April 2021

SXfªf³fed°f
·ffþ´ff ³fZ IZYÔQie¹f ÀfØff IZY Àff±f-Àff±f SXf¿MÑX½¹ff´fe dUÀ°ffSX
IYû WXe EIY¸ffÂf »fùf f³ff d»f¹ffÜ 1996 ÀfZ 98 IZY
fe¨f IZYÔQi ¸fZÔ f³feÔ E¨fOXe QZU¦füOÞXf AüSX BÔQi IbY¸ffSX
¦fbþSXf»f ÀfSXIYfSX °fû UÀ°fb°f: ·ffþ´ff IYû SXûIY³fZ IZY d»fE
IYfÔ¦fiZÀf IYe þZfe ÀfSXIYfSXZÔ WXe ±feÔ, »fZdIY³f 1977 AüSX
1989 ¸fZÔ f³feÔ ¦f`SX IYfÔ¦fiZÀfe ÀfSXIYfSXZÔ ½¹fUÀ±ff ´fdSXU°fʳf IZY
d»fE À´fá þ³ffQZVf IYf ´fdSX¯ff¸f ±feÔ, dþ³WXZÔ ÃfÂf´fûÔ IYf
Af´fÀfe ÀfØff ÀfÔ§f¿fÊ WXe »fZ OXcffÜ ¸fZSXf ¸ff³f³ff WX` dIY Qû³fûÔ
ffSX ¹fZ ¦f`SX IYfÔ¦fiZÀfe ÀfSXIYfSXZÔ ´fcUÊ IYfÔ¦fiZdÀf¹fûÔ IYe ÀfØff
»ff»fÀff AüSX CXÀfIZY d»fE SX¨fe ¦f¹fe ÀffdþVfûÔ IYe dVfIYfSX
WXbBÊÔÜ
Af´ff°fIYf»f IZY dU÷Yð »fÔfZ ÀfÔ§f¿fÊ ÀfZ þ³¸fe þ³f°ff
´ffMXeÊ IYû ¸f°fQf°ffAûÔ ³fZ UÌYd»´fIY ÀfSXIYfSX f³ff³fZ IZY
d»fE þ³ffQZVf dQ¹ff ±ff, »fZdIY³f ´fbSXf³fZ IYfÔ¦fiZÀfe ¸fûSXfSXþe
·ffBÊ QZÀffBÊ AüSX WXUf IYf ÷YJ ·ffÔ´f IYSX ¨fb³ffU IZY UöY
IYfÔ¦fiZÀf ÀfZ f¦ffU°f IYSX³fZ Uf»fZ fffc þ¦fþeU³f SXf¸f
´fi²ff³f¸fÔÂfe ´fQ IZY QfUZQfSX f³f ¦f¹fZÜ UdSXâ°ff IZY ³ff°fZ
QZÀffBÊ IZY ³ff¸f ´fSX ÀfWX¸fd°f ·fe f³f ¦f¹fe AüSX ÀfSXIYfSX ·fe,
»fZdIY³f CXØfSX ·ffSX°f IZY ÀffÀfZ fOÞXZ þ³ff²ffSX Uf»fZ ³fZ°ff
¨fü²fSXe ¨fSX¯f dÀfÔWX IYû dIY³ffSXZ IYSX³fZ IZY d»fE ´fcUÊ
IYfÔ¦fiZdÀf¹fûÔ IZY IbY¨fIiY ³fWXeÔ ÷YIZY, dþÀfIYe AÔd°f¸f ´fdSX¯fd°f
þ³f°ff ´ffMXeÊ IZY dU·ffþ³f ¸fZÔ WXbBÊ AüSX AUÀfSX IYf »ff·f
CXNXf IYSX IYfÔ¦fiZÀf ¸f²¹ffUd²f ¨fb³ffU IYf ¸ff¦fÊ ´fiVfÀ°f IYSX³fZ
¸fZÔ ÀfRY»f WXû ¦f¹feÜ þ³f°ff IYe AfVffEÔ þf d³fSXfVff ¸fZÔ
fQ»f°fe WXỒ °fû ´fid°fdIiY¹ff fWXb°f °f»J WXû°fe WXǛ dþ³f BÔdQSXf
¦ffÔ²fe AüSX IYfÔ¦fiZÀf IZY ·fdU¿¹f ´fSX ÀfUfd»f¹ff d³fVff³f
»f¦ff¹fZ þf³fZ »f¦fZ ±fZ, UWXe 1980 ¸fZÔ IZYÔQie¹f ÀfØff ¸fZÔ »füMX
Af¹fZÜ »fÔfZ ÀfÔ§f¿fÊ IZY ffQ QZUe»ff»f IYû ·fe ÀfØff °f·fe
1977 ¸fZÔ ³fÀfef WXbBÊ ±fe, þû ´fcUÊ IYfÔ¦fiZÀfe ·fþ³f»ff»f IYe
¨ff»fûÔ IZY ¨f»f°fZ ª¹ffQf dQ³f ³fWXeÔ ¨f»f ´ff¹feÜ
1989 IYe ¦f`SX IYfÔ¦fiZÀfe ÀfSXIYfSX SXfþeU ¦ffÔ²fe IZY
dU÷Yð fûRYûÀfÊ IZY AfSXû´fûÔ ÀfZ CXNXZ fUÔOXSX ¸fZÔ dU´fÃfe
EIY°ff ÀfZ þ³¸fe ±feÜ ´fSXÀ´fSX IY»fWX ¸fZÔ WXe JÔOX-JÔOX WXbE
»fûIYQ»fe-Àf¸ffþUfQe ²ffSXf IZY Àf·fe Q»f þ³f°ff Q»f IZY
³ff¸f ÀfZ EIY ffSX dRYSX EIYdÂf°f WXbE, ´fSX ³fZ°fÈ°U ÀUeIYfSX
IYSX d»f¹ff fûRYûÀfÊ IZY AfSXû´f »f¦ff IYSX IYfÔ¦fiZÀf ÀfZ f¦ffU°f
IYSX³fZ Uf»fZ SXfþf dUV½f³ff±f ´fi°ff´f dÀfÔWX IYfÜ CXØfSX
·ffSX°fe¹f Q»fûÔ IYf þ¸ffUOÞXf þ³f°ff Q»f AIZY»fZ IYfÔ¦fiZÀf
IYf dUIY»´f f³f³fZ ¸fZÔ ÀfÃf¸f ³fWXeÔ ±ff, Àfû ÃfZÂfe¹f Q»fûÔ IYû
Àff±f »fZIYSX SXf¿MÑXe¹f ¸fû¨ffÊ f³ff³ff ´fOÞXfÜ dRYSX ·fe IZYÔQi ¸fZÔ
ÀfSXIYfSX f³ff³fZ IZY d»fE ·ffþ´ff AüSX Uf¸f ¸fû¨ffÊ IZY ffWXSXe
Àf¸f±fʳf IYe þøYSX°f ´fOÞXeÜ UWX ·ffSX°fe¹f SXfþ³fed°f IYe
A³fcNXe §fMX³ff ±fe, þf QdÃf¯f´fÔ±fe ·ffþ´ff AüSX Uf¸f´fÔ±fe
Q»fûÔ ³fZ IZYÔQi ¸fZÔ dIYÀfe ÀfSXIYfSX IYû EIY Àff±f ffWXSX ÀfZ
Àf¸f±fʳf dQ¹ffÜ fZVfIY SXÃff ÀfüQûÔ ¸fZÔ Q»ff»fe IZY AfSXû´f
»f¦ff IYSX SXfþeU ¦ffÔ²fe ÀfSXIYfSX AüSX IYfÔ¦fiZÀf ÀfZ ffWXSX
d³fIY»fZ SXfþf A¨ff³fIY ³ff¹fIY f³f ¦f¹fZÜ CXÀf¸fZÔ ¸fedOX¹ff
AüSX A¢ÀfSX ´fdSXU°fʳf IYû ½¹ffIbY»f ¸f²¹f¸f U¦fÊ IYe ·fe
fOÞXe ·fcd¸fIYf ±fe, »fZdIY³f SXfþ³fed°fIY PXfÔ¨ff AüSX þ³ff²ffSX
°fû »fûIYQ»f AüSX þ³f°ff ´ffMXeÊ þ`ÀfZ Q»fûÔ IZY ´ffÀf WXe ±ffÜ
»fûIYQ»fe-Àf¸ffþUfQe ³fZ°ffAûÔ ¸fZÔ ´fSXÀ´fSX AWXÔ IYf
MXIYSXfU ±ff, dþÀfIYf »ff·f SXfþf ³fZ CXNXf¹ffÜ BÀfe MXIYSXfU
IYf »ff·f CXNXf IYSX SXfþf AÔ°f°f: ´fi²ff³f¸fÔÂfe ·fe f³f ¦f¹fZÜ
ÀfÔÀfQe¹f Q»f IYe fǸXIY ¸fZÔ ³fZ°ff ¨fb³f d»f¹fZ þf³fZ IZY
ffUþcQ QZUe»ff»f õfSXf SXfþf IYû ´fi²ff³f¸fÔÂfe ´fQ IZY d»fE
Af¦fZ IYSX QZ³ff °ffDY IYf °¹ff¦f ·fe ¸ff³ff þf ÀfIY°ff WX`, ´fSX
CXÀfIZY ffQ WXdSX¹ff¯ff IZY ¸fb£¹f¸fÔÂfe ´fQ ´fSX CX³fIZY ´fbÂf
Aû¸f´fiIYfVf ¨füMXf»ff IYe °ffþ´fûVfe IZY d»fE ¸fWX¸f IYfÔOX
Àf¸fZ°f þû IbYL WXbAf, CXÀfÀfZ CX³fIYe ÀffJ ´fSX AfÔ¨f WXe
Af¹feÜ ¨füMXf»ff ª¹ffQf Àf¸f¹f °fIY ¸fb£¹f¸fÔÂfe ´fQ ³fWXeÔ
ÀfÔ·ff»f ´ff¹fZ AüSX ffSX-ffSX fQ»f°fZ ¸fb£¹f¸fÔdÂf¹fûÔ ÀfZ B³f
ÀfÔQZWX AüSX ÀfUf»fûÔ IYû WXe f»f d¸f»ff dIY ¢¹ff °ffDY ³fZ
WXdSX¹ff¯ff IYe ÀfØff IZY EUþ ¸fZÔ ´fi²ff³f¸fÔÂfe IZY fþf¹f
CX´f´fi²ff³f¸fÔÂfe f³f³ff ´fÀfÔQ dIY¹ff ±ff? UöY IYe dUOXÔf³ff
QZdJE dIY dþ³f SXfþf IZY ´fÃf ¸fZÔ ¨fÔQiVfZJSX IYû ´fi²ff³f¸fÔÂfe
´fQ ÀfZ UÔd¨f°f IYSX³fZ IZY d»fE °ffDY ³fZ °¹ff¦f dIY¹ff ±ff,
CX³WXûÔ³fZ WXe CX³WXZÔ CX´f´fi²ff³f¸fÔÂfe ´fQ ÀfZ fJfÊÀ°f dIY¹ffÜ ¹fWXe
³fWXeÔ, þ³f°ff Q»f dU·ffþ³f IZY ¨f»f°fZ ¨fÔQiVfZJSX ÀfSXIYfSX
¸fZÔ ·fe QZUe»ff»f IYû CX´f´fi²ff³f¸fÔÂfe WXe f³f³ff ´fOÞXfÜ WXfÔ,
BÀf fe¨f UWX A´f³fZ ´fbSXf³fZ ³fZ°ff ¨fü²fSXe ¨fSX¯f dÀfÔWX,
dþ³fIZY ´fid°f ´fid°fõÔdõ°ff IYf ·ffU ·fe CX³f¸fZÔ IYBÊ ffSX dQJf
WXe, IZY ´fbÂf Adþ°f dÀfÔWX IYe §fZSXffÔQe ¸fZÔ ÀfRY»f SXWXZÜ CXØfSX
´fiQZVf ¸fZÔ CX³WXûÔ³fZ SXfþf IYe ¸fQQ ÀfZ Adþ°f IZY ¸fbIYff»fZ
¸fb»ff¹f¸f dÀfÔWX ¹ffQU IYû ¸fb£¹f¸fÔÂfe f³fUf dQ¹ff °fû dfWXfSX
¸fZÔ ·fe »ff»fc ¹ffQU IYe °ffþ´fûVfe IYSXUf IYSX ¨fSX¯f dÀfÔWX
IYe SXfþ³fed°fIY dUSXfÀf°f WXfdÀf»f IYSX³fZ IYf QfÔU
¨f»ffÜ<þ³f°ff Q»f IZY ³ffIYf¸f ´fi¹fû¦f ´fSX IYWXf þf ÀfIY°ff
WX` dIY ÃfÂf´f EIY-QcÀfSXZ ÀfZ dWXÀfff-dIY°fff ¨fbIY°ff IYSX³fZ
¸fZÔ ÀfRY»f SXWXZ, »fZdIY³f AÔd°f¸f ´fdSX¯fd°f °fû JbQ A´f³fZ ´f`SXûÔ
´fSX IbY»WXfOÞXe ¸ffSX³fZ IZY øY´f ¸fZÔ WXe Àff¸f³fZ Af¹feÜ
QZUe»ff»f-¨füMXf»ff IYe °fSXWX ¸fb»ff¹f¸f IYû ·fe ¹fWX ÀfÔ°fû¿f
SXWXf dIY AfdJSX ¨fSX¯f dÀfÔWX ÀfSXeJZ dQ¦¦fþ IZY
SXfþ³fed°fIY UfdSXÀf IYû WXfdVf¹fZ ´fSX ²fIZY»f dQ¹ff, ´fSX AÔ°f
¸fZÔ JbQ IYWXfÔ ´fWXbÔ¨fZ? ¹fWXe ·fi¸f »ff»fc IYû SXWXf dIY
dUV½f³ff±f ´fi°ff´f AüSX QZUe»ff»f IYe ¸fQQ ÀfZ ´fbSXf³fZ
»fûIYQ»fe-Àf¸ffþUfQe dQ¦¦fþûÔ WXe ³fWXeÔ, SXf¸fdU»ffÀf
´ffÀfUf³f-³fed°fVf IbY¸ffSX ÀfSXeJZ ³f¹fZ dJ»ffdOÞX¹fûÔ IYû ·fe
²f°ff f°ff IYSX dfWXfSX ´fSX EIYLÂf SXfþ IYf¹f¸f IYSX d»f¹ff,
´fSX AÔd°f¸f ´fdSX¯fd°f ¢¹ff WXbBÊ? QZVf ·fSX ¸fZÔ EIYLÂf SXfþ
IYSX³fZ Uf»fe IYfÔ¦fiZÀf IZY dU÷Yð LûMXe-LûMXe VfbøYAf°f IYSX
´fiQZVf AüSX QZVf½¹ff´fe fQ»ffU »ff³fZ Uf»fZ ¹fZ ÃfÂf´f ·fc»f
¦f¹fZ dIY CX³fIYe AÀf»f °ffIY°f Af´fÀfe EIY°ff ¸fZÔ WXǛ SXf¸f
¸f³fûWXSX »fûdWX¹ff AüSX ¨fSX¯f dÀfÔWX ÀfSXeJZ ¦f`SX IYfÔ¦fiZÀfUfQ
IZY dVf»´fIYfSXûÔ ³fZ fOÞXe ¸fZWX³f°f ÀfZ CXØfSX ·ffSX°f ¸fZÔ IYfÔ¦fiZÀf
IYf IYfSX¦fSX dUIY»´f °f`¹ffSX dIY¹ff ±ff-- UWX ·fe UÌYd»´fIY
SXed°f-³fed°f IZY Àff±f, »fZdIY³f LûMXZ ³fZ°ffAûÔ IYe fOÞXe
¸fWX°UfIYfÔÃffAûÔ ³fZ A´f³fZ CXÀfe §fSX IYû ÀUfWXf IYSX dQ¹ffÜ
EIY Àf¸f¹f ±ff, þf CXØfSX ·ffSX°f WXe ³fWXeÔ, AûdOXVff °fIY
¸fZÔ ¨fSX¯f dÀfÔWX, QZUe»ff»f, IbYÔ·ffSXf¸f Af¹fÊ, ³ff±fcSXf¸f d¸f²ffÊ,
IY´fcSXeÊ NXfIbYSX AüSX feþc ´fMX³ff¹fIY IYe EIYþbMX°ff Uf»ff
Q»f, IYfÔ¦fiZÀf IYf dUIY»´f AüSX ÀfØff IYf QfUZQfSX WXû°ff
±ff, ´fSX Afþ ³fUe³f ´fMX³ff¹fIY BIY»fü°fZ A´fUfQ f¨fZ WXỒÜ
ffIYe Àff Bd°fWXfÀf IYe ff°fZÔ WXỒÜ fZVfIY BÀf fe¨f ³fZ°ffAûÔ
IYe ´fePÞXe fQ»fe WX` AüSX SXfþ³fed°fIY Vf`»fe ·fe, »fZdIY³f
ª¹ffQf d¨fÔ°ffþ³fIY fQ»ffU ÀfÔÀIYfSX AüSX ÀfSXûIYfSXûÔ IYf
WX`, þû ÀfØff IZY JZ»f °fIY dÀf¸fMX IYSX SXWX ¦f¹fZ WXỒÜ
»fûIYQ»fe-Àf¸ffþUfQe SXfþ³fed°f IZY IYfÔ¦fiZÀf IYf dUIY»´f
f³f³fZ IYf dUãZ¿f¯f IYSXZÔ ¹ff dRYSX d´fL»fZ Qû-PXfBÊ QVfIY ¸fZÔ
·ffþ´ff õfSXf d³f¯ffʹfIY øY´f ÀfZ IYfÔ¦fiZÀf IYe þ¦fWX »fZ d»f¹fZ
þf³fZ IYf, d³f¿IY¿fÊ ÀffRY WX` : »fÔfe SXfþ³fed°f U`¨ffdSXIY
À´fá°ff AüSX Àff¸ffdþIY-Afd±fÊIY ´fid°ffð°ff IZY Àff±f
Àf°f°f ÀfÔ§f¿fÊ ¸ffÔ¦f°fe WXǛ ÀfÔ¹fû¦fUVf Afþ WXe ·ffþ´ff IYf
À±ff´f³ff dQUÀf ·fe WXǛ
website : sunamitimes.in E-mail : sunamihindinews@gmail.com
23
Àfb³ff¸fe MXfBÊX¸Àf A´fi`»f 2021