10 ElkarrizketaIgandea •2010eko abenduaren 19aJAGOBA MANTEROLA / ARGAZKI PRESSGaizka Aranguren«Ez dut uste kazet<strong>ari</strong>tza fakultateekbertze bi belaunaldi iraunen dutenik»Komunikazioaren munduan <strong>da</strong>bil buru-belarri. Irratian hasi,eta telebistan <strong>ari</strong>tu zen gero, bai eta prentsa i<strong>da</strong>tzian ere.Egun, adinekoen testigantzak jasotzeko zereginean <strong>ari</strong> <strong>da</strong>.Edurne ElizondoKazet<strong>ari</strong>tzaren esparruan hasizuen Gaizka Arangurenek berelan ibilbidea (Iruñea, 1967). Kudeaketarenesparruan murgilduzen gero, eta onartu du gustukoduela. Horretan <strong>da</strong>bil orain, LabritMultimedia etxean (www.labrit.net).Kazet<strong>ari</strong>tzak eta kudeaketak,hala ere, Arangurenentzatfuntsezkoa den ezaugarri komunbat dute: komunikazioarena.Bere aspaldiko eta egungo lanazmintzatu <strong>da</strong>, bai eta intsumisioarenondorioz espetxean eman<strong>da</strong>kodenboraz ere.G Kazet<strong>ari</strong>, kudeatzaile, kulturarenesparruan <strong>ari</strong>tua... Hamaika jardueratanibilitakoa zara. Zuk noladefinitzen duzu zeure burua?E Gaur egun disfrutatzen dutkudeatzen. Albait<strong>ari</strong>tza enpresanikasi nuen zer zen lan taldean<strong>ari</strong>tzea; Egunk<strong>ari</strong>a-n ere bai; etadisfrutatzen dut kudeatzen. Berdinzait aldizk<strong>ari</strong> bat egiteko bidean<strong>ari</strong>tzea, edo dokumental bategiteko lanean hastea; azken finean,lan talde polita osatu, eta denonartean gauzak aitzinera ateratzearenxarma hori gozatzendut.G Gaizka Aranguren, beraz, kudeatzaile<strong>da</strong> orain?E Bai.G Kazet<strong>ari</strong> hitza labur gelditu <strong>da</strong>zuretzat?E Nik uste dut kazet<strong>ari</strong> hitza laburgelditu dela edozertarako.Uste dut kazet<strong>ari</strong>tzak, ezagutzaesparru gisa sekula existitu baldinba<strong>da</strong>, eta hori ere zalantzanjartzen dut, bere egunak bukatuakdituela. Eta ez dut uste bertzebi belaunaldi iraunen dutenikkazet<strong>ari</strong>tza fakultateek. Komunikabidebat martxan jarri nahikobanu, ez nuke pentsatuko kazet<strong>ari</strong>akkontratatu beharko liratekeela.Baizik eta jorratu nahi ditu<strong>da</strong>nedukien arabera adituagoizan <strong>da</strong>itezkeen pertsonak, eta,batez ere, proiektuarekin bat eginezgauzak aitzinera ateratzekonahian <strong>da</strong>bilen jendea.G Kazet<strong>ari</strong>ak ez <strong>da</strong>ude ongi prestatuta?E Ez horregatik. Kazet<strong>ari</strong>tzarenberaren beharra jartzen dut kolokan.Ez ditut kazet<strong>ari</strong>ak bazterutzi nahi, baina bai uste dut kazet<strong>ari</strong>tzaputzurako bidean dela.Orain arte ezagutu dugun informazioarenkudeaketa modua <strong>da</strong>goelaputzura bidean. Eta gizarteratzekomodua. Baina ez dut usteegungo afera denik, lehenagotik<strong>da</strong>tor. Eta hortik abiatzen gara informazioarenjabego<strong>ari</strong> buruzkoeztabai<strong>da</strong>ra. Horrek baldintzatzendu zeharo gizarteratzen denedukia.G Non bilatu behar dute beren tokiaegungo kazet<strong>ari</strong>ek?E Kazet<strong>ari</strong>ek ia edozein lan egindezakete; ia edozein, edo bakarbat ere ez. Hori <strong>da</strong> arazoa. Gerobakoitzak sakontzen du arlo bateanedo bertzean bere bizitzan, etahori <strong>da</strong> interesgarriena. Komunikatzekogaitasuna landu lantzen<strong>da</strong>, baina ba<strong>da</strong>go jendea berezduena, sekula fakultatetik pasatugabe. Eta, beren esparruanasko ba<strong>da</strong>kite, horiek baino kazet<strong>ari</strong>hoberik ez <strong>da</strong>go. Hori <strong>da</strong> interesgarriena.G Labrit Multimedia enpresa kude-
2010eko abenduaren 19a • IgandeaElkarrizketa 11Motzean1 Nafarroa: Euskal Herriarenadierazpen politiko, juridikoeta historikoa. Euskaldunenestatua.2 Euskara: izatearen funtsa.3 Kartzela: gauza asko,gauza oso kontraesankorrakere bai. Nire inguruan izan <strong>da</strong>etengabeko faktura bat.4 Kultura: politika eta kultura,zenbaitetan, sinonimoiruditzen zaizkit. Gure irizpideekingurukoengan eraginaizan dezaten erabili ohi ditugunbaliabideak dira kultura.Dena <strong>da</strong> kultura eta dena <strong>da</strong>politika.5 Arrantza: gutxitan dutaukera joateko, baina nireametsetako bat <strong>da</strong> izokinaharrapatzera joatea. Arrantzaerabiltzen dut ihesbidegisa. Arrantzan <strong>ari</strong> naizeneandena ahaztu egiten zait.atzen duzu egun. Zein <strong>da</strong> zuen lana?E Komunikazioan laguntzekoegitura bat osatu nahi nuen, komunikazioarenesparruan laguntzekoenpresak, bai eta bertzehainbat erakunde ere. Batez eresortu zen Nafarroako UnibertsitatePublikoak gi<strong>da</strong>tzen duen on<strong>da</strong>reez materialaren bilketa egiteko.Eta horretan gabiltza bereziki.Unibertsitatearekin bat egindugu zeregin horretarako. Etaguk <strong>da</strong>kigula, une honetan horrelakoazterket<strong>ari</strong>k sakonena etaerraldoiena <strong>da</strong> gurea. 4.000 elkarrizketaeginen ditugu NafarroaGaraian <strong>da</strong>tozen urteotan; hainbateginak dira ja<strong>da</strong>.G Nola <strong>ari</strong> zarete egiten lan hori?E Adineko pertsonei beren bizitzeiburuzko elkarrizketak egitendizkiegu. Elkarrizketak, gainera,egiten ditugu ikus-entzunezkokalitaterik oneneko euskarri digitalean.Elkarrizketa horiek erabaterabilgarri izatea nahi dugu.Izugarrizko altxorra biltzen <strong>ari</strong>gara. Nolabait, urrea meategitikateratzen <strong>ari</strong> gara, eta urre horrekingero egiten dira eskumuturrak,belarritakoak, lepokoak.Baina lehenik urrea atera behar<strong>da</strong>. Eta urre horrek, gainera,iraungitze <strong>da</strong>ta badu. Ahoz ahokoezagutza jaso duen belaunaldiaz<strong>ari</strong> gara. Biltzen ez badugu, testigantzahori betirako galduko <strong>da</strong>.Herri bakoitzean, u<strong>da</strong>letxe bakoitz<strong>ari</strong>proposatzen diogu ekoizpeneanparte har dezala. Bilketa,gainera, u<strong>da</strong>l bakoitzaren eskugelditzen <strong>da</strong>; haiek dira jabe. Horioso inportantea <strong>da</strong>. Gero proposatzendiegu lortutako urrearekinbelarritakoak eta bertze egitea.Adibidez, Aezko<strong>ari</strong> buruzkoDVDa egin dugu.G Zerk harritu zaitu ahoz ahoko biltzelan horretan?E Hainbat tokitan uste nueneuskaldun zahar gutxi edo bakarraere ez zela izanen, eta anitzagertu zaizkigu. Hori berezikiadierazgarria izan <strong>da</strong>. Oraintxeatera dugu Aezkoa, Orreaga,Erroibar eta Esteribarko euskaldunenDVDa. Nik ez nuen uste Esteribarren,adibidez, oraindik erehorrenbertze euskaldun zahargelditzen zirenik.«Intsumitu izateakbalio izan zi<strong>da</strong>nneure buruarekinlasai, bakean etagustura egoteko»«Iraganekoerreferenteakerabilgarri badira,egungo diskurtsoanbaliatu behar dira»G Zure lan ibilbidea medioetanhasi zenuen. Kazet<strong>ari</strong>tza ikasi zenuenLeioan. Zergatik erabaki zenuenkazet<strong>ari</strong> izatea?E Gogoan dut garai batean abokatuizan nahi nuela; esan zi<strong>da</strong>tenarte horretarako EspainiakoKonstituzioa buruz ikasi beharzela. Hori hamaika urterekin edo.Hortik aitzinera, nik argi nuenkomunikazioaren esparruan, kazet<strong>ari</strong>tzarenarloan <strong>ari</strong>tu nahinuela. Eta Leioara joan nintzeneuskaraz ikasi nahi nuelako.Gero zientzia politikoetan egin nituendoktoretza ikasketak. Tesiabukatu, baina ez nuen irakurri.Nafarroako kanpo harremaneiburuz egin nuen.G Irratian ibili zinen hasieran. Nolahasi zinen?E Bingen Amadozen lehen ordezkoaizan nintzen Euskadi Irratian.Lehen maila amaituta hasinintzen lan horretan. Gero jarraitunuen ordezkapenak egiten, etaETBn ere, ordezk<strong>ari</strong>tza guztiakezagutu nituen, Baionakoa izanezik. Radio Euskadin ere <strong>ari</strong>tunintzen.G Kirola landu zenuen irratian, bertzeakbertze. Zer moduzkoa izan zenesperientzia?E Osasunaren partiden emanaldiakegiten nituen. Futbola gustukonuen. Burlades taldeko jokal<strong>ari</strong>izan nintzen. Eta mol<strong>da</strong>tzennintzen, gainera. Hamalau-hamabosturterekin Osasunaren jarraitzailesutsua nintzen.16:00etan jokatzen ziren parti<strong>da</strong>k,eta ogitartekoarekin joaten ginen;atea noiz ireki zain egoten ginen.Bander<strong>ari</strong>k handiena gukeramaten genuen, eta inoiz joanizan naiz parti<strong>da</strong>ren batera aurpegiagorri eta urdin margotuta.Eta lanean ere gustura <strong>ari</strong>tu nintzen.Hunkitu egiten nintzen.Hala ere, futbola baino, Osasunaizan dut gustukoago.G Jose Ramon Aranguren zure aitazena Iruñeko U<strong>da</strong>leko zinegotzi izanzen HBrekin; zer eragin izan zuen aitarenibilbide politikoak zuregan?E Familiak markatu nau. Familia<strong>abertzalea</strong> izan <strong>da</strong> alde bietatik,eta, noski, markatu nau. Oroitzennaiz aitak ez ziola barkatunire tesiaren zuzend<strong>ari</strong><strong>ari</strong> ni irakurtzerabehartu ez izana. Aitarenkonpromiso politikoa etengabekoaizan zen, eta, noski, anitzeragin zi<strong>da</strong>n. Zinegotzi denboragutxi egon zen, baina konpromisopolitiko hori ezagutu diot beti.Aita ezker abertzalekoa zen, etaama EAJkoa. Ni EAJkoa izan nintzenere garai batean, jeltzaleakburgesak zirela erran zi<strong>da</strong>tenarte, ikastolan. Amarengana joannintzen kontu harekin. Eta utzinion EAJko izate<strong>ari</strong>.G Saltsa politikoa, beraz, gazte zinenetikbizi izan duzu.E Bai. Herri honetan biziz gero,egoera politikoarekiko kezka ezduen pertsonak azal lodia du. Halakoakbadira, baina nik uste dutdiskurtso horretan bertzelako jarreraezkutatzen duen jende askoba<strong>da</strong>goela. Gauza bat <strong>da</strong> politika,eta bertze bat alderdikeria. Unibertsaltasunarendiskurtsoarenatzean inperio zale anitz ezkutatzen<strong>da</strong>; eta apolitiko izenarenatzean statu quo-aren defen<strong>da</strong>tzaileanitz.G Irratitik telebistara egin zenuenjauzia. Zer eman dizu medio horrek?E Oraindik ere jendeak ezagutzennau telebistaren ondorioz.Harrituta gelditzen naiz. Niknahiko ahaztuta dut etapa hura.G ETBn <strong>ari</strong>tu eta gero, Canal 4 kateanere <strong>ari</strong>tu zinen.E Bai, informazio zuzend<strong>ari</strong> izannintzen. Itsuen erresuman begiokerraerrege omen <strong>da</strong>. ETBtikheldu nintzen; esperientzia nuen.Gaur egun aurkezle gisa <strong>ari</strong> direnhainbatekin <strong>ari</strong>tu nintzen, AfrikaBaeta, Emma Garcia eta bertzehainbatekin. Nik telebistan hartunuen gauzak komunikatzekonolabaiteko trebezia. Ikus-entzunezkoareneraginkortasunaz jabetunintzen, halaber.G Egunk<strong>ari</strong>a-n ere <strong>ari</strong>tu zinen. Ikusentzunezkoenesparrua nahiagoduzu prentsa i<strong>da</strong>tziarena baino?E I<strong>da</strong>tzizkoa iruditzen zait interesgarriaez informazioa emateko,baizik eta iritzia eta analisialantzeko. Uste dut, gainera, ikusentzunezkoakjendearen emozioakpizteko baliabide gehiagoduela. Emozioa pizten ez baduzu,interesa ere ez. Eta ikus-entzunezkoetanerraten duzuna duzuhorretarako, musika, irudia...I<strong>da</strong>tzizkoan nekezagoa <strong>da</strong> horilortzea. Irakurle<strong>ari</strong>, gainera,ikusle<strong>ari</strong> baino ahalegin handiagoaeskatzen zaio beti. Ez <strong>da</strong>hain eraginkorra i<strong>da</strong>tzizkoa.Emoziorik gabe nekez iristenzara inora.G Emozioaz <strong>ari</strong> zarela, bereziki gogoratzenal duzu Iruñeko espetxe<strong>ari</strong>buruz ETBrako egin<strong>da</strong>ko saioa, intsumituzinenean?E Bai. Zatika pasatu genuen kamera,eta oraindik ere zaila <strong>da</strong>ulertzea nola lortu genuen espetxebarrura sartzea. Hirugarrengraduan ginen orduan.G Nola gogoratzen duzu intsumisioarengaraia?E Herri honetan intsumitu anitzba<strong>da</strong>go, eta egon <strong>da</strong>. Intsumituizateak balio izan zi<strong>da</strong>n neure buruarekinlasai, bakean eta gusturaegoteko. Argi dut egin izan ezbanu, urte eta erdi hura kartzelanpasatu izan ez banu eta nireideien alde halako s<strong>ari</strong>a or<strong>da</strong>intzekoprest egon izan ez banintz,orain erabat <strong>da</strong>mututa egonennintzatekeela.G Espetxealdia nolakoa izan zen?E Gure familian egokitu zaiguzenbait garaitan kartzelaren esperientzia.Gure aitatxi gerra garaianegon zen kartzelan, eta geroerbestera joan zen. Ni kartzelansartu nintzen, intsumitu nintzelako,eta anaia ere bai. Aita sartuzuten Egin itxi zutenean. Anaiaberriz sartu zuten gero. Nire esperientziakartzelan familiako guztienenartean akaso <strong>ari</strong>nena izanzen, nolabait erran<strong>da</strong>. Edozeinmoduz, talde polita osatzen genuenintsumituok espetxean.Ikuspuntu ideologikotik ñabardurakbaziren gure artean, eta,ñabardura horien ondorioz, eztabai<strong>da</strong>luzeetan murgiltzen ginenkartzelan. Espazio hura aproposazen ados jartzeko. Kartzelan, halaber,gizartean zokoratutakopertsonen bizimodua ezagutzekoaukera izan nuen. Han izan nuenere lehen harremana euskal presopolitikoekin.G Kartzelatik atera eta gero hasi zinenCanal 4-n ...E Bai. Kartzelan sartu nintzenean,ETBn nengoen Iparra kultursaioa egiten. Hirugarren gradu<strong>ari</strong>uko egin, eta lana galdu nuen.Canal 4-n informazio zuzend<strong>ari</strong><strong>ari</strong>tu nintzen. Lana antolatzen.G Eta handik Egunk<strong>ari</strong>a-ra?E Bai. Zoriontsuagoa izanen nintzelakoanjoan nintzen. Eta halaxeizan zen, plazera izan zen. Baina,handik gutxira, Albait<strong>ari</strong>tzaenpresan hasteko aukera sortuzen, eta joan nintzen.G Egunk<strong>ari</strong> batetik, abeltzaintzarekinlotutako enpresa batera. Al<strong>da</strong>ketaederra izanen zen, ezta?E Bai. Haurra izan behar genuen,eta gogorra egiten zitzai<strong>da</strong>negunero Andoainera (Gipuzkoa)joatea. Albait<strong>ari</strong>tzan egokituzitzai<strong>da</strong>n kudeatzea lan talde etaenpresa oso interesgarria. Beldurnintzen zenbakiekin <strong>ari</strong>tu beharkoote nuen, baina kudeaketa ez<strong>da</strong> hori. Kudeaketan, nire ustez,bereziki garrantzitsua <strong>da</strong> komunikatzekogaitasuna. Behar <strong>da</strong>ere ikusarazi ingurukoei egitenduzun horretan benetan sinestenduzula, eta hori sumatzen <strong>da</strong>. Ikasidut ere saltzaile izaten, nolabait,eta gustatzen zait.G Bertze etapa hasi zenuen geroNabarralden; 1512-2012 Nafarroa bizirikekimeneko kide ere bazara.E Nabarralden ia lau urte eginnituen. Nabarralde utzita, EuskoKultur Fun<strong>da</strong>zioan hasi nintzenEugenio Arraizarekin. Eta hannengoela sortu zen 1512-2012 Nafarroabizirik ekimena. Orain,hala ere, Labrit Multimediarenzereginetan dut burua.G Iragan<strong>ari</strong> so egiten dioten hainbatekimenetan <strong>ari</strong> zara. Beharrezkotzatjotzen duzu?E Ni ez naiz diskurtsoak iragan<strong>ari</strong>so sortzearen aldeko. Iraganak,hala ere, erreferenteak eskaintzenditu, eta erabilgarri direnneurrian, uste dut gauregungo diskurtso politikoan baliatubehar direla. Ez badira erabilgarri,ez zaizkit interesatzen.Denak gara bizi izan eta sentituizan dugunaren adierazpena. Gogoandut zezenak harrapatu ninduenekoaEstafeta kalean; gogoandut kartzelan egon nintzela intsumisioarengaraian, eta gogoan<strong>da</strong>ukat Garzonen erabakiarenondorioz aita hil zela. Horrela biziizan dut nik. Gogoan dut, halaber,anaiak bere konpromiso politikoagatikzortzi urte eman dituelaespetxean, eta gure aitatxik erepairatu zuela pairatu zuena. Etaba<strong>da</strong>kit nire inguruko anitzek or<strong>da</strong>induduten s<strong>ari</strong>ak gehienetanzerikusirik izan duela herri honenaskatasuna lortzeko hartuduten konpromisoarekin.
- Page 1 and 2: IgandeaAbenduaren 19a2010. VIII. ur
- Page 3 and 4: Abenduaren 31n presoen eskubideen a
- Page 5 and 6: 2010eko abenduaren 19a, igandea ber
- Page 7 and 8: 2010eko abenduaren 19a, igandea ber
- Page 9 and 10: 2010eko abenduaren 19a, igandea ber
- Page 11 and 12: 2010eko abenduaren 19a, igandea ber
- Page 13 and 14: 2010eko abenduaren 19a, igandea ber
- Page 15: Lukatxenkokpresidentetzarieutsiko d
- Page 19 and 20: 2010eko abenduaren 19a, igandea ber
- Page 21 and 22: 2010eko abenduaren 19a, igandea ber
- Page 23 and 24: 2010eko abenduaren 19a, igandea ber
- Page 25 and 26: D Ekitaldiak2010eko abenduaren 19a,
- Page 28 and 29: 28 berria 2010eko abenduaren 19a, i
- Page 30 and 31: 30 berria 2010eko abenduaren 19, ig
- Page 32 and 33: 32 berria 2010eko abenduaren 19a, i
- Page 34 and 35: 34 berria 2010eko abenduaren 19a, i
- Page 36 and 37: 36 berria 2010eko abenduaren 19a, i
- Page 38 and 39: 38 berria 2010eko abenduaren 19a, i
- Page 40 and 41: ZakilixutZuzenbidea eta diseinu gra
- Page 42 and 43: 02 Euskara ez formalaIgandea •201
- Page 44 and 45: 04 Euskara ez formalaIgandea •201
- Page 46 and 47: 06 IritziaHemerotekaBerlusconirenau
- Page 48 and 49: 08 Wichi komunitateaIgandea •2010
- Page 52 and 53: 12 BioaniztasunaIgandea •2010eko
- Page 54 and 55: 14 HistoriaIgandea •2010eko abend
- Page 56 and 57: 16 BegiaIgandea •2010eko abenduar
- Page 58 and 59: 18 Denbora-pasaIgandea •2010eko a
- Page 60 and 61: 20 KioskoaIgandea •2010eko abendu
- Page 62 and 63: 22 Etorkizuneko proiektuakEgitura
- Page 64 and 65: 24 Hitz bitanBakarrizketanUrdaiazpi
- Page 66 and 67: 26 PentsioakUrteaondohastekoGutxien
- Page 68 and 69: 28 Lan eskaintza publikoaEgitura
- Page 70 and 71: 30 Lan eskaintza publikoaEgitura
- Page 72: 32 TeknologiaEgitura •2010eko abe
Change language