You also want an ePaper? Increase the reach of your titles
YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.
madwarha jew fl-epoka tagħha. Din hi l-analiŜi li se nipproponi hawnhekk.<br />
Hi analiŜi deskrittiva, aktar milli valutattiva; tipprovdi dehra tal-partijiet<br />
kollha, skont tifsira u forma, li lkoll isawru espressjoni waħda. Simetrija u<br />
kalkolu, mezzi letterarji u riferimenti kulturali huma mqegħdin flimkien fi<br />
ħdan Ŝewā terzini, sitt versi marbutin daqskemm ħielsa minn xulxin.<br />
L-GĦAśLA TAL-FORMA METRIKA<br />
<strong>Dun</strong> <strong>Karm</strong> innifsu stqarr li ebda vers ma kien qiegħed jersaq lejn il-motiv ta’<br />
Robert Samut ħlief l-endekasillabu, il-vers ta’ ħdax -il sillaba, li daqskemm<br />
hu strett, klassiku u preëiŜ fl-eleganza tiegħu, huwa wkoll ħieles u ħarkieni<br />
għaliex jistrieħ l-aktar fuq l-aëëent fiss mixħut fuq is-sillaba ta’ qabel talaħħar,<br />
il-penultima, l-għaxar waħda. Din hi s-sillaba li tagħlaq lill-vers<br />
bħala vers tronk jekk il-poeta jiddeëiedi hekk, kif fil-fatt se jagħmel sikwit.<br />
Hi wkoll is-sillaba li tintroduëi lill-aħħar sillaba mhux-aëëentata, il-ħdax -il<br />
waħda, jekk il-vers hu sħiħ, pjan. Huwa stqarr ukoll li l-motiv muŜikali kien<br />
qasir, tant li fil-medda tiegħu ma setgħux jidħlu aktar minn tliet versi tal-vers<br />
imsemmi, l-endekasillabu.<br />
Għalhekk malli jiskopri l-motiv muŜikali, <strong>Dun</strong> <strong>Karm</strong> jistaqsi l-mistoqsija<br />
fundamentali kollha li minn issa ’l quddiem se tispjega u tiddetermina lforma<br />
metrika, poetika, li kellu jagħŜel, kwaŜi bil-fors. Huwa staqsa, kwaŜi<br />
bi ftit diŜappunt, nimmaāina, waqt li beda jdoqq il-melodija ta’ Samut fuq ilpjanu<br />
tiegħu stess: ‘‘Bi tliet veri x’nista’ nagħmel?’’ Dan hu l-kliem preëiŜ<br />
tiegħu stess, kif ftakar hu stess fl-1947. Imma għal din il-problema teknika<br />
huwa minnufih sab soluzzjoni tematika, u fis-sentenza ta’ wara huwa kiteb<br />
xi ħaāa li ma ssegwix, u li hi ta’ natura politika, u mhux letterarja: ‘Imma<br />
ħsibt ftit u għaddiet bħal berqa minn moħħi l-lemħa tal-Innu Nazzjonali fissura<br />
ta’ talba ’l Alla għal Malta.’<br />
Problema ta’ metrika hi bħallikieku maħlula minnufih bl-għarfien ta’<br />
soluzzjoni tematika. <strong>Dun</strong> <strong>Karm</strong> induna kif kellu jikteb billi skopra x’kellu<br />
jikteb. Il-kontenut solva l-problema tal-forma: waqt li ma kienx jaf kif se<br />
jikteb, kien jaf x’kellu jikteb. Minn hawn ’il quddiem huwa jidher li kien<br />
iddeëieda li, biex ikun fidil lejn il-motiv muŜikali ta’ Samut, kellu jikteb ilversi<br />
tal-ħdax u kellu jdaħħalhom f’terzina.<br />
IX-XEJRIET TAL-FORMA METRIKA<br />
4
Change language