Il-Kunsill Tiegħek Nru 32

Soçjetà Filarmonika Santa Marija A.D. 1905
Rapport mis-Segretarju Eric Frendo
Is-Soçjetà Filarmonika Santa Marija ilha mwaqqfa aktar
minn mitt sena. Gœalkemm fl-1905 hija meqjusa bœala s-sena
tal-fondazzjoni, hemm œjiel çar li din is-Soçjeta’ diæa kienet
teÿisti qabel. Nafu li parti mill-ispejjeÿ minfuqa f’xogœol fuq
il-gwarniçun tar-Rotunda li sar bejn l-1899 u Awissu ta’ l-
1903 tœallsu mill-membri tal-Kaÿin Santa Marija.
L-ewwel President kien is-Sur Cesareo Chetcuti. Il-Kaÿin
Santa Marija gœamel id-debut bandistiku tiegœu fit-23 ta’
Lulju, 1905. Taœt is-Surmast Æuÿeppi Micallef il-banda
daqqet quddiem ir-Rotunda tal-Mosta u f’San Pawl il-Baœar
fil-festa tal-Madonna tad-Duluri.
Gœall-ewwel ÿminijiet mit-twaqqif tagœha l-Banda Santa
Marija kienet tieœu sehem fl-attivitajiet tal-parroçça. Ma
jidhirx li l-banda fi œdan is-soçjeta’ damet wisq tiffunzjona
u madwar l-1911 il-kaÿin ma baqax jieœu sehem f’attivitajiet
bandistiçi.
Il-Casino Santa Maria, kif kien magœruf dak iÿ-ÿmien, baqa’
miftuœ u jiffunzjona, imma b’attivitajiet ta’ xejra oœra.
Fl-1921 akkomoda “camera di lettura” li kienet tiæbor fiha
professjonisti u nies ta’ kultura li kienu jiltaqgœu u jiddiskutu,
jaqraw gazzetti u rivisti. Ewlenin fost dawn in-nies kien
hemm it-Tabib Ruÿar Mizzi u s-Sur Carmelo Dimech, ÿewæ
Mostin magœrufin.
Kienet inizjattiva tal-Casino Santa Maria li l-kumitat jibda
jieœu œsieb l-organizzazzjoni tal-festi esterni tal-Patruna tal-
Mosta, Santa Marija Assunta.
Gœall-aœœar ta’ l-gœoxrinijiet tas-seklu l-ieœor il-kaÿin tilef
œafna mill-inizjattiva li kellu qabel. Gœalhekk mal-bidu tassnin
tletin sar sforz biex din is-sitwazzjoni titranæa. Taœt
il-President is-Sur Andrea Scicluna bdiet œidma biex il-kaÿin
jeræa jibda jorganizza ç-çelebrazzjonijiet ta’ barra tal-festa
titulari. Kienu jinæabru fondi gœal dan il-gœan u l-kaÿin kien
jieœu œsieb l-armar u t-tiÿjin tat-toroq u dak kollu li jmur
mal-festi esterni. L-Arçipriet Dun Karm Sciberras kien ta
uffiçjalment dan l-inkarigu lill-Kaÿin Santa Marija.
Ma kinux ÿminijiet façli gœax dan il-kumitat sab kaÿin gœeri
gœall-aœœar. Ma kien fadal xejn fih, lanqas l-istrumenti talbanda
li kellu qabel. Il-lokal kellu jiæi rranæat mill-ædid biex
iservi ta’ kaÿin kif kien jixraq.
Fi ÿmien it-Tieni Gwerra Dinjija l-lokal tal-Kaÿin Santa Marija
æie rrekwiÿizzjonat mill-gvern biex jakkomoda refuæjati
fil-gwerra. Meta l-agœar gœadda, il-kumitat reæa œa pussess
tal-lokal. Il-Kaÿin Santa Marija kien magœruf bœala refuæju
gœall-gœaqdiet Mostin. Il-President kien gœadu s-Sur Andrea
Scicluna u meta dan miet œa postu t-Tabib Frans Vella.
Warajh sar president is-Sur Carmel S. Galea segwit mill-
28
Il-Kunsill Tiegœek
maææur Joe Vella u mis-Sur Alex Vella. Segwiœ fil-kariga
is-Sur Armand Galea fl-2005. F’Novembru 2006 l-presidenza
tas-soçjeta’ gœaddiet f’idejn il-perit Chris Grech.
Kien fi ÿmien il-presidenza tas-Sur Alex Vella li l-kaÿin reæa’
gœaqqad il-banda tiegœu. Id-9 ta’ Awissu huwa meqjus bœala
jum ir-Rifondazzjoni gœax f’dan il-jum fl-1986 æie approvat
statut ædid li bih twaqqfet mill-ædid il-banda tas-Soçjeta’. Ta
min jgœid li f’dan il-jum is-soçjeta tellgœet programm ta’ livell
gœoli fi pjazza Rotunda.Dan il-programm ÿvolæa fi programm
muÿikali u vokali u anke b’nar sinkronizzat matulu. Dan
il-programm anke kien mxandar dirett fuq stazzjon lokali
fis-sena 2006 u 2007. Il-popolarità ta’ dan il-programm qed
dejjem jikber mhux biss mal-Mostin. Madankollu l-banda
dehret mill-ædid fit-toroq Mostin fil-purçissjoni tal-Æimgœa
l-Kbira f’Marzu ta’ l-1986. Il-banda kienet taœt id-direzzjoni
tas-Surmast Ronnie Debattista, segwit wara seba’ snin, mis-
Surmast Paul Busuttil. Fl- 2007, it-tmexxxija tal-banda tassoçjeta’
gœaddiet taœt id-direzzjoni tas-surmast Raymond
Sciberras. L-assistant surmast u ghalliem tar-ram preÿenti
huwa Charles Mizzi, filwaqt li l-gœalliem ta’ l-injam huwa
Jeremy Sultana. Id-direttur spiritwali tas-soçjeta’ huwa
l-Monsinjur Bartolomew Bezzina.
Mit-twaqqif tagœha l-Banda Santa Marija impenjat ruœha
biex tiÿviluppa u tissoda fl-attivitajiet tagœha. Fl-1989 rebœet
il-konkors nazzjonali gœall-baned. L-aœœar biçça xogœol
irrekordjata hija l-Oratorju l-ædid ta’ l-Assunta - Lilek
Marija. Dan l-Oratorju tnieda gœall-ewwel darba fir-Rotunda
tal-Mosta fl-1 ta’ Awissu, 2005. Biççiet tax-xogœol muÿikali
oœra xogœol tas-surmast Raymond Sciberras u kliem ta’ Anselm
Sciberras jinkludu L-Gœanja Mostija, Assumpta Mater
Nostra, Ave Marija, marçi proçessjonali Reliæjuÿi - Xemx
Dejjiema, Salve Regina, Tifœir lil Marija, Insellmulek Marija
u bosta marçi kemm funebri u anke brijuÿi.
Ovjament, apparti li l-banda Santa Marija hija l-iktar impenjattiva
fi ÿmien il-festa ta’ Santa Marija æewwa l-Mosta,
il-banda gœandha diversi servizzi barranin. Dawn jinkludu
marçi brijuÿi fil-festa tat-Trinita Mqaddsa æewwa l-Marsa,
festa ta’ Santa Venera æewwa Santa Venera, akkumpanjament
f’purçissjonijiet ta’ San Æuÿepp - Œal Gœaxaq, Qalb
ta’ Marija - Burmarrad, tal-Karmnu - Fgura, Sagra Familja
– Bidnija, d-Duluri – San Pawl il-Baœar u San Bert Gœargœur.
Il-banda tieœu sehem ukoll fil-purçissjoni tal-Qalb ta’ Gesu’ u
l-Æimgœa l-Kbira æewwa l-Mosta.
Sehem il-banda barra minn Malta beda fl-2001, flimkien
mas-Soçjeta’ Filarmonika Nicolò Isouard, œadet sehem fi
programm fl-Isvizzera. L-aktar mument memorabbli f’dik
il-mawra kien il-programm li ttella’ mill-banda amalgamata
fis-Sala ta’ l-Assemblea tal-Palais de Nation, f’Æinevra,
l-isvizzera. F’Jannar tas-sena 2004 il-Banda œadet sehem filfestival
San Remo in Fiore bit-tema tat-tkabbir ta’ l-Unjoni