24.11.2014 Views

How to survive my island?

The vision of youngsters on Curacao, living on an island and how to make the most of it. Read how creative they are to make it awesome!

The vision of youngsters on Curacao, living on an island and how to make the most of it. Read how creative they are to make it awesome!

SHOW MORE
SHOW LESS

You also want an ePaper? Increase the reach of your titles

YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.

Digital version<br />

Novèmber 2014<br />

Kòrsou den nos brel diferente…\\<br />

‘The fun never s<strong>to</strong>ps’ \\ Benefisio i desbentaha di biba<br />

riba un isla \\ Kreatividat bou di hoben \\ Hoben ke sentro<br />

di bario bek! \\ ‘Trendy beaches Curaçao’ \\ Muliligual i<br />

multikultural \\ Eksperansia Curadise \\ Star Update: Djo Djo<br />

i tambe Bo salu, Deporte, Bo opinion & ‘Lots of Fashion’.


2<br />

3<br />

4 you-th magazine página<br />

Angelo Engelhart<br />

Arelies Knight<br />

4 You-th<br />

ta bèk!<br />

4 you-th magazine | página<br />

Brianna-Gwenn Martis<br />

Shurayne Fenny<br />

Trisha Passial<br />

Thalia Kirindongo<br />

Dayrina Willems<br />

Diana Leander<br />

Kevin Begina<br />

Cheyenne Felizie<br />

Ebony-Gwenn Martis<br />

Janella Mook<br />

Zaerick Martha<br />

Noëlgel Pinedo<br />

Elmer Pieternella<br />

Nnecka Tielman<br />

Proksimo edishon ta sali<br />

8 december 2014!<br />

Nos ta kontentu di por brinda bo, E revista<br />

pa hóben i di hóben atrobe. E revista aki ta<br />

pone mi kòrda temporada ku mi tabata studia<br />

na Radulphus College. E tempu ei nos<br />

tabatin un revista di skol ku tabata yama<br />

Paperclip. Mi tabata forma parti di e tim di<br />

redakshon. Tabata dushi pa mi tabatin algu<br />

mas di hasi banda di mi estudio.<br />

Nos isla ta chikitu i tin ora no tin mashá<br />

variedat den aktividat pa hóben. Sinembargo<br />

komo hóben mi tabata buska tur tipo di<br />

entretenimentu sano pa mi hasi. Mi tabata<br />

tambe den un grupo di poesia. Asina ei mi<br />

por a desaroyá mi talen<strong>to</strong>. Ora mi a bai biba<br />

na Hulanda pa mi estudio, tabatin hopi kos<br />

di hasi pa skohe for di dje. Dia bo ke bo ta<br />

drenta trein i bai keiru leu. Tambe bo por<br />

bai wak un ‘musical’, bishita un sirko, wak<br />

show di skats riba eis, bai un ‘pretpark’,<br />

Stichting Studiefinanciering Curaçao<br />

(SSC) ta informá ku temporada pa hasi<br />

petishón pa un finansiamentu di estudio<br />

pa aña eskolar 2015-2016 ta habrí.<br />

Pa por bini na remarke pa<br />

un finansiamentu di estudio,<br />

mester yena e formulario<br />

digitál via nos wèpsait www.<br />

ssc.cw. Mester prent, firma<br />

i entregá e petishon na<br />

tempu na bali di SSC.<br />

Dokumen<strong>to</strong>nan ku mester<br />

entregá huntu ku e petishon<br />

ta sali riba e formulario ku<br />

prent òf por tuma nota di<br />

nan riba nos wèpsait.<br />

En konekshon ku Enseñansa<br />

Liber, e studiantenan<br />

ku ta bini na remarke pa un<br />

finansiamentu di estudio, ta<br />

studiantenan ku ta bai sigui<br />

un estudio riba nivel di:<br />

• HBO òf WO;<br />

• SBO ku no ta subsidiá<br />

pa Gobièrnu;<br />

• SBO subsidiá pa<br />

Gobièrnu pero ku tin<br />

gastu adishonal;<br />

Último fecha di entrega<br />

pa studiantenan ku ta bai<br />

studia na Hulanda i den<br />

region ta 15 yanüari 2015.<br />

Último fecha di entrega<br />

pa studiantenan ku ta<br />

keda studia na Kòrsou ta<br />

27 febrüari 2015.<br />

Entregá bo petishon kompletu<br />

i na tempu. Pa mas<br />

informashon òf pregunta<br />

por yama òf pasa na<br />

ofisina di SSC, Professor<br />

Kernkampweg z/n. Nos<br />

ofisina ta habrí di djaluna<br />

pa djabièrnè di 07:30-16:00<br />

nònstòp. Telefòn 737 8488<br />

òf bishitá nos wèpsait:<br />

www.ssc.cw<br />

Nota: bou di region nos ta<br />

komprondé paísnan den<br />

nort, medio i sur Amérika i<br />

tambe paisnan den Karibe.<br />

sinta piknik den parke òf bishita un feria.<br />

Pero apesar di tur e posibilidatnan aki, tòg<br />

mi tabata sinti falta di mi isla chikí.<br />

P’esei na momentu ku mi a regresá Kòrsou,<br />

mi a skohe pa mira mi pais for di un otro<br />

brel. Ta ami mester saka lo máksimo for di<br />

dje, pa kon chikitu ku e por ta.<br />

Kòrsou ta yen di kolo, yen di ambiente i yen<br />

di posibilidat; ta nos mester buska esaki<br />

den dje. Den e edishon aki di 4 You-th nos<br />

hóbennan a eksplora nos isla for di diferente<br />

aspek<strong>to</strong>. Kiko ta e bentaha i desbentahanan<br />

di biba riba un isla? Kua moda ta manda<br />

aki na Kòrsou? Kiko nos hóbennan ke mira<br />

diferente riba nos isla? Pues, laga e 4 You-th<br />

aki inspirá bo ‘how <strong>to</strong> <strong>survive</strong> your <strong>island</strong>’.<br />

Shurminia Martina<br />

> Publikadó<br />

Fundashon Ban Komuniká<br />

> Kordinashon i diseño gráfiko<br />

Passaat Graphic & Web Design:<br />

Monique Rosalina<br />

Julia Paalman<br />

T: 465 7266<br />

E: 4you-th@passaatdesign.com<br />

> Imprenta: Hi-Printing<br />

> Kantidat: 6.000 ehemplar<br />

> Facebook:<br />

4 YOU-TH MAGAZINE<br />

> Portrèt riba portada<br />

CW pho<strong>to</strong>graphy: Carlo Wallé<br />

T: 5999 - 465 7465<br />

> Hefe di redakshon<br />

Shurminia Martina-Rafael<br />

& Arjeanne de Aquino<br />

T: 5999 - 521 0089<br />

> Finansiadó<br />

Ministerio di Enseñansa,<br />

Siensia Kultura i Deporte<br />

> Aviso<br />

Monique Rosalina<br />

T: 465 7266<br />

E: 4youth@passaatdesign.com<br />

> Kon un turista<br />

ta imaginá su mes<br />

bida riba Kòrsou?<br />

Na promé lugá nan ta haña<br />

ku ta hopi dushi, pasobra un<br />

isla ta ménos drùk kompará<br />

ku un pais grandi. E turistanan<br />

ta gusta nos playanan,<br />

nos naturalesa, nan gusta<br />

kana den nos sentro di siudat<br />

i bishitá i atmirá nos monumen<strong>to</strong>nan.<br />

Ora nan sali for<br />

di sentro di suidat tambe<br />

nan ta gosa di e naturalesa<br />

di Banda Bou i Banda Riba.<br />

E ‘nightlife’ tambe ta algu<br />

hopi gustá bou di e turistanan.<br />

E res<strong>to</strong>rantnan tambe ta bon<br />

bishitá dor di e variashon.<br />

Nos pais ta ofresé pla<strong>to</strong>nan<br />

lokal i pla<strong>to</strong>nan internashonal.<br />

Tambe e turista gusta<br />

bai ekskurshon, ya asina<br />

e ta eksplorá Kòrsou.<br />

> Kon un yu di<br />

Kòrsou su bida<br />

riba Kòrsou ta?<br />

E yu di Kòrsou mes tin su<br />

bida drùk di trabou i<br />

muchanan di skol tambe<br />

tin nan bida drùk di skol.<br />

Tin bia hende ta bai laman<br />

den wikènt so òf nan no ta<br />

bai mes. E yu di Kòrsou ku<br />

ta biba aki ta dibertí su<br />

mes na Cinemas òf Movies,<br />

kana den Renaissance, bai<br />

Happy Hour òf fiesta.<br />

Hopi bia ta asina ku<br />

yunan di Kòrsou mes no<br />

ta bai eksplorá e naturalesa<br />

i e otro atrakshonnan<br />

bunita di Kòrsou manera<br />

e turistanan ta hasi.<br />

Brianna Martis


4<br />

4 you-th magazine | página<br />

> Esta dushi Kòrsou ta. Un paraiso grandi rondoná ku awa di laman<br />

blou, blou. Kòrsou tin un temperatura dushi i perfek<strong>to</strong>. E bientu di<br />

pariba ta dushi i nunka e ta stòp. Hende di afó ta bisa ku biba na<br />

Kòrsou ta un soño. Pa nos ku ta biba aki, e ta un dushi realidat. Pero<br />

ban analisá un ratu. Nos ta un isla chikitu i biba riba un isla ta diferente<br />

for di biba riba un pais ku no ta rondoná pa awa, manera Alemania òf<br />

Zimbabwe. Pa biba riba un isla ta dushi, pero tin sier<strong>to</strong> kosnan ku ta<br />

ménos dushi tambe. Kiko nos por benefisiá di dje komo hóbennan ku<br />

ta biba riba un isla? Kiko por ta e desbentaha?<br />

• Semper tin bon wer riba un isla. Asta ora<br />

áwaseru kai nunka ta hasi friu.<br />

• Un isla ta rondoná ku awa. Esei ta nifiká<br />

ku tin hopi laman kaminda bo por disfrutá<br />

di landa, sambuyá, snòrkel i piska.<br />

• Un isla tin e ‘relax vibe’. Esaki ta nifiká ku<br />

bo ta sinti bo mes na pas. Dor di e kalor<br />

ku ta hasi tambe, hendenan ta bai mas<br />

trankil. Ta pruebá ku un hende ku ta biba<br />

riba un isla tropikal tin mas pas ku un<br />

hende ku no ta biba riba un isla tropikal.<br />

• Nos isla Kòrsou ta un isla kaminda tin<br />

hopi turista tambe ta bin pa disfrutá.<br />

Esei kemen ku bo ta konosé hende nobo<br />

fásilmente.<br />

• Ora bo tin hopi tempu riba un isla bo a<br />

mira i a hasi tur kos kaba. Esaki ta pone<br />

bo kuminsá sinti ku ta bira laf.<br />

• Un isla ta chikitu i bo no por biaha ku<br />

fasilidat manera otro paisnan ku bo por<br />

biaha di un siudat pa otro ku ou<strong>to</strong> òf<br />

transporte públiko.<br />

• Na un isla hopi biaha, hopi produk<strong>to</strong> ta<br />

importá. Bo ta dependé di otro paisnan.<br />

Si algu kaba na otro pais, siudadanonan<br />

di e isla ta den desbentaha. Importashon<br />

ta trese kuné tambe ku tin ora bo ta<br />

paga mas pa un produk<strong>to</strong> ku si lo bo a<br />

kumpr’é kaminda a fabrik’é.<br />

• E ‘relaxed vibe’ ta pone ku hendenan por<br />

bira floho i kosnan ta tarda.<br />

• Komo un isla bo ta tòg un tiki isolá for di<br />

e mundu. Ora un ‘hype’ kuminsá na paisnan<br />

grandi manera Merka nos ta haña sa<br />

un tiki mas lat. Ounke awendia, desaroyo<br />

teknológiko ta sòru pa e desbentaha aki<br />

disparsé.<br />

Biba na Kòrsou ta dushi apesar di tur desbentaha.<br />

Nos mes komo hóben por sòru pa<br />

nos ta konstantemente aktivo. An<strong>to</strong> si e<br />

‘relaxed vibe’ bira di mas...no laga flohera<br />

dal bo! Kit’é fo’i bo kurpa i sigui traha ku<br />

ánimo pa nos dushi Kòrsou.<br />

Cheyenne Felizie<br />

Tahlia Kirindongo


6<br />

4 you-th magazine | página<br />

‘Kòrsou no ta un isla grandi i e ta hopi tropikal i dushi. Mi ta<br />

haña ku mester habri mas parke pa nos hóbennan ku ta skate,<br />

kore baiskel pa nos por ta liber i pasa dushi ku nos amistatnan.<br />

Tambe mi ta haña ku mester tin mane mini mall pa nos por sinta<br />

kome i “have fun”.’<br />

‘Nos isla mester tin lugánan ku kosnan<br />

“leuk” pa mucha i hóben. Ami ta deseá<br />

pa bini un lugá kaminda por hasi aktividatnan<br />

edukativo i kaminda tin weganan<br />

‘leuk’ pa henter famia. Kisas por<br />

kuminsá bini ku ‘Coney Island’ tur aña.’<br />

Hóbennan ke Sentro<br />

di Bario bèk!<br />

> Nos sentronan di bario ta esensial pa nos hóbennan<br />

por sobrebibí riba nos isla. E sentro di bario ta<br />

e kurason di un bario. Ei nos hóbennan por rekreá i<br />

pasa un dia agradabel. E sentro di bario ta un bon<br />

lugá pa hóbennan por sosialisá un ku otro i krese<br />

den nan desaroyo personal.<br />

Lamentablemente ta parse ku e sentro di bario a bira un medio<br />

komersial, ku ta uzá pa organisá even<strong>to</strong>nan ku no ta faboresé e<br />

hubentut di e bario. Esaki ta krea un insertidumbre den e habitantenan<br />

di e bario i nan yunan. Ya komo e hóbennan no por hasi uzo di<br />

e sentro ku algun aña pasá a wòrdu kreá pa bienestar i formashon<br />

di hóben, nan ta hasi daño na e sentronan aki. E hóbennan ta kibra<br />

porta i bentana, nan ta pinta grafitinan inapropiá i ta hòrta na e<br />

sentronan aki pa mustra nan mal kontentu.<br />

Hóbennan ke sentronan di bario bèk. Nan lo ke mira mas rekreashon<br />

i formashon den bario pa hóbennan. Hóbennan ke mira mas aktividat<br />

pa nan siña mas. Hóbennan ke mas ku hunga bala òf kore baiskel.<br />

Mester tin espasio pa hóbennan por saka e talen<strong>to</strong> ku nan tin.<br />

Ta importante pa hende stòp di kritiká hubentut i mas bien duna un<br />

man pa mehorashon i sigur si ta trata di barionan di ménos rekurso.<br />

Ban kuminsá enfoká riba e hóbennan di awe, ta nan ta e kurason<br />

di mañan.<br />

“Un artista por sali di unda ku ta, pero no<br />

ta ken ku ta por ta un artista“.<br />

Dayrina Willems


Fashion shoot<br />

Fashion shoot


10<br />

4 you-th magazine | página<br />

11<br />

4 you-th magazine | página<br />

For di 2 di Sèptèmber<br />

último Kòrsou konosé un<br />

organisashon nobo: Curaçao<br />

Innovation & Technology<br />

Institute (CITI). Meta di CITI ta<br />

pa traha riba proyek<strong>to</strong>nan di<br />

inovashon i teknologia.<br />

Curaçao Innovation &<br />

Technology Institute<br />

(CITI)<br />

Pa e hubentut en general CITI<br />

ta ofresé entre otro e konsep<strong>to</strong><br />

‘FABLAB’, (fabrication lab). Fablab<br />

ta un labora<strong>to</strong>rio konsentrá riba<br />

fabrikashon digital:<br />

Ebony-Gwenn Martis<br />

Trisha Passial<br />

» 3D printers<br />

» Diferente kurso pa hóbennan<br />

siña diferente tema manera<br />

medionan di komunikashon i<br />

hopi mas.<br />

www.citi.cw :: fb.com/citi.cw :: +599.9.738.6299


12<br />

4 you-th magazine | página<br />

* prikbord<br />

13<br />

4 you-th magazine | página<br />

Ebony-Gwenn Martis<br />

Zaerick Martha<br />

Angelo Engelhart


14 15<br />

4 you-th magazine | página<br />

ALTON PAAS<br />

4 you-th magazine página<br />

> Al<strong>to</strong>n Paas a nase dia 4 di òk<strong>to</strong>ber 1990. E tin 22<br />

aña di edat. E tin hopi talen<strong>to</strong> pa músika i hopi otro<br />

kos mas ku ainda e no a deskubrí, pues e ta un hóben<br />

manera kualke otro hóben. Pa su edat hóben el a pasa<br />

den hopi turbulensia, pero tòg nunka el a entregá. Na<br />

aña 2009, algu a pas’é ku a kambia su bida drástikamente.<br />

Den su bista esaki tabata un milager.<br />

Kevin Begina<br />

ALTON PAAS<br />

‘No ta eksistí un limitashon<br />

pa e forsa di bo boluntat’<br />

NEWS FROM<br />

HOLLAND<br />

Ebony-Gwenn Martis


16<br />

4 you-th magazine | página<br />

> Un hòmber sumamente orguyoso di su mes, ku ta stima nos kultura<br />

i naturalmente nos pais Kòrsou. E ta un persona hopi eksi<strong>to</strong>so<br />

i ku nunka a entregá. Den su karera di bida el a logra e siguiente<br />

metanan: un di e mihó maradónan di lensu aki na Kòrsou, dekoradó,<br />

presidente di Extravagance Female Model, presidente di<br />

Rítmiko Sáblika, Diseñadó i hopi mas!<br />

Nòmber: Shurendi Pieternella (Djodjo)<br />

Edat: 34<br />

Funshon: Dekoradó<br />

Status sivil: Soltero<br />

Signo: Gemenis<br />

Hòbi: Tur kos ku ta positivo I aktua<br />

“Un bida sin maskarada“<br />

Diskribi bo mes den 3 palabra…<br />

‘Talen<strong>to</strong>so, karismétiko i positivo.’<br />

Kiko t'e kos ku mas bo gusta di bo mes ?<br />

‘Mi kara.’<br />

Nos tema pa e edishon aki ta ‘Surviving your<br />

<strong>island</strong>’. Kiko bo ta sinti komo un siudadano di<br />

un isla? i dikon?<br />

‘Mi ta sinti un vibrashon positivo apesar di e kosnan<br />

malu ku por tin ta pasando rondó di nos. Den un<br />

komunidat chikitu manera esaki ta importante pa<br />

kada un hende saka un man i yuda su ruman den<br />

nesesidat.’<br />

Shurendi, lo bo haña “great” pa bai keiru<br />

Bandabou?<br />

‘Sigur ku sí, debí ku mi ta un persona ku ta stima naturalesa.<br />

Via di naturalesa mi ta haña inspirashon. Naturalesa<br />

ta tur kos pa mi. Mi laman fabori<strong>to</strong> ta Kenepa<br />

Chikí. Por ehèmpel, si mi mester di inspirashon i forsa<br />

mi ta bishitá Kenepa Chikí.’<br />

Bo tin pashon pa algu den bida?<br />

‘Mi pashon ta lokual ku mi ta awe, mi pashon ta lokual<br />

ku lo mi ta mañan. I mi pashon ta e smail riba kara<br />

di un hende ku mi a yuda. Den un palabra: Mi bida ta<br />

mi pashon.’<br />

Bo tin un show di modelahe “Extravagance<br />

Female Model” ya pa 3 aña kaba. Kiko ta meta<br />

di esaki ?<br />

‘Mi a bini ku e show aki komo ku mi ta un siguidó di<br />

Tyra Banks, ku tambe sa organisá shownan asin’aki na<br />

Merka. Ademas mi ta un persona ku gusta kos otro for<br />

di tur otro i mi ke yuda hóbennan desaroyá nan talen<strong>to</strong>nan<br />

skondí. Pues mi meta prinsipal pa a lanta Extravagance<br />

Female Model, ta pa kita e parti tímido ku<br />

ta stroba hóbennan di desaroyá. Mi a kuminsá e show<br />

aki huntu ku mi ruman Shurmel Loefs<strong>to</strong>p q.e.p.d. E<br />

show aki ta pa demostrá ku Kòrsou tin talen<strong>to</strong>!’<br />

Kon bo ta mira ku e hóbennan ta “have fun”<br />

awendia?<br />

‘Pa ami, kada hóben ta “have fun” na su manera. Semper<br />

mi ta aseptá esaki si e ta positivo i e ta un ehèmpel<br />

pa otro hóbennan sin hasi niun daño na su mes i<br />

otro hóbennan.’<br />

Konta nos algu di bo ku lo bai sorprendé e<br />

lesadonan.<br />

‘Ku komo fishi den mi bida mi ta un paipfeter diplomá.’<br />

Shurendi, ki mensahe lo bo duna nos hóbennan<br />

di Kòrsou?<br />

‘Ser orguyoso di bo mes i ken bo ta. Bai semper pa<br />

lokual ku ta hiba abo riba e mihó kaminda den futuro i<br />

no mara bo felisidat na niun hende i nada riba e mundu<br />

aki. Semper biba ku un smail riba bo kara maske<br />

kon difísil e situashon por ta.‘ #Djissmail

Hooray! Your file is uploaded and ready to be published.

Saved successfully!

Ooh no, something went wrong!