Innumalti _3_ - Dun Karm Psaila

L-ewwel terzina hi t-talba ta’ xi ħadd singulari li malajr jassumi l-karattru
ta’ rappreŜentant ta’ poplu sħiħ (‘tatna’). Għal din il-mara āentili (‘art
ħelwa’, ‘omm li tatna isimha’), huwa jitlob il-ħarsien issa, fil-mument
storiku, skont tradizzjoni twila sħiħa (‘dejjem’), li saħansitra tmur sal-bidu
tal-Kristjanità (‘lilha bl-oħla dawl libbist’). Bl-evokazzjoni tal-metafora
Bibblika tad-dawl, Dun Karm, bħal f’bosta kaŜijiet oħra, jirreferi - b’mod
perifrastiku, bi speëi ta’ antonomasja - għall-ārajja tal-Atti tal-Appostli (28,
1-10). Il-Mulej, il-Missier, darba ‘libbes’ lill-‘art ħelwa’ bil-libsa tal-fidi, u
issa hu mitlub li, waqt li ‘jiftakar’, ikompli ‘jħarisha’. Il-lingwaāā essenzjali
ta’ Dun Karm kollu – kemm il-lingwaāā letterali u kemm il-lingwaāā
figurattiv – huwa densament Bibbliku, imnebbaħ minn kull silta, imma laktar
mill-Ktieb ta’ Āobb, mis-Salmi u mill-Vanāeli.
Fil-qosor l-‘Innu Malti’ għandu din il-binja ta’ ħsieb fl-ewwel terzina:
(i) missier,
(ii) ħu ħsieb ommi (ommna),
(iii) bħalma ħadt ħsiebha dejjem.
It-tieni terzina twessa’ t-tema familjari, dejqa, tal-ewwel terzina u
tiŜvolāi diskors ta’ xeħta kollha kemm hi politika. Il-grupp familjari hu
mkabbar fi grupp numeruŜ, fejn id-dinja tal-imħabba (I) hi issa dinja ta’
relazzjonijiet formali, ikkodifikati skont kuntratt soëjali (II). Il-mixja middiskors
dwar familja (omm-missier-ulied) għad-diskors dwar soëjetà
(ħakkiem-imprenditur-ħaddiem) hija riflessa anki fl-istil tal-poeŜija. Dun
Karm jgħaddi għat-tieni strofa billi jenfasizza dmirijiet partikolari (’deh’n’,
‘ħniena’, ‘saħħa’, ‘għaqda’, ‘sliem’). L-ewwel Ŝewā kwalitajiet huma lkawŜa,
u l-aħħar tnejn huma r-riŜultat. Bħalma fl-ewwel terzina r-riŜultat
kien il-paëi fil-familja, hekk ukoll fit-tieni terzina r-riŜultat hu l-paëi fissoëjetà:
(i) missier
(ii) ħu ħsieb l-istituzzjonijiet,
(iii) ħu ħsieb il-poplu.
Il-paëi pubblika tinbena skont kuntratt soëjali, bir-rispett lejn āerarkija.
L-ewwel vers tat-tieni terzina jirreferi għall-gvern (‘min jaħkimha’). It-tieni
vers jitlob li jkun hemm relazzjonijiet sindakali, industrijali tajbin; is-‘sid’ u
l-‘ħaddiem’ huma termini preëiŜi li jfissru ‘employer’ u ‘employee’. Laħħar
vers hu espressjoni tax-xewqa li Ŝ-Ŝewā livelli msemmijin fil-versi ta’
qabel jiffurmaw soëjetà li tkun mibnija fuq l-ordni. L-istat, il-qasam tax-
24