PDF bertsioa jaitsi - Revista Consumer

8
Bartzelonan Burgosen halako hiru
ordaintzen dute maila ertaineko familiek
familiek (589 batean eta 181 bestean)
balioa biderkatu egiten da zerga-tasa jakin batekin
(2/2004 Errege Legegintza Dekretuak, martxoaren
5ekoak, ezartzen ditu tasa horren gutxienekoak
eta gehienezkoak; dekretu horren bidez
onartzen da Tokiko Ogasunak arautzeko Legearen
testu bategina).
Udalek zerga-tasa handiagoa edo txikiagoa
ezartzeak ez du esan nahi zerga-ordaintzaileak
kuota handiagoa edo txikiagoa ordainduko duela.
Katastroaren balioa ere kontuan hartu behar
izaten da hori kalkulatzeko. Donostiak, esaterako,
beste hiriek baino zerga-tasa txikiagoa du, baina
erdi mailako familia baten kuota 363 eurokoa da,
hiru garestienetako bat. Zerga-tasa handiena, berriz,
Bilbok dauka, baina erdi mailako familiek 292
euro ordaintzen dute, hiririk garestienetan egiten
dutenaren erdia (Bartzelona, 589 euro). Bilbon,
urteak daramatzate katastroaren balioa eguneratu
gabe (1970-1978ko txostenetan egin zuten
azkenekoz), eta ez datoz bat merkatuan duten balioarekin;
horregatik, ohi baino zerga-tasa handiagoak
ezartzen dituzte hori orekatzeko.
Zer eskubide dauzka
zerga-ordaintzaileak?
Zergak ordaintzerakoan, betebeharrak ez ezik, eskubideak
ere badauzka herritarrak, baita Ondasun Higiezinen Zergari
dagokionez ere. Zerga-ordaintzaileak honetarako eskubidea du:
Katastroan behar bezala deskribatuta ager daitezen haren
jabetzakoak diren ondasun higiezin guztiak: bai haien
ezaugarri fisikoak, bai juridikoak eta bai ekonomikoak.
Haren ondasunak egoki balioetsiak egon daitezen, Legeak
dioen bezala.
Jakinaraz diezaioten, garaiz eta behar den eran, zer katastrobalio
duten haren ondasunek, behin balorazio kolektiboko
prozesu orokorrak egin ondoren, prozesu partzialak egin
ondoren edo balorazio kolektiboko prozedura sinplifikatuak
egin ondoren.
Balorazioa egiterakoan zer elementu eta irizpide erabili
dituzten jakiteko.
Jakinaraz diezaioten balio-aldaketa bat gertatu dela,
bai lehen aipatu ditugun egokitzapenen ondorioz, bai
Katastroak egindako prozeduren ondorioz.
baina, urtetik urtera Zergatik
igOtZen da OHZren kuOta?
Udal batek etxebizitzaren arloan zer zerga-politika
daraman eta zenbateko zergak ezartzen dituen
jakiteko, norbere etxebizitzak zer katastrobalio
duen ikusi behar da lehenik, eta udalak
zenbateko zerga-tasa ezartzen duen. EROSKI
CONSUMER-ek argibideak eskatu dizkie etxebizitza
eta zerga arloko hainbat adituri, eta horien
esanetan, zerga-tasaren berri jakiteko, portzentajeak
ezarri behar zaizkio kuotari, eta udalak
dituen gastuen eta diru-sarreren kalkulua egin
behar da. Hori horrela dela jakinik, errazago uler
liteke zergatik udal batzuek % 30 igotzen duten
zerga-tasa urte batean, eta zergatik ez duten ia
aldatu ere egiten beste zenbait urtetan.
Baina orduan, zerga-tasa aurreko urtekoaren antzekoa
bada, zergatik igotzen da OHZ? Katastrobalioak
izaten dituen aldaketen eraginez gertatzen
da hori. Eta zerk eragiten du katastro-balioa
aldatzea? Merkatuko balioek urteetan izan duten
bilakaeraren ondorioz alda daiteke katastroaren
balioa, edo diruak balioa galdu duelako, edo hirigintza-plangintza
moldatu dutelako, edo eraikinaren
erabilera aldatu delako, edo aldaketa fisikoak
egin zaizkiolako higiezinari (zerbait berria
eraiki, zaharberritu, bota…).
GEHIAGO JAKITEKO
www.consumer.es
Zer hobari ezartzen
dituzte udalek?
Familia ugariak: Familia-nukleoa
zenbat seme-alabak osatzen duten
eta etxebizitzak zer katastro-balio
duen, horren araberako beherapena
egiten dute. Hiri gehienetan,
ez dute beheratzen ordaindu
beharreko kuotaren % 90 baino
gehiago. Beste hirietan ez bezala,
Iruñean ez dago gisa horretako
hobaririk.
Babes Ofizialeko Etxebizitza:
Etxebizitza mota horiei ere
gutxitu egiten diete OHZ; guk
aztertu ditugun hiri guztietan,
% 50erainokoa izan daiteke
beherapena.
Eguzki-energiari etekin
termikoa edo elektrikoa
ateratzeko sistemak: Euren
etxebizitzetan era horretako
sistemak jartzen dituzten familiek
% 50eko beherapena izaten dute
zenbait hiritan (Bartzelona, Bilbo,
Gasteiz, Kordoba eta Sevilla).
Madrilen, % 40rainokoa izan
daiteke, Zaragozan % 20rainokoa,
eta Malagan, % 15erainokoa.
Diru-sarrerak: Familia-unitateak
etxebizitza bakarra badu –ohiko
etxebizitza–, eta diru-sarrerak ez
badira 21.000 eurotik gorakoak,
OHZ gutxitu egiten dute Gasteizen,
eta berdin gertatzen da Granadan;
han, dena den, etxebizitza
bakarraren baldintza ez ezik, beste
bi hauek ere bete behar dira:
diru-sarrerak ez dute izan behar
Lanbidearteko Gutxieneko Soldata
baino 1,5 aldiz handiagoak (hilean
633,30 eurokoa da soldata hori),
eta etxebizitzaren katastro-balioa
ezin da izan 50.000 eurokoa baino
gehiagokoa.
Alokairua sustatu: Donostian,
% 25eko beherapena egiten diote
Etxebizitza Hutsen Programan
izena ematen duen etxejabeari, eta
Gasteizen, % 50eko beherapena.
Euskal Autonomia Erkidegoan
jarri dute abian programa hori,
eta hutsik dauden etxebizitzak
merkatura atera daitezen lortu
nahi dute, alokairuan emateko.
Bilbon, berriz, % 90eko hobaria
ematen diete Zazpikaleetako
higiezinei (Alde Zaharrekoei, alegia),
baldin eta eremu horretarako
prestatu duten Zaharberritze Plan
Bereziaren arabera zaharberritu
badituzte. Granadan eta Burgosen,
azkenik, beherapen txiki bat egiten
dute ordainagiri hori bankuan
helbideratzeagatik: % 2koa
Burgosen eta % 5ekoa Granadan.
sakonean
Ohz
Etxebizitza hutsei ezartzen
zaien gainordaina: arautua,
baina ez da kobratzen
Tokiko Ogasunak Arautzeko Legeak
72. artikuluan esaten duenez,
etxebizitza gisa erabiltzeko diren
higiezinak hutsik badaude modu
iraunkorrean, udalek % 50erainoko
gainordaina ezarri ahalko diete
(zergaren kuota likidoari dagokion
kopurua hartzen da aintzat % 50
hori erabakitzeko). Legeak aukera
hori onartu duenetik, udal asko
agertu dira hori egitearen alde, eta
udal-araudiak ere moldatu dituzte
batzuek: A Coruña, Bartzelona,
Sevilla, Gasteiz eta Zaragoza. Gehienek
% 50eko gainordaina ezartzea
erabaki zuten, Zaragozak % 10ekoa
eta A Coruñak % 25ekoa.
Alde agertu arren, ordea, udal
horiek ez dira hasi legea ezartzen,
oso zaila gertatzen baita guztiz
zehatz defini-tzea zer den etxebizitza
bat.
9