24.11.2014 Views

maswavleblis wigni

maswavleblis wigni

maswavleblis wigni

SHOW MORE
SHOW LESS

You also want an ePaper? Increase the reach of your titles

YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.

n. maRlakeliZe, c. yuraSvili, e. maRlakeliZe<br />

2<br />

<strong>maswavleblis</strong> <strong>wigni</strong>


n. maRlakeliZe, c. yuraSvili<br />

e. maRlakeliZe<br />

qarTulis gakveTilebi<br />

meore klasSi<br />

(<strong>maswavleblis</strong> <strong>wigni</strong>)<br />

gamomcemloba `meridiani~<br />

Tbilisi<br />

2011


qarTuli ena da literatura<br />

II klasi<br />

<strong>maswavleblis</strong> <strong>wigni</strong><br />

avtorebi:<br />

redaqtori<br />

naTela maRlakeliZe (jgufis xelmZRvaneli)<br />

cisana yuraSvili, elene maRlakeliZe<br />

neli elizbaraSvili<br />

mxatvari<br />

nino zaqariaSvili<br />

dizaineri<br />

daviT kutubiZe<br />

(UDC)<br />

gamomcemloba `meridiani~,<br />

Tbilisi, al. yazbegis gamz., 47. 239-15-22<br />

E-mail: davideku1@mail.ru, info@meridianpub.com<br />

899 54-17-07 kaxaber rusiZe<br />

893 53-35-27 naTela maRlakeliZe<br />

© gamomcemloba `meridiani~, 2011<br />

© n. maRlakeliZe<br />

N. Maglakelidze, N. Svanidze<br />

“Georgian language and literature”, textbook grade 2, in Georgian<br />

“Meridiani” Publishing House, Tbilisi - 2011


meToduri miTiTebani<br />

`<strong>maswavleblis</strong> <strong>wigni</strong>s~ gamosayeneblad<br />

`<strong>maswavleblis</strong> <strong>wigni</strong>~ mxolod meToduri orientiria pedagogisaTvis, igi ar warmoadgens<br />

dogmas da ara aqvs instruqciis xasiaTi. pedagogs SeuZlia misi Secvla, adaptireba<br />

sakuTari gamocdilebisa da klasis saerTo donis gaTvalis winebiT. avtorebis mizania<br />

<strong>maswavleblis</strong>aTvis rCevebis, meToduri rekomendaciebis micema da ara misi SezRudva. Cven<br />

gvjera, rom pedagogebi mas SemoqmedebiTad gamoiyeneben.<br />

rogorc cnobilia, erovnuli saswavlo gegmis mixedviT, II klasSi qarTulis, rogorc<br />

mSobliuri enis, swavlebisaTvis gamoyofilia 7 kvireuli saaTi. aqedan maswavlebels<br />

vTavazobT 6 kvireuli saaTis dagegmvas, xolo me-7 saaTs vutovebT alternatiuli muSaobisaTvis.<br />

maswavlebels SeuZlia am saaTis gamoyeneba sakuTari Sexedulebisamebr, Tumca<br />

garkveul rekomendaciebs zogjer aqac vTavazobT Tematuri gakveTilebis saxiT.<br />

TiToeuli teqstis kiTxva-damuSavebas eTmoba 3-4 akademiuri saaTi. es saaTebi zogjer<br />

calkea gamoyofili da gakveTilebis saxiT warmodgenili, zogjer erTad aris mocemuli.<br />

am SemTxvevaSi <strong>maswavleblis</strong> gadasawyvetia, saerTo masalis ra nawili daamuSaos erT<br />

gakveTilze. ra Tqma unda, saaTebis amgvari ganawileba saorientacioa da maswavlebels<br />

nebismier SemTxvevaSi SeuZlia maTi gazrda, Semcireba, gadanacvleba sakuTari Sexedulebisamebr.<br />

gakveTilebi ZiriTadad Semdegi rubrikebisagan Sedgeba:<br />

a) kiTxvisaTvis mzadeba _ igi miznad isaxavs klasis momzadebas axali masalis asaxsnelad,<br />

moswavleTa provocirebasa da dainteresebas;<br />

b) sakiTxavi teqsti;<br />

g) sityvis salaro _ aq ganmartebulia teqstSi gamoyenebuli ucxo sityvebi;<br />

d) ifiqre _ saxelmZRvaneloSi aRniSnulia pirobiTi niSniT da gulisxmobs teqstis<br />

gaazrebasa da analizs.<br />

e) gaakeTe daskvna _ moiTxovs wakiTxulidan saTanado daskvnebis gamotanasa da dasabuTebas;<br />

v) enaze dakvirveba _ aq gaanalizebulia enis sakiTxebi sakiTxav masalasTan mWidro<br />

kavSirSi, axlavs saTanado wesebi da ganmartebebi.<br />

ZiriTadi saxelmZRvanelos organul nawilsa da aucilebel damatebas warmoadgens<br />

`moswavlis rveuli~, romelic faqtobrivad savarjiSoebisa da testebis krebuls warmoadgens.<br />

igi emsaxureba im codnis sistematizaciasa da gaRrmavebas,rac moswavleebma aRniSnul<br />

TemasTan dakavSirebiT ZiriTadi saxelmZRvanelodan miiRes. savarjiSoebis didi nawili<br />

werilobiTi xasiaTisaa da aqve, am rveulSi, iwereba. TiToeul teqstTan dakavSirebiT mocemulia<br />

4-5 davaleba, romelTagan zogi <strong>maswavleblis</strong> zedamxedvelobiT klasSi sruldeba,<br />

zogi ki Sin damoukidebeli muSaobisaTvis aris gankuTvnili. gakveTilebis scenarebSi<br />

Cven savaraudod mivuTiTeT klasSi da Sin Sesasrulebeli davalebebi, magram maswavlebels<br />

SeuZlia garkveuli cvlilebebis Setana. weras TiToeul gakveTilze daaxloebiT 5-10<br />

wuTi eTmoba.<br />

`rveulSi~ warmodgenili davalebebi mravalferovania. aq aris logikuri, leqsikurfrazeologiuri,<br />

orTografiuli, punqtuaciuri, stilisturi savarjiSoebi, romlebic Seswavlil<br />

teqstTan mWidro kavSirSia da miznad isaxavs weriTi metyvelebis unar-Cvevebis<br />

gamomuSavebas. aq aris davalebebi rogorc individualuri, ise wyvilebSi muSaobisaTvis, rac<br />

aRniSnulia saTanado pirobiTi niSniT. aqvea rubrika `Seamowme Seni Tavi~ (testebi), rac<br />

aucileblad individualurad unda Sesruldes (magram frontalurad gaanalizdes). `testebis~<br />

pasuxebi `<strong>maswavleblis</strong> wignSia~ mocemuli.<br />

4


veulSi saswavlo wlis pirvel naxevarSi gamoyenebulia orxaziani bade, xolo II<br />

naxevridan ki _ calxaziani. es Tavidan gvacilebs im sirTuleebs, rac oTxxaziani badidan<br />

calxazianSi ucabed gadasvlas axlavs Tan. aqve gaTvaliswinebulia kaligrafiuli<br />

savarjiSoebic (aRniSnulia saTanado simboloTi) _ xelnaweri asoebi da asoTa gadabmis<br />

ZiriTadi jgufebi, romelTa codna aucilebelia xelnaweris wasakiTxad, agreTve saTanado<br />

grafikuli Cvevebis gamosamuSaveblad. es savarjiSoebi sruldeba klasSi, <strong>maswavleblis</strong><br />

daxmarebiT. xelnaweri asoebisa da asoTa gadabmebis gacnobas unda hqondes informaciuli<br />

xasiaTi, moswavles Tavad unda davutovoT werisas maTi gamoyenebis ufleba.<br />

dasWirdeba Tu ara maswavlebels sxva damatebiTi rveuli erovnuli saswavlo gegmiT<br />

dasaxuli miznebis misaRwevad _ es Tavad misi gadasawyvetia.<br />

`<strong>maswavleblis</strong> wignSi~ vecadeT klasikurTan erTad farTod gamogveyenebina swavlebis<br />

inovaciuri meTodebi, rac moswavleTa aqtivizacias uwyobs xels. Semoqmed maswavlebels<br />

SeuZlia am meTodebis gamravalferovneba.<br />

5


gTavazobT ZiriTad saxelmZRvanelosa da `moswavlis moswavlis rveulSi~<br />

gamoyenebuli pirobiTi niSnebis axsnas:<br />

- sityvis salaro<br />

- ifiqre<br />

- enobriv masalaze dakvirveba<br />

- Seamowme Seni Tavi<br />

- wyvilebSi muSaoba<br />

- kaligrafiuli savarjiSo<br />

- xmovani ◦ _ Tanxmovani <br />

6


gakveTilebis masala<br />

n. kilasonias `moviare saqarTvelo~;<br />

sityva, winadadeba, sityvaTa raodenoba winadadebaSi(3 sT)<br />

miznebi<br />

- poeturi teqstis aRqma<br />

- swori da gamometyvelebiTi kiTxvis Cvevebis daufleba<br />

- azrovnebisa da metyvelebis ganviTareba<br />

- leqsikuri maragis gamdidreba<br />

- sityvis formasa da Sinaarsze dakvirveba<br />

aqtivobebi<br />

- moswavle ismens da aanalizebs teqsts<br />

- gamoTqvams da asabuTebs sakuTar azrs<br />

- Seiswavlis axal leqsikur erTeulebs, maTi gamoyenebiT adgens winadadebebs<br />

- varjiSobs sworsa da gamometyvelebiT kiTxvaSi<br />

- wers<br />

1. kiTxvisaTvis mzadeba (provocireba)<br />

maswavlebeli arkvevs, vin sad daisvena, saqarTvelos romeli kuTxe, qalaqi moinaxules,<br />

riT moixiblnen, ra ganwyobiT Sexvdnen ardadegebis damTavrebasa da swavlis dawyebas...<br />

dafaze weria areuli striqonebi, moswavleebs evalebaT, daalagon ise, rom leqsis<br />

strofi miiRon:<br />

1. netav imdeni SemeZlos,<br />

2. lamazi, turfa, patara,<br />

3. sul fexiT Semomatara.<br />

4. miyvars me Cemi samSoblo, (4. 2. 1. 3).<br />

2. teqstis kiTxva<br />

maswavlebeli leqss `moviare saqarTvelo~ kiTxulobs gamometyvelebiT, aseve gamometyvelebiT<br />

akiTxebs 1-2 moswavles, nawil-nawil kiTxvis procesSi aixsneba axali sityvebi:<br />

vWvretdi _ vuyurebdi, vumzerdi; dari _ kargi amindi; RiRilo _ mindvris yvavili, lurji<br />

feris; mixmobs _ aq: meZaxis...<br />

maswavlebeli svams faqtebze orientirebul (I donis) kiTxvebs. moswavleebi leqsidan<br />

amoikiTxaven mzamzareul pasuxebs:<br />

- romeli yvavilebia leqsSi naxsenebi?<br />

- rogor aris aRwerili yayaCo? RiRilo?<br />

- ras sTxovs bavSvs bebia?<br />

- yvelaze metad ra hyvarebia pataras? ...<br />

Semdeg moswavleebi akavSireben wakiTxuls ferad ilustraciasTan da akvirdebian, Tu<br />

leqsis romeli epizodia daxatuli, sityvierad gvTavazoben TavianT variantsac (wyvilebSi<br />

muSaoba).<br />

7


3. teqstis analizi<br />

teqstis kiTxvis Semdeg moswavleebi aanalizeben wakiTxuls. isini erTmaneTs dausvamen<br />

saanalizo kiTxvebs.<br />

- ras eZRvneba es leqsi? (samSoblosa da swavlis siyvaruls).<br />

- moZebneT is adgili, sadac saqarTvelos bunebaa aRwerili (`mindvrebs vWvretdi<br />

yanebians, aq RiRilo icinoda, iq yayaCos xalebia~).<br />

- romeli sityvebiT gvamcnobs poeti saswavlo wlis dawyebas? (`awkrialda seqtemberi~,<br />

`mixmobs seqtemberi~).<br />

- `Tan momyveba bebos locva acremlebulTvalebians~, _ risi Tqma surs poets am<br />

sityvebiT? (bavSvs Zalian eZneleboda im adgilis datoveba, Tumca swavlis siyvarulma<br />

sZlia).<br />

amis Semdeg maswavlebeli moswavleebs usvams Sefasebaze orientirebul kiTxvebs: bavSvis ra<br />

Tvisebebma mogxiblaT? mogewonaT bavSvis moqmedeba? Tqven rogor moiqceodiT mis adgilze?<br />

moswavleebi msjeloben damoukideblad, gamoTqvamen da asabuTeben sakuTar azrs. aqve<br />

asruleben `samuSao rveulSi~ mocemul testebs (gv. 4).<br />

4. sityvis salaro<br />

leqsSi mocemuli ucnobi sityvebis (mixmobs, darebia,...) axsnasa da metyvelebaSi<br />

praqtikulad gamoyenebis mizniT moswavleebs daavaleT SearCion teqstidan saTanado<br />

sityvebi: zari skolisaken -------------------. Semodgomaze kargi --------------------. xolo sinonimebze<br />

muSaobisaTvis moswavleebs davaZebninebT teqstSi sityvebs _ vxedavdi, meZaxis<br />

msgavs sityvebs.<br />

amave gakveTilze Sesruldeba agreTve me-3 davalebac: gv. 5. miiRe axali sityvebi<br />

(pasuxebi: baR-venaxi, gogo-biWi, mTa-bari).<br />

mesame gakveTilze <strong>maswavleblis</strong> survilis mixedviT Sesruldeba kaligrafiuli samu-<br />

Sao: xelnaweri asos `r~ da sityvis `rZe~ wera.<br />

rveulis me-5 gverdis bolos darCenil adgils maswavlebeli gamoiyenebs Tavis<br />

Sexedulebisamebr.<br />

5. enobriv masalaze dakvirveba<br />

moswavleebi akvirdebian sityvis `mixmobs~ gansxvavebul Sinaarss mocemul winadadebebSi:<br />

`skolis zari swavlisaken mixmobs, bebo Cirs mixmobs~.<br />

gaTvaliswinebulia leqsis mixedviT winadadebebis Sedgenaze muSaoba, sityvaTa dalagebiT<br />

winadadebis miReba, sityvaSi xmovnebisa da Tanxmovnebis raodenobis garkveva. meore<br />

gakveTilze SevasrulebT `samuSao rveulSi~ mocemul me-1 da me-3 davalebebs, gv.4-5,xolo<br />

Sin dasawerad mivcemT me-2 davalebas. gv.4.<br />

am masalis gavlis Semdeg moswavle:<br />

II.2._ilustraciis mixedviT gamoTqvams varauds teqstis SesaZlo Sinaarsis Sesaxeb;<br />

akavSirebs mosmenil teqstSi asaxul ambavs pirad gamocdilebasTan;<br />

qmnis teqstis calkeuli epizodis ilustraciebs, asaTaurebs da gadmoscems maT<br />

Sinaarss.<br />

8


II. 3. _aRwers da axasiaTebs nacnob sagans (am SemTxvevaSi weliwadis dros - Semodgomas)<br />

TvalsaCino niSnebis mixedviT;<br />

II. 4. Tavisuflad amoicnobs nacnob sityvebs;<br />

damarcvliT kiTxulobs ucnob sityvebs;<br />

xmamaRla (mTliani sityvebiT an damarcvliT) kiTxulobs leqss<br />

cdilobs daicvas pauza sasven niSnebTan;<br />

agrZelebs sxvis mier dawyebul kiTxvas;<br />

poulobs da kiTxulobs teqstSi <strong>maswavleblis</strong> mier miTiTebul adgilebs.<br />

II. 7. xmamaRla kiTxvisas sworad gansazRvravs winadadebis sazRvrebs teqstSi, icavs<br />

pauzas;<br />

II. 8. yuradRebas aqcevs da iyenebs saxelmZRvaneloSi mocemul pirobiT niSnebs;<br />

cdilobs, ganmartos ucnobi sityvebi konteqstis mixedviT an mimarTavs maswavlebels<br />

/ mSobels;<br />

iyenebs <strong>wigni</strong>s sarCevs, teqstis Semdeg mocemul sityvaTa ganmartebebs;<br />

II. 10. wers da asaTaurebs mcire zomis martiv teqsts;<br />

pasuxobs kiTxvebs zepirad da Semdeg werilobiT;<br />

gadmoscems naxatiT miRebul STabeWdilebas;<br />

axasiaTebs misTvis nacnob sagnebsa da adamianebs.<br />

II. 12. kiTxulobs sakuTar nawers xmamaRla da asworebs SemCneul Secdomebs;<br />

amoiwers <strong>maswavleblis</strong> mier Casworebul formebs an mTlian winadadebas.<br />

gakveTilebis masala<br />

`brZeni ku~ (aRmosavluri zRapari);<br />

TxrobiTi winadadeba (3 sT)<br />

miznebi<br />

- literaturuli teqstis kiTxva da analizi<br />

- kritikuli azrovnebis ganviTareba<br />

- swori, Segnebuli, gamometyvelebiTi kiTxvis Cvevebis daufleba<br />

- leqsikuri maragis gamdidreba<br />

- martivi punqtuaciuri (`wertilis~ xmareba) Cvevebis formireba<br />

aqtivobebi<br />

- moswavleebi kiTxuloben da aanalizeben teqsts<br />

- gamoTqvamen da asabuTeben TavianT azrs<br />

- muSaoben wyvilebSi, gundurad, individualurad<br />

- euflebian da metyvelebaSi iyeneben axal leqsikur erTeulebs<br />

- varjiSoben winadadebis bolos wertilis dasmaze<br />

- weren<br />

9


1. kiTxvisaTvis mzadeba (gamowvevis faza)<br />

maswavlebeli ekiTxeba klass: _ ra aris sibrZne? (didi codna), _ rogor adamianze<br />

vityviT, brZenkaciao? (didi codnis mqone), _ Tqven romeli brZeni kacis darigebebi iswavleT?<br />

(iakob gogebaSvilis), _ rogor SeiZleba sibrZnis SeZena? (kiTxuloben da avseben<br />

saxelmZRvaneloSi mocemul sqemas _ gv. 6).<br />

2. teqstis kiTxva (Sinaarsis realizeba)<br />

maswavlebeli kiTxulobs teqsts pirvel pauzamde (pirveli ori abzaci). moswavleebs<br />

usvams kiTxvas: _ Tqveni varaudiT, SeinarCunebda Tu ara ku Segrovil sibrZnes? moswavleTa<br />

alternatiuli pasuxebis mosmenis Semdeg maswavlebeli ganagrZobs kiTxvas meore pauzamde<br />

(bolomde) da mimarTavs klass: gamarTlda Tu ara Tqveni varaudi? ratom? erTmaneTs udareben<br />

moswavleTa mier SemoTavazebul variantebsa da Tqmulebis versias.<br />

Semdgom etapze teqsts moswavleebi kiTxuloben nawil-nawil da <strong>maswavleblis</strong> daxmarebiT<br />

xsnian ucnob sityvebs: gamoqurTna _ guli gamouRo; naqurCali _ fuCeCi.<br />

swori kiTxvis gamomuSavebis mizniT maswavlebeli atarebs didaqtikur TamaSs `gabmulxar,<br />

Cito, maxeSi~ (jgufuri muSaoba). teqsts kiTxuloben nawil-nawil. roca erTi<br />

jgufis warmomadgeneli kiTxulobs, danarCeni jgufis wevrebi cdiloben SeamCnion kiTxvaSi<br />

daSvebuli Secdoma da gaasworon, razedac ewereba `+~. gaimarjvebs is jgufi, vinc<br />

met `+~-s daagrovebs.<br />

maswavlebeli klass usvams pirveli donis kiTxvebs, pasuxebs teqstidan amoikiTxaven<br />

(gamokrebiTi kiTxva): _ ra moifiqra kum? _ raSi darwmunda igi? _ ra gadawyvita man?<br />

_ ra darigeba misca moxucma? _ ratom daaxeTqa gogra miwaze?...<br />

3. teqstis analizi:<br />

iwyeba jgufuri muSaoba. maswavlebeli TiToeul jgufs Camourigebs baraTebs, romelzedac<br />

TiTo kiTxvaa (SekiTxvebi saxelmZRvaneloSia mocemuli, gv. 7.). jgufis TiToeuli<br />

wevri Sesabamisad gascems pasuxs dasmul kiTxvas. mosmenil pasuxebSi moswavleebs SeuZliaT<br />

koreqtivebis Setana.<br />

moswavleebi individualurad Semoxazaven `samuSao rveulSi~ (gv. 6) mocemul testebis<br />

pasuxebs (1 a, 2 b).<br />

Semdeg iwyeba nawarmoebis dasuraTeba da dasaTaureba (jgufebSi muSaoba):<br />

I suraTi _ kum sibrZnis Segroveba gadawyvita<br />

II suraTi _ ku sibrZniT savse gogris xeze dakidebas cdilobda<br />

III suraTi _ moxuci Wkvianur rCevas aZlevs<br />

IV suraTi _ kum gogra miwaze daaxeTqa da sibrZne gaifanta<br />

kiTxuloben da aanalizeben andazas.<br />

aqve SeiZleba SevTavazoT krosvordi (ixazeba dafaze), romelic unda Seivsos teqstSi<br />

gamoyenebuli sityvebiT:<br />

(pasuxebi: gza, moxuci, zurgi, kiseri, qveyana)<br />

10


4. sityvis salaro<br />

moswavleebi jer zepirad, Semdeg ki werilobiT varjiSoben axlad Seswavlili<br />

leqsikuri erTeulebis gamoyenebiT winadadebebis Sedgenaze.<br />

5. enobriv masalaze dakvirveba<br />

mesame gakveTilze enobriv masalaze muSaoba ZiriTadad winadadebas mieZRvneba. saxelmZRvaneloSi<br />

mocemul samuSaos asruleben wyvilebSi, arkveven winadadebaTa raodenobas,<br />

orsityvian winadadebas gadaakeTeben samsityvianad, oTxsityvianad SeamCneven, rom amiT azri<br />

ufro cxadi, naTeli gaxdeba. akvirdebian, rom winadadeba sityvebisgan Sedgeba, winadadebis<br />

bolos wertili iwereba. Sin Sesasruleblad miecemaT me-3 davaleba.<br />

me-3 gakveTilze Sesruldeba kaligrafiuli samuSao: xelnaweri asos _ `d~- da sityvis<br />

-`deda~- wera.<br />

Aam Temis gavlis Semdeg moswavle:<br />

II. 1. amoicnobs sametyvelo situaciis adresants (`werili bebias~: vin laparakobs<br />

_ SviliSvili), adresats (vis elaparakebian _ bebias) da saubris Temas (Txovna _ gaugzavnos<br />

xili);<br />

sametyvelo situaciisa da adresatis gaTvaliswinebiT SearCevs marTebul gamonaTqvams<br />

(rogor xar? / brZandebiT?);<br />

adresatis gaTvaliswinebiT warmarTavs etiketur dialogebs nacnob Temebze (Tavaziani<br />

Txovna an uari da a. S.).<br />

II.2._ilustraciis mixedviT gamoTqvams varauds teqstis SesaZlo Sinaarsis Sesaxeb;<br />

akavSirebs mosmenil teqstSi asaxul ambavs pirad gamocdilebasTan;<br />

qmnis teqstis calkeuli epizodis ilustraciebs, asaTaurebs da gadmoscems maT<br />

Sinaarss.<br />

gadmoscems mosmenili teqstis Sinaarss;<br />

agrZelebs sxvis mier dawyebul Txrobas;<br />

asaTaurebs teqsts;<br />

teqstze dafuZnebiT axasiaTebs personaJebs (garegnobas, Tvisebebs);<br />

gamoxatavs sakuTar damokidebulebas personaJebisa da maTi moqmedebis mimarT (momwons<br />

/ ar momwons, kargad moiqca / cudad moiqca; keTilia, gonieria da a.S.);<br />

II. 3. _aRwers da axasiaTebs nacnob sagans (am SemTxvevaSi _ rTvels) TvalsaCino<br />

niSnebis mixedviT;<br />

II. 4. Tavisuflad amoicnobs nacnob sityvebs;<br />

damarcvliT kiTxulobs ucnob sityvebs;<br />

xmamaRla (mTliani sityvebiT an damarcvliT) kiTxulobs leqss<br />

cdilobs daicvas pauza sasven niSnebTan;<br />

agrZelebs sxvis mier dawyebul kiTxvas;<br />

poulobs da kiTxulobs teqstSi <strong>maswavleblis</strong> mier miTiTebul adgilebs.<br />

II. 7. xmamaRla kiTxvisas sworad gansazRvravs winadadebis sazRvrebs teqstSi, icavs<br />

pauzas;<br />

11


II. 8. yuradRebas aqcevs da iyenebs saxelmZRvaneloSi mocemul pirobiT niSnebs;<br />

cdilobs, ganmartos ucnobi sityvebi konteqstis mixedviT an mimarTavs maswavlebels<br />

/ mSobels;<br />

iyenebs <strong>wigni</strong>s sarCevs, teqstis Semdeg mocemul sityvaTa ganmartebebs;<br />

II. 10. wers da asaTaurebs mcire zomis martiv teqsts;<br />

pasuxobs kiTxvebs zepirad da Semdeg werilobiT;<br />

gadmoscems naxatiT miRebul STabeWdilebas;<br />

axasiaTebs misTvis nacnob sagnebsa da adamianebs.<br />

II. 12. kiTxulobs sakuTar nawers xmamaRla da asworebs SemCneul Secdomebs;<br />

amoiwers <strong>maswavleblis</strong> mier Casworebul formebs an mTlian winadadebas.<br />

gakveTilebis masala<br />

miznebi<br />

`yvelaze Zvirfasi nayofi~ (bulgaruli zRapari);<br />

sityvaTa rigi winadadebaSi (3 sT)<br />

- literaturuli teqstis kiTxva da analizi<br />

- sakuTari azris gamoTqma da dasabuTeba<br />

- swori kiTxvisa da weris Cvevis ganmtkiceba<br />

- metyvelebis ganviTareba<br />

- gabmuli Txrobis Cvevis daufleba<br />

- winadadebaSi sityvaTa rigis garkveva<br />

aqtivobebi<br />

- moswavle kiTxulobs teqsts<br />

- aanalizebs da afasebs wakiTxuls<br />

- akeTebs saTanado daskvnebs da asabuTebs<br />

- eufleba da metyvelebaSi iyenebs axal leqsikur erTeulebs<br />

- varjiSobs kiTxvaSi, TxrobaSi, weraSi<br />

1. kiTxvisaTvis mzadeba (gamowvevis faza)<br />

moswavleebi akvirdebian saxelmZRvaneloSi mocemul suraTs. asaxeleben, romeli xilia<br />

daxatuli, romelia maT Soris yvelaze tkbili...<br />

jgufebis mixedviT moswavleebi rigrigobiT avseben dafaze mocemul asociaciur<br />

rukas:<br />

xilia<br />

erTgvari Sejibric SeiZleba dawesdes. gaimarjvebs is jgufi, vinc met xils daasaxelebs.<br />

12


2. teqstis kiTxva: Sinaarsis realizeba, wvdoma<br />

maswavlebeli teqsts kiTxulobs pauzebiT, yoveli pauzis Semdeg moswavleebma teqsti<br />

unda ganagrZon sakuTari interpretaciiT. mxolod amis Semdeg acnobs maswavlebeli klass<br />

avtoriseul variants. msjeloben, daemTxva Tu ara maTi varaudi teqsts. amas mosdevs<br />

moTxrobis nawil-nawil kiTxva da axali sityva-gamoTqmebis axsna: uxmo _ aq. dauZaxa; qisa<br />

_ fulis Sesanaxi parki, amzadeben qsovilisagan an tyavisagan; cisqveSeTi _ qveyana.<br />

faqtebze orientirebuli kiTxvebis mixedviT Catardeba gamokrebiTi kiTxva:<br />

- ra davaleba misca mamam Svilebs?<br />

- ra CaTvala yvelaze Zvirfas nayofad ufrosma vaJma?<br />

- ra moutana mamas SuaTana vaJma?<br />

- ra pasuxi gasca mamas umcrosma vaJma?<br />

- ra Tqva mamam bolos?<br />

aqve gaanalizdeba gamoTqma: `codna Tan dasdevs mcodnelsa~ (imuSaveben wyvilebSi).<br />

Seavseben `samuSao rveulebSi~ mocemul krosvords dav. #4 (pasuxebi: banani, ananasi, yurZeni,<br />

qoqosi, forToxali, leRvi).<br />

3. teqstis analizi<br />

maswavlebeli svams meore donis kiTxvebs (analizsa da sinTezze orientirebuls). moswavlem<br />

Tavad unda SeZlos wakiTxulis analizi da saTanado pasuxis mofiqreba.<br />

- visi saqcieli moewona mamas yvelaze metad? ratom?<br />

- am zRaparSi rasTan aris codna Sedarebuli?<br />

- risi nayofia codna?<br />

paralels gaavleben wina gakveTilze Seswavlil nawarmoebTan (`brZeni ku~), eZeben<br />

maT Soris msgavsebebsa da gansxvavebebs.<br />

moswavleebi `samuSao rveulSi~ Semoxazaven testebis swor pasuxs da asabuTeben, ra<br />

aris ZiriTadi am zRaparSi (swavlis mniSvneloba). maswavlebeli klass sTavazobs davalebas:<br />

daasaxelon 2 kiTxva, rac teqstis kiTxvisas gauCndaT da Caweron rveulebSi. Sin<br />

Sesasruleblad miecemaT me-3 davaleba (`samuSao rveuli~, gv. 9): amoweron teqstidan is<br />

winadadebebi, romlebSic Cans mwerlis saTqmeli.<br />

4. sityvaTa salaro<br />

teqstidan axlad Seswavlili sityvebiT: cisqveSeTi, qisa, uxmo _ moswavleebi adgenen<br />

winadadebebs.<br />

imuSaveben mocemuli sityvebis _ uxmo, cisqveSeTSi _ msgavsi mniSvnelobis sityvebiT<br />

Secvlaze (sinonimebze muSaoba).<br />

Sin Sesasruleblad miecemaT davaleba #2 (Seadgine winadadebebi sityvebis _ `nayofi~,<br />

`codna~ gamoyenebiT.)<br />

(yvela es samuSao sruldeba mesame gakveTilze).<br />

5. enobriv masalaze dakvirveba<br />

wyvilebSi sruldeba saxelmZRvaneloSi mocemuli davaleba (gv. 9) `mocemuli sityvebi<br />

ise daalageT, rom winadadebebi miiRoT~. sityvebis dalagebiT miiReben oTx winadadebas.<br />

(pasuxebi: mefem Svilebs yvelaze Zvirfasi nayofis motana sTxova. ufrosma da SuaTanam<br />

xili moarTves. umcrosma iswavla da codna SeiZina, mamam umcrosi vaJi Seaqo). gamoaqvT<br />

daskvna:<br />

sityvebi winadadebaSi garkveuli rigiT aris dalagebuli.<br />

asruleben weriT samuSaos _ gadaiwereT da dasviT wertili. aRniSnuli davalebebi<br />

13


mesame gakveTilze sruldeba (davaleba #1).<br />

Sin Sesasruleblad eZlevaT: gaagrZeleT zRapari.<br />

Sesruldeba kaligrafiuli samuSao: xelnaweri asos _ l _ wera calke da sityvaSi<br />

`lali~.<br />

Aam Temis gavlis Semdeg moswavle:<br />

II. 2. ilustraciis mixedviT gamoTqvams varauds teqstis SesaZlo Sinaarsis Sesaxeb;<br />

gadmoscems mosmenili teqstis Sinaarss;<br />

monawileobs personaJis, obieqtis an movlenis jgufur daxasiaTebaSi;<br />

qmnis teqstis calkeuli epizodis ilustraciebs, asaTaurebs da gadmoscems maT<br />

Sinaarss.<br />

II. 3.<br />

ganarCevs winadadebis modalobebs (Txroba, kiTxva, Txovna, natvra, brZaneba) da warmoTqvams<br />

maT Sesabamisi intonaciiT;<br />

II. 4. Tavisuflad amoicnobs nacnob sityvebs;<br />

damarcvliT kiTxulobs ucnob sityvebs;<br />

agrZelebs sxvis mier dawyebul kiTxvas;<br />

poulobs da kiTxulobs teqstSi <strong>maswavleblis</strong> mier miTiTebul adgilebs.<br />

II. 6. ganarCevs dialogs da Txrobas; moiZiebs replikebis avtorebs; poulobs teqstis<br />

konkretul monakveTSi ilustraciis Sesabamis epizods.<br />

II. 7. xmamaRla kiTxvisas sworad gansazRvravs winadadebis sazRvrebs teqstSi, icavs<br />

pauzas; ganarCevs da asaxelebs personaJis damaxasiaTebel sityvebs Sinaarsobrivi TvalsazrisiT.<br />

II. 8. iyenebs teqstis Semdeg mocemul sityvaTa ganmartebebs; gamoyofs miTiTebul<br />

an saWiro abzacs, teqstis dasawyissa da dasasruls.<br />

II. 10. pasuxobs kiTxvebs zepirad da Semdeg werilobiT; axasiaTebs misTvis nacnob<br />

sagnebsa da adamianebs. marTebulad iyenebs TxrobiT da kiTxviT winadadebebs da winadadebebis<br />

bolos svams saTanado sasven niSnebs.<br />

II. 12. kiTxulobs sakuTar nawers xmamaRla da asworebs SemCneul Secdomebs; amoiwers<br />

<strong>maswavleblis</strong> mier Casworebul formebs an mTlian winadadebas.<br />

14

Hooray! Your file is uploaded and ready to be published.

Saved successfully!

Ooh no, something went wrong!