02.01.2015 Views

sensaciuri interviu adamianTan, romelic lopotis specoperaciaSi ...

sensaciuri interviu adamianTan, romelic lopotis specoperaciaSi ...

sensaciuri interviu adamianTan, romelic lopotis specoperaciaSi ...

SHOW MORE
SHOW LESS

You also want an ePaper? Increase the reach of your titles

YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.

24 saerTo gazeTi #38 (222), 5-11.IX, 2012 w.<br />

mogzauroba<br />

samSobloSi<br />

mas Semdeg, rac baraleTiswylisa<br />

da misi Senakadebis mimdebare<br />

sanaxebi SemoviareT, dasavleTiT<br />

unda gadavinacvloT da WobareTiswyals<br />

avyveT. am patara mdinares<br />

sofel alastanTan TeTrobiswyali<br />

uerTdeba, romelsac meorenairad<br />

gokioswyali hqvia, mis napirze<br />

mdebare amave saxelwodebis soflis<br />

msgavsad. gokios zeviT sofeli<br />

aRar arsebobs da amdenad xandodan<br />

mdinaris ayolebaze sul ra-<br />

Rac 8 km-gvaqvs gasavleli.<br />

* * *<br />

xando somxebiT dasaxlebuli<br />

erT-erTi didi sofelia javaxeT-<br />

Si. ori saukunis winaT aq qarTvelebi<br />

cxovrobdnen da es leqsic<br />

maTi naTqvamia: `faSa Camoxta xandosa,<br />

xandosa gana nijgorsa, kargisa<br />

maspinZlisasa xan mawons<br />

sWams da xan dosa~. SeiZleba vifiqroT,<br />

rom soflis saxelwodeba<br />

swored am `xan dosa~-gan mimdinareobs,<br />

magram am saxelwodebis<br />

sofeli da xevi xom fasanaurTan<br />

axlosac gvxvdeba! arsebobs kidev<br />

erTi xando, <strong>romelic</strong> TrialeTSia<br />

da rogorc amboben javaxeTis xandodan<br />

wasuli xalxis daarsebulia.<br />

XVIII saukunis dasawyisSi<br />

osmalos monobaSi yofnas Triale-<br />

Tis im monakveTSi dasaxleba umjobinebia<br />

aqaur qarTvelobas,<br />

radgan igi gujareTis xeobis patron<br />

ciciSvil-avaliSvilebs ekuTvnodaT<br />

da qarTlis samefos iurisdiqciaSi<br />

Sedioda. amTaviTve<br />

getyviT, rom qarTvelebi dRes<br />

iqac aRar cxovroben.<br />

javaxeTis xandos, iseve rogorc<br />

zeganis kideze Sefenil sxva<br />

soflebs, faravniswylis xevSi<br />

orokoebi (terasebi) Caudis da<br />

imaze migvaniSnebs, rom Zveli sofeli<br />

am teritoriaze iyo. mis mezoblad,<br />

aRmosavleTiT, aris meore<br />

nasoflari griala, sadac X<br />

saukunis mozrdili naeklesiari<br />

dRemdea SemorCenili. igi Tlili<br />

qviTaa nagebi, Tumca gare perangi<br />

Sida perangze ufro faqizia.<br />

axali da Zveli xandos mijnaze<br />

dgas wminda giorgis X saukunis<br />

saydari. aqaur somxebs eklesiis<br />

samxreTi garSemosavleli ise<br />

uxeirod ganuaxlebiaT, rom saer-<br />

To proporciebidan sruliad amovardnilia,<br />

_ karibWis TaRebis bazisad<br />

azbestis sakanalizacio milia<br />

gamoyenebuli da kapitelic<br />

ugulebelyofilia.<br />

taZarSi SevdivarT. sakurTxevlis<br />

iataki SemkeTeblebs mkveTrad<br />

aumaRlebiaT da somxur yaidaze 3-<br />

safexurTiani qvis kibe miudgamT.<br />

sakurTxevlis win dgas 3 metrze<br />

maRali qvajvari, <strong>romelic</strong> erTian<br />

qvaSia gamokveTili. es qvajvari<br />

adre Suaze gadatexili egdo taZris<br />

gareT, axla ki gaumTelebiaT,<br />

eklesiaSi SeutaniaT da Zvel postamentze<br />

SemoudgamT. me da operatori<br />

sozar gulbani swored am<br />

qvajvars vaTvalierebT, roca ta-<br />

fesvis<br />

wuxili<br />

tye-javaxeTi<br />

ZarSi nasvami mamakaci<br />

Semodis da gveCxubeba.<br />

rogorc mere gairkva,<br />

igi soflis kalatozi<br />

yofila. igi<br />

jer jvarze migvaniSnebs,<br />

mere sakuTar<br />

Tavze da gahyviris:<br />

`xaCkar!... xaCkar! armianski!...~<br />

xaCkari qva-<br />

Si gamokveTili somxuri<br />

qvajvaria, aseTi<br />

jvrebi aqa-iq marTlac<br />

gvxvdeba CvenSi,<br />

magram erTi, rom yvela<br />

maTgani gviandelia<br />

da meorec, maT<br />

sxva forma aqvT. am<br />

xepres Cvenc ubirebi<br />

vgonivarT da gvatyuebs.<br />

sxva gza ar damrCenia,<br />

jvris postamentTan<br />

mimyavs, romelzec<br />

xaris uZvelesi<br />

gamosaxulebaa. ufro<br />

metic, SemiZlia gareT gaviyvano<br />

da taZris kedlebSi organ<br />

Cadgmuli is filebi vaCveno, romlebzec<br />

ZvelqarTuliT amokveTili<br />

sityvebia, magram vatyob, ase<br />

ar ivargebs. kalatozs es damwerloba<br />

somxuri hgonebia da `restavraciis~<br />

dros amitom gafrTxilebia,<br />

axla ki, simarTle rom gaigos,<br />

vinicis, ras moswevs am qvebs.<br />

erT qvaze weria: `qriste Seiwyale<br />

samxarai...~ meoreze _ `q.<br />

SewevniTa RmrTisaiTa, meoxebiTa<br />

wmidisa...~<br />

taZris ezoSi somxeTidan mosuli<br />

mlocveli qalebi Semodian<br />

da Sesawiri mamali SemohyavT,<br />

romlis dakvlasac, albaT, es yovlismcodne<br />

kalatozi iTavebs...<br />

xandodan gzas CrdiloeTiT,<br />

varevnisken vagrZelebT. varevanSi<br />

Zveli eklesiisa mxolod arqitravia<br />

gadarCenili, <strong>romelic</strong> Rrmad<br />

Camjdara miwaSi. balavarze Semor-<br />

Cenili asomTavruli warwera<br />

mkvlevarebma ase waikiTxes: `saxeliTa<br />

RmrTisaiTa daidga es balavari<br />

xelTa codvilisa ioanes da<br />

gabrielisaTa. qoronikoni iyo sm<br />

(e.i. 240 anu 1020 w.).~ varevanSi<br />

adre marTlmadidebeli da kaTolike<br />

qarTvelebi cxovrobdnen,<br />

romelTac frangebsac uwodebdnen.<br />

amas erTi xalxuri leqsic mowmobs:<br />

`varevani mosavliTa Tumca<br />

zogjer naqebia, qarTvelebica saxloben,<br />

ufro meti frangebia~.<br />

marTlmadidebeli qarTvelebis<br />

nacvlad, romlebic osmalosagan<br />

sastik devnas ganicdidnen, XIX<br />

saukuneSi somxebi dasaxldnen.<br />

varevnidan alastnisken mimavlebma<br />

gzidan marjvniv da Sors<br />

borcvze Semomdgar nagebobas mivapyariT<br />

mzera.<br />

_ es vardiscixea, _ gveubneba<br />

Cveni megzuri da koTelieli maspinZeli<br />

emzar xuciSvili, _ magram<br />

sinamdvileSi cixe ki ara, saydaria.<br />

adre aq sofeli iyo, <strong>romelic</strong><br />

ori saukunis winaT aiyara,<br />

mas Semdeg verana gaxda. vnaxoT<br />

gzidan gadavuxvieT.<br />

eklesiis garSemo, sakmao far-<br />

Tobze sul Zveli yoreebi da nafuZrebia.<br />

or-sam adgilze marcvleulis<br />

xaroebic gvxvdeba. Cans,<br />

Ronieri sofeli iyo. eklesiasac<br />

galavnis nayorali gasdevs, romlis<br />

qvis kari iqve gdia. taZari<br />

Tlili qviTaa aSenebuli da ganvi-<br />

Tarebuli Suasaukuneebis nagebobas<br />

hgavs. interierSi yuradRebas<br />

xandos eklesia qarTuli warweriT da vardiscixis naeklesiari<br />

iqcevs sakurTxevlis absidSi gamokveTili<br />

ori Zalian maRali,<br />

Rrma da samkuTxa niSi. aseTi ram<br />

umetesad jvar-gumbaTovani taZrebis<br />

fasadur gaformebaSi gvxvdeba.<br />

ukamarod darCenili taZris kedlebi<br />

garedan erTianad tyviebiTaa<br />

dacxriluli. es 1828 wels javaxeTSi<br />

mimdinare ruseT-osmaleTis<br />

omis gamoZaxilia. rogorc Cans,<br />

mitovebuli eklesia erT-erTma<br />

mxarem gamoiyena sangrad. samxreT<br />

fasadze, am natyviarTa Soris, mo-<br />

Cans qarTuli asomTavruli warweris<br />

fragmenti: `saxeliTa RmrTisaiTa,<br />

meoxebiTa...~ amave kedlis<br />

siaxloves verZis formis ramdenime<br />

saflavis lodia.<br />

vardiscixidan ZiriTad gzas<br />

vubrundebiT da alastanSi SevdivarT,<br />

<strong>romelic</strong> WobareTiswylis napirzea<br />

gaSenebuli. es sofeli la-<br />

Sa-giorgis saxeliTan aris dakavSirebuli<br />

da istoriuli sabuTebis<br />

Tanaxmad Tamaris sicocxleSi saufliswylo<br />

mamuls warmoadgenda.<br />

amis gamo laSa-giorgis zogjer<br />

alastnelis zedwodebiTac moixseniebdnen,<br />

xolo daviT-ulus _<br />

alastnelis Zed. iv. javaxiSvilis<br />

mosazrebiT, SemdgomSi laSa-giorgim<br />

Tavis meuRles, daviT-ulus dedas<br />

(axaSnel susana miwobliZes)<br />

gadasca sacxovreblad. Tumca aqve<br />

isic unda iTqvas, rom susana, Ziri-<br />

Tadad, fSavSi cxovrobda da xar-<br />

WaSanSia dakrZaluli.<br />

amJamad alastanSi mxolod ka-<br />

Tolike somxebi cxovroben, romelTac<br />

XIX saukuneSi didi darbazuli<br />

eklesia augiaT. swored am<br />

eklesiis win dgas aseve darbazuli,<br />

oRond gacilebiT mcire zomis,<br />

Zveli marTlmadidebluri ta-<br />

Zari. aTi saukunis winandel ostats<br />

taZris faqiz perangze uamravi<br />

apotropiuli niSani _ umetesad<br />

bolonuri jvrebi amoukve-<br />

Tia. nagebobis kamara-saxuravi karga<br />

xnis winaT Camongreula da misi<br />

mimxedi aRaravinaa. taZars gar-<br />

Semo vuvliT, magram veranairad<br />

ver SevdivarT, erTaderTi kari<br />

uzarmazari daJanguli boqlomi-<br />

Taa Carazuli, gasaRebi ki vis<br />

aqvs, aravin icis. arc imaSi gvexmareba<br />

vinme, rom taZars kibe mivadgaT<br />

da zevidan CavixedoT. er-<br />

Ti sityviT, pirdapir ver gveubnebian,<br />

magram migvaniSneben, rom aq<br />

araferi gvesaqmeba. xandoelebisa<br />

ar iyos, amaTac minda gavagebino<br />

Tu ra weria qarTuli asomTavruliT<br />

eklesiis aRmosavleT kedelze<br />

da visi agebulia igi, magram<br />

saidumlos arc amjerad vamxel.<br />

ori warwera aseTia: `ese me no-<br />

Selman davde quai~, `ese me daCim<br />

davsui, saolis Zeman~.<br />

alastnidan CrdiloeTiT, erT<br />

kilometrSi, kidev erTi didi sofeli<br />

gokioa, saidanac momdinareobs,<br />

savaraudod, gokielTa gvari.<br />

es sofelic somxuria dRes,<br />

oRond 5 qarTuli ojaxic cxovrobs<br />

_ oTxi zazaZeebis da erTic<br />

tabataZeebis. karga xnis winaT<br />

swored tabataZeebis ojaxis ufrosma,<br />

batonma amiranma aRmoaCina<br />

sakuTari saxlis gverdiT erTi<br />

CuqurTmiani qva. mas danarCeni qar-<br />

Tvelebic mieSvelnen, miwas zedapiri<br />

frTxilad moxsnes da adre-<br />

Suasaukuneebis eklesiis naSTi gamoaCines.<br />

igi, savaraudod, sameklesiani<br />

taZari yofila. yuradRebas<br />

iqcevs e.w. bunikiani bolonuri<br />

jvari da guTnisdedis saflavis<br />

qva.<br />

vaxuSti batoniSvili wers:<br />

`gokia ars qalaqi mcire, mosaxleni<br />

arian mesxni, somexni da uriani<br />

vaWarnni~. ivane rostomaSvilis<br />

TqmiT, gokioSi 7 eklesia yofila<br />

adre, magram dRes yvela dangreulia.<br />

...miviwyebuli xando, vardiscixe,<br />

alastani, gokio... vzivar axla<br />

naeklesiaris lodze da vfiqrob:<br />

vin var axla me pasuxad Camesmis:<br />

`beber xes hgavxar, sasxlaviT<br />

xelSi vdgavar da gacli gadamxmar<br />

totebs, mistiris fesvi gardasul<br />

dReebs da msxmoiare warsulze<br />

godebs~...<br />

gela qoqiaSvili<br />

avtoris fotoebi<br />

alastnis eklesia warweriani qviT da gokios erT-erTi saflavis lodi

Hooray! Your file is uploaded and ready to be published.

Saved successfully!

Ooh no, something went wrong!