PDF bertsioa jaitsi - Revista Consumer
PDF bertsioa jaitsi - Revista Consumer
PDF bertsioa jaitsi - Revista Consumer
You also want an ePaper? Increase the reach of your titles
YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.
18<br />
elikadura<br />
OGIAREN EZAUGARRIAK<br />
batek dio ogiak asko gizentzen<br />
duela, elikagai askok baino gehiago.<br />
Elikaduraren inguruko uste gutxi izango<br />
dira, ordea, hori bezain okerrak. Ezin<br />
da esan ogiak kaloria asko eta asko<br />
ematen dituela. Gutxi ere ez ditu ematen,<br />
hori egia da, baina neurrian janda,<br />
ez du eragiten gizentasun arazorik, eta<br />
are gutxiago ogia bera bakarrik janez<br />
gero. Aldiz, zenbait osagai laguntzeko<br />
izaten denean, marmelada, saltsak,<br />
hestebeteak, pateak… orduan bai, gizendu<br />
egiten du, baina ez ogiak berak,<br />
harekin jaten ditugun elikagaiek baizik.<br />
Ehun gramo ogik 250 kaloria ematen<br />
dituzte, baina 35 gramo gurinek edo<br />
margarinak baino gutxiago gizentzen<br />
dute, edo opil batek baino gutxiago<br />
(horiek guztiek ere 250 kaloria dituzte).<br />
Arrazoi honexegatik gertatzen da hori:<br />
elikagaien gantzak errazago metatzen<br />
dira gure gorputzean, karbohidrato konplexuak<br />
baino. Mota horretako karbohidratoak<br />
ezinbestekoak dira guretzat, eta<br />
oso ugari agertzen dira irinez egindako<br />
elikagaietan. Ogiaren osagai nagusia,<br />
adibidez, karbohidrato konplexu bat da:<br />
almidoia, hain zuzen. Beraz, ogia jateari<br />
uztea, argaltzeko asmoz, desegokia gerta<br />
daiteke, eta bilatzen den eraginaren<br />
kontrakoa ekar dezake; ogia kenduta,<br />
ugaritu egin litezke gantzetatik datozen<br />
kalorien proportzioa eta proteinen proportzioa.<br />
Horrek desoreka bat sortuko<br />
luke, eta pisua hartuko genuke. Jokabiderik<br />
egokiena da otordu bakoitza ogiz<br />
laguntzea, karbohidrato asko dituzten<br />
elikagaietatik hartzea komeni baitzaigu<br />
guk behar dugun energiaren erdia<br />
baino gehiago.<br />
GEhiaGO jakitEkO<br />
www.consumer.es<br />
eZ da falta aukerarik<br />
Merkatuan era guztietako ogiak agertu dira, eta bada non<br />
aukeratua. Betiko ogi zuria bezala, zazpi labore mota eta fruitu<br />
lehorrak dituen ogia ere hortxe dago. ikus dezagun zein diren<br />
ohikoenak eta zer ezaugarri dituen bakoitzak:<br />
MOlDEkO OGia: Ohiko ogiak adina<br />
kaloria ematen ditu, baina gantz<br />
gehiago izaten du. Egunero jateko,<br />
hobea da ohiko ogia.<br />
hartzitu GaBEa (OGi lEGaMiaGaBEa):<br />
Ogi mota hori egiten da errazen. Orea<br />
trinkoa izaten da, eta denbora gehiago<br />
behar izaten da digestioa egiteko. Era<br />
horretako ogien artean, chapatia aipa<br />
liteke (opil fin-fina da, Indian jaten dutena),<br />
Erdialdeko Amerikako artopiltxoak<br />
edo juduek Pazkoan jaten duten ogi<br />
legamiagabea. Kristau elizetan jauna<br />
hartzen dutenei ere ogi hartzitu gabea<br />
ematen diete.<br />
Gatzik GaBEa: Ez diote gatzik botatzen.<br />
Sodio gutxiko dietak egiten dituztenentzat<br />
da egokia.<br />
OGi zuria: Irin zuriarekin egiten dute,<br />
eta mota askotakoak izaten dira: biribila,<br />
baguettea.<br />
OsOkOa, ErDi-OsOkOa EDO zahiarEkin EGina, zEkalEarEkin<br />
EDO BEstE laBOrE BatzuEkin: Osoko irinarekin egindako ogiak<br />
bitamina eta mineral gehiago ematen ditu ogi zuriak baino, zeren eta<br />
labore ale osoarekin egindako irina erabiltzen baita (kanpoaldeko<br />
lehen geruza ez beste guztia erabiltzen dute). Ogiak zahi zati osoak<br />
baldin baditu, agian izango da artifizialki erantsi dizkiotelako irin zuriari<br />
edo finduari, zahi-ogia egiteko edo ogi erdi-osokoa (okindegietan<br />
saldu ohi dutena). Ogi mota horrek zuntz gehiago izaten du ohikoak<br />
baino, baina antzera ibili ohi da gainerako mantenugaietan. zekaleogia<br />
trinkoagoa izaten da gariz egina baino, zekaleak gluten gutxiago<br />
izaten duelako eta orea hartzitzen denean, ez duelako hartzen<br />
besteak adina gas (halaber, ez da izaten<br />
bestea bezain harroa). Ogi mota horiek<br />
onak izaten dira idorreria arazoak<br />
eduki ohi dituztenentzat, diabetesa<br />
dutenentzat, kolesterol arazoekin<br />
ibiltzen direnentzat edo argaltzeko<br />
dietak egiten dituztenentzat (zuntzak<br />
erraztu egiten du hesteetako igarotzeprozesua,<br />
azukreak motelago xurgarazten<br />
ditu, odoleko kolesterola gutxitzen du<br />
eta atzeratu egiten du urdaila husteko<br />
denbora, eta, ondorioz, otordutik otordura<br />
gose gutxiago sentiarazten du).<br />
OGi txiGOrtua EDO BiskOtEak: Ohiko<br />
ogiaren antzeko elikadura-balioa izaten dute,<br />
nahiz eta elikadura-dentsitate handiagoa duten,<br />
ur gutxiago edukitzen dute eta. Bi behatz lodi<br />
den ogi xerra bat (20 gramo) jan beharrean, bi<br />
ogi txigortu har daitezke (15 gramo), eta ez da<br />
alde handirik izango ez elikadura-balioan ez<br />
kaloriatan (zenbait etxetakoek, dena den, gantz<br />
gehiago eduki dezakete).<br />
GlutEnik GaBEa (artOzkOa): Artoirinarekin<br />
egina izaten da, eta artoak –<br />
arrozak bezalaxe– ez du izaten glutenik.<br />
Glutena hainbat laboretan agertzen da:<br />
garia, oloa, garagarra, zekalea eta tritikalea<br />
(gariaren eta zekalearen nahasketa).<br />
Zeliakia dutenek ezin izaten dute hartu<br />
glutenik, eta ogi mota hori soilik jan<br />
dezakete.<br />
19
Change language