El Consejo Vasco del Movimiento Europeo (1951-2001) - Eurobask
El Consejo Vasco del Movimiento Europeo (1951-2001) - Eurobask
El Consejo Vasco del Movimiento Europeo (1951-2001) - Eurobask
You also want an ePaper? Increase the reach of your titles
YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.
EL CONSEJO VASCO DEL MOVIMIENTO EUROPEO / EUROPAKO MUGIMENDUAREN EUSKAL KONTSEILUA (<strong>1951</strong>-<strong>2001</strong>)<br />
Europako Federazioaren aldeko Euskal Kontseiluaren azken berrogeita hamar<br />
urte hauetako ibilbidea izango dugu, lan honetan, aztergai nagusia eta aipatutako<br />
gertakarietatik abiatuko gara, gainera. Esan bezala, <strong>1951</strong>n eratu zuten formalki eta,<br />
gerora, beste izen bat hartu zuen: Europako Mugimenduaren Euskal Kontseilua. Beraz,<br />
zehatz-mehatz landuko ditugu kontseilu horren inguruko xehetasunak: iturburuak,<br />
sorrera, bilakaera, oinarrizko printzipioak, helburuak, kideak, egitura, Espainiako<br />
Kontseilu Federalean betetako lekua, Europako Mugimenduaren ekitaldietan izandako<br />
partaidetza eta, azkenik, zertan den gaur egun eta zein jarduera antolatzen dituen.<br />
Dena den, Euskal Herria berrogeita hamar urte horiek (<strong>1951</strong>-<strong>2001</strong>) baino lehenago<br />
hasi zen federalismo eta europeismo garaikideari ekarpenak egiten. XX. mendearen<br />
hasieran eman ziren lehen urratsak eta, beraz, hastapen horiei buruzko balorazioa ere<br />
egingo dut. Euskal Herrian, hamarreko hamarkadatik aurrera, oso ongi hartu zituzten<br />
ideia federalistak eta proiektu europeistak. II. Mundu Gerraren garaian sortutako teoriek<br />
eta antolamendu-ekimenek ere oso harrera ona izan zuten hemen. Funtsezko deritzot,<br />
bestalde, <strong>1951</strong>ren aurretiko gorabeherak aztertzeari eta, ildo horretan, berrogeiko<br />
hamarkadaren bigarren erdiko jarduerei buruzko balorazioa egingo dut. Atzerrian<br />
bideratutako jarduerak ditugu guztiak. Honako hauek dira bereziki aipatzeko modukoak:<br />
lehenbizi, Euskal Mugimendu Federalista sortu zuten, gero Federalisten Europar<br />
Batasunean sartu ziren, Hagako Batzar Europarrean ere hartu zuten parte eta, azkenik,<br />
Europako Mugimenduaren Espainiako Kontseilu Federala sortzen lagundu zuten.<br />
Dokumentu historiko ugari erabili ditut, baina bi artxibo azpimarratu behar ditut.<br />
Batetik, «Irujo fondoa» (IF): Manuel Irujori buruzko agiriak eta liburuak ditu.<br />
Irujo, EAJren burukide nagusietakoa, Eusko Jaurlaritzaren kolaboratzaile izan zen,<br />
hainbat aldiz izendatu zuten Espainiako errepublikaren gobernuko ministro eta eragin<br />
handia izan zuen euskal erakunde europeista eta federalistetan ere. Eusko Ikaskuntzaren<br />
Euskal Herriko historia garaikideari buruzko dokumentazio-zentroan (Donostian) daude<br />
aipatutako agiriak eta liburuak 1 .<br />
Bestetik, Euskal Abertzaletasunari buruzko Artxibo Historikoaren (EAAH),<br />
fondoak. Sabino Arana Fundazioan daude, Artean. Fondo horiei esker, zuzeneko<br />
1 Catálogo <strong>del</strong> Archivo Manuel de Irujo. Guerra y exilio (1936-1981) lan bikaina irakurtzea komeni<br />
da. Honako hauek dira egileak: JIMENEZ DE ABERASTURI, Juan Carlos (koord.), BARRUSO, Pedro,<br />
LARRAÑAGA, Miguel, eta LEMA, Jose Angel. Eusko Ikaskuntzak argitaratu zuen 1994an, Donostian, eta<br />
2 liburuki ditu. «<strong>Consejo</strong> Federal <strong>del</strong> <strong>Movimiento</strong> <strong>Europeo</strong>» ataleko materialak erabili ditut, baina beste<br />
kaxa eta espediente batzuetako aipamenak ere egin ditut.<br />
50