Create successful ePaper yourself
Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.
IN-NAZZJON Il-{amis, 26 <strong>ta</strong>’ Mejju, 2011<br />
Ittri 15<br />
Din ;ustizzja^<br />
minn Christine Galea<br />
A[na Lara u Mark. Ilna<br />
[ames snin g[arajjes u<br />
b[alissa qd in[ejju g[a]-<br />
]wie; <strong>ta</strong>g[na.<br />
A[na se ni]]ew;u bi]-<br />
]wie; sagrament u dan<br />
g[alina jfisser [afna. Nifhmu<br />
li kull ]wie; kif [alqu Alla<br />
hu sal-mewt. Nemmnu li<br />
b[ala Kattoli/i, m’g[andna<br />
qatt infittxu d-divorzju<br />
g[aliex i]-]wie; <strong>ta</strong>g[na<br />
g[andu jkun dejjiemi.<br />
B’hekk biss nistg[u nrabbu<br />
familja mag[quda u s<strong>ta</strong>bbli.<br />
I]-]wie; dejjiemi hu l-<br />
a[jar mudell <strong>ta</strong>’ ]wie; u<br />
allura g[andna nibqg[u<br />
nsostnuh u mhux indg[ajfuh.<br />
Nibqg[u flimkien g[all-;id<br />
<strong>ta</strong>g[na stess kif ukoll g[al<br />
uliedna.<br />
Nifhmu li jis<strong>ta</strong>’ jkun li<br />
matul [ajjitna se ng[addu<br />
minn mumenti <strong>ta</strong>’ prova fi]-<br />
]wie; <strong>ta</strong>g[na imma dawn ilmumenti<br />
g[andhom iservu<br />
biex lilna jsa[[una b[ala<br />
koppja.<br />
Dawk li qed jipproponu d-<br />
divorzju qed ida[[lu l-idea li<br />
ma fiha xejn li ]-]wie; ikun<br />
g[al xi ]mien biss jew jiskadi.<br />
Qeg[din ukoll jg[idu li<br />
g[al dawk li ]-]wie;<br />
<strong>ta</strong>g[hom irnexxa, id-divorzju<br />
mhu se jtellef xejn u li nies<br />
b[alna li ma naqblux maddivorzju,<br />
qed in/a[[du lil<br />
dawk li ma rnexxilhomx i/-<br />
/ans li jsibu kuntentizza fittieni<br />
]wie;. Waqt li n[ossu<br />
g[al dawk il-koppji li ]-<br />
]wie; <strong>ta</strong>g[hom ifalli, ma<br />
nistg[u qatt naqblu ma’ xi<br />
[a;a li ;;ib id-deni flok il-<br />
;id.<br />
Il-mistoqsija <strong>ta</strong>r-referendum<br />
hi formula<strong>ta</strong> b’mod li<br />
tis<strong>ta</strong>’ tqarraq ferm g[ax <strong>ta</strong>[bi<br />
r-realtà <strong>ta</strong>s-sitwazzjoni.<br />
Tipprova <strong>ta</strong>g[ti <strong>ta</strong>bella <strong>ta</strong>’<br />
divorzju responsabbli me<strong>ta</strong> l-<br />
li;i fil-fatt tippermetti<br />
divorzju irresponsabbli.<br />
Pere]empju ra;el jis<strong>ta</strong>’ jitlaq<br />
lil martu ming[ajr ebda<br />
ra;uni valida, jg[ix g[al rasu<br />
(jew ma’ mara o[ra) g[al<br />
erba’ snin, jg[id li m’hemm<br />
ebda mod li ]-]wie;<br />
<strong>ta</strong>g[hom jissewwa, u jkun<br />
intitolat g[ad-divorzju, bas<strong>ta</strong><br />
jibqa’ jmantni l-mara u lil<br />
uliedu skont il-li;i.<br />
Allura din issej[ilha [a;a<br />
responsabbli Din ;ustizzja<br />
Dan hu l-a[[ar artiklu<br />
minn sensiela <strong>ta</strong>’ erbg[a. L-<br />
ewwel artiklu deher it-Tnejn<br />
li g[adda (pa;na 22).<br />
Injoranza<br />
{adt gost bl-ittra <strong>ta</strong>’<br />
Carmel Hili g[ax b’dak li<br />
kiteb, ak<strong>ta</strong>r wera kemm<br />
kelli ra;un f’dak li g[edt<br />
jien fl-ittra tieg[i <strong>ta</strong>d-19 <strong>ta</strong>’<br />
Mejju. Qed nitkellmu bil-<br />
Malti u ma niftehmux.<br />
Jis<strong>ta</strong>’ jg[idli Carmel Hili xi<br />
jfisser it-titlu <strong>ta</strong>l-moviment<br />
<strong>ta</strong>g[hom Kattoli/i: Iva g[ax<br />
Dritt [lief li dan il-moviment<br />
qed jg[id li d-divorzju<br />
hu dritt L-istess referendum<br />
juri li d-divorzju<br />
mhuwiex dritt.<br />
Punt ie[or li qajjimt hu<br />
dwar min hu l-Kattoliku,<br />
[a;a li dwarha Carmel Hili<br />
ma qal xejn <strong>ta</strong>’ sugu. Il-<br />
Kattoliku awtentiku ma jis<strong>ta</strong>x<br />
jaqbel mad-divorzju<br />
g[ax kliem Kristu u <strong>ta</strong>l-<br />
Knisja hu /ar, lanqas jekk<br />
i;ib l-isku]a banali <strong>ta</strong>ddritt.<br />
Imma l-punt kardinali <strong>ta</strong>largument<br />
kollu jien di;à<br />
tkellimt fuqu fl-ittra tieg[i u<br />
kulma se nag[mel hu li<br />
nikkwo<strong>ta</strong> dak li ktibt: “Il-<br />
Kattoliku g[andu jo[odha<br />
kontra d-divorzju mhux<br />
biex jimponi twemminu fuq<br />
l-o[rajn. Id-di]astru so/jali<br />
u /ivili li j;ib id-divorzju u<br />
li hu evidenti u ppruvat bi<br />
studji serji, ma rriduhx f’pajji]na.<br />
Il-Moviment Iva<br />
g[ax Dritt g[andu j]arma<br />
g[ax kontradittorju u jirrifletti<br />
injoranza reli;ju]a”.<br />
Naqtg[uha din <strong>ta</strong>limpo]izzjoni<br />
g[ax hi diska<br />
antika u m;en;la sew. Hi<br />
affermazzjoni qarrieqa.<br />
Jis<strong>ta</strong>’ jimponi biss min<br />
g[andu s-setg[a e]ekuttiva<br />
mhux min g[andu xi twemmin.<br />
Il-Kattoliku mhuwiex<br />
Taliban. Il-Kattoliku mhu<br />
kontra l-ebda dritt ibba]at<br />
fuq il-li;i naturali. B[al dak<br />
li qallu l-Kattoliku jimponi<br />
l-misteri b[at-Trinità<br />
Qaddisa u l-Inkarnazzjoni<br />
fuq xi [add! Il-Kattoliku<br />
jistqarr twemminu, min irid<br />
ja//et<strong>ta</strong>h u min ma jridx<br />
jag[mel hu. Id-divorzju hu<br />
[a]in mhux biss g[ax qal<br />
hekk Kristu imma<br />
min[abba l-[sara so/jali u<br />
/ivili devas<strong>ta</strong>nti li j;ib<br />
mieg[u.<br />
Fil-ktejjeb }wie; g[al<br />
Dejjem Jaqblilna, Dun<br />
Anton Gouder ma j;ib l-<br />
ebda argument reli;ju]<br />
imma juri /ar u tond din il-<br />
[sara kbira so/jali li j;ib iddivorzju<br />
bl-is<strong>ta</strong>tistika u<br />
studji f’diversi pajji]i. Issa<br />
jekk jid[ol id-divorzju<br />
noqog[du nibku fuq ilka<strong>ta</strong>vru<br />
kif g[amlu pajji]i<br />
o[ra. Hekk iridu <strong>ta</strong>l-<br />
Moviment Iva g[ax Dritt<br />
Billi jien ma na[sibx li l-<br />
g[an <strong>ta</strong>’ min beda dan ilmoviment<br />
hu wie[ed malizzju]<br />
u jrid jinganna lill-<br />
Kattoli/i Maltin u G[awdxin,<br />
bir-rispett kollu ninsisti<br />
li almenu fit-titlu tieg[u,<br />
dan il-moviment jirrifletti<br />
injoranza reli;ju]a, hu kontradittorju<br />
u, g[all-;id <strong>ta</strong>’<br />
kul[add, g[andu j]arma.<br />
J. Camilleri<br />
Il-Furjana<br />
Riflessjoni<br />
dwar<br />
id-divorzju<br />
Skont l-ist[arri; kollu<br />
<strong>ta</strong>l-opinjoni pubblika li sar<br />
dan l-a[[ar, il-ma;;oranza<br />
<strong>ta</strong>l-Maltin u <strong>ta</strong>l-<br />
G[awdxin g[adhom<br />
inde/i]i dwar (1) jekk is-<br />
Sibt imorrux jivvu<strong>ta</strong>w jew<br />
le u (2) jekk imorru<br />
jivvu<strong>ta</strong>w, jivvu<strong>ta</strong>wx favur<br />
jew kontra d-divorzju.<br />
Jien ukoll, sakemm<br />
d[alt fil-websajt <strong>ta</strong>’ Fr.<br />
Hayden Williams<br />
OFMCap (www.frhayden.org)<br />
kont inde/i].<br />
Illum konvint mill-vot<br />
tieg[i. LE g[ad-divorzju.<br />
Nissu;;erixxi g[alhekk<br />
biex wie[ed jid[ol filwebsajt<br />
www.frhayden.org u jsib<br />
fost o[rajn it-<strong>ta</strong>[ditiet <strong>ta</strong>’<br />
Fr. Hayden dwar issu;;ett.<br />
It-<strong>ta</strong>[ditiet li<br />
smajt huma intitolati In-<br />
Nisrani quddiem iddivorzju,<br />
Il-Knisja dwar<br />
id-divorzju, I]-]wieg u d-<br />
divorzju, Ir-referendum u<br />
d-divorzju, In-Nisrani fisso/jetà,<br />
Skont il-kuxjenza<br />
u X’inhi l-kuxjenza.<br />
Hemm o[rajn, imma dawn<br />
kienu bi]]ejjed g[alija<br />
biex idde/idejt. Idde/idejt<br />
b’konvinzjoni u b’responsabbiltà.<br />
Dawn it-<strong>ta</strong>[ditiet g[alik<br />
ukoll ]gur li jkunu <strong>ta</strong>’<br />
g[ajnuna g[ar-riflessjoni<br />
dwar id-divorzju.<br />
Em. Bartolo<br />
San<strong>ta</strong> Venera<br />
X’l-a[jar,<br />
argu]in jew<br />
fa/ili<strong>ta</strong>tur^<br />
It-tmexxija u l-immani;;jar<br />
<strong>ta</strong>n-nies, <strong>ta</strong>l-familja, <strong>ta</strong>limpri]i<br />
u <strong>ta</strong>l-pajji] ilhom<br />
mag[na sa minn ]mien ilqedem.<br />
Ak<strong>ta</strong>rx li qabel min<br />
kien imexxi i]jed kien ikollu<br />
xe[<strong>ta</strong> <strong>ta</strong>’ argu]in, waqt li llum<br />
anke min[abba rispett akbar<br />
lejn id-dinjità <strong>ta</strong>l-bniedem,<br />
min imexxi f’[afna ka]i<br />
jne[[i l-fros<strong>ta</strong> u jimxi bid-djalogu.<br />
Naturalment din is-sistema<br />
<strong>ta</strong>’ djalogu fit-te[id <strong>ta</strong>’<br />
de/i]jonijiet mhix prevalenti<br />
kullimkien i]da da[let f’xi<br />
sistemi <strong>ta</strong>’ mmani;;jar, f’xi<br />
familji, intrapri]i u pajji]i.<br />
Nif<strong>ta</strong>kar ]mien me<strong>ta</strong> min<br />
imexxi kien argu]in, m’iniex<br />
ng[id dan biex innaqqaslu xi<br />
mertu <strong>ta</strong>t-<strong>ta</strong>jjeb li g[amel,<br />
i]da waqt li xi w[ud quddiem<br />
koloss ibaxxu rashom u ma<br />
jlissnu xejn, me<strong>ta</strong> min imexxi<br />
tkun persuna i]jed ra;onevoli<br />
u li tisma’ l-partijiet u<br />
toqg[od atten<strong>ta</strong> li tu]a light<br />
touch fejn me[tie;, xi drabi<br />
flok ma ssib min ikun lest li<br />
ja[dem mag[ha, i]jed issib<br />
{ajku - 201<br />
minn Oliver Friggieri<br />
oppo]izzjoni!<br />
Dan qed narawh ji;ri me<strong>ta</strong><br />
grupp jew entità kbira u<br />
mifruxa te[odha kontra persuna<br />
fit-tmexxija li <strong>ta</strong>mmetti<br />
li mhix koloss u li m’g[andhiex<br />
i]jed minn par idejn u<br />
par g[ajnejn u ma tis<strong>ta</strong>x tkun<br />
<strong>ta</strong>f e]att kull min jaqa’ <strong>ta</strong>[tha<br />
xi jkun qed jag[mel. Imma<br />
min ji]en jis<strong>ta</strong>’ jasal g[al konklu]joni<br />
li l-at<strong>ta</strong>kki kontinwi<br />
kontra dan jew dik m’g[andhomx<br />
[lief mira wa[da: li dak<br />
li dde/ieda l-poplu f’elezzjoni<br />
[ielsa ftit snin ilu jaraw kif<br />
ixejnuh.<br />
Dawk kredenzjali<br />
demokrati/i li j[addnu! Itellfu<br />
g[ax ma ;ewx fdati bittmexxija.<br />
Ftit jew wisq dan l-<br />
e]empju jg[odd ukoll g[al<br />
dawk fil-moviment favur iddivorzju.<br />
U kif jg[id il-qawl<br />
“ma’ min rajtek xebbahtek” u<br />
wkoll “jekk <strong>ta</strong>g[milha mazzopp,<br />
g[eluq is-sena ssir<br />
b[alu”!<br />
G. Bonett<br />
Marsalforn<br />
It-triq li <strong>ta</strong>g[ti<br />
Mill-;ungla sal-metropli<br />
Jisimha gwerra.