I. Sesavalimoswavlis wignis struqtura, struqturuli erTeulebi da maTi funqciamoswavlis wignis Sinaarsi dayofilia Tavebad da paragrafebad. yvelaze msxvili struqturulierTeuli Tavia. yoveli Tavi moswavlis wignSi gamoyofilia sagangebod misTvisSerCeuli feriT. Semdegi struqtuli erTeulia paragrafi. TiToeul paragrafSi Tavmoyrilisaswavlo masala gaTvlilia 1 an 2 akademiur saaTze. paragrafebi, Tavis mxriv,dayofilia qveTavebad. qveTaviT gamoyofilia gakveTilis Temis mTavari sakiTxebi.TiToeuli paragrafi Sedgeba 7 saswavlo elementisgan. esenia:1) avtoriseuli teqsti;2) wyaro;3) damatebiTi cnoba;4) leqsikoni;5) davaleba – rogorc saklaso, ise saSinao;6) TvalsaCinoeba – suraTebi, rukebi, sqemebi.7) `drois xazi~ (ZiriTadi TariRebi), romelic moswavleebs ganvlili gakveTilismniSvnelovani movlenebis TariRebze kidev erTxel miuTiTebs da xels uwyobs maTdroiT sivrceSi orientirebas.ZiriTadi samuSao erTeuli wyaroa. davalebebis umetesoba uSualod wyaroebis analizzeaorientirebuli. samuSao nawili Seicavs agreTve kompleqsuri tipis davalebebs,romelTa Sesrulebac moiTxovs danarCeni saswavlo erTeulebis (saavtoro teqsti, damatebiTicnobebi, leqsikoni) damuSavebasa Tu moSveliebas. saswavlo elementi – leqsikoniSeicavs rogorc ucxo sityvebisa Tu cnebebis ganmartebas, ise enciklopediur cnobebsama Tu im sakiTxTan dakavSirebiT.moswavlis wignis kidev erTi umniSvnelovanesi saswavlo komponentia TvalsaCinoebebi(suraTebi, rukebi, sqemebi da sxv.), romelic wyaroebis kategorias ganekuTvneba. Sesabamisad,davalebebi orientirebulia erTi mxriv, uSualod maT ganxilvaze, meore mxriv ki,maTi gamoyenebis aucileblobaze kompleqsuri davalebebis Sesasruleblad.5
II. zogadi ganaTlebis erovnuli miznebisaqarTveloSi zogadi ganaTlebis sistema miznad isaxavs, Seqmnas xelsayreli pirobebierovnuli da zogadsakacobrio RirebulebebiT aRWurvili, Tavisufali pirovnebis CamoyalibebisaTvis.amasTan erTad, ganaTlebis sistema uviTarebs mozards gonebriv da fizikur unar-Cvevebs,aZlevs saWiro codnas, amkvidrebs jansaRi cxovrebis wess, moswavleebs uyalibebs libera lurda demokratiul Rirebulebebze damyarebul samoqalaqo cnobierebas da exmareba maT oja xis,sazogadoebisa da saxelmwifos winaSe sakuTari ufleba-movaleobebis gacnobierebaSi.saqarTvelos zogadi ganaTlebis sistemaSi miRebuli gamocdilebis safuZvelze mozardmaunda SeZlos:a) qveynis interesebis, tradiciebisa da Rirebulebebis mimarT sakuTari pasuxismgeblobisgaazreba:saskolo ganaTlebam unda ganuviTaros mozards unari, sworad gansazRvros sakuTari qveynissaxelmwifoebrivi, kulturuli, ekonomikuri da politikuri interesebi da misces mas sasikeTogadawyvetilebaTa miRebisa da aqtiuri moqmedebis SesaZlebloba;b) bunebrivi garemo pirobebis SenarCuneba da dacva:mozardma unda icodes, ra bunebriv garemoSi cxovrobs, ra ziani SeiZleba miayenos garemosadamianis ama Tu im moqmedebam, rogor SeinarCunos da daicvas bunebrivi garemo;g) teqnologiuri Tu sxva inteleqtualuri miRwevebis efeqtianad gamoyeneba; informaciismopoveba, damuSaveba da analizi:dRes, rodesac adamianisaTvis misawvdomia didi moculobisa da sxvadasxva Sinaarsiis informacia,misi efeqtianad gamoyenebis unari sasicocxlo mniSvnelobas iZens. mozards undaE SeeZlosara mxolod informaciis mopoveba, aramed misi Sefasebac Sinaarsis, daniSnulebisa da xarisxismixedviT, dasaxuli miznebisaTvis misi gamoyenebis formebis gansazRvra; teqnologiuri miRwevebisefeqtiani gamoyeneba yoveldRiuri cxovrebis, muSaobis, inteleqtualuri Tu sulierimoRvaweobis pirobebis gasaumjobeseblad;d) damoukideblad cxovreba, gadawyvetilebis miReba:saskolo ganaTlebam unda ganuviTaros mozards pirad, ojaxur da sazogadoebriv cxovrebaSidamoukidebel gadawyvetilebaTa miRebis unar-Cvevebi;e) iyos Semoqmedi, Tavad Seqmnas Rirebulebebi da ar icxovros mxolod arsebulis xarjze:saskolo ganaTlebam unda uzrunvelyos mozardis im unar-Cvevebis ganviTareba, romlebicmiscems mas saSualebas, ukve arsebuli gamocdileba da miRwevebi gamoiyenos axali materialuri,inteleqtualuri Tu sulieri Rirebulebebis Sesaqmnelad;v) sakuTari SesaZleblobebisa da interesebis uwyveti ganviTareba mTeli cxovrebis ganmavlobaSida maTi maqsimaluri realizeba, rogorc qveynis SigniT, ise mis sazRvrebs gareTac:saskolo ganaTlebam unda Camouyalibos mozards uwyveti ganviTarebis, mTeli cxovrebisganmavlobaSi axali codnisa da Cvevebis damoukideblad SeZenis unari, raTa SeZlos sakuTariSesaZleblobebisa da sulieri midrekilebebis adekvaturad gansazRvra da amis mixedviT sazogadoebrivcxovrebaSi sakuTari adgilis damkvidreba;mozardi mzad unda iyos, arCevani gaakeTos momavali ganaTlebisa da SromiTi saqmianobisSesaxeb.z) komunikacia individebsa da jgufebTan:saskolo ganaTlebam unda uzrunvelyos, rom sazogadoebis momaval wevrebs ganuviTaroszogadi sakomunikacio unar-Cvevebi ( wera, kiTxva, metyveleba, mosmena), saorganizacio da jgufurimuSaobis Cvevebi; maT Soris, imaT, visTvisac saqarTvelos saxelmwifo ena mSobliuri ar aris;T) iyos kanonmorCili, toleranti moqalaqe:dRevandel dinamikur, eTnikur da kulturulad mravalferovan samyaroSi sazogadoebis funqcionirebisaTvisgansakuTrebul mniSvnelobas iZens urTierTpativiscemis, urTierTgagebisa daurTierTSemecnebis Cvevebi. skolam unda gamoumuSavos mozards adamianis uflebebis dacvisa dapirovnebis pativiscemis unari, romelsac igi gamoiyenebs sakuTari da sxvisi TviTmyofadobis SesanarCuneblad.mozards unda SeeZlos adamianis arsebiTi uflebebis Sesaxeb miRebuli Teoriulicodnis ganxorcieleba da am principebiT cxovreba.6