17.12.2012 Views

Il-Kunsill Tiegħek Nru 32

Il-Kunsill Tiegħek Nru 32

Il-Kunsill Tiegħek Nru 32

SHOW MORE
SHOW LESS

You also want an ePaper? Increase the reach of your titles

YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.

IL-KUNSILL<br />

LEŒEN IL-KUNSILL LOKALI TAL-MOSTA<br />

LULJU 2008 Numru <strong>32</strong><br />

tiegœek<br />

<strong>Kunsill</strong> Mosti - Garanzija ta’ tmexxija nadifa<br />

<strong>Kunsill</strong> Lokali Mosta<br />

1


2 <strong>Il</strong>-<strong>Kunsill</strong> Tiegœek


<strong>Kunsill</strong> Lokali Mosta<br />

Qed Jorganizza<br />

Lejla Agrarja<br />

u<br />

Folklorisitika fil-Bidnija<br />

6:00 p.m. Quddiesa<br />

Wara jsir tberik ta’ l–annimali<br />

Wara tkompli s-serata<br />

Ikum hemm:<br />

tombla<br />

u Pont rides ghat-tfal<br />

Is – Sibt 5 ta’ Lulju 2008<br />

Kullœadd mistieden<br />

Trasport provdut b’xejn mill-pjazza fis-5.45pm<br />

<strong>Kunsill</strong> Lokali Mosta<br />

3


kontenut<br />

Gœarusa mill-Mosta tiÿÿewweæ fil-Ænien l-Gœarusa tal-Mosta<br />

L-ewwel tieæ li sar f’dan il-ænien, nhar is-Sibt 3 ta’ Mejju 2008<br />

<strong>Il</strong>-Koppja Duncan Zammit u Claire Xuereb bint Anglu u Jessie Xuereb<br />

4 <strong>Il</strong>-<strong>Kunsill</strong> Tiegœek<br />

Pagna 6 Ittra mis-Sindku lil Mostin ta’<br />

rieda tajba.<br />

Pagna 9 Informazzjoni fl-immanigjar tattoroq,<br />

traffiku, bankini u Street<br />

Furniture fil-Mosta.<br />

Pagna 11 Informazzjoni mportanti dwar<br />

servizzi ta’ anzjani.<br />

Pagna 14 Insiru nafu mill-qrib lil Viçi Sindku<br />

Josette Agius Decelis.<br />

Pagna 17 Informazzjoni dwar Story Telling.<br />

Pagna 20 Avvenimenti fil-Mosta li graw tul<br />

is-snin.<br />

Pagna 23 Festival Internazzjonali fil-Mosta.<br />

Pagna 24 Diskussjoni Round table dwar<br />

iÿ-ÿagœÿagœ fil-Mosta.<br />

Pagna 27 Patri Avertan Fenech<br />

(Qaddis Mosti).<br />

Pagna 28 Informazzjoni dwar is-Socjeta`<br />

Filarmonika Santa Marija.<br />

Pagna 31 L-Uffiççju tal-Kummissarju<br />

gœat-tfal u l-Mosta Youth<br />

Empowerment Centre.<br />

Pagna <strong>32</strong> Playhouse 10 snin ta’ servizz.<br />

Pagna 33 Riœ ta’ Siegœa<br />

(Rumanz ta’ l-awtur J.J Camileri).<br />

Pagna 34 <strong>Il</strong>-Proæett Ta’ Bistra jasal<br />

fi tmiemu!<br />

Pagna 36 Ÿvilupp propost ta’ monument<br />

fi Pjazza Rotunda.<br />

Pagna 37 Rigal lil Mostin mis-Soçjeta`<br />

Filarmonika Nicolo Isouard.<br />

Pagna 39 Sistema ædida ta’ telefonija<br />

u website.


editorjalGaranzija<br />

ta’ tmexxija nadifa<br />

mill-Editur Ivan Bartolo<br />

Bord Editorjali<br />

Chairperson<br />

Is-Sindku Dr. Paul<br />

Chetcuti Caruana<br />

Membri<br />

Is-Segretarju Eÿekuttiv<br />

John Camilleri u<br />

l-kunsillier Mario Sammut<br />

Editur<br />

Ivan Bartolo<br />

Deputat Editur<br />

J. J. Camilleri<br />

Advertising<br />

Marvin Brincat<br />

Kontributuri<br />

Natasha Turner<br />

Stefan Debono<br />

Marvin Brincat<br />

Dr. George Cassar<br />

Carmen Cacopardo Mariani<br />

J.J. Camilleri<br />

Anna Grech<br />

Fotografu<br />

Victor B. Caruana<br />

Rene Rossignaud<br />

Gino Galea<br />

Telefon<br />

21416841 - 21412782<br />

Fax<br />

21416866<br />

E-mail<br />

mosta.lc@gov.mt<br />

Website<br />

www.mosta.gov.mt<br />

Issettjat u stampat<br />

Union Press<br />

Kull korrispondenza gœandha<br />

tintbagœat lill-Editur<br />

<strong>Kunsill</strong> Lokali,<br />

Çentru Çiviku,<br />

Triq il-Kostituzzjoni, Mosta<br />

Fil-faççata jidher l-ewwel tieæ li sar fi<br />

ænien l-gœarusa tal-Mosta<br />

(Dettalji f’paæna 4)<br />

Bhala Editur u team sœiœ ta’ kontributuri<br />

ta’ dan il-fuljett ghamilna analiÿi çara u<br />

oææettiva œafna mas-Sindku Dr Paul Chetcuti<br />

Caruana b’ dak li seœœ matul l-aœœar<br />

sena, b’listi twal u konkreti tal-proposti<br />

li twettqu u dawk li ma twettqux, dawk li<br />

qed jitwettqu bœalissa u dawk li gœad iridu<br />

jitwettqu. Hemm ukoll listi twal oœrajn ta’<br />

punti poÿittivi, punti negattivi u ta’ l-isfidi<br />

ewlenin. B’hekk it-tmexxija ta’ dan il-<strong>Kunsill</strong><br />

Mosti tabilœaqq qed isir aktar trasparenti,<br />

u jœeææeæ lilna l-Mostin insiru aktar kburin<br />

li ahna Mostin! Bœala Mosti segwejt kemm<br />

stajt l-programm tal-<strong>Kunsill</strong>i preçedenti<br />

Mostin. Gœamilt erba snin <strong>Kunsill</strong>ier tattielet<br />

<strong>Kunsill</strong>. Qatt daqs il-<strong>Kunsill</strong> preÿenti<br />

ma rajt inizjattivi ta’ min ifaœœarhom u<br />

jinkoraææihom bis-sœiœ.<br />

F’din l-aœœar sena l-<strong>Kunsill</strong> tal-Mosta<br />

b’maææoranza Laburista raœa ma’ wiççu<br />

œafna beraq u sajjetti jtertru fl-arja politika<br />

u soçjali tal-komunita` Mostija. Gœal<br />

gimgœat twal l-attenzjoni tal-poplu Mosti<br />

kkonçentrat fuq suææett ewlieni-il-korruzzjoni<br />

fil-qasam pubbliku. Mhux l-gœan tiegœi<br />

li nidœol fil-merti partikolari ta’ dak li sar u<br />

dak li ntqal. Huwa fl-ogœla nteress tal-pajjiÿ<br />

li l-amministrazzjoni pubblika tkun nadifa<br />

u li l-liæijiet f’dan ir-rigward jitœaddmu bilgalbu<br />

u fid-deher. Aktar minn hekk, hemm<br />

bÿonn li l-forzi soçjali u politiçi f’pajjiÿna<br />

jagœmlu sforz biex, b’mod organizzat, tissaœœaœ<br />

il-kultura li tinsisti li jkun hemm<br />

gœarfien sœiœ gœall-moralita’ u l-æustizzja.<br />

Dwar dan, la gœandu jkun hemm kompromessi,<br />

u lanqas ma gœandna nœallu toqob<br />

minn fejn is-sewwa u l-æustizzja jistgœu, b’xi<br />

mod, jixxejnu. <strong>Il</strong>-œaÿen eÿista minn dejjem<br />

u l-ælieda bejn is-sewwa u l-œaÿin ma tieqaf<br />

qatt. Iÿda, fejn il-korruzzjoni terfa’ rasha,<br />

il-ælieda trid tkun attiva u forsi anki aggressiva.<br />

Li huwa ÿgur li s-Sindku preÿenti ma<br />

œalla ebda spazju gœal kompromessi u gœal<br />

luÿingar.<br />

<strong>Il</strong>-glieda kontra l-korruzzjoni gœat-tabib<br />

Chetcuti Caruana kienet ælieda totali, u din<br />

iææielidha fid-dieher.<br />

Din il-karatteristika gœandha tkun l-gœoÿÿa<br />

ta’ kull Mosti li gœandu sens ta’ moralita’<br />

u æustizzja, u ta’ min irid jgœix f’ambjent<br />

demokratiku imÿejjen bl-armonija soçjali.<br />

Din hija l-“mission statement” tal-<strong>Kunsill</strong><br />

Mosti. L-eroj tal-Mitoloæija Griega tigbdilna<br />

l-attenzjoni gœal mod kif dan gœeleb l-isfidi<br />

li sab ma’ wiççu. Is-Sindku Mosti spiss jirreferi<br />

gœar-rakkont mitoloæiku, gœall-isfida<br />

li kellu Erkole meta ried inaddaf l-istalel<br />

tar-Re Elis.<br />

“Imma Sur Sindku. Dan it-tinæis seœœ minœabba<br />

diversi fatturi, fosthom id-diÿonesta’ u<br />

l-korruzzjoni. Meta dawn il-fatturi jsiru xi<br />

œaæa ta’ kulljum, l-ambjent tal-komunita` ma<br />

jistax jibqa nadif. U biex tnaddaf dan il-œmieæ<br />

li jkun inbena matul is-snin tkun trid pjan ædid<br />

b’ritmu qawwi bœax-xmara li Erkole gœadda<br />

minn æo l-istalel. Jien nammirak gœax int æa<br />

bdejt b’dan ir-ritmu. Nemmen fik gœax int insiæt<br />

paæna ædida, paæna aktar nadifa fil-œajja<br />

soçjali u politika tal-komunita` Mostija.”<br />

Kburin b’ Santa Marija?<br />

Gœandi nifhem li bœala Mostin, l-unika œaæa li<br />

tgœaqqadna lkoll flimkien hija Santa Marija.<br />

Imma t-two party system tibqa` tibbrilla. Kif<br />

gœedttilkom fl-aœœar Editorjal tal-œaræa ta’<br />

Marzu jekk Partit A jipproponi l-Iswed, tal-<br />

Partit B irid l-abjad jew xejn. Dan l-element<br />

eræajna rajnih fil-laqgœa tal-<strong>Kunsill</strong> tat-Tnejn<br />

28 t’April. Is-Sindku u l-<strong>Kunsill</strong>iera Laburisti<br />

fuq inizzjattiva tas-Soçjeta Filarmonika Santa<br />

Marija jipproponu monument ta’ Santa Marija<br />

flok l-iljun. <strong>Il</strong>-famuÿ iljun jispiçça f’parti oœra<br />

tal-pjazza. Prosit lil <strong>Kunsill</strong>iera Nazzjonalisti<br />

Marthese Mifsud u Jimmy Camilleri. Dawn<br />

Mostin ta’ vera! Dawn ivvutaw mal-bqija.<br />

Issa nistenew il-permess tal-Mepa. B’ hekk din<br />

il-proposta gœaddiet!<br />

U ndur fuqek gœaÿiÿa Santa Marija ....<br />

Bœal pellegrin mitluf, f’waœda minn dawk ilforesti<br />

bla tarf. Mifruxin bœal twapet ta’ lewn<br />

aœdar skur. Matul il-widien fondi u dojoq.<br />

F’riælejn il-muntanji mogœla s-sema tal-Himalaja.<br />

Nerfa gœajnejja l’fuq u b’kontemplazzjoni,<br />

b’reqqa ta’ l-gœaæeb niskopri dak il-wiçç glorjuz<br />

u dik il-figura mqaddsa; Ta’ Omm Alla li hi<br />

gœall-istess raæuni, Ommi u Ommok ukoll.<br />

Hekk gœolja, hija x-xbejba gwejda. Hekk rikka<br />

hija dik il-kuruna ta’ sebœ li ÿÿejnilha æbinha;<br />

Hekk kotrana dik ix-xuxa, sewda tuta li tinkwadralha<br />

dak il-wiçç ta’ æmiel samrani. Tant<br />

jilmgœu bil-qdusija dawk gœajnejha; Hekk<br />

iktar œomor mir-rummien misjur huma œaddejha.<br />

U tant iktar œelwin mill-gœasel huma<br />

xufftejha.<br />

Hekk prezzjuÿa, dik it-terha ta’ safa. U<br />

tœaÿÿmilha dak il-qadd mislut. Ta’ kwalita<br />

hekk rari u ta’ lewn hekk œamrani. U tant ifewhu<br />

dawk iÿ-ÿewæ blanzuni ta’ ward xandrin<br />

fuq wiçç saqajha, hekk gœaÿiÿa, hekk nobbli,<br />

hekk mogœnija, bil-grazzja Marija.<br />

<strong>Kunsill</strong> Lokali Lokali Mosta<br />

Mosta<br />

5


Ittra lil Mostin<br />

ta’ Rieda Tajba<br />

jikteb is-Sindku Dr Paul Chetcuti Caruana<br />

Œuti Mostin,<br />

Mument li l-konok ta’fuq l-arkata huma fuq fomm<br />

kull Mosti u Mostija. Ippruvajna nsalvaw œajjiet in-nies,<br />

nevitaw inçidenti bla bzonn tat-traffiku u nevitaw œsarat<br />

tal-karozzi tas-sewwieqa tagœna. Iÿda l-Awtoritajiet ma<br />

œamlux! Mhux biss ... Wara œafna tixwix minn xi nies<br />

Mostin li ma jixirqilhomx jissejœu Mostin (gœax iqisu<br />

qishom biss), l-Awtoritajiet œaræu Stop Notice lil kuntrattur<br />

tagœna. Qatt ma æejna nfurmati b’xejn. Kuntatt u korrispondenza<br />

ta’ xejn u lanqas qatt ma qalulna xi jrid isir.<br />

Waqfu x-xogœol biss!<br />

<strong>Il</strong>-famuÿi Konok<br />

Qiegœed nirreferi gœall-aœœar proæett siewi tal-<strong>Kunsill</strong><br />

Laburista Mosti,dak li nneœœu l-ingombru tal-famuÿi<br />

konok fuq l-arkata. Konok li kienu mimlijin œmieæ u bejtiet<br />

tal-grieden u li suppost kellhom iservu bœala Traffic Calming<br />

Measure. Gœallinqas hekk kien qal l-ewwel <strong>Kunsill</strong><br />

Mosti u tgœhidx kemm ftaœru li sebœu l-Mosta, b’dak ilward<br />

u s-siæar mimlijin insetti. Veru vendikazzjoni! Mhux<br />

ta’ b’xejn l-gœada tar-rebœa tal-<strong>Kunsill</strong> Laburista Mosti,<br />

ex-Ministru Nazzjonalista kien ftaœar f’œanut tat-te fil-Belt<br />

Valletta li sejjer jagœmel minn kollox biex ifixkilni. Aœjar<br />

mar jieœu œsieb jirrabilita` Wied il-Gœasel (liema parti li<br />

tagœmel man-Naxxar) minn dak il-frakass u tifrik li gœaddej<br />

minnu. Min iwaœœal fl-ADT, min iwaœœal fil-MEPA, min<br />

jgœid li l-Perit tal-<strong>Kunsill</strong> tagœna li sibna hemm, meta tlajna<br />

aœna m’gœamilx il-permessi kif suppost, insomma œafna<br />

skuzi. U jekk ma tridx, jafu li qed joqrob is-Sajf, l-istaæun<br />

turistiku li jiæbed œafna nies barranin viçin il-Mosta.<br />

Kemm sejrin jidœku bina l-barranin, viçin il-Mosta. Kemm<br />

sejrin jidœku bina l-barranin x’œin jaraw ix-xogœol mibdi<br />

u nofs kedda, b’dawk il-œofor l-hawn u l-œinn, minœabba<br />

kapriçç ta’ l-ADT. Meta nçemplu gœas-sodisfazzjon, min<br />

jgœidilna nikkuntattjaw lil-Kap ta’ l-ADT, oœrajn jgœidulna<br />

li huma œut zgœir u jissuææerulna nkellmu lil œuta l-kbira, li<br />

sinçerament aœna ma nafux min hi. Fl-istess waqt qed toqrob<br />

il-festa ta’ Santa Marija, il-festa ta’ l-Anniversarju ta’<br />

l-400 sena mit-twaqqif tal-Parrocca tal-Mosta. U l-Mostin<br />

sejrin igergru x’œin jaraw din il-konfuÿjoni ma’ wiççhom.<br />

Intom li qegœdin fil-poter, gœalfejn qegœdin issawtuna?<br />

Gœax irbaœna l-<strong>Kunsill</strong>, biex tpinæuna koroh mal-Mostin,<br />

u b’hekk forsi neræghu nitilfu l-elezzjoni lokali li jmiss?<br />

B’daqshekk se tkunu rbaœtu? Mhux hekk biss, imma<br />

l-periti ta’ l-ADT m’huma qed jikkonsultawna f’xejn. Mhux<br />

ta’ b’xejn kullimkien mgœarraq wara l-ewwel xita; imbasta<br />

tajna t-tarmac! Ehh x’iææib is-suppervja u l-melagomania.<br />

Raææiera jonqoskom. Aœseb u ara kemm sejrin tagœmlulna<br />

t-toroq imkissrin li gœandna, œallejtuhom jiææeneraw<br />

fl-agœar f’Malta.<br />

Lil min ridtu tlett xhur qabel l-elezzjoni tal-Mosta,<br />

kemm œriætulu miljuni ta’ liri flus gœall-irranæar tat-toroq<br />

u l-famuÿa Pjazza: mill-Ministeru ta’ l-Infrasfruttura,<br />

mill-Ministeru tad-Djar u oœrajn. Gœalfejn ma timxux<br />

6 <strong>Il</strong>-<strong>Kunsill</strong> Tiegœek<br />

magœna l-istess? Blu u aœmar, mhux xorta ghalikom?<br />

Kunu fair kif kont jien u sœabi, ma’ kullœadd! B’hekk qed<br />

tœallsuni talli naddaftilkom il-<strong>Kunsill</strong> tal-Mosta, minn dak<br />

il-œmieæ kollu ta’ serq, korruzzjoni, sokor, burdell ... x’ma<br />

sarx f’dan il-<strong>Kunsill</strong>! <strong>Il</strong>-<strong>Kunsill</strong> tal-Mosta kien sar qisu<br />

l-Aeugean Stables ta’ Ercole. Filfatt dan ser ikun il-Mission<br />

Statement tal-<strong>Kunsill</strong> tiegœi. Min studja l-Mitologija<br />

Griega jaf x’qiegœed ngœid. Ara taœsbu li l-Mostin ma<br />

jafux jagœÿlu t-tajjeb mill-œaÿin. Kemm qed titqarqu. Ta’<br />

xejn tippoÿaw ta’ nsara gœax intom ipokriti ta’ veru, oqbra<br />

mbajda, Fariÿej u tridu tagœtu kont l-Alla talli qed tagœmlu.<br />

Kollox naf x’inhu gœaddej minn taœt u l’quddiem nikxef<br />

kollox. Ma jiena sejjer nibza` minn œadd u ngœid il-verita.<br />

Jekk tridu, jekk mintomx demokratiçi u ma tridux tiddiskutu<br />

bœal Plato u Socrates u nies oœra kbar, ibgœatuli<br />

pakkett bomba oœra kif gœamiltu fit-28 ta’ Dicembru, 1977.<br />

Ara jekk m’intomx sejrin timxu l-istess magœna kif<br />

imxejtu ma ta’ qabilna, ara taœsbu li l-poplu Mosti sejjer<br />

jilqagœkom u jagœtikom merœba fil-pjazez tagœna, gœax<br />

intom tkunu tradejtu lil Mosta, bœal Æuda l-Iskarjota.<br />

Forsi xi œadd minnkom kif jaqra dan l-artiklu jsejjaœli<br />

fundamentalist jew konservattiv, jew æellied. Iva, iva jista<br />

jsejjaœli hekk, imbasta jkun gœal gid tal-Mosta.<br />

Kemm nafu nkunu dojoq fejn irridu u kemm sinefiteti!<br />

Kemm qed içemplu mid-Dipartiment fuq hekk u fuq hekk.<br />

Gœax ma çempiltux hekk ukoll lil <strong>Kunsill</strong> ta’ qabli meta<br />

Malta kollha kienet taf x’tasid kien hemm fil-<strong>Kunsill</strong> Lokali<br />

tal-Mosta. Anki xi kuntaratturi kienu jittœallsu Cash,<br />

mhux bic-cheque f’dawk iÿ-ÿminijiet!<br />

Jafu jew ma jafux li l-konok ta’ Triq il-Kostituzzjoni<br />

kienu nbnew mingœajr permess, kienu kkundannati sena<br />

wara bœala periklu mill-Awtoritajiet Ingliÿi. Jiddispjaçini<br />

œafna jkolli ngœid li Gvern Laburista fl-1996-98 ma œax<br />

passi biex itajjar il-konok, il-Bus Shelter tal-pjazza li wkoll<br />

inbniet mingœajr il-permess tal-MEPA u weœilt jien multa<br />

minflok weœilha ta’ qabli s-Sur Demartino; id-dejn li dejjem<br />

inwiret mill-<strong>Kunsill</strong> gœal <strong>Kunsill</strong> sa mill-bidunett u s’issa.<br />

Issa qed ninsistu fuq il-Financial Indicator! Tarax!<br />

Kontra kull kurrent<br />

Kif sejjer jgœidilkom aktar il’quddiem il-Perit Chris<br />

Grech, qed nevalwaw id-diversi tenders biex nirrankaw<br />

fuq dawk id-disa toroq ta’ wara “Ta’ Marija Restaurant.”<br />

Dalwaqt noœoræu t-tenders fuq it-toroq/sqaq ta’ parti minn<br />

Triq it-Tama u Triq il-Parroçça.


Gœandi l-pjaçir ngœidilkom li l-latrina tal-Perusni<br />

b’Diÿabilita dalwaqt tkun lesta minn kollox u sejra timla<br />

l-vojt kbir li ilu jinœass fil-Mosta. Tkun twettqet ukoll<br />

il-œolma tal-<strong>Kunsill</strong>ier Mario Sammut, li tant gœandu gœal<br />

qalbu lil dawn il-bnedmin. Din il-latrina hija œafna aktar<br />

bÿonnjuÿa fil-pjazza mill-“<strong>Il</strong>jun” gœax s’issa minœabba dan<br />

in-nuqqas, il-pjazza tal-Mosta u tal-madwar hija off limits<br />

gœal “Wheelchair cases”.<br />

Jiddispjaçini ngœid li xi œadd ukoll prova jieœu gwadan<br />

politiku minn dan il-proæett u gideb gidba faœxija fuqi meta<br />

qal li jien bnejt il-æiebja ta’ taht il-lattrina mingœajr permess<br />

tal-<strong>Kunsill</strong> meta kullœadd jaf li sa dak il-œin, lanqas<br />

pedament ma kien gœadu tpogga. <strong>Il</strong>-giddieb gœomru qasir<br />

u issa jrid iœallas ta’ gœemilu fil-Qorti .... (NISPERAW).<br />

It-Tberik mil-Arcipriet<br />

Gœandi pjaçir ngœidilkom ukoll li fil-laqgœa tal-<strong>Kunsill</strong><br />

tat-Tnejn 28 t’April, il-Wisq Reverendu Arçipriet Tong,<br />

bierek l-uffiçini tagœna; jiddispjaçini ngœid li l-ilma mbierek<br />

li æab mieghu ma serviex gœal kullœadd. Darb’oœra Sur<br />

Arçipriet aœseb gœal aktar ilma mbierek.<br />

Ragusa<br />

<strong>Il</strong>-Æimgœa 16 ta’ Mejju, Delegazzjoni mill-<strong>Kunsill</strong> Lokali<br />

tal-Mosta u l-Malta Heritage ÿaret Ragusa biex nillonçjaw<br />

ktieb bejnietna fuq l-istudji li saru s’issa fuq il-Katakombi<br />

ta’ Bistra u dawk ta’ Delle Trabacche æewwa Ragusa. Sar<br />

œafna xogœol taœt id-Direzzjoni ta’ Dr George Cassar u ta’<br />

œafna oœrajn li mpossibbli nsemmihom kollha hawnhekk<br />

u nibÿa li forsi ninsa lil xi œadd minnhom. Fil-ktieb u s-cd<br />

li sejrin noœoræu flimkien insibu kontribuzzjonijiet fuq listorja<br />

ta’ Bistra u Delle Trabacche minn mhux inqas minn<br />

erbatax il-studjuÿ tat-teÿor arkeologiku u mimli storja ta’<br />

artna u ta’ Sqallija – aœna nafu lil madwar ta’ Bistra hu<br />

mimli siti li jekk jiæu ÿviluppati wkoll jagœmlu mill-Mosta<br />

flimkien mar-Rotunda, æawhra turistika. Mill-inqas it-turist<br />

ikollu jqatta æurnata shiha fil-Mosta, biex ÿgur iÿur<br />

is-siti turistiçi li gœandna. Sa Roman Villa ikbar minn dik<br />

tar-Rabat hemm fil-vicin, parti mirduma u parti le, flimkien<br />

ma’ oqbra oœra kristjani.<br />

Fit-23 ta’ Mejju saret konferenza stampa fil-visitor’ s<br />

room f’Ta Bistra, fejn kull min ha sehem f’dan il-proæett<br />

œalla l-informazzjoni meœtieæa, hekk kif æej fit-tmiem il-<br />

Cult Exchange.<br />

Minn naœa l-oœra, fl-iÿvilupp tal-Wied bqajna lura<br />

minœabba nuqqas ta’ fondi. Gœandi l-œsieb li nagœtu daqqa<br />

ta’ gœajn sewwa lil xi oqbra Puniçi li jinsabu taœt il-fortizza<br />

fuq ir-Riœ ta’ Wied il-Gœasel. Biex nagœmlu hekk, gœandi<br />

f’moœœi li jinbena pont ta’ l-injam li mhux biss jgœaqqad<br />

naœa tal-Wied minn naha l-oœra imma wkoll jipprovdi<br />

aççess gœall Knisja ta’ l-Eremita li tinsab f’dak l-Gœar<br />

uniku naturali, speçjalment anki meta l-Wied ikun mimli<br />

bl-ilma tax-xita fix-xitwa. Kieku jirnexxi dan il-œsieb,<br />

il-Mostin ikunu jistgœu igawdu passiææata panoramika<br />

b’arja bnina fuq u æol-Wied tal-Gœasel bl-gœajnuna ta’<br />

l-esperti u tal-flus.<br />

Kif sejjer jispjegalkom il-Perit Chris Grech, dalwaqt<br />

tibda maratona ta’ tqegœdi ta’ tarmac ædid, pavimentar fuq<br />

skala œafna ikbar milli kien sar qabel u li sejjer jinkludi<br />

kwaÿi s-sqaqien ÿgœar tal-Mosta kollha.<br />

Parrocca Mosta ~ 400 sena<br />

S’issa barra r-Razzett tal-Markiÿ Mallia Tabone,<br />

iÿ-ÿewæ kaÿini tal-banda, dak ta’ Santa Marija u dak<br />

ta’ Nicolo Isourd, offrew li jagœmlu kontribuzzjoni flokkaÿÿjoni<br />

mill-gœeluq tal-400 sena mit-twaqqif tal-Parroçça<br />

tal-Mosta.<br />

<strong>Il</strong>-kaÿin Nicolo Isourd sejjer jagœmel il-famuÿ Salib tad-<br />

Dejma li tant ilu mistenni u li kumbinazzjoni jien kien ilni<br />

noœlom bih meta kont ninzerta xi salib ta’ din ix-xorta f’xi<br />

raœal ieœor. Dan sejjer isib postu bi ftehim bejnietna quddiem<br />

id-dar ta’ l-Arcipriet. L-istess kaÿin ta’ Nicolo Isourd<br />

anki sejjer ipoææi bust imdaqqas ta’ l-istess surmast<br />

Nicolo Isourd x’imkien fi Triq Nicolo Isourd. Imbagœad xi<br />

ngœidu gœal kaÿin Santa Marija immexxi mill-Wisq abbli<br />

l-Perit Chris Grech. Offrew li jagœmlu statwa mdaqqsa ta’<br />

l-irœam ta’ Marija Assunta tielgœa s-sema flok il-povru ljun,<br />

u din l-istatwa sejra tkun tœares lejn ir-Rotunda fil-veru<br />

sens tal-kelma. Imbagœad l-iljun u l-arma ta’ Malta u ta’<br />

l-Indipendenza insibulhom post ieœor fil-pjazza stess. Mur<br />

gib lil Guzeppi l-Paramount u lil ibnu Victor x’kien jagœmel<br />

kieku gœadhom hajjin, x’œin jaraw lil Santa Marija bœal<br />

dik fil-pjazza. Gœandi œafna entuÿjaÿmu biex nara dawn<br />

iÿ-ÿewæ proæetti jseœœu. Anki d-Diriæenti taÿ-ÿewæ kaÿini<br />

gœandhom l-istess entuzjaÿmu. B’wiççi minn quddiem<br />

ngœid li jien gœandi dmir li nkun fair ma’ dawn id-Diriæenti<br />

u ÿ-ÿewæ progetti jridu jsiru. Jekk xi proæett minnhom ma<br />

jiæiex aççettat mill-awtoritajiet, il-proæett l-ieœor ma jgœaddix<br />

minn naœa tal-<strong>Kunsill</strong> Mosti. <strong>Il</strong>-pjazza tagœna tiflaœ<br />

gœal dawn iÿ-ÿewæ proæetti mill-isbaœ!<br />

Sa dak in-nhar kif jgœidu l-Ingliÿi “We must keep our<br />

fingers crossed” gœax ovvjament mhux kullœadd jieœu<br />

pjaçir bil-æid. Niftakar waœda æara xiœa li kienet toqgœod<br />

maæenbna xi 45 sena ilu kienet qaltli li l-gœira tinsab anki<br />

fid-dud ta’ l-art, aœseb u ara fin-nies. Isimgœu din l-aœwa!<br />

Kemm jien u kemm is-Segretarju Eÿekuttiv (<strong>Il</strong>-mutur ta’<br />

dan il-<strong>Kunsill</strong>) jgœidulna “bejnietna çertu nies li jÿuru<br />

l-uffiçini l-æodda li ftaœna ma jifilœux iÿommu jew jostru<br />

l-gœira tagœhom meta jaraw dak li jaraw, jiæiferi dak li ma<br />

kienux kapaçi jagœmlu huma! Tara l-œÿieÿa f’gœajnejhom.<br />

Li kien ghalihom jisœtu kollox. Fejn twassal l-gœira, laœwa!<br />

Aktar Proæetti<br />

Sadanittant inkomplu niææieldu biex inkabbru l-librerija<br />

biex inæibu l-fondi gœal proæett ta’ Çentru Kulturali<br />

f’Santa Margherita, biex nirrestawrar il-Barumbara ta’<br />

l-Isperanza, biex nagœmlu Sports Centre ieœor wara t-<br />

Technopark, Çentru gœall-annimali abbandunati, osservatorju<br />

u œafna oœrajn.<br />

Nappella lil Membri Parlamentari taÿ-ÿewæ partiti u<br />

anki lil kandidati speçjalment dawk TA’ RIEDA TAJBA<br />

biex jagœmlu pressjoni valida fuq l-awtoritajiet konçernati<br />

œalli l-<strong>Kunsill</strong> Lokali Mosti jilœaq l-gœan ewlieni tiegœu,<br />

li jkun furçina soda gœal Mostin kollha. U dan mhux qed<br />

ngœidu biç-çajt imma bl-ikbar serjeta. U lil min hu gœajjur<br />

nappellalu biex jipprova jgœeliba din l-gœira u b’hekk ÿgur<br />

li jœossu aktar ferœan u jifforma parti denja tas-socjeta`.<br />

Nixtieq nagœlaq billi nawgura lill-istudenti<br />

kollha Mostin, suççess fl-eÿamijiet li gœamiltu<br />

jew li gœadkom qegœdin tagœmlu. Tibÿgœux<br />

mir-riÿultati u lanqas mill-eÿamijiet.<br />

<strong>Kunsill</strong> Lokali Mosta<br />

7


8 <strong>Il</strong>-<strong>Kunsill</strong> Tiegœek


IX-XOGŒOL BEDA JAGŒTI L-FROTT<br />

Mill-<strong>Kunsill</strong>ier Perit Chris Grech<br />

Dan huwa t-tielet fuljett li l-<strong>Kunsill</strong> ædid li jien nifforma<br />

parti minnu qed joœroæ.<br />

S’issa dejjem infurmajtkom bil-messaææ tiegœi filfuljett<br />

‘<strong>Il</strong>-<strong>Kunsill</strong> Tiegœek’ li jitqassam bieb bieb lill-Mostin<br />

kollha bœala kunsillier responsabbli mill-qasam ta l-immaniææjar<br />

tat-traffiku, toroq, bankini u ‘street funiture’.<br />

Xogœol li beda jsir :<br />

Bankina fi Triq Duramblat.<br />

Fl-artiklu ta Marzu kont gœedtilkom li jien ressaqt<br />

fil-<strong>Kunsill</strong> biex issir bankina mill-istatwa tar-ruœ fi Triq<br />

il-Mitœna saç-çimiterju tal-Mosta. Din æiet approvata<br />

mill-<strong>Kunsill</strong> u x-xogœol issa nbeda u miexi b’ritmu tajjeb<br />

œafna. Kull minn imur iç-çimiterju bil-mixi jara l-gœeÿieÿ<br />

tiegœu jixraqlu li jkollu bankina fejn jimxi. Quddiem<br />

iç-çimiterju ser ikun hemm spazju biex jidœlu l-karozzi.<br />

Dan ix-xogœol mistenni jieœu erba’ gimgœat oœra biex<br />

jitlesta. Nisperaw li l-Gvern ikompli l-bankina matul Triq<br />

Duramblat kollha kemm hi minœabba l-fatt li l-<strong>Kunsill</strong><br />

Lokali mhux f’poÿizzjoni li jagœmel din il-bankina kollha<br />

hu minœabba l-problema ovvja tal-finanzi. Aœna ktibna<br />

lill-ADT b’din it-talba.<br />

Bankina fi Triq Tumas Dingli.<br />

Kont ressaqt ukoll fil-laqgœa tal-<strong>Kunsill</strong> biex issir<br />

bankina minn œdejn il-kappella ta’ San Silvestru, jiæifieri<br />

Vjal l-Indipendenza gœal Triq Tumas Dingli. Din æiet approvata<br />

mill-kunsill u x-xogœol issa tlesta.<br />

Bankijiet.<br />

Twaœœlu wkoll l-bankijiet ta’ l-injam gœan-nies æewwa<br />

l-‘Housing Estate’ f’ta’ Mlit u oœrajn biswit l-istatwa ta’<br />

Santa Marija fi Triq il-Kurat Calleja fuq il-pavimentar ma’<br />

æenb il-monument ÿgœir li hemm u anke matul Triq il-<br />

Kurat Calleja. Twaœhlu wkoll xi bankijiet fi Triq il-Kostituzzjoni.<br />

Tneœœija tal-Konok fi Triq il-Kostituzzjoni.<br />

Kif tafu dan ix-xogœol jinsab wieqaf minœabba l-fatt<br />

illi l-perit tal-<strong>Kunsill</strong> ma’ applikax t-‘Traffic Control<br />

Board’ fl-ADT gœall-permess. Minœabba f’hekk ix-xogœol<br />

æie mqawwaf mill-ADT b’avviÿ mill-puliÿija u ma jistax jitkompla<br />

qabel ma joœroæ dan il-permess. <strong>Il</strong>-permess ilu li<br />

æie applikat l-ADT pero gœal xi raæuni jew oœra qed ikun<br />

hemm œafna bsaten fir-roti biex jinœareæ dan il-permess.<br />

<strong>Il</strong>-<strong>Kunsill</strong> gœamel Stqarrija Pubblika dwar dan il-fatt.<br />

Latrina Pubblika gœall-Persuni b’Diÿabilita.<br />

Kif tafu l-latrina issa hija mibnija u bdew x-xogœlijiet<br />

neçessarji biex issir il-kumnikazzjoni tad-drenagg u<br />

jinbdew ix-xogœlijiet tat-tlestija (finishes) æewwa l-latrina<br />

u fil-æiebja. Dan ix-xogœol mistenni jkun lest madwar sitt<br />

gimgœat oœra.<br />

Xogœol li gœadu ma nbediex :<br />

Proæett tal-pavimentar<br />

ta’ Triq il-Parroçça (millpjazza<br />

tal-Monti sa ænien<br />

Reææie Cilia u parti ÿgœira<br />

minn Triq Kurat Schembri<br />

li tmiss ma Triq il-Parroçça)<br />

u pavimentar ta’<br />

Triq it-Tama (bejn Main<br />

Street u St. John Street).<br />

Applikajna l-ADT biex Triq il-Parroçca u parti minn<br />

Triq il-Kurat Schembri jiæu ‘restricted access only’<br />

jiæifieri jidœol biss minn gœandu garaxx jew inkella biex<br />

tirrendi servizz, bœal ma kien æie approvat diæa fil-laqgœa<br />

tal-kunsill. It-tender jinsab fi stadju avvanzat œafna biex<br />

jinœareæ gœall-pubbliku.<br />

Gœoti ta’ tarmak u bankini f’dawn it-Toroq : Tabib<br />

Chetcuti, Pjazza Tabib Chetcuti, Enrico Mizzi u Pjazza<br />

Enrico Mizzi, Salvu Dimech, Papa Giovanni XXIII, Salvu<br />

Zahra, u Fabrizio Bartolo.<br />

Kif kont qedtilkom fl-aœœar fuljett it-tender gœal<br />

dan ix-xogœol f’dawn it-toroq gœalaq fl-20 ta’ Frar 2008.<br />

Peress illi x-xogœol propost li jitlesta din is-sena pero<br />

l-pagamenti kienu proposti li jitœallsu fuq medda ta’<br />

tlett snin sas-sena 2010, il-<strong>Kunsill</strong> kellu jitlob permess<br />

lid-Dipartiment tal-<strong>Kunsill</strong>i Lokali biex ikun jista’ jsir<br />

hekk. Malli din l-iskeda ta’ pagamenti tkun approvata<br />

b’dan il-mod inkunu nistgœu nagœtu t-tender lill-kuntrattur<br />

l-aktar xieraq. Gie approvat il-permess biex jinÿabru<br />

s-siæar u jiççaqalqu xi siæar fi Pjazza Tabib Chetcuti<br />

gœal post ieœor biex jkun jista jsir parkeææ ta’ 8 karozzi<br />

u tidœol ‘loading/unloading bay’. Qedin nistennew ukoll<br />

il-permess tat ‘Traffic Control Board’ fl-ADT.<br />

Xogœol ieœor propost : Sqaqin bil-Qawwi madwar il-Mosta<br />

<strong>Il</strong>-<strong>Kunsill</strong> gœandu diversi kurduna tal-qawwi li kienet<br />

inqalgœet mill-pjazza qabel ma sar ix-xogœol tal-pjazza<br />

Rotunda. Din il-kurduna ser titqatta biex biha nkunu<br />

nistgœu nagœmu pavimentar ta xi sqaqin sbieœ æewwa<br />

l-Mosta minflok tintrema. <strong>Il</strong>-perit tal-<strong>Kunsill</strong> ser japplika<br />

l-ADT biex ikun jista jsir dan ix-xogœol. Irid isir ukoll<br />

koordinament biex f’dawk l-isqaqin li ser isiru naraw<br />

jekk hemmx bÿonn jinbidlu xi servizzi bœal ilma, dranagg<br />

jew servizzi oœra.<br />

Parking fi Triq il-Midbaœ – Santa Margerita<br />

Qed jiæi propost li jsir parkeææ ta’ madwar 14 il-karozza<br />

fil-pjazza kbira li hemm fi Triq il-Midbaœ eÿattament<br />

qabel tkun dieœel jew æewwa Triq l-Gœadajjar jew inkella<br />

æewwa Triq id-Dura. Qed jiæu proposti wkoll ÿewgt ‘bus<br />

<strong>Kunsill</strong> Lokali Mosta<br />

9


stops’ f’din iÿ-ÿona. Ser isiru bankini æodda u partijiet<br />

fejn jitœawlu xi pjanti. <strong>Il</strong>-perit tal-<strong>Kunsill</strong> applika l-ADT<br />

gœall-permess. Ser issir laqgœa ta’ konsultazzjoni gœallpubblika<br />

ta’ dawn l-inœawi æewwa l-<strong>Kunsill</strong> Lokali.<br />

‘Traffic Management Report’<br />

Fil-viçinanzi l-kunsilliera ser ikunu preÿentati<br />

b’rapport dettaljat rigward it-‘Traffic Management’ fil-<br />

Mosta u b’suææerimenti u proposti varji fosthom aktar<br />

‘areas’ ta’ bankini fil-pjazza biex in-negozju jikber, tibdil<br />

fid-direzzjoni tat-traffiku hu u dieœel lejn il-Mosta, aktar<br />

toroq pedonali, parking bil-œin ta’ siegœa u nofs fiç-çentru<br />

tal-Mosta u fit-toroq tal-madwar, toroq ‘one-way’,<br />

aktar ‘parking areas’ u ‘coaches parking areas’ u œafna<br />

aktar. Fl-ewwel messaææ tiegœi fl-ewwel fuljett li kien<br />

œareæ il-<strong>Kunsill</strong> Lokali ædid jien kont spegajt fid-dettal<br />

x’jissuææerixxi dan ir-rapport. Fil-laqgœa li jmiss tas-16<br />

ta’ Æunju 2008 il-<strong>Kunsill</strong> jekk japprova dan ir-rapport,<br />

inkunu nistgœu napplikaw l-ADT biex dawn il-proposti<br />

jiæu aççettati bœala pakkett u bi pjan œolistiku u mbagœad<br />

ix-xogœol ikun jista jitwettaq ftit ftit skond il-finanzi tal-<br />

<strong>Kunsill</strong> Lokali.<br />

10 <strong>Il</strong>-<strong>Kunsill</strong> Tiegœek<br />

Neræa niktbilkom bil-progress tax-xogœol u b’aktar<br />

xogœol fil-fuljett li jmiss.<br />

Min hawn nixtieq nawgura lit-tim tal-Mosta tal-futboll<br />

biex ikun wieœed miÿ-ÿewg timijiet li jridu jkun promossi<br />

gœall-‘premier’. Milli jidher s’issa t-tim tal-Mosta se jkollu<br />

logœba deçisiva mat-tim ta’ Hal-Qormi. Awguri Mosta u<br />

grazzi u proset lill-president Charles Abela u l-kumitat<br />

kollu tiegœu tax-xogœol siewi li qed isir gœall-æid tal-Mosta.<br />

Nappella l-Mostin jgœinu kif jistgœu lit-tim Mosti billi<br />

jagœtu donazzjoni. Mill-ædid Awguri u Forza Mosta u<br />

j’Alla nakkwistaw post fil-‘premier’, post li jixraq li l-Mosta<br />

ÿÿomm . Jekk din il-promozzjoni tiæi ÿgur li din tkun<br />

l-isbaœ rigal li l-kumitat, ‘players’ u Supporter Club tal-<br />

MFC ikun ta lill-Mostin lejlet l-erba mitt sena mit-twaqqif<br />

tal-Parroçça.<br />

F’isem il-familja tiegœi u f’isem is-Sindku u sœabi<br />

l-<strong>Kunsill</strong>iera,<br />

Grazzi


Mill-<strong>Kunsill</strong>ier Mario Sammut<br />

Diversi drabi bosta anzjani ma jafux x’gœandhom jagœmlu u<br />

kif japplikaw gœal diversi servizzi governattivi. Jien nemmen li<br />

œafna nies jippreferu gœajnuna f’darhom stess minn gœajnuna<br />

mogœtija fi djar residenzjali jew sptarijiet. Kif kullœadd jaf,<br />

l-anzjani gœandhom servizz gœalihom fi Triq San Æuzepp Santa<br />

Venera u n-numru tat-telefon tagœhom huwa 21447991. Meta<br />

tikkuntattjhom jew tmur iÿÿurhom gœandek tistenna li dawn<br />

se jzommu kollox kunfidenzjali. Serraœ rasek li dawn ser juru<br />

kortezija u æentilezza, juri wkoll li jagœtu kasek u li jifhmuk.<br />

Minbarra r-rispett, ikunu çari fi kliemhom u huma ta’ gœajnuna<br />

u effiçjenti meta jaqduk Huma jilqgœu mingœand l-anzjani<br />

kull rispons - kif ukoll l-ilmenti kollha li jidœlu. F’kaÿ ta’ lment<br />

dawn jibagœtulek irçevuta fi ÿmien jumejn ta’ xogœol; imbagœad<br />

gœandek tistenna li jkollok risposta fi ÿmien gœaxart ijiem ta’<br />

xogœol minn meta tkun intbagœtet l-irçevuta. Jekk ikun hemm<br />

xi dewmien huma jikkuntattjawk u jgœarrfuk meta jkunu jistgœu<br />

jibagœtulek twegiba sœiœa. Jekk tkun trid tagœmel xi lment<br />

bil-kitba gœandek tindirrizzah lil Servizz Anzjan fl-indirizz<br />

Dipartiment gœall-Kura ta’ l-Anzjani, 469, Triq San Guzepp,<br />

Santa Venera.<br />

Telecare<br />

Dawn joffru wkoll is-servizz tat-Telecare. It-Telecare<br />

jaœdem billi jkollok telefon speçjali (Lifeline) li jkun imqabbad<br />

mal-linja normali tat-telefon. Jekk ikollok bÿonn, tkun<br />

tista’ ssejjaœ gœall-gœajnuna billi tagœfas buttuna. B’dan inti<br />

jkollok aççess maç-Çentru Telecare 24 siegœa kuljum, sebat<br />

ijiem fil-gimgœa. Malli tagœfas il-buttuna ç-Çentru jinforma lil<br />

min ikollok bÿonn (per eÿempju lil xi œadd mill-qraba, œbieb, xi<br />

œadd li jkollu ç-çavetta tad-dar tiegœek jew tabib). Nies anzjani<br />

u persuni b’dizabilità jistgœu japplikaw gœal dan is-servizz li<br />

jingœata skond il-bÿonn ta’ l-individwu. Huwa meœtieæ li t-tabib<br />

tiegœek jiggwidak gœal xi informazzjoni dwar il-htiæijiet mediçi<br />

u soçjali tiegœek biex tad-Dipartiment ikunu jistgœu jistabbilixxu<br />

l-uræenza tal-kaÿ. <strong>Il</strong>-œlas gœal dan is-servizz ikopri l-kera<br />

ta’ l-apparat li jigi installat. Dan ivarja skond l-apparat li inti<br />

tkun teœtieæ. <strong>Il</strong>-œlas jingœadd mal-kera li tkun inkluÿa fil-kont<br />

tat-telefon normali. Çempel lil Servizz Anzjan ghall-prezzijiet<br />

kurrenti.<br />

Handyman<br />

Dan is-servizz jgœin lill-anzjani u l-persuni b’dizabilità billi<br />

jieœdu œsieb xi xogœlijiet ÿghar ta’ manutenzjoni u tiswijiet fiddar.<br />

Jistgœu japplikaw persuni ’l fuq minn 60 sena u individwi<br />

reæistrati bœala persuni b’diÿabilità. Dan is-servizz huwa bla<br />

œlas jekk int persuna anzjana li gœandek il-karta r-roza u int<br />

reæistrat/a bœala persuna b’diÿabilità Madanakollu inti xorta<br />

jkollok bÿonn tœallas gœal xi materjal li jkollok bzonn. <strong>Il</strong>-handyman<br />

içempillek biex jagœtik appuntament, u jiæi biex jagœmillek<br />

ix-xogœol fi ÿmien œamest ijiem mit-talba tiegœek. L-istaff<br />

tad-Dipartiment jaghtu priorita` lil kaÿi ta’ emeræenza..Meta<br />

jitlesta x-xogœol inti gœandek tœallas lill-handyman ta’ l-ispejjeÿ<br />

tax-xogœol u/jew tal-materjal mixtri, jekk ikun hemm. Dejjem<br />

ara li tingœata rçevuta.<br />

Problemi ta’ Inkontinenza<br />

Id-Dipartiment jipprovdi wkoll œrieqi lil persuni bi problemi<br />

ta’ inkontinenza permezz ta’ ÿewæ skemi. Skema A hija<br />

gœal persuni b’dizabilità li gœandhom inqas minn sittin sena.<br />

Skema B hija gœall-anzjani. Jekk inti persuna b’diÿabilità li<br />

Nota lill-Anzjani<br />

gœandek il-karta ta’ l-identità<br />

speçjali maœruæa mill- Kummissjoni<br />

Nazzjonali Persuni<br />

b’Dizabilità, inti jkollok dritt<br />

gœal numru limitat ta’ œrieqi<br />

b’xejn. Dan l-ammont ikun<br />

deçiÿ skond id-daqs tal-œrieqi li<br />

jkollok bÿonn, imma ma jistax<br />

jaqbez il-112 fix-xahar. Jekk<br />

inti persuna anzjana inti tista’<br />

tixtri l-œrieqi bi prezz issussidjat,<br />

skond kemm ikollok bzonn.<br />

Gœajnuna fid-Dar<br />

Dan is-servizz hu maœsub biex jgœin lill-klijenti anzjani u<br />

persuni b’dizabilità sabiex ikunu aktar indipendenti fi djarhom.<br />

Is-servizz ta’ gœajnuna fid-dar jinkludi: œasil ta’ l-art (kamra<br />

tas-sodda, kamra tal-banju u kcina), tfarfir hafif ta’ l-gœamara<br />

f’dawn il-kmamar u servizzi oœra (bœal qadi, xiri, æbir ta’ medicina).<br />

Normalment is-servizz jingœata gœal sagœtejn fil-gimgœa,<br />

iÿda jista’ jkun hemm kaÿi fejn jingœataw aktar sigœat skond<br />

il-bÿonn. Minn ÿmien gœal ÿmien staff mid-Dipartiment jagœmlu<br />

ÿjajjar fid-djar biex jaraw il-kwalità tas-servizz li jkun qiegœed<br />

jinghata mill-Assistenta Socjali Kaÿwali.<br />

Çentri ta’ matul il-jum<br />

Iç-Çentri ta’ matul il-jum huma maœsuba sabiex int tibqa’<br />

kemm jista’ jkun attiv/a fis-soçjetà. Dawk li jattendu jiæu<br />

mœeææa jipparteçipaw fl-organizzazzjoni ta’ attivitajiet. Dawn<br />

ivarjaw minn dawk edukattivi, soçjali, fiÿiçi u kreattivi, gœal<br />

œaræiet li jsiru kull xahar. Iç-Çentri ta’ matul il-jum minbarra<br />

li jservu ta’ mezz sabiex l-anzjani ma jhossuhomx weœidhom u<br />

maqtughin mis-socjetà, jistghu jkunu wkoll ta’ gœajnuna gœallqraba<br />

u gœal dawk li jieœdu œsieb l-anzjani. Persuni li ghandhom<br />

aktar minn 60 sena jistgœu japplikaw, imma jista’ jkun<br />

hemm kaÿijiet oœra li jiæu kkunsidrati.<br />

Kartanzjan<br />

Matul is-sena li fiha tagœlaq 60 inti tirçievi l-Kartanzjan<br />

bil-posta mingœand Servizz Anzjan jew il-kunsill lokali. Meta<br />

tagœlaq 75 sena gœandek tirçievi Kartanzjan speçjali bil-posta.<br />

<strong>Il</strong>-Kartanzjan tintitolak gœal roœs f’çerti œwienet u fuq servizzi<br />

partikulari.<br />

Meals on Wheels<br />

<strong>Il</strong>-Maltese Cross Corps jipprovdi lill-anzjani u persuni<br />

b’diÿabilità ikla shuna f’darhom. Bi prezz issussidjat dawn<br />

iwaslulek kuljum ikla li tkun tikkonsisti fi tliet platti. Inti tista’<br />

tapplika gœand Servizz Anzjan.<br />

Tnaqqis fir-rata tat-telefon<br />

Inti tista’ tapplika gœal skont fuq il-kera tat-telefon jekk<br />

gœandek il-Kartanzjan u l-karta r-roÿa.<br />

Djar Residenzjali<br />

Hemm kaÿijiet meta jkun hemm bzonn li l-individwu jidœol<br />

f’dar ta’ l-anzjani, jew fir-Residenza San Vincenz de Paul. Jekk<br />

inti tœoss li gœandek tapplika çempel id-Dipartiment fuq innumru<br />

li tajtek fil-bidu ta’ dan l-artiklu.<br />

Nittamaw li din l-informazzjoni tal-lum sibta utli. F’kaÿ ta’<br />

aktar informazzjoni tiddejqux iççempluli fuq 99474935.<br />

<strong>Kunsill</strong> Lokali Lokali Mosta<br />

Mosta<br />

11


Mill-<strong>Kunsill</strong>iera Marthese Mifsud<br />

Ma tistax tkun Mostija, tgœix fil-Mosta, u ma tagœtix kas<br />

çertu problemi li tœabbat wiççek magœhom ta’ kuljum.<br />

Meta jkollok xitla min meta tkun gœadha zgœira trid<br />

tieœu hsieba billi ttiha s-sustanza u ttellagœha dritta<br />

permezz ta’ xi njama. Dan qed nghidu gœax fil-Mosta<br />

qiegœda dejjem tinœass il-problema li ÿ-ÿagœÿagœ tagœna<br />

m’gœandhomx post addatat fejn jirrikrejaw ruœhom u jistgœu<br />

iqattgœu l-œin liberu tagœhom. Dan huwa çar gœaliex<br />

naraw ÿagœÿagœ iqattgœu œafna mill-œin jiæru barra, iva<br />

sfortunatament ngœid din il-kelma BARRA. Fuq iz-zuntier<br />

tal-knisja jiæru bir-roti, f’ÿoni fejn joqgœodu, fejn l-iskola<br />

Lily of the Valley li t-triq tagœha tagœti gœal æol-wied,<br />

æo xi kaÿin jew hanut. Iÿ-ÿagœÿagœ tagœna Mostin, li tant<br />

gœandhom qalb tajba u kbira, ÿgur ma jixirqilhomx dan,<br />

anzi jixirqilhom œafna u œafna aœjar. Meta nara dan<br />

kollu inœoss gœafsa ta’ qalb gœaliex jiena çerta li dawn<br />

iÿ-ÿagœÿagœ jistgœu jagœtu kontribut siewi lil lokalita`<br />

tal-Mosta. <strong>Il</strong>-Mosta b’popolazzjoni kbira ÿagœzugœa,<br />

gœandu jkollna çentru li fih ikun hemm miæbura œafna<br />

logœob differenti bœal-biljards, darts, table soccer u aktar<br />

anke jekk isiru b’xi kompetizzjonijiet. F’dan iç-çentru<br />

Mill-<strong>Kunsill</strong>iera Kirby Fenech<br />

Gœeÿieÿ Mostin,<br />

Kif tafu s- sajf jinsab wara l- gœatba u dan huwa<br />

ÿmien mistenni œafna; mhux biss gœat- tfal li tispiççalhom<br />

l- iskola u jibdew il- vaganzi imma ukoll gœal min bœali<br />

iœobb il- baœar u dak kollu li jæib mieghu dan l- istagun.<br />

Bœala kunsilliera responsabbli miÿ- ÿgœaÿagœ u sports<br />

ikolli nammetti li fis sajf tiæini aktar eneræija u ideat<br />

friski ta attivitajiet divertenti li nistgœu norganizzaw gœat<br />

tfal u gœaÿ ÿgœaÿagœ tagœna l-Mostin. Gœalkemm dawn l<br />

attivitajiet jirrikjedu œafna œsieb u dedikazzjoni madanakollu<br />

xorta determinata li nara gœaqda sœiœa bejn iÿ<br />

zgœaÿagœ tagœna u li fuq kollox jirnexxilna nÿommuhom<br />

okkupati u aljenati minn tant vizzji œziena u vandaliÿmu<br />

li sfortunatament qed jiÿdied aktar. L ewwel attivita li<br />

gœandi f moœœi li ntella, gœalkemm din ma tolqotx direttament<br />

liÿ-ÿgœaÿagœ hija propju wirja ta’ karozzi antiki.<br />

Din l-attivita` bi œsiebna nwettquha f nofs Gunju li æej.<br />

Kelli œafna talbiet gœal din l attivita u gœalhekk fl-aœœar<br />

il-kunsill qabel li nagœmluha. Tajjeb ngœidu wkoll li din l<br />

attivita` mhux ha tiswielna flus grazzi gœal grupp Mosti li<br />

ddeçieda li jagœmel dan kollu spejjeÿ gœalih. Fost affari-<br />

12 <strong>Il</strong>-<strong>Kunsill</strong> Tiegœek<br />

Gœaliex bilfors Paceville?<br />

gœandu jkun hemm post<br />

ukoll gœaÿ-ÿagœÿagœ Mostin<br />

b’xi talenti fejn wieœed jista<br />

jiÿvilupphom bœal-kant,<br />

ÿfin, drama eçç. Wieœed<br />

irid japrezza ix-xogœol<br />

siewi li qed jagœmel l-Empowerment<br />

Centre fost iÿÿagœÿagœ<br />

tagœna. Inœeææeæ<br />

lil min hu responsabbli u<br />

jista` jgœin sabiex jagœmel œiltu kollha biex flimkien insibu<br />

mezz ta’ kif din il-problema tista tiæi solvuta. B’dan<br />

ÿgur li kull æenitur Mosti ikun moœœu mistrieœ u kuntent<br />

meta jara lil uliedu miæburin f’post wieœed diçenti u li<br />

jkun hemm fih persuni li jistgœu jagœtu pariri siewja<br />

meta wieœed jiÿbalja jew ikun irid xi tip ta’ gœajnuna.<br />

Bl-gœajnuna u l-koperazzjoni ta’ œafna li gœandhom gœal<br />

qalbhom iÿ-ÿagœÿagœ tagœna li huma l-iræiel u n-nisa ta’<br />

gœada ser jagœmlu œilithom u dak kollu possibli biex din<br />

il-œolma sseœœ qabel ma jkun tard wisq.<br />

Aktar attivitajiet fil-Mosta<br />

jiet oœra, tajjeb li min hawn<br />

nirringrazzja lil kaÿini<br />

tal-Mosta kollha li permezz<br />

taÿ-ÿgœaÿagœ kollha membri<br />

jagœtuni œafna gœajnuna<br />

f dak kollu li nagœmel.<br />

Xhieda ta dan huwa meta<br />

kelli norganizza “tournament”<br />

tal- football malajr,<br />

xi ftit xhur ilu, u bis saœœa ta` dawn iÿ-ÿgœaÿagœ li offrew<br />

il-parteçipazzjoni tagœhom anke jekk kienu impenjati<br />

b’attivitajiet tal-kaÿin stess u kienu huma li rrapreÿentaw<br />

lil Mosta u waslu sabiex rebœu minn fost gœaxar timijiet li<br />

pparteçipaw.<br />

Biex ngœalaq, nixtieq nirringrazzja lil Mostin kollha<br />

ta’ l-gœajnuna li dejjem tawni u nœeææiæhom bœal dejjem<br />

biex ma joqogœdux lura milli javviçinawni bl-ideat, xewqat<br />

u bÿonnijiet tagœhom, biex fejn nkun nista` ntihom<br />

l gœajnuna tiegœi bœal dejjem. Nawguralkhom is-sajf<br />

it-tajjeb mimli b dak kollu li tixtiequ.


FLIMKIEN ... Kollox hu possibbli!<br />

Mill-<strong>Kunsill</strong>ier Pawlu Agius<br />

L-ambjent naturali tal-post huwa fattur importanti li<br />

jiddistingwi lokal minn ieœor. Iÿ-ÿamma ta’ ndafa, speçjalment<br />

f’postijiet pubbliçi, huwa fattur ewlieni li jiddetermina<br />

ÿvilupp sœiœ ta’ soçjeta’ jew lokalita’. Ir-responsabbilta’<br />

ta’ l-indafa fil-Mosta taqa’ fuq il-<strong>Kunsill</strong> Lokali u<br />

anki fuq il-poplu. Filwaqt li bhala <strong>Kunsill</strong>ier Responsabbli<br />

mill-Indafa Pubblika ninkoraææixxi lil kulœadd<br />

jibÿa’ gœall-ambjent billi kullœadd u flimkien jipproteæi u<br />

jippromwovi ÿvilupp sostenibli. <strong>Il</strong>-Gvern Çentrali gœandu<br />

wkoll id-dmir li jwaqqaf u jsostni strutturi li jipproteæu<br />

l-ambjent b’mod æenerali f’kull aspett tiegœu. Din hija<br />

responsabilta’ li l-Gvern jassumi b’serjeta’ u bil-fatti.<br />

Aœna qegœdin nagœmlu minn kollox sabiex nipproteæu u<br />

nÿommu fl-aœjar kundizzjoni l-ambjent taghna l-Mostin.<br />

<strong>Il</strong>-<strong>Kunsill</strong> jagœmel dan gœax jemmen li l-livell ta’ l-gœixien<br />

tar-residenti jiddependi direttament fuq dak li jaraw<br />

madwarhom. Jien, kontinwament qed nittkellem mas-<br />

Sindku sabiex isiru miÿuri u nkomplu ntejbu l-ambjent<br />

u kull tip ta’ landscaping li jeÿisti fil-Mosta (bœal roundabouts,<br />

œitan tas-sejjieœ, funtani, æonna pubbliçi, eçç.) u<br />

aktar importanti minn hekk, li nfasslu pjanijiet serji sa-<br />

biex insolvu darba gœal<br />

dejjem çertu problemi<br />

kkawÿati lill-ambjent<br />

mill-iskart domestiku,<br />

dak tal-kostruzzjoni u<br />

skart ieœor. <strong>Il</strong>-œmieæ li<br />

æieli jkun hawn fil-Mosta,<br />

œafna drabi huwa<br />

l-poplu nnifsu li qiegœed<br />

joholqu. Huwa ovvju li<br />

l-<strong>Kunsill</strong> huwa responsabbli mill-indafa pubblika fl-amministrazzjoni<br />

tiegœu, imma jrid ikun sens çiviku minna<br />

lkoll li naraw li l-iskart (kbir jew ÿgœir) neœilsu minnu<br />

skond prattici aççettabbli li jigu iddettati mill-liæijiet<br />

tal-pajjiÿ u mis-sens komun. Billi naghmlu liæijiet æodda<br />

ma jfisser xejn, il-ligijiet iridu jkunu mœarsa l-œin kollu,<br />

gœax il-Mosta tagœna hija ta’ kullœadd u kulœadd gœandu<br />

d-dritt jgœix f’ambjent nadif gœal-œajja aœjar gœalih u<br />

gœall-uliedu. Gœax kif jgœidulna ..... Flimkien .... Kollox hu<br />

possibbli!<br />

<strong>Kunsill</strong> Lokali Mosta<br />

13


STRAIGHT U fil-qosor<br />

Isem: Josette Agius Decelis<br />

Twelid: 31 ta’ Dicembru 1967<br />

Starsign: Capricorn<br />

Xogœol: Nieœu œsieb il-familja<br />

X’issajjar spiss? <strong>Il</strong>-menu tal-familja tiegœi huwa wieœed<br />

varjat. Aœna nœobbu nesperimentaw bi platti differenti,<br />

fix-xitwa nœobbu il-borma u ikel li jsaœœnek u fis-sajf<br />

iktar nieklu œaxix.<br />

Pajjiÿ favorit: L-italja huwa il-pajjiz favorit tiegœi. Pajjiÿ<br />

b’kultura kbira u muÿika li ssahrek.<br />

Grupp favorit: Modern Talking<br />

Attur/attriçi favorit/a: Russell Crowe<br />

Iddeskrievi lilek innifsek fi 3 kelmiet: Persuna onesta<br />

u sinciera.<br />

Fraÿi li tiddeskrivi l-karattru tieghek? Who dares wins<br />

X’taœseb li jgœidu fuqek in-nies?<br />

Ma nagœtix kaÿ dwar x’ jgœidu fuqi n-nies....la jien persuna<br />

pubblika gœandhom id-dritt jgœidu li jridu.<br />

Kif tikklassifika l-valuri tal-œajja?<br />

L-valur tal-familja huwa prijorita kbira gœalija. Wara dan<br />

hemm il-valur li trid tœobb lil proxxmu tiegœek bœalek<br />

innifsek, u dan f’kollox. Jekk jien ma rridx min jitœaq<br />

bija allura jien ma nitœaq b’œadd. <strong>Il</strong>-œbieb huma t-teÿori<br />

tagœna u huma ta valur kbir f’œajjitna. Mill-banda l-oœra<br />

il-flus mhux importanti gœalina u ma nagœtux œafna kaÿ<br />

li jkollna œafna minnhom.<br />

L-isbaœ mument f’œajtek:<br />

Ovvjamentent bœala omm, meta kelli tarbija. U fil-œajja<br />

pubblika tiegœi kien meta ÿewæi tela’ elett fil-parlament<br />

fuq il-11 il-distrett f’ isem il-Partit Laburista<br />

L-agœar mument f’œajtek:<br />

Meta mietli l-papa, Missieri kien persuna importanti<br />

f’œajti. Konna œafna qrib xulxin u kien mument wisq kifer<br />

gœalija biex naçetta l-mewt tiegœu.<br />

14 14 <strong>Il</strong>-<strong>Kunsill</strong> Tiegœek<br />

Tiegœek<br />

Risposti ta’ malajr<br />

F’din il-œarga il-Viçi Sindku Josette Agius Decelis<br />

L-aktar persuna mportanti f’œajtek?<br />

Ir-raæel huwa l-iktar persuna importanti f’ œajti. Barra<br />

li huwa ir-raæel tiegœi, huwa persuna li gœandu qalbu<br />

tad-deheb, dejjem lest li jgœin, ma jafx xi tkun suppervja,<br />

qalbu ÿgœira u jibki mal-midrub, raæel b’kuxjenza kbira u<br />

missier eÿemplari.<br />

Hemm differenza bejn il-Viçi Sindku Josette u Josette<br />

id-dar?<br />

Le jien nkun naturali u dak li nara li huwa tajjeb ngœid<br />

li huwa tajjeb u dak li hemm bÿonn jiæi rranæat ngœid li<br />

naœseb li gœandu jiæi rranæat.<br />

Interessi oœra minbarra l-<strong>Kunsill</strong>?<br />

Iva nœobbi nkun aææornata dwar l-affarijiet kurrenti<br />

kolha li jkunu gœadejjin madwarna.<br />

Kif jirnexxilek iÿÿomm bilanc bejn il-<strong>Kunsill</strong> u lfamilja?<br />

Fil-politika ir-raæel gœallimni li nkun organizzata b’time<br />

management u allura trid tqassam il-œin dak dedikat lil<br />

kunsill u dak dedikat gœall-familja. B’hekk inkun nista’<br />

naqdi ÿewæ funzjonijiet bla xkiel.<br />

L-aktar kelma li ddejqek?<br />

Jien niææieled l-argument mhux il-persuna meta jibdew<br />

jitkellmu fuq il-persuna, u l-œajja privata tal-individwu<br />

jdejquni. Œadd m’ huwa perfett u aœna gœandna nsibu<br />

dak li huwa tajjeb f’kull persuna u nœeææuh jagœmel uÿu<br />

minnu gœal æid ta’ l-oœrajn.<br />

Ma min tixtieq toœrog tiehu café?<br />

Ma l-Arçisqof Pawl Cremona. Naraœ persuna u mudell<br />

li œafna mexxejja gœandhom isegwu...Nixtieq œafna li<br />

niltaqa` miegœu.<br />

Gœaliex? X’tgœidlu?<br />

Hemm œafna issues li kieku tista tiddiskuti miegœu . Ÿgur<br />

fid-dinja tal-llum fejn l-prinçipji u l-valuri tagœna qed jiæu<br />

bbumbardjati mill-medja barranija, internet u mesaææi<br />

differenti minn kull imkien ÿgur li jkun hemm fuq xiex<br />

niddiskutu.


Fraÿi li temmen fiha:<br />

some rules are there to be broken<br />

Jinkiteb ktieb dwarek. X’taœseb li jsemmuh?<br />

Ma nafx qatt ma œsibt fuqa.<br />

Liema post tagœÿel biex fiœ tqatta 3 ijiem relaxed?<br />

Gœawdex fix-xitwa.<br />

L-aktar persuna li tammira.<br />

Gandhi....kien persuna kbira li gœamel rivoluzzjoni<br />

minghajr l-uÿu tal-vjolenza. Minkejja dan xorta wasal fejn<br />

xtaq.<br />

Fejn tarak hames snin oœra?<br />

Jien minn dejjem kont attivista fil-partit laburista u<br />

nkompli naœdem gœall-partit fejn il-partit iœoss li gœandu<br />

bÿonn l-gœajnuna tiegœi.<br />

Gœand min tiddejjaq tmur?<br />

Nœallas xi kont tad-dawl u l-ilma.<br />

L-aqwa ktieb li qrajt?<br />

Jeffrey Archer : Abel and Caine<br />

Liema tip ta’ xogœol li ÿgur qatt ma taççetta li<br />

tagœmel?<br />

Ix-xogœol huwa unur gœalina l-klassi tal-œaddiema. Niddejjaq<br />

kieku œafna jekk xi œadd jgœidli nkeffen lil xi œadd.<br />

F’kaÿ li jirkantawk, xi kemm taœseb li jpoggu prezz<br />

fuqek?<br />

Skond minn ikun involut waqt l-irkant. Jekk l-irkant ikun<br />

immexxi mir-ragel u t-tfal, kull ma gœandhom u jmorru<br />

jisselfu, jekk ma jkunux hemm forsi jkun hemm xi œbieb<br />

li jagœmlu bœar-ragel imma jekk ma jkunx hemm minn<br />

dawn nahseb li ftit flus jitfgœu fuqi.<br />

L-aktar sitwazzjoni mbarazzanti li qatt sibt ruhek<br />

fiha?<br />

Darba mort nixtri u wara li xtrajt indunajt li ma kellix<br />

flus fuqi u allura kelli nœalli x-xirja gœand tal-hanut u<br />

nerga’ mmur inæib il-flus mid-dar.<br />

Jekk temmen fir-rinkarnazzjoni x’tixtieq teræa tiæi<br />

f’din id-dinja?<br />

Jekk huwa possibli neræa nitwieled mill-ædid kif jien.<br />

Jgœidulek ‘fadallek siegœa œajja’ X’tagœmel f’din is-<br />

siegœa?<br />

Immur œdejn il-familja.<br />

X’timmaæina li hemm wara din il-œajja?<br />

Nispera li hemm kif jgœallmuna fir-reliæjon tagœna.<br />

Tidhirlek fairy u tgœidlek biex titlobha xewqa waœda<br />

u tagœtihilek immedjatament. X’ titlobha?<br />

Li jispiçça il-faqar mid-dinja u kulœadd jghix iktar komdu.<br />

Li kieku int awtorita`, b’daqqa ta’ pinna lil min taqta<br />

mid-dinja?<br />

Lil minn juza il-bulliying biex ibeÿÿa lil min huwa dgœajjef.<br />

Xi jægœelek toœroæ gœal-<strong>Kunsill</strong>?<br />

Jien bdejt noœroæ gœall kunsill mhux illum meta kellna<br />

chanse li nirbœu l-maææoranza. Œriæt gœall kunsill meta<br />

l-PN kien itella 7 minn 11. Meta bdejna naœdmu sibna<br />

li hawn bÿonn kbir li jkun hawn forza progressiva li<br />

tagœmel differenza anki fuq livell lokali. Li tgœin lil poplu<br />

tiegœek, ttik eneræija kbira. U iva l-imœabba li gœandna<br />

lejn il-Mosta u lejn il-Mostin æagœlitni nagœti kontribut fi<br />

œdan il-<strong>Kunsill</strong>.<br />

X’idejqek fil-<strong>Kunsill</strong>?<br />

Meta d-deçiÿÿjonijiet ma jittieœdux mill-kunsilliera, œafna<br />

drabi tkun taf li sejjer isir xi œaæa minn gœand in-nies isir<br />

fit-triq. Œafna deçiÿÿjonijiet l-anqas tkun taf min œadom<br />

u jkollok twieæeb gœalihom u jew tkun responsabli gœal<br />

dak li jkun qed jiæri daqs dak jew dik li tkun œadet dik ddeciÿÿjoni.<br />

Hemm bÿonn iktar involviment tal-kunsilliera<br />

bœala tim anki fid-deçiÿÿjonijiet ta’ kuljum.<br />

Li kieku kellek tisparixxi xi haga mill-Mosta,<br />

x’tisparixxi?<br />

Kieku nisparixxi it-toroq œÿiena li gœandna u l-bankini<br />

perikuluzi.<br />

L-aœœar kumment.<br />

Nirringrazzja lilek Ivan, gœall din l-intervista u nœeææeæ<br />

lil poplu tagœna sabiex jipparteçipa iktar fil-komunita’<br />

Mostija jekk dejjem irridu li gœada jkun aœjar mill-lum.<br />

Grazzi œafna<br />

Awguri mis-Sindku, <strong>Kunsill</strong>iera, Segretarju<br />

u Staff, Editur u Kontributuri gœat-twelid ta’<br />

tarbija oœra fi œdan il-familja Agius Decelis.<br />

<strong>Kunsill</strong> Lokali Mosta<br />

15 15


16 <strong>Il</strong>-<strong>Kunsill</strong> Tiegœek<br />

Qed tfittex fejn ser tirtira, mela gœax ma<br />

tgœaÿilx l-Mdina Home ir-Rabat<br />

il-Home hija mamra bil kumditajiet kollha.<br />

Gœanda is-servizz ta Nurses<br />

u care workers 24 siegha kuljum.<br />

Prezzijiet moderati jibdew min ¢20 kuljum.<br />

Naççettaw respita wkoll.<br />

Gœal akter dettalju<br />

çempel 2145 4908, 2145 4858 - 7945 4908<br />

kventur@onvol.net


Rapport ta Carmen Cacopardo Mariani<br />

Ir-ritratt juri grupp ta’ tfal li œadu sehem fit-tieni sensiela<br />

ta’ “Gœidli Storja” jew kif kien magœruf s’issa “Story<br />

Telling”. Is-Sindku t-tabib Paul Chetcuti Caruana, qassam<br />

çertifikati u kotba lit-tfal li temmew kors fis-16 t’April li<br />

gœadda. Preÿenti gœal din l-okkaÿÿjoni kien hemm is-Sinjuri<br />

Lora Ransley u Carmen Cacopardo Mariani inkarigati<br />

mit-tieni kors ta’ Gœidli Storja. Wara l-gœotja taç-çertifikati<br />

u kotba, it-tfal flimkien mal-æenituri œadu sehem<br />

f’daqxejn ta’ festin fejn kien hemm wirja gœal æenituri ta’<br />

xogœlijiet li gœamlu wliedhom, ibbaÿati fuq dak li semgœu<br />

Gœidli Storja<br />

matul il-kors. Fit-30 ta’ April ingœata bidu gœat-tielet kors<br />

f’din is-sensiela popolari li gœalih applikaw 33 tifel u tifla.<br />

Sadanittant il-<strong>Kunsill</strong>, gœat-tieni sena wara l-oœra, qed<br />

jorganizza kors ta’ introduzzjoni fl-ilsien taljan. Dan huwa<br />

miftuœ gœat-tfal residenti il-Mosta u li din is-sena resqu<br />

gœall-ezami tal-Junior Lyceum u bœala wieœed mis-suææetti<br />

gœaÿlu t-Taljan. Dan it-tagœlim jingœata mingœajr œlas.<br />

Kull kors li kien ippreÿentat intlaqa b’suççess; xhieda ta’<br />

dan huwa l-fatt li dawk it-tfal li diæa œadu sehem jirsistu<br />

biex jerægœu jissejœu.<br />

<strong>Kunsill</strong> <strong>Kunsill</strong> <strong>Kunsill</strong> <strong>Kunsill</strong> Lokali Lokali Lokali Mosta Mosta Mosta<br />

<strong>Kunsill</strong> Lokali Mosta<br />

17<br />

17


Kif sibthom l-uffiçini l-æodda tal-<strong>Kunsill</strong>?<br />

18 <strong>Il</strong>-<strong>Kunsill</strong> Tiegœek<br />

Vox Pop Staff - <strong>Kunsill</strong><br />

Fl-uffiçini l-æodda gœandna aktar organizazzjoni<br />

speçjalment fejn jidœol filing. Gœandna staff room<br />

attrezzata b’kollox fejn aœna nistgœu nieœdu rikreazjoni<br />

tagœna. Jiena ta’ dan nirringrazzja lil kull min ta’<br />

sehmu biex aœna nistgœu naœdmu aktar kuntenti u<br />

komdi fix-xogœol tagœna .<br />

Shazia Chetcuti Caruana<br />

““<br />

“<br />

L-ewwel nett nixtieq nirringrazzja mill-qalb lis-Sindku<br />

Dr. Paul Chetcuti Caruana talli saru l-uffiçini l-Æodda<br />

tal-<strong>Kunsill</strong>. L-Uffiçini l-æodda huma ta’ gœajnuna<br />

indispensabbli gœax xogœol tagœna. Issa nistghu naœdmu<br />

iktar komdi u ghandna filing room adegwata. Barra<br />

minn hekk issa gœandna ukoll post ta’ rikreazzjoni bi<br />

kçina mill-isbaœ fejn wieœed jista jiehu l-break tiegœu<br />

flimkien mal-kollegi madwar mejda. Grazzi.<br />

Chris Camilleri<br />

Fl-uffiçini æodda gœandna spazju akbar fejn nistghu<br />

naœdmu b’kumdita. Gœadna staff room attrezzata bilkumditajiet<br />

kollha fejn aœna nkunu nistgœu niltaqgœu<br />

fil-œin liberu tagœna. Gœaldaqstant jiena nirringrazzja<br />

lil kull persuna li kienet involuta u œadmet b’mod effiçjenti<br />

biex ilestulna l-ufficini fi ÿmien qasir.<br />

Nadia Camilleri<br />

““<br />

Apparti li l-uffiçini æodda huma sbieh u moderni, issa<br />

gœandna aktar spazju u kumdita biex il-æurnata taxxogœol<br />

tagœna tkun aktar pjaçevoli. Gœandna wkoll<br />

kamra ta’ rikreazzjoni attrezzata b’kollox. Grazzi lil<br />

kull min ta l-kontribut biex dan kien possibli.<br />

Rita Galea<br />

““<br />

“<br />

Gœandna uffiçini aktar komdi u spazjuÿi fejn naœdmu,<br />

u ambjent aktar modern u mdawwal gœaldaqstant<br />

inkunu aktar komdi biex naœdmu u allura naœdmu<br />

aktar gœal qalbna.<br />

Lorraine Zammit Tabone<br />

““


<strong>Kunsill</strong> Lokali Mosta<br />

19


Mid-deputat Editur J.J. Camilleri<br />

415 ~ Beda jsir dfin fiç-çimiterju. Kienet gœadha kemm<br />

gœaddiet l-epidemija tal-pesta.<br />

400 ~ <strong>Il</strong>-Mosta saret Parroçça meta nfirdet minn Naxxar.<br />

Kellha popolazzjoni ta’ 900 ruœ.<br />

390 ~ Dun Salv Sammut sar it-tieni kappillan tal-parroçça.<br />

L-ewwel wiehed kien Dun Æwann Bezzina (1610)<br />

380 ~ Twaqfet il-fratellanza tas-Sagrament.<br />

360 ~ L-aktar ismijiet u kunjomijiet fil-Mosta kienu<br />

irgiel – Duminku, Æamri, Æanni, Grezzju u Klement; nisa<br />

– Marija, Grezzja, Katerina, Duminka u Pawla. Kunjomijiet<br />

– Fenech, Galea, Sammut, Sciberras u Boræ. 40 sena<br />

wara Galea, Fenech, Sammut , Camilleri u Boræ, kienu<br />

jinkitbu kif jinœassu u gœalhekk b’œafna verÿjonijiet.<br />

355 ~ Inbniet mill-ædid il-knisja tal-Kunçizzjoni t’Gœandar<br />

il-Blat.<br />

350 ~ Inbniet mill-gdid il-knisja ta’ San Anard.<br />

Anniversarji Mostin 2008<br />

Avvenimenti li æraw matul is-snin<br />

340 ~ L-Isqof Buenos ghamel zjara pastorali fil-Mosta.<br />

330 ~ Tpinæa l-kwadru titolari ta’ l-Assunta li kien imœolli<br />

b’legat minn Dun Æakbu Chetcuti, qassis Mosti. <strong>Il</strong>-pittur<br />

kien Baskal Buhagiar.<br />

250 ~ Miet il-Kappillan Mosti Dun Æwann Sammut. Fil-<br />

Mosta kien hemm disa` qassisin, erba kjeriçi miÿÿewgin u<br />

tliet seminaristi.<br />

240 ~ Twieled Vincenzo Dimech li gœamel l-istatwa ta’<br />

l-injam tal-fonti ta’ l-ilma mbierek li turi lil San Æwann il-<br />

Battista jgœammed lil Kristu.<br />

225 ~ Inæabet fil-Mosta r-relikwa ta’ San Paçifiku.<br />

~ Inqalet kwistjoni bejn il-Kappillan tan-Naxxar u<br />

l-Arçipriet tal-Katidral dwar il-konfini tal-Mosta. Dun Salv<br />

Bonniçi Kappillan tal-Mosta dehrlu li l-Mosta æiet mogœtija<br />

konfini ÿgœar, imma l-Isqof Labini, meta saru l-protesti<br />

qatagœha kontra l-Mosta.<br />

210 ~ <strong>Il</strong>-Mosta, in-Naxxar u l-Gœargœur tqiesu muniçipju<br />

wieœed tul iÿ-ÿmien tal-œakma Françiÿa f’Malta.<br />

200 ~ Twieled l-arkitett Skoççiz James Ferguson li filktieb<br />

tiegœu “History of Modern Styles of Arhitecture”<br />

jagœti aktar mertu lil Mast Ang Gatt milli lil Grognet fil-bini<br />

tar-Rotunda.<br />

195 ~ Fil-pesta li damet erba` xhur mietu 23 Mostin.<br />

175 ~ Tqieghdet l-ewwel æebla tar-Rotunda fit-30 ta’<br />

Mejju 1833 minn Monsinjur Salvatore Lanzon, il-Vigarju<br />

Æenerali flok l-Isqof F.S Caruana li jingœad li gœax ma<br />

qabilx mal-pjanta ta’ Grognet. Attenda wkoll il-gvernatur<br />

F.C Ponsonby. <strong>Il</strong>-knisja damet tinbena 27 sena.<br />

20 <strong>Il</strong>-<strong>Kunsill</strong> Tiegœek<br />

~ Miet il-Kappillan Dun Felic Calleja li œalla l-beni tiegœu<br />

fit-testment li gœamel gœal bini tar-Rotunda.<br />

~ Laœaq floku Dun Gamm Schembri li ha l-pussess filknisja<br />

l-qadima.<br />

~ Grognet bagœat il-ftehim tad-dettalji marbutin mal-bini<br />

tar-Rotunda lid-Deputati tal-Mosta.<br />

170 ~ Infetœet skola elementari f’Œal Lija fejn setgœu jattendu<br />

kieku riedu tfal mil-Mosta.<br />

~ It-tabib Tumas Chetcuti œa f’idejh l-isptar mentali.<br />

Minn rapport li œareg sena qabel, fil-Mosta ma kien hemm<br />

œadd sinjur jgœix b’xi renta. Kien hemm sitt avukati, erbatax-<br />

il-qassis, tabib, tliet œaddiema mal-Gvern, gœoxrin li<br />

kellhom ir-raba` tagœhom, mitejn bir-raba` mqabbla, tletin<br />

bil-œanut, gœoxrin mgœallem, tmien mitt œaddiem u œames<br />

mitt nisa nissieæa. Kellhom pagi ta’ ftit soldi kulljum. <strong>Il</strong>-<br />

Mosta mœabba n-numru ta’ tallaba meqjus l-aktar gœoli<br />

f’Malta, tqieset ukoll raœal mill-ifqar.<br />

160 ~ L-aktar qanpiena qadima fil-knisja.<br />

150 ~ <strong>Il</strong>-Kappillan Dun Gamm Schembri fit-testment li<br />

gœamel œalla lill-knisja werrieta ta’ kull ma kellu.<br />

~ L-iskejjel fil-Mosta kienu djar mikrijin œames liri<br />

fis-sena.<br />

145 ~ L-Isqof Pace Forno Gaetano bierek il-qanpiena<br />

fostanija.<br />

140 ~ Salvu Dimech, Mosti, gœamel l-istatwa ta’ l-injam ta’<br />

Santa Marija.<br />

130 ~ <strong>Il</strong>-bini tal-fortizza tal-Mosta, l-ewwel œsieb.<br />

135 ~ Intwera l-œsieb li l-linja tal-ferrovija tibda tieqaf<br />

il-Mosta.<br />

125 ~ Issokkta l-bini tal-fortizza f’Misraœ Gœonoq.<br />

~ Guÿeppi Cali` pinæa ÿ-ÿewæ kwadri laterali fil-kappella<br />

taç-Çintura.<br />

120 ~ Twieled il-Kappillan Walter Salamone, membru u<br />

ministru fil-parlament.<br />

~ <strong>Il</strong>-Mostin talbu biex tinfetaœ skola ta’ fil-gœaxija. Gœad<br />

li d-Direttur ma qabilx, infetœet sena wara.


~ <strong>Il</strong>-Mosta saret parroçça Arçipretali<br />

~ Daœlet il-ferrovija.<br />

110 ~ <strong>Il</strong>-Baldakkin sarlu r-rakkmu<br />

~ L-ewwel skola fi Triq Grognet.<br />

~ Twieled E.B Vella<br />

105 ~ <strong>Il</strong>-Kaÿin Santa Marija kellu kaÿin fi Triq Reali.<br />

100 ~ Instab id-dolmen il-Kbir fix-Xagœra ta’ Wied Filep.<br />

95 ~ Saru funzjonijiet fir-Rotunda (23 u 26 t ‘April) flokkaÿjoni<br />

tal-Kungress Ewkaristiku. Attendew œames<br />

Kardinali u gœadd ta’ Isqfijiet.<br />

~ Via Nuovo bdiet tissejjaœ Via Congresso Eucaristico.<br />

~ Twieled fil-Belt Dr Ant. Schembri Adami deputat fil-parlament.<br />

Kien joqgœod il-Mosta.<br />

85 ~ Toni Camenzuli emigrant Mosti fl-Amerika œalla<br />

mitt elf dollaru Amerikan biex issir il-pittura bejn it-twieqi<br />

fit-tanbur tar-Rotunda. Baqa` ma sar xejn. <strong>Il</strong>-kaÿ kellu<br />

jitqiegœed quddiem is-Sacra Rota f’Ruma. Gœad li l-intenzjoni<br />

ta’ Camenzuli kienet li ssir dik il-pittura, l-awtoritajiet<br />

tal-Knisja, minkejja l-intenzjonijiet tad-donatur, riedet tiddeçiedi<br />

hi kif jintefqu l-flus. Qatt ma saru stqarrijiet, œadd<br />

sal-lum gœadu ma jaf kif intefqu l-flus, x’æara u ma garax.<br />

Œadd donnu qatt ma mpurtaœ.<br />

~ Saret l-induratura ta’ l-istatwa tar-Ruÿarju.<br />

80 ~ Infetaœ l-Istitut tas-Sorijiet Agostinjani.<br />

~ Beda` x-xogœol fuq il-kwadretti u r-ruÿetti fil-koppla.<br />

Œallas gœalihom il-benefattur Mosti Karmnu Dimech.<br />

~ Beda` l-bini ta’ l-Oratorju Qalb ta’ Æesu` fuq il-pjanta<br />

tal-Perit Nettu Mifsud Ellul. Tlesta tnax il sena wara.<br />

~ Is-sorijiet Agostinajni fethu çentru gœat-tfal ÿgœar u<br />

t-tieni dar tagœhom.<br />

~ E.B Vella sab qabar Puniku, l-ewwel wieœed fil-Mosta<br />

ta’ gœamla differenti u li ftit hawn f’Malta bœalu.<br />

~ Inbidel iz-zuntier li kien imtarraæ u sar kif inhu<br />

illum.<br />

75 ~ Miet Guzeppi Camilleri (ta’ Fjura) fl-inçident talœruq<br />

tal-kamra tan-nar.<br />

~ Dun Pawlin Mifsud gœamel orgni fil-Kor tal-Knisja .<br />

~ Kienu siefru erbgœin Mosti lejn l-Awstralja, l-gœola<br />

numru minn Malta kollha.<br />

70 ~ Tlesta l-grawnd tal-futbol ta’ l-Ghowba.<br />

65 ~ Miet Patri Avertan Feneh, imsemmi gœal œajja ta’<br />

qdusija. (Ara artiklu paæna 27)<br />

~ <strong>Il</strong>-popolazzjoni fil-Mosta kienet 6867.<br />

60 ~ Çensu Apap biddel l-istatwa ta’ Santa Marija ta’ liskultur<br />

Mosti s-Sarx, Salvu Dimech.<br />

~ Dun Pawlin Galea sar Arçipriet tal-Mosta.<br />

~ Ÿewæ pitturi ta’ Guzeppi Briffa tœassru billi tgœattew<br />

biÿ-ÿebgœa.<br />

~ Instabet bomba Æermaniÿa ftit bogœod mir-Rotunda.<br />

Aktarx li kienet ta’ l-attakk li sar fl-1942.<br />

55 ~ <strong>Il</strong>-Mostin li kellhom il-vot kienu 3694.<br />

50 ~ Dun Ang Camilleri waqqaf l-Gœaqda Studenti Mostin<br />

u l-Kor Santa Cecilja.<br />

~ Twaqqaf ic-Cycling Club.<br />

~ Taret il-kamra tan-nar f’ Ta’ Mliet li mietu fiha Fidiel<br />

Camilleri u Toni Sant.<br />

45 ~ Saret l-istatwa ta’ Æesu` fil-ænien taÿ-ÿebbug.<br />

40 ~ Infetœet il-klinika gœad-diabetiçi, l-ewwel waœda<br />

f’Malta ta’ dik ix-xorta.<br />

~ Fil-baned tal-Mosta bdew ghall-ewwel darba jdoqqu<br />

bandisti nisa.<br />

35 ~ Dun Bert Bezzina Arçipriet, gœamel petizzjoni biex<br />

ikun inkurunat il-kwadru ta’ l-Assunta fir-Rotunda, li Monsinjur<br />

Mikiel Gonzi gœaddieha lill-Papa Pawlu VI. It-talba<br />

giet attwata wara li fl-istess sena œareæ id-dokument ta’<br />

l-inkoronazzjoni.<br />

~ <strong>Il</strong>-karozzi tal-linja tal-Mosta kienu bojod b’faxx aœdar<br />

mat-twieqi; damu hekk tliet snin.<br />

30 ~ <strong>Il</strong>-primat ta’ l-Awstrija l-Kardinal Franz Koenimg<br />

ÿar il-Parroçça u r-Rotunda. <strong>Il</strong>-popolazzjoni kienet ta’<br />

8373. Iç-çinema Palladium fi Triq il-Kostituzzjoni gœalqet.<br />

L-avukat Carmelo Schembri sar imœallef u Prim-imœallef<br />

tliet snin wara.<br />

25 ~ Sar il-pont tal-æebel flok dak tal-œadid qrib il-fortizza.<br />

~ Twaqfet l-Gœaqda Filantropika Talent Mosti<br />

~ Twaqfet l-Gœaqda Piroteknika 15 t’Awwissu.<br />

~ Raæel sfronda l-bieb ewlieni tar-Rotunda u baqa` dieœel<br />

æewwa fil-knisja jsuq il-karozza.<br />

20 ~ Fl-iskejjel eÿistenti fil-Mosta kien hemm 66 klassi.<br />

~ Twaqqfu ÿ-ÿoni Pastorali bil-ghan li l-Mosta ma tinqasamx<br />

f’ÿewæ parroççi. <strong>Il</strong>-popolazzjoni kienet kull ma tmur<br />

turi ÿjieda ta’ œamsin fil-mija.<br />

15 ~ Twaqqfu l-kunsilli lokali.<br />

10 ~ L-espansjoni tal-Mosta, l-akbar Parroçça f’Malta<br />

tqieset li tkabret b’50 fil-mija.<br />

<strong>Kunsill</strong> Lokali Mosta<br />

21


TO FIT<br />

G&M Art World<br />

for the latest exclusive collection of<br />

modern, rustic, classic prints,<br />

oil paintings & frames<br />

9th April Str., Mosta<br />

Tel: 21430509 Fax: 2143 4778<br />

22 <strong>Il</strong>-<strong>Kunsill</strong> Tiegœek<br />

20015 - tal-banda 1/4 a4 advert 5/30/08 1:08 PM Page 1<br />

Composite<br />

THE FACTORY, MOSTA ROAD, LIJA LJA 9016 - MALTA<br />

C M Y CM MY CY CMY K<br />

MARBLE • GRANITE • TERRAZZO<br />

RESIN • HARDSTONE<br />

TEL: +356 21 433636, FAX: +356 21 412499, E-MAIL: INFO@HALMANNVELLA.COM, WWW.HALMANNVELLA.COM<br />

Main street, Mosta<br />

tel: 2143 1005, 7920 9440<br />

FREE Treatment<br />

& Head massage with<br />

every blowdry


FESTIVAL INTERNAZZJONALI FIL-MOSTA<br />

bis-sehem sœiœ tal- Mosta Youth Empowerment Programme<br />

Rapport ta’ Anna Grech<br />

The Arabic Language Centre, ta’ San Æwann<br />

b’kollaborazzjoni mal-<strong>Kunsill</strong> Lokali tal-Mosta u l-Mosta Youth<br />

Empowerment Centre organizzaw International Festival fl-1 ta’<br />

Marzu li gœadda.<br />

Kien tassew Sibt mhux tas-soltu..... Mal-5 ta’ filgœaxija<br />

imwejjed twal fid-daœla gœas-sala tal-<strong>Kunsill</strong> kienu lesti biex<br />

jimtlew min-nies œerqanin jippreparaw gœall-avveniment ta’<br />

dakinhar. Is-Sinjura Sanaa El Nahhal, id-Direttriçi ta’ Arabic<br />

Language Centre li jinsab f’San Æwann, kienet se ææib flimkien<br />

nazzjonijiet li jitkellmu bil-lingwa Gœarbija u xi rappreÿentanza<br />

ta’ xi pajjiÿi Ewropej. U dan irnexxielha tagœmlu f’suççess kbir.<br />

Tajjeb ngœidu li s-Sinjura El Nahhal æiet ukoll rikonoxxuta<br />

bœala Ambaxxatriçi gœall-Paçi mill-Universal Peace Federation<br />

fl-Lulju tas-sena 2006 u gœalhekk hi thoss œafna d-dmir li<br />

tipprova tqanqal l-gœaqda u l-paçi fl-ambjent fejn issib ruœœa fih.<br />

Bil-mod il-mod l-imwejjed bdew jintlew b’varjeta’ wiesgœa<br />

ta’ ikel tipiku tal-pajjiÿi rappreÿentati fosthom Kafta mill-<br />

Palestina, Abambar, œelu Libjan, Awwama mis-Syria, Falafel<br />

mill-Lebanon, Tameeya mill-Eæittu u œafna ikel tipiku ieœor.<br />

<strong>Il</strong>-pajjiÿi Gœarab rappreÿentati kienu l-Palestina, il-Gordan,<br />

is-Sirja, il-Libja, l-Eæittu, it-Tuneÿija, il- Marokk, is-Sudan u<br />

l-Eritrea. Mrs El Nahhal ma waqfitx hemm; stiednet ukoll xi<br />

nies oœra li taf u li æejjin minn pajjiÿi oœra fosthom is-Slovenja,<br />

l-iSkozja u l-Gappun.<br />

Iÿ-ÿgœaÿagœ Mostin ma qadux lura milli juru bi œæarhom<br />

it-tjubija tal-ikel Malti u bl-gœajnuna tal-<strong>Kunsill</strong> Lokali tal-Mosta<br />

setgœu jippreparaw varjeta’ sabiœa ta’ ikel tradizzjonali Malti<br />

fosthom œobÿ biÿ-ÿejt, qagœaq tal-gœasel, biskuttelli tar-raœal,<br />

biskuttelli tal-lewÿ, ÿebbuæ mimli, bigilla u saœansitra twistees.<br />

<strong>Il</strong>-œobÿ biÿ-ÿejt ippreparawœ fiç-Çentru tagœhom b’œafna<br />

entuÿjaÿmu.<br />

Din l-attivita’ kienet imÿewqa wkoll b’mejda bit-te tipiku ta’<br />

Tunez. Fis-Sala stajna wkoll naraw ÿewæ stands dedikati lit-<br />

Tuneÿija u s-Slovejna, bi tfal libsin ilbis tipiku ta’ pajjiÿhom.<br />

Is-Sinjura El Nahhal gœamlet mezz li tistieden numru æmielu<br />

ta’ personlitajiet fosthom is-Sur Mohammed Abu Laqeha, il-Kap<br />

tal-Libyan Arab Cultural Centre, Mr Saleh Younis, Assistent<br />

Segretarju tal-Kultura u l-Medja tal-Libyan Arab Bureaucracy,<br />

Is-Sur Lass’ad mill-Ambaxxata tat-Tuneÿija, is-Sur Esam mill-<br />

Ambaxxata Eæizzjana, is-Sur Wajdi Nasnoosh, il-kap taç-Çentru<br />

Islamiku, fost œafna rappreÿentanti barranin.<br />

<strong>Il</strong>-lejla kienet suççess u ÿgur li sa ndumu niftakruha. Nawguraw<br />

li okkazjonijiet bhal dawn jgœallmuna napprezzaw aktar<br />

il-kultura ta’ pajjiÿi girien tagœna.<br />

Arabic Language Centre, ta’ San Æwann b’kollaborazzjoni<br />

tal-<strong>Kunsill</strong> Lokali tal-Mosta u l-Mosta Youth Empowerment<br />

Centre organizzaw International Festival.<br />

<strong>Kunsill</strong> Lokali Mosta<br />

23


Rapport ta’ Stefan Debono<br />

Diskussjoni Round-Table fil-Mosta<br />

Minkejja x-xogœol kollu li qed isir minn tant aæenziji,<br />

gœaqdiet volontarji u l-forzi tal-ordni, gœad fadlilna œafna biex<br />

nikkumbattu kif meœtieæ il-perikli kbar li qed jheddu œajja<br />

normali gœaÿ-ÿgœaÿagœ tagœna.” Din kienet il-konkluÿjoni ta’<br />

diskussjoni organizzata mill-<strong>Kunsill</strong> Lokali tal-Mosta fis-Sala<br />

tal-Komunita’ nhar il-æimgœa 16 ta’ Mejju.<br />

Gœadd kbir ta’ æenituri, gœalliema, kapijiet ta’ skejjel, kleru,<br />

youth workers, social workers, uffiçjali tal-pulizija, mexxejja<br />

ta’ gœaqdiet taÿ-ÿgœaÿagœ u dawk reliæjuÿi, kif ukoll gœadd ta’<br />

ÿgœaÿagœ mill-Mosta œadu sehem f’din l-ewwel diskussjoni<br />

minn sensiela ta’ taœditiet organizzati mis-sotto-kumitat<br />

Riæenerazzjoni Kulturali ta’ l-istess <strong>Kunsill</strong> Mosti. Minœabba<br />

xogœol iehor barra, b’rabta mal-proæetti bi sœab mal-Comune<br />

di Ragusa, is-Sindku tal-Mosta u s-Segretarju Eÿekuttiv ma<br />

setgœux jattendu gœal din id-diskussjoni.<br />

Is-Sur Joe Gerada mill-Aæenziji Sedqa u Appoææ tkellem dwar<br />

aspetti partikolari fil-Mosta li b’xi mod huma simili gœal dawk ta’<br />

bliet u rœula oœrajn li qed ikunu l-kaæun ta’ kif iÿ-ÿgœaÿagœ qed<br />

jitilfu l-valuri veri u jinæarru ma’ kurrenti qerrieda.<br />

Kelliemi ieœor mistieden kien Fr Hilary Tagliaferro, Direttur<br />

tal-Kappella tal-Millennju f’Paceville. Huwa tkellem fit-tul dwar<br />

l-effetti koroœ tad-droga u kif il-problema donnha ma nagœtux<br />

kasha biÿÿejjed sakemm ma tolqotx il-familji tagœna b’mod<br />

dirett jekk ma tkunx ukoll waœda fatali. Huwa fisser kif bosta<br />

drabi tkun attrazzjoni li taœkem lil min ikun irid jevadi problemi<br />

li jkollu fil-familja jew fil-œajja personali tiegœu. Wara snin twal<br />

ta’ esperjenzi fil-missjoni saçerdotali tiegœu, Fr Hilary seœaq li<br />

l-problema ma tolqotx biss liÿ-ÿgœaÿagœ imma wkoll lill-adulti, hi<br />

24 24<br />

<strong>Il</strong>-<strong>Kunsill</strong> <strong>Il</strong>-<strong>Kunsill</strong> Tiegœek<br />

Tiegœek<br />

x’inhi l-qagœda soçjali jew il-professjoni tagœhom.<br />

Fost il-œafna interventi li saru tul il-laqgœa, kien hemm dawk<br />

tad-deputat Mosti Edwin Vassallo, tas-Supritendenti Raymond<br />

Zammit u Mario Bonello, tal-kunsilliera Shirley Farrugia u tas-<br />

Sinjura Anna Grech li tmexxi l-Youth Empowerment Centre<br />

fil-Mosta. Huma lkoll seœqu fuq iktar tagœlim u kooperazzjoni<br />

effettiva fost dawk kollha mpenjati f’dan il-qasam. Huma sostnew<br />

li hemm aspetti poÿittivi li wieœed jista’ jiÿviluppa aœjar biex<br />

jantiçipa problemi soçjali u morali.<br />

L-Arçipriet tal-Mosta Dun Mario Tong, kif ukoll membri talkunsill<br />

pastorali tal-Mosta, tkellmu dwar gruppi ta’ appoææ li<br />

toffri l-parroçça. Huma qalu li xi wœud ma japprezzawx servizzi<br />

bœal dawn, bosta drabi gœax ma jagœtux kaÿ tagœrif apposta li<br />

jingœatalhom.<br />

Intqal li jekk it-tixrid tad-droga hija industrija organizzata,<br />

jeœtieæ li l-œidma ta’ prevenzjoni u tagœlim gœandha tkun waœda<br />

ferm iktar organizzata biex tkun tkun tista’ tiffaççja t-theddida<br />

gœal eluf ta’ familji Maltin.<br />

Fil-bidu tal-laqgœa, Philip Borg li mexxa d-diskussjoni f’isem<br />

is-sotto-Kumitat tal-<strong>Kunsill</strong> Mosti, ta stampa tal-qagœda<br />

demografika tal-Mosta li llum gœandha t-tieni l-akbar popolazzjoni<br />

f’Malta, fejn wieœed minn kull erbgœa huma ÿgœaÿagœ bejn 15 u<br />

30 sena.<br />

Fi tmiem id-diskussjoni kien hemm qbil li l-punti li tqanqlu jkunu<br />

s-suææett gœal diskussjoni iktar wiesgœa biex jinstab mod kif<br />

tikber il-œidma id f’id bejn kulœadd u jkunu identifikati l-mezzi li<br />

bihom tissaœœaœ il-œajja tal-komunita’.


Fil-Mosta Youth Empowerment Centre<br />

l-attivitajiet ikomplu...<br />

L-attivitajiet fil-Mosta Youth Empowerment Centre jibqgœu gœaddejjin, xemx jew<br />

xita.... Kellna attivitajiet maÿ-ÿgœaÿagœ, mal-familji u anki bejnietna tat-team. Ir-ritratti<br />

juru xi wœud minn dawn l-attivitajiet fosthom œaræa saç-çinema, hike f’Ta’ Qali,<br />

attivita’ mtella’ mill-Aæenzija Appoææ dwar Internet Safety, u attivitajiet interessanti<br />

oœrajn. <strong>Il</strong>-ferœ li nkunu flimkien jiswa gœal iktar tagœlim u formazzjoni tal-karattru.<br />

<strong>Kunsill</strong> Lokali Lokali Mosta<br />

Mosta<br />

25


Tagœlim professjonali fil-komunità tiegœek<br />

Rapport ta’ Natasha Turner<br />

Matul ix-xhur tas-sajf, il-kumpanija ewlenija ta’ linformatika<br />

f’pajjiÿna, TCTC u l-<strong>Kunsill</strong> Lokali tal-Mosta<br />

ser ikunu qed jikkollaboraw flimkien biex bœal ma sar<br />

matul dawn l-aœœar gœoxrin sena, TCTC tibqa’ attiva<br />

fil-missjoni tagœha li tgœallem fil-lokalitajiet l-ulied ta’<br />

l-istess lokalitajiet.<br />

Bil-kollaborazzjoni sœiœa tas-Sindku tal-Mosta, tal-<br />

<strong>Kunsill</strong> Lokali, ta’ l-istaff u tal-Mostin, matul Marzu beda<br />

jkun offrut il-proæett Learnweb. Grazzi gœal dawn il-kollaboraturi<br />

li jridu li l-interess fit-tagœlim ta’ l-informatika<br />

jissokta, dan il-kors ikun offrut b’xejn lill-applikanti li<br />

jinteressaw ruœhom li jitgœallmu l-Internet, gœodda li<br />

permezz tagœha, jekk utilizzata tajjeb, niffrankaw œafna<br />

œin u jkollna aççess gœal bosta servizzi li huma offruti<br />

permezz ta’ l-Internet.<br />

Dan il-kors introduttiv dwar l-Internet jidœol f’iktar<br />

dettall fit-tieni parti, u f’din il-parti tkun ittrattata f’iktar<br />

dettall is-sigurtà u l-protezzjoni tal-kompjuter domestiku<br />

tagœna, ikun hemm lok gœaç-chatting, kif ukoll uÿu<br />

massimu mis-servizzi offruti mill-Internet bœal ma huma<br />

stazzjonijiet televiÿivi, siti ta’ l-aœbarijiet u ta’ interess<br />

partikolari, fosthom dwar l-edukazzjoni, is-saœœa, l-anzjani<br />

u l-kultura.<br />

Gœat-tfal, id-Direttur Maniæerjali ta’ TCTC Ray Abela,<br />

œass li jkun opportun jekk fil-jiem sœan tas-sajf, ‘il bogœod<br />

mill-ambjent tradizzjonali ta’ skola, jinœoloq kors li<br />

jiæbed lit-tfal biex minkejja li l-ambjent ikun differenti,<br />

madankollu jitgœallmu xi œaæa u jipparteçipaw f’œaræiet<br />

edukattivi. Fost l-affarijiet li ser ikun hemm matul<br />

26 <strong>Il</strong>-<strong>Kunsill</strong> Tiegœek<br />

il-proæett E-Tfal, ser ikun hemm bosta diskussjonijiet<br />

dwar software addattat li permezz tiegœu ulied is-soçjetà<br />

Maltija jkomplu jedukaw ruœhom, logœob edukattiv<br />

u œaræiet fil-bini ta’ kumpaniji li llum gœamlu qabÿa ‘l<br />

quddiem fil-qasam teknoloæiku u qed joperaw permezz<br />

ta’ gœodda apposta li tœaffef ix-xogœol u hi aktar eÿatta u<br />

effiççjenti.<br />

Fi stqarrija li nehdiet dan il-proæett, Ray Abela stqarr<br />

li l-œsieb tiegœu ma kienx li jiæbor lit-tfal u jtellifhom<br />

miÿ-ÿmien sabiœ tas-sajf, imma li jirnexxilhom isibu ftit<br />

tal-œin biex jinnutaw u jitgœallmu kemm it-teknoloæija ta’<br />

l-informazzjoni saret gœodda vitali li wieœed jitgœallimha.<br />

Barra minn hekk, Ray Abela saœaq li hu importanti li<br />

ninstallaw f’moœœ u f’qalb uliedna imœabba speçjali lejn<br />

il-kompjuter. “Gœalhekk hu importanti li nœallu lil uliedna<br />

jitgœallmu u anke jilagœbu fuq il-kompjuter biex permezz<br />

ta’ dan kollu jagœmlu suççess fil-qasam teknoloæiku<br />

matul œajjithom: qasam li qed isir aktar interessanti u<br />

importanti li jkollna gœarfien tiegœu.”<br />

<strong>Il</strong>-proæett E-Tfal hu mistenni li jibda jkun offrut matul<br />

ix-xahar ta’ Lulju ta’ din is-sena, u tant kemm TCTC<br />

u l-<strong>Kunsill</strong> Lokali tal-Mosta gœandhom gœal qalbhom ledukazzjoni<br />

ta’ wliedna, ser ikun qiegœed offrut mingœajr<br />

l-ebda œlas u gœalhekk hi opportunità unika li tajjeb li<br />

wieœed jaœtafha. It-tfal Mostin li gœandhom bejn sitta u<br />

tnax-il sena gœandhom l-opportunità li japplikaw gœal<br />

dan il-kors li l-applikazzjonijiet gœalih jistgœu jinæabru<br />

mill-bini tal-<strong>Kunsill</strong> Lokali tal-Mosta.


Patri Avertan Fenech<br />

Ktba ta’ Ivan Bartolo<br />

Qatt ma kont nobsor kemm f’Malta taghna ghandna<br />

Maltin u Ghawdxin li jistghu ikunu kandidati ghal beatifikazzjoni<br />

u kanonizzazzjoni. Mis-Sajf li ghadda hdimt<br />

fuq ricerka dwar dawn il-Maltin u Ghawdxin fejn anki<br />

tellajt sensiela fuq il-programm Kalamita, liema sensiela<br />

li ntlaqat u marret tajjeb immens. Ma kienx possibbli<br />

li ninkludi lil Mosti Patri Avertan Fenech (1871~1943),<br />

gœalkemm qed naœdem biex jitla feature dwaru gœal Ottubru<br />

li gej, minœabba li din is-sensiela ser titkompla.<br />

Dan huna Mosti twieled fl-10 ta’ Lulju 1871. L-gœada tattwelid<br />

tiegœu æie mgœammed fil-Parroçça tal-Mosta fejn<br />

æie mogœti l-isem ta’ Luigi. Luigi kien æej minn familja<br />

magœrufa gœat-tjubija tagœhom, filfatt l-ewwel kliem li<br />

gœalmuh ilissen kienu l-kelmiet ta’ “Æesu u Marija”. Missieru<br />

Duminku kien iqatta l-blat f’barriera ÿgœira u ommu<br />

Marija kienet tieœu hsieb il-Villa Grech Mifsud. Din ilkoppja<br />

kienet meqjusa fi kliemhom, jgœixu fis-sempliçita`<br />

u fl-gœaqal.<br />

Jum fost l-oœrajn ÿewæt it-tfal ærew warajh biex jeœdulu<br />

ÿewæ larinæiet li kienet tagœtu ommu gœall-iskola.<br />

Bœalma jiæri spiss fl-iskejjel, dawn kienu kaæun li lil Luigi<br />

jaqsmulu rasu. Ma æabiex bi kbira, anzi mar lura d-dar<br />

bil-kwiet. Meta ommu ratu b’rasu maqsuma u raœa nkwetata,<br />

huwa ma kixifx lil sœabu u qalilha li dan kien frott<br />

ta’ inçident. Meta kellu disa` snin , s-Sur Oreste Grech<br />

Mifsud œajjru biex isir qassis, iÿda Luigi konvint kien<br />

jgœidlu li ried imur Patri Karmelitan. Filfatt meta kiber<br />

Luigi kien preparat biex jibda n-novizzjat mal-Karmelitani.<br />

In-novizzjat huwa ÿ-ÿmien l-aktar qawwi fejn<br />

in-novizz jistudja u jsir jaf il-œajja relgjuza u l-kariÿma ta’<br />

l-ordni. Sœabu jgœidu li Patri Avartan kien iœobb œafna<br />

s-skiet u jittkellem dwar Alla.<br />

Luigi gœadda minn esperjenza qawwija ta’ spiritwalita.<br />

Donnu l-grazzja t’ Alla griet warajh. Donnu rçieva nixxiegœa<br />

ta’ ilma æieri li messet il-qiegœ nett tar-ruh. Luigi li<br />

mbagœad fil-Professjoni beda jissejjaœ Fra Avertan œoloq<br />

arja nadifa, fejn l’ Alla poææieœ fl-ewwel post. Œassu haj!<br />

Induna li bniedem mejjet ma jistax jiskopri l’Alla. Kien<br />

bniedem fi djalogu kontinwu ma’ Alla u ma’ œutu l-bnedmin<br />

l-oœra. Obda l-kelma ta’ l-Appostlu Pietru “ Kunu<br />

perfetti bœalma hu perfett missierkom fis-sema”. Esperimenta<br />

l-prezenza t’Alla waqt il-mard tiegœu, waqt ixxogœol<br />

tiegœu. Kellu nifs jersaq lejn Alla. Ma dallamx<br />

din il-œbieberija anzi tela`l-muntanja wieqfa biex jiskopri<br />

r-rieda t’Alla, skopra l-gœejun tiegœu u wettaq ir-rieda<br />

tiegœu. Taœa nifs lil Æesu` jidhol fil-œajja tiegœu. Qatt ma<br />

ddiskuta b’mod infantili ma’ Æesu`, anzi anki jekk kellu<br />

sinjali ta’ tbatija, ha dawn minn idejh bhala rigal. Patri<br />

Avertan ma kienx çimiterju, gœax œajtu kienet varja ...<br />

mhux biss imma wara mewtu baqa` marbut magœna,<br />

gœax bqajna nsemmuh sal-æurnata tal-lum, anki permezz<br />

ta’ dan il-fuljett tal-<strong>Kunsill</strong> Lokali Mosti.<br />

L-inteliæenza tiegœu kienet superjuri. Ma qabadx malœwejjeg<br />

tal-æisem, mal-œwejjeg ta’ din id-dinja. Biddel<br />

il-mentalita` tiegœu u qabad ma’ Kristu. L’Alla niÿlu fillivell<br />

tiegœu biex jgœarfu. L’ Alla gœaÿlu bœala mantell u<br />

tgœatta bih. In-nies ta’ ÿmienu ndunaw bih u ma’ l-aœbar<br />

tal-mewt tiegœu in-nies riedu li jaraw il-katavru tiegœu.<br />

<strong>Il</strong>-Provinçjal ta’ dak iÿ-ÿmien kien tal-fehma li jitteœdulu<br />

r-ritratti minœabba l-fama ta’ qdusija li diæa kellu f’œajtu.<br />

Meta miet u kienu qegœdin ikeffnuh, lil Patri Avertan<br />

lemœulu fuq dahru feriti fondi f’dahru, liema feriti qatt ma<br />

semgœuh igerger dwarhom.<br />

Nhar it-2 ta’ Novembru 1943 il-gisem ta’ Patri Avertan<br />

æie meœud mill-kunvent gœall-knisja fejn saret quddiesa<br />

solenni tal-mejtin skond ir-rit Karmelitan li fiha œadu<br />

sehem il-patrijiet kollha tal-Provinçja. Id-difna saret filkripta<br />

tal-kunvent.<br />

Is-Sibt 26 ta’ Novembru 1968 saret l-ewwel eÿumazzjoni<br />

tal-fdalijiet tiegœu fil-preÿenza ta’ l-Arçisqof ta’ Malta<br />

Mons. Mikiel Gonzi. <strong>Il</strong>-fdalijiet tiegœu æew imqegœda taœt<br />

l-altar li jinsab fil-kripta tal-knisja tal-Karmnu fl-Imdina.<br />

Patri Avertan m’gœadux daqshekk magœruf mal-bnedmin<br />

ta’ ÿmienna! Irridu nkunu aœna, speçjalment aœna<br />

l-Mostin li nxerrdu ismu u l-istejjer tiegœu. Hemm numru<br />

kbir ta’ grazzji li nqalgœu bl-interçessjoni ta’ dan il-qaddis<br />

Mosti li œalla fostna tifkiriet spiritwali li jagœmlu unur<br />

lil Provinçja Karmelitana Maltija .... Mhux biss iÿda li<br />

jagœmlu unur lil kull min hu Mosti u Mostija.<br />

<strong>Kunsill</strong> Lokali Mosta<br />

27


Soçjetà Filarmonika Santa Marija A.D. 1905<br />

Rapport mis-Segretarju Eric Frendo<br />

Is-Soçjetà Filarmonika Santa Marija ilha mwaqqfa aktar<br />

minn mitt sena. Gœalkemm fl-1905 hija meqjusa bœala s-sena<br />

tal-fondazzjoni, hemm œjiel çar li din is-Soçjeta’ diæa kienet<br />

teÿisti qabel. Nafu li parti mill-ispejjeÿ minfuqa f’xogœol fuq<br />

il-gwarniçun tar-Rotunda li sar bejn l-1899 u Awissu ta’ l-<br />

1903 tœallsu mill-membri tal-Kaÿin Santa Marija.<br />

L-ewwel President kien is-Sur Cesareo Chetcuti. <strong>Il</strong>-Kaÿin<br />

Santa Marija gœamel id-debut bandistiku tiegœu fit-23 ta’<br />

Lulju, 1905. Taœt is-Surmast Æuÿeppi Micallef il-banda<br />

daqqet quddiem ir-Rotunda tal-Mosta u f’San Pawl il-Baœar<br />

fil-festa tal-Madonna tad-Duluri.<br />

Gœall-ewwel ÿminijiet mit-twaqqif tagœha l-Banda Santa<br />

Marija kienet tieœu sehem fl-attivitajiet tal-parroçça. Ma<br />

jidhirx li l-banda fi œdan is-soçjeta’ damet wisq tiffunzjona<br />

u madwar l-1911 il-kaÿin ma baqax jieœu sehem f’attivitajiet<br />

bandistiçi.<br />

<strong>Il</strong>-Casino Santa Maria, kif kien magœruf dak iÿ-ÿmien, baqa’<br />

miftuœ u jiffunzjona, imma b’attivitajiet ta’ xejra oœra.<br />

Fl-1921 akkomoda “camera di lettura” li kienet tiæbor fiha<br />

professjonisti u nies ta’ kultura li kienu jiltaqgœu u jiddiskutu,<br />

jaqraw gazzetti u rivisti. Ewlenin fost dawn in-nies kien<br />

hemm it-Tabib Ruÿar Mizzi u s-Sur Carmelo Dimech, ÿewæ<br />

Mostin magœrufin.<br />

Kienet inizjattiva tal-Casino Santa Maria li l-kumitat jibda<br />

jieœu œsieb l-organizzazzjoni tal-festi esterni tal-Patruna tal-<br />

Mosta, Santa Marija Assunta.<br />

Gœall-aœœar ta’ l-gœoxrinijiet tas-seklu l-ieœor il-kaÿin tilef<br />

œafna mill-inizjattiva li kellu qabel. Gœalhekk mal-bidu tassnin<br />

tletin sar sforz biex din is-sitwazzjoni titranæa. Taœt<br />

il-President is-Sur Andrea Scicluna bdiet œidma biex il-kaÿin<br />

jeræa jibda jorganizza ç-çelebrazzjonijiet ta’ barra tal-festa<br />

titulari. Kienu jinæabru fondi gœal dan il-gœan u l-kaÿin kien<br />

jieœu œsieb l-armar u t-tiÿjin tat-toroq u dak kollu li jmur<br />

mal-festi esterni. L-Arçipriet Dun Karm Sciberras kien ta<br />

uffiçjalment dan l-inkarigu lill-Kaÿin Santa Marija.<br />

Ma kinux ÿminijiet façli gœax dan il-kumitat sab kaÿin gœeri<br />

gœall-aœœar. Ma kien fadal xejn fih, lanqas l-istrumenti talbanda<br />

li kellu qabel. <strong>Il</strong>-lokal kellu jiæi rranæat mill-ædid biex<br />

iservi ta’ kaÿin kif kien jixraq.<br />

Fi ÿmien it-Tieni Gwerra Dinjija l-lokal tal-Kaÿin Santa Marija<br />

æie rrekwiÿizzjonat mill-gvern biex jakkomoda refuæjati<br />

fil-gwerra. Meta l-agœar gœadda, il-kumitat reæa œa pussess<br />

tal-lokal. <strong>Il</strong>-Kaÿin Santa Marija kien magœruf bœala refuæju<br />

gœall-gœaqdiet Mostin. <strong>Il</strong>-President kien gœadu s-Sur Andrea<br />

Scicluna u meta dan miet œa postu t-Tabib Frans Vella.<br />

Warajh sar president is-Sur Carmel S. Galea segwit mill-<br />

28<br />

<strong>Il</strong>-<strong>Kunsill</strong> Tiegœek<br />

maææur Joe Vella u mis-Sur Alex Vella. Segwiœ fil-kariga<br />

is-Sur Armand Galea fl-2005. F’Novembru 2006 l-presidenza<br />

tas-soçjeta’ gœaddiet f’idejn il-perit Chris Grech.<br />

Kien fi ÿmien il-presidenza tas-Sur Alex Vella li l-kaÿin reæa’<br />

gœaqqad il-banda tiegœu. Id-9 ta’ Awissu huwa meqjus bœala<br />

jum ir-Rifondazzjoni gœax f’dan il-jum fl-1986 æie approvat<br />

statut ædid li bih twaqqfet mill-ædid il-banda tas-Soçjeta’. Ta<br />

min jgœid li f’dan il-jum is-soçjeta tellgœet programm ta’ livell<br />

gœoli fi pjazza Rotunda.Dan il-programm ÿvolæa fi programm<br />

muÿikali u vokali u anke b’nar sinkronizzat matulu. Dan<br />

il-programm anke kien mxandar dirett fuq stazzjon lokali<br />

fis-sena 2006 u 2007. <strong>Il</strong>-popolarità ta’ dan il-programm qed<br />

dejjem jikber mhux biss mal-Mostin. Madankollu l-banda<br />

dehret mill-ædid fit-toroq Mostin fil-purçissjoni tal-Æimgœa<br />

l-Kbira f’Marzu ta’ l-1986. <strong>Il</strong>-banda kienet taœt id-direzzjoni<br />

tas-Surmast Ronnie Debattista, segwit wara seba’ snin, mis-<br />

Surmast Paul Busuttil. Fl- 2007, it-tmexxxija tal-banda tassoçjeta’<br />

gœaddiet taœt id-direzzjoni tas-surmast Raymond<br />

Sciberras. L-assistant surmast u ghalliem tar-ram preÿenti<br />

huwa Charles Mizzi, filwaqt li l-gœalliem ta’ l-injam huwa<br />

Jeremy Sultana. Id-direttur spiritwali tas-soçjeta’ huwa<br />

l-Monsinjur Bartolomew Bezzina.<br />

Mit-twaqqif tagœha l-Banda Santa Marija impenjat ruœha<br />

biex tiÿviluppa u tissoda fl-attivitajiet tagœha. Fl-1989 rebœet<br />

il-konkors nazzjonali gœall-baned. L-aœœar biçça xogœol<br />

irrekordjata hija l-Oratorju l-ædid ta’ l-Assunta - Lilek<br />

Marija. Dan l-Oratorju tnieda gœall-ewwel darba fir-Rotunda<br />

tal-Mosta fl-1 ta’ Awissu, 2005. Biççiet tax-xogœol muÿikali<br />

oœra xogœol tas-surmast Raymond Sciberras u kliem ta’ Anselm<br />

Sciberras jinkludu L-Gœanja Mostija, Assumpta Mater<br />

Nostra, Ave Marija, marçi proçessjonali Reliæjuÿi - Xemx<br />

Dejjiema, Salve Regina, Tifœir lil Marija, Insellmulek Marija<br />

u bosta marçi kemm funebri u anke brijuÿi.<br />

Ovjament, apparti li l-banda Santa Marija hija l-iktar impenjattiva<br />

fi ÿmien il-festa ta’ Santa Marija æewwa l-Mosta,<br />

il-banda gœandha diversi servizzi barranin. Dawn jinkludu<br />

marçi brijuÿi fil-festa tat-Trinita Mqaddsa æewwa l-Marsa,<br />

festa ta’ Santa Venera æewwa Santa Venera, akkumpanjament<br />

f’purçissjonijiet ta’ San Æuÿepp - Œal Gœaxaq, Qalb<br />

ta’ Marija - Burmarrad, tal-Karmnu - Fgura, Sagra Familja<br />

– Bidnija, d-Duluri – San Pawl il-Baœar u San Bert Gœargœur.<br />

<strong>Il</strong>-banda tieœu sehem ukoll fil-purçissjoni tal-Qalb ta’ Gesu’ u<br />

l-Æimgœa l-Kbira æewwa l-Mosta.<br />

Sehem il-banda barra minn Malta beda fl-2001, flimkien<br />

mas-Soçjeta’ Filarmonika Nicolò Isouard, œadet sehem fi<br />

programm fl-Isvizzera. L-aktar mument memorabbli f’dik<br />

il-mawra kien il-programm li ttella’ mill-banda amalgamata<br />

fis-Sala ta’ l-Assemblea tal-Palais de Nation, f’Æinevra,<br />

l-isvizzera. F’Jannar tas-sena 2004 il-Banda œadet sehem filfestival<br />

San Remo in Fiore bit-tema tat-tkabbir ta’ l-Unjoni


Ewropea filwaqt li f’Diçembru ta’ l-istess sena ensemble<br />

tal-Banda Santa Marija daqq f’Ragusa, Sqallija fl-okkaÿjoni<br />

ta’ l-iffirmar tal-æemelleææ bejn il-Mosta u Ragusa.<br />

Fis-sena çentinarja l-kaÿin tas-Soçjetà æie rinovat b’mod<br />

estensiv taœt il-gwida tal-Perit Chris Grech biex b’hekk issa<br />

sar wieœed attraenti u modern. <strong>Il</strong>-proæett hu maœsub li jitkompla.<br />

Din is-sena ser tiÿÿanÿan il-pittura tas-saqaf xogœol<br />

il-pittur Gœawdxi bravu Pawlu Camilleri Cauchi, u ser<br />

jinkixfu xi lapidi kommemorattivi. Is-sala prinçipali tal-kaÿin<br />

ser tissemma ‘Sala Victor Grech’ b’turija ta’ rispett lejn ilmibki<br />

viçi-president tas-soçjeta’ s-Sur Victor Grech. Victor<br />

œalla din id-dinja nhar it -3 ta’ Jannar 2008 œabta w sabta.<br />

Victor kien wieœed mill-fundaturi tas-soçjeta, apparti li kien<br />

dilettant u benefattur kbir. Victor, fost oœrajn kien wieœed<br />

milli œadem biex sar l-ewwel març ta’ filgœodu fis-sena 1984<br />

u kien wieœed mill-benefatturi biex setghat tinxtara l-art li<br />

fuqha nbniet il-kamra tan-nar æewwa ÿ-Ÿebbiegœ. <strong>Il</strong>-kamra<br />

tan-nar tas-soçjeta’ infetœet uffiçjalment nhar it-8 ta’ Awissu<br />

1991. Fost l-opri l-iktar gœall-qalbu li Victor irregala lis-soçjeta<br />

kellu l-pittura ta’ Marija Assunta tiela s-sema li tinsab<br />

æewwa s-sala tal-kaÿin. Din hija xogœol ta’ Pawlu Camilleri<br />

Cauchi. Is-soçjeta’ kienet dejjem f’qalb Victor. Kif jixraq,<br />

il-banda œadet sehem fil-funeral tiegœu u taghtu tislima kif<br />

kien jixraqlu. Ser isir bust fis-sala principali biex ÿæur ma<br />

jintesa qatt u nibqgœu ngawduh dejjem.<br />

Is-soçjetà hija waœda attiva u dinamika. Dan jidher çar<br />

min-numru ta’ ÿgœaÿagœ li jiffurmaw parti mill-kaÿin. Fl-<br />

1999 kienet organizzata s-Sezzjoni<br />

Ÿgœaÿagœ, sezzjoni li tagœti<br />

sehem qawwi fil-festi ta’ barra ta’<br />

l-Assunta. Din is-sezzjoni œadet<br />

œsieb biex preparat ‘logo’ tas-Soçjeta<br />

gœall-erba mitt sena anniversarju<br />

mit-twaqqif tal-Parroçça.<br />

Is-Soçjetà gœandha wkoll Sezzjoni<br />

Piroteknika attiva œafna taœt it-tmexxija tas-sur Alfred<br />

Magri. Id-dilettanti tan-nar jiffurmaw parti integrali millkaÿin.<br />

<strong>Il</strong>-piroteknika fil-Mosta minn œafna ÿmien ilu kienet<br />

element importanti fil-festa tal-Patruna u din it-tradizzjoni<br />

ÿgur li tkompliet u gœadha gœaddejja permezz tal-membri<br />

tas-Soçjetà. Is-Soçjetà gœandha l-Kamra tan-Nar tagœha<br />

f’Wied Qannota, iÿ-Ÿebbiegœ. Is-sezzjoni tan-nar taœdem u<br />

taœraq kemm nar ta’ l-ajru kif ukoll nar ta’ l-art fil-Mosta<br />

u f’diversi lokalitajiet oœrajn. Dawn il-lokalitajiet jinkludu<br />

Manikata, Bidnija, Birkirkara u Raœal Ædid. Is-sezzjoni tat<br />

sehemha wkoll f’çelebrazzjonijiet bœalma huwa l-festival<br />

tan-nar ta’ l-ajru bejn l-2002 u l-2005, u l-kompetizzjoni<br />

fil-festival tan-nar ta’ l-art fl-2007. F’din il-kompetizzjoni<br />

is-Soçjeta’ kisbet it-tielet post minn fost erbatax il-kamra<br />

tan-nar.<br />

<strong>Kunsill</strong> Lokali Mosta 29


Servizz Komplut ta’ Assigurazzjoni<br />

issa fil-Mosta ukoll.<br />

England Insurance Agency Ltd li gœandha iktar<br />

minn œamsin sena esperjenza fis-suq lokali,<br />

gœadha kif fethet uffiççju ædid ta’ assigurazzjoni<br />

æewwa l-Mosta, fi triq il-Kungress Ewkaristiku<br />

quddiem il-pompa. Dan l-uffiççju nfetaœ bl-gœan<br />

li jagœti servizz komplut fejn gœandu x’jaqsam ma’<br />

assigurazzjoni ta’ Karozzi (inkluÿ œruæ immedjat<br />

tal-licenzja tal-windscreen), djar kif ukoll ivjaggar.<br />

Dan l-uffiççju jkun miftuh mill-œamsa sas-seba’<br />

u nofs ta’ filgœaxija w is-Sibt mid-disa sa nofs innhar.<br />

England Insurance Agency Ltd gœandha ÿewæ<br />

uffiçini oœra; dak prinçipali li jinsab tal-Pieta,<br />

li jiftaœ mit-tmienja sal-œamsa u dak tal-Belt li<br />

jiftaœ mit-tmienja sa nofs in-nhar, kif ukoll diversi<br />

intermedjarji liçenzjati mifruxin ma’ Malta.<br />

Fl-okkaÿjoni tal-ftuœ tal-fergœa l-ædida, England<br />

������������������<br />

�������<br />

��������������������������������������<br />

����������������������������������<br />

������������������ � ���������������<br />

���������������������������������<br />

��������������������������������������<br />

� ��������������������������������������<br />

�<br />

������������������������������������������������<br />

�<br />

������������������������������������������<br />

������������������������������������<br />

30 <strong>Il</strong>-<strong>Kunsill</strong> Tiegœek<br />

Insurance Agency Ltd qed toffri sena towing<br />

b’xejn fuq assigurazzjoni ta’ karozza kemm jekk<br />

tkun inxurjata Comprehensive kif ukoll ma’ Third<br />

party meta toœroæ polza ædida.<br />

Jekk tixtieq tkun taf aktar dwar il-prodotti li toffri<br />

England Insurance Agency Ltd tista’ ssegwi lprogramm<br />

ta’ kuljum fuq ITV shopping channel li<br />

jixxandar fis-seba’ ta filgœaxija, b’repetizzjoni fisseba<br />

u nofs ta’ filgœodu. Gœal aktar informazzjoni<br />

tistgœu wkoll iÿÿuru s-sit eletroniku tagœna www.<br />

england.com.mt jew nkella tistgœu ççemplu luffiççju<br />

tal-Pieta’ fuq 21251015 jew il-Mosta fuq<br />

27251016.<br />

England Insurance Agency Ltd hija liçenzjata mil-<br />

Malta Malta Financial Services Authority biex<br />

topera bœala aæent tal-Middlesea Insurance p.l.c.<br />

�<br />

�<br />

�<br />

�<br />

�<br />

������������������<br />

���������������<br />

�������������������������<br />

���������������<br />

�<br />

�������������������<br />

����������������������������������������������������<br />

�����������������������������������������<br />

�������������<br />

��������������������������������������������������������<br />

��������������������������������������������������������������<br />

�������������������������������������������������������<br />

����������������<br />

���������������������������


L-Uffiççju tal-Kummissarju gœat-tfal u l-Mosta<br />

Youth Empowerment Centre<br />

<strong>Il</strong>-Mosta, tassew gœandha gœaliex tiftaœar!!!<br />

<strong>Il</strong>-Kummissarju ghat-tfal, Ms Carmen<br />

Ÿammit, permezz ta’ gœazla trasparenti,<br />

gœadha kemm œatret erba’ ÿgœaÿagœ biex<br />

jiltaqgœu b’mod regolari magœha u mal-bqija<br />

tal-<strong>Kunsill</strong> tagœha.<br />

Francois Ÿammit, æuvni Mosti ta’ 15-il sena,<br />

huwa tassew kburi li minn dan ix-xahar<br />

gœandu din il-kariga ædida li fiha, flimkien,<br />

ma’ tlett ÿgœaÿagœ oœra minn partijiet differenti<br />

ta’ Malta, sa jservi fuq dan il-<strong>Kunsill</strong>.<br />

Francois huwa æuvni mistœi imma lest li jegœleb<br />

din il-mistœija biex ikun ta’ servizz utli<br />

gœall-Kummissarju gœat-tfal matul din is-sena<br />

li æejja.<br />

Francois, kien attenda b’entuÿjaÿmu l-kors<br />

Rights4U ta’ l-2005 wara li æie nominat<br />

mill-Mosta Youth Empowerment Centre.<br />

Ÿgœaÿagœ li jattendu dan il-kors gœandhom<br />

id-dritt li jinnominaw<br />

lilhom infushom<br />

sabiex jinœatru fuq<br />

dan il-<strong>Kunsill</strong>. Din<br />

mhix l-ewwel darba<br />

li ÿagœÿugœ mill-Mosta<br />

æie maœtur fuq<br />

dan il-<strong>Kunsill</strong> f’dawn<br />

il-ftit snin li ilu jeÿisti<br />

l-Uffiççju tal-Kummissarju gœat-tfal. Is-sena li<br />

gœaddiet kellna lil Gerald Sant.<br />

Min jixtieq jattendi il-Kors dwar id-drittijiet<br />

tat-Tfal, gœandu jikkuntattja l-Mosta Youth<br />

Empowerment Centre fuq 21417183 nhar ta’<br />

Erbgœa bejn il-5.15 u s-7.15 p.m. u nhar ta’<br />

Sibt bejn id-9 u l-11 ta’ filgœodu. <strong>Il</strong>-Kors li<br />

jmiss se jsir bejn il-11 u t-13 ta’ Lulju u huwa<br />

miftuœ gœal ÿgœaÿagœ ta’ bejn it-13 u l-15-il<br />

sena.<br />

<strong>Kunsill</strong> Lokali Mosta<br />

31


“Playhouse” - 10 snin ta’ servizz<br />

Rapport min-Marvin Brincat<br />

Iç-çentru ta’ l-Arti “Playhouse” din is-sena jiççelebra<br />

l-gœaxar anniversarju mit-twaqqif tiegœu fil-Mosta u<br />

f’Buæibba. Proæett b’ÿewæ suææetti li jiddominaw œajjet<br />

il-Fundatur u Direttur ta’ dan iç-çentru Kulturali,<br />

Joe Quattromani. Korsijiet intensivi li jiæu organizzati<br />

kontinwament minn lecturers professjonali... mhux<br />

biss.... Iÿda wkoll kontinwament iœajru studenti oœra,<br />

l-aktar ÿagœÿagœ u tfal biex iœobbu l-arti nobbli tar-reçtar<br />

u jibdew jistudjawha bis-serjeta. Minbarra drama u<br />

reçtar id-Diriæenti ta’ “Playhouse” jipprovdu klassijiet<br />

ta’ muÿika, kant, ÿfin, u tpinæija. Is-serjeta’ fit-tmexxija,<br />

l-esperjenza ta’ l-gœalliema, is-sistemi u l-apparat gœattagœlim<br />

u aktar tar-riÿultati miksuba mill-istudenti,<br />

jagœtu çertifikat eççezzjonali lil “Playhouse” li minbarra<br />

fl-Empowerment Centre tal-Mosta taœdem f’post turistiku,<br />

Buæibba. Dan jista jservi wkoll bœala vetrina ta’<br />

performing arts gœal prodotti artistiçi Maltin.<br />

L-gœalliema tal-“Playhouse” bœalissa huma Mr. Norman<br />

Christina gœall-Muÿika u Kant, Mr. Jimmy Bonniçi<br />

gœal-Kitarra Klassika u Kant, Ms Martha Quattromani<br />

gœad-Drama u Moviment u Mr. Joe Quattromani gœatteknika<br />

tar-Reçtar u l-Vuçi.<br />

<strong>32</strong> <strong>Il</strong>-<strong>Kunsill</strong> Tiegœek<br />

Studenti li fl-opinjoni tal-gœalliema jilœqu l-livell meœtieg<br />

matul il-kors, jiæu mœajra jersqu gœall-eÿamijiet ta’<br />

barra. Madanakollu minn ÿmien gœal-ÿmien, l-istudenti<br />

kollha jingœataw l-opportunita’ li juru t-talenti tagœhom<br />

fil-pubbliku.<br />

Matul dawn l-gœaxar snin æew organizzati bosta<br />

seminars, korsijiet intensivi fir-reçtar u muÿika, kif ukoll<br />

wirjiet artistiçi ta’ pittura, skultura u fotografija. Diversi<br />

studenti li kellhom ix-xorti jgœarfu u jitghallmu f’dan iç-<br />

Çentru kulturali, jirringrazzjaw lil “Playhouse” talli komplew<br />

issaœœu t-talenti tagœhom. Ma’ l-istudenti jingœaqad<br />

ukoll is-Sindku Dr Paul Chetcuti Caruana, il-Vici Sindku<br />

Josette Agius Decelis u l-<strong>Kunsill</strong>iera gœal ftuœ ta’ dan<br />

iç-çentru modern u ta’ æid ta’ kulmin irid jiÿviluppa xi talent<br />

li jœoss li gœandu, b’mod professjonali minn gœalliema<br />

dedikati.<br />

Gœal aktar informazzjoni dwar dawn il-korsijiet<br />

wieœed jista jçempel jew lil <strong>Kunsill</strong> Lokali tal-Mosta jew<br />

“Playhouse” fuq 21582444


Riœ ta’ Siegœa – Kriÿi ta’ Mœabba<br />

Kitba ta’ Natasha Turner<br />

Bil-œaræa taÿ-ÿewæ rumanzi “Riœ ta’ Siegœa” (K.K.M)<br />

u “Kriÿi ta’ Mœabba” (PEG) issuktat il-lista twila ta’<br />

pubblikazzjonijiet ta’ l-awtur. L-impenn ewlieni tiegœu<br />

jibqa` l-enfaÿi soçjali li jirriffletti l-mentalita` maltija u<br />

l-problemi li jœabbtu wiççhom il-familji u l-aspetti tal-œajja<br />

li jinbiddlu l-œinkollu.<br />

“Riœ ta’ Siegœa” hu ærajja ta’ œajja ta’ kuntrasti, ta’<br />

kif kullœadd jgœix œajtu skond gostiœ. Teÿisti l-klassi,<br />

is-sinjuri li jÿommu gœalihom, il-popolin u gœalhekk ma<br />

jistgœux ma jinqalgœux problemi fil-familji. <strong>Il</strong>-mara li<br />

romlot fl-aœjar ta’ œajjitha, tixtieq li ma titmewwitx u<br />

trid tfassal il-æejjieni kif tixtiequ. Issib l-indœil ta’ binha,<br />

ÿagœÿugœ ambizzjuÿ u egoist. Jinqalgœu il-konflitti. Intriççi,<br />

inçidenti vjolenti l-œinkollu. Lanqas jonqsu kawÿi<br />

fil-qorti. Hemm ukoll il-ærajja ta’ mara oœra tip ieœor.<br />

Hi œalja, aggressiva li turi wiçç b’ieœor. Gœad li tonqos<br />

bil-kbir lil ÿewgœa li kien iœobbha u jaf is-sigriet jaœraq li<br />

kellha, tkun trid minn fuq tieœu tagœha. Jiswielha agœar<br />

meta tinkixef beraœ. Kollu gœalxejn imbagœad jisgœob<br />

biha. “Ir-riœ ta’ Siegha” li jiæi u jmur malajr, xorta waœda<br />

jagœmel œerba sœiœa sew sew kif seœœ f’din il-ærajja.<br />

“Kriÿi ta’ Mœabba” hi l-ærajja li sseœœ f’raœal ÿgœir.<br />

Wieœed jistenna li hawn il-œajja ma tintlaqatx bi problemi<br />

soçjo-politiçi reliæjuÿi serji, imma mhux hekk jiæri tul<br />

il-ærajja. Hemm imtennija wkoll il-ærajja ta’ ÿagœÿugœ<br />

twajjeb u reliæjuÿ, konvint li kellu vokazzjoni gœal<br />

reliæjuÿ. Filfatt laœaq qassis gœandu mnejn daqs kemm<br />

œajruœ il-familjari u oœrajn. Ma damx wisq iÿda li sab<br />

ruœu fi kriÿi serja ta’ kuxjenza meta hassu mhux qiegœed<br />

f’postu, aktar<br />

u aktar meta<br />

rxuxtat f’qalbu<br />

l-imœabba li kellu<br />

gœal tfajla sabiœa<br />

æara tiegœu. Jafha<br />

tifla ÿgœira jilgœabu<br />

flimkien qabel<br />

daœal is-seminarju.<br />

Imæarrab biddiÿappunt<br />

li sab<br />

ruœu fiœ, ma jarax<br />

sinjal ta’ fejda.<br />

Ma seta jsib paçi<br />

f’ruœu u serœan<br />

fil-kuxjenza. Jasal<br />

biex jitlob id-dispensa.<br />

Irid jgœix<br />

œajtu imma mhux<br />

fi kriÿi. Ma jonqsux tul il-ærajja l-inkwiet u taqtiegœ ta’<br />

qalb u kumbinazzjonijiet oœra.<br />

Minbarra ÿewæ rumanzi li dehru f’puntati fil-Gwida,<br />

J.J Camilleri gœandu gœaxar rumanzi stampati u gœaxra<br />

oœra (œamsa gœand l-istampaturi) mistenni joœroæ antoloæija<br />

ta’poeÿiji dedikata lil martu Josephine li mietet<br />

ftit ilu bl-isem “Minn Œodon Qalbi”.<br />

Gœandu œafna xogœlijiet oœra ta’ æenre varjati. Kien<br />

wieœed mill-poeti fl-antoloæiji kwartett u antenni. Studji<br />

partikolari fosthom aspetti varji fl-edukazzjoni primarji<br />

fl-iskejjel ta’ Malta u l-Ingliterra (teÿi fl-Istitut ta’l-Edukazzjoni<br />

Universita ta’ Londra), il-kontribut tal-Can<br />

P.Pulicino bœala edukatur (teÿi gœall-M.A). Storja ta’l-<br />

Edukazzjoni u oœrajn fosthom drama gœal palk u x-xandir.<br />

“Meta jgœaddi ÿ-ÿmien” œadet l-ewwel fil-konkors<br />

imniedi mit-teatru Manoel.<br />

<strong>Kunsill</strong> Lokali Mosta<br />

33


<strong>Il</strong>-Proæett Cultexchange IT_MT jasal fi tmiemu<br />

Rapport minn Dr. George Cassar<br />

Wara sentejn u nofs ta’ xogœol ma jaqta’ xejn, il-proæett li kellu<br />

l-gœan li jsalva l-katakombi ta’ Ta’ Bistra fil-Beÿbiÿija, issa<br />

wasal biex jagœlaq. Mibdi fl-2006, il-proæett CULTEXCHANGE<br />

inœadem bi sœab ma’ ÿewæ entitajiet minn Ragusa fi Sqallija<br />

u b’ kollaborazzjoni ma’ l-aæenzija Heritage Malta. Issa dan<br />

il-proæett skadilu t-terminu tiegœu kif impost mill-Unjoni<br />

Ewropea u gœalhekk qegœdin nagœmlu l-aœœar xogœlijiet biex<br />

nagœlquh.<br />

L-aœœar ÿewæ attivitajiet uffiçjali saru nhar il-Æimgœa, 16 ta’<br />

Mejju u nhar il-Æimgœa, 23 ta’ Mejju.<br />

Dik tas-16 ta’ Mejju ttellgœet æewwa Ragusa u fiha, saret<br />

laqgœa bejn is-sieœba kollha, jiæifieri l-Comune di Ragusa,<br />

is-Soprintendenza ai Beni Culturali ed Ambientali, il-<strong>Kunsill</strong><br />

Lokali tal-Mosta u Heritage Malta, æewwa l-uffiççji tas-<br />

Soprintendenza ta’ Ragusa. Kien hemm ukoll rappreÿentant<br />

mill-Awtorità di Gestione bbaÿata æewwa Palermo. Din illaqgœa<br />

kienet segwita bi ÿjara ta’ l-aœœar lill-katakombi<br />

delle Trabacche li skond il-proæett Cultexchange kellu jkun<br />

irkuprat u restawrat.<br />

Filgœaxija, imbagœad, æie mniedi l-ktieb li kien jiæbor fih listudji<br />

kollha li saru dwar il-katakombijiet taÿ-ÿmien Ruman<br />

u Biÿantin fi Sqallija u f’Malta. <strong>Il</strong>-ktieb gœandu wkoll enfasi<br />

speçjali fuq ix-xogœol u l-istudju li sar fuq iÿ-ÿewæ siti li<br />

œdimna speçifikament fuqhom – jiæifieri Ta’ Bistra fil-Mosta u<br />

delle Trabacche f’Ragusa. It-tnedija f’Ragusa saret fil-Museo<br />

Archeologico Ibleo. Tkellmu is-Sindku tal-Mosta, Dr Paul<br />

Chetcuti Caruana, Dr George Cassar, maniæer tal proæett ta’<br />

Ta’ Bistra, u Dott. Giovanni Di Stefano li kien inkarigat millproæett<br />

min-naœa ta’ Ragusa. Kien hemm attendenza sabiœa<br />

u d-delegazzjoni Maltija li kienet tinkludi nies mill-<strong>Kunsill</strong><br />

Lokali tal-Mosta u minn Heritage Malta, æiet milqugœa tajjeb<br />

u b’mod kordjali œafna.<br />

L-aœœar attività saret mbagœad fit-23 ta’ Mejju fil-Mosta.<br />

Hawn œadet il-forma ta’ konferenza stampa li gœaliha kienu<br />

mistiedna l-mezzi kollha tax-xandir. Dawn attendew bi<br />

œæarhom u rrappurtaw dak kollu li sar. Din l-attività saret fuq<br />

is-sit tal-katakombi ta’ Ta’ Bistra li gœalkemm ix-xogœol gœadu<br />

34<br />

<strong>Il</strong>-<strong>Kunsill</strong> Tiegœek<br />

sejjer, issa hu avvanzat u hekk qed jidher sewwa dak li tant<br />

œdimna u ppjanajna biex iseœœ. Kien hemm preÿenti numru<br />

ta’ mistednin fosthom id-delegazzjoni minn Ragusa li æiet biex<br />

tagœlaq magœna dan il-proæett. <strong>Il</strong>-kelliema distinti inkludew<br />

lis-Sindku tal-Mosta, Dr Paul Chetcuti Caruana, li gœamel ddiskors<br />

li bih gœalaq il-proæett; Dr Mario Tabone, Çerpersin<br />

ta’ Heritage Malta, li wera s-sodisfazzjoni tiegœu gœax-xogœol<br />

li qed isir fuq is-sit u gœall-patrimonju tagœna; l-Abaxxatur ta’<br />

l-Italja, l-E.T. Paolo Andrea Trabalza, li wiegœed li jgœin kemm<br />

jista’ f’inizjattivi bœal dawn; u l-E.T. Dr Ugo Mifsud Bonnici,<br />

President Emeritu, li wera l-apprezzament tiegœu gœal dan ittip<br />

ta’ inizjattivi b’risq il-wirt kulturali Malti.<br />

Fl-istess okkaÿjoni tnieda f’Malta l-ktieb imsemmi fuq. <strong>Il</strong>ktieb<br />

li bit-Taljan jismu Cultexchange Italia-Malta: La<br />

rivalutazione delle catacombe come simbolo commune<br />

perla volorizzazione dleel tradizioni transfrontaliere hu<br />

bi tliet lingwi – bit-Taljan bœala l-lingwa uffiçjali tal-proæett,<br />

bil-Malti bœala l-lingwa tas-sieœba Maltin, u bl-Ingliÿ bœala<br />

l-lingwa internazzjonali. Is-sotto-titolu bl-Ingliÿ hu The<br />

revaluation of catacombs as a common symbol towards<br />

the meaning of the of traditions across borders u dak bil-<br />

Malti hu Ir-rivalutazzjoni tal-katakombijiet bœala simbolu<br />

komuni gœall-apprezzament tat-tradizzjonijiet li jmorru<br />

’l hinn mill-fruntieri. L-edituri huma Giovanni Di Stefano u<br />

George Cassar.<br />

<strong>Il</strong>-ktieb gœandu miegœu diska kompatta li tinkludi l-kitbiet sœaœ<br />

bil-lingwa oriæinali li inkitbu biha, filwaqt li fil-ktieb proprja<br />

jinsabu kitbiet fuq il-proæett, profili tal-Mosta u ta’ Ragusa,<br />

ta’ l-erba’ imsieœba fix-xogœol ta’ restawr u riabilitazzjoni<br />

tas-siti imsemmija, u verÿjoni mqassra ta’ kull kitba li hemm<br />

fid-diska.<br />

Wara li ngœalqet din il-konferenza stampa u l-mistednin ÿaru<br />

s-sit u raw ix-xogœol, id-delegazzjoni Ragusana u dik Mostija,<br />

flimkien ma’ uffiççjali minn Heritage Malta, iltaqgœu fl-uffiççju<br />

tal-<strong>Kunsill</strong> Lokali u tkellmu fuq kif jistgœu jkomplu din ilkooperazzjoni<br />

bejnithom gœall-æid tal-wirt kulturali u naturali<br />

tal-Mosta u Ragusa.


Gœeÿieÿ çittadini,<br />

Mod kif flimkien nistgœu nipprevenu<br />

l-kriminalita’ fil-komunita’<br />

Rapport minn Spettur Robert Vella<br />

Kif tafu tajjeb il-kriminalita` f’pajjiÿna ÿdiedet mhux ftit f’dawn<br />

l-aœœar snin u gœalhekk nixtieq nieœu din l-opportunita` biex<br />

ngœaddi çertu pariri lilkom iç-çittadini biex kull wieœed u<br />

waœda minnkom tieœdu dawk il-prekawÿjonijiet kollha biex<br />

flimkien nipprevenu milli l-kriminalita` tkompli tiÿdied.<br />

Jidher li gœal œafna nies huwa biÿÿejjed li jkollok ‘locks’ tajbin<br />

u ‘alarms’, iÿda dan mhux il-kaÿ. Hemm bÿonn li kulœadd<br />

jinvolvi aktar ruœu biex flimkien nippruvaw inraÿÿnu lkriminalita`<br />

u noœolqu soçjeta` aktar protetta u trankwilla.<br />

Gœaldaqstant hawn taœt ser nagœti ftit punti li forsi wieœed<br />

ma jiæuœx f’rasu li jagœmel, iÿda pero’ bl-implimentazzjoni<br />

tagœhom, jistgœu jiæu evitati œafna reati.<br />

• Importanti li meta jkolkom ammont kbir ta’ flus<br />

ma toqghodux turu dan fil-pubbliku. Apparti<br />

hekk, ikun aktar gœaqli li tagœmlu aktar uÿu<br />

minn credit cards u cheque-books milli ÿÿommu<br />

çertu ammont ta’ flus fuq il-persuna tagœkom jew<br />

æewwa darkhom.<br />

• In-nisa speçjalment gœandkom tkunu çerti li<br />

ÿÿommu l-basket jew handbag dejjem maghluq<br />

biex tevitaw li jiæu misruqa xi affarijiet minnu<br />

speçjalment meta tkunu qalb xi folla nies bœal<br />

pereÿempju fuq il-monti.<br />

• Qatt iddaœœlu persuni li ma tafuhomx æewwa<br />

darkom. Jekk jiæikom xi suspett dejjem itolbu<br />

xi tip ta’ identifikazzjoni u jekk ma tkunux<br />

sodisfatti aœjar ma tiftœux il-bieb.<br />

• Meta tkunu bil-vettura œudu œsieb li meta ma<br />

tkunux œdejha dejjem tkun imsakkra u li ttwieqi<br />

jkunu magœluqin sew. Apparti hekk huwa<br />

mportanti li ma tieqfux tixtru xi œaæa u tœallu lvettura<br />

tagœkom miftuœa u biç-çwievet æo fiha.<br />

Nixtieq inÿid ukoll li anke meta l-karozza tkun<br />

miÿmuma æo garaxx wieœed ukoll ghandu jieœu<br />

œsieb li l-karozza tkun imsakkra speçjalment<br />

jekk l-istess garaxx ma jkunx viçin ir-residenza.<br />

• Nixtieq nagœmel ukoll suææeriment biex minn<br />

eta’ ÿgœira nibdew ngœallmu anke lil uliedna u<br />

naghmluhom aktar konxji dwar il-kriminalita fissocjetà<br />

li nghixu fiha. Importanti hafna wkoll li<br />

l-genituri ma jbeÿÿgœux lit-tfal bil-Pulizija iÿda<br />

huwa mportanti li l-Pulizija jigi mpenæi bœala<br />

persuna li tghin u li tipproteæi liç-çittadin onest.<br />

Biex nagœlaq nixtieq infakkar li l-koperazzjoni min-naœa<br />

tac-cittadini hija essenzjali biex il-Korp tal-Pulizija jkun<br />

jista’ jaqdi dmiru b’mod aktar effiçjenti. Gœalhekk kif dejjem<br />

nenfasizzaw u nitolbu, iç-çittadin huwa fid-dmir li jgœaddi dik<br />

l-informazzjoni kollha neçessarja u dettaljata li tista` tkun<br />

relevanti.<br />

35 years Experience<br />

New Herses and Cars<br />

All latest Models<br />

Victor Borg Funeral Service<br />

56, Triq San Paçifiku, Mosta - Tel: 2143 8214 / 2141 3440<br />

Office: 119 St. Francis Street, B’Kara Tel: 2144 0584 / 2144 2370<br />

Tel: 2143 8214 - 2141 3440<br />

Mob: 9942 6919, 9947 2968<br />

<strong>Kunsill</strong> Lokali Mosta 35


Rapport ta Jeffrey Galea<br />

Ÿvilupp propost ta’ monument<br />

fi Pjazza Rotunda, il-Mosta<br />

<strong>Il</strong>-monument propost, li ser ikun imwaqqaf fi Pjazza<br />

Rotunda, ser isir sabiex jikkommemora egœluq l-400<br />

sena mit-twaqqif tal-parroçça tal-Mosta. Kif inhu<br />

xieraq, dan il-monument ser ikun iddedikat lil Santa<br />

Marija, patruna tal-komunita’ Mostija tul dawn is-snin<br />

kollha.<br />

L-iÿvilupp propost huwa maœsub illi jieœu post<br />

ieœor eÿistenti li jinsab f’nofs ir-‘roundabout’ ta’ Pjazza<br />

Rotunda. L-iÿvilupp eÿistenti jinkludi pedistall sempliçi<br />

tal-konkos, b’ÿewæ emblemi mnaqqxin fih, li fuqu sserraœ<br />

statwa ÿgœira ta’ iljun tal-œadid. Dan il-pedistall<br />

flimkien ma’ l-iljun, kienu jiffurmaw parti minn funtana<br />

li twaqqfet fis-snin 60 f’dan l-istess post. Fl-1998, din ilfuntana<br />

kienet æiet parzjalment imneœœija, u gœalhekk<br />

dak li hemm illum huwa l-fdal ta’ din il-funtana, li ftit li<br />

xejn jikkumplimenta ma’ l-ambjent tal-madwar.<br />

L-iÿvilupp propost jinkludi statwa tal-Veræni Marija<br />

tielgœa s-sema flimkien ma’ xi anæli li qegœdin jakkumpanjawha.<br />

Din ser tkun xogœol l-iskultur Fredu Camilleri<br />

Cauchi bl-gœajnuna ta’ ibnu Aaron. Din l-istatwa li<br />

ser tinœadem fl-irœam abjad, ser ikollha gœoli ta’ tlett<br />

metri, u ser tkun imwaqqfa fuq pedistall, li ukoll ser<br />

ikun maœdum mill-irœam.<br />

Id-disinn ta’ dan il-pedistall, li sar minni stess, hu<br />

36 <strong>Il</strong>-<strong>Kunsill</strong> Tiegœek<br />

wieœed sempliçi u fuq stil klassiku. Dan jinkorpora<br />

ÿewæ taræiet fil-baÿi li minn fuqhom titla’ ÿokklatura<br />

bil-panewijiet. F’kull kantuniera ta’ din iÿ-ÿokklatura<br />

isserraœ kolonna ta’ stil Ioniku. Bejn il-kolonni, fuq<br />

kull naœa tal-pedistall, hemm panew u emblema. Huwa<br />

maœsub li f’dawn il-panewijiet isiru skrizzjonijiet relatati<br />

ma’ l-avveniment ta’ l-400 sena parroçça.<br />

Fuq dawn l-erba’ kolonni sserraœ gwarniça li tiæi<br />

gœat-tond f’nofs kull faççata tal-pedistall. <strong>Il</strong>-fuq minn<br />

din il-gwarniça hemm il-baÿi ta’ l-istatwa li tinkorpora<br />

skroll f’kull kantuniera u panew f’kull faççata. Din ilbaÿi<br />

tagœlaq bi gwarniça. <strong>Il</strong>-pedistall ser ikollu gœoli ta<br />

3.90 metri u wisa’ massima ta 2.45 metri.<br />

L-iÿvilupp propost æie ddisinjat sabiex jikkumplimenta<br />

sew ma’ l-ambjent tal-madwar. L-istil ta’<br />

l-istatwa ÿÿomm armonija ma’ l-istatwi tal-æebel li jinsabu<br />

fil-faççata u fuq iz-zuntier tal-Knisja. Barra minn<br />

hekk l-istil klassiku tal-pedistall ibbaÿat fuq l-ordni<br />

Ioniku, jikkumplimenta d-disinn tal-faççata tal-knisja li<br />

hi mibnija fuq l-istess ordni arkitettoniku.


Rigal lil Mostin<br />

Mis-Socjeta Filarmonika Nicolo Isouard<br />

Fl-okkaÿÿjoni ta’ l-400 Sena Parroçça, is-Socjeta`<br />

Filarmonika Nicolo Isouard bœala l-eqdem Soçjeta`<br />

fil-Mosta u bil-permess tal-<strong>Kunsill</strong> Lokali, fejn sejra<br />

tagœmel monument ta’ tifkira fil-Pjazza tal-Mosta. Dan<br />

il-monument forma ta’ salib fuq kolonna, jew kif inhu<br />

magœruf bœala s-Salib tad-Dejma jinsab f’œafna parroççi<br />

oœra f’Malta. Dan is-salib æie ddisinjat mill-Perit Mosti<br />

Martin Farrugia. Fil-preÿent hemm applikazzjoni<br />

pendenti quddiem il-MEPA u qed nistennew li joœroæ ilpermess<br />

meœtieæ fil-æimgœat li æejjin – fil-œin sabiex ikun<br />

jista jiæi inawgurat fil-æranet tal-festa ta’ Santa Marija.<br />

Is-soçjeta` qegœda toffri dan il-monument lill-komunita`<br />

Mostija bœala sinjal tar-rabta antika bejn is-Soçjeta` u<br />

l-Parroçça tal-Mosta.<br />

<strong>Kunsill</strong> Lokali Mosta<br />

37


38 <strong>Il</strong>-<strong>Kunsill</strong> Tiegœek


Sistema ædida ta’ telefonija u website<br />

<strong>Il</strong>-<strong>Kunsill</strong> fil-preÿent gœandu sistema tat-telefonija bilwisq<br />

ineffiçjenti billi din gœadha taœdem b’hekk imsejœa<br />

sistema ‘analog’. Gœalkemm din s-sistema tista’ tieœu u fillfatt<br />

gœandha aktar min linja waœda, meta jidœlu aktar min<br />

‘call’ waœda fl-istess œin, dak li jkun qed içempel, jaœseb li<br />

l’impjegati tal-kunsill kapriçoÿament ma jirrispondux ittelefon.<br />

Dan gœaliex meta l-impjegat responsabli mis-sistema<br />

tat-telefon jkun diæa impenjat jirrispondi l-ewwel telefonata<br />

li tidœol u t-tieni telefonata l’anqas biss tinstema ççempel fluffiçju<br />

tal-kunsill. L-impjegati l’oœra ma jkunux jafu li hemm<br />

telefonati oœra jistennew. Bir-raæun min içempel jaœseb li<br />

gœalxejn içempel l-kunsill gœax dawn ma jirrispondux ittelefon.<br />

Dan mhux il-kaÿ. Wieœed irid iÿomm f’moœœu li<br />

l’impjegat li jieœu t-telefonati jrid ukoll, kultant bil-paçenzja<br />

kollha, jieœu l’ilmenti u jew il-bÿonnijiet ta’ min içempel bœal<br />

pereÿempju jagœti appuntamenti gœall-æbir ta’ skart goff u<br />

jikteb il-bÿonnijiet tar-residenti li jirçievi bit-telefon. Dan jieœu<br />

xi ftit tal-œin u gœalhekk ma jkunx f’poÿizzjoni jirrispondi<br />

telefonati oœra.<br />

Sistema ædida ‘diæitali’ telimina dan il-problema billi min<br />

içempel jirçievi messaææi mis-sistema stess li jigwidawh sabiex<br />

jiddalja numri oœra skond il-bÿonn tiegœu u dik it-telefonata<br />

tgœaddi mill-ewwel lil membru kkonçernat ta’ l’staff.<br />

Fl-aœœar laqgœa tal-<strong>Kunsill</strong> æie approvat li jsir l’investiment<br />

meœtieg sabiex tidœol din s-sistema ædida kemm jista jkun<br />

malajr. Qed jigi studjat u nnegozjat pakkett ædid ma’ wieœed<br />

mill-operaturi ewlenin tat-telefonija f’Malta.<br />

Is-sistema li qed iœares lejha l-<strong>Kunsill</strong> gœandha ssolvi wkoll<br />

il-problema tal-WEBSITE l-ædida tal-<strong>Kunsill</strong> li gœalkemm issa<br />

ilha lesta iÿda gœadha mhix operattiva. Fis-sistema digitali<br />

l-ædida ser tiæi nkorporata linja apposta li permezz tagœha<br />

l-<strong>Kunsill</strong> jkollu ‘server’ tiegœu sabiex jkun jista jagœmel<br />

il-‘hosting’ tal-website gœandu stess mingœajr ma jkun<br />

jiddependi minn œaddieœor. Dan jagœti vantaææi kbar billi<br />

mhux min ikun jista’ jÿomm u jopera l-website tiegœu iÿda<br />

joffri wkoll dan is-servizz ta’ hosting lill-gœaqdiet, kumitati,<br />

librerija, u assoçjazzjonijiet u kaÿini Mostin oœra wkoll.<br />

Issa li l-<strong>Kunsill</strong> approva li mmorru gœall din is-sistema ta’<br />

telefonija diæitali ædida li taqdi aœjar lir-residenti Mostin, lillkunsilliera<br />

u l-istaff, jonqos biss li jiæu konkluÿi n-negozjati<br />

sabiex inæibu l-aœjar kundizzjonijiet. Wieœed irid iÿomm<br />

f’moœœu li din il-kumpanija ewlenija li tipprovdi s-servizzi ta’<br />

komunikazzjoni f’Malta hija wkoll xi ftit obligata tgœin lill-<br />

<strong>Kunsill</strong> Mosti sabiex b’hekk tpatti xi ftit ta’ l-inkonvenjenzi<br />

ambjentali li hija toœloq lill-Mostin meta tinstalla apparat,<br />

wires u kaxex, kultant goffi wkoll, fit-toroq u mal-œitan tal-<br />

Mosta.<br />

Nawguraw li dawn in-negozjati jintemmu b’suççess u ma’<br />

jdumx sabiex ikollna sistema ta’ komunikazzjoni mill-aktar<br />

moderna u f’malajr kemm jista jkun.<br />

<strong>Kunsill</strong> Lokali Mosta<br />

39


40<br />

<strong>Il</strong>-<strong>Kunsill</strong> Tiegœek

Hooray! Your file is uploaded and ready to be published.

Saved successfully!

Ooh no, something went wrong!