<strong>Observatorio</strong> <strong>de</strong> <strong>calidad</strong> <strong>en</strong> <strong>la</strong> <strong>Educación</strong> <strong>Superior</strong><strong>en</strong> <strong>Psicología</strong>‐ Marco Conceptual ‐2008<strong>Observatorio</strong> con in<strong>de</strong>p<strong>en</strong><strong>de</strong>ncia <strong>de</strong> <strong>la</strong>s personas que participan <strong>en</strong> un mom<strong>en</strong>to dado <strong>en</strong> éste. Elesquema, y <strong>en</strong> g<strong>en</strong>eral, <strong>la</strong> forma <strong>de</strong> operación <strong>de</strong>l mo<strong>de</strong>lo <strong>de</strong> indicadores pue<strong>de</strong> consultarse <strong>en</strong> <strong>la</strong>sección <strong>de</strong>l pres<strong>en</strong>te docum<strong>en</strong>to <strong>de</strong>dicada a pres<strong>en</strong>tarlos.Éste, como los <strong>de</strong>más textos dirigidos a fundam<strong>en</strong>tar <strong>la</strong> iniciativa <strong>de</strong>l <strong>Observatorio</strong> <strong>de</strong> <strong>la</strong>Calidad <strong>de</strong> <strong>la</strong> <strong>Psicología</strong> Académica <strong>en</strong> Colombia, se p<strong>la</strong>ntean a <strong>la</strong> comunidad <strong>de</strong> ASCOFAPSI <strong>en</strong>primer lugar y a <strong>la</strong> comunidad psicológica nacional como propuestas que esperan ser nutridas conel concurso <strong>de</strong> todos, <strong>de</strong> manera que este importante empeño, cuyo fin último es afianzar <strong>la</strong>disciplina <strong>en</strong> nuestro país y con ello brindar los mayores b<strong>en</strong>eficios que puedan <strong>de</strong>rivarse <strong>de</strong> ésta a<strong>la</strong> sociedad.NOTAS BIBLIOGRÁFICASÁgui<strong>la</strong>, V. El concepto <strong>de</strong> <strong>calidad</strong> <strong>en</strong> <strong>la</strong> educación universitaria: c<strong>la</strong>ve para el logro <strong>de</strong> <strong>la</strong>competitividad institucional (En línea) (Consultado: 23, mar., 2005). Disponible <strong>en</strong>:www.rieoei.org/<strong>de</strong>loslectores/880Agui<strong>la</strong>.pdfAlvariño, C.; Arzo<strong>la</strong>, S.; Brunner, J.J.; Recart, M.O.; Vizcarra, R. (2000). Gestión esco<strong>la</strong>r: un estado<strong>de</strong>l arte <strong>de</strong> <strong>la</strong> literatura. Revista Pai<strong>de</strong>ia, No. 29, pp. 15‐43.Brünner, J. (1997). Calidad y Evaluación <strong>en</strong> <strong>la</strong> <strong>Educación</strong> <strong>Superior</strong>. En: Evaluación y AcreditaciónUniversitaria. Metodologías y experi<strong>en</strong>cias. Letelier, M. y Martínez, E (Eds.). Caracas: UNESCO‐Nueva Sociedad.Espinoza, O., Gonzalez L.E., Poblete A., Ramírez, S., Silva, M., Zuñiga, M. (1994). Manual <strong>de</strong>Autoevaluación <strong>de</strong> Instituciones <strong>de</strong> <strong>Educación</strong> <strong>Superior</strong>: Pautas y Procedimi<strong>en</strong>tos. Chile: CINDA.García, G. (2008) <strong>Observatorio</strong> <strong>de</strong> <strong>la</strong> Calidad <strong>de</strong> <strong>la</strong> Formación <strong>Superior</strong> <strong>en</strong> <strong>Psicología</strong>. Docum<strong>en</strong>to <strong>de</strong>trabajo. Disponible <strong>en</strong>:http://www.ascofapsi.org.co/observatorio/doc_observatorio.htm.Giraldo, U.; Abad, D. y Díaz, E. (2002) Bases para una política <strong>de</strong> <strong>calidad</strong> <strong>de</strong> <strong>la</strong> educación superior<strong>en</strong> Colombia. Disponible <strong>en</strong>: www.cna.gov.co/cont/docum<strong>en</strong>tos/doc_aca .Hernán<strong>de</strong>z, C.; López, J. (2002) Disciplinas. Bogotá: ICFES.Instituto Colombiano para el Fom<strong>en</strong>to <strong>de</strong> <strong>la</strong> <strong>Educación</strong> <strong>Superior</strong> (2001). Estándares mínimos <strong>de</strong><strong>calidad</strong> para <strong>la</strong> creación y funcionami<strong>en</strong>to <strong>de</strong> programas universitarios <strong>de</strong> pregrado. Refer<strong>en</strong>tesbásicos para su formu<strong>la</strong>ción. Bogotá: ICFES.Londoño, F. (2005) Un análisis sobre <strong>la</strong> dinámica <strong>de</strong> los grupos <strong>de</strong> investigación <strong>en</strong> Colombia. De suconformación a su perviv<strong>en</strong>cia. En: Investigación y Desarrollo, V. 13, No. 1, pp. 184‐203.Barranquil<strong>la</strong>: Uninorte.24
<strong>Observatorio</strong> <strong>de</strong> <strong>calidad</strong> <strong>en</strong> <strong>la</strong> <strong>Educación</strong> <strong>Superior</strong><strong>en</strong> <strong>Psicología</strong>‐ Marco Conceptual ‐2008Orozco, L. (2002) La <strong>calidad</strong> <strong>de</strong> <strong>la</strong> universidad. Más allá <strong>de</strong> toda ambigüedad. Disponible <strong>en</strong>:www.cna.gov.co/cont/docum<strong>en</strong>tos/doc_aca.Puche, R. (2004) Elem<strong>en</strong>tos relevantes para p<strong>en</strong>sar un ‘estado <strong>de</strong>l arte <strong>de</strong> <strong>la</strong> psicología académica’<strong>en</strong> Colombia. En: Memorias <strong>de</strong>l proyecto ECAES <strong>en</strong> <strong>Psicología</strong>. Bogotá: ASCOFAPSI‐ICFES.Rüegg, W. (1994) Historia <strong>de</strong> <strong>la</strong> universida<strong>de</strong>s europeas, Vol. 1. Bilbao: Servicio EditorialUniversidad <strong>de</strong>l País Vasco.Schwarzman, S. (1994). La universidad <strong>la</strong>tinoamericana <strong>en</strong>tre el pasado y el futuro. Pon<strong>en</strong>ciapres<strong>en</strong>tada <strong>en</strong> el Seminario <strong>de</strong> Rectores Adon<strong>de</strong> va <strong>la</strong> <strong>Educación</strong> <strong>Superior</strong> <strong>en</strong> Latinoamérica. BancoInteramericano <strong>de</strong>l Desarrollo ‐ Unión <strong>de</strong> Universida<strong>de</strong>s <strong>de</strong> América Latina: Washington, 17‐19 <strong>de</strong>noviembre.25