11.07.2015 Views

DIVYEZHEK BILINGUE - Ofis Publik ar Brezhoneg

DIVYEZHEK BILINGUE - Ofis Publik ar Brezhoneg

DIVYEZHEK BILINGUE - Ofis Publik ar Brezhoneg

SHOW MORE
SHOW LESS
  • No tags were found...

You also want an ePaper? Increase the reach of your titles

YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.

Fort de 25 années d’expérience en matière designalisation, l’Office de la Langue bretonneest l’organisme référent en Bretagne pour lebilinguisme routier.Les normes suivies sont inspirées des solutions déjàà l’œuvre dans de nombreux pays bilingues, dont laplup<strong>ar</strong>t de nos voisins européens. Elles sont baséessur un principe simple : une présentation en tout pointégale des deux langues utilisées.Abaoe 25 bloaz ma labour w<strong>ar</strong> dachenn <strong>ar</strong>panellerezh ez eo deuet <strong>Ofis</strong> <strong>ar</strong> <strong>Brezhoneg</strong>da vezañ an aozadur-dave e Breizh evit asell ouzh an divyezhegezh w<strong>ar</strong> an hentoù.Heuliañ a ra <strong>ar</strong> reoladoù kinniget amañ an diskoulmoùlakaet da dalvezout e forzhik broioù divyezhekhag en d<strong>ar</strong>n vrasañ eus <strong>ar</strong> broioù nes deomp enEuropa. W<strong>ar</strong> ur bennaenn eeun emañ diazezet <strong>ar</strong>reolennoù : kinnig an div yezh rik-heñvel.Pour obtenir un bilinguisme fonctionnel,homogène et de qualité :6 règles d’or1 Concevoir d’emblée son projet de manièrebilingue.2 Donner exactement la même qualité d’informationaux lecteurs quelle que soit leur langue.3 Utiliser le même style (police, taille, couleur…)dans les deux langues. Les différences de taillerelèvent uniquement de la hiér<strong>ar</strong>chisation del’information délivrée. De même, l’italique est réservéà une information de moindre importance,quelle que soit la langue.4 Rechercher toujours la symétrie dans la présentation.5 Ne pas répéter les mentions identiques.6 Dès que possible, corriger l’orthographe desnoms de lieux pour diminuer le nombre desmentions.Evit kaout un divyezhegezh aes da lenn, unvanhag a-zo<strong>ar</strong>e :6 pennreolenn1 Empenntiñ <strong>ar</strong> raktres en div yezh adalek <strong>ar</strong>penn-kentañ.2 Reiñ rik an hevelep titouroù d’al lennerien nevern <strong>ar</strong> yezh implijet.3 Ober gant an hevelep stil (hevelep fontoù, ment,liv…) evit pep yezh. An diforc’h ment ne dalveznemet da urzhiañ an titouroù roet hervez ofouezuster. An italeg ne reer gantañ nemet evitan titouroù n’int ket ken pouezus, ne vern <strong>ar</strong>yezh.4 Klask <strong>ar</strong> simetriezh etre an div yezh atav5 Arabat skrivañ div wezh <strong>ar</strong> menegoù heñvel endiv yezh.6 Kerkent ha ma c’haller, reizhañ skritur ananvioù-lec’h evit digreskiñ an niver a venegoù.


• Localisation • Lec’hiañ •• Pré-signalisation • Rakheñchañ •EB10EB20Même tailleMême styleHevelep mentHevelep stilMême policeSystématismeHevelep fontSistemategezhE32E36SymétrieSimetriezh• Directionnel • Heñchañ •SymétrieInterlignage entreles groupes dementions bilinguesMentions centrées pourune meilleure lisibilitéSimetriezhLakaat un etrelinenn etre<strong>ar</strong> strolladoù menegoùdivyezhekKreizennañ <strong>ar</strong> menegoùevit aesaat al lennD21bD21b4 5


• Toponymes et patronymes •• Lec’hanvioù ha tudanvioù •• Signalisation de Police •• Panelloù polis •La correction toponymique est unerecommandation internationale duGroupe d’experts des Nations Uniespour les noms géographiques(GENUNG).En dehors de son propre nom,chaque commune a toute autoritépour procéder à la correction desnoms de lieux qui relèvent de sonterritoire.Reizhañ al lec’hanvioù zo un erbedadennetrebroadel gant Strollad <strong>ar</strong>bennigourien<strong>ar</strong> Broadoù Unanet w<strong>ar</strong> ananvioù dou<strong>ar</strong>oniel (GENUNG).Estreget evit hec’h anv dezhi hec’hunanhe deus pep kumun gwir dalakaat reizhañ an holl anvioù-lec’h zow<strong>ar</strong> he zachenn.Arabat meskañ glad lec’hanvadurelha divyezhegezh.Evit ma vo aesoc’h d’an dud kavoutan titouroù a glaskont ez erbederskrivañ brasoc’h an titouroù pennañ(lec’hanv) eget an titouroù disteroc’h(seurt hent).AB3M9cA13aABM9zA4Sl1bNe pas confondre patrimoinetoponymique et bilinguisme.Pour une meilleure lisiblité, il est recommandéde présenter l’informationprincipale (lieu-dit) dans une taille dec<strong>ar</strong>actères plus grande que les informationssubordonnées (type de voie).Ne pas oublier que les patronymesbretons ont une forme bretonne quidoit être présente également (fréquentdans les noms des voies).Arabat ankounac’haat ez eus d’obergant do<strong>ar</strong>e brezhonek an anvioù-tudbrezhonek (kavet alies w<strong>ar</strong> plakennoù-straed).Ar reizhañ lec’hanvioù a ya a-unangant ur panellerezh divyezheka-zo<strong>ar</strong>e. Ur wezh reizhet al lec’hanvioùeo lennusoc’h <strong>ar</strong> panelloùdre ma n’eus mui nemet ur menegw<strong>ar</strong>no.M9M9z• Zones • Takadoù •M9zLa correction toponymique va depair avec une signalisation bilinguede qualité. Elle permet d’améliorerla lisibilité des panneaux en n’indiquantles mentions concernéesqu’une seule fois.B30bi*B51bi*6 7*bi : bilingue


• Vocabulaire usuel • Geriaoueg eeun •• Informations • Titouriñ •• Français • <strong>Brezhoneg</strong> •E33aH31Information patrimoniale, culturelle, touristiqueTitouroù glad, sevenadur, touristerezh• Equipements publics • Savadurioù foran •• Entreprises • Embregerezhioù •Accès interditAccès p<strong>ar</strong>kingAccès règlementéAccès véhicules de sécuritéAccidentAccotement non stabiliséAire de (Nom de lieu)Aire de covoiturageAllumez vos feuxArrêt minuteAttention à 150 mAttention au feuAttention aux piétons et aux cyclistesAttention écoleAttention enfantsAttention enfants, ralentissezAttention modification de circulationAttention modification récente de l’état des lieuxAttention travauxBisBonne routeBouchon à 2 kmBoueC<strong>ar</strong>refour dangereuxC<strong>ar</strong>rièreCédez le passageChantierChantier interdit au publicChantier mobileChaussée glissanteContrôles rad<strong>ar</strong> fréquentsDangerDanger - Passage interditDanger sur 500 mDanger traversée d’enfantsDanger traversée d’enginsDéfense de stationnerDéfense de stationner devant cette porteDéfense d’entrerDépassement dangereuxMoned berzetD’<strong>ar</strong> p<strong>ar</strong>klec’hMoned reolennetMoned kirri surentezGwallz<strong>ar</strong>voudRibloù-hent gwakLeur (Anv-lec’h)Leur-genweturañEnaouit ho kouleierArsav berrDiwallit a-benn 150 mDiwallit diouzh an tanDiwallit tud w<strong>ar</strong> droad ha w<strong>ar</strong> v<strong>ar</strong>c’h-hou<strong>ar</strong>nDiwallit skolDiwallit bugaleDiwallit bugale, goustadikDiwallit kemm en tremenerezhDiwallit kemm nevez en <strong>ar</strong>dremezDiwallit labourioùEil hentBeaj vatStankadeg a-benn 2 kmFankKroashent dañjerusMengleuzLezit da dremenChanterChanter berzet ouzh an dud diavaezChanter redHent rampKontrolloù rad<strong>ar</strong> stankDañjerDañjer - Arabat tremenDañjer a-hed 500 mDiwallit bugale o treuziñDiwallit mekanikoù o treuziñArabat p<strong>ar</strong>kañArabat p<strong>ar</strong>kañ dirak an nor-mañArabat mont treDistremen dañjerus12 13


• Vocabulaire usuel • Geriaoueg eeun • • Vocabulaire usuel • Geriaoueg eeun •• Français • <strong>Brezhoneg</strong> • • Français • <strong>Brezhoneg</strong> •DéviationDéviation poids lourdsDistance de sécuritéEn transitFerméFin d’allumage des feuxFin de chantierFin de déviationFin de la section aménagéeFin de stationnement unilatéral permanentFin de voie rapideFin de Zone 30Fin d’itinéraire BisHorodateurInterdit du 15 au 31 du moisItinéraire BisItinéraire conseilléItinéraire pédestreItinéraire touristiqueLa route ne tue pas toujoursLivraisons autoriséesLivraisons autorisées de 9h à 11hModification récente des conditions de circulationOuvertP<strong>ar</strong> la cornicheP<strong>ar</strong> la route touristiqueP<strong>ar</strong> tunnelP<strong>ar</strong> verglas ou brouill<strong>ar</strong>dP<strong>ar</strong>king payantP<strong>ar</strong>king scolairePassage et p<strong>ar</strong>king réservésPéagePour votre sécurité contrôles automatiquesPour votre sécurité tunnel sous vidéosurveillancePrière de ne pas stationner, sortie de véhiculesProchaine sortiePromenadeRalentissezRappelRespectez la vitesseDizroennDizroenn kirri pounnerHed surentezO tremenSerrLazhit ho kouleierDibenn <strong>ar</strong> chanterDibenn an dizroennDibenn an tennad kempennetDibenn <strong>ar</strong> p<strong>ar</strong>kañ untuek peurbadDibenn an hent-tizhDibenn an Takad 30Dibenn an eil hentEurdeizierDifennet etre <strong>ar</strong> 15 hag an 31 eus <strong>ar</strong> mizEil hentHent erbedetHent kerzhetHent touristelW<strong>ar</strong> an hent ne vezer ket lazhet bep troDegasadennoù aotreetDegasadennoù aotreet etre 9e hag 11eKemm nevez en tremenerezhDigorDre an aodDre an hent touristelDre <strong>ar</strong> riboulPa vez riell pe lat<strong>ar</strong>P<strong>ar</strong>klec’h da baeañP<strong>ar</strong>klec’h skolTremen ha p<strong>ar</strong>kañ miretTreizhajEvit ho surentez kontrolloù emgefreEvit ho surentez riboul video-evezhietNa b<strong>ar</strong>kit ket amañ, kirri o vont-dontEr-maez kentañHent-baleGoustadikBepredDoujit d’an tizhRoulez au pasRoute b<strong>ar</strong>réeRoute b<strong>ar</strong>rée àRoute glissanteRoute inondéeRoute interditeRoute pittoresqueRue b<strong>ar</strong>réeSerrez à droiteSerrez à gaucheSi vous prenez ma place prenez mon handicapSortieSortie conseilléeSortie de camionsSortie toutes directionsStationnement autoriséStationnement gênantStationnement interdit sur toute la longueur de la voieStationnement payantStationnement payant horodateurStationnement réglementéStationnement réservéStationnement unilatéral autorisé de ce côtéSuivre : DéviationTaxisTaxis autobusTicketTravauxTravaux sur 15 kmVerglas fréquentVers la route nationaleVers la voie expressVillage fleuriVille fleurieVoie b<strong>ar</strong>réeVous n’avez pas la prioritéZone 30Zone bleueZone piétonneRuilhit d’<strong>ar</strong> pazHent stanketHent stanket a-bennHent rampHent beuzetHent berzetHent kaerStraed stanketGwaskit a-zehouGwaskit a-gleizMa tapit ma flas tapit ma namm ivezEr-maezHent-maez erbedetKirri-samm o vont-dontEr-maez da bep lec’hP<strong>ar</strong>kañ aotreetP<strong>ar</strong>kañ direnkusArabat p<strong>ar</strong>kañ hed-da-hed an hentP<strong>ar</strong>kañ da baeañP<strong>ar</strong>kañ da baeañ eurdeizierP<strong>ar</strong>kañ reolennetP<strong>ar</strong>kañ miretP<strong>ar</strong>kañ untuek aotreet w<strong>ar</strong> an tu-mañHeuliañ : DizroennTaksioùTaksioù kirri-boutinTikedLabourioùLabourioù a-hed 15 kmRiell aliesW<strong>ar</strong>-zu an hent broadelW<strong>ar</strong>-zu an hent-tizhKêriadenn vleunietKêr vleunietHent stanketLezit <strong>ar</strong> re all da dremenTakad 30Takad glasTakad-bale14 15


Mémento pour lire le bretonAr pep retañ evit lenn <strong>ar</strong> brezhonegLettresp<strong>ar</strong>ticulièresC, Q, XLes lettres C, Q, X n’existent pasen breton.C’HLe C’h est un signe p<strong>ar</strong>ticulierpropre au breton. Il représente uneseule lettre pour un son comp<strong>ar</strong>ableau ch dur allemand et au jde l’espagnol. On ne met jamaisd’espace ni avant, ni après l’apostrophe.A l’initiale, seul le C prend la majuscule.On écrira donc toujours ArC’hoad et jamais Ar C’Hoad.G et JLe g est toujours dur en breton,sinon on écrit j.Exemple : git<strong>ar</strong> (français guit<strong>ar</strong>e)mais jiboez (français gibier).LHLe lh représente un son qui n’existeplus en français moderne, c’est unl mouillé comp<strong>ar</strong>able au ll de l’espagnol.Ce son n’est pas présent àl’initiale.SLe s est toujours dur en breton,même entre deux voyelles.Exemple : plasenn (place), à lire«plassènne».ZUn son z sera toujours transcritz en breton, même entre deuxvoyelles.Exemple : privezioù (toilettes) etjamais privesioù.ZHLe zh est un signe bien pratiquequi permet de rendre compte dedeux prononciations différentes enune seule graphie. Le mot brezhoneg(langue bretonne) peut êtreainsi indifféremment prononcébrezoneg ou brehoneg suivant lesendroits. Dans un texte, le ZH estinsécable. Ce digramme n’existepas à l’initiale.Emploi desmajuscules dansles mots composésEn toponymie : les deux élémentsprennent la majuscule.Exemple : Ar Vourc’h-Wenn(Bourg-Blanc).Ailleurs : seul le premier élémentprend une majuscule.Exemple : Ti-kêr (Mairie).AccentsLes accents sont peu courantsen breton. On les écrira toujours,même en majuscule.> Le breton possède un accentgrave sur le ù. Il est surtoutprésent en finale comme m<strong>ar</strong>quedu pluriel -où.Exemple : privezioù (toilettes).> Le breton connaît l’accent circonflexesur le e dans quelquesmots.Exemple : ti-kêr (mairie).> Comme l’espagnol, le bretonconnaît le tilde sur le n : ñ, ÑLe ñ m<strong>ar</strong>que une prononciationnasalisée. Attention, ce signe esttrès fréquent en finale de mots,notamment dans les infinitifs.Exemple : tachenn-gampiñ (camping).Le tilde est indispensable à unebonne prononciation du mot. Il nepeut donc jamais s’omettre, mêmeen majuscules.Notez bien qu’à de très r<strong>ar</strong>es exceptionsdialectales près, le bretonne connaît pas l’accent aigu. Entout cas jamais sur le e. Le son emuet français est toujours transcriteu en breton. Le son correspondantau é français est écrit e. Les motsmenez, kenavo…, les nombreuxtoponymes en ker en compositionne prennent donc jamais l’accent.Lizherennoùdib<strong>ar</strong>C, Q, XN’eus ket eus C, Q, X e brezhoneg.C’HUr skrivad dib<strong>ar</strong> d’<strong>ar</strong> brezhonegeo <strong>ar</strong> C’h. Aroueziñ a ra ullizherenn hepken ha heñvel eo <strong>ar</strong>son anezhañ ouzh hini ch kaletan alamaneg pe j <strong>ar</strong> spagnoleg.Esaouenn ebet nag a-raok na w<strong>ar</strong>lerc’h<strong>ar</strong> skrab.E deroù ur ger ne lakaer ur bennlizherennnemet d’<strong>ar</strong> C.Atav e vo skrivet Ar C’hoad hamorse Ar C’Hoad.G ha JKalet eo <strong>ar</strong> g e brezhoneg atav, peneuze e vez skrivet j.Da skouer : git<strong>ar</strong> (guit<strong>ar</strong>e e galleg)met jiboez (gibier e galleg).LHN’eus ket eus lh e galleg modernken; un l glebiet eo evel ll <strong>ar</strong> spagnoleg.Ne gaver ket <strong>ar</strong> son-mañ ederoù ur ger.SKalet eo an s e brezhoneg atav, hapa vefe etre div vogalenn.Da skouer : plasenn (place egalleg).ZZ a vo treuzskrivet z atav e brezhoneg,ha pa vefe etre div vogalenn.Da skouer : privezioù ha morseprivesioù.ZHUn aez eo ober gant <strong>ar</strong> ZH.A-drug<strong>ar</strong>ez dezhañ e c’haller enur skrivad hepken <strong>ar</strong>oueziañ daouzistagadur disheñvel. Setu mavo distaget <strong>ar</strong> ger brezhoneg pebrezoneg pe brehoneg hervez allec’h. Didroc’hus eo <strong>ar</strong> ZH en undestenn. Ger ebet ne grog gant ZH.Implij <strong>ar</strong> pennlizherennoùergerioù kenaozetEn anvioù-lec’h : Pennlizherenn d’andiv elfenn.Da skouer : Ar Vourc’h-Wenn.E lec’h all : Pennlizherenn d’anelfenn gentañ hepken.Da skouer : Ti-kêr.TiredoùN’eus ket nemeur a diredoù ebrezhoneg ha skrivet e vezont atav,zoken w<strong>ar</strong> <strong>ar</strong> pennlizherennoù.> Un tired boud w<strong>ar</strong> an ù zo ebrezhoneg. Dreist-holl e vezkavet e dibenn <strong>ar</strong> gerioù da verkliester -où.Da skouer : privezioù.> Un tired kognek a vez w<strong>ar</strong> e urger bennak e brezhoneg.Da skouer : ti-kêr.> Evel <strong>ar</strong> spagnoleg e ra <strong>ar</strong> brezhoneggant an dildenn w<strong>ar</strong> an n :ñ, ÑMerkañ a ra an ñ un distagadurfriet. Da deuler evezh zo, stanke kaver an <strong>ar</strong>ouezenn-mañ edibenn <strong>ar</strong> gerioù, dreist-holl enanvioù-verb.Da skouer : tachenn-gampiñ.Ret-holl eo skrivañ an dildenn a-benn distagañ mat <strong>ar</strong> gerioù. Setuma vez ret skrivañ anezhañ atav,w<strong>ar</strong> <strong>ar</strong> pennlizherennoù zoken.Notit mat n’eus ket eus an tiredlemm e brezhoneg, estreget egeriennoù rannyezhel zo. Atav,ne vo ket kavet an tired w<strong>ar</strong> an egwezh ebet. Dalc’hmat e vo skriveteu son an e mut gallek. E a skriverevit <strong>ar</strong> son kevatal d’an é gallek.Ar gerioù menez, kenavo… pe ananvioù niverus e ker ne lakaer ket adired w<strong>ar</strong>no morse.1617


Ya d’<strong>ar</strong> brezhonegContrôleet relectureL’Office de la Langue bretonneoffre un service de relecture desplans de décors et autres gab<strong>ar</strong>itspour les collectivités avant mise enfabrication. Cette étape nécessairepermet d’éviter les erreurs et lescoquilles, d’améliorer la présentationsouvent et d’adapter les traductionsau besoin.Gwiriañhag adlenn<strong>Ofis</strong> <strong>ar</strong> <strong>Brezhoneg</strong> a ginnigd’<strong>ar</strong> strollegezhioù adlenn <strong>ar</strong>maketennoù pe <strong>ar</strong> gob<strong>ar</strong>ioù a-raokf<strong>ar</strong>dañ <strong>ar</strong> panelloù. Ret-holl eo allabour-se evit chom hep lezel fazioùha vioù-koukoug, evit gwellaat ando<strong>ar</strong>e-kinnig alies hag evit adweletan troidigezhioù diouzh an ezhomm.Ch<strong>ar</strong>te Ya d’<strong>ar</strong> brezhoneg4 niveaux de certificationPlus de 120 communesadhérentes en BretagneUne signalisation bilingue cohérenteet h<strong>ar</strong>monieuse constitue l’undes volets nécessaire à l’obtentionde la ch<strong>ar</strong>te Ya d’<strong>ar</strong> brezhoneg. Lalabélisation d’une collectivité Ya d’<strong>ar</strong>brezhoneg valide une série d’actionsen faveur du breton, dont certainesdans le domaine de la signalisation,quel que soit le niveau de certification :Action 1Panneaux aux entrées et sortiesd’agglomérationAction 13Panneaux patrimoniauxAction 14Signalisation directionnelleAction 20Etude toponymique normativeActions 7 et 32Plaques de rueK<strong>ar</strong>ta Ya d’<strong>ar</strong> brezhoneg4 live testeniekaatOuzhpenn 120 kumunezel e BreizhStaliañ ur panellerezh divyezhekkempoell ha kempouez zo unaneus an traoù ret da gas da benn erg<strong>ar</strong>ta Ya d’<strong>ar</strong> brezhoneg. Reiñ <strong>ar</strong>eer al label Ya d’<strong>ar</strong> brezhoneg d’urstrollegezh kaset da benn ganti unheuliad oberoù evit <strong>ar</strong> brezhoneg, lodanezho w<strong>ar</strong> dachenn <strong>ar</strong> panellerezh,e kement live testeniekaat zo :Ober 1Panelloù mont e-b<strong>ar</strong>zh ha monte-maez <strong>ar</strong> gumunOber 13Panelloù gladOber 14Panelloù-heñchañOber 20Studiadenn da skoueriekaat allec’hanvioùOberoù 7 ha 32Plakennoù-straed18


Pour en savoir plusEvit gouzout hiroc’h<strong>Ofis</strong> <strong>ar</strong> <strong>Brezhoneg</strong>8 bis straed Felix Faure29270 K<strong>ar</strong>aez-PlougêrPgz 02 98 99 30 10Plr 02 98 99 30 19www.ofis-bzh.orgofis29@ofis-bzh.org

Hooray! Your file is uploaded and ready to be published.

Saved successfully!

Ooh no, something went wrong!