«Ezker abertzalea pausoak ematen ari da; badago ... - datu-basea19

04 Euskara ez formalaIgandea •2010ko abenduaren 19aBeharberrieneredubilaHizkuntza etenik gabe ari da aldatzen,eta zer esanik ez, gazteen hizkera;euskararen funtzionaltasuneanerregistro erabakigarria da.A. OiartzabalGazteei eta hizkuntzari buruzhainbat ikerketa egin dira azkenurteotan. Nor bere norabidean.Joan den hilean, aisialdiarekineta, beraz, hizkuntza ez formalarekinloturiko hainbat ikerketalan eta analisi bateratu zituztenEuskaltzaindiak antolaturikoGazteak, aisialdia eta euskaraXV. Jagon jardunaldietan. EuskalSoziolinguista Klusterrakbertan aurkeztu du azkenekoz iazbukatu zuen azterketa; gazteenhizkuntza erabilera eragitenduten faktoreei buruzkoa. KlusterrakUrtxintxa eskolaren etaTopagunearen lankidetzarekinegin du ikerketa, gazteen partehartzearekin.Atera duten ondorionagusia, ondokoa: «Faktoreaskok eragiten dutela gazteeneremu informaleko hizkuntza‘‘Faktore askokeragiten dute gazteeneremu informalekohizkuntza erabileran»ASIER BASURTOEuskal Soziolinguistika Klusterreko teknikariaerabileran eta gizarte fenomenokonplexua dela», dio Asier Basurtok(Donostia, 1985), klusterrekoteknikariak. Gaineratu du konplexutasunhori aintzat hartutaegin behar direla etorkizunekoesku-hartzeak. Haren irudiko,hainbatetan, faktore bakar batiegozten baitzaio gazteen hizkuntzaerabileraren arrazoia.Hamabi eta 30 urte arteko gazteenartean egin dute ikerketa, etahiru multzotan banatu dituzteerabilera faktoreak: lehen multzoanfaktore indibidualak daude;bigarrenean faktore mikrosozialak,hau da, norberaren ingurunehurbila — familia, koadrila,lagunak eta bikotea, eta eskolaedo lana—; eta, azkenik, faktoremakrosozialak daude —testuingurupolitikoa, komunikabideak...—.Faktore horiek aintzat hartutaikusi duten joeretako bat izan da,faktoreak sailkatzerako orduan,gazteek gehiago jo dutela mailaindibidualera. «Horregatik pentsadezakegu gazteen ustez zeinhizkuntza erabili hautu pertsonaladela. Adituek diote, baina, gizartearenjoerek gehiago baldintzatzendutela hori».IMANOL ESNAOLAFilologoa eta soziolinguistikan aditua«Erabilpen funtzionala dahizkuntz osasunarentzatbotikarik onena»Imanol Esnaolak (Lezo, Gipuzkoa,1971), BAT soziolinguistikaGazteek, euren artean komunikatzeko, euskara ez formala darabilte batik bat. RAUL BOGAJO / ARGAZKI PRESSaldizkariko koordinatzaile eta soziolinguistikaalorreko eragileizanak, gazte euskaldunen lagunartekoeuskaran erdarekikoukipenaren eragina aztertu zuen1995-1997 epealdian. Besteak beste,ondoko ondorioa atera zuenzenbait lurraldetako 16-25 urte bitartekogazte taldeekin burutuzuen ikerketa lanean (UEU, 1997):gazteen lagunarteko hizkeranelementu bereizgarriak, osagaigazteak, ezinbestean gaztelaniatiketa frantsesetik hartu behardirela. «Gazte hauen diskurtsoarigazte kutsua ematen dioten elementuakerdal jatorrikoak diranagusiki. Hor dute harrobia, eta,ondorioz, euskarak ez du erreferentzialtasunik».Gaurko egoera berbera deladio; pertsonen arteko komunikazioagarai berrietara egokitzeko,«trabestismoa» egitera behartzenzaiola euskal hiztunari:«Hau da, gurea erauzi eta erdarazkoaerabili». Baina hori ez da hautupertsonala, eta ez da naturalkigertatzen: «Euskaldunoi hiztunkomunitatea batzen duen elementukulturalaren transmisioaetenarazi egin zaigu. Mundua aldatuegin da, baina euskaldun herriariukatu egin zaio errealitatehorretara herri moduan bere kabuzegokitzeko aukera; tokian tokikoerdaren bitartez, belaunaldibakoitzak bere erara egin du.Egun ez dugu behar besteko bizitasunkolektiborik bizitzari, munduari,kulturaren aldaketei neurriberean aurrera egiteko». Hizkuntzaerregistroen errepertorioegoki bat izatea euskararen normalkuntzabidean atzean utziden gaietako bat izan dela dio.Haren ustez, euskalkiek patroifinko bihurtuz ez dute balio garaiberrien aldaketetara egokitzeko,euskal hiztunekin batera aurreraegin behar baitute euskalkiekere, «eta ari dira sortzen aldaera‘‘Hiztun komunitateabatzen duen elementukulturalaren transmisioaetenarazi egin zaigu»IMANOL ESNAOLASoziolinguistikan adituaberriak. Zorionez, euskaraz bizitzekohautua egiten dutenak badaudelako».Hala, beste erronkabatzuk jar daitezkeela uste du Esnaolak,eta «buruz buru erabiltzeko»euskara estandarrak duenerronka aipatu du: «Toki diferenteetakoeuskaldunek osatutakokomunitate batean, berezko komunikaziohizkera garatzen hasgintezke».Komunitate fisikoa zein sozialabehar-beharrezkoak ditu hizkuntzak.Eta herri proiektu bat. «Bainahorretarako, lehenik etabehin, herri ikuspegia eduki behardugu, eta ez dugu. Esaterako,euskararen erabilera zeinen garrantzitsuaden esaten hamarkadakdaramatzagun arren, ez dugubehategirik euskara nola erabiltzendugun, erdarekin alternantzianola egiten dugun… Ez duguezagumendurik, ez dugu kontrolik,eta, ondorioz, ez gara gai eraginkortasunkomunikatiboarenlaguntza baliatzeko berreuskalduntzeprozesuetan».Euskal hiztunak gaztelaniaketa frantsesak gurean duten kulturhegemoniaren menpekotasunetikaskatzeko bideak aurkitubehar direla dio. «Izan gaitezen lehenikeuskaldun, eta mintza gaitezenbeste edozein hizkuntza-