31.10.2012 Views

NOTAI CHE OPERARONO NEL TRENTINO - Provincia Tridentina

NOTAI CHE OPERARONO NEL TRENTINO - Provincia Tridentina

NOTAI CHE OPERARONO NEL TRENTINO - Provincia Tridentina

SHOW MORE
SHOW LESS

You also want an ePaper? Increase the reach of your titles

YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.

dissertationem 12 de notariis a col. 659 usque ad 708. Lectu digna est 17 .<br />

Honorificum olim fuit et laudabilius etiam quam nostris temporibus habitum est<br />

notariatus munus.<br />

Notarius, notaio (notaro, nodaro, notario): È un professionista legale, il quale in<br />

forza di una apposita autorizzazione concessagli dal sovrano e negli Stati moderni da un<br />

decreto del capo dello Stato, esercita privatamente in un determinato territorio, sotto i<br />

controllo dell'autorità pubblica giudiziaria e amministrativa, la pubblica funzione di<br />

dare pubblica fede (certezza legale) agli atti legali che compie: contratti, testamenti,<br />

compravendite, legalizzazione di firme, consulenze ecc., ricevuti dal cliente.<br />

In antico la funzione del notaio (in quanto trascrittore di documenti in forma<br />

particolare o contratta) era svolta dalle persone che via via erano chiamate: tabularius,<br />

tabellio (tabelliones), actuarius, scriba, logographus, cancellarius, chartularius ecc.<br />

L'autorità di cui godeva il notaio era espressa da queste formule:<br />

Imperiali vel regia auctoritate notarius, notaio con autorità imperiale o regia,<br />

concessa cioè dall'imperatore o dal re o (dal capo dello Stato nei moderni ordinamenti<br />

statali).<br />

Anche il conte Palatino poteva creare notai pubblici; lo riscontriamo ancora nel<br />

secolo XII.<br />

De auctoritate creandi notarios imperiales publicos tributa comitibus Palatinis,<br />

deque modo ipsos creandi, vide nostrum Compendium diplomaticum num. 214 ubi<br />

etiam de obligationibus notariorum agitur 18 .<br />

Ecco il testo: Anno 1478. Fridericus tertius Romanorum imperator Archangelum de<br />

Balduinis tridentinum, eiusque descendentes masculos creavit comites Sacri Palatii<br />

Lateranensis. En Diploma. "Fridericus divina favente clementia Romanorum imperator<br />

semper augustus, Hungariae, Dalmatiae, Croatiae etc. rex, ac Austriae, Stiriae,<br />

Karinthiae et Carniolae dux, dominus Marchiae Sclavonicae ac Portusnaonis, comes in<br />

Habspurg, Tyrolis, Phirretis et in Vyburg, Marchio Burgoviae et Lantgravius Alsatiae,<br />

spaectabilibus Archangelo de balduinis de Tridento, artium et medicinae doctori,<br />

heredibusque eius masculis ex lumbis ipsius legitime descenentibus, praesentibus et<br />

futuris, Sacri Lateranensis Palatii, Aulaeque nostrae et imperialis consistorii comitibus<br />

nostris et imperii sacri fidelibus dilectis, gratiam caesaream et omne bonum.<br />

Sceptrigena caesareae dignitatis sublimitas sicut inferioribus potestatibus officii et<br />

dignitatis elatione praefertur ut commissos sibi fideles optatae consolationis praesidio<br />

gubernet, quod thronus augustalis tanto solidetur felicius et uberiori propsritate<br />

proficiat, quanto indesinentis suae virtutis donaria largiori benignitatis munere fuderit in<br />

subiectos, sicut a choruscante splendore imperialis solii nobilitates aliae velut e sole<br />

radii prodeuntes, ita fidelium status et conditiones illustrant, quod primaevae lucis<br />

integritas memorati luminis detrimenta non patitur; imo amplioris undique rutilantis<br />

iubaris expectato decore profunditur dum in circuitu sedis augustalis illustrium<br />

comitum, baronum, nobilium et procerum numerus ad imperii sacri decorem feliciter<br />

adaugetur. Sane ad commendabilem et multum considerandam tuam industriam ac<br />

virtuosae fidei erga nos et ipsum imperium devotam constantiam, quibus magistra<br />

rerum experientia nos docuit circa nostros et imperii sacri procurandos honores,<br />

17 Muratorius, Antiquitates, To. 1, Dissertatio 12, col. 663.<br />

18 Tovazzi Giangrisostomo OFM, Compendium Diplomaticum, I, Trento, BSB MS 1.<br />

4

Hooray! Your file is uploaded and ready to be published.

Saved successfully!

Ooh no, something went wrong!