Il-Kunsill Tiegħek Nru 32

Il-Proæett Cultexchange IT_MT jasal fi tmiemu
Rapport minn Dr. George Cassar
Wara sentejn u nofs ta’ xogœol ma jaqta’ xejn, il-proæett li kellu
l-gœan li jsalva l-katakombi ta’ Ta’ Bistra fil-Beÿbiÿija, issa
wasal biex jagœlaq. Mibdi fl-2006, il-proæett CULTEXCHANGE
inœadem bi sœab ma’ ÿewæ entitajiet minn Ragusa fi Sqallija
u b’ kollaborazzjoni ma’ l-aæenzija Heritage Malta. Issa dan
il-proæett skadilu t-terminu tiegœu kif impost mill-Unjoni
Ewropea u gœalhekk qegœdin nagœmlu l-aœœar xogœlijiet biex
nagœlquh.
L-aœœar ÿewæ attivitajiet uffiçjali saru nhar il-Æimgœa, 16 ta’
Mejju u nhar il-Æimgœa, 23 ta’ Mejju.
Dik tas-16 ta’ Mejju ttellgœet æewwa Ragusa u fiha, saret
laqgœa bejn is-sieœba kollha, jiæifieri l-Comune di Ragusa,
is-Soprintendenza ai Beni Culturali ed Ambientali, il-Kunsill
Lokali tal-Mosta u Heritage Malta, æewwa l-uffiççji tas-
Soprintendenza ta’ Ragusa. Kien hemm ukoll rappreÿentant
mill-Awtorità di Gestione bbaÿata æewwa Palermo. Din illaqgœa
kienet segwita bi ÿjara ta’ l-aœœar lill-katakombi
delle Trabacche li skond il-proæett Cultexchange kellu jkun
irkuprat u restawrat.
Filgœaxija, imbagœad, æie mniedi l-ktieb li kien jiæbor fih listudji
kollha li saru dwar il-katakombijiet taÿ-ÿmien Ruman
u Biÿantin fi Sqallija u f’Malta. Il-ktieb gœandu wkoll enfasi
speçjali fuq ix-xogœol u l-istudju li sar fuq iÿ-ÿewæ siti li
œdimna speçifikament fuqhom – jiæifieri Ta’ Bistra fil-Mosta u
delle Trabacche f’Ragusa. It-tnedija f’Ragusa saret fil-Museo
Archeologico Ibleo. Tkellmu is-Sindku tal-Mosta, Dr Paul
Chetcuti Caruana, Dr George Cassar, maniæer tal proæett ta’
Ta’ Bistra, u Dott. Giovanni Di Stefano li kien inkarigat millproæett
min-naœa ta’ Ragusa. Kien hemm attendenza sabiœa
u d-delegazzjoni Maltija li kienet tinkludi nies mill-Kunsill
Lokali tal-Mosta u minn Heritage Malta, æiet milqugœa tajjeb
u b’mod kordjali œafna.
L-aœœar attività saret mbagœad fit-23 ta’ Mejju fil-Mosta.
Hawn œadet il-forma ta’ konferenza stampa li gœaliha kienu
mistiedna l-mezzi kollha tax-xandir. Dawn attendew bi
œæarhom u rrappurtaw dak kollu li sar. Din l-attività saret fuq
is-sit tal-katakombi ta’ Ta’ Bistra li gœalkemm ix-xogœol gœadu
34
Il-Kunsill Tiegœek
sejjer, issa hu avvanzat u hekk qed jidher sewwa dak li tant
œdimna u ppjanajna biex iseœœ. Kien hemm preÿenti numru
ta’ mistednin fosthom id-delegazzjoni minn Ragusa li æiet biex
tagœlaq magœna dan il-proæett. Il-kelliema distinti inkludew
lis-Sindku tal-Mosta, Dr Paul Chetcuti Caruana, li gœamel ddiskors
li bih gœalaq il-proæett; Dr Mario Tabone, Çerpersin
ta’ Heritage Malta, li wera s-sodisfazzjoni tiegœu gœax-xogœol
li qed isir fuq is-sit u gœall-patrimonju tagœna; l-Abaxxatur ta’
l-Italja, l-E.T. Paolo Andrea Trabalza, li wiegœed li jgœin kemm
jista’ f’inizjattivi bœal dawn; u l-E.T. Dr Ugo Mifsud Bonnici,
President Emeritu, li wera l-apprezzament tiegœu gœal dan ittip
ta’ inizjattivi b’risq il-wirt kulturali Malti.
Fl-istess okkaÿjoni tnieda f’Malta l-ktieb imsemmi fuq. Ilktieb
li bit-Taljan jismu Cultexchange Italia-Malta: La
rivalutazione delle catacombe come simbolo commune
perla volorizzazione dleel tradizioni transfrontaliere hu
bi tliet lingwi – bit-Taljan bœala l-lingwa uffiçjali tal-proæett,
bil-Malti bœala l-lingwa tas-sieœba Maltin, u bl-Ingliÿ bœala
l-lingwa internazzjonali. Is-sotto-titolu bl-Ingliÿ hu The
revaluation of catacombs as a common symbol towards
the meaning of the of traditions across borders u dak bil-
Malti hu Ir-rivalutazzjoni tal-katakombijiet bœala simbolu
komuni gœall-apprezzament tat-tradizzjonijiet li jmorru
’l hinn mill-fruntieri. L-edituri huma Giovanni Di Stefano u
George Cassar.
Il-ktieb gœandu miegœu diska kompatta li tinkludi l-kitbiet sœaœ
bil-lingwa oriæinali li inkitbu biha, filwaqt li fil-ktieb proprja
jinsabu kitbiet fuq il-proæett, profili tal-Mosta u ta’ Ragusa,
ta’ l-erba’ imsieœba fix-xogœol ta’ restawr u riabilitazzjoni
tas-siti imsemmija, u verÿjoni mqassra ta’ kull kitba li hemm
fid-diska.
Wara li ngœalqet din il-konferenza stampa u l-mistednin ÿaru
s-sit u raw ix-xogœol, id-delegazzjoni Ragusana u dik Mostija,
flimkien ma’ uffiççjali minn Heritage Malta, iltaqgœu fl-uffiççju
tal-Kunsill Lokali u tkellmu fuq kif jistgœu jkomplu din ilkooperazzjoni
bejnithom gœall-æid tal-wirt kulturali u naturali
tal-Mosta u Ragusa.