<br />

y<br />

27. Hallar : x<br />

y<br />

Cos(<br />

ArcSenx)<br />

7<br />

4<br />

7<br />

4<br />

5<br />

4<br />

2ArcCot2<br />

4<br />

a) 0 b)<br />

5<br />

7<br />

d)<br />

25<br />

25<br />

e)<br />

24<br />

Sen(<br />

ArcCosx)<br />

7<br />

b) Sólo<br />

4<br />

d)<br />

ArcCos<br />

7<br />

4<br />

3<br />

5<br />

24<br />

c)<br />

5<br />

3<br />

2<br />

ArcCscx<br />

1<br />

2<br />

28. Señale el rango <strong>de</strong> la función :<br />

y = f(x) = ArcSenx+ArcCosx+ArcTanx<br />

a)<br />

c)<br />

2<br />

2<br />

e) 0 ;<br />

29. Calcule :<br />

a) 4<br />

5<br />

d)<br />

6<br />

;<br />

;<br />

3<br />

2<br />

3<br />

2<br />

b)<br />

d)<br />

ArcSen<br />

15<br />

17<br />

b) 2<br />

e)<br />

30. Al resol<strong>ver</strong> la ecuación :<br />

Tan<br />

ArcSen<br />

tenemos :<br />

a)<br />

c)<br />

e)<br />

x<br />

31. Si :<br />

1<br />

2<br />

x<br />

4<br />

4<br />

;<br />

;<br />

3<br />

4<br />

3<br />

4<br />

ArcSen<br />

3<br />

5<br />

3<br />

c)<br />

4<br />

Sen(<br />

ArcTan2)<br />

x<br />

5<br />

b) x no existe.<br />

3<br />

5<br />

x d) x = 1<br />

5<br />

33<br />

65<br />

ArcSen<br />

0 ,<br />

2<br />

ArcSen ArcSen<br />

1<br />

1<br />

1 2<br />

,<br />

el valor <strong>de</strong> " " es :<br />

a) 1 ; 0 b)<br />

2<br />

3<br />

c) 0 1 d) 1 ; 2<br />

e) 1<br />

32. Evaluar la expresión :<br />

Sen 3ArcTan<br />

1<br />

11<br />

2ArcTan<br />

27<br />

4<br />

a) 0 b) 1 c) 3<br />

d) 11 e) 27<br />

11<br />

33. Calcular el valor <strong>de</strong> la siguiente expresión:<br />

Sen<br />

2ArcCot(<br />

4)<br />

ArcTan<br />

5<br />

12<br />

13<br />

85


9<br />

a)<br />

100<br />

19<br />

b)<br />

200<br />

1<br />

d) 0 e)<br />

10<br />

21<br />

c)<br />

221<br />

34. Si 0 x 1 , entonces, po<strong>de</strong>mos afirmar que<br />

2<br />

ArcCos(<br />

2x<br />

1)<br />

es igual a :<br />

a) Arc Cosx b) Arc Senx<br />

c) 2Arc Senx d) 2 Arc Cosx<br />

e) Arc Cos2x<br />

35. Resol<strong>ver</strong> la ecuación:<br />

a) x<br />

1 3<br />

b) x<br />

2 7<br />

c) 1 d)<br />

e)<br />

x<br />

1<br />

3<br />

3<br />

7<br />

ArcSen2x<br />

x<br />

1<br />

2<br />

1<br />

3<br />

3<br />

7<br />

3<br />

7<br />

ArcSenx<br />

36. Si : x ArcCot Sec ArcTan Sec y Cosx > 0, el<br />

valor <strong>de</strong> Senx es :<br />

a) Tan<br />

2<br />

2<br />

c)<br />

Tan<br />

2<br />

2<br />

e) Cot<br />

2<br />

2<br />

b)<br />

d)<br />

Cot 2<br />

2<br />

Tan<br />

37. Calcular el valor <strong>de</strong> "m", <strong>para</strong> que se cumpla la siguiente<br />

igualdad: Sen(ArcTanm) = Tan(ArcSenm)<br />

a) 1 b) 0 c) 1<br />

d) 2 e) 2<br />

38. Resol<strong>ver</strong>:<br />

ArcCos x<br />

1<br />

2<br />

ArcCosx<br />

a) 0 b) 1 ; 0 ; 1<br />

c) 0 ; 1<br />

e)<br />

1<br />

4<br />

; 0 ;<br />

1<br />

4<br />

39. Si :<br />

halle :<br />

a b c ,<br />

ArcTan<br />

a<br />

bc<br />

d)<br />

ArcTan<br />

0 ;<br />

b<br />

ac<br />

1<br />

4<br />

2<br />

ArcTan<br />

ArcCos x<br />

c<br />

ab<br />

1<br />

2<br />

3<br />

3<br />

2<br />

a) 0 b) 4<br />

2<br />

d)<br />

3<br />

40. Reduzca:<br />

e)<br />

2ArcTanx<br />

Para : x ; 1<br />

c) 6<br />

a) b) 2ArcTanx<br />

c) 4ArcTanx d)<br />

e) 0<br />

ArcSen<br />

2x<br />

2<br />

1 x<br />

41. Señale el número <strong>de</strong> raíces <strong>de</strong> la ecuación:<br />

2<br />

x<br />

a) 1 b) 2 c) 3<br />

d) 4 e) Ninguna<br />

2<br />

42. Acerca <strong>de</strong> la función:<br />

Po<strong>de</strong>mos afirmar que :<br />

I. Dom : 0 ; 2 2<br />

f<br />

II.<br />

Ran : 0 ;<br />

f 2<br />

6<br />

f(<br />

x)<br />

x<br />

2ArcCos<br />

ArcSen 1<br />

III. "f" es <strong>de</strong>creciente x 0 ; 1<br />

Luego, es correcto :<br />

a) Sólo I<br />

b) Sólo II<br />

c) Sólo III<br />

e) II y III<br />

d) I y II<br />

x<br />

2<br />

3 2<br />

x<br />

43. Si : x<br />

3<br />

;<br />

1<br />

, <strong>de</strong>termine el rango <strong>de</strong> la<br />

2 2<br />

función:<br />

g(<br />

x)<br />

3<br />

6ArcCosx<br />

1<br />

a) 1 ; 2 b) ; 1<br />

2<br />

c)<br />

e)<br />

3<br />

7<br />

3<br />

5<br />

; 3<br />

;<br />

3<br />

2<br />

44. Calcular el valor <strong>de</strong> :<br />

a)<br />

5<br />

4<br />

3<br />

Cos<br />

d)<br />

b)<br />

2<br />

1<br />

2<br />

;<br />

3<br />

2<br />

1<br />

ArcSen<br />

1<br />

2 4<br />

5<br />

4<br />

3<br />

2


c)<br />

e)<br />

5<br />

4<br />

3<br />

5<br />

4<br />

2<br />

d)<br />

5<br />

4<br />

45. Señale el dominio <strong>de</strong> la función :<br />

h(<br />

x)<br />

1<br />

4<br />

ArcCos<br />

a) 2 ; 2 b) 1 ; 1<br />

c) 1 ; 2 d) 2 ; 1<br />

e) 0 ; 3<br />

2<br />

3x<br />

46. Obtenga el valor <strong>de</strong> la expresión :<br />

A<br />

ArcSen(<br />

x<br />

ArcCot<br />

a) 0 b)<br />

d)<br />

1<br />

3<br />

47. Reduzca :<br />

a)<br />

c)<br />

e)<br />

J<br />

e)<br />

2)<br />

2x<br />

ArcCosx<br />

2<br />

3<br />

3<br />

5<br />

1<br />

ArcSen<br />

2<br />

3<br />

ArcSen<br />

1<br />

b)<br />

6<br />

ArcSen<br />

1<br />

d)<br />

4<br />

ArcSen<br />

1<br />

3<br />

ArcTan<br />

2<br />

ArcCsc x<br />

5<br />

c)<br />

3<br />

| x |<br />

4<br />

x<br />

1<br />

2<br />

ArcSen<br />

2 15<br />

12<br />

ArcSen<br />

2<br />

5<br />

ArcSen<br />

2<br />

7<br />

48. Halle el valor <strong>de</strong> la expresión :<br />

N<br />

3<br />

Sen<br />

7 6<br />

a)<br />

18<br />

d)<br />

5 2<br />

9<br />

4<br />

ArcCos<br />

1<br />

3<br />

3<br />

Cos<br />

5 6<br />

b)<br />

18<br />

e)<br />

7 2<br />

4<br />

4<br />

ArcSen<br />

49. Si: ArcSenx + ArcSeny + ArcSenz = ,<br />

calcule:<br />

H<br />

2<br />

1 x<br />

yz<br />

2<br />

1 y<br />

zx<br />

a) 1 b) 2 c) 2<br />

d) 4 e) 4<br />

2<br />

3<br />

c)<br />

2<br />

1 z<br />

xy<br />

5<br />

7 3<br />

9<br />

50. Calcule :<br />

a) 10<br />

d) 40<br />

1<br />

ArcTan<br />

2<br />

3<br />

2<br />

1<br />

3<br />

b) 18<br />

e) 72<br />

51. Resol<strong>ver</strong> :<br />

ArcTan<br />

x<br />

1 x<br />

a) 3<br />

d) 4<br />

3<br />

5<br />

4<br />

5<br />

b) 4<br />

3<br />

4<br />

e) 3 2<br />

1<br />

ArcTan<br />

3<br />

c) 36<br />

ArcTan<br />

c) 4 6<br />

2<br />

3<br />

2 1<br />

3<br />

1 x<br />

x<br />

52. Al resol<strong>ver</strong> la ecuación : x 3x<br />

1 0<br />

3<br />

,<br />

se obtiene como raíces :<br />

x ,<br />

1<br />

Calcule el valor <strong>de</strong> :<br />

3<br />

ArcSen<br />

k 1<br />

a)<br />

9<br />

13<br />

d)<br />

9<br />

b) 10<br />

e)<br />

26<br />

9<br />

x ,<br />

2<br />

1<br />

x<br />

2 k<br />

c) 18<br />

x<br />

3<br />

53. Del gráfico mostrado, halle :<br />

a + 3b c<br />

y<br />

y=a+b.ArcCos(cx)<br />

a) 12<br />

d) 3<br />

y=ArcSenx<br />

b)<br />

6<br />

7<br />

e)<br />

12<br />

54. Se <strong>de</strong>fine la función :<br />

f(<br />

x)<br />

2<br />

ArcTan x<br />

2<br />

2<br />

c) 4<br />

4ArcTanx<br />

Halle el dominio <strong>de</strong> dicha función :<br />

x<br />

5<br />

6<br />

3


a) ; Tan1 b) Tan1<br />

;<br />

c) R d) Tan1<br />

; Tan1<br />

e) 0 ; Tan1<br />

55. Qué valor <strong>de</strong> "x" maximiza :<br />

a)<br />

c)<br />

3 1<br />

2<br />

6<br />

4<br />

6<br />

e)<br />

3<br />

2<br />

y<br />

f(<br />

x)<br />

56. Del gráfico, calcular :<br />

1<br />

a)<br />

2<br />

1<br />

b)<br />

4<br />

3<br />

d) 4 e)<br />

4<br />

K<br />

5<br />

( ArcSenx)<br />

( ArcCosx)<br />

b)<br />

d)<br />

3 1<br />

2<br />

6<br />

4<br />

Tan<br />

y<br />

2<br />

Tan<br />

y=ArcCosx<br />

x<br />

y=2ArcSenx<br />

c) 2<br />

57. Dada la función "f" <strong>de</strong>finida por :<br />

halle :<br />

a)<br />

d) 4<br />

4<br />

58. Calcule :<br />

a) 10<br />

d) 18<br />

f ( x)<br />

ArcSenx ArcCotx ,<br />

b)<br />

e) 2<br />

M<br />

b) 9<br />

e) 20<br />

2<br />

fmáx fmín<br />

2<br />

ArcTan<br />

c) 0<br />

3<br />

Csc10º<br />

c) 5<br />

1<br />

59. Graficar :<br />

a)<br />

b)<br />

c)<br />

60. Si :<br />

1<br />

1<br />

Tan(<br />

2ArcTan<br />

y<br />

2<br />

2<br />

y<br />

2<br />

y<br />

2<br />

f(<br />

x)<br />

1<br />

y<br />

1<br />

Cos2<br />

mCsc p<br />

n<br />

Calcule : W = m + n p<br />

ArcSen<br />

x<br />

x<br />

x<br />

) Sen(<br />

ArcCsc<br />

a) 1 b) 2 c) 3<br />

d) 4 e) 5<br />

2x<br />

2<br />

1 x<br />

Sec2<br />

)


Claves<br />

Claves<br />

b<br />

c<br />

c<br />

d<br />

b<br />

b<br />

b<br />

d<br />

a<br />

e<br />

e<br />

c<br />

c<br />

b<br />

b<br />

d<br />

b<br />

c<br />

b<br />

c<br />

b<br />

c<br />

d<br />

b<br />

d<br />

c<br />

e<br />

b<br />

b<br />

a<br />

a<br />

a<br />

c<br />

d<br />

a<br />

a<br />

b<br />

a<br />

e<br />

d<br />

a<br />

c<br />

b<br />

c<br />

c<br />

d<br />

c<br />

a<br />

b<br />

c<br />

b<br />

c<br />

b<br />

a<br />

d<br />

a<br />

b<br />

b<br />

a<br />

c<br />

01.<br />

02.<br />

03.<br />

04.<br />

05.<br />

06.<br />

07.<br />

08.<br />

09.<br />

10.<br />

11.<br />

12.<br />

13.<br />

14.<br />

15.<br />

16.<br />

17.<br />

18.<br />

19.<br />

20.<br />

21.<br />

22.<br />

23.<br />

24.<br />

25.<br />

26.<br />

27.<br />

28.<br />

29.<br />

30.<br />

31.<br />

32.<br />

33.<br />

34.<br />

35.<br />

36.<br />

37.<br />

38.<br />

39.<br />

40.<br />

41.<br />

42.<br />

43.<br />

44.<br />

45.<br />

46.<br />

47.<br />

48.<br />

49.<br />

50.<br />

51.<br />

52.<br />

53.<br />

54.<br />

55.<br />

56.<br />

57.<br />

58.<br />

59.<br />

60.


Capítulo<br />

15<br />

ECUACIONES EINECUACIONES<br />

TRIGONOMÉTRICAS<br />

ECUACIONES TRIGONOMÉTRICAS<br />

Son igualda<strong>de</strong>s condicionales don<strong>de</strong> la variable (x) o arcos <strong>de</strong> la forma (ax + b) se encuentran afectados <strong>de</strong> algún operador<br />

trigonométrico como el seno, coseno, etc.<br />

Es <strong>de</strong> la forma : F.T. (ax + b) = N ............... (*)<br />

Don<strong>de</strong> el valor principal (Vp) es el valor <strong>de</strong>l ángulo o arco (ax + b) <strong>de</strong>finido en el "rango" <strong>de</strong> la función trigonométrica<br />

in<strong>ver</strong>sa.<br />

De (*) : Vp = Arc F.T. (N)<br />

A<strong>de</strong>más N <strong>de</strong>be pertenecer al dominio <strong>de</strong> la función trigonométrica; a y b son constantes reales con<br />

Ejemplo : De las ecuaciones trigonométricas elementales, con sus respectivos valores principales :<br />

a 0 .<br />

*<br />

*<br />

*<br />

Sen3x<br />

Cos<br />

Tan<br />

2x<br />

3x<br />

5<br />

3<br />

2<br />

4<br />

8<br />

Vp<br />

1<br />

2<br />

1<br />

ArcSen<br />

Vp<br />

Vp<br />

3<br />

2<br />

ArcCos<br />

ArcTan(<br />

3<br />

1)<br />

1<br />

2<br />

2<br />

3<br />

4<br />

EXPRESIONES GENERALES DE TODOS LOS ARCOS QUE TIENEN LA MISMA FUNCIÓN<br />

TRIGONOMÉTRICA<br />

ECUACIÓN SOLUCIÓN<br />

Si : Senx<br />

N<br />

x<br />

K<br />

K<br />

( 1) Vp<br />

Obs : Vp = ArcSen(N)<br />

ECUACIÓN SOLUCIÓN<br />

Si : Cosx<br />

N<br />

x<br />

2K<br />

Vp<br />

Obs : Vp = ArcCos(N)<br />

;<br />

;<br />

k<br />

K<br />

Z<br />

Z


ECUACIÓN SOLUCIÓN<br />

Si : Tanx<br />

N<br />

x<br />

K<br />

Vp<br />

Obs : Vp = ArcTan(N)<br />

INECUACIONES TRIGONOMÉTRICAS<br />

Inecuación Trigonométrica : Es una <strong>de</strong>sigualdad condicional que involucra funciones trigonométricas por lo menos<br />

una.<br />

Ejemplos :<br />

* Sen2x > Cosx<br />

* Tan2x + Cot2x > Cscx<br />

*<br />

*<br />

3<br />

Sen xCosx<br />

Sen2x<br />

1<br />

3<br />

3<br />

SenxCos x<br />

1<br />

4<br />

Inecuación Trigonométrica Elemental : Una inecuación trigonométrica se llamará elemental, cuando es <strong>de</strong> la forma :<br />

Ejemplos :<br />

*<br />

*<br />

Senx<br />

Cos2x<br />

1<br />

2<br />

* Tan3x<br />

1<br />

3<br />

2<br />

F.<br />

T .(Kx .( Kx<br />

Resolución <strong>de</strong> una Inecuación Trigonométrica Elemental :<br />

Se estila seguir dos métodos :<br />

Resol<strong>ver</strong> :<br />

Senx<br />

1<br />

2<br />

)<br />

a , x : incógnita<br />

;<br />

K<br />

Z


Método I :<br />

1<br />

En la circunferencia trigonométrica, ubicamos todos los arcos "x" cuyos senos sean mayores que , así :<br />

2<br />

2 1<br />

5<br />

6 6<br />

y<br />

x 2+y 2=1<br />

Método II :<br />

Graficamos en un mismo sistema coor<strong>de</strong>nado las funciones :<br />

f(<br />

x)<br />

Senx<br />

Senx<br />

1<br />

2 6<br />

x<br />

5<br />

6<br />

El conjunto solución general será :<br />

Los puntos <strong>de</strong> intersección en un periodo <strong>de</strong>l Senx : osea en 0 ; 2 , se obtienen con :<br />

1<br />

2 1<br />

1<br />

y<br />

6<br />

f ff(<br />

f<br />

(<br />

x xx)<br />

x)<br />

)<br />

x<br />

5 6<br />

g(<br />

x)<br />

6<br />

Senx<br />

x<br />

6<br />

x<br />

g(x)<br />

1<br />

2<br />

5<br />

6<br />

2n<br />

1<br />

2<br />

6<br />

x<br />

2n<br />

2<br />

5<br />

6<br />

;<br />

g(<br />

x)<br />

5<br />

6<br />

x<br />

2n<br />

1<br />

2<br />

2n<br />

f(x)=Senx<br />

;<br />

n<br />

; n<br />

Z<br />

Z


01. Sume las dos primeras soluciones positivas <strong>de</strong>:<br />

Sen2x<br />

1<br />

2<br />

a) 180º b) 360º c) 90º<br />

d) 270º e) 135º<br />

02. Sume las dos primeras soluciones positivas <strong>de</strong> :<br />

Cos3x<br />

1<br />

2<br />

a) 120º b) 240º c) 300º<br />

d) 260º e) 270º<br />

03. Sume las dos primeras soluciones positivas <strong>de</strong> :<br />

Tan(<br />

2x<br />

30º<br />

)<br />

a) 170º b) 180º c) 200º<br />

d) 210º e) 150º<br />

04. Si : x y<br />

1<br />

x<br />

2<br />

son los dos primeros valores positivos <strong>de</strong><br />

"x" que <strong>ver</strong>ifican :<br />

calcule : Sen(<br />

x x ) ,<br />

2 1<br />

si : x<br />

1<br />

3<br />

a)<br />

2<br />

d)<br />

1<br />

2<br />

x<br />

2<br />

1<br />

b)<br />

2<br />

e)<br />

3<br />

2<br />

2Sen<br />

x Cosx 1,<br />

3<br />

2<br />

c) 1<br />

05. Resol<strong>ver</strong> :<br />

(Sen4x+Cos4x)(Senx+Cosx)=1+Sen5x<br />

Indique la suma <strong>de</strong> los tres primeros valores positivos<br />

<strong>de</strong> "x"<br />

a) 2 b) 3 c)<br />

7<br />

d)<br />

3<br />

e) 4<br />

06. Sume las tres primeras soluciones positivas <strong>de</strong> la<br />

ecuación :<br />

Sen5x<br />

Sen3x<br />

3(<br />

Cos5x<br />

a) 135º b) 180º c) 165º<br />

d) 160º e) 210º<br />

EJERCICIOS PROPUESTOS<br />

Cos3x)<br />

07. Señale la suma <strong>de</strong> las dos menores soluciones positivas<br />

<strong>de</strong> la ecuación :<br />

2<br />

Sen x<br />

4<br />

Sen x<br />

4<br />

Cos x<br />

1<br />

a) 90º b) 180º c) 270º<br />

d) 225º e) 135º<br />

08. Resol<strong>ver</strong> :<br />

1<br />

2<br />

Cos x<br />

1<br />

2<br />

Sen x<br />

2<br />

2<br />

Tan x<br />

1<br />

2<br />

Cot x<br />

Luego, señale la suma <strong>de</strong> las dos primeras soluciones<br />

positivas.<br />

a) 90º b) 135º c) 180º<br />

d) 225º e) 270º<br />

09. Al resol<strong>ver</strong> la ecuación :<br />

Cos4x<br />

Cos2x<br />

Sen4x<br />

Sen2x<br />

2Cos<br />

Luego, señale la menor solución positiva.<br />

a) 4<br />

d) 8<br />

10. Resol<strong>ver</strong> :<br />

b) 6<br />

e) 12<br />

c) 3<br />

SenxCosy<br />

4<br />

........... (1)<br />

5<br />

SenyCosx<br />

1<br />

........... (2)<br />

5<br />

Para :<br />

x<br />

,<br />

y<br />

0 ; 90º<br />

a) x = 63º30' ; y = 26º30'<br />

b) x = 53º ; y = 37º<br />

c) x = 71º30' ; y = 18º30'<br />

d) x = 67º30º ; y = 22º30'<br />

e) x = 60º ; y = 30º<br />

11. Resol<strong>ver</strong> :<br />

a)<br />

c)<br />

e)<br />

1<br />

2<br />

1<br />

2<br />

;<br />

2<br />

2<br />

12. Resol<strong>ver</strong> :<br />

3<br />

2<br />

Cos(<br />

2ArcCosx)<br />

b)<br />

d)<br />

3<br />

2<br />

1 ;<br />

3<br />

2<br />

1<br />

2<br />

Sen 2x<br />

Cos ; n Z<br />

9<br />

1


a)<br />

c)<br />

e)<br />

5<br />

n ( 1)<br />

b)<br />

18<br />

n<br />

n<br />

( 1)<br />

7<br />

18<br />

n n<br />

( 1)<br />

2<br />

13. Resol<strong>ver</strong> :<br />

5<br />

18<br />

d)<br />

n n<br />

( 1)<br />

2<br />

2n<br />

7<br />

36<br />

n<br />

( 1)<br />

9<br />

2Cos5x . Cosx - Cos6x = 1 ; n Z<br />

a) 2n b) 4n<br />

c) n d)<br />

e)<br />

n<br />

4<br />

n<br />

2<br />

14. Resol<strong>ver</strong> : Secx = 6Senx ; n Z<br />

a)<br />

b)<br />

c)<br />

d)<br />

e)<br />

n<br />

n<br />

2<br />

n<br />

n<br />

2<br />

n<br />

2<br />

n<br />

( 1)<br />

ArcSen<br />

1<br />

2 6<br />

n<br />

( 1)<br />

ArcSen<br />

1<br />

2 6<br />

n<br />

( 1)<br />

ArcSen<br />

1<br />

2 3<br />

n<br />

( 1)<br />

ArcSen<br />

1<br />

2 3<br />

n<br />

( 1)<br />

ArcSen<br />

2<br />

2 3<br />

15. Resol<strong>ver</strong> en el intervalo <strong>de</strong> 0 ; 2 la inecuación :<br />

a)<br />

c)<br />

e)<br />

6<br />

6<br />

3<br />

;<br />

;<br />

;<br />

5<br />

6<br />

5<br />

6<br />

2<br />

3<br />

b)<br />

d)<br />

Senx<br />

16. Resol<strong>ver</strong> en el intervalo <strong>de</strong> 0 ; 2 la inecuación :<br />

1<br />

2<br />

6<br />

3<br />

;<br />

;<br />

1<br />

2<br />

5<br />

6<br />

2<br />

3<br />

Cosx<br />

1<br />

2<br />

a)<br />

b)<br />

c)<br />

d)<br />

e)<br />

3<br />

6<br />

3<br />

6<br />

6<br />

;<br />

;<br />

;<br />

;<br />

;<br />

2<br />

3<br />

5<br />

6<br />

2<br />

3<br />

5<br />

6<br />

2<br />

3<br />

4<br />

3<br />

7<br />

6<br />

4<br />

3<br />

7<br />

6<br />

7<br />

6<br />

;<br />

;<br />

;<br />

5<br />

3<br />

11<br />

6<br />

5<br />

3<br />

;<br />

11<br />

6<br />

;<br />

17. Resol<strong>ver</strong> en el intervalo <strong>de</strong> 0 ; la inecuación :<br />

a)<br />

c)<br />

e)<br />

4<br />

4<br />

4<br />

;<br />

;<br />

;<br />

2<br />

3<br />

4<br />

18. Resol<strong>ver</strong> :<br />

Para :<br />

x 0 ;<br />

a)<br />

2<br />

;<br />

c)<br />

3<br />

;<br />

4<br />

e)<br />

4<br />

3<br />

4<br />

3<br />

4<br />

19. Resol<strong>ver</strong> :<br />

;<br />

2<br />

3<br />

Sen<br />

2<br />

Tan x<br />

2<br />

b)<br />

5<br />

3<br />

0 ;<br />

d) ;<br />

2<br />

Tanx<br />

4<br />

2Cosx<br />

1<br />

2Senx<br />

Cosx<br />

b) ;<br />

4<br />

d)<br />

x<br />

Cos<br />

x<br />

2 2<br />

en el intervalo <strong>de</strong> 0 ; 2<br />

a)<br />

c)<br />

6<br />

6<br />

;<br />

;<br />

5<br />

6<br />

5<br />

6<br />

e) 0 ;<br />

5<br />

;<br />

6 6<br />

0 ;<br />

b)<br />

d)<br />

4<br />

7<br />

0<br />

0<br />

x 3<br />

Sen Cos<br />

x<br />

2 2<br />

3<br />

3<br />

;<br />

;<br />

2<br />

3<br />

2<br />

3<br />

1<br />

4


20. Resol<strong>ver</strong> en 0 ; 2<br />

a)<br />

6<br />

;<br />

2<br />

7<br />

c) ; 2<br />

6<br />

e) a c<br />

Sen2x > Cosx<br />

b)<br />

5<br />

6<br />

d) a b<br />

21. Dada la ecuación :<br />

Cosx + Cos2x + Cos3x = 0,<br />

hallar la suma <strong>de</strong> todas las soluciones <strong>de</strong> dicha<br />

ecuación, si estas soluciones están comprendidas entre<br />

0 y 2 (radianes).<br />

a) b) 2 c) 4<br />

d) 3 e) 6<br />

22. Al resol<strong>ver</strong> el sistema :<br />

2Senx<br />

6Senx<br />

3Tany<br />

Tany<br />

2<br />

4<br />

3<br />

3<br />

,<br />

se obtiene que la solución en el primer cuadrante es :<br />

a) x = 45º , y = 45º<br />

b) x = 60º , y = 30º<br />

c) x = 30º , y = 60º<br />

d) x = 60º , y = 45º<br />

e) x = 60º , y = 60º<br />

23. Al resol<strong>ver</strong> la ecuación :<br />

Sen2x<br />

2<br />

Cos x TanxCscx ,<br />

calcular la diferencia entre dos <strong>de</strong> dichas soluciones :<br />

2<br />

a)<br />

3<br />

2<br />

d)<br />

15<br />

b) 6<br />

3<br />

e)<br />

4<br />

;<br />

3<br />

2<br />

c) 12<br />

24. Resol<strong>ver</strong> la siguiente ecuación :<br />

a)<br />

c)<br />

e)<br />

2<br />

2<br />

2<br />

,<br />

,<br />

,<br />

2SenxCos2x<br />

12<br />

6<br />

12<br />

,<br />

,<br />

,<br />

8<br />

12<br />

5<br />

12<br />

b)<br />

d)<br />

2Cos2x<br />

2<br />

2<br />

,<br />

,<br />

6<br />

6<br />

,<br />

,<br />

4<br />

5<br />

6<br />

Senx<br />

25. Hallar "x" en :<br />

Sen40º Senx = Cos40º Cosx - 2Cos20º Cosx<br />

a) 130º b) 150º c) 60º<br />

d) 135º e) 120º<br />

1<br />

0<br />

2<br />

26. Al resol<strong>ver</strong> la ecuación 3Tan<br />

1<br />

0 2 , la suma <strong>de</strong> todas sus soluciones es :<br />

a) 2 b) 3 c) 4<br />

d) 5<br />

e) 6<br />

don<strong>de</strong><br />

27. La suma <strong>de</strong> las soluciones, en el intervalo [0º ; 360º]<br />

<strong>de</strong> la ecuación :<br />

2Sen2x Senx Cosx es :<br />

a) 450º b) 495º c) 600º<br />

d) 945º e) 1170º<br />

28. La afirmación que cumple con la siguiente inecuación:<br />

a)<br />

x<br />

Arc Sen<br />

b) Cosx<br />

2<br />

6<br />

5<br />

c)<br />

Senx<br />

2<br />

3<br />

3Senx<br />

1<br />

5<br />

d) x Arc Sen<br />

1<br />

2<br />

5<br />

e)<br />

29. Si<br />

x y<br />

1<br />

x<br />

9<br />

4<br />

2Cosx<br />

x son dos soluciones <strong>de</strong> la ecuación : 5Cosx<br />

2<br />

4Senx = 4,<br />

entonces el valor <strong>de</strong> :<br />

Senx<br />

Senx Senx Senx es :<br />

1 2 1 2<br />

a) 0 b) 1 c) 1<br />

d) 1 2 e)<br />

1<br />

2<br />

2<br />

30. Dada la función f cuya regla <strong>de</strong> correspon<strong>de</strong>ncia es :<br />

f(x) = Cosx Sen2x<br />

En la que x varía : x 2<br />

El número <strong>de</strong> intersecciones <strong>de</strong> la función y = f(x) con<br />

el eje <strong>de</strong> abscisas es :<br />

a) 3 b) 4 c)5<br />

d) 6 e) 7<br />

31. Resol<strong>ver</strong> la <strong>de</strong>sigualdad :<br />

Sen2x > Senx , 0 x<br />

a)<br />

c)<br />

0 ;<br />

0 ;<br />

3<br />

3<br />

b)<br />

d)<br />

0 ;<br />

0 ;<br />

3<br />

3<br />

3


e) 0 ;<br />

32. Calcular la suma <strong>de</strong> las soluciones <strong>de</strong> la ecuación<br />

trigonométrica, si<br />

a) 2<br />

d) 3<br />

3Cosx<br />

b)<br />

e)<br />

33. Resol<strong>ver</strong> la ecuación :<br />

x<br />

2Sen<br />

2<br />

2<br />

4<br />

;<br />

c)<br />

2<br />

x<br />

2<br />

3<br />

Cos<br />

Tan2x<br />

Cotx<br />

2<br />

8Cos<br />

x<br />

NOTA : K es un número entero.<br />

a)<br />

b)<br />

c)<br />

d)<br />

e)<br />

K k<br />

( 1)<br />

4 3<br />

K k<br />

( 1)<br />

4 6<br />

K k<br />

( 1)<br />

4 12<br />

K k<br />

( 1)<br />

4 24<br />

K k<br />

( 1)<br />

4 48<br />

34. Hallar el menor ángulo en el intervalo<br />

que satisface la ecuación :<br />

a)<br />

10<br />

3<br />

2<br />

2Tan<br />

x<br />

2<br />

b)<br />

3<br />

8<br />

d) 0 e)<br />

3<br />

3Secx<br />

4<br />

c)<br />

3<br />

0<br />

4<br />

x<br />

2<br />

7<br />

3<br />

;<br />

11<br />

3<br />

35. Determinar la suma <strong>de</strong> todas las soluciones <strong>de</strong> la<br />

ecuación :<br />

Sen<br />

1<br />

x<br />

2<br />

1<br />

Senx<br />

Que se encuentran en el intervalo [ 0 ; ]<br />

a)<br />

2<br />

b)<br />

4<br />

d) 0 e)<br />

c) 3<br />

1<br />

36. Resol<strong>ver</strong> la ecuación :<br />

Sen2x + 5Senx + 5Cosx + 1 = 0<br />

a) k ; k Z<br />

4<br />

b) 2k<br />

; k Z<br />

4<br />

c)<br />

3<br />

2k<br />

; k Z<br />

4<br />

d) k ; k Z<br />

4<br />

e)<br />

3<br />

k ; k Z<br />

4<br />

37. Resol<strong>ver</strong> la ecuación :<br />

Sen4x + 3Sen2x = Tanx<br />

a)<br />

k<br />

; k Z<br />

3<br />

b) 2k<br />

; k Z<br />

c) k ; k Z<br />

3<br />

d)<br />

k<br />

; k Z<br />

6<br />

e)<br />

k<br />

; k Z<br />

4<br />

38. Resol<strong>ver</strong> e indicar el número <strong>de</strong> soluciones<br />

en 0 ; 2<br />

<strong>de</strong> la ecuación :<br />

Cosx = (2 Tanx) (1 + Senx)<br />

a) 2 b) 3<br />

c) 4 d) 1<br />

e) No existen soluciones.<br />

39. Si k es un número entero, las soluciones <strong>de</strong> la ecuación:<br />

a)<br />

c) k<br />

e)<br />

2Sen<br />

x<br />

k b)<br />

4<br />

2k<br />

k<br />

( 1)<br />

3<br />

6<br />

d)<br />

4<br />

k<br />

k<br />

2<br />

SenxSec x son :<br />

4<br />

k<br />

( 1)<br />

6<br />

40. El ángulo en grados, que satisface la ecuación :<br />

3<br />

2Cos<br />

2<br />

Pertenece al intervalo :<br />

a) 180º<br />

; 240º<br />

1<br />

Cos<br />

6


) 120º<br />

; 135º<br />

c) 300º<br />

; 300º<br />

d) 90º<br />

; 120º<br />

e) 240º<br />

; 270º<br />

41. El número <strong>de</strong> elementos <strong>de</strong>l conjunto :<br />

F<br />

es :<br />

x<br />

[ 0 ; 2<br />

] / Cos2xSecx<br />

a) 1 b) 2 c) 3<br />

d) 4 e) 5<br />

Secx<br />

42. Resol<strong>ver</strong> la siguiente ecuación trigonométrica :<br />

a)<br />

1<br />

( 2k<br />

1)<br />

2<br />

c)<br />

1<br />

( 2k<br />

1)<br />

4<br />

e)<br />

1<br />

( 4k<br />

3)<br />

2<br />

Cot<br />

x<br />

2<br />

Senx<br />

b)<br />

1<br />

( 2k<br />

1)<br />

3<br />

d)<br />

1<br />

( 4k<br />

1)<br />

2<br />

1<br />

Cotx<br />

43. Indique una solución general <strong>para</strong> la ecuación :<br />

4Cosx Cos2x Cos3x = 1<br />

a)<br />

b)<br />

c)<br />

d)<br />

e)<br />

k ; k Z<br />

4<br />

k ; k Z<br />

2<br />

k ; k Z<br />

3<br />

k ; k Z<br />

6<br />

k ; k Z<br />

8<br />

44. Sea : 0 x ; 0 y<br />

2 4<br />

Entonces el intervalo en el que x satisface la igualdad :<br />

Tany = 2Senx es :<br />

a) 0 x<br />

b) 0<br />

6<br />

c) 0 x<br />

d) 0<br />

6<br />

x<br />

x<br />

6<br />

6<br />

0<br />

e) 0<br />

x<br />

4<br />

45. En el intervalo 0 ; 2 , <strong>para</strong> qué valores <strong>de</strong> , se<br />

cumple la siguiente <strong>de</strong>sigualdad:<br />

a)<br />

0 ;<br />

2<br />

3<br />

2<br />

;<br />

Sec<br />

7<br />

4<br />

b) 0 ;<br />

3<br />

; 2<br />

2 2<br />

3<br />

c) ; 2<br />

2<br />

d)<br />

2<br />

;<br />

3<br />

2<br />

e) ;<br />

3<br />

; 2<br />

2 2<br />

Tan<br />

46. Para qué valores <strong>de</strong> x 0 ; , se cumple:<br />

Cos 2<br />

x<br />

2<br />

a) 0 ;<br />

b)<br />

c)<br />

0 ;<br />

d)<br />

2<br />

2<br />

e) ;<br />

3<br />

0 ;<br />

0 ;<br />

Cos<br />

3<br />

2<br />

3<br />

2x<br />

3<br />

47. Calcule la mayor solución negativa <strong>de</strong> la ecuación :<br />

Tanx<br />

a)<br />

d)<br />

9<br />

5<br />

9<br />

48. Resuelva :<br />

( Tan2x<br />

k<br />

a)<br />

c)<br />

e)<br />

Z<br />

k<br />

4<br />

k<br />

k<br />

8<br />

Tan x<br />

b)<br />

e)<br />

2<br />

Cot2x)<br />

8<br />

4<br />

8<br />

Tan x<br />

18<br />

2<br />

9<br />

17<br />

36<br />

| Tan2x<br />

b)<br />

d)<br />

k<br />

2<br />

k<br />

Tan x<br />

9<br />

c)<br />

4<br />

9<br />

Cot2x<br />

|<br />

8<br />

16<br />

0<br />

6<br />

6


49. Resol<strong>ver</strong> :<br />

4<br />

Cos<br />

9x<br />

2<br />

4<br />

Cos<br />

3x<br />

2<br />

k Z<br />

a)<br />

c)<br />

e)<br />

( 4k<br />

1)<br />

b)<br />

2<br />

4<br />

Sen<br />

k<br />

6<br />

( 2k<br />

1)<br />

d)<br />

k<br />

2 12<br />

( 4k<br />

1)<br />

12<br />

9x<br />

2<br />

4<br />

Sen<br />

3x<br />

2<br />

50. Halle el menor valor positivo que resuelve la ecuación<br />

trigonométrica :<br />

a) 15<br />

d) 4<br />

Cos6x<br />

b) 12<br />

e) 6<br />

51. Resuelva la ecuación :<br />

3<br />

2<br />

4Cos<br />

2x<br />

c) 5<br />

1<br />

3<br />

2<br />

Cos x<br />

28<br />

| Cosx |<br />

9<br />

e indique la suma <strong>de</strong> soluciones en el intervalo <strong>de</strong><br />

0 ; 2<br />

a) 5 b) 4 c) 6<br />

9<br />

d)<br />

2<br />

52. Si :<br />

x 1<br />

calcule "n"<br />

7<br />

e)<br />

2<br />

Sen<br />

14<br />

f(<br />

x)<br />

es una raíz <strong>de</strong> :<br />

8x<br />

3<br />

4x<br />

a) 1 b) 2 c) 7<br />

d) 1 e) 7<br />

53. Resol<strong>ver</strong> la ecuación :<br />

n<br />

a)<br />

c)<br />

Z<br />

e) 2n<br />

2Tan3x<br />

n b)<br />

3<br />

3Tan2x<br />

n<br />

2n d) n<br />

6<br />

2<br />

4x<br />

n ,<br />

2<br />

Tan 2xTan3x<br />

6<br />

54. Resol<strong>ver</strong> :<br />

k<br />

a)<br />

c)<br />

e)<br />

Z<br />

k<br />

6<br />

2k<br />

3<br />

k<br />

2<br />

24<br />

12<br />

24<br />

Tan5x Tanx = Tan2x Tan3x<br />

b)<br />

d)<br />

k<br />

3<br />

2k<br />

3<br />

55. Si : x<br />

1<br />

x son las dos menores soluciones positivas<br />

2<br />

<strong>de</strong> la ecuación :<br />

3<br />

2<br />

5Tan<br />

x<br />

Tal que : x<br />

1<br />

x ,<br />

2<br />

halle :<br />

x<br />

2<br />

x<br />

1<br />

a) 3 b) 6 c) 4<br />

d) 8 e) 5<br />

56. Resol<strong>ver</strong> :<br />

k<br />

a)<br />

b)<br />

c)<br />

d)<br />

e)<br />

Z<br />

2<br />

k<br />

2<br />

k<br />

k<br />

k<br />

2k<br />

57. Resol<strong>ver</strong> :<br />

a)<br />

b)<br />

c)<br />

n<br />

n<br />

n<br />

2<br />

2<br />

Sen x<br />

ArcCos<br />

1<br />

3<br />

ArcCos<br />

2<br />

3<br />

k<br />

( 1)<br />

ArcSen<br />

2<br />

3<br />

k<br />

( 1)<br />

ArcSen<br />

1<br />

3<br />

ArcTan<br />

1<br />

3<br />

18<br />

9<br />

2<br />

2<br />

Tan 5x(<br />

5 3Tan<br />

x)<br />

3<br />

Cos x<br />

23<br />

27<br />

4<br />

8Sen<br />

x Cos4x<br />

; n Z<br />

ArcCos<br />

3<br />

4<br />

1<br />

ArcCos<br />

3<br />

2 4<br />

ArcCos<br />

3<br />

4


d)<br />

e)<br />

n<br />

2<br />

n<br />

4<br />

1<br />

ArcCos<br />

3<br />

2 4<br />

1<br />

ArcCos<br />

3<br />

2 4<br />

58. Si el <strong>de</strong>terminante <strong>de</strong> la matriz :<br />

C<br />

Es : 0,5Sen2x<br />

Hallar "x" ( n Z )<br />

a)<br />

c)<br />

n<br />

2<br />

n<br />

e) a y c<br />

n<br />

( 1)<br />

6<br />

Senx<br />

Sen2x<br />

1<br />

b)<br />

n<br />

d) a y b<br />

Sen3x<br />

Sen4x<br />

1<br />

n<br />

( 1)<br />

6<br />

Sen5x<br />

Sen6x<br />

59. Resol<strong>ver</strong> :<br />

13(1 + Senx + Cosx) + Sen2x = 0<br />

n<br />

a)<br />

Z<br />

n<br />

n<br />

( 1)<br />

4<br />

1<br />

b)<br />

c)<br />

d)<br />

e)<br />

n<br />

n<br />

n<br />

n<br />

60. Resuelva :<br />

n<br />

( 1)<br />

4<br />

n<br />

( 1)<br />

2<br />

n<br />

( 1)<br />

4<br />

n<br />

( 1)<br />

4<br />

4<br />

4<br />

Sen<br />

x<br />

2<br />

2<br />

Sen<br />

x<br />

4<br />

e indique como respuesta la suma <strong>de</strong> soluciones en<br />

0 ; 8<br />

a) 12 b) 16 c) 20<br />

d) 15<br />

e) 28<br />

0


Claves<br />

Claves<br />

c<br />

a<br />

b<br />

d<br />

e<br />

c<br />

b<br />

c<br />

b<br />

a<br />

b<br />

b<br />

d<br />

d<br />

b<br />

c<br />

c<br />

e<br />

c<br />

d<br />

e<br />

e<br />

a<br />

d<br />

e<br />

c<br />

b<br />

d<br />

b<br />

c<br />

c<br />

c<br />

d<br />

e<br />

d<br />

d<br />

a<br />

a<br />

b<br />

c<br />

b<br />

a<br />

c<br />

d<br />

b<br />

c<br />

c<br />

a<br />

b<br />

b<br />

b<br />

a<br />

d<br />

b<br />

c<br />

b<br />

b<br />

c<br />

d<br />

c<br />

01.<br />

02.<br />

03.<br />

04.<br />

05.<br />

06.<br />

07.<br />

08.<br />

09.<br />

10.<br />

11.<br />

12.<br />

13.<br />

14.<br />

15.<br />

16.<br />

17.<br />

18.<br />

19.<br />

20.<br />

21.<br />

22.<br />

23.<br />

24.<br />

25.<br />

26.<br />

27.<br />

28.<br />

29.<br />

30.<br />

31.<br />

32.<br />

33.<br />

34.<br />

35.<br />

36.<br />

37.<br />

38.<br />

39.<br />

40.<br />

41.<br />

42.<br />

43.<br />

44.<br />

45.<br />

46.<br />

47.<br />

48.<br />

49.<br />

50.<br />

51.<br />

52.<br />

53.<br />

54.<br />

55.<br />

56.<br />

57.<br />

58.<br />

59.<br />

60.


Capítulo<br />

16<br />

¿Qué es resol<strong>ver</strong> un triángulo?<br />

RESOLUCIÓN DE TRIÁNGULOS<br />

OBLICUÁNGULOS<br />

Dado el triángulo ABC, oblicuángulo; resol<strong>ver</strong>lo significa <strong>de</strong>terminar las medidas <strong>de</strong> sus elementos básicos; es <strong>de</strong>cir, sus tres<br />

lados (a, b y c) y sus tres ángulos (A, B y C); a partir <strong>de</strong> ciertos datos que <strong>de</strong>finan el triángulo.<br />

¿Cómo resol<strong>ver</strong> un triángulo?<br />

Una vez que reconocemos los datos <strong>de</strong>l triángulo y <strong>ver</strong>ificamos que se encuentra <strong>de</strong>finido; <strong>para</strong> resol<strong>ver</strong>lo, se utilizarán<br />

algunas propieda<strong>de</strong>s geométricas, relaciones trigonométricas ya conocidas y otras propias <strong>de</strong>l capítulo como las siguientes:<br />

I. TEOREMA DE LOS SENOS :<br />

"En todo triángulo, las medidas <strong>de</strong> sus lados son proporcionales a los senos <strong>de</strong> sus ángulos opuestos"<br />

A<br />

c<br />

B<br />

b<br />

a<br />

C<br />

a<br />

SenA<br />

b<br />

SenB<br />

De don<strong>de</strong> :<br />

aSenB = bSenA<br />

bSenC = cSenB<br />

cSenA = aSenC<br />

Corolario :<br />

"En todo triángulo, las medidas <strong>de</strong> sus lados son proporcionales a los senos <strong>de</strong> sus ángulos opuestos; siendo la<br />

constante <strong>de</strong> proporcionalidad, el diámetro <strong>de</strong> la circunferencia circunscrita al triángulo".<br />

II. TEOREMA DE LOS COSENOS :<br />

A<br />

c<br />

B<br />

b<br />

a<br />

R<br />

C<br />

a<br />

SenA<br />

b<br />

SenB<br />

R : Circunradio<br />

De don<strong>de</strong> :<br />

a = 2RSenA<br />

b = 2RSenB<br />

c = 2RSenC<br />

c<br />

SenC<br />

c<br />

SenC<br />

2R


"En todo triángulo, el cuadrado <strong>de</strong> la longitud <strong>de</strong> uno <strong>de</strong> sus lados es igual a la suma <strong>de</strong> los cuadrados <strong>de</strong> las longitu<strong>de</strong>s<br />

<strong>de</strong> los otros dos lados, menos el doble <strong>de</strong>l producto <strong>de</strong> los mismos multiplicados por el Coseno <strong>de</strong>l ángulo formado por<br />

ellos".<br />

A<br />

De don<strong>de</strong> po<strong>de</strong>mos <strong>de</strong>ducir fácilmente :<br />

c<br />

CosA<br />

B<br />

b<br />

2<br />

b<br />

2<br />

c<br />

2bc<br />

a<br />

2<br />

a<br />

C<br />

CosB<br />

2<br />

a<br />

2<br />

c<br />

2ac<br />

2<br />

b<br />

a 2 = b 2 + c2 2bc CosA<br />

b 2 = a 2 + c2 2ac CosB<br />

c 2 = a 2 + b2 2ab CosC<br />

III. TEOREMA DE LAS PROYECCIONES :<br />

"En todo triángulo, la longitud <strong>de</strong> un lado es igual a la suma <strong>de</strong> los productos <strong>de</strong> cada una <strong>de</strong> las otras dos longitu<strong>de</strong>s con<br />

el Coseno <strong>de</strong>l ángulo que forman con el primer lado":<br />

A<br />

c<br />

B<br />

b<br />

a<br />

C<br />

CosC<br />

2<br />

a<br />

2<br />

b<br />

2ab<br />

2<br />

c<br />

a = bCosC + cCosB<br />

b = aCosC + cCosA<br />

c = aCosB + bCosA<br />

IV. TEOREMA DE LAS TANGENTES :<br />

"En todo triángulo se cumple que la suma <strong>de</strong> longitu<strong>de</strong>s <strong>de</strong> dos <strong>de</strong> sus lados, es a su diferencia; como la Tangente <strong>de</strong> la<br />

semisuma <strong>de</strong> los ángulos opuestos a dichos lados, es a la Tangente <strong>de</strong> la semidiferencia <strong>de</strong> los mismos ángulos".<br />

B<br />

a<br />

a<br />

b<br />

b<br />

ALGUNAS LÍNEAS NOTABLES<br />

Tan<br />

A B<br />

2<br />

Tan<br />

A B<br />

2<br />

A<br />

c<br />

b<br />

b<br />

c<br />

c<br />

Tan<br />

Tan<br />

b<br />

a<br />

B C<br />

2<br />

B C<br />

2<br />

C<br />

c<br />

c<br />

a<br />

a<br />

Tan<br />

C A<br />

2<br />

Tan<br />

C A<br />

2


RADIOS NOTABLES<br />

r : inradio<br />

r<br />

A<br />

m : Mediana relativa a “a”<br />

a<br />

A<br />

m a<br />

B C<br />

M a<br />

V : Bisectriz interior <strong>de</strong>l “A”<br />

A<br />

A<br />

2<br />

4m<br />

a<br />

4m<br />

2<br />

b<br />

2<br />

4m<br />

c<br />

V A<br />

2<br />

b<br />

2<br />

a<br />

2<br />

a<br />

2bc<br />

b c<br />

2<br />

c<br />

2<br />

c<br />

2<br />

b<br />

2bcCosA<br />

2acCosB<br />

V<br />

B<br />

2ac<br />

a c<br />

B<br />

Cos<br />

2<br />

B D<br />

VA C<br />

V<br />

C<br />

2ab<br />

a b<br />

C<br />

Cos<br />

2<br />

V’ : Bisectriz exterior <strong>de</strong>l “A”<br />

A<br />

B C<br />

r<br />

B C<br />

4Rsen<br />

A<br />

Sen<br />

2<br />

B<br />

Sen<br />

2<br />

C<br />

2<br />

A<br />

r b<br />

r c<br />

V’ A<br />

4RSen<br />

V' A<br />

V' B<br />

V' C<br />

2abCosC<br />

Cos<br />

A<br />

2<br />

2bc<br />

Sen<br />

A<br />

| b c | 2<br />

2ac<br />

B<br />

Sen<br />

| a c | 2<br />

2ab<br />

Sen<br />

C<br />

| a b|<br />

2<br />

r a : Exradio relativo al lado “a”<br />

r 4RSen<br />

A<br />

Cos<br />

B<br />

Cos<br />

C<br />

a 2 2 2<br />

4RSen<br />

B<br />

Cos<br />

A<br />

Cos<br />

C<br />

2 2 2<br />

C<br />

Cos<br />

A<br />

Cos<br />

2 2<br />

A<br />

B<br />

2<br />

B<br />

C<br />

r a


01. En un triángulo ABC: Â 30º<br />

; B 135º<br />

ˆ Calcular : "c"<br />

y a = 2.<br />

a) 6 2<br />

b)<br />

c)<br />

d)<br />

6<br />

2<br />

6<br />

2<br />

6<br />

4<br />

e) 3 1<br />

2<br />

2<br />

2<br />

02. En un triángulo ABC : a = 3 ; b = 2<br />

Ĉ 60º<br />

.<br />

Calcular : "c"<br />

a) 3 2<br />

b) 2 6<br />

c) 6<br />

d) 13<br />

e) 7<br />

03. En un triángulo ABC, se tiene que :<br />

SenA<br />

2<br />

Halle el valor <strong>de</strong> :<br />

25<br />

a)<br />

12<br />

25<br />

b)<br />

7<br />

13<br />

c)<br />

7<br />

d) 5<br />

12<br />

e)<br />

5<br />

04. En un triángulo ABC:<br />

J<br />

a<br />

3<br />

¿Cuál es la medida <strong>de</strong> Ĉ ?<br />

a) 60º<br />

b) 30º<br />

SenB<br />

3<br />

2<br />

b<br />

2<br />

b<br />

b<br />

5<br />

2<br />

c<br />

2<br />

a<br />

c<br />

7<br />

SenC<br />

4<br />

EJERCICIOS PROPUESTOS<br />

c) 120º<br />

d) 150º<br />

e) 127º<br />

05. En un triángulo ABC; simplificar :<br />

a) TanA<br />

b) CotA<br />

c) TanB . TanC<br />

d) TanC CotB<br />

e) Tan A<br />

2<br />

J<br />

2<br />

a<br />

2<br />

a<br />

2<br />

c<br />

2<br />

b<br />

2<br />

b<br />

2<br />

c<br />

06. En un triángulo ABC, se sabe que :<br />

Calcular :<br />

a) 0,<br />

125<br />

b) 0,<br />

625<br />

c) 0,25<br />

d) 0,125<br />

e) 0,625<br />

Cos<br />

B<br />

2<br />

2<br />

a<br />

2<br />

c<br />

2<br />

b<br />

1<br />

ac<br />

2<br />

07. En un triángulo ABC, se cumple :<br />

aCotA = bCotB = cCotC<br />

¿Qué tipo <strong>de</strong> triángulo es?<br />

a) Isósceles.<br />

b) Equilátero.<br />

c) Acutángulo.<br />

d) Obtusángulo.<br />

e) Rectángulo.<br />

08. En el prisma rectangular mostrado, calcular: Sec<br />

a)<br />

5 2<br />

3<br />

2<br />

3<br />

4


)<br />

c)<br />

d)<br />

e)<br />

26 2<br />

15<br />

26 2<br />

29<br />

15 2<br />

13<br />

13 2<br />

11<br />

09. En un triángulo ABC, reducir :<br />

a) R<br />

b) 2R<br />

c)<br />

R<br />

2<br />

d) 4R<br />

R<br />

e)<br />

4<br />

Q<br />

aCosB bCosA<br />

SenC<br />

10. En un triángulo ABC, reducir :<br />

a) 1<br />

b) 2<br />

c)<br />

1<br />

2<br />

d) 4<br />

e)<br />

1<br />

4<br />

Q<br />

abCosC bcCosA caCosB<br />

2<br />

a<br />

2<br />

b<br />

2<br />

c<br />

11. En un triángulo ABC, se cumple :<br />

(a c) CosB = b (CosC CosA)<br />

¿Qué tipo <strong>de</strong> triángulo es?<br />

a) Acutángulo.<br />

b) Rectángulo.<br />

c) Equilátero.<br />

d) Obtusángulo.<br />

e) Isósceles.<br />

12. En un triángulo ABC, simplificar :<br />

(p : Semiperímetro)<br />

Q<br />

a) p<br />

b) 2p<br />

c) 3p<br />

d) 4p<br />

e) 8p<br />

aSenB bSenA<br />

SenA<br />

cSenA aSenC<br />

SenC<br />

bSenC cSenB<br />

SenB<br />

13. En un triángulo ABC, reduzca :<br />

G = (aCosC + cCosA) CosC + (aCosB +<br />

bCosA) CosB<br />

a) a<br />

b) b<br />

c) c<br />

d) 0<br />

e) a + b + c<br />

14. En un triángulo ABC, reduzca la expresión<br />

1<br />

a)<br />

2<br />

b) 1<br />

c) a<br />

d) b + c<br />

e) a<br />

1<br />

c<br />

G<br />

SenA<br />

SenB<br />

SenB<br />

SenC<br />

c<br />

b<br />

15. En un triángulo ABC, se tiene que :<br />

2a = 7b<br />

Halle el valor <strong>de</strong> :<br />

m C 60º<br />

a)<br />

b)<br />

c)<br />

d)<br />

e)<br />

5 3<br />

3<br />

5 3<br />

9<br />

9 3<br />

5<br />

7 3<br />

2<br />

2 3<br />

7<br />

Tan<br />

A B<br />

2<br />

a<br />

c


16. En un triángulo ABC, se cumple :<br />

Halle :<br />

a) 7<br />

7<br />

b)<br />

7<br />

5<br />

c)<br />

2<br />

5<br />

d)<br />

5<br />

e)<br />

5<br />

7<br />

Tan<br />

A<br />

2<br />

2<br />

a<br />

3<br />

bc<br />

2<br />

2<br />

b<br />

2<br />

c<br />

a bCosC<br />

17. Si en un triángulo ABC; 3<br />

b aCosC<br />

Calcular : G<br />

a) 1<br />

b) 2<br />

c) 4<br />

1<br />

d)<br />

2<br />

1<br />

e)<br />

4<br />

Tan<br />

C<br />

2<br />

Tan<br />

A B<br />

2<br />

18. En un triángulo ABC :<br />

Calcular :<br />

a) 0,<br />

2<br />

b) 0,<br />

3<br />

c) 0,<br />

4<br />

d) 0,<br />

5<br />

e) 0,<br />

6<br />

Tan<br />

C<br />

2<br />

2<br />

a<br />

2<br />

b<br />

2<br />

c<br />

1<br />

ab<br />

2<br />

19. En el triángulo equilátero ABC; BP = 5AP AN = 2NC.<br />

Calcular : Sec<br />

A<br />

P<br />

a) 9 b) 2 91 c) 91<br />

d) 2 91 e) 2 71<br />

20. Dado el triángulo ABC, hallar el ángulo "B".<br />

A<br />

a) ArcSen<br />

3 3<br />

b) ArcTan<br />

3<br />

c) ArcTan3<br />

d) ArcSec3<br />

3<br />

e) ArcTan3<br />

3<br />

30°<br />

30°<br />

B<br />

21. En la figura, G es el centro <strong>de</strong>l cuadrado ABCD. Hallar<br />

la suma <strong>de</strong> los cuadrados <strong>de</strong> las distancias <strong>de</strong> los vértices<br />

<strong>de</strong>l cuadrado <strong>de</strong> la recta XY, si el lado <strong>de</strong>l cuadrado es<br />

L.<br />

a) 2<br />

L<br />

b)<br />

c)<br />

d)<br />

e)<br />

2<br />

2L<br />

2<br />

3L<br />

2<br />

4L<br />

2<br />

5L<br />

x<br />

B<br />

2<br />

N<br />

M<br />

A B<br />

D<br />

20°<br />

G<br />

3<br />

C<br />

C<br />

y<br />

C


22. El producto Sen2B . Sen2C <strong>de</strong>l triángulo ABC es igual<br />

a :<br />

a)<br />

15<br />

b)<br />

18<br />

86<br />

c)<br />

125<br />

105<br />

256<br />

105<br />

d)<br />

256<br />

e)<br />

86<br />

125<br />

A<br />

B<br />

10 15<br />

23. Sea el triángulo ABC y sean a, b y c las longitu<strong>de</strong>s <strong>de</strong><br />

los lados opuestos a los vértices A, B y C,<br />

respectivamente.<br />

Si se cumple la relación :<br />

a<br />

CosA<br />

20<br />

b<br />

CosB<br />

Entonces el triángulo ABC es :<br />

a) Acutángulo.<br />

b) Obtusángulo.<br />

c) Isósceles.<br />

d) Equilátero.<br />

e) Rectángulo.<br />

c<br />

CosC<br />

24. Las diagonales <strong>de</strong> un <strong>para</strong>lelogramo mi<strong>de</strong>n "a" y "b",<br />

forman un ángulo agudo C. El área <strong>de</strong>l <strong>para</strong>lelogramo<br />

es :<br />

a) abSenC<br />

b) abCosC<br />

c)<br />

1<br />

abCscC<br />

2<br />

d)<br />

1<br />

abSenC<br />

2<br />

e) 1<br />

abCosC<br />

2<br />

25. Hallar el área <strong>de</strong>l triángulo OB'C', si AB=4=BC,<br />

O<br />

M 1<br />

AB<br />

4<br />

, AC=6.<br />

M y M puntos medios en AC<br />

1 2<br />

y BC respectivamente AC // OC'<br />

y BC // B'<br />

C'<br />

AO=OC'.<br />

C<br />

a)<br />

29<br />

7<br />

3<br />

29<br />

b) 7<br />

6<br />

c)<br />

29<br />

7<br />

7<br />

d)<br />

29<br />

7<br />

2<br />

e)<br />

29<br />

7<br />

24<br />

A<br />

M 1<br />

C<br />

O<br />

M 2<br />

26. Si en un triángulo, don<strong>de</strong> a, b, c son los lados opuestos<br />

a los ángulos A, B, C se cumple que :<br />

C’<br />

B C<br />

2<br />

y b c a 2<br />

Entonces : B A<br />

2<br />

es igual a :<br />

a) 8<br />

b) 4<br />

c) 2<br />

d) 0<br />

e) 3<br />

27. En un triángulo ABC, el ángulo C mi<strong>de</strong> 60º y los lados<br />

a 2 3 2 y b 2 3 2 .<br />

Entonces, la medida <strong>de</strong>l ángulo A es :<br />

a)<br />

b)<br />

2<br />

3<br />

3<br />

ArcTan<br />

ArcTan<br />

2<br />

2<br />

2<br />

2<br />

B<br />

B’


c)<br />

d)<br />

e)<br />

3<br />

2<br />

3<br />

4<br />

2ArcTan<br />

ArcTan<br />

ArcTan<br />

2<br />

2<br />

2<br />

2<br />

2<br />

2<br />

28. En un triángulo ABC, se cumple :<br />

SenC<br />

2Sen(<br />

A<br />

B)<br />

TanB 3 3 2 6<br />

Hallar el valor <strong>de</strong>l ángulo BAC.<br />

a) 3<br />

b) 6<br />

2<br />

c)<br />

3<br />

5<br />

d)<br />

12<br />

3<br />

e)<br />

10<br />

29. En un triángulo ABC, se cumple que :<br />

m B m C 90º<br />

; b c a 2<br />

Hallar la medida <strong>de</strong>l ángulo B.<br />

a) 110º<br />

b) 105º<br />

c) 127º<br />

d) 120º<br />

e) 125º<br />

30. Sea el triángulo ABC <strong>de</strong> lados AB = AC y BC 2 . Si<br />

la bisectriz <strong>de</strong>l ángulo B corta al lado opuesto en D y<br />

BD = 1.<br />

Entonces, los ángulos A y B son:<br />

a) 60º ; 60º<br />

b) 90º ; 45º<br />

c) 100º ; 40º<br />

d) 120º ; 30º<br />

e) 150º ; 15º<br />

31. En un triángulo ABC, C = 60º y a = 3b.<br />

Determinar el valor <strong>de</strong>E= Tan(A B)<br />

a) 4 3<br />

b) 2 3<br />

c) 3<br />

2<br />

d) 3<br />

e) 1<br />

32. En un triángulo rectángulo, la hipotenusa mi<strong>de</strong> "c"<br />

<strong>uni</strong>da<strong>de</strong>s y la longitud <strong>de</strong> la bisectriz <strong>de</strong> uno <strong>de</strong> los<br />

c 3<br />

ángulos agudos es <strong>uni</strong>da<strong>de</strong>s.<br />

3<br />

Hallar el área <strong>de</strong> la región <strong>de</strong>limitada por el triángulo<br />

rectángulo dado.<br />

a)<br />

b)<br />

c)<br />

d)<br />

e)<br />

c 3<br />

4<br />

2<br />

c 3<br />

8<br />

2<br />

c 3<br />

6<br />

2<br />

3c 6<br />

2<br />

3c 2<br />

2<br />

33. En un triángulo ABC con lados a, b y c, respectiva-<br />

mente; se tiene :<br />

Tan<br />

A<br />

2<br />

1 y Tan<br />

B<br />

2<br />

3<br />

.<br />

4<br />

Determinar :<br />

a<br />

a<br />

b<br />

b<br />

a) 50<br />

b) 16<br />

c) 49<br />

d) 9<br />

e) 25<br />

34. Una diagonal <strong>de</strong> un <strong>para</strong>lelepípedo rectángulo forma<br />

con las tres aristas concurrentes a un mismo vértice los<br />

ángulos , y . El valor <strong>de</strong> :<br />

3<br />

a)<br />

2<br />

b) 2<br />

5<br />

c)<br />

2<br />

d) 3<br />

e) 4<br />

2 2 2<br />

Sen Sen Sen es :


35. En la figura, se muestra un triángulo en el que se cumple:<br />

CosA CosB<br />

Luego el valor <strong>de</strong> a + b es :<br />

2<br />

4Sen<br />

C<br />

2<br />

A<br />

3c<br />

a) 3c b)<br />

2<br />

5<br />

d) c<br />

3<br />

5<br />

e) c<br />

2<br />

c<br />

b<br />

c) 2c<br />

36. En la figura mostrada, el triángulo ABC está inscrito en<br />

una circunferencia <strong>de</strong> radio R. Si se cumple que :<br />

2<br />

c<br />

2<br />

a<br />

2<br />

2R<br />

y la medida <strong>de</strong>l ángulo B es 30º, los<br />

valores <strong>de</strong> los ángulos A y C son respectivamente:<br />

a) 45º y 105º<br />

b) 35º y 115º<br />

c) 60º y 90º<br />

d) 30º y 120º<br />

e) 25º y 125º<br />

A<br />

c<br />

R<br />

37. Dos circunferencias <strong>de</strong> radios 2u y 3u, tienen sus<br />

centros se<strong>para</strong>dos una distancia igual a 4u. El Coseno<br />

<strong>de</strong>l ángulo agudo que forman las tangentes a ambas<br />

circunferencias en un punto <strong>de</strong> corte, es igual a :<br />

1<br />

a)<br />

2<br />

1<br />

d)<br />

3<br />

b)<br />

1<br />

e)<br />

4<br />

3<br />

2<br />

c)<br />

B<br />

B<br />

1<br />

2<br />

38. En un triángulo ABC, se cumple :<br />

3 2<br />

a ( b<br />

2<br />

c )<br />

3 2<br />

b ( a<br />

2<br />

c )<br />

5<br />

( a<br />

5<br />

b )<br />

Don<strong>de</strong> :<br />

R : Circunradio <strong>de</strong>l triángulo ABC<br />

a<br />

a<br />

C<br />

2<br />

2abcR<br />

C<br />

Calcule :<br />

P = SenA Sen2A + SenB Sen2B<br />

3<br />

a) 1 b) 2 c)<br />

4<br />

1<br />

d)<br />

2<br />

3<br />

e)<br />

2<br />

39. Del gráfico, ABC es un triángulo isósceles recto en "B" y<br />

DBE es un triángulo equilátero.<br />

Si : AC = 6<br />

Calcular :<br />

2<br />

AP<br />

2<br />

BP<br />

2<br />

CP<br />

B<br />

P<br />

A D E C<br />

a) 18 b) 19 c) 9<br />

d) 81 e) 27<br />

40. En un triángulo ABC :<br />

Calcular :<br />

3<br />

a)<br />

4<br />

6<br />

d)<br />

7<br />

a<br />

a<br />

c<br />

c<br />

4<br />

b)<br />

3<br />

2<br />

e)<br />

5<br />

4Tan<br />

B<br />

2<br />

Cot<br />

A C<br />

2<br />

TanA TanB TanC<br />

TanA TanC<br />

7<br />

c)<br />

6<br />

41. En el triángulo equilátero mostrado, calcular :<br />

A<br />

J<br />

Cos(<br />

15º<br />

B<br />

45º<br />

3 ) Sec<br />

2<br />

C


a)<br />

6 1<br />

2<br />

b) 3 1<br />

c)<br />

d)<br />

e)<br />

3 1<br />

2<br />

3 1<br />

2<br />

2 1<br />

3<br />

42. Si en un triángulo ABC :<br />

Calcular :<br />

2<br />

a)<br />

5<br />

3<br />

b)<br />

7<br />

4<br />

c)<br />

7<br />

3<br />

d)<br />

5<br />

1<br />

e)<br />

4<br />

c<br />

b<br />

L<br />

bCosA<br />

cCosA<br />

3<br />

5<br />

Tan<br />

B C<br />

2<br />

Tan<br />

A<br />

2<br />

43. En un triángulo ABC :<br />

Cos2A + Cos2B + Cos2C = n<br />

Las distancias <strong>de</strong>l ortocentro a los lados <strong>de</strong>l triángulo<br />

son x ; y ; z.<br />

Hallar : J xyz , si el circunradio mi<strong>de</strong> 2<br />

a) 2n 1<br />

b) 2(n 1)<br />

c) 2(1 n)<br />

d) n 1<br />

e)<br />

4<br />

2(<br />

n 1)<br />

44. Los lados <strong>de</strong> un cuadrilátero son a = 7; b = 8; c = 9;<br />

d = 11.<br />

Si su superficie es S = 33, calcular la tangente <strong>de</strong>l<br />

ángulo agudo formado por las diagonales.<br />

a) 2 b) 2,3 c) 2,4<br />

d) 1,8 e) 1,6<br />

45. Dado un cuadrilátero ABCD, <strong>de</strong>termine el valor <strong>de</strong> la<br />

expresión.<br />

E<br />

1<br />

a)<br />

4<br />

1<br />

b)<br />

12<br />

d) 0<br />

1<br />

e)<br />

6<br />

2<br />

bcCos<br />

C<br />

2<br />

( b<br />

2<br />

c)<br />

1<br />

c)<br />

3<br />

2<br />

adCos<br />

( a<br />

2<br />

d)<br />

46. Siendo A, B y C los ángulos internos <strong>de</strong> un triángulo,<br />

<strong>para</strong> el cual se cumple :<br />

2SenB SenA = Sen(A+B+C)+SenC<br />

Calcule el valor <strong>de</strong> :<br />

a) 1 b)<br />

A<br />

d) 1 e) 2<br />

Cot<br />

A<br />

2<br />

Cot<br />

C<br />

2<br />

Cot<br />

A<br />

2<br />

Cot<br />

C<br />

2<br />

1<br />

2<br />

1<br />

c)<br />

2<br />

47. En un triángulo acutángulo ABC, la circunferencia<br />

<strong>de</strong>scrita tomando como diámetro la altura relativa al<br />

lado a, intercepta a los lados b y c, en los puntos P y Q<br />

respectivamente.<br />

Exprese el segmento PQ en función <strong>de</strong> los ángulos <strong>de</strong>l<br />

triángulo y <strong>de</strong>l radio R <strong>de</strong> la circunferencia circunscrita<br />

al triángulo.<br />

a) 2RSenA SenB SenC<br />

b) R SenA SenB SenC<br />

c) R CosA CosB CosC<br />

d) 3R CosA CosB CosC<br />

e) R TanA TanB TanC<br />

48. En un triángulo ABC, reducir :<br />

P<br />

2<br />

a Sen(<br />

B C)<br />

SenB SenC<br />

a) SenA SenB SenC<br />

b) CosA CosB CosC<br />

c) Sen (A + B + C)<br />

d) Cos (A + B + C)<br />

e) 2Cos (A + B + C)<br />

2<br />

b Sen(<br />

C A)<br />

SenC SenA<br />

1<br />

1<br />

A<br />

2<br />

2<br />

c Sen(<br />

A B)<br />

SenA SenB


49. En el triángulo ABC, se tiene : AB = 2, AC 6<br />

'<br />

V<br />

b<br />

Calcular : '<br />

V<br />

b<br />

Don<strong>de</strong> : (V'b y Vb son bisectrices exterior e interior<br />

respectivamente, relativo al lado b)<br />

A<br />

B<br />

D<br />

a) 2 3 b) 1 3<br />

c) 2 3 d) 3 1<br />

e) 2<br />

45º<br />

a<br />

50. Dado un triángulo ABC, si : m C 30 30º º y<br />

b<br />

a<br />

y a<br />

Calcular : B Â ˆ 1<br />

2<br />

a) 30º<br />

b)<br />

ArcTan<br />

c) ArcTan<br />

3<br />

3 2<br />

7<br />

d)<br />

ArcTan<br />

3<br />

3<br />

7<br />

2<br />

e) ArcTan<br />

3<br />

2 3<br />

7<br />

3<br />

51. En el cuadrilátero ABCD <strong>de</strong> la siguiente figura, calcular:<br />

Sen<br />

Si : 2AD = AB = 3AC<br />

1<br />

a)<br />

7<br />

3<br />

b)<br />

4<br />

A<br />

2Cos<br />

B C<br />

3<br />

c)<br />

2<br />

D<br />

C<br />

5<br />

2<br />

2<br />

d)<br />

3<br />

1<br />

e)<br />

3<br />

52. Los ángulos <strong>de</strong> un cuadrilátero ABCD están en<br />

progresión geométrica <strong>de</strong> razón 3.<br />

Calcular :<br />

P = CosA CosB + CosB CosC +<br />

CosC CosD + CosD CosA<br />

1<br />

a) 1 b)<br />

2<br />

5<br />

d)<br />

4<br />

5<br />

e)<br />

2<br />

1<br />

c)<br />

4<br />

53. En un triángulo ABC, se cumple que :<br />

CosA<br />

a c<br />

; CosB<br />

a b<br />

2b<br />

2c<br />

Calcular :<br />

TanA + TanB + TanC<br />

a) 7 b) 2 3 c) 13<br />

d) 11 e) 2 5<br />

54. En la figura R,<br />

R ,<br />

1<br />

R y<br />

2<br />

R son los radios <strong>de</strong> las<br />

3<br />

circunferencias circunscritas a los triángulos ABC, ABP,<br />

BCQ y ACS respectivamente.<br />

Hallar "R".<br />

R<br />

1<br />

1<br />

; 2<br />

R 2<br />

P<br />

; 4<br />

R 3<br />

a) 2 b) 1 c) 3<br />

d) 2 e) 4<br />

A<br />

B<br />

55. Los lados <strong>de</strong> un triángulo oblicuángulo ABC, mi<strong>de</strong>n :<br />

b = (SenA + CosA)u<br />

c= (SenA CosA)u<br />

A<strong>de</strong>más : a<br />

6<br />

u<br />

2<br />

Hallar la medida <strong>de</strong>l mayor valor <strong>de</strong> A.<br />

a) 60º b) 72º c) 54º<br />

d) 65º e) 45º<br />

Q<br />

C<br />

S


56. En un triángulo ABC, reducir :<br />

M<br />

( c<br />

a) R b)<br />

3<br />

d) R e) 2<br />

6R<br />

bCosA)(<br />

a cCosB)(<br />

b aCosC)<br />

Sen2ASen<br />

2BSen2C<br />

3<br />

8R c)<br />

3<br />

4R<br />

57. En un triángulo ABC, se cumple que :<br />

Sen2A<br />

Tan<br />

Sen2B<br />

A B<br />

2<br />

3Tan<br />

Hallar la medida <strong>de</strong>l ángulo "B"<br />

a) 30º<br />

b)<br />

ArcTan<br />

c) ArcTan<br />

d) a o b<br />

e) a o c<br />

3<br />

5<br />

3<br />

2<br />

3Cos(<br />

A<br />

A B<br />

2<br />

58. En un triángulo ABC, se cumple que :<br />

CotA + CotC = 2CotB<br />

Luego se cumple que :<br />

a) a + c = 2b<br />

b) 2b ac<br />

2<br />

c)<br />

2<br />

a<br />

2<br />

c<br />

d) b a c<br />

2<br />

e)<br />

2<br />

4b<br />

2<br />

a<br />

2<br />

2b<br />

2<br />

c<br />

B)<br />

59.Siendo ABC un triángulo <strong>de</strong> lados a, b y c, entonces<br />

respecto a"K" po<strong>de</strong>mos afirmar que :<br />

K<br />

2<br />

a<br />

2<br />

a<br />

2<br />

b<br />

2<br />

b<br />

2<br />

c<br />

2<br />

c<br />

a<br />

a<br />

a) K = 1 b) K = 2 c) K = 4<br />

d) K 2 e) K 4<br />

cCosB<br />

bCosC<br />

60. En un cuadrilátero inscriptible ABCD, <strong>de</strong> lados AB = a,<br />

BC = b, CD = c y AD = d.<br />

Calcular : R<br />

a)<br />

b)<br />

c)<br />

d)<br />

ab<br />

ad<br />

ab<br />

ac<br />

ab<br />

ad<br />

ac<br />

ab<br />

a<br />

e)<br />

cd<br />

bd<br />

cd<br />

bd<br />

cd<br />

bc<br />

bd<br />

cd<br />

b c<br />

abcd<br />

d<br />

SenA<br />

SenB


Claves<br />

Claves<br />

a<br />

e<br />

d<br />

c<br />

d<br />

b<br />

b<br />

e<br />

b<br />

c<br />

e<br />

d<br />

a<br />

b<br />

b<br />

a<br />

b<br />

e<br />

b<br />

e<br />

a<br />

a<br />

d<br />

d<br />

e<br />

a<br />

b<br />

a<br />

b<br />

d<br />

a<br />

b<br />

c<br />

b<br />

c<br />

d<br />

e<br />

d<br />

e<br />

b<br />

d<br />

e<br />

e<br />

c<br />

a<br />

c<br />

a<br />

c<br />

a<br />

c<br />

d<br />

b<br />

a<br />

d<br />

b<br />

d<br />

d<br />

c<br />

d<br />

c<br />

01.<br />

02.<br />

03.<br />

04.<br />

05.<br />

06.<br />

07.<br />

08.<br />

09.<br />

10.<br />

11.<br />

12.<br />

13.<br />

14.<br />

15.<br />

16.<br />

17.<br />

18.<br />

19.<br />

20.<br />

21.<br />

22.<br />

23.<br />

24.<br />

25.<br />

26.<br />

27.<br />

28.<br />

29.<br />

30.<br />

31.<br />

32.<br />

33.<br />

34.<br />

35.<br />

36.<br />

37.<br />

38.<br />

39.<br />

40.<br />

41.<br />

42.<br />

43.<br />

44.<br />

45.<br />

46.<br />

47.<br />

48.<br />

49.<br />

50.<br />

51.<br />

52.<br />

53.<br />

54.<br />

55.<br />

56.<br />

57.<br />

58.<br />

59.<br />

60.


TRIGONOMETRÍA<br />

Í N D I C E

Hooray! Your file is uploaded and ready to be published.

Saved successfully!

Ooh no, something went wrong!