xelovneba VI klasi
xelovneba VI klasi
xelovneba VI klasi
Create successful ePaper yourself
Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.
nana maWaraSvili<br />
<strong>xelovneba</strong><br />
<strong>VI</strong> <strong>klasi</strong><br />
maswavleblis wigni<br />
gamomcemloba `meridiani~<br />
Tbilisi 2011
nana maWaraSvili, maia maWaraSvili,<br />
naTela jabua<br />
<strong>xelovneba</strong><br />
saxviTi da gamoyenebiTi<br />
<strong>xelovneba</strong><br />
<strong>VI</strong> <strong>klasi</strong><br />
maswavleblis wigni<br />
gamomcemloba `meridiani~<br />
Tbilisi 2011
maswavleblis wignSi warmodgenilia saxviTi da gamoyenebiTi xelovnebis<br />
swavlebisaTvis momzadebuli <strong>VI</strong> <strong>klasi</strong>s saganmanaTleblo standarti da sagnobrivi<br />
programa; Sinaarsisa da miznebis ruka misaRwevi orientirebisa da<br />
Sefasebis formebis aRniSvniT; ganxilulia sagnis swavlebis ZiriTadi Taviseburebebi<br />
<strong>VI</strong> klasSi, saswavlo masalis struqturirebis, gakveTilis dagegmvis<br />
ZiriTadi principebi, Sefasebis sistema, formebi da rekomendaciebi, gakveTilebis<br />
scenarebi.<br />
wignis mizania, daexmaros maswavlebels saxviTi da gamoyenebiTi xelovnebis<br />
swavlebis Taviseburebebis dauflebasa da saswavlo procesis mizanmimarTulad<br />
warmarTvaSi swavlebis Sesabamis safexurze.<br />
gankuTvnilia maswavleblebisTvis, romlebic uZRvebian aRniSnuli sagnis swavlebas<br />
<strong>VI</strong> klasSi warmodgenili avtorebis mier momzadebul saswavlo-meTodur<br />
kompleqtze dayrdnobiT.<br />
avtorebi:<br />
redaqtori<br />
mxatvar-dizaineri<br />
kompiuteruli<br />
uzrunvelyofa<br />
gamomcemloba `meridiani~,<br />
nana maWaraSvili<br />
maia maWaraSvili<br />
naTela jabua<br />
neli elizbaraSvili<br />
nino zaqariaSvili<br />
Tamar stefnaZe<br />
Tbilisi, al. yazbegis gamz., #47. ( 239-15-22; 899 54-17-07; 899 51-45-53<br />
E-mail: davideku1@mail.ru, info@meridianpub.com<br />
© gamomcemloba `meridiani~, 2011<br />
© n. maWaraSvili, m. maWaraSvili, n. jabua
Sinaarsi<br />
Sesavali . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 4<br />
I. saxelmZRvanelos struqtura (komentarebi saxelmZRvanelos<br />
TiToeuli struqturuli elementis Sesaxeb) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 5<br />
II. me-6 <strong>klasi</strong>s standarti saxviT da gamoyenebiT<br />
<strong>xelovneba</strong>Si/SromiT swavlebaSi ...........................................6<br />
III. saxelmZRvanelos Sesabamisoba erovnul saswavlo gegmasTan<br />
(Sinaarsisa da miznebis ruka) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 12<br />
IV. gakveTilebis dagegmvis zogadi principebi ..............................20<br />
V. rekomendebuli Sefaseba .................................................23<br />
<strong>VI</strong>. specialuri saganmanaTleblo saWiroebebis mqone moswavleebTan<br />
muSaobis Taviseburebebi xelovnebis gakveTilze . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 28<br />
<strong>VI</strong>I. komentarebi maswavleblis wignTan dakavSirebiT . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 29<br />
<strong>VI</strong>II. gakveTilebis savaraudo scenarebi .....................................30<br />
danarTi. damatebiTi masala maswavleblisaTvis ...........................124
4<br />
Sesavali<br />
saxviTi da gamoyenebiTi xelovnebis swavlebisaTvis me-6 klasSi momzadebulia<br />
saswa vlo-meToduri kompleqti, romelic moicavs:<br />
• saxelmZRvanelos;<br />
• maswavleblis wigns.<br />
saswavlo-meToduri kompleqti srul SesabamisobaSia sagnobrivi standartis moTxovnebTan<br />
da xasiaTdeba Semdegi TaviseburebebiT:<br />
• swavlebis Tanamedrove tendenciebis gaTvaliswinebiT, moswavle warmodgenilia<br />
saswavlo procesis aqtiur monawiled misi interesebiT, midrekilebebiT, gatacebebiT,<br />
unarebiTa da SesaZleblobebiT. swavlebis mocemul etapze gansazRvruli saswavlo<br />
masalis Tematika maT cxovrebiseul codnasa da gamocdilebazea orientirebuli,<br />
rac, erTi mxriv, xels uwyobs motivaciis gazrdas xelovnebis gakveTilebisadmi da meore<br />
mxriv, qmnis safuZvels imisaTvis, rom xelovnebis sferom mniSvnelovani adgili<br />
daimkvidros moswavlis samyaroSi;<br />
• sagnis swavlebis erT-erT prioritetad, Tanamedrove skolis ZiriTadi miznidan<br />
gamomdinare, ganisazRvra moswavlis, rogorc socialurad srulfasovani individis<br />
formirebisaTvis mniSvnelovani unarebis ganviTareba. Aam mimarTulebiT warmodgenili<br />
meTodika orientirebulia azris gamoTqmis, dasabuTebis, sxvisi mosmenis, amxanagebTan<br />
TanamSromlobis, erTobliv namuSevarze pasuxismgeblobis, Sefasebisa da<br />
TviTSefasebisa da sxva unarebis gamovlena-ganviTarebaze, rac Seqmnis safuZvels moswavlis,<br />
rogorc socialurad srulfasovani individis Tanmimdevruli formirebisaTvis;<br />
• praqtikuli saqmianobisaTvis gansazRvruli davalebebi uzrunvelyofs rogorc<br />
saswavlo masalis aTvisebas, ise moswavlis mravalmxrivi SemoqmedebiTi unar-Cvevebis<br />
gamovlena-ganviTarebas. moswavleebs eZlevaT SesaZlebloba, xSir SemTxvevaSi<br />
damoukideblad airCion konkretuli xerxi, samuSao masala, Tema, siuJeti da a.S., rac<br />
mniSvnelovania maTi SemoqmedebiTi TviTgamoxatvis, TviTrealizaciis, TviTaqtualizaciisaTvis;<br />
• warmodgenili meTodikis erT-erTi prioritetia agreTve orientacia xelovnebis<br />
dargTa integrirebaze, interdisciplinaruli kavSirebis elementebis CarTvaze<br />
saswavlo-praqtikul saqmianobaSi, rac ufro Rrmavdeba swavlebis momdevno safexurebze<br />
da mniSvnelovan wvlils Seitans ara mxolod moswavlis zogadkulturuli ganviTarebis,<br />
aramed samyaros erTiani xedvis CamoyalibebaSic.
I. saxelmZRvanelos struqtura<br />
(komentarebi saxelmZRvanelos TiToeuli<br />
struqturuli elementis Sesaxeb)<br />
saxelmZRvaneloSi warmodgenili saswavlo masala gansazRvrulia saswavlo wlis<br />
59 gakveTilisaTvis. ramdenadac saswavlo wlisaTvis gansazRvrulia 66 saaTi, rCeba<br />
sarezervo gakveTilebic, romlebic SesaZlebelia gadanawildes maswavleblis mosazrebisamebr,<br />
gamoyenebul iqnes Semajamebeli gakveTilebis, praqtikuli muSaobisaTvis,<br />
SemoqmedebiTi konkursebis, saklaso konferenciebis, gamofenebis, proeqtebze<br />
muSaobisa da sxva mizniT.<br />
TiToeul Tavs wamZRvarebuli aqvs anotacia, romelic moswavleebs acnobs sakiTxebs,<br />
romelTac konkretuli Temis Seswavlisas ganixilaven, saswavlo masalis Sesatyvis<br />
praqtikuli saqmianobis Sinaarss.<br />
TiToeuli qveTemisaTvis gankuTvnili saswavlo masala warmodgenilia erT gan-<br />
Slaze. gakveTils axlavs rigiTi nomeri da qveTemis saxelwodeba. marcxena gverdi<br />
yovelTvis iwyeba kiTxvebiT, romlebic xels uwyobs motivaciis aRZvras Sesaswavli<br />
sakiTxisadmi, akavSirebs mas wina wlebSi SeZenil codnasTan, moswavlis cxovrebiseul<br />
gamocdilebasTan. ZiriTad teqstSi dasmulia sakiTxi. teqsts axlavs Sesabamisi kiTxvebi,<br />
davalebebi, Sesaswavli sakiTxis sailustracio masala. Awarmodgenilia rubrika<br />
_ `gaicaniT..,~ romelSic mocemulia ZiriTadi, arsebiTi informacia msoflio xelovnebis<br />
cnobil warmomadgenlebze. TiToeul Temas asrulebs Semajamebeli gakveTili<br />
`ra viciT, ra SegviZlia~, romelSic mocemuli davalebebi iTvalisinebs moswavleTa<br />
mier SeZenili codnis xarisxis, agreTve kritikuli azrovnebisa da argumentirebuli<br />
msjelobis unar-Cvevebis gamovlenas.<br />
saxelmZRvaneloSi warmodgenilia rubrika _ `Cveni saxelosno~, romelSic dakonkretebulia<br />
TiToeuli gakveTilisaTvis gansazRvruli praqtikuli saqmianobis<br />
Sinaarsi, mocemulia miTiTebebi, sailustracio nimuSebi.<br />
5
6<br />
<strong>VI</strong> <strong>klasi</strong><br />
saxviTi da gamoyenebiTi <strong>xelovneba</strong><br />
standarti<br />
wlis bolos misaRwevi Sedegebi mimarTulebebis mixedviT<br />
SemoqmedebiTobisa da praqtikuli<br />
unar-Cvevebis ganviTareba<br />
s.g.<strong>VI</strong>.1 moswavles SeuZlia<br />
mizanmimarTulad gamoiyenos<br />
saxviTi xelovnebis<br />
elementebi da principebi<br />
namuSevris Seqmnisas.<br />
s.g.<strong>VI</strong>.2 moswavles SeuZlia<br />
mizanmimarTulad airCios da<br />
SemoqmedebiTad gamoiyenos<br />
sxvadasxva masala, teqnika<br />
da procedura namuSevris<br />
Seqmnisas.<br />
s.g.<strong>VI</strong>.3 moswavle akvirdeba<br />
garemoSi obieqtebs Soris<br />
kavSirebs da SeuZlia maTi<br />
Taviseburebebis gadmocema<br />
namuSevarSi.<br />
s.g.<strong>VI</strong>.4 moswavle acnobierebs<br />
samyaros, rogorc<br />
mravalferovani grZnobebisa<br />
da ideebis wyaros da<br />
SeuZlia maTi gamosaxva<br />
namuSevarSi.<br />
s.g.<strong>VI</strong>.5 moswavles SeuZlia<br />
dagegmos da Seasrulos sxvadasxva<br />
saxis samuSao.<br />
s.g.<strong>VI</strong>.6 moswavles SeuZlia<br />
gundSi muSaoba SemoqmedebiTi<br />
da saorganizacio problemebis<br />
gadasaWrelad.<br />
komunikacia da<br />
interpretacia<br />
s.g.<strong>VI</strong>.7 moswavles SeuZlia<br />
waradginos individualuri<br />
da jgufuri namu-<br />
Sevrebi da sxva sagnebSi<br />
miRebuli codnis safuZvelze<br />
imsjelos mxatvruli<br />
nawarmoebis Sesaxeb.<br />
s.g.<strong>VI</strong>.8 moswavles esmis<br />
da SeuZlia warmoaCinos,<br />
rom <strong>xelovneba</strong> aris<br />
TviTgamoxatvisa da<br />
komunikaciis saSualeba.<br />
s.g.<strong>VI</strong>.9 moswavles SeuZlia<br />
dagegmos da monawileoba<br />
miiRos sxvadasxva saxis<br />
RonisZiebaSi.<br />
xelovnebis aRqma<br />
konteqstSi<br />
s.g.<strong>VI</strong>.10 moswavles<br />
SeuZlia daakavSiros<br />
saxviTi da gamoyenebiTi<br />
xelovnebis sxvadasxva<br />
dargis nimuSebi istoriul,<br />
religiur da socialur<br />
konteqstTan.<br />
s.g.<strong>VI</strong>.11 moswavles<br />
SeuZlia daakavSiros<br />
xelovnebis nawarmoebis<br />
Sinaarsi istoriasTan da<br />
kulturasTan.<br />
s.g.<strong>VI</strong>.12 moswavle ecnoba<br />
qarTul <strong>xelovneba</strong>s<br />
da xelovnebis moRvaweebs.<br />
s.g.<strong>VI</strong>.13 moswavle acnobierebs,<br />
ra rols asrulebs<br />
<strong>xelovneba</strong> sazogadoebis<br />
cxovrebaSi.
<strong>VI</strong> <strong>klasi</strong>s standarti saxviT <strong>xelovneba</strong>Si<br />
wlis bolos misaRwevi Sedegebi da maTi indikatorebi<br />
mimarTuleba: SemoqmedebiTobisa da praqtikuli unar-Cvevebis ganviTareba<br />
s.g.<strong>VI</strong>.1 moswavles SeuZlia mizanmimarTulad gamoiyenos saxviTi xelovnebis elementebi<br />
da principebi namuSevris Seqmnisas.<br />
Sedegi TvalsaCinoa, Tu moswavle:<br />
•<br />
•<br />
•<br />
•<br />
•<br />
•<br />
•<br />
•<br />
sxvadasxvagvari monasmebiT da efeqtebiT gadmoscems ganwyobilebas da qmnis faqturebs;<br />
iyenebs ferTa gradacias;<br />
iyenebs kontrastul da monaTesave ferebs;<br />
Suq-Crdilis, aTinaTis da dacemuli Crdilis saSualebiT gamosaxavs saganTa moculobas;<br />
qmnis rTul ornaments formebis, ferebis, xazebis, monasmebis gameorebiT;<br />
akvirdeba da asaxavs saganTa Tanafardobas da proporcias (martivad);<br />
xatavs sivrces perspeqtivis ZiriTadi kanonebis gamoyenebiT (wina, Sua da ukana<br />
plani, naxevartonebi.);<br />
qmnis mravalfigurian kompoziciebs.<br />
s.g.<strong>VI</strong>.2 moswavles SeuZlia mizanmimarTulad airCios da SemoqmedebiTad gamoiyenos<br />
sxvadasxva masala, teqnika da procedura namuSevris Seqmnisas.<br />
Sedegi TvalsaCinoa, Tu moswavle:<br />
•<br />
•<br />
•<br />
•<br />
qmnis mcire zomis formebs sxvadasxva moZiebuli masaliT;<br />
asrulebs grafikul namuSevars sxvadasxva masaliT (tuSi, melani, naxSiri da sxv.);<br />
kompiuteris saSualebiT qmnis martiv kompoziciebs;<br />
konkretuli mocemulobis Sesabamisad Tavad irCevs masalas da teqnikas.<br />
s.g.<strong>VI</strong>.3 moswavle akvirdeba garemoSi obieqtebs Soris kavSirebs da SeuZlia maTi<br />
Taviseburebebis gadmocema namuSevarSi.<br />
Sedegi TvalsaCinoa, Tu moswavle:<br />
•<br />
•<br />
xatavs portretebs, naturmortsa da peizaJs naturidan da mexsierebiT saxasiaTo<br />
niSnebis gamoyenebiT;<br />
gamosaxavs sakuTar Tavsa da sxvebs, sxvadasxva damaxasiaTebeli niSnebis, detalebis<br />
gamoyenebiT realur Tu gamogonil situaciaSi.<br />
s.g.<strong>VI</strong>.4 moswavle acnobierebs samyaros, rogorc mravalferovani grZnobebisa da<br />
ideebis wyaros da SeuZlia maTi gamosaxva namuSevarSi.<br />
Sedegi TvalsaCinoa, Tu moswavle:<br />
•<br />
•<br />
•<br />
•<br />
CamoTvlis misTvis saintereso ramdenime movlenas da cdilobs sakuTari damokidebulebis<br />
gadmocemas namuSevarSi;<br />
iRebs ideebs sxva sagnebSi ganvlili masalidan da gamosaxavs maT namuSevarSi;<br />
namuSevarSi gadmoscems bunebis movlenebze dakvirvebis Sedegebs;<br />
asaxavs msoflioSi momxdar uaxles mniSvnelovan movlenas da cdilobs gadmosces<br />
sakuTari damokidebuleba mis mimarT.<br />
7
s.g.<strong>VI</strong>.5 moswavles SeuZlia dagegmos da Seasrulos sxvadasxva saxis samuSao.<br />
Sedegi TvalsaCinoa, Tu moswavle:<br />
•<br />
•<br />
•<br />
•<br />
•<br />
•<br />
•<br />
•<br />
•<br />
•<br />
•<br />
•<br />
•<br />
8<br />
amocanis specifikidan gamomdinare gansazRvravs samuSaos Tanmimdevrobas;<br />
monawileobs erToblivi SemoqmedebiTi da saorganizacio gadawyvetilebis miRebaSi;<br />
anawilebs funqciebs Sesasrulebeli samuSaos miznidan gamomdinare;<br />
gansazRvravs samuSaos Sesrulebis savaraudo dros;<br />
ganixilavs gegmis ramdenime variants da SearCevs erT-erTs;<br />
qmnis tanisamosis, avejis, sxvadasxva nivTis eskizs;<br />
qmnis interieris (saklaso oTaxi, skolis sportuli darbazi, Tavisi oTaxi) eskizebs;<br />
rgavs da uvlis xeebs da yvavilebs;<br />
aformebs sxvadasxva saklaso Tu saskolo RonisZiebas;<br />
umcrosklaselebs exmareba zeimebis gaformebaSi, inventaris SekeTebaSi, <strong>klasi</strong>s<br />
mowyobaSi;<br />
zeimebisa da Teatraluri warmodgenebisTvis xatavs martivi dekoraciebis da kostumebis<br />
detalebis eskizebs da monawileobs maT damzadebaSi;<br />
sxvadasxva masalis gamoyenebiT qmnis maketebs Teatraluri speqtaklisTvis;<br />
konstruqtoris sqemebis da detalebis gamoyenebiT agebs martiv eleqtrosaTamaSos.<br />
s.g.<strong>VI</strong>.6 moswavles SeuZlia gundSi muSaoba SemoqmedebiTi da saorganizacio problemebis<br />
gadasaWrelad.<br />
Sedegi TvalsaCinoa, Tu moswavle:<br />
•<br />
•<br />
•<br />
anawilebs gundSi funqciebs/movaleobebs;<br />
iTvaliswinebs da iyenebs gundelis/ebis SesaZleblobebs;<br />
iTxovs daxmarebas da TanamSromlobs sxvebTan konkretuli SemoqmedebiTi problemis<br />
gadaWrisas.<br />
mimarTuleba: komunikacia da interpretacia<br />
s.g.<strong>VI</strong>.7 moswavles SeuZlia waradginos individualuri da jgufuri namuSevrebi<br />
da sxva sagnebSi miRebuli codnis safuZvelze imsjelos mxatvruli nawarmoebis<br />
Sesaxeb.<br />
Sedegi TvalsaCinoa, Tu moswavle:<br />
•<br />
•<br />
•<br />
•<br />
•<br />
msjelobs sakuTar arCevansa da Canafiqrze, romelic SeiZleba efuZnebodes sxva<br />
sagnebSi ganvlil masalas;<br />
saubrobs nawarmoebis Sinaarsze;<br />
msjelobs sakuTar da sxvis namuSevarSi gamoyenebul mxatvrul xerxebsa da elementebze<br />
(Janri, teqnika, masala, koloriti, kompoziciuri ganawilebis principi<br />
da sxv.);<br />
saubrobs namuSevarSi gadmocemul ganwyobilebaze;<br />
msjelobs sakuTari namuSevris sust da Zlier mxareebze.<br />
s.g.<strong>VI</strong>.8 moswavles esmis da SeuZlia warmoaCinos, rom <strong>xelovneba</strong> aris TviTgamoxatvisa<br />
da komunikaciis saSualeba.<br />
Sedegi TvalsaCinoa, Tu moswavle:<br />
•<br />
•<br />
•<br />
•<br />
esaubreba megobrebs naxatebiT;<br />
gamoTqvams azrs avtoris Canafiqris Sesaxeb;<br />
saubrobs namuSevris Sinaarsze;<br />
saubrobs informaciaze, romelic miiRo speqtaklidan, filmidan, ferweruli/<br />
grafikuli namuSevrebidan, wignis ilustraciebidan.
s.g.<strong>VI</strong>.9 moswavles SeuZlia dagegmos da monawileoba miiRos sxvadasxva saxis<br />
RonisZiebaSi.<br />
Sedegi TvalsaCinoa, rodesac moswavle:<br />
•<br />
•<br />
•<br />
•<br />
•<br />
gansazRvravs sxvadasxva RonisZiebis Temasa da mizans;<br />
awyobs gamofenas;<br />
monawileobs speqtaklis dadgmaSi;<br />
awyobs da monawileobs sxvadasxva saxis aqciebSi (mag., aqcia garemos dacvis<br />
Temaze);<br />
awyobs Sexvedrebs xelovnebis gamoCenil moRvaweebTan.<br />
mimarTuleba: xelovnebis aRqma konteqstSi<br />
s.g.<strong>VI</strong>.10 moswavles SeuZlia daakavSiros saxviTi da gamoyenebiTi xelovnebis sxvadasxva<br />
dargis nimuSebi istoriul, religiur da socialur konteqstTan.<br />
Sedegi TvalsaCinoa, Tu moswavle:<br />
•<br />
•<br />
•<br />
amoicnobs sxvadasxva kulturaTa xelovnebis cnobil nimuSebs;<br />
asaxelebs cnobili arqiteqturuli Zeglebis Seqmnis mizezebs (piramidebi, CineTis<br />
kedeli, caTambjenebi da sxv.);<br />
msjelobs, rogor aisaxeba socialuri, istoriuli da religiuri konteqsti xelovnebis<br />
nimuSis vizualur mxareze.<br />
s.g.<strong>VI</strong>.11 moswavles SeuZlia daakavSiros xelovnebis nawarmoebis Sinaarsi istoriasTan<br />
da kulturasTan.<br />
Sedegi TvalsaCinoa, Tu moswavle:<br />
•<br />
•<br />
•<br />
vizualuri detalebis mixedviT (nivTebi, tansacmeli, Senobebi, transporti) amoicnobs,<br />
romeli epoqa da kulturaa asaxuli nawarmoebSi;<br />
ikvlevs romelime istoriul movlenasTan dakavSirebul xelovnebis nimuSebs;<br />
msjelobs xelovnebis nimuSebSi asaxul istoriul Tu literaturul personaJebze<br />
da saubrobs maT xasiaTze.<br />
s.g.<strong>VI</strong>.12 moswavle ecnoba qarTul <strong>xelovneba</strong>s da xelovnebis moRvaweebs.<br />
Sedegi TvalsaCinoa, Tu moswavle:<br />
•<br />
•<br />
•<br />
•<br />
agrovebs da acnobs Tanaklaselebs informacias misTvis saintereso istoriuli<br />
periodis qarTuli xelovnebis Zeglebze (mag., saqarTvelos eklesia-monastrebi,<br />
cixesimagreebi);<br />
msjelobs qarTuli kedlis mxatvrobis cnobil nimuSebze;<br />
CamoTvlis qarTuli xelovnebis sxvadasxva dargis (minanqari, oqromWedloba,<br />
Weduroba, xelnawerTa miniatura da sxv.) ramdenime nimuSs;<br />
ixatavs qarTuli CuqurTmis nimuSebs.<br />
s.g.<strong>VI</strong>.13 moswavle acnobierebs, ra rols asrulebs <strong>xelovneba</strong> sazogadoebis cxovrebaSi.<br />
Sedegi TvalsaCinoa, Tu moswavle:<br />
•<br />
•<br />
•<br />
saubrobs <strong>xelovneba</strong>sTan dakavSirebul profesiebsa da maT mniSvnelobaze;<br />
msjelobs <strong>xelovneba</strong>ze, rogorc gatacebasa da profesiaze;<br />
asaxelebs mis qalaqSi/raionSi/qveyanaSi arsebul kulturul dawesebulebebs<br />
(muzeumi, galerea, kinoTeatri) da msjelobs maT daniSnulebaze.<br />
9
10<br />
programis sarekomendacio Sinaarsi<br />
saxviTi xelovnebis ZiriTadi elementebi da principebi:<br />
xazi, feri (kontrastuli, monaTesave, gradacia), Suq-Crdili, faqtura (forma, moculoba;<br />
proporciebi; wertili); perspeqtiva (wina, Sua da ukana plani, xedvis wertili);<br />
simetria, ritmi, wonasworoba, mTlianoba, kontrasti (ganwyobilebis gadmocema xazis<br />
da feris, sxvadasxvagvari monasmebis saSualebiT).<br />
rekomendebuli vizualuri masala:<br />
xazi - sparsuli miniatura, alfons muxa, obri berdslei, lado gudiaSvili, petre<br />
ocxeli da sxv.<br />
feri - germaneli eqspresionistebi (`xidi~ da `lurji mxedari~ - ernst ludvig kirxneri,<br />
emil nolde, vasili kandinski, franc marki da sxv.), fovisti mxatvrebi (andre dereni,<br />
moris utrilo, JorJ ruo da sxv.), mark Sagali, amadeo modiliani, xaim siutini,<br />
kazimir maleviCi, piet mondriani, jekson poloki, mark rotko da sxv.<br />
kompoziciuri ganawilebis ZiriTadi xerxebi _ berZnuli larnakebis moxatuloba,<br />
pietro perujino (`gasaRebis gadacema~), vatikanis stancebi; nikola puseni (`arkadieli<br />
mwyemsebi~), edgar degas sabaleto seria da sxv. (asimetria); gustav klimti (statika);<br />
sandro botiCeli `gazafxuli~, anri matisis `cekva~ (dinamika); ian steni (mag., `eqimis<br />
viziti~, `Zeoba~, `kvercxebis cekva~, `ojaxuri locva~, `gogonebis da biWunebis skola~,<br />
`wm. nikolozis dRe~, “`avadmyofi da eqimi~. piter de hooxi, ian vermeeri, Jan fransua<br />
mille, gigo gabaSvili, aleqsandre mrevliSvili, mose ToiZe , oskar Smerlingi (yofi-<br />
Ti Janri); andrea mantenia (xedvis wertili); salvador dalis `jvarcma~, rene magriti<br />
(horizontis xazi).<br />
masala da iaraRi<br />
tuSi, fanqari, pasteli, guaSi, akvareli, tempera, naxSiri, carci, feradi qaRaldi,<br />
muyao, plastilini, Tixa, qsovili, Zafi, Toki, mavTuli; liTonis, plastmasis kolofebi,<br />
bunebrivi da xelovnuri masala; eqsperimenti sxvadasxva masaliT; sadurglo, same-<br />
Tuneo, saqsovi, samkervalo iaraRi.<br />
teqnika, procedura da teqnologiebi: ferwera, grafika, grafiti, anabeWdi, Zerwva,<br />
aplikacia, qaRaldis plastika, mozaika, kolaJi, konstruqcia, fardagi, Teqa, gobeleni,<br />
naqargoba, kompiuteruli teqnologiebi;<br />
daWra, dawebeba, amokawvra, Runva, grexva, dawvna, qargva, qsova, kerva, xeze kveTa.<br />
ferweris, grafikis teqnikebi (monasmi, laqa, anabeWdi, Zerwva, aplikacia, qaRaldis<br />
nakeTobebi, mozaika, kolaJi, modelireba, konstruqcia, kompiuteruli grafika;<br />
daWra, dawebeba, amokawvra, Runva, grexva, dawvna.<br />
ideebis gamoxatva:<br />
ideebis wyaroebi: cnobili mxatvrebis namuSevrebi, STabeWdilebebi garemoze dakvirvebidan,<br />
asociaciebi, fantazia, mxatvruli literatura, musika, filmi koncerti,<br />
warmodgena, sainformacio saSualebebi.<br />
savaraudo Temebi:<br />
`weliwadis oTxi dro~, `zRapruli baRi~, `sayvareli filmis gmiri~, `qarTuli ornamentis<br />
motivebi~, `legendebis samyaro~, `samSoblo~, `gmiroba~, emblema, logo, Rerbi,<br />
droSa, eqslibrisi.<br />
SromiTi saqmianoba:<br />
dekoratiuli da gamoyenebiTi sagnebi, wignebi (akinZva), Teatraluri rekviziti<br />
(kostiumisa da dekoraciis detalebi); interieris eskizebi, inventaris SekeTeba, misaloci<br />
da mosawvevi baraTebi, zeimebis da Teatraluri warmodgenebis afiSa; muSaoba<br />
damoukideblad, mewyvilesTan, gundurad.
komunikacia:<br />
namuSevris wardgena auditoriis winaSe (msjeloba Canafiqrze, emociaze, miznebze),<br />
amocanebze, STabeWdilebebis, dakvirvebis, gamocdilebis gaziareba, Sefaseba da misi<br />
dasabuTeba, saTanado terminebis gamoyeneba;<br />
saubari namuSevridan miRebul kulturul informaciaze;<br />
saklaso da saskolo gamofena, speqtakli, aqcia, Sexvedrebi xelovnebis moRvaweeb-<br />
Tan, eqskursiebi muzeumSi, galereebSi, saxelosnoebSi, qalaqgareT.<br />
xelovnebis aRqma konteqstSi:<br />
saxviTi xelovnebis cnobili namuSevrebis daTvaliereba, amocnoba da dakavSireba<br />
qveynis kulturasTan; pirobiTi da realisturi namuSevrebis Sedareba; istoriuli da<br />
kulturuli aspeqtis gavlena xelovnebis nimuSis Sinaarsze;<br />
informaciis mopoveba xelovnebis qarTvel moRvaweebsa da maT Semoqmedebaze;<br />
qarTuli xelovnebis dargebis gacnoba: kedlis mxatvroba, arqiteqtura, minanqari,<br />
oqromWedloba, Weduroba, miniatura da sxv.<br />
xelovnebis rolis kvleva sazogadoebis cxovrebaSi.<br />
rekomendebuli vizualuri masala:<br />
saxviTi xelovnebis cnobili namuSevrebis daTvaliereba, amocnoba, dakavSireba<br />
istoriul, religiur da socialur konteqstTan; saubari dekoratiul-gamoyenebi-<br />
Ti sagnebis daniSnulebaze, xelovnebis rolze sazogadoebriv adgilebSi; Sinaarsis<br />
dakavSireba istoriasTan, kulturasTan; informaciis Segroveba maT qalaqSi, sofel-<br />
Si, raionSi mcxovreb xelovnebis moRvaweebsa da maT Semoqmedebaze.<br />
ferwera da grafika - egviptis kedlis mxatvroba, faiumis portreti, pompeis<br />
freskebi, renesansi _ dazguri da kedlis mxatvrobis nimuSebi, delakrua, engri,<br />
davidi, impresionistebi, postimpresionistebi. qarTuli Sua saukuneebis kedlis mxatvrobis<br />
nimuSebi (beTania, varZia, gelaTi, daviTgarejis mxatvroba, svanuri skola<br />
da sxv.), qarTuli dazguri mxatvrobis pirveli nimuSebi (mag., Tbilisuri portetuli<br />
skola)<br />
qandakeba - egvipte, SuamdinareTi, goTika, renesansi, XIX-XX ss. (mag., rodeni, maioli,<br />
barlaxi, brankuzi, jakometi da sxv.).<br />
arqiteqtura - aia sofias taZari, wm. petres taZari, ierusalimis taZari, versalis<br />
sasaxle, ermitaJi, gaudis arqiteqtura, qarTuli xuroTmoZRvreba - sveticxoveli,<br />
alaverdi, bagratis taZari, oSki, samTavisi, gelaTis monasteri, beTania, varZia da<br />
sxv.<br />
dekoratiul-gamoyenebiTi - egvipturi, berZnul-romauli sayofacxovrebo nivTebi,<br />
kolxuri oqromWedloba da sxv.<br />
11
12<br />
gakveTili I.1<br />
naxati saxviTi<br />
xelovnebis safuZveli<br />
gakveTili I.2<br />
gamosaxuleba da foni<br />
gakveTili I.3<br />
Suq-Crdili<br />
gakveTili I.4-5<br />
geometriuli formebi<br />
gakveTili I.6<br />
kompozicia<br />
saxelmZRvanelos Sesabamisoba<br />
erovnul saswavlo gegmasTan<br />
(Sinaarsisa da miznebis ruka)<br />
saswavlo miznebi:<br />
codnis gaRrmaveba grafikuli naxatis daniSnulebaze,<br />
xazis, rogorc grafikuli naxatis ZiriTadi elementis<br />
gamomsaxvelobiT SesaZleblobebze, grafikuli masalis<br />
saSualebiT swrafi Canaxatis Sesrulebis unar-<br />
Cvevebis ganviTareba.<br />
Sedegis kodi:<br />
s.g. <strong>VI</strong>.2; s.g. <strong>VI</strong>.2; s.g. <strong>VI</strong>.3; s.g. <strong>VI</strong>.7; s.g. <strong>VI</strong>.7.<br />
saswavlo miznebi:<br />
gamosaxulebisa da fonis urTierTmimarTebis gacnobiereba,<br />
sakuTari Canafiqrisadmi SemoqmedebiTi midgomis,<br />
praqtikuli da sakomunikacio unar-Cvevebis ganviTareba.<br />
Sedegis kodi:<br />
s.g. <strong>VI</strong>.2; s.g. <strong>VI</strong>.3; s.g. <strong>VI</strong>.4; s.g. <strong>VI</strong>.7; s.g. <strong>VI</strong>.7; s.g. <strong>VI</strong>.7.<br />
saswavlo miznebi:<br />
moswavleTa codnis gaRrmaveba Suq-Crdilis gamomsaxvevlobiT<br />
SesaZleblobebze, SeZenili codnis praqtikul<br />
namuSevarSi ganxorcielebis, Sefasebisa da<br />
TviTSefasebis, saprezentacio unar-Cvevebis ganvi-<br />
Tareba.<br />
Sedegis kodi:<br />
s.g. <strong>VI</strong>.1; s.g. <strong>VI</strong>.1; s.g. <strong>VI</strong>.2; s.g. <strong>VI</strong>.2; s.g. <strong>VI</strong>.3; s.g. <strong>VI</strong>.7; s.g.<br />
<strong>VI</strong>.7; s.g. <strong>VI</strong>.7.<br />
saswavlo miznebi:<br />
Suq-Crdilisa da ganaTebis gamomsaxvelobiT SesaZleblobebze<br />
msjelobisa da Teoriuli codnis praqtikul<br />
saqmianobaSi gamoyenebis, Sefasebisa da TviTSefasebis,<br />
saprezentacio unar-Cvevebis ganviTareba.<br />
Sedegis kodi:<br />
s.g. <strong>VI</strong>.1; s.g. <strong>VI</strong>.1 ; s.g. <strong>VI</strong>.2; s.g. <strong>VI</strong>.2; s.g. <strong>VI</strong>.3; s.g. <strong>VI</strong>.4; s.g.<br />
<strong>VI</strong>.7; s.g. <strong>VI</strong>.7; s.g. <strong>VI</strong>.7; s.g. <strong>VI</strong>.7 .<br />
saswavlo miznebi:<br />
kompoziciuri agebis mniSvnelobis gacnobiereba mxatvris<br />
Canafiqris ganxorcielebisaTvis, kompoziciis<br />
Sedgenis, praqtikuli da sakomunikacio unar-Cvevebis<br />
ganviTareba.<br />
Sedegis kodi:<br />
s.g. <strong>VI</strong>.1; s.g. <strong>VI</strong>.1; s.g. <strong>VI</strong>.1; s.g. <strong>VI</strong>.2; s.g. <strong>VI</strong>.3; s.g. <strong>VI</strong>.7; s.g.<br />
<strong>VI</strong>.7; s.g. <strong>VI</strong>.7; s.g. <strong>VI</strong>.8.
gakveTili I.7<br />
uCveulo kompoziciebi<br />
gakveTili I.8<br />
statika da dinamika<br />
gakveTili I.9<br />
perspeqtiva<br />
gakveTili I.10<br />
horizontis xazi da<br />
xedvis wertili<br />
gakveTili I.11-12<br />
ra viciT, ra SegviZlia<br />
saswavlo miznebi:<br />
kompoziciuri agebis xerxsa da nawarmoebis mier aRZruli<br />
emociis kavSiris gacnobiereba, Teoriuli codnis<br />
praqtikul namuSevarSi ganxorcielebis, praqtikuli<br />
da sakomunikacio unar-Cvevebis ganviTareba.<br />
Sedegis kodi:<br />
s.g. <strong>VI</strong>.1; s.g. <strong>VI</strong>.2; s.g. <strong>VI</strong>.3; s.g. <strong>VI</strong>.7; s.g. <strong>VI</strong>.7; s.g. <strong>VI</strong>.7;<br />
s.g. <strong>VI</strong>.8.<br />
saswavlo miznebi:<br />
statikisa da dinamikis cnebebis gacnoba, codnis gafarToeba<br />
ritmis, rogorc kompoziciis erT-erT mniSvnelovan<br />
elementze, fantaziis, praqtikuli da sakomunikacio<br />
unar-Cvevebis ganviTareba.<br />
Sedegis kodi:<br />
s.g. <strong>VI</strong>.1; s.g. <strong>VI</strong>.5; s.g. <strong>VI</strong>.7; s.g. <strong>VI</strong>.7; s.g. <strong>VI</strong>.7; s.g. <strong>VI</strong>.8;<br />
s.g. <strong>VI</strong>.8.<br />
saswavlo miznebi:<br />
moswavleTa codnis gafarToeba perspeqtivis ZiriTadi<br />
kanonebis gamoyenebiT sivrcis gadmocemis SesaZleblobebze,<br />
garemosa da bunebaze dakvirvebis Sedegebis<br />
praqtikul namuSevarSi gadmocemis, Sefasebisa da<br />
TviTSefasebis unar-Cvevebis ganviTareba.<br />
Sedegis kodi:<br />
s.g. <strong>VI</strong>.1; s.g. <strong>VI</strong>.3; s.g. <strong>VI</strong>.4; s.g. <strong>VI</strong>.5; s.g. <strong>VI</strong>.7; s.g. <strong>VI</strong>.7; s.g.<br />
<strong>VI</strong>.7; s.g. <strong>VI</strong>.8; s.g. <strong>VI</strong>.8.<br />
saswavlo miznebi:<br />
mxatvrul nawarmoebSi sivrcis gadmocemis mniSvnelovani<br />
elementis _ horizontis xazis aRniSvna, xedvis<br />
wertilze msjelobis, Teoriuli codnis praqtikul<br />
namuSevarSi realizebis, sakuTar da amxanagebis namu-<br />
Sevrebis Sefasebis unar-Cvevebis ganviTareba.<br />
Sedegis kodi:<br />
s.g. <strong>VI</strong>.1; s.g. <strong>VI</strong>.3; s.g. <strong>VI</strong>.4; s.g. <strong>VI</strong>.5; s.g. <strong>VI</strong>.5; s.g. <strong>VI</strong>.5; s.g.<br />
<strong>VI</strong>.7; s.g. <strong>VI</strong>.7; s.g. <strong>VI</strong>.7; s.g. <strong>VI</strong>.8; s.g. <strong>VI</strong>.8.<br />
saswavlo miznebi:<br />
moswavleTa mier SeZenili codnis xarisxis Semowmeba,<br />
saxviTi xelovnebis gamomsaxvelobiT xerxebze msjelobis,<br />
sakuTari namuSevris Seqmnisadmi SemoqmedebiTi<br />
midgomis, saprezentacio unar-Cvevebis ganviTareba.<br />
Sedegis kodi:<br />
s.g. <strong>VI</strong>.1; s.g. <strong>VI</strong>.3; s.g. <strong>VI</strong>.4; s.g. <strong>VI</strong>.5; s.g. <strong>VI</strong>.5; s.g. <strong>VI</strong>.5; s.g.<br />
<strong>VI</strong>.7; s.g. <strong>VI</strong>.7; s.g. <strong>VI</strong>.7; s.g. <strong>VI</strong>.8; s.g. <strong>VI</strong>.8.<br />
13
14<br />
gakveTili II.1<br />
ferTa harmonia<br />
gakveTili II.2<br />
feri saxviT<br />
<strong>xelovneba</strong>Si<br />
gakveTili II.3-4<br />
feri da perspeqtiva<br />
gakveTili II.5-6<br />
ra viciT, ra SegviZlia<br />
gakveTili III.1-2<br />
adamianebi da maTi istoriebi<br />
saswavlo miznebi:<br />
monaTesave da kontrastuli ferebis Tvisebebis<br />
gacnoba, SeZenili codnis praqtikul namuSevrebSi<br />
gamoyenebis, sakuTari Canafiqris ganxorcielebisadmi<br />
SemoqmedebiTi midgomis unar-Cvevebis ganviTareba.<br />
Sedegis kodi:<br />
s.g. <strong>VI</strong>.1; s.g. <strong>VI</strong>.1; s.g. <strong>VI</strong>.1; s.g. <strong>VI</strong>.3; s.g. <strong>VI</strong>.4; s.g. <strong>VI</strong>.7; s.g.<br />
<strong>VI</strong>.7; s.g. <strong>VI</strong>.8.<br />
saswavlo miznebi:<br />
nawarmoebis koloritze msjelobis, sakuTari<br />
Canafiqrisadmi SemoqmedebiTi midgomis, fantaziis, sakomunikacio<br />
unar-Cvevebis ganviTareba.<br />
Sedegis kodi:<br />
s.g. <strong>VI</strong>.1; s.g. <strong>VI</strong>.1; s.g. <strong>VI</strong>.5; s.g. <strong>VI</strong>.7; s.g. <strong>VI</strong>.7; s.g. <strong>VI</strong>.7;<br />
s.g. <strong>VI</strong>.8; s.g. <strong>VI</strong>.8.<br />
saswavlo miznebi:<br />
nawarmoebSi sivrcis gadmocemis ZiriTad xerxebze<br />
msjelobis, Teoriuli codnis praqtikul namuSevarSi<br />
realizebis, kritikuli azrovnebisa da argumentirebuli<br />
msjelobis, Sefasebisa da TviTSefasebis unar-<br />
Cvevebis ganviTareba.<br />
Sedegis kodi:<br />
s.g. <strong>VI</strong>.1; s.g. <strong>VI</strong>.1; s.g. <strong>VI</strong>.1; s.g. <strong>VI</strong>.2; s.g. <strong>VI</strong>.3; s.g. <strong>VI</strong>.4; s.g.<br />
<strong>VI</strong>.7; s.g. <strong>VI</strong>.7; s.g. <strong>VI</strong>.7; s.g. <strong>VI</strong>.7; s.g. <strong>VI</strong>.8; s.g. <strong>VI</strong>.8.<br />
saswavlo miznebi:<br />
moswavleTa mier SeZenili codnis xarisxis Semowmeba,<br />
grafikuli namuSevris Seqmnisadmi SemoqmedebiTi<br />
midgomis, saprezentacio unar-Cvevebis ganviTareba.<br />
Sedegis kodi:<br />
s.g. <strong>VI</strong>.1; s.g. <strong>VI</strong>.1; s.g. <strong>VI</strong>.1; s.g. <strong>VI</strong>.1; s.g. <strong>VI</strong>..2; s.g. <strong>VI</strong>..2; s.g.<br />
<strong>VI</strong>.3; s.g. <strong>VI</strong>.7; s.g. <strong>VI</strong>.7; s.g. <strong>VI</strong>.7; s.g. <strong>VI</strong>.7; s.g. <strong>VI</strong>.7; s.g. IV.9.<br />
saswavlo miznebi:<br />
vizualuri detalebis safuZvelze namuSevridan miRebul<br />
informaciaze msjelobis, kritikuli azrovnebis,<br />
sakuTari poziciis dasabuTebis, praqtikuli da sakomunikacio<br />
unar-Cvevebis ganviTareba.<br />
Sedegis kodi:<br />
s.g. <strong>VI</strong>.1; s.g. <strong>VI</strong>.2; s.g. <strong>VI</strong>.3; s.g. <strong>VI</strong>.4; s.g. <strong>VI</strong>.5; s.g. <strong>VI</strong>.5; s.g. <strong>VI</strong>.7;<br />
s.g. <strong>VI</strong>.7; s.g. <strong>VI</strong>.7; s.g. <strong>VI</strong>.7; s.g. <strong>VI</strong>.8; s.g. <strong>VI</strong>.8; s.g. <strong>VI</strong>.8; s.g. <strong>VI</strong>.11.
gakveTili III.3-4<br />
portreti<br />
gakveTili III.5<br />
sxvadasxva epoqaSi<br />
gakveTili III.6<br />
daakvirdiT garemos<br />
gakveTili III.7<br />
sinamdvile da fantazia<br />
gakveTili III.8-9<br />
ra viciT, ra SegviZlia<br />
saswavlo miznebi:<br />
vizualuri detalebis safuZvelze namuSevridan miRebul<br />
informaciaze msjelobis, kritikuli azrovnebis,<br />
sakuTari poziciis dasabuTebis, praqtikuli da sakomunikacio<br />
unar-Cvevebis ganviTareba.<br />
Sedegis kodi:<br />
s.g. <strong>VI</strong>.1; s.g. <strong>VI</strong>.1; s.g. <strong>VI</strong>.2; s.g. <strong>VI</strong>.3; s.g. <strong>VI</strong>.5; s.g. <strong>VI</strong>.5; ss.g.<br />
<strong>VI</strong>.7; s.g. <strong>VI</strong>.7; s.g. <strong>VI</strong>.8; s.g. <strong>VI</strong>.8; s.g. <strong>VI</strong>.8; s.g. <strong>VI</strong>.11.<br />
saswavlo miznebi:<br />
xelovnebis nimuSidan informaciis miRebisa da masze<br />
msjelobis, kritikuli azrovnebis, dakvirvebulobis,<br />
sakuTari poziciis dasabuTebis unar-Cvevebis ganvi-<br />
Tareba.<br />
Sedegis kodi:<br />
s.g. <strong>VI</strong>.5; s.g. <strong>VI</strong>.5; s.g. <strong>VI</strong>.5; s.g. <strong>VI</strong>.7; s.g. <strong>VI</strong>.8; s.g. <strong>VI</strong>.8 ; s.g.<br />
<strong>VI</strong>.8; s.g. <strong>VI</strong>.11.<br />
saswavlo miznebi:<br />
yofiTi Janris nimuSebze msjelobis, dakvirvebulobis,<br />
sakuTari Canafiqris ganxorcielebisadmi SemoqmedebiTi<br />
midgomis unar-Cvevebis ganviTareba.<br />
Sedegis kodi:<br />
s.g. <strong>VI</strong>.1; s.g. <strong>VI</strong>.2; s.g. <strong>VI</strong>.3; s.g. <strong>VI</strong>.5; s.g. <strong>VI</strong>.5; s.g. <strong>VI</strong>.8; s.g.<br />
<strong>VI</strong>.8; s.g. <strong>VI</strong>.8 ; s.g. <strong>VI</strong>.11.<br />
saswavlo miznebi:<br />
moswavleTa mier SeZenili codnisa da unar-Cvevebis<br />
xarisxis Semowmeba, gansxvavebuli masalisa da teqnikis<br />
flobisa da Canafiqris Sesabamisad gamoyenebis, saprezentacio<br />
unar-Cvevebis ganviTareba.<br />
Sedegis kodi:<br />
s.g. <strong>VI</strong>.1; s.g. <strong>VI</strong>.2; s.g. <strong>VI</strong>.3; s.g. <strong>VI</strong>.5; s.g. <strong>VI</strong>.8; s.g. <strong>VI</strong>.8; s.g.<br />
<strong>VI</strong>.8; s.g. <strong>VI</strong>.11.<br />
saswavlo miznebi:<br />
sxvadasxva masaliTa da teqnikiT namuSevris Seqmnis,<br />
SemoqmedebiTobis, praqtikuli da sakomunikacio unarebis<br />
ganviTareba.<br />
Sedegis kodi:<br />
s.g. <strong>VI</strong>.1; s.g. <strong>VI</strong>..2; s.g. <strong>VI</strong>.3; s.g. <strong>VI</strong>.5; s.g. <strong>VI</strong>.5; s.g. <strong>VI</strong>.6; s.g.<br />
<strong>VI</strong>.7; s.g. <strong>VI</strong>.7;<br />
15
16<br />
gakveTili IV.1-2<br />
Senebis <strong>xelovneba</strong><br />
gakveTili IV.3-4<br />
Senoba da misi nawilebi<br />
gakveTili IV.5<br />
Cveni sacxovrebeli<br />
sivrce<br />
gakveTili IV.6<br />
nivTebi Cvens garSemo<br />
gakveTili IV.9<br />
Semajamebeli<br />
gakveTili<br />
gakveTili V.1<br />
warsulis<br />
arqiteqturuli<br />
saswavlo miznebi:<br />
nagebobis funqciur daniSnulebaze, arqiteqturis<br />
ZiriTad dargebze msjelobis, kritikuli azrovnebisa<br />
da argumentirebuli msjelobis, praqtikuli da sakomunikacio<br />
unar-Cvevebis ganviTareba.<br />
Sedegis kodi:<br />
s.g. <strong>VI</strong>.2; s.g. <strong>VI</strong>..2; s.g. <strong>VI</strong>.5; s.g. <strong>VI</strong>.5; s.g. <strong>VI</strong>..5; s.g. <strong>VI</strong>.5; s.g.<br />
<strong>VI</strong>.6; s.g. <strong>VI</strong>.6; s.g. <strong>VI</strong>.7; s.g. <strong>VI</strong>.13.<br />
saswavlo miznebi:<br />
Senobis nawilebsa da arqiteqturaSi gamoyenebul<br />
masalebze msjelobis, kritikuli azrovnebis,<br />
erTobliv SemoqmedebiT muSaobaSi CarTulobis,<br />
praqtikuli unar-Cvevebis ganviTareba.<br />
Sedegis kodi:<br />
s.g. <strong>VI</strong>.2; s.g. <strong>VI</strong>.5; s.g. <strong>VI</strong>.5; s.g. <strong>VI</strong>.5; s.g. <strong>VI</strong>.5; s.g. <strong>VI</strong>.6; s.g.<br />
<strong>VI</strong>.7; s.g. <strong>VI</strong>.10.<br />
saswavlo miznebi:<br />
dizaineris profesiul saqmianobaze msjelobis,<br />
kritikuli azrovnebis, sakuTari Canafiqrisadmi<br />
SemoqmedebiTi midgomis unar-Cvevebis ganviTareba.<br />
Sedegis kodi:<br />
s.g. <strong>VI</strong>.5; s.g. <strong>VI</strong>.6; s.g. <strong>VI</strong>.6; s.g. <strong>VI</strong>.13.<br />
saswavlo miznebi:<br />
dekoratiul-gamoyenebiTi xelovnebis nimuSebis<br />
daniSnulebaze msjelobis, sxvadasxva masalis SemoqmedebiTad<br />
gamoyenebis unar-Cvevebis ganviTareba.<br />
Sedegis kodi:<br />
s.g. <strong>VI</strong>.2; s.g. <strong>VI</strong>.5; s.g. <strong>VI</strong>.6; s.g. <strong>VI</strong>..6; s.g. <strong>VI</strong>.6; s.g. <strong>VI</strong>..13.<br />
saswavlo miznebi:<br />
moswavleTa mier SeZenili codnis da unar-Cvevebis<br />
xarisxis Semowmeba, kritikuli azrovnebisa da argumentirebuli<br />
msjelobis unar-Cvevebis ganviTareba.<br />
Sedegis kodi:<br />
s.g. <strong>VI</strong>.5; s.g. <strong>VI</strong>.5; s.g. <strong>VI</strong>.5.<br />
saswavlo miznebi:<br />
sxvadasxva kulturaTa cnobili Zeglebis amocnobisa<br />
da maTze msjelobis, kritikuli azrovnebis,<br />
sakuTari poziciis dasabuTebis, praqtikuli da sakomunikacio<br />
unar-Cvevebis ganviTareba.<br />
Sedegis kodi:<br />
s.g. <strong>VI</strong>..2; s.g. <strong>VI</strong>.10; s.g. <strong>VI</strong>.10; s.g. <strong>VI</strong>..10.
gakveTili V.2<br />
Zveli qarTuli<br />
xuroTmoZRvreba<br />
gakveTili V.3<br />
Cveni erovnuli<br />
saganZuri<br />
gakveTili V.4<br />
siZvelebis maZieblebi<br />
gakveTili V.5<br />
muzeumis istoriidan<br />
gakveTili V.6<br />
rogor icaven suraTebs<br />
gakveTili V. 6-8<br />
proeqti<br />
msoflios muzeumebi<br />
saswavlo miznebi:<br />
qarTuli xuroTmoZRvrebis mniSvnelovani Zeglebis<br />
gacnoba, kritikuli azrovnebis, sakuTari poziciis<br />
dasabuTebisa da sakomunikacio unar-Cvevebis<br />
ganviTareba.<br />
Sedegis kodi:<br />
s.g. <strong>VI</strong>..2; s.g. <strong>VI</strong>..2; s.g. <strong>VI</strong>.8; s.g. <strong>VI</strong>.12; s.g. <strong>VI</strong>.12; s.g. I.10.<br />
saswavlo miznebi:<br />
qarTuli xelovnebis sxvadasxva dargis nimuSebis<br />
istoriul-religiur konteqstSi ganxilvis, kritikuli<br />
azrovnebis, sakuTari poziciis dasabuTebis,<br />
praqtikuli da sakomunikacio unar-Cvevebis<br />
ganviTareba.<br />
Sedegis kodi:<br />
s.g. <strong>VI</strong>..2; s.g. <strong>VI</strong>..4; s.g. <strong>VI</strong>..5;s.g. <strong>VI</strong>.7; s.g. <strong>VI</strong>.7; s.g. <strong>VI</strong>.8;<br />
s.g. <strong>VI</strong>.12; s.g. <strong>VI</strong>.12.<br />
saswavlo miznebi:<br />
arqeologis profesiul saqmianobaze, arqeologiuri<br />
aRmoCenebis mniSvnelobaze msjelobis, kritikuli<br />
azrovnebis, sakuTari poziciis dasabuTebis<br />
unar-Cvevebis ganviTareba.<br />
Sedegis kodi:<br />
s.g. <strong>VI</strong>..5; s.g. <strong>VI</strong>..5; s.g. <strong>VI</strong>..5; s.g. <strong>VI</strong>.8; s.g. <strong>VI</strong>.13.<br />
saswavlo miznebi:<br />
adamianisa da sazogadoebisaTvis muzeumis rolze, mis<br />
daniSnulebaze msjelobis, xelovnebis nawarmoebebSi<br />
Sesabamisi epoqisa da kulturis amocnobisa da vizualur<br />
detalebiT informaciis miRebis unar-Cvevebis<br />
ganviTareba.<br />
Sedegis kodi:<br />
s.g. <strong>VI</strong>..5; s.g. <strong>VI</strong>..5; s.g. <strong>VI</strong>..5; s.g. <strong>VI</strong>..5; s.g. <strong>VI</strong>.11; s.g. <strong>VI</strong>.13.<br />
saswavlo miznebi:<br />
adamianisa da sazogadoebisaTvis muzeumis rolze,<br />
mis daniSnulebaze msjelobis, informaciis damoukedeblad<br />
moZiebisa gamoyenebis, sakomunikacio da saprezentacio<br />
unar-Cvevebis ganviTareba.<br />
Sedegis kodi:<br />
s.g. <strong>VI</strong>.1; s.g. <strong>VI</strong>.7; s.g. <strong>VI</strong>.7; s.g. <strong>VI</strong>.13.<br />
saswavlo miznebi:<br />
adamianisa da sazogadoebisaTvis muzeumis rolze,<br />
mis daniSnulebaze msjelobis, informaciis damoukedeblad<br />
moZiebisa gamoyenebis, sakomunikacio da saprezentacio<br />
unar-Cvevebis ganviTareba.<br />
Sedegis kodi:<br />
s.g. <strong>VI</strong>..5; s.g. <strong>VI</strong>..5; s.g. <strong>VI</strong>..5; s.g. <strong>VI</strong>..5; s.g. <strong>VI</strong>..5; s.g. <strong>VI</strong>.9; s.g.<br />
<strong>VI</strong>..9; s.g. <strong>VI</strong>.11; s.g. <strong>VI</strong>.13.<br />
17
18<br />
gakveTili <strong>VI</strong>.1<br />
graviura<br />
gakveTili <strong>VI</strong>.2<br />
saxviTi <strong>xelovneba</strong> da<br />
wigni<br />
gakveTili <strong>VI</strong>.3<br />
SarJi da karikatura<br />
gakveTili <strong>VI</strong>.4<br />
plakati da afiSa<br />
gakveTili <strong>VI</strong>.5<br />
mxatvruli<br />
fotografia<br />
gakveTili <strong>VI</strong>.6<br />
Semajamebeli<br />
gakveTili<br />
saswavlo miznebi:<br />
graviuris teqnikasa da misi SesaZleblobebis gamoyenebaze<br />
msjelobis, Teoriuli codnis praqtikul namuSevrebSi<br />
realizebis unar-Cvevebis ganviTareba.<br />
Sedegis kodi:<br />
s.g. <strong>VI</strong>..2; s.g. <strong>VI</strong>..5; s.g. <strong>VI</strong>..5; s.g. <strong>VI</strong>..5; s.g. <strong>VI</strong>.6; s.g. <strong>VI</strong>.7.<br />
saswavlo miznebi:<br />
xelnaweri wignis Sesrulebisa da mxatvruli gaformebis<br />
Taviseburebebze, wignis ilustraciebidan miRebul<br />
informaciaze msjelobis unar-Cvevebis ganviTareba.<br />
Sedegis kodi:<br />
s.g. <strong>VI</strong>..5; s.g. <strong>VI</strong>..5; s.g. <strong>VI</strong>..5; s.g. <strong>VI</strong>..7; s.g. <strong>VI</strong>..8.<br />
saswavlo miznebi:<br />
beWdviTi grafikis saxeebis _ SarJisa da karikaturis<br />
Taviseburebebze msjelobis, SeZenili codnis praqtikul<br />
namuSevarSi ganxorcielebis, Sefasebisa da<br />
TviTSefasebis unar-Cvevebis ganviTareba.<br />
Sedegis kodi:<br />
s.g. <strong>VI</strong>.3; s.g. <strong>VI</strong>.5; s.g. <strong>VI</strong>.5; s.g. <strong>VI</strong>.5; s.g. <strong>VI</strong>..8.<br />
saswavlo miznebi:<br />
beWdviTi grafikis nimuSebis saxeobebsa da daniSnulebaze<br />
msjelobis, erTobliv SemoqmedebiT muSaobaSi<br />
monawileobis, kritikuli azrovnebisa da argumentirebuli<br />
msjelobis unar-Cvevebis ganviTareba.<br />
Sedegis kodi:<br />
s.g. <strong>VI</strong>.4; s.g. <strong>VI</strong>.5; s.g. <strong>VI</strong>.5; s.g. <strong>VI</strong>.5; s.g. <strong>VI</strong>.5; s.g. <strong>VI</strong>.5; s.g.<br />
<strong>VI</strong>.6; s.g. <strong>VI</strong>.9.<br />
saswavlo miznebi:<br />
mxatvruli fotografiis SesaZleblobebze msjelobis,<br />
erTobliv SemoqmedebiT muSaobaSi monawileobis,<br />
kritikuli azrovnebisa da argumentirebuli msjelobis<br />
unar-Cvevebis ganviTareba.<br />
Sedegis kodi:<br />
s.g. <strong>VI</strong>.4; s.g. <strong>VI</strong>.5; s.g. <strong>VI</strong>.5; s.g. <strong>VI</strong>.5; s.g. <strong>VI</strong>.5; s.g. <strong>VI</strong>.6; s.g.<br />
<strong>VI</strong>.9.<br />
saswavlo miznebi:<br />
moswavleTa mier SeZenili codnisa da unar-Cvevebis<br />
xarisxis Semowmeba, kritikuli azrovnebisa da argumentirebuli<br />
msjelobis, praqtikuli da sakomunikacio<br />
unarebis ganviTareba.<br />
Sedegis kodi:<br />
s.g. <strong>VI</strong>.4; s.g. <strong>VI</strong>.5; s.g. <strong>VI</strong>.5; s.g. <strong>VI</strong>.5;s.g. <strong>VI</strong>.5; s.g. <strong>VI</strong>.6; s.g.<br />
<strong>VI</strong>.9.
gakveTili 1-4<br />
SemoqmedebiTi studia<br />
saswavlo miznebi:<br />
xvadasxvagvari bunebrivi da xelovnuri masalis<br />
Canafiqris Sesabamisad gamoyenebis, fantaziis, SemoqmedebiTobis<br />
gamovlenis, erTobliv SemoqmedebiT<br />
saqmianobaSi sakuTari SesaZleblobebis realizebis,<br />
sakomunikacio da saprezentacio unar-Cvevebis ganvi-<br />
Tareba.<br />
Sedegis kodi:<br />
s.g. <strong>VI</strong>.5; s.g. <strong>VI</strong>.5; s.g. <strong>VI</strong>.5; s.g. <strong>VI</strong>.5; s.g. <strong>VI</strong>.5; s.g. <strong>VI</strong>.5; s.g.<br />
<strong>VI</strong>.5; s.g. <strong>VI</strong>.6; s.g. <strong>VI</strong>.9; s.g. <strong>VI</strong>.9; s.g. <strong>VI</strong>.9.<br />
19
20<br />
IV. gakveTilis dagegmvis<br />
zogadi principebi<br />
a. motivacia<br />
saswavlo masalis wardgenis fazebidan gansakuTrebul mniSvnelobas iZens motivaciis<br />
Seqmna konkretuli saswavlo masalisadmi, rac aucileblad unda iqnes gaTvaliswinebuli<br />
gakveTilis dagegmvis procesSi. maswavlebeli mkafiod gansazRvravs<br />
gakveTilis saswavlo miznebsa da amocanebs, iTvaliswinebs misaRwev Sedegebs, irCevs<br />
saTanado aqtivobebs, romlebic daexmareba mas misaRwevi orientirebis realizebaSi.<br />
gansazRvros TiToeuli aqtivobisaTvis saWiro dros, miznobrivad irCevs da amzadebs<br />
gakveTilisaTvis saWiro resurss.<br />
moswavleTa motivaciis mizniT mniSvnelovania gakveTilis dawyeba saklaso msjelobiT,<br />
STabeWdilebebis gaziarebiT, dakvirvebiT, cdis CatarebiT da sxv. am mizniT mniSvnelovan<br />
pedagogiur efeqtzea gaTvlili gonebrivi ieriSis meTodis gamoyeneba, saswavlo<br />
masalis dakavSireba rogorc moswavleTa cxovrebiseul gamocdilebasTan, ise<br />
wina klasebSi, agreTve, sxva sagnebSi SeZenil codnasTan.<br />
msjelobis procesSi moswavleebi mravalmxriv ganixilaven konkretuli Temas,<br />
gamoxataven sakuTar damokidebulebas, gamoTqvamen varauds, mohyavT saTanado argumentebi.<br />
mocemul etapze ikveTeba gakveTilis Tema, konkretuli sakiTxi.<br />
motivaciis Seqmnis TvalsazrisiT mniSvnelovania sxvadasxva tipis saganmanaTleblo<br />
resursebis miznobrivad SerCeva da gamoyeneba, rac xels Seuwyobs moswavleTa motivaciis<br />
amaRlebas, saswavlo masalis ukeT gaazrebasa da aRqmas, swavlas gamocdilebis<br />
safuZvelze (swavla keTebiT).<br />
ZiriTad resurss Seadgens reproduqciebi, fotomasala, saswavlo plakatebi,<br />
agreTve, sxvadasxva saxis sqemebi, cxrilebi, diagramebi, samuSao baraTebi saTanado<br />
informaciiTa Tu instruqciiT da sxv. mniSvnelovania resursebis moZiebaSi moswavleTa<br />
CarTvac. magaliTad, sxvadasxva wyarodan (albomidan, enciklopediidan, Jurnal-gazeTebidan,<br />
internetidan da a.S.) mravalmxrivi informaciis moZieba, romelic<br />
SeiZleba gansxvavebuli mizniT iqnes gamoyenebuli ara mxolod konkretuli Temebis<br />
Seswavlisas, aramed mTeli wlis ganmavlobaSi eseebze, proeqtebze muSaobisas, saklaso<br />
diskusiebis warmarTvisas. sayuradReboa moswavleTa mier maTTvis saintereso<br />
kiTxvebis, mosazrebebis, ideebis (eseebis, diskusiebis, proeqtebisTvis, Tundac, saklaso/saskolo<br />
gamofenebis, speqtaklebis, sxvadasxva Sinaarsis aqciebis organizebisaTvis)<br />
da sxva Sinaarsis Canawerebis Tavmoyra da miznobrivad gamoyeneba. Mamgvarad,<br />
moswavleTa mier moZiebuli/Seqmnili resursi sxvadasxva saxiT SeiZleba iyos Tavmoyrili:<br />
• calkeul xelovanTa cxovrebisa da Semoqmedebis amsaxvel portfolioebSi;<br />
• portfolioSi _ `Cveni mosazrebebi, ideebi~ da sxv.<br />
motivaciis asamaRleblad, sasurvelia, TiToeulma moswavlem Seqmnas sakuTari<br />
portfolio, romelSic Seva mis mier Sesrulebuli yvela praqtikuli davaleba,<br />
agreTve weriTi namuSevrebi, damoukideblad moZiebuli/Seqmnili resursi da sxv.<br />
b. sakiTxis dasma, amocanis gansazRvra<br />
gakveTilis dasawyisSive maswavlebeli saswavlo masalidan (ZiriTadi sakiTxidan)<br />
gamomdinare, naTlad, mkafiod ayalibebs da moswavleebs acnobs gakveTilis ZiriTad<br />
mizans, dasaxavs konkretul amocanas. Aam mxriv mniSvnelovania mizanmimarTuli kiTxvebis,<br />
Sesabamisi, amasTan, mravalmxrivi sailustracio nimuSebis an sxva saxis resursebis<br />
gamoyeneba.<br />
g. ZiriTadi saswavlo masala<br />
maswavlebeli winaswar gansazRvravs, Tu saxelmZRvaneloze muSaobis romel formas<br />
gamoiyenebs konkretul gakveTilze.<br />
maswavlebels vTavazobT ramdenime formas, romelTa gamoyenebac SesaZlebelia<br />
rogorc wyvilSi, ise jgufuri, maswavleblis Sexedulebisamebr, individualuri
muSaobisTvisac.<br />
amgvarad, ZiriTadi saswavlo masalis gacnoba-Seswavla SesaZlebelia ganxorcieldes<br />
Semdegi saxiT (masalis Sinaarsis, specifikis, agreTve, moculobis gaTvaliswinebiT):<br />
• sagakveTilo masalis kiTxvisas, moswavleebi teqstis TiToeuli monakveTis Sesabamisad<br />
akeTeben Semdegi saxis aRniSvnebs:<br />
+ (informacia nacnobia)<br />
- (informacia ucnobia)<br />
? (informaciis gacnobis Sedegad gaCnda kiTxvebi, romelTac moswavleebi calke iniSnaven,<br />
Semdeg svamen klasSi.<br />
• TiToeuli jgufi yuradRebiT ecnoba saswavlo teqstidan maTTvis gankuTvnil<br />
monakveTs, Sesabamis sailustracio masalas, ris safuZvelzec jgufis wevrebi Seecdebian<br />
auxsnan Tanaklaselebs maT mier ganxiluli monakveTis Sinaarsi (urTierTswavlebis<br />
meTodi);<br />
• jgufis wevrebi erToblivad ecnobian mTlian sagakveTilo masalas da aseve<br />
erToblivad pasuxoben interaqtivis SekiTxvebs, muSaobis dasrulebisas ki acnoben<br />
Tanaklaselebs maT mosazrebebs. SesaZlebelia, msjelobis procesSi gaCndes gansxvavebuli<br />
azri, versia.<br />
• sagakveTilo masalis gacnobis Semdeg, jgufi amzadebs da Tanaklaselebs usvams<br />
kiTxvebs saxelmZRvaneloSi mocemuli konkretuli informaciis, Tundac, sailustracio<br />
nimuSebis irgvliv. SesaZlebelia, TiToeuli jgufis wevrebma kiTxvebi<br />
baraTebze, gadascen sxva jgufis moswavleebs da mxolod amis Semdeg upasuxon erTmaneTis<br />
SekiTxvebs.<br />
• sagakveTilo masalis gacnobis Semdeg jgufis wevrebs SeuZliaT, maTi azriT,<br />
gansakuTrebiT saintereso informaciasTan dakavSirebuli Canawerebis gakeTeba (mniSvnelovani<br />
TariRebis, nimuSebis, terminebisa da sxv. CaniSvna, muSaoba am Tu im sqemasa<br />
da diagramaze da sxv.), romelTac Semdeg Tanaklaselebs acnoben.<br />
d. sawyis etapze Sesasrulebeli savarjiSoebi<br />
am tipis savarjiSoebi SeiZleba sakmaod mravalferovani iyos, moicavdes rogorc<br />
praqtikul, ise SemecnebiT saqmianobas. kerZod:<br />
• gansxvavebuli epoqis/stilis/dargis/Janris/xelovanis namuSevrebis Sedareba;<br />
• konkretuli nimuSis ganxilva Sesabamis istoriul, religiur, kulturul konteqstSi;<br />
• pasuxi rTul, `saazrovno~ kiTxvaze, sakuTari poziciis dasabuTeba;<br />
• konkretuli Temis sxva sagnebSi SeZenil codnasTan, cxovrebiseul gamocdilebasTan<br />
dakavSireba;<br />
• praqtikuli samuSaos Sesruleba, romelze muSaobac drois mcire monakveTisTvisaa<br />
gaTvaliswinebuli da sxv.<br />
e. damagvirgvinebel etapze Sesasrulebeli samuSao<br />
am tipis savarjiSoebis mizania, xeli Seuwyos moswavleTa mier SeZenil codnis ganmtkicebasa<br />
da gaaqtiurebas. muSaobis formebis SerCevas, cxadia, gansazRvravs gakveTilis<br />
Temis, konkretuli saswavlo masalis specifika. am mizniT SegviZlia gamoviyenoT<br />
diskusia, muSaoba proeqtze, sxvadasxva Sinaarsis SemoqmedebiTi davalebebi da a.S.<br />
v. damoukidebeli samuSao<br />
damoukidebeli samuSao, rogorc saswavlo masalis wardgenis bolo etapi, sakmaod<br />
mniSvnelovania. swored damoukidebeli muSaobis Sedegi warmoadgens TvalnaTliv, Tu<br />
ramdenad gaacnobiera moswavlem axali saswavlo masala, ris safuZvelzec igi avlens<br />
dakvirvebulobis, kritikuli, analitikuri azrovnebis, argumentirebuli msjelobisa<br />
da sxva unarebs. am etapze SesaZlebelia moswavleTaTvis sxvadasxva saxis sqemebsa<br />
da diagramebze muSaobis SeTavazeba. kerZod:<br />
• `vici, viswavle, minda vicode~. sqemis TiToeul grafaSi moswavleebi akeTeben<br />
21
Sesabamis Canawerebs. sqemaze muSaoba gansakuTrebiT efeqturia Temis dasrulebisas,<br />
Semajamebel gakveTilze; agreTve wina klasSi ganvlili masalis axal masalasTan<br />
dakavSirebis mizniT.<br />
• `venis diagrama~. gamoiyeneba gansaxilveli sakiTxebis (faqtebis, movlenebis,<br />
sxva dasxva xelovanTa Semoqmedebis, xelovnebis nimuSebis) rogorc saerTo, ise ganmasxvavebeli<br />
niSnebis gasarkvevad.<br />
• `I-diagrama~ romelic gamoiyeneba gansaxilveli sakiTxebis Sedarebis mizniT, ris<br />
safuZvelzec moswavleebma Sesabamis grafebSi unda Caweron mxolod maTTvis damaxasiaTebeli<br />
ganmasxvavebeli niSnebi.<br />
• `ormxriv CanawerTa dRiuri~, romelic iTvaliswinebs moswavlis komentars<br />
konkretul citatasa Tu garkveul mosazrebasTan dakavSirebiT.<br />
aRniSnul sqemebsa da diagramebze muSaoba moswavleebs gauadvilebs Sesaswavli<br />
Temis gaazrebasa da aRqmas, ganuviTarebs dakvirvebulobis, kritikuli azrovnebisa<br />
da argumentirebuli msjelobis, agreTve damoukidebeli muSaobis unar-Cvevebs.<br />
mizanSewonilia am etapze muSaoba sxvadasxva saxis diagnostikur masalaze (testi,<br />
krosvordi da a.S.), agreTve weriT namuSevrebze (ese, moxseneba, referati da sxv.).<br />
22
V. rekomendebuli Sefaseba saxviT da<br />
gamoyenebiT <strong>xelovneba</strong>Si<br />
saxviT da gamoyenebiT <strong>xelovneba</strong>Si TiToeuli semestris manZilze moswavleebi<br />
fasdebian sami komponentis mixedviT:<br />
samive komponents erTnairi wona aqvs.<br />
1. saSinao davaleba<br />
2. saklaso davaleba<br />
3. Semajamebeli davaleba<br />
saklaso da saSinao davalebebis komponentebSi gamoiyeneba rogorc ganmsazRvreli,<br />
ise ganmaviTarebeli Sefaseba.<br />
ganmaviTarebeli Sefasebis mizania swavlis xarisxis gaumjobesebis uzrunvelyofa,<br />
swavlebis procesSi TiToeuli moswavlis ganviTarebis maqsimaluri xelSewyoba.<br />
ganmaviTarebeli Sefaseba gulisxmobs maswavleblis mier sistematur dakvirvebas<br />
TiToeuli moswavlis saqmianobaze. maswavlebeli Seiswavlis maT SesaZleblobebs,<br />
saWiroebebs da iTvaliswinebs saswavlo procesSi.<br />
mniSvnelovania moswavleebisaTvis TanamSromlobiTi da konstruqciuli garemos<br />
Seqmna, maT ar unda hqondeT warumateblobis SiSi, unda grZnobdnen keTilganwyobasa<br />
da mxardaWeras.<br />
pedagogiuri efeqtisaTvis mniSvnelovania uSualod moswavleebis CarTva ganmavi-<br />
Tarebeli Sefasebis procesSi, maT CamouyalibdebaT TviTSefasebis unari, pasuxismgebloba,<br />
xeli Seuwyon sakuTar winsvlas, rac, ra Tqma unda, etapobrivad ganxorcieldeba.<br />
ganmaviTarebeli Sefasebisas maswavlebels sxvadasxva saSualebis gamoyeneba Seu-<br />
Zlia, rogoricaa sityvieri komentari, konkretuli rCevebi, efeqturia dakvirvebis<br />
furclebis, TviTSefasebisa da urTierTSefasebis sqemebis gamoyeneba, TiToeuli<br />
moswavlis portfolios Sedgena Semdgomi ganxilvisTvis. Semajamebel gakveTilebze<br />
SesaZlebelia winaswar momzadebuli baraTebis gamoyenebac, romlebSic TiToeuli<br />
moswavle aRniSnavs diagnostikur masalaze muSaobis Sedegebs.<br />
mniSvnelovania ganmsazRvreli da ganmaviTarebeli Sefasebis mudmivad gamoyeneba<br />
swavlis procesSi.<br />
ganmsazRvrel SefasebaSi iwereba niSani, romelic warmoadgens zemoaRniSnuli komponentebis<br />
Sesabamisad miRebulaTa jams.<br />
ras iTvaliswinebs TiToeuli komponenti saxviT da gamoyenebiT <strong>xelovneba</strong>Si?<br />
a) saSinao davalebebi<br />
SeiZleba Sefasdes Semdegi davalebebis mixedviT:<br />
23
24<br />
masalis moZieba, referati, praqtikuli samuSao.<br />
b) mimdinare saklaso davalebebi<br />
moicavs Semdegi tipis aqtivobebs:<br />
1. konkretuli praqtikuli samuSaos Sesruleba an namuSevris Seqmna garkveul<br />
Temaze, rac SeiZleba Sefasdes Semdegi kriteriumebis mixedviT:<br />
• organizebuloba (sistemuroba, drois limitis dacva, saWiro masalis, aRWurvilobis<br />
qona);<br />
• teqnikis, masalis floba;<br />
• SemoqmedebiToba (gadawyvetilebis damoukideblad miReba, sakuTari xelweris,<br />
xedvis, demonstrireba);<br />
• TanamSromloba jgufuri muSaobis dros.<br />
2. sakuTari da sxvisi namuSevrebis ganxilvaSi monawileoba;<br />
3. garkveuli epoqis, Semoqmedis an xelovnebis nimuSis analizSi an mis irgvliv<br />
msjelobaSi monawileoba, rac SeiZleba Sefasdes Semdegi kriteriumebis mixedviT:<br />
• aqtiuri monawileoba;<br />
• sakuTari azris dasabuTebulad warmoCena;<br />
• sxvisi azris mimarT pativiscemis demonstrireba;<br />
4. sakuTari da sxvebis namuSevrebis prezentacia (auditoriisTvis wardgena), rac<br />
SeiZleba Sefasdes Semdegi kriteriumebis mixedviT:<br />
• saTqmelis naTlad da gasagebad gadmocema, auditoriasTan kontaqti;<br />
• TvalsaCinoebisa da teqnikuri saSualebebis gamoyeneba;<br />
• kiTxvebze adekvaturi pasuxis gacema;<br />
Semajamebeli davalebebis komponenti<br />
Semajamebeli davalebis komponenti ukavSirdeba swavlebis Sedegs. am komponentSi<br />
unda Sefasdes erTi saswavlo monakveTis (Tema, Tavi, paragrafi, sakiTxi) Seswavla-damuSavebis<br />
Sedegad miRweuli Sedegebi. konkretuli saswavlo erTeulis dasrulebisas<br />
moswavlem unda SeZlos saxviT da gamoyenebiT <strong>xelovneba</strong>Si standartiT gansazRvruli<br />
codnisa da unarebis warmoCena. Sesabamisad, Semajamebeli davalebebi unda afasebdes<br />
saxviT da gamoyenebiT <strong>xelovneba</strong>Si standartebiT gansazRvrul Sedegebs.<br />
Semajamebel davalebaTa tipebi:<br />
standartis moTxovnaTa dasafarad rekomendebulia Semajamebel davalebaTa<br />
mravalferovani formebis gamoyeneba. saxviT da gamoyenebiT <strong>xelovneba</strong>Si Semajamebel<br />
davalebaTa tipebi SeiZleba iyos:<br />
sakontrolo/gamocda/testireba/maStaburi namuSevari/ gamofena/moxsenebareferati<br />
(garkveuli epoqis, Semoqmedis Sesaxeb).<br />
proeqtebi<br />
proeqtis savaraudo Temebi:<br />
eqspoziciis, telegadacemis, radiogadacemis, speqtaklis momzadeba; gazeTis,<br />
Jurnalis, wignis maketis damzadeba; skveris keTilmowyoba, skolis, saklaso oTaxis,<br />
interieris dizainis Seqmna da sxva.<br />
proeqtis Sesrulebis dros fasdeba Semdegi aqtivobebi:<br />
proeqtis ideis gansazRvra, proeqtis dagegmva, funqciebis ganawileba; organizeba,<br />
finansuri gaTvla, sponsoris moZieba, sazogadoebasTan urTierToba, masaliT<br />
momarageba, musikaluri gaformeba, reJisura, scenografia, mxatvroba, dizaini: kostiumi,<br />
dekoracia, grimi; resursis Seqmna, warmodgenaSi monawileoba (msaxiobi, wamyvani,<br />
gamnaTebeli da a.S.), wardgena da sxva;
moTxovnebi, romlebsac unda akmayofilebdes Semajamebeli davalebebi<br />
• davalebis TiToeul tips unda axldes Tavisi Sefasebis zogadi rubrika;<br />
• zogadi rubrika unda dazustdes konkretuli davalebis pirobisa da ganvlili<br />
masalis gaTvaliswinebiT;<br />
• 10 qula unda gadanawildes rubrikaSi Semaval kriteriumebze;<br />
• miTiTebuli unda iyos standartis is Sedegebi, romelTa Sefasebasac emsaxureba<br />
Semajamebeli davaleba.<br />
rubrikebis nimuSebi:<br />
moswavle<br />
1.<br />
2.<br />
3.<br />
4.<br />
5<br />
6.<br />
7.<br />
organizebuloba<br />
(drois<br />
limitis dacva,<br />
saWiro<br />
aRWurvilo<br />
bis qona)<br />
0-1<br />
praqtikuli samuSaos (namuSevris) Sefaseba<br />
TariRi: samuSaos (namuSevris) saxeoba:<br />
Sefasebis kriteriumebi<br />
masalis, teqnikis<br />
da mxatvrulgamomsxvelobiTi<br />
saSualebebis<br />
floba<br />
0- 3<br />
SemoqmedebiToba,<br />
anu ramdenad<br />
efeqturad<br />
iyenebs teqnikas,<br />
masalas da mxatvrul-gamomsaxvelobiTxerxebs<br />
Canafiqris<br />
gadmosacemad<br />
0- 4<br />
Tanam-<br />
Sromloba<br />
jgufuri<br />
muSaobis<br />
dros<br />
0-2<br />
Semajamebeli<br />
qula<br />
qulaTa<br />
maqsimaluri<br />
raodenoba<br />
10<br />
25
26<br />
praqtikuli samuSaos (namuSevris) Sefaseba<br />
TariRi: samuSaos (namuSevris) saxeoba: naturmorti<br />
moswavle<br />
1.<br />
2.<br />
3.<br />
4.<br />
5<br />
6.<br />
7.<br />
kompozicia<br />
ramdenad<br />
axerxebs<br />
dasa xati<br />
obieqtebis<br />
sasuraTe<br />
sibrtyeze<br />
kompoziciur<br />
gana wile<br />
bas (kompoziciuri<br />
ba lan sis<br />
da c vas da<br />
a.S.) da<br />
urTi erT-<br />
Ta na fardo<br />
bis ga dmocemas<br />
0-2<br />
forma/<br />
moculoba<br />
ramdenad<br />
icavs sagnis<br />
proporciebs<br />
da ramdenadaxerxebs<br />
maTi<br />
mo cu lo bis<br />
gad mocemas<br />
Suq-Crdilis<br />
sa-<br />
SualebiT<br />
0-2<br />
masala: akvareli, guaSi<br />
Sefasebis kriteriumebi<br />
feri<br />
ramdenad<br />
Seesatyviseba<br />
ferTa<br />
gama dasa xat<br />
obieq te bs,<br />
an ram de nad<br />
Sem oqme debiTad<br />
aris<br />
gadaw yveti<br />
li feris<br />
amo cana<br />
namuSevarSi<br />
0-2<br />
faqtura<br />
ramdenad<br />
axerxebs<br />
dasaxati<br />
obieqtebis<br />
(sagebnis,<br />
drapirebis<br />
(qsovilis))<br />
faq turis<br />
gadmocemas<br />
0-2<br />
konkretuli namuSevris Sefaseba<br />
qulebi<br />
sivrce<br />
ramdenad<br />
axerxebs<br />
sivrcis<br />
efeqtis<br />
Seqmnas<br />
(wina<br />
plani,<br />
Sua<br />
plani,<br />
ukana<br />
plani<br />
(foni))<br />
0-4 5-7 8-10<br />
mocemulobis<br />
Sesruleba<br />
(xarisxis gauTvaliswineblad)<br />
masalis, teqnikis da mxatvrul-gamomsaxvelobiTi<br />
saSualebebis floba (kompoziciuri<br />
ganawileba, feri,<br />
forma da a.S.)<br />
0-2<br />
Semajamebeli<br />
qula<br />
qulaTa<br />
maqsimaluri<br />
rao denoba<br />
10<br />
SemoqmedebiToba, anu efeqturad<br />
iyenebs masalas, teqnikas<br />
da mxatvrul-gamomsaxvelobiT<br />
saSualebebs Canafiqris gadmosacemad
xelovnebis nimuSis analizis Sefaseba<br />
TariRi: xelovnebis nimuSi: avtori:<br />
moswavle Sefasebis kriteriumebi<br />
1.<br />
2.<br />
3.<br />
4.<br />
5.<br />
6.<br />
7.<br />
8.<br />
9.<br />
10.<br />
aRwers namu-<br />
Sevars<br />
0- 3<br />
aanalizebs kompozicias<br />
da<br />
mxatvrul-gamomsaxvelobiTsaSualebebs<br />
0- 3<br />
asabuTebs saku-<br />
Tar interpretacias<br />
0- 4<br />
saprezentacio unarebis Sefaseba<br />
TariRi: prezentaciis saxeoba: moxseneba-referati<br />
moswavle Sefasebis kriteriumebi<br />
1.<br />
2.<br />
3.<br />
4.<br />
5.<br />
6.<br />
7.<br />
8.<br />
9.<br />
10.<br />
saTqmelis naTlad<br />
da gasagebad<br />
gadmocema, kontaqtiauditoriasTan<br />
0- 3<br />
TvalsaCinoebisa<br />
da teqnikuri sa-<br />
Sualebebis gamoyeneba<br />
0- 4<br />
kiTxvebze<br />
adekvaturi<br />
pasuxis gacema<br />
0- 3<br />
Semajamebeli<br />
qula<br />
qulaTa<br />
maqsimaluri<br />
raodenoba 10<br />
Semajamebeli<br />
qula<br />
qulaTa<br />
maqsimaluri<br />
raodenoba 10<br />
27
28<br />
saklaso msjelobaSi monawileobis Sefaseba<br />
TariRi: msjelobis Tema:<br />
moswavle Sefasebis kriteriumebi Semajamebeli qula<br />
1.<br />
2.<br />
3.<br />
4.<br />
5.<br />
6.<br />
7.<br />
8.<br />
9.<br />
10.<br />
aqtiuri<br />
monawileoba<br />
0- 3<br />
sakuTari<br />
azris<br />
dasabuTeba<br />
0- 4<br />
sxvisi azris<br />
mimarT pativiscemis<br />
demon strireba<br />
0- 3<br />
qulaTa maqsimaluri<br />
raodenoba<br />
10<br />
<strong>VI</strong>. specialuri saganmanaTleblo saWiroebebis mqone<br />
moswavleebTan muSaobis Taviseburebebi<br />
xelovnebis gakveTilebze<br />
xelovnebis maswavlebels unda SeeZlos saswavlo procesis dagegmvisas specialuri<br />
saganmanaTleblo saWiroebebis mqone moswavleebTan muSaobis Taviseburebebis<br />
gaTvaliswineba. am kategoriis moswavleebs swavlis dros garkveuli sirTuleebi<br />
aqvT, xSir SemTxvevaSi saWiroeben damatebiT saganmanaTleblo momsaxurebas.<br />
Tavdapirvelad maswavlebeli gansazRvravs, Tu romel kategorias miekuTvneba<br />
specialuri saganmanaTleblo saWiroebebis mqone moswavle/moswavleebi:<br />
1. moswavleebi fizikuri da gonebrivi ganviTarebis darRvevebiT;<br />
2. moswavleebi mxedvelobis da smenis darRveviT;<br />
3. moswavleebi metyvelebis, qcevisa da emociuri ganviTarebis darRveviT;<br />
4. moswavleebi, romelTac saWiroeben grZelvadian mkurnalobas an hospitalizacias.<br />
TiToeuli konkretuli kategoriis moswavleebis saWiroebebis kvlevis Sedegebis<br />
safuZvelze xdeba modificirebuli saswavlo gegmis Sedgena, romelSic gaTvaliswinebul<br />
iqneba moswavlis individualuri SesaZleblobebi, ganisazRvreba misaRwevi<br />
saswavlo Sedegebi, muSaobis konkretuli formebi da meTodebi, romelTac maswavlebeli<br />
gamoiyenebs moswavlis potencialis srulad gamovlenisaTvis. detalurad<br />
igegmeba agreTve swavlebis strategiebi da saswavlo aqtivobebi (saklaso, saSinao),<br />
ganisazRvreba saganmanaTleblo resursi, individualurad gansazRvruli saswavlo<br />
miznebisa da miznis miRwevis vadebi.<br />
sagnis specifikidan gamomdinare, xelovnebis maswavlebelma konkretuli kategoriis<br />
moswavleebTan muSaobisas, sasurvelia, gaiTvaliswinos Semdegi:<br />
1. zogadad, unarSezRudul bavSvebi da mozardebi xasiaTdebian mkafiod gamoxat-
uli feriTi aRqmiT, SemoqmedebiTobiT, mdidari warmosaxviT. mecnieruli kvlevebis<br />
Sedegad dasabuTebulia, rom am kategoriis moswavleTa namuSevrebi (gansakuTrebiT<br />
naxatebi) udaod saintereso fenomens warmoadgens.<br />
2. Tu moswavles ara aqvs motorikasTan dakavSirebuli seriozuli problemebi,<br />
SesaZlebelia maTi CarTva SemoqmedebiTi muSaobis procesSi (Zerwva, kolaJi, konstruireba,<br />
modelireba).<br />
3. mniSvnelovania moswavleTa CarTva jgufur muSaobaSi, gamofenebis, saklaso da<br />
saskolo RonisZiebebis momzadebaSi, rac xels Seuwyobs moswavlis qceviTi, socialuri<br />
da sakomunikacio unarebis ganviTarebas, moswavlis damoukideblobis xarisxis<br />
gazrdas.<br />
4. aucilebelia aRniSnuli kategoriis moswavleTa Sefasebis ganxorcieleba maTi<br />
individualuri SesaZleblobebis gaTvaliswinebiT.<br />
Sefasebisas upiratesoba unda mieniWos iseT kriteriumebs, rogoricaa<br />
gakveTilze CarTuloba, praqtikuli unar-Cvevebis gamovlena, SemoqmedebiTobis<br />
gamovlena, Semajamebeli davalebebis Sesruleba da sxv., TiToeuli moswavlis individualuri<br />
SesaZleblobebis Sesabamisad.<br />
saWiroebis SemTxvevaSi maswavlebelma unda Seitanos koreqtivebi rogorc individualur<br />
gegmaSi, ise Sefasebis kriteriumebSi.<br />
Sin swavlebis procesSi mniSvnelovania moswavlis uzrunvelyofa damatebiTi sa-<br />
ganmanaTleblo da videomasaliT 1 .<br />
K<strong>VI</strong>I. komentarebi maswavleblis wignTan<br />
dakavSirebiT<br />
1. maswavlebeli SemoqmedebiTad unda miudges saxelmZRvanelos, ramdenadac<br />
saxelmZRvanelo aris erT-erTi da ara erTaderTi saSualeba, romelic emsaxureba<br />
erovnuli saswavlo gegmiT gansazRvruli Sedegebis miRwevas. moswavleTa saWiroebebis<br />
gaTvaliswinebiT, maswavlebels SeuZlia gadaaadgilos Temebis Tanmimdevroba,<br />
daamatos an Secvalos aqtivobebi;<br />
2. maswavleblis wignSi mocemulia TiToeuli gakveTilis scenari, Tumca es mxolod<br />
savaraudo scenarebia. aseve savaraudoa TiToeuli aqtivobis xangrZlivobac. maswavlebels<br />
SeuZlia moswavleTa saWiroebebis gaTvaliswinebiTa da sakuTari Sexedulebis<br />
mixedviT dagegmos TiToeuli gakveTili, gamoiyenos sarezervo gakveTilebi;<br />
3. maswavlebelma unda gaiTvaliswinos, rom Tanabari pirobebi Seuqmnas gansxvavebuli<br />
potencialis mqone moswavleebs sakuTari SesaZleblobebis gamosavlenad. Sesabamisad,<br />
maswavlebels SeuZlia individualuri SesaZleblobebis gaTvaliswinebiTa da<br />
sakuTari Sexedulebisamebr SesTavazos maT mravalmxrivi aqtivobebi;<br />
4. moswavleTa codnisa da unar-Cvevebis xarisxis gamosavlenad maswavlebelma etapobrivad<br />
unda ganaxorcielos maTi miRwevebis xarisxis Semowmeba. am mizniT mas Seu-<br />
Zlia damatebiT gamoiyenos sakuTari mosazrebisamebr SerCeuli Sefasebis mravalferovani<br />
formebi da meTodebi.<br />
5. mniSvnelovania, moswavleTa uzrunvelyofa TiToeuli gakveTilisaTvis saWiro<br />
resursiT. yoveli momdevno gakveTilis scenaris gacnobis Semdeg maswavlebelma winaswar<br />
unda izrunos praqtikuli saqmnianobisaTvis saWiro resursze da droulad<br />
miawodos moswavleebs saTanado informacia.<br />
SeniSvna: inkluziur ganaTlebasTan dakavSirebul garkveul informacias maswavlebeli miiRebs<br />
erovnuli saswavlo gegmis Sesabamisi Tavis, aseve ganaTlebis saministros erovnuli saswavlo<br />
gegmebisa da Sefasebis centris veb-gverdze ganTavsebuli literaturis eleqtronuli versiis<br />
gacnobisas.<br />
29
30<br />
<strong>VI</strong>II. gakveTilebis savaraudo scenarebi<br />
Tema I. saxviTi xelovnebis gamomsaxvelobiTi xerxebi<br />
1 naxati – saxviTi xelovnebis safuZveli<br />
gaixseneT, ras ewodeba grafika? romel sxva<br />
dargebSi gamoiyeneba grafikuli naxati?<br />
ra ewodeba winaswar Canaxats, romelsac asruleben<br />
arqiteqtorebi, dizainerebi da sxv.<br />
Tavisi momavali qmnilebisTvis?<br />
ra aris konturis xazi da arsebobs Tu ara<br />
sxva saxis xazebi?<br />
grafikuli naxati saxviTi xelovnebis<br />
safuZvelia. Tqven ukve iciT, rom grafikuli<br />
Canaxati, eskizi, aseve etiudi SeiZleba<br />
mosamzadebeli etapi gaxdes momavali ferweruli<br />
namuSevrisTvis, qandakebisTvis, arqiteqturuli<br />
Tu dizaineruli proeqtisaTvis.<br />
magram naxati ufro farTo gagebiTac SeiZleba<br />
CaiTvalos saxviTi xelovnebis safuZvlad,<br />
radganc nebismieri gamosaxulebis, figuris<br />
ZiriTadi formis gadmocema SesaZlebelia<br />
xazis saSualebiT, anu nebismieri obieqti Sei-<br />
Zleba gadmoices naxatis saxiT.<br />
konturi xazs SeuZlia gadmogvces sagnis<br />
ZiriTadi forma, moxazuloba, anu gaxados<br />
misi gamosaxuleba cnobadi. grafikuli naxatis<br />
sxva elementebis _ Strixis, laqis _ sa-<br />
SualebiT gadmoicema detalebi, moculoba,<br />
Suq-Crdili, sagnis zedapiris faqtura da sxv.<br />
aseTi naxati ubralod cnobadi ki ara, aramed<br />
realisturia, anu iseTi, rogorsac Cven sinamdvileSi<br />
vxedavT.<br />
8<br />
rafaeli.<br />
axalgazrda<br />
qalis portreti<br />
Jan ogiust dominik engri.<br />
avtoportreti. 1827.<br />
grafikuli naxati<br />
cnobari<br />
etiudi _ naturidan<br />
Sesrulebuli winaswari Canaxati.<br />
leonardo da vinCi.<br />
Canaxati FAN<br />
fanqriT. 1495<br />
xSirad grafikuli naxati saxviTi xelovnebis namuSevarSi<br />
sxva gamomsaxvelobiT saSulebebTan erTad gvxvdeba,<br />
magaliTad, ferebTan erTad. magram sxvadasxva stilis<br />
namuSevarSi sxvadasxva gamomsaxvelobiTi xerxi SeiZleba<br />
iyos mTavari, anu wamyvani: zogjer isec xdeba, rom ferebis<br />
miuxedavad, nawarmoebSi mTavari mainc xazobrivi naxatia:<br />
formebi, detalebi, ganwyoba, ZiriTadad, xazebis sa-<br />
SualebiTaa gadmocemuli.<br />
Zveli berZnuli larnaki<br />
simone martini. xareba. 1333<br />
obri berdslei.<br />
tristani da izolda.<br />
1893-1894<br />
reza abasi.<br />
qarTveli<br />
didgvarovani. 1620<br />
suio genro.<br />
mjdomare buda.<br />
naxati tuSiT.<br />
X<strong>VI</strong>II s. iaponia<br />
?<br />
daakvirdiT mocemul suraTebs da imsjeleT: risi saSualebiT gadmoicema<br />
maTSi formebi? rogoraaa gamoyofili gamosaxuleba fonisgan?<br />
rogori xasiaTis xazebia mocemuli TiToeul SemTxvevaSi?<br />
imsjeleT: ra ganwyobas iwvevs, rogor xasiaTs qmnis namuSevarSi swori,<br />
texili, talRiseburi, vertikaluri, horizontaluri, sqeli, wvrili,<br />
wyvetili xazebi?<br />
saswavlo miznebi: codnis gaRrmaveba grafikuli naxatis daniSnulebaze,<br />
xazis, rogorc grafikuli naxatis ZiriTadi elementis gamomsaxvelobiT Sesa-<br />
Zlelobebze, grafikuli masalis saSualebiT swrafi Canaxatis Sesrulebis unar-<br />
Cvevebis ganviTareba.<br />
Sedegi:<br />
I.1 naxati _ saxviTi xelovnebis safuZveli<br />
resursi: saxelmZRvanelo, formati, Tabaxis furclebi, fanqari, naxSiri, tuSi.<br />
moswavleTa organizebis forma: individualuri, jgufuri.<br />
s.g. <strong>VI</strong>.2 _ asrulebs grafikul namuSevars sxvadasxva masaliT (tuSi, melani,<br />
naxSiri da sxv.);<br />
s.g. <strong>VI</strong>.2 _ konkretuli mocemulobis Sesabamisad Tavad irCevs masalas da<br />
teqnikas;<br />
s.g. <strong>VI</strong>.3 _ xatavs portrets, naturmortsa da peizaJs naturidan da mexsierebiT<br />
saxasiaTo niSnebis gamokveTiT;<br />
s.g. <strong>VI</strong>.7 _ saubrobs nawarmoebis Sinaarsze;<br />
s.g. <strong>VI</strong>.7 _ saubrobs namuSevarSi gadmocemul ganwyobilebaze.<br />
9
gakveTilis msvleloba:<br />
aqtivoba 1 (5 wT)<br />
gakveTilis dasawyisSi maswavlebeli sTxovs moswavleebs, CamoTvalon saxviTi xelovnebis<br />
maTTvis cnobili dargebi da gansazRvron TiToeuli maTganis raoba. amis<br />
Semdeg maswavlebeli moswavleTa yuradRebas amaxvilebs saxviTi xelovnebis erT-erT<br />
dargze _ grafikaze da sTavazobs, gaixsenon da daasaxelon saxatavi masalebi, romlebic<br />
grafikaSi gamoiyeneba, maTTvis cnobili grafikuli namuSevrebi.<br />
maswavlebeli sTavazobs maT isaubron grafikul naxatze, dargebze, romlebSic gamoiyeneba<br />
grafikuli naxati. gamoTqvamen azrs winaswari mosamzadebeli naxatis mniSvnelobaze<br />
arqiteqtorebis, dizainerebisa da sxva profesiebis adamianebisaTvis.<br />
miuxedavad imisa, rom wina wlebis saswavlo masalidan moswavleebs ukve aqvT<br />
garkveuli codna grafikis gamomsaxvelobiT xerxebze, codnis gaaqtiurebis mizniT,<br />
maswavlebeli sTxovs moswavleebs imis aRniSvnas, Tu ra tipis xazebia maTTvis cnobili,<br />
ras uwodeben Strixs, sagnis SemomsazRvrel xazs, ratom uwodeben grafikas `Sav-<br />
TeTris~ <strong>xelovneba</strong>s.<br />
aqtivoba 2 (10 wT)<br />
moswavleebi ecnobian saxelmZRvaneloSi mocemul teqstsa da sailustracio nimuSebs,<br />
Semdeg ki msjeloben maT irgvliv. maswavlebeli maT yuradRebas amaxvilebs<br />
xazze, rogorc grafikul namuSevris umTavres elementze. moswavleebi saubroben<br />
konturis xazis, Strixis, laqis gamomsaxvelobiT SesaZleblobebze. gamoTqvamen azrs,<br />
ramdenad SesaZleblad miaCniaT, rom miuxedavad feris gamoyenebisa, namuSevarSi, Ziri-<br />
Tadi roli ganwyobilebis Seqmnis TvasazrisiT, mainc xazobrivma naxatma Seasrulos.<br />
amis Semdeg moswavleebi yuradRebiT aTvaliereben sailustracio nimuSebs, pasuxoben<br />
interaqtivis SekiTxvebs.<br />
1. formebi ZiriTadad gadmocemulia sxvadasxva xasiaTis xazebis saSulebiT. forma<br />
fonisgan konturis xaziT ikveTeba.<br />
2. simone martinis namuSevarSi xazi denadia da konturs Semowers. reza abasis miniaturaze<br />
_ moqnili, denadi xazi, obri berdsleis namuSevarSi _ ufro mkveTri xazebia,<br />
xolo berZnul larnakze _ yvelaze mdidruli, mravalferovani naxatia: konturis<br />
moqnili xazebi, drapirebis wvrili, mravalferovani xazebi da sxv. iaponur naxatze<br />
mkafio konturis xazia mocemuli.<br />
3. talRovani, rbili, moqnili xazebi mSvid, poetur ganwyobas badebs, mkveTri,<br />
kuTxovani _ mousvenar, mRelvares da sxv.<br />
aqtivoba 3 (5 wT)<br />
moswavleebi ecnobian rubrikiT `Cveni saxelosnoSi~ praqtikul rCevebs, rac maT<br />
daexmareba grafikuli Canaxatebis Sesrulebisas; saerTo formatze asruleben savarjiSoebs,<br />
uziareben erTmaneTs miRebul STabeWdilebebs.<br />
mocemuli aqtivobis dasasruls maswavlebeli sTavazobs moswavleebs, gauziaron<br />
erTmaneTs azri saxatavi masalebis SesaZleblobebze, romlebic grafikuli namuSevris<br />
Sesaqmnelad gamoiyeneba.<br />
aqtivoba 4 (15 wT)<br />
maswavlebeli sTavazobs moswavleebs, mimoixedon saklaso oTaxSi, survilisamebr,<br />
SearCion xedi, romelic saklaso oTaxis fanjrebidan moCans da Seasrulon Canaxatebi.<br />
yuradReba gaamaxvilon xazis gamomsaxvelobiT SesaZleblobebze, gadmoscen maTTvis<br />
sasurveli ganwyobileba. moswavleebi sakuTari mosazrebisamebr irCeven saxatav masalas<br />
da Seudgebian Canaxatebis Sesrulebas.<br />
aqtivoba 5 (10 wT)<br />
samuSaos dasrulebisas moswavleebi msjeloben sakuTar da erTmaneTis namuSevrebze,<br />
aRniSnaven, Tu ra detalebis, saxasiaTo niSnebis asaxva surda TiToeul maTgans<br />
Canaxatze muSaobisas, msjeloben sakuTari namuSevris sust da Zlier mxareebze. ganxilvis<br />
procesSi moswavleebi ukeT acnobiereben xazis samyaros mravalferovnebas,<br />
xazis misadagebas asasaxi obieqtis formisaTvis, agreTve imasac, Tu ra mizniT SeiZleba<br />
gakeTdes sxvadasxva obieqtis Canaxati.<br />
31
32<br />
2 gamosaxuleba da foni<br />
Tqven ukve iciT, rom naxatze gamosaxuli<br />
sagnebis ZiriTadi forma konturis xazis saSualebiT<br />
gadmoicema. ra aris asaxuli naxatze?<br />
am kiTxvaze pasuxis gacema swored konturis<br />
mixedviT SegviZlia. konturis xazi kidev erT<br />
mniSvnelovan rols asrulebs naxatSi: igi<br />
gamoyofs gamosaxulebas fonisagan.<br />
saswavlo miznebi: gamosaxulebisa da fonis urTierTmimarTebis gacnobiereba,<br />
sakuTari Canafiqrisadmi SemoqmedebiTi midgomis, praqtikuli da sakomunikacio<br />
unar-Cvevebis ganviTareba.<br />
resursi:<br />
saxelmZRvanelo, formati, Tabaxis furclebi, tuSi, kalami, akvareli, wylis<br />
WurWeli.<br />
moswavleTa organizebis forma: individualuri, jgufuri.<br />
Sedegi:<br />
rafaeli. madona mdeloze. 1505<br />
lado gudiaSvili.<br />
„vefxistyaosnis“<br />
ilustracia. 1939<br />
?<br />
daakvirdiT mocemul suraTebs da imsjeleT: risi saSualebiTaa Semoxazuli<br />
figurebi alfons muxasa da lado gudiaSvilis suraTebze?<br />
konturis xazi rom wavSaloT, SevZlebT Tu ara gamosaxulebis cxadad<br />
aRqmas?<br />
rogor fonzea warmodgenili madona rafaelis suraTze?<br />
10<br />
I.2 gamosaxuleba da foni<br />
alfons muxa. salome. 1897<br />
Zvel saberZneTSi farTod iyo gavrcelebuli<br />
meTuneoba, anu keramikuli WurWlis damzadebis<br />
<strong>xelovneba</strong>. meTuneebis mier damzadebul sxvadasxvagvar<br />
WurWels mxatvrebi mravalferovani<br />
moxatulobiT amkobdnen.<br />
sxvadasxva epoqaSi saberZneTSi keramikuli<br />
nawarmis moxatvis sxvadasxva xerxi iyo popularuli:<br />
Zv. w. <strong>VI</strong> s-Si gavrcelda moxatulobis Savfiguriani<br />
stili, mogvianebiT ki, Zv. w. V s-dan _ e. w.<br />
wiTelfiguriani stili. Sav- da wiTelfigurian<br />
keramikaze mxatvrebi gamosaxavdnen antikuri miTebis<br />
gmirebs, scenebs yoveldRiuri cxovrebidan,<br />
olimpiuri TamaSebis monawileebs da sxv.<br />
riTi gansxvavdeba erTmaneTisagan Sav- da wi-<br />
Telfiguriani stilebi?erT SemTxvevaSi Savi<br />
figura Ria fonzea, meoreSi ki muq fonze Ria feris<br />
figurebia warmodgenili. Savfigurian moxatulobaSi<br />
gamosaxuleba Savi saRebaviT keTdeba<br />
gamomwvari Tixis mowiTalo-moyavisfro fonze.<br />
wiTelfigurian moxatulobaSi ki WurWlis mTeli<br />
zedapiri iRebeboda Savad im adgilebis gamoklebiT,<br />
sadac gamosaxuleba iyo gaTvaliswinebuli:<br />
figurebi Tavad Tixis mowiTalo-moyavisfro<br />
feriT warmoiqmneboda.<br />
Zveli berZnuli<br />
moxatuli larnaki<br />
wiTeli figurebi<br />
Savi figurebi<br />
?<br />
daakvirdiT suraTebs da imsjeleT: ra feriTaa gadmocemuli foni?<br />
figurebi? mcire detalebi?<br />
Tqveni azriT, romeli stilis moxatulobaSi asrulebs xazi ufro did<br />
rols? feri?<br />
s.g. <strong>VI</strong>.2 _ asrulebs grafikul namuSevars sxvadasxva masaliT (tuSi, melani,<br />
naxSiri da sxv.);<br />
s.g. <strong>VI</strong>.3 _ xatavs portrets, naturmortsa da peizaJs naturidan da mexsierebiT<br />
saxasiaTo niSnebis gamokveTiT;<br />
s.g. <strong>VI</strong>.4 _ namuSevarSi gadmoscems bunebis movlenebze dakvivebis Sedegebs;<br />
s.g. <strong>VI</strong>.7 _ saubrobs nawarmoebis Sinaarsze;<br />
s.g. <strong>VI</strong>.7 _ saubrobs namuSevarSi gadmocemul ganwyobilebaze;<br />
s.g. <strong>VI</strong>.7 _ msjelobs sakuTari namuSevris sust da Zlier mxareebze.<br />
11
gakveTilis msvleloba:<br />
aqtivoba 1 (5 wT)<br />
maswavlebeli moswavleTa yuradRebas amaxvilebs konturis xazze da sTavazobs<br />
maT, TiToeuli jgufis wevrebma saerTo formatze konturis xaziT gamosaxon maTTvis<br />
sasurveli sagnebis, figurebis formebi. amis Semdeg sTavazobs maT gamoTqvan azri, Tu<br />
kidev ra funqcias iZens konturis xazi dasrulebul namuSevarSi, rodesac suraTis<br />
formati mTlianad Sevsebulia.<br />
moswavleebi msjeloben dasmuli kiTxvis irgvliv, warmoidgenen ama Tu im namu-<br />
Sevars dasrulebuli saxiT da akeTeben daskvnas, rom am SemTxvevaSi konturis xazi<br />
gamosaxulebas fonisagan gamoyofs.<br />
Aaqtivoba 2 ( wT)<br />
moswavleebi ecnobian saxelmZRvaneloSi mocemul masalas (teqsts, ilustraciebs)<br />
da uziareben erTmaneTs azrs. pasuxoben I interaqtivis SekiTxvebs.<br />
1. alfons muxasa da lado gudiaSvilis suraTebze forma mkafio konturiT gadmoicema.<br />
2. konturis xazi rom wavSaloT, figurebs veRar aRviqvamT cxadad, gansakuTrebiT<br />
_ gudiaSvilis namuSevarze, radgan figurebi Zalian Serwymulia fonTan.<br />
3. rafaelis madona peizaJis, anu realistur fonzea mocemuli.<br />
amis Semdeg moswavleebi ecnobian momdevno gverdze mocemul informacias, romelic<br />
acnobs maT ZvelberZnuli keramikuli nawarmis moxatvis ZiriTad stils (Savfiguriani,<br />
wiTelfiguriani) da msjeloben TiToeul SemTxvevaSi fonisa da gamosaxulebis<br />
urTierTmimarTebaze. pasuxoben II interaqtivis kiTxvebs.<br />
1. pirvel nimuSze wiTel fonze Savi figurebia, meoreze _ Sav fonze wiTeli figurebi.<br />
mcire detalebi Sav figurebze amokawrulia, wiTlebze _ Savi saRebavis xazebiTaa<br />
Sesrulebuli.<br />
2. ufro xazovania Savi figurebi, wiTel figuriani stili ufro feradovania.<br />
aqtivoba 3 ( wT)<br />
`saxelosnoSi~ (gv.13) moswavleebi ecnobian maTTvis axali saxatavi masalis _ tu-<br />
Sis SesaZleblobebs (SesaZlebelia, zogierT maTgans ukve hqondes am masaliT xatvis<br />
garkveuli gamocdileba). maswavlebeli sTavazobs maT, Tavdapirvelad scadon tuSiT<br />
xatvis Taviseburebebis gacnoba, raSic maT daexmareba `saxelosnoSi~ mocemuli praqtikuli<br />
rCevebi. moswavleebi avlebel tuSiT saerTo formatze sxvadasxvagvar xazs,<br />
iyeneben daStrixvis gansxvavebul xerxebs, cdiloben laqebis saSualebiT garkveuli<br />
efeqtis Seqmnas. moswavleTaTvis aranakleb saintereso aRmoCndeba Sereuli teqnikis<br />
SesaZleblobebis gacnoba (tuSi _ akvareli). muSaobis procesSi moswavleebi interesdebian<br />
amxanagebis namuSevrebiT, uziareben erTmaneTs axali saxatavi masalis SesaZleblobebis<br />
gacnobiT miRebul STabeWdilebebs.<br />
aqtivoba 4 ( wT)<br />
maswavlebeli sTavazobs moswavleebs, damoukideblad SearCion Tema grafikuli<br />
namuSevrisaTvis, romelsac swored Sereuli teqnikis gamoyenebiT Seasruleben. ker-<br />
Zod, tuSiT asruleben xazovan naxats, Semdeg ki iyeneben akvarelis saRebavs. moswavleebi<br />
amzadeben samuSao masalas da Seudgebian Canafiqris ganxorcielebas. moswavleebs<br />
SeuZliaT namuSevarSi gadmoscen bunebis movlenebze dakvirvebis Sedegebi,<br />
survilisamebr, daxaton nebismieri maTTvis saintereso Janris nimuSi.<br />
aqtivoba 5 ( wT)<br />
TiToeuli jgufis wevrebi gamofenen maT samuSao magidebze namuSevrebs. moswavleebi<br />
yuradRebiT aTvaliereben erTmaneTis naxatebs, uziareben muSaobis procesSi<br />
miRebul gamocdilebas, aRniSnaven, Tu ramdenad SeZles maT sakuTari Canafiqris ganx-<br />
33
orcieleba, ra xerxebi gamoiyenes amisaTvis, ras Seadgens, maTi azriT, namuSevris sust<br />
da Zlier mxareebs. moswavleebi agreTve saubroben konturis xazis daniSnulebaze maT<br />
naxatebSi, gamosaxulebisa da fonis ur TierTmimarTebas. Mmoswavleebi gamoxataven sakuTar<br />
damokidebulebasac saxatavi masalebisadmi, aRniSnaven, Tu romel maTgans ani-<br />
Weben upiratesobas da ratom, ra saxis namuSevrebs Seqmnidnen tuSis an Tundac, Sereuli<br />
teqnikis gamoyenebiT.<br />
34