17.11.2012 Views

PECES DE LOS ANDES DE COLOMBIA - Instituto de Investigación ...

PECES DE LOS ANDES DE COLOMBIA - Instituto de Investigación ...

PECES DE LOS ANDES DE COLOMBIA - Instituto de Investigación ...

SHOW MORE
SHOW LESS

Create successful ePaper yourself

Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.

FICHAS <strong>DE</strong> ESPECIES<br />

Descripción (Figura 116)<br />

Eigenmann (1922) separa esta especie <strong>de</strong> las otras <strong>de</strong>l género por presentar la mayoría <strong>de</strong> los dientes anteriores<br />

intermaxilares en forma <strong>de</strong> incisivos, nunca puntiagudos o multicúspi<strong>de</strong>s; por poseer un barbillón nasal<br />

vestigial y la aleta adiposa sin carnosida<strong>de</strong>s con una espina pequeña algunas veces embebida en la piel; la piel<br />

<strong>de</strong> la parte superior <strong>de</strong> la cabeza y el área predorsal tienen un sin número <strong>de</strong> gránulos que le dan un aspecto<br />

roñoso (Dahl 1971, Ortega-Lara et al. 1999, 2002); el color <strong>de</strong>l cuerpo va <strong>de</strong>s<strong>de</strong> amarillo a marrón; cuando es<br />

<strong>de</strong> color claro tiene manchas oscuras con una tonalidad verdosa; se caracteriza por tener una mancha amarilla<br />

muy fuerte en la base <strong>de</strong> la aleta adiposa, in<strong>de</strong>pendiente <strong>de</strong>l color <strong>de</strong>l cuerpo; la aleta caudal es clara y tiene una<br />

banda vertical oscura; es un pez pequeño que no alcanza los 13 cm <strong>de</strong> LT (Ortega-Lara et al. 1999, 2002).<br />

Biología y ecología<br />

Esta especie es muy abundante en aguas frías; se encuentra por lo general en las partes altas y medias antes <strong>de</strong> llegar<br />

a la zona plana, en ríos que presentan buenas condiciones en la calidad <strong>de</strong>l agua y substrato; es una especie<br />

bentónica que prefiere los ríos y quebradas con alta pendiente, en don<strong>de</strong> hay turbulencia y corrientes fuertes; es<br />

capaz <strong>de</strong> remontar el cauce y migrar río arriba sin importar la topografía y la velocidad <strong>de</strong> la corriente gracias a la<br />

adaptación <strong>de</strong> sus labios en forma <strong>de</strong> ventosa que le sirve para aferrarse a las rocas y evitar ser arrastrado; sus<br />

hábitos reproductivos se <strong>de</strong>sconocen hasta el momento; se alimenta <strong>de</strong> insectos acuáticos bentónicos y material<br />

vegetal; es sensible a los cambios bruscos <strong>de</strong> temperatura, requiriendo aguas frías <strong>de</strong> 15 a 21 ºC, con alta concentración<br />

<strong>de</strong> oxígeno disuelto y buena calidad físico química (Ortega-Lara et al. 1999, 2000, 2002).<br />

Distribución (Mapa 94)<br />

Localidad tipo: vereda Boquia, vía Armenia – Salento, <strong>de</strong>partamento <strong>de</strong> Quindío (Eigenmann 1922, Schaefer 2003).<br />

Se encuentra en la quebrada Boquia y otras localida<strong>de</strong>s, en la vertiente oriental <strong>de</strong> la cordillera Central<br />

(Eigenmann 1922, Miles 1947, Dahl 1971, Ortega-Lara et al. 1999, 2002); en el Bajo Magdalena, en el río<br />

Cauca y en el río San Juan (Fowler 1942, Díaz <strong>de</strong>l Basto 1970, Mojica 1999).<br />

Boyacá: río Cane-Iguaque, Villa <strong>de</strong> Leyva. Cauca: río Gran<strong>de</strong> municipio <strong>de</strong> Coconuco, antes <strong>de</strong> su paso por la<br />

población <strong>de</strong> Coconuco. Quindío: río Quindío en el puente en la vía a Salento; río Barbas en el puente sobre la vía<br />

Armenia – Pereira; quebrada Boquia en la vereda Boquia, antes <strong>de</strong>l puente <strong>de</strong> la vía a Salento. Risaralda: quebrada<br />

Risaralda (05° 08’ 53’’ N 76° 00’ 57’’ W, 2.200 m); río San Rafael (05° 07’47’’ N 76° 00’ 20’’ W, 2.030 m; 05° 05’ 42’’<br />

N 75° 58’ 09’’ W, 1.520 m). Tolima: río Coello <strong>de</strong>spués <strong>de</strong> la <strong>de</strong>sembocadura <strong>de</strong>l río Cocora (4º 23’ 52.8’’ N 75º 17’<br />

27.7’’ W, 1.145 m); río Combeima, sector Chapetón (4º 27’ 9.8’’ N 75º 15’ 58.1’’ W, 1.240 m); Cocora (4º 23’ 41.8’’<br />

N 75º 18’ 51.2’’ W, 1.275 m); quebrada Cay, parte baja (4º 27’ 58.9’’ N 75º 15’ 48.29’’ W, 1.300 m); río Coello en la<br />

unión <strong>de</strong>l río Toche con el río Bermellón (4º 25’ 22.4’’ N 75º 22’ 10.3’’ W, 1.388 m); río Bermellón - río Anaime<br />

vereda San Lorenzo (4º 26’ 56.2’’ N 75º 24’ 43.5’’ W, 1.600 m); río Cocora vereda Laureles (4º 29’ 11.1’’ N 75º<br />

15’10.2’’ W, 1.661 m); río Anaime antes <strong>de</strong>l casco urbano <strong>de</strong> Cajamarca (4º 25’ 10.3’’ N 75º 26’ 4.9’’ W, 1.778 m); río<br />

Bermellón (4º 26’ 12.6’’ N 75º 27’ 26.2’’ W, 1.820 m), vereda Los Alpes; quebrada Las Perlas (4° 27’ 26’’ N 75° 15’<br />

56’’ W, 1.950 m); río Combeima, corregimiento <strong>de</strong> Juntas (4º 33’ 43.9’’ N 75º 19’ 33.2’’ W, 1.950 m); río Anaime (4º<br />

23’ 8.8’’ N 75º 30’ 45.1’’ W, 2.048 m), vereda La Leona; quebrada Carrizales (4º 23’ 11.7’’ N 75º 30’ 43’’ W, 2.052 m),<br />

vereda La Leona (Briñez-Vásquez 2004).<br />

Registros <strong>de</strong> la especie en colecciones<br />

Holotipo: FMNH: 56071.<br />

CZUT-IC: 269, 270, 271, 272, 274, 275, 276, 277, 278, 280, 281, 283, 284, 285, 287, 288, 289, 290, 291, 292,<br />

296, 370, 1154.<br />

IAvH-P: 4322, 4323, 5607, 5608.<br />

IMCN: 232, 251, 2941.<br />

INSTITUTO <strong>DE</strong> INVESTIGACIÓN <strong>DE</strong> RECURSOS BIOLÓGICOS ALEXAN<strong>DE</strong>R VON HUMBOLDT<br />

117

Hooray! Your file is uploaded and ready to be published.

Saved successfully!

Ooh no, something went wrong!