30 <strong>saerTo</strong> <strong>gazeTi</strong> #18 (202), 11-17 aprili, 2012 w.zogierTi tiranozavriTeTri da fumfula iyoCineTis Crdilo-aRmosavleTiT liaoninisprovinciaSi gansakuTrebuli aRmoCena gaake-Tes. napovni iqna tiranozavris monaTesaveuzarmazari mtacebeli monstris ConCxi, romelic,savaraudod, frTiani iyo. es saSineleba125 mln. wlis win cxovrobda, iwonidaTiTqmis naxevar tonas da 9 metri sigrZnisaiyo, anu oTxsarTulini korpusis simaRlis.dinozavrs Yutyrannus Huali daarqves, racTargmanSi niSnavs `lamazi tirani frTebiT~.profesori siu sini aRniSnavs, rom esmtacebeli yvelaze ufro didi frTebiani tiranozavriamaT Soris, rac aqamde iyo aRmo-Cenili._ maT frTebi hqondaT ara iseTi, rogorcdRevandel frinvelebs, aramed Zalian rbilipatara wiwilasaviT RinRilebiT dafaruli.kanadeli paleontologi doqtori korvinsalivani aRniSnavs, rom `tirans~ frTebifrenisTvis ar hqonia, aramed imisTvis, romgamTbariyo. is gamyinvarebis periodis macxovrebelia.mecnierebi sxva hipoTezasac ganixilaven.frTebi saWiro iyo sawinaaRmdego sqesis gasarCevad.magram iyvnen Tu ara tiranozavrebiTanamedrove frinvelebis winaprebi? amaze kamaTimimdinareobs, magram saqme imaSia, romdinozavrebis umetes nawils hqonia frTebi,maT Soris Zlier mtaceblebsac.CineTSi `yinuliskaci~ cxovrobsCineTSi cxovrobsadamiani,romelsac SeuZlia120 gradusC yinvaSic icuraos.am kacsczin sunxao hqvia.is Tavis mewyvilesTanCenkecaisTan erTadaTasobiT mayurebelsda morigeeqimebisTandaswrebiT 119 wuTi Cawva yinuliT savse abazanaSi. am rekordiTmaT ajobes holandiel vima xofs, romelmac analogiursituaciaSi 115 wuTs gaZlo. xofi imiTac aris cnobili,rom man maraTonul rbolaSi fineTs Semourbina, xolo everestzeerTi SortiT avida, Tumca es `tansacmelic~ ki bolomdever mihyva, gzaze SemoefliTa.iTvleba, rom adamiani wylis siRrmeSi 10 gradusze qvemoT30-60 wuTis Semdeg gonebas kargavs, xolo 1-2 saaTis merekvdeba kidec. Tu wylis temperatura nuls qvemoTaa, gonebisdakargva 15 wuTSi xdeba, sikvdili ki 15-60 wuTis ganmavloba-Si dgeba.15 wlis ganmavlobaSimxolod qaTmisxorcs Wamda17 wlis birmingemelisteisi irvinisaavadmyofoSi masSemdeg moxvda, racgulyra daemarTa samuSaoze.aRmoCnda,rom gogona mZimediyo daavadebuli, daes gamowveuli iyoaraCveulebrivi daaranormaluri kvebiT.ori wlis steisi miirTmevdamxolodqaTmis nawarms dacxovrebaSi arasdros hqonda gasinjuli araviTari bostneulian xili.gogona saavadmyofoSi sunTqvis ukmarisobis gamo daawvinesda mas anemiis diagnozi dausves. eqimebi aRniSnaven, rom es mxoloddasawyisia. Tu gogona racions ar Secvlis, male mokvdebakidec. mas gaurTuldeba gulis daavadebebi, daemarTeba insultian kibo.vitaminebis naklebobis gamo steisis specialur ineqciebsukeTeben.`ar vicodi, ra meqna: rodesac eqimi saavadmyofoSi steisiseubneboda, rom Tu qaTmis xorcis Wamas kvlav gaagrZelebda, vericocxlebda or weliwadze met xans, magram mas sxva sakvebismiReba ar SeuZlia, _ wuxs steisis 39 wlis deda.gogona ambobs, rom man qaTmis nawarmis Wama ori wlidan daiwyo,mas Semdeg, rac dedam is `makdonaldsSi~ waiyvana. im dRidanigi ise SeeCvia am sakvebs, rom uaris Tqma, ubralod, aRarSeuZlia. mas sxva sakvebis miRebis survilic ara aqvs.eqimebis sityvebiT, steisis organizms aklia rkina, kalciumi,vitaminebi da aucilebeli cximebi.ojaxis sxva wevri, steisis umcrosi da irvini Cveulebrivadikvebeba.qali Tmis saRebavma moklayaragandaSi 31 wlis qalbatonis sikvdilismizezi Tmis saRebavi gaxda. rogorciuwyebian, mas guli gauCerda. eqimebis varaudiT,alergiul fonze moxda Tavis kanis Se-Supeba, Semdeg igive simptomebi tvinzec gadavida,ramac sikvdili gamoiwvia. naTesavebiiuwyebian, rom gardacvlili am saRebaviTmudmivad iRebavda Tmebs, magram, amjerad, Taviskani gansakuTrebiT gauwiTlda, Semdeg siwiTlesaxezec gadauvida. sxeulis temperaturamsagrZnoblad moimata. gamoiZaxes saswrafodaxmarebisjgufi, magramqalbatoni saavadmyofoSigadayvanisasgzaSi gardaicvala.aRmoCnda, romsaRebavi iaffasianbazrobaze hqondaSeZenili, axlaspecialistebi ikvlevenim nivTierebebs,rac, savaraudod,am saRebavisSemadgenlobaSiSeiZlebodayofiliyo.Tmis saRebavisadmialergia arcTu ise iSviaTi SemTxvevaa.daaxloebiT igive SemTxveva moxda britaneT-Si. ingliseli eqimebi amaod cdilobdnen 22wlis zoi vernonis gadarCenas. gogonam Tmapopularuli cnobili firmis saRebaviT Sei-Reba. eqimebi aRniSnavdnen, rom msgavsi SemTxvevamosmenilic ar hqondaT. pacientma saavadmyofoSisami dRe dahyo da am xnis ganmavlobaSimisi saxe dafaruli iyo wiTeli feriswylulovani buStukebiT, mxedveloba mkveTradhqonda daqveiTebuli. gogona irwmuneboda,rom yvelaferi ise gaakeTa, rogorc saRebavisinstruqciaSi iyo miTiTebuli da gaike-Ta kidevac testi alergiaze im diliT, rocaTmis SeRebvas apirebda. meore dRes man gawiTlebulisaxiT gaiRviZa, momdevno dRes kisiwiTle yelzec gadauvida da wiTeli wylulebiTdaefara.meSinoda, radgan wylulebi Zalian mtkivneuliiyo, ar msurda, vinmes davenaxe, ver gamovdiodiquCaSi, vfiqrobdi, yvelaferi TavisiTgaivlis-meTqi,magram ufro daufro cudad vxdebodi.mere saavadmyofoSiwamiyvanes._ ambobda gogona.britaneli medikosebikideverT SemTxvevazehyvebian, roca qalbatoniTmis SeRebvisSemdeg Tanda-Tan gamelotda,Tavi gausivda damiiRo msxlisforma. WaRara TmisSesaRebad paulapratma saRebaviiyida, ris Semdegac mZime alergiuli Soki miiRo.qalbatonma Tma muqi feris saRebaviT SeiReba.male saxe gausivda, Tvalebi gaudidda,quTuToebi Camoezarda da droebiT dabrmavda.Tavis kani gadaeWima, dauskda da iqedansiTxem daiwyo dena.saavadmyofoSi miyvanisTanave paulas pirveladidaxmareba aRmouCines, ramdenimeTvianimkurnalobis Semdeg paulas normaluri garegnobadaubrunda.egvipteSi unikaluri samarxi aRmoaCinesarqeologebma egvipteSi uZveles qalaqSi ormagi samarxi aRmoaCines feradi freskebiT. mecnierebiirwmunebian, rom es samarxi yvelaze Zvirfasia maT Soris, rac aRmoCenilia. uZveles nekropolisSisaharaSi, kairosTan axlos aRmoCenil am samarxSi yvelaze meti freskaa warmodgenili.egviptis umaRlesi sabWos generaluri mdivani zaxi xavasi amtkicebs, rom samarxis asaki 4300 welia.xolo saflavi miekuTvneba didi sasaflaos erT nawils, romelic, savaraudod, qviSam dafara.samarxs ori kari aqvs, oriveze gamosaxulia adamiani, mama da vaJiSvili, romlebic teqstebisgadamwerlebad muSaobdnen faraon pepi II-Tan, meeqvse dinastiis faraonTan. mecnierebi amtkiceben,rom naxatis saRebavebi ise gamoiyureba, TiTqos guSin daexatoT. vaJiSvilis samarxi ZvelTaganvegauZarcvavT, ase rom iq sagulisxmos verafers miakvlies.mecnierebis mtkicebiT, pepi II taxtze avida 6 wlis asakSi da mmarTvelobda TiTqmis 100 weli.ase Tu SevxedavT, pepi II-s Zalaufleba msoflio istoriaSi yvelaze xangrZlivi mmarTvelobayofila.
#18 (202), 11-17 aprili, 2012 w.<strong>saerTo</strong> <strong>gazeTi</strong>31krasnodaris mxareSi, tamanSi, arqeologebmaantikuri xanis namarxi aRmoaCinesda qalTa samarxebSi gvelisConCxebic ipoves.araCveulebrivi akropoli artuSenissamarxi ekuTvnis VI s. Cvens wel-TaRricxvamde. aq, savaraudod, pontoeliberZnebi cxovrobdnen. `moedani, sadacadgilobrivebi purs Tesavdnen 20heqtars moicavda, magram xalxi arcise bevri iyo. ubralod, 5 weliwadserTi da igive adgilas cxovrobdnen,Semdeg gadasaxldebodnen sxva adgilebSi~._ acxadebs eqspediciis xelm-ZRvaneli. samarxSi aRmoCenilia uZvelesiiaraRebi, samkaulebi, keramikisnakeTobani, magram sensaciuri aq isaris, rom adamianis gverdiT gvelisConCxic iqna aRmoCenili. reptilia esvenadasaflavebulis fexebTan laTinuriasobgera S-is magvarad. STabeWdilebarCeba, rom is aq specialurad Caasvenes._ amboben arqeologebi. dasawyisisTvisamaze yuradReba ar gagvimaxvilebia.vifiqreT, gveli SemTxveviTmoxvda iq, magram Cvens mier aRmo-ra aqvT <strong>saerTo</strong> gvelsa da qals?Cenil 7 samarxSi igive suraTi dagvxvda_ micvalebulis fexebTan gvelisConCxi S-is formiT ido. saflavebSi,ZiriTadad, qalebia Casvenebuli 15-dan30 wlamde. Cans, yovelive amas mistiuridatvirTva hqonda.istorikosebisTvis cnobilia, romuZveles saberZneTSi arsebobda gveliskulti. Tvlidnen, rom is iyo saiqiocxovrebis mcveli. am samarxebSi aRmo-Cenili gvelis ConCxebi mecnierebismtkicebiT, adamianebis sulebis gamcilebladiTvlebodnen saqios gzaze.rac Seexeba aso-bgera S-s, es niSnavsreptiliis mdgomareobas moqmedebaSi.magram ratom aris msgavsi ram sxvaganacaRmoCenili? erTaderTi adgili,sadac aseTi tipis samarxi aRmoaCinesuZvelesi samarxebia Sua aziaSi.mkvlevarebi miiCneven, rom imdroindelcivilizaciaSi qals gansakuTrebuliroli hqonda. Tu zogierTebiqals mxolod ojaxis diasaxlisad moiazrebdnen,zogierTebi, magaliTad,sindebi, qalebs armiis mTavarsardlebadniSnavdnen.sindebis tradicia aRmosavlurkulturebSi ganivrco. xolo gveliskulti erT-erTi uZvelesia msoflio-Si. legendebis mixedviT, gansakuTrebuliastraluri meTodebis Sedegad SesaZlebeligaxda gvelisa da adamianisgonebrivi gasaubreba, riTac adamianigonebiT gahveboda gvelis samyarosgzas idumalebisken. razec isini iRebdnenpasuxebs TavianTi cxovrebis amouxsnelkiTxvebze.rac Seexeba saflavebSi aRmoCenilgvelebs. SesaZlebelia, es yofiliyoritualuri procesis Sedegad daRupuliqalebis saflavebis mcvelebi. saflavebSixom mxolod axalgazrda qalbatonebiiyvnen dasaflavebulni? savaraudod,isini gvelis Sxamisgan gardaicvalnen,roca isini saintereso kiTxvebzepasuxs elodnen specialuri ritualissaSualebiT, raTa qvewarmavalsidumalebis gzisken waeyvana isini.Semdeg es qvewarmavlebi Wirisuflebmadaxoces, raTa ganuxorcielebelimiznebi da upasuxo kiTxvebi saiqioSiar waeRo micvalebuls. saiqiosgzaze, maTi azriT, maT gveli gaacilebdada amqveynier da imqveyniur saidumloebebsacgaumxelda.aRmoCenilia ucxoplanetelTa sacxovrebeli adgilebi dedamiwaze`forbsi~ ityobineba, rom aRmoCenilia 10 unikaluriadgili, romlebic Zneli dasajerebelia,rom dedamiwelebis mier yofiliyo dasaxlebuli.roraimis mTa, venesuelaprofesor robert Somburgkis meTaurobiT 1839wels Catarda eqspedicia britaneTis gvianaSi da miadgnenmanamde ucnob kedels. es iyo mTa, magram ra-Rac araCveulebrivi. mas uzarmazari danis formaaqvs.roraimis mTa miekuTvneba samxreTamerikul mTaTasistemas, romelsac adgilobrivebi tepuis uwodeben.indielebis enaze tepui RmerTebis saxls niSnavs,magram es saxli arc ise myudroa. aq aramiwieri landSaftiada ar arsebobs araviTari piroba CveulebrivicxovrebisaTvis. aq aris iSviaTi mcenareulobagalerea `talRa~ _ aSSqviSis da qvis saocari gamosaxulebebi, romelsac`talRa~ uwodes aSS-is Statebis _ iutasa daarizonas sazRvarze mdebareobs. 200 mln. wlis ganmavlobaSiZlierma qarma am adgils saocari formasokotris arqipelagi iemenSidaaxloebiT 6 mln. wlis winaT afrikis kontinentzegaCnda kunZuli sokotra. am kunZuls `botanikursamoTxes~ uwodeben. aq 850 saxis unikalurimcenare xarobs. mcenareuloba sokotraze saswaulebrivadgadarCenili uZvelesi floris sxvadasxvasaxeobebs warmogvidgens.antarqtida _ yvelaze mSraliadgili dedamiwazeTqven, albaT, dedamiwis yvelaze mSrali adgilisaharis udabno gegonaT, magram antarqtidaSi 2 mln.welze meti xania, rac erTi wveTi wyalic arsad moipoveba.es aris uzarmazari mTebiT SemosazRvruli_ gansxvavebuli flora da fauna, rac msoflioSiunikalurad iTvleba.bolivia _ iunis mlaSobiam adgils dedamiwisa da cis sazRvars uwodeben,magram es aris adgili, sadac zemoTac da qvemoTaccaa, romelzec siaruli SeiZleba. es aris yvelazedidi `sarke msoflioSi~. tba Seicavs mineralebisada bunebrivi resursebis udides marags, romelic1000 wlis ganmavlobaSi ar gamoileva. es aris, dedamiwisunikaluri wertili. tbis sigrZe 10 kvadratulikilometria, misi zedapiri iseTi mkvrivia,rom masze gaseirneba sruliad usafrTxoa. yovelnoembers aq mofrinaven flamingoebi, romlebsac saocariSeferiloba aqvT da gansakuTrebuli jiSisaniarian.misca. landSafti fotografebisTvis erT-erTi saocneboadgilia. mnaxvelebis raodenoba imdenad didia,rom xelisufleba dReSi mxolod 20 bileTsgascems.mdinare tinto _ espaneTiuZvelesma tertesebma da iberebma siera-morenasmTebSi jer kidev aseulobiT saukunis win daiwyessasargeblo wiaRiseulis mopoveba. swored aq iRebssaTaves mdinare tinto. rkina, spilenZi, vercxli,oqro, magniumi _ am wiaRiseuls moipoveben aq ukveadgili, sadac gravitaciis ZaliT udidesi siCqariT(300 km.sT) moZraobs yinulovani haeri. igi anadgurebsirgvliv yvelafers, maT Soris wyalsac da Tovlsac.yovelive es marsis bunebriv mdgomareobas hgavs. amitomiyo gasakviri, rom mecnierebma iq cocxali organizmiaRmoaCines da es organizmi baqteria iyo. amazewerda ramdenime xnis win `<strong>saerTo</strong> <strong>gazeTi</strong>~.5000 weliwadia. rogorc Cans, Cafxutiani da kombinezonianimuSebis garda aq sxva sulier arsebasar SexvdebiT. dedabunebam mdinare baqteriebiT C daasaxla_ eqstremofilebi yvelaze momwamvleli baqteriebia,romlebic am adgilas budoben.adgilobrivi pirobebiT tinto Zalian hgavs marsisada iupiterislandSafts.36 gv.
- Page 1 and 2: C M Y K#18 (202) • 11-17.IV,2012
- Page 3 and 4: #18 (202), 11-17 aprili, 2012 w. sa
- Page 5 and 6: #18 (202), 11-17 aprili, 2012 w.did
- Page 7 and 8: #18 (202), 11-17 aprili, 2012 w. sa
- Page 9 and 10: #18 (202), 11-17 aprili, 2012 w.sae
- Page 11 and 12: #18 (202), 11-17 aprili, 2012 w.sae
- Page 13 and 14: #18 (202), 11-17 aprili, 2012 w.sae
- Page 15 and 16: #18 (202), 11-17 aprili, 2012 w. sa
- Page 17 and 18: #18 (202), 11-17 aprili, 2012 w.sae
- Page 19 and 20: #18 (202), 11-17 aprili, 2012 w.sae
- Page 21 and 22: #18 (202), 11-17 aprili, 2012 w.sae
- Page 23 and 24: #18 (202), 11-17 aprili, 2012 w.sae
- Page 25 and 26: #18 (202), 11-17 aprili, 2012 w.sae
- Page 27 and 28: #18 (202), 11-17 aprili, 2012 w.sae
- Page 29: #18 (202), 11-17 aprili, 2012 w.sae
- Page 33 and 34: #18 (202), 11-17 aprili, 2012 w.sae
- Page 35 and 36: #18 (202), 11-17 aprili, 2012 w.lit