30.01.2013 Views

20-21 marti - furimi. gilocavT!

20-21 marti - furimi. gilocavT!

20-21 marti - furimi. gilocavT!

SHOW MORE
SHOW LESS

Create successful ePaper yourself

Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.

damoukidebeli ebrauli gazeTi saqarTveloSi<br />

`MENORA~ INDEPENDENT JEWISH NEWSPAPER IN GEORGIA<br />

<strong>marti</strong><br />

(adari)<br />

1-31<br />

#5-6 (339)<br />

(5771)<br />

`МЕНОРА~ НЕЗАВИСИМАЯ ЕВРЕЙСКАЯ ГАЗЕТА В ГРУЗИИ <strong>20</strong>11<br />

<strong>20</strong>-<strong>21</strong> <strong>marti</strong> - <strong>furimi</strong>.<br />

<strong>gilocavT</strong>!<br />

`Tqva xarebonam, mefis winaSe mdgomma, erTma saWurisTaganma aha,<br />

hamanis saxlSi dgas ormocdaaTwyrTiani is xec hamanma rom moumzada<br />

mordexais, romelmac keTili ilaparaka mefeze. Tqva mefem CamokideT<br />

igi masze. Camokides hamani xeze mordexaisTvis rom hqonda gamzadebuli<br />

da dacxra risxva mefisa.~<br />

`esTeris gragnili~<br />

dRevandel msoflioSi Zalian bevri hamania, umeteswilad eseni<br />

ara didvezirebi, aramed prezidentebi, Tu premier-ministrebi<br />

arian da israelis saxelmwifos delegitimizacias eswrafvian.<br />

amiT cdiloben uaryon israelis saxelmwifoebrioba, Ziri<br />

gamouTxaron saxelmwifos arsebobas.<br />

magram klasika imitomac aris diadi, rom maradiulia. `es-<br />

Teris gragnilma~ Sehqmna maradiuli saxrCobela maradiuli<br />

hamanebisTvis. ebraeli xalxis istorias ara mxolod hamanebi<br />

mosdeven, aramed maradiuli saxrCobelebic israelis, ebraeli<br />

xalxis moZuleTaTvis.<br />

gamodis<br />

1993 wlis<br />

<strong>marti</strong>dan<br />

ikiTxeT gazeTi `menora~ internet-saitze www.menora.ge


2 m e n o r a <strong>marti</strong> (adari) №5-6, <strong>20</strong>11 w.<br />

mixeil saakaSvili:<br />

israelis cixeebSi qarTvelebic arian<br />

_ me arafers vityvi am konkretul sisxlis samarTlis saqmeze,<br />

magram unda gvesmodes, rom saxelmwifoTa urTierTobaSi<br />

yvelaferi xdeba.<br />

aseTi gaxldaT prezident mixeil saakaSvilis reaqcia `pirveli kavkasiuri~<br />

telearxis SekiTxvaze, romelic israelel biznesmenebTan<br />

_ roni fuqsTan da zeev frenkelTan dakavSirebiT dausves. prezidentma<br />

dasZina:<br />

_ qarTvelebic arian israelis cixeebSi, romlebmac daarRvies<br />

israelis kanonebi. SeiZleba israelelebic aRmoCndnen saqarT-<br />

14 marts unda dawyebuliyo saqarTvelos<br />

parlamentis Tavmjdomaris – daviT baqraZis<br />

viziti israelSi.<br />

daviT baqraZe israelSi oTxdRiani vizitis<br />

ganmavlobaSi unda Sexvedroda Tavis kolegas<br />

velos kanonTa damrRvevni, magram yvelafers sasamarTlo wyvets.<br />

da, ramdenadac, Cven vaSenebT demokratiul da ara korumpirebul<br />

saxelmwifos, yvelaze megobruli damokidebuleba, yvelaze axlo<br />

politikuri kontaqtebic ki ver Secvlian im sasamarTlos gadawyvetilebas,<br />

romelic kanonis uzenaesobas aRiarebs. unda gaigon,<br />

rom Cven ukve gavizardeT. saqarTvelo seriozuli qveyanaa.<br />

saakaSvilis TqmiT: `israelsa da saqarTvelos Cinebuli urTier-<br />

Toba aqvT. israelidan bevri turisti Camodis, saqarTvelodanac<br />

Cadian israelSi, iq, israelSi orasi aTasamde saqarTvelodan wasuli<br />

cxovrobs, isini inarCuneben mWidro kavSirs saqarTvelosTan.<br />

am regionSi Cven pirvel adgilze varT, rogorc arakorumpirebuli<br />

qveyana. bunebrivia, yvela rodia mzad iTamaSos wesebis mixedviT,<br />

maT Soris arian ucxoelebic. es gasagebicaa: adre saqarTvelo<br />

iyo teritoria, romelzec samTavrobo doneze yvelafris yidvagayidva,<br />

gaRaribebuli xalxis xarjze xelis moTbobac SeiZleboda.<br />

saqarTvelo saxifaTo aRar aris<br />

israelis erovnuli uSiSroebis sabWosTan arsebobs terorTan<br />

brZolis Stabi. drodadro igi aqveynebs im saxelmwifoTa sias, sadac<br />

Casvlasac israelis moqalaqeebs ar urCeven. am ramdenime xnis<br />

winaT, terorTan mebrZolma Stabma saqarTvelo israelelebisTvis<br />

saSiSi qveynebis siaSi Seiyvana. mosalodneli gaxldaT teroristuli<br />

aqti: sruldeboda sami wlisTavi `hezbolas~ erT-erTi<br />

lideris _ imad mugnies (metsaxeli `giena~) likvidaciidan, amitom<br />

israelma saSiS qveynebad gamoacxada TurqeTi, saqarTvelo, azerbaijani,<br />

somxeTi, venesuela, egvipte, mavritania.<br />

miuxedavad imisa, rom somxeTi da saqarTvelo ar arian muslimuri<br />

qveynebi, maT axlo kavSiri aqvT iranTan, saqarTvelom ki sulac<br />

uvizo reJimi SemoiRo am saxelmwifosTan.<br />

Tebervlis bolo dReebSi israelis terorTan brZolis Stabma<br />

gamoaqveyna axali gafrTxileba, Tu romel qveyanaSi wasvlas ar ur-<br />

Ceven israelis moqalaqeebs. axal siaSi saqarTvelo moxsenebuli ar<br />

gaxlavT, xolo azerbaijanSi, somxeTSi, tajikeTsa da TurqmeneTSi<br />

Sesvlas israelelebs kvlavac ar urCeven.<br />

qneseTis spikerma vizitis gadadeba mianiSna<br />

– rouven rivlins, israelis sagareo saqmeTa<br />

saministros evraziis da centraluri evropis<br />

meTaurs filxaz avivs, unda stumreboda meore<br />

msoflio omSi ebraeli xalxis katastrofisa<br />

da heroizmis muzeums – `iad vaSems.~<br />

internet-resursi Walla iuwyeba, rom 10<br />

marts qneseTis spikeri _ reuven (rubi) rivlini<br />

telefoniT daukavSirda Tavis qarTvel<br />

kolegas da saubarSi mianiSna, rom amjerad umjobesia<br />

vizitis gadadeba.<br />

reuven rivlinma daviT baqraZesTan saubarSi<br />

aRniSna, rom araxelsayrel, politikur<br />

da sagareo politikur garemoebaTa gamo, umjobesia,<br />

viziti gaimarTos sxva dros. Walla<br />

imasac aRniSnavs, rom am gadawyvetilebis<br />

mizezi gaxda skandali, romelic gamoiwvia<br />

ori israeleli biznesmenis – roni fuqsisa da<br />

zeev frenkelis saqarTveloSi dapatimrebam.<br />

israelis parlamentis spikerma ki es baton<br />

daviT baqraZes acnoba.<br />

Tumca, zogierTi eqsperti miiCnevs, rom<br />

vizitis gadadebis mizezi sxva garemoebaa -<br />

momaval kviraSi iwyeba molaparakeba palestinelebTan,<br />

romelSic rubi rivlenic aris<br />

CarTuli.<br />

IzRus<br />

avigdor libermani: evropam<br />

feradi saTvale unda moixsnas<br />

israelis vice-premieri da sagareo saqmeTa ministri avigdor libermani romSi Sexvda<br />

italiis parlamentis spikers _ janfranko fenis da Sinagan saqmeTa ministrs _ roberto<br />

maronis.<br />

Sexvedrisas israelis sagareo uwyebis meTaurma aRniSna: imisaTvis, rom axlo aRmosavleTis<br />

movlenebi saRad Sefasdes da am regionSi damyardes dasavleTze orientirebuli<br />

demokratiuli reJimi da ar gadaiqces iranis islamuri revoluciis axal versiad,<br />

saWiroa dasavleTma moixsnas feradi saTvale da realisturad Seafasoso arsebuli<br />

mdgomareoba. avigdor libermanma miuTiTa, rom aucilebelia yovlismomcveli programis<br />

SemuSaveba arabul qveynebSi saSualo klasis mxardasaWerad, umuSevrobis Semcireba,<br />

siRaribesTan brZola. mxolod ase SeiZleba stabilurobis miRweva da xelisuflebaSi<br />

fundamentalistTa mosvlis aRkveTa.<br />

mxareebma, aseve ganixiles aralegaruli imigraciis problema. avigdor libermanma<br />

aRniSna: Tu wamyvani qveynebi saTanadod ar Seafaseben imas, rac axla axlo aRmosavleTSi<br />

xdeba, male evropac aralegaluri mosaxleobiT aivseba.<br />

israelis diplomatiis meTauri Seexo 1967 wlebamdel sazRvrebze dabrunebis sakiTxs<br />

da aRniSna: ebraul saxelmwifos ukve aqvs ukan dabrunebis negatiuri gamocdileba.<br />

samxreT libanidan da Razis seqtoridan israelis wasvlam ar moitana mSvidoba da uSiSroeba,<br />

piriqiT ki moxda: im teritoriebze, romlebic Cven davtoveT, iranis satelitebi<br />

` hamasi~ da `hezbola~ gabatonda. irani israelis samxreT da CrdiloeT regionebs yumbarebs<br />

uSeneno.<br />

libermanma evropa gaafrTxila: palestinis saxelmwifos calmxrivi aRiareba oslos<br />

xelSekrulebis uxeSi darRvevaa da wiTeli xazis gadakveTaT iqneba miCneuli.<br />

gansakuTrebuli aJiotaJi gamoiwvia safexburTo gundis `iuventusis~ samwvrTnel moedanze libermanis misvlam. ministrma Tqva:<br />

`bednieri viqnebi, Tu Tqvens TamaSs israelSi vnaxav~.


<strong>marti</strong> (adari) №5-6, <strong>20</strong>11 w.<br />

m e n o r a<br />

guram lorTqifaniZe, nino goisaSvili<br />

`ebraelebi saqarTveloSi~<br />

ZvelTaganve ebraelTa saqarTveloSi<br />

Camosaxlebis istoria,<br />

qarTuli sazogadoebis did<br />

interess iwvevda. sakmarisia,<br />

gavixsenoT pirveli erovnuli<br />

saistorio qronika `moqcevai<br />

qarTlisai~, sadac dokumenturad<br />

daxasiaTebulia ebrauli<br />

Temis cxovreba qristianobis<br />

gavrcelebis periodSi.Aaqedan<br />

moyolebuli Cndeba cneba qarTveli<br />

ebraelisa, rac metyvelebs<br />

maT srul integraciaze qarTul<br />

kulturul–ekonomikur<br />

garemoSi. am termins `qarTveli<br />

ebraeli~ romantikuli elferic<br />

gadahkravs da qarTul cnobierebaSi<br />

saimedo kacs aRniSnavs. am<br />

suliskveTebiT, didi siTboTi da<br />

siyvaruliT aris dawerili akad.<br />

roin metrevelis sarecenzio wigni<br />

_ `ebraelebi saqarTveloSi~,<br />

romelic sam – qarTul, ebraul,<br />

inglisur enazea warmodgenili<br />

da kargad ilustrirebuli.<br />

wigni iwyeba cnobili qarTveli<br />

ebraeli mwerlis, saqarTvelos<br />

saxelmwifo premiis laureatis<br />

guram baTiaSvilis winaTqmiT. [gv.<br />

6-7]Mmisi sityvebiT: `saqarTvelo-<br />

Si ebraeloba iseve arsebobda<br />

da arsebobs, rogorc qarTveli,<br />

iseve ulxinda da uWirda, iseve<br />

scioda da Sioda, iseve xarobda<br />

da laRobda, rogorc qarTveli~.<br />

Aam suliskveTebiT aris gaJRen-<br />

Tili r. metrevelis aRniSnuli<br />

narkvevi. is agrZelebs zaqaria<br />

WiWinaZis, gamoCenili sazogado<br />

moRvawisa da istorikosis, didi<br />

qarTveli patriotis tradicias.<br />

man mefis ruseTis koloniuri<br />

politikis gamkacrebis pirobebSi,<br />

rodesac gansakuTrebiT<br />

idevnebodnen ebraelebi, 1904<br />

wels gamosca wigni `qarTveli<br />

ebraelebi saqarTveloSi~, romelic<br />

siyvaruliT miiRo mkiTxvelma<br />

sazogadoebam.DdRevandeli<br />

saqarTvelos garda, qarTulebrauli<br />

Temi arsebobs TurqeT-<br />

Si, avstriaSi, amerikaSi, ruseTSi<br />

da tradiciuli ebrauli ojaxebi<br />

inarCuneben qarTul enasa da<br />

kulturas, miuxedavad sarwmunoebis<br />

sxvaobisa.<br />

akad. r. metreveli mokled mimoixilavs<br />

qarTvel ebraelTa is-<br />

(recenzia akad. r. metrevelis wignze, Tbilisi, <strong>20</strong>02)<br />

ivane javaxiSvilis sax. Tbilisis saxelmwifo universitetma<br />

gamosca `kulturis istoriisa da Teoriis sakiTxebis~<br />

(aRmosavluri krebulis) 26-e tomi.<br />

seriis mTavari redaqtoria saqarTvelos mecnierebaTa<br />

erovnuli akademiis wevr-korespondenti _ guram lorTqifaniZe.<br />

tomis redaqtoria _ profesori m. mSvildaZe, recenzentebi:<br />

m. qurdiani, r. TofCiSvili. saredaqcio kolegiaSi Sedian:<br />

r. burWulaZe, S. bostanaSvili, n. gelaSvili, n. goisaSvili,<br />

l. guledani, m. daTukiSvili, i. ofiri (israeli). r.<br />

rusieSvili, d. yolbaia (poloneTi). tomi ixsneba avi ofiris<br />

misalmebiT. mkiTxveli gaecnoba g. lorTqifaniZis `Salom<br />

daviTaSvili (davidi) politikuri moRvawe da mecnieri~, S.<br />

bostanaSvilis `reportaJi sicocxlis xidan~, eTer Tof-<br />

CiaSvili-gigineiSvilis `menora ebraeli xalxis simbolo~, ia<br />

xaxubiasa da zaira davaraSvilis `col-qmars Soris arsebuli<br />

toriisadmi miZRvnil naSromebs<br />

da aRniSnavs, rom Tanamedrove<br />

mkvlevarTagan didi amagi dasdes<br />

am problemebis kvlevas icxak<br />

davidma, nisan babalikaSvilma,<br />

eldar mamisTvaliSvilma, konstantine<br />

lernerma (ierusalimis<br />

universitetis profesori),<br />

jemal ajiaSvilma da sxv.Aaseve,<br />

mokled da amomwuravad ganixilavs<br />

avtori ebraeli xalxis istoriis<br />

dramatul etapebs. [gv.<br />

18-24]Aam fonze, marTlac, `uaRresad<br />

saintereso Cans ebraelTa<br />

da qarTvelTa urTierToba~, maT<br />

Camosaxlebasa da Semdgom yofacxovrebasTan<br />

dakavSirebuli<br />

sakiTxebi. `qarTlis cxovrebis~<br />

Tanaxmad `nabuqodonosor mefeman<br />

warmostyvevna ierusalimi da<br />

muniT otebulni uriani movides<br />

qarTls~. es moxda Zv.w. 586 wels.<br />

saqarTvelos qalaqebSi gaCnda<br />

`ubani huriaTa~ [gv. 29]. maT adreve<br />

SeiTvises qarTuli ena,<br />

eziarnen qarTul adaT-wesebs,<br />

miuxedavad imisa, rom `bolomde<br />

darCnen iudaizmis erTgulni~.<br />

[gv. 29]<br />

wignis avtori yuradRebas am<br />

qarTul-ebrauli urTierTobis<br />

fenomenze amaxvilebs, romlis<br />

wiaRSi iSva lailaSis anu svaneTis<br />

biblia. is erTnairad Tayvaniscemis<br />

obieqti yofila, rogorc qarTvelebSi,<br />

aseve ebraelebSi. r.<br />

metrevels aRniSnuli aqvs erTi<br />

metad saintereso garemoeba –<br />

ucxoel mogzaurTa cnobebi qarTvel<br />

ebraelTa Sesaxeb. am mxriv,<br />

metad sayuradRebo informacia<br />

aris daculi Sveicarieli mogzaurisa<br />

da mecnieris frederik<br />

diubua de monperes 6-tomian naSromSi<br />

_ `mogzauroba kavkasiis<br />

garSemo~. 1838 wels es wigni safrangeTis<br />

geografiulma sazogadoebam<br />

oqros medliT daajildova.<br />

raWis aRwerisas diubua<br />

de monpere xazgasmiT aRniSnavs,<br />

rom onis mosaxleobis nawils<br />

ebraelebi Seadgendnen, romelTac<br />

aq Tavisi bazaric hqondaT. maT<br />

ymebiviT eqceodnen wereTlebi,<br />

magram ebraelebi ajanyebulan<br />

da Tavisi uflebebi daucavT.<br />

diubuas cnobiT, `ebraelebs<br />

xSirad naxavdiT, roca isini bib-<br />

qonebrivi urTierTobebi moses rjulis mixedviT~, marika<br />

mSvildaZis `meore taZris periodis iudeuri diaspora~, apolon<br />

silagaZis `poeturi nawarmoebis formis sakiTxisaTvis~,<br />

x. TumaniSvilis `variaciuli dinamika da funqciuri parametrebi<br />

arabul andazebSi~, n. ejibaZis `zogierTi komentari<br />

egvipturi zaris teqstebis Sesaxeb,~ revaz papuaSvilisa da<br />

guram lorTqifaniZis `ebraul warweriani faifuri redutkaledan<br />

(yulevi)~, nino goisaSvilis _ `bolSevikebis religiuri<br />

politika da qarTveli ebraelebi XX saukunis <strong>20</strong>iani<br />

wlebi~, izolda belTaZis `ebraeli da qarTveli xalxis<br />

urTierTobis istoriidan~, inga zambaxiZis `aSS-s da didi<br />

britaneTis politika palestinis pirveli omis dros~. lali<br />

guledanis `sufiqsiani abstraqtuli saxelebi Tanamedrove<br />

ebraul enaSi~, guram lorTqifaniZis da nino goisaSvilis<br />

`ebraelebi saqarTveloSi~ recenzia akad. r. metrevelis wignze,<br />

romelsac qvemoT vTavazobT mkiTxvels.<br />

lias kiTxulobdnen~. [gv. 46,64]<br />

XIX saukuneSi, avtoris dakvirvebiT,<br />

ebrauli Temi Zlierdeboda<br />

TbilisSi, quTaisSi, gorSi, axalcixeSi<br />

da sxv. ebraelebi misdevdnen<br />

vaWroba-xelosnobas.B bevri<br />

maTgani saeklesio yma gaxldaT,<br />

sabuTebSi Semonaxulia maTi saxelebi,<br />

magaliTad: daniela da<br />

glaxuna ciciaSvilebi, icxak da<br />

Salom katapariaSvilebi, aron da<br />

ioseb iakobaSvilebi, mamuCela da<br />

SabaTa fiCxaZeebi, icxak daviTaSvili,<br />

daviTMmoSiaSvili, ioseb baCilaSvili.<br />

TavianT adaT-Cvevebs da Zvel<br />

tradiciebs avtoris sityvebiT,<br />

inarCunebdnen qarTveli<br />

ebraelebi saCxereSi, kulaSSi,<br />

suramsa Tu saqarTvelos sxva<br />

kuTxeebSi.Aaq ukve gamoirCeodnen<br />

mdidari da saSualo SeZlebis<br />

vaWrebi, sofel-sofel savaWrod<br />

dadiodnen e.w. `mesofle~ qarTveli<br />

ebraelebi. wignSi asaxulia<br />

maTSi arsebuli socialuri<br />

diferenciacia - e.w. `dRiurebi~,<br />

`kvireulni~, rac momavali specialuri<br />

kvlevis obieqti unda<br />

gaxdes. iseve rogorc, e.w. `yurbaTobis~<br />

instituti, romelic<br />

axalcixis ebrauli TemisaTvis<br />

yofila damaxasiaTebeli. [gv. 73]<br />

Aavtoris daskvniT, vaWroba-xelosnoba<br />

qarTvel ebraelebSi<br />

gansakuTrebiT dawinaurda XIX<br />

saukunis meore naxevarSi. iwyeba<br />

evropel ebraelTa (aSkenazebi)<br />

Camosvla ruseTidan saqarTvelos<br />

qalaqebSi. Sesabamisad,<br />

ruseTis imperia cdilobda gaeRvivebina<br />

antisemitizmi. amis na-<br />

Teli magaliTiaAmis mier inspirirebuli<br />

surameli ebraelebis<br />

procesi. maT bralad edebodaT<br />

ritualuri msxverplSewirva.<br />

udanaSaulo ebraelebi cimbirSi<br />

gadakarges. analogiuri procesis<br />

Catareba scades saCxereSic<br />

1878 wels, magram qarTuli<br />

sazogadoeba win aRudga mas. (gv.<br />

82) braldebulebi gaamarTles.<br />

qarTveli ebraelebisa da qarTvelebis<br />

dapirispireba rusulma<br />

koloniurma administraciam<br />

ver moaxerxa. rogorc aRniSnavs<br />

wignis avtori, isini `Zmurad<br />

cxovrebas agrZelebdnen~. [gv. 89]<br />

3<br />

swored am RirsSesaniSnavi movlenis,<br />

gasaocari fenomenis gaazrebas<br />

eZRvneba r. metrevelis samecniero-popularuligamokvleva,<br />

romelic mTel rig axal, maT<br />

Soris eTnografiul monacemebs<br />

Seicavs. avtori reliefurad<br />

warmoaCens qarTveli ebraelebis<br />

yofisaTvis damaxasiaTebel<br />

detalebs. qarTvel ebraelTa<br />

sacxovrebeli bina ar gansxvavdeboda<br />

qarTvelTa saxlebisagan.<br />

amasTanave, qarTvel ebraelebs<br />

Tavisi, yofiTi Tavisebureba axasiaTebdaT.mag.<br />

bavSvis dabadebisas,<br />

bebiaqali pirSi vercxlis<br />

fuls daiWerda xolme. merve<br />

dRes biWebs winadacveTavdnen,<br />

ris Semdeg is WeSmarit ebraelad<br />

iTvleboda.Ddabanil axalSobils<br />

specialur xilbandSi anu<br />

`barul~-Si gaaxvevdnen. 5-6 wlis<br />

biWebi e.w. xederSi xaxamis meSveobiT<br />

swavlobdnen wera-kiTxvas,<br />

ecnobodnen Toras.Ggogonebi saojaxo<br />

aRzrdas iRebdnen. zogjer<br />

akvanSive iniSnebodnen. sruldeboda<br />

ficis micemis rituali e.w.<br />

`kaniani~, oficialurad formdeboda<br />

`saqorwino kontraqti~<br />

– `qeTuba~ _ werilobiTi saqorwino<br />

xelSekruleba. ebraelebis<br />

eTnografiul yofaSi gavrcelebuli<br />

gaxldaT `enis moWris~<br />

Cveuleba. wignSi moyvanili eTnografiuli<br />

monacemebis Tanaxmad,<br />

mamamTili daniT an xanjliT xel-<br />

Si, qorwinebis me-7 dRes xvdeboda<br />

rZals da eubneboda `Tu grZeli<br />

ena gaqvs unda davamokloo~.<br />

rZals, romelsac mamamTilisTvis<br />

pirdapir ar SeeZlo pasuxi gaeca,<br />

megobris meSveobiT unda ganecxadebina<br />

sruli morCileba.Aamis<br />

Semdeg mamamTili enaze nazuqs<br />

adebda da moaWrida yuas. [gv. 110]<br />

dRes, rodesac qarTvel<br />

ebraelTa mniSvnelovani nawili<br />

dabrunda aRTqmul, istoriul<br />

samSobloSi, `erec israelSi~,<br />

gansakuTrebiT aqtualuri xdeba<br />

Cveni erebis 2600-wliani megobrobis<br />

istoriis kvleva. amis erTi<br />

SesaniSnavi magaliTia akad. r. metrevelis<br />

mSvenieri, uxvad ilustrirebuli,<br />

maRal poligrafiul<br />

doneze gamocemuli wigni.


4 m e n o r a <strong>marti</strong> (adari) №5-6, <strong>20</strong>11 w.<br />

interviu<br />

icnobT saqarTvelos ebraelobas?<br />

_ gviambeT Tqveni cxovrebis Sesaxeb.<br />

_ vTvli, rom Zalian gamimarTla cxovrebaSi.<br />

dRevandeli gadasaxedidan, dRemde, yovelTvis<br />

mimarTlebda saintereso adamianebSi. saocarad<br />

gamimarTla mSoblebSi. ded-mama Cemi didi megobrebic<br />

iyvnen. rac yvelaze mniSvnelovania,<br />

mSoblebma udidesi roli iTamaSes Cemi, rogorc<br />

pirovnebis CamoyalibebaSi.<br />

mama kinoreJisori, dokumentalisti gaxldaT,<br />

samwuxarod, igi aRar aris cocxali. Zalian saintereso,<br />

ganaTlebuli da mravalmxrivi niWiT dajildoebuli<br />

adamiani iyo. deda ganaTlebiT _<br />

germanisti, poetia. ojaxSi yovelTvis saintereso<br />

atmosfero sufevda. aqedan gamomdinare, bavSvobidanve<br />

Cafluli viyavi xelovnebis, kulturis<br />

sferoSi, amitom, albaT, bunebrivi iyo Cemi<br />

cxovrebiseuli gzis da profesiis arCevani.<br />

mamac da dedac kievSi swavlobdnen, miiRes<br />

umaRlesi ganaTleba, Semdeg mama `kievnauC-film-<br />

Si~ muSaobda. sabavSvo baRis asakSi kievSi vcxovrobdi.<br />

56-e skola TbilisSi davamTavre, romelic<br />

rusulenovani gaxldaT, ramac gadamwyveti roli<br />

iTamaSa imaSi, rom me peterburgis samxatvro akademiaSi<br />

xelovnebaTmcodneobis fakultetze<br />

gavagrZele swavla. esec udides gamarTlebad mimaCnia<br />

cxovrebaSi. iq karg ganaTlebas iZleodnen<br />

es akademia, Cems sferoSi msoflioSi erT-erT<br />

saukeTesod iTvleboda da dResac rCeba erT-erT<br />

mniSvnelovan skolad. garda amisa, peterburgSi<br />

araCveulebriv adamianebTan mqonda urTierToba,<br />

SemiZlia gavixseno ramdenime CemTvis Zvirfasi<br />

adamiani, erT-erTi maTgani gaxldaT cecilia nesselStrausi.<br />

igi wlebis manZilze iyo Cemi xelmZ-<br />

Rvaneli. Cemi azriT, 2-3 akademiis damTavrebas<br />

udrida am adamianTan urTierToba, imdenad didi<br />

gavlena moaxdina misma pirovnebam Cems Camoyalibebaze.<br />

cecilia nesselStrausi enciklopediuri<br />

codnis, poligloti da amavdroulad, saocrad<br />

Tavmdabali, bavSvurad uSualo da ubralo qalbatoni<br />

iyo, amasTan Zalian mkacri, rogorc<br />

pedagogi, SesaniSnavi leqtori da rac mTavaria,<br />

profesionali, romelic arasdros gzRudavda,<br />

gaZlevda udides stimuls, raTa gaxsniliyavi individualurad<br />

da Camoyalibebuliyavi, rogorc<br />

profesionali. araCveulebrivi leqtorebi myavda.<br />

Cven gvqonda Zalian didi SesaZlebloba migve-<br />

Ro ara ubralod ganaTleba, aramed ganaTleba<br />

xelovnebis qalaqSi, sadac praqtikulebi tardeboda<br />

ermitaJSi, `tretiakovkaSi~, Tanac aseTi<br />

didi profesionalebis TanxlebiT. peterburgma<br />

Zalian mniSvnelovani kulturuli faseulobebi<br />

SemZina. peterburgSi cxovrebisas ar gamomitovebia<br />

arcerTi speqtakli, baleti, opera Tu simfoniuri<br />

orkestris koncerti. es mTeli cxovrebis<br />

manZilze udides sulier sazrdod damrCeba. es<br />

iyo saukeTeso speqtaklebi, dadgmebi. sabednierod,<br />

vicnobdi am wris warmomadgenlebs. es umniSvnelovanesi<br />

etapi iyo Cems cxovrebaSi, ramac<br />

dRemde momiyvana da albaT, dRes Tuki raimes warmovadgen,<br />

swored im wlebis damsaxurebaa.<br />

_ gviambeT Tbilisis xelovnebis muzeumze.<br />

_ TbilisSi Salva amiranaSvilis saxelobis<br />

xelovnebis muzeumTan dakavSirebulia TiTqmis<br />

mTeli Cemi Segnebuli cxovreba. me-5, me-6 klasis<br />

mowafeebi skolidan saxviTi xelovnebis pedagogma<br />

muzeumSi wamogviyvana, sadac saxviTi xelovnebis<br />

moyvarulTa klubi arsebobda. me mgoni, mas mere<br />

aqedan aRarc wavsulvar. udidesi siamovnebiT veswrebodi<br />

am leqciebs. saerTod, Cemi profesiis ar-<br />

Cevaze dedis faqtorma didi mniSvneloba iqonia.<br />

mas Zalian uyvars xelovneba. kievSi, sabavSvo baRis<br />

asakidan moyolebuli matarebda muzeumebSi da<br />

albaT, iqve gamovlinda Cemi interesi, imitom, rom<br />

yvelaze kargi garToba, Tqven SeiZleba gagikvirdeT,<br />

swored muzeumebSi siaruli gaxldaT. aris<br />

aseTi gamoTqma `Tu erTxel SeisunTqe muzeumis<br />

mtveri, mere ukve veRar moSordebio~. muzeumSi<br />

samuSaod sakmaod patara asakSi movedi, SemiZlia<br />

vTqva, rom mikeTebia absoluturad yvelanairi<br />

samuzeumo saqme. CemTvis es Zalian saintereso da<br />

SemoqmedebiTi samuSaoa. bolo xuTi welia me gaxlavarT<br />

yvela droebiTi gamofenebis kuratori,<br />

maqvs Cemi saavtoro proeqtebic, iqamde ki mravali<br />

wlis manZilze xelovnebis nawarmoebTa teqnologiuri<br />

kvlevis ganyofilebaSi vmuSaobdi: es<br />

iyo eqspertiza da atribucia. Zalian saintereso<br />

saqmianoba. Tu SeiZleba iTqvas, xelovnebaSi deteqtiuri<br />

gamoZieba, es aris swored, rodesac akeTeb<br />

ama Tu im xelovnebis nawarmoebis eqspertizas da<br />

cdilob gamoikvlio nawarmoebi rodis, vis mier<br />

aris Sesrulebuli da a.S.<br />

muzeums rac Seexeba, aqac Zalian gamimarTla.<br />

samwuxarod, ramdenime Tvis win gardaicvala qa-<br />

lela wiwuaSvili<br />

lbatoni nona elizbaraSvili, romelic wlebis<br />

manZilze iyo Cemi ganyofilebis gamge. swored<br />

man momiyvana am muzeumSi da akademiis Semdeg Cems<br />

profesiul ganviTarebasa da Camoyalibebaze<br />

didi gavlena iqonia. aseve, minda gavixseno batoni<br />

igor gilgendorfi, saocari adamiani, romelmac<br />

pirvelma Semoitana saqarTveloSi rendgenis sxivebis<br />

gamoyeneba xelovnebis nawarmoebis gamokvlevaSi.<br />

am aparatiT Zalian saintereso Sedegebi<br />

da atribuciebi gvaqvs gakeTebuli. CemTvis es<br />

umniSvnelovanesi gamocdileba iyo. yovelTvis,<br />

rodesac Sexeba maqvs xelovnebis nawarmoebTan,<br />

mainc ver viviwyeb Cems gamocdilebas da vcdilob<br />

sxva TvaliT Sevxedo da yvelasTvis dasanaxi vizualuris<br />

miRma, davinaxo is, rac bevrisTvis dafarulia<br />

da saidumloebiT moculi. yvelaze bednieri,<br />

albaT, maSin var, rodesac SemiZlia aseTi<br />

tipis saidumlos amoxsna.<br />

q-ni nona elizbaraSvili da batoni igor gilgerdofi<br />

arasdros magrZnobinebdnen, rom me viyavi<br />

asakiT patara, an mqonda naklebi gamocdileba. isini,<br />

rogorc Tanasworuflebian kolegas, maZlevdnen<br />

saSualebas srulfasovnad mimeRo monawileoba<br />

Zalian saintereso SemoqmedebiT procesSi da<br />

gamokvlevebSi. es adamianebi yvelaze mZime periodSi,<br />

SiSvel enTuziazmze, simboluri xelfasiT,<br />

romelic araferSi yofnidaT, dadiodnen gayinul<br />

muzeumSi. am adamianebis TavianTi saqmisadmi didma<br />

siyvarulma gadaarCina muzeumi. SeiZleba es<br />

SeumCneveli iyo sazogadoebisTvis, magram Zalian<br />

mniSvnelovani iyo muzeumisTvis. piradad me da<br />

q-n nonas swored am oTaxSi, sadac axla vsxedvarT,<br />

patara sulieri<br />

oazisi gvqonda.<br />

Cven erTmaneTs<br />

v a s a z r d o e b -<br />

diT sulierad.<br />

profesionalurad,inteleqt<br />

u a l u r a d .<br />

Zalian bevrs<br />

vkiTxulobdiT,<br />

v u z i a r e b d i T<br />

erTmaneTs da<br />

vcdilobdiT ra-<br />

Rac axali gagvekeTebina.<br />

Zalian<br />

gamimarTla Tundac<br />

im mxriv, rom<br />

am periodSi ar<br />

gavCerebulvar,<br />

ar SeCerebula<br />

Cemi profesiuli<br />

zrda.<br />

q a l b a t o n<br />

nonaze dResac<br />

miWirs saubari,<br />

misi saxiT me damaklda<br />

Zalian<br />

axlobeli adamiani,<br />

romlis<br />

wasvlasac ver<br />

veguebi. Cven yovelTvis gvqonda erTmaneTTan<br />

gasaziarebeli da vicodi, rom nebismieri Cemi<br />

warmateba, Tu SemoqmedebiTi winsvla, misTvis<br />

udidesi sixaruli iyo.<br />

_ axla ras moRvaweobT?<br />

_ bolo wlebis manZilze gamofenebis kuratori<br />

gaxlavarT, rac Zalian SemoqmedebiTi da<br />

saintereso saqmianobaa. garda amisa, mravali wlis<br />

manZilze maqvs Cemi cxovrebis ZiriTadi mizani. es<br />

Tema gaxlavT iudaika saqarTveloSi..<br />

_ rodis gagiCndaT interesi saqarTveloSi<br />

ebrauli xelovnebis mimarT?<br />

_ interesi sruliad moulodnelad gamiCnda.<br />

peterburgidan Camosvlis Semdeg. minda aRvniSno,<br />

rom peterburgSi Zalian ganebivrebuli viyavi<br />

SedevrebiT. rodesac gaqvs praqtikebi ermitaJSi,<br />

saSualeba gaqvs uSualod SedevrebTan gqondes<br />

Sexeba, dialogi, amis mere ukve sxvanairad giyalibdeba<br />

gemovneba, xedva. xelovnebaTmcodnisTvis<br />

ki xedva Zalian mniSvnelovania. rogorc<br />

ukve aRvniSne, peterburgidan Camosvlis Semdeg<br />

daviwye sakvalifikacio Temis wera, simarTle<br />

giTxraT, ukve mqonda arCeuli, q-n nonas daxmarebiT,<br />

Zalian kargadac damuSavebuli. Tumca, erT<br />

mSvenier dRes gaviRviZe da vkiTxe sakuTar Tavs,<br />

Tu ratom vmuSaobdi am Temaze. es Tema Zalian<br />

saintereso iyo, magram piradad Cemi daniSnuleba<br />

ara mxolod, rogorc xelovnebaTmcodnis, aramed<br />

rogorc Cemi eris Svilis _ ebraelis xom gansakuTrebulia<br />

am mxriv ra SemiZlia gavakeTo? CemSi<br />

Zalian swrafad Camoyalibda azri, romelic mudam<br />

Tan mdevda: me unda Semeswavla Cemi eris kultura<br />

da xelovneba saqarTveloSi. ebrauli TemiT daintereseba<br />

SemTxveviTi ar yofila - mamas wyalobiT<br />

gaCnda es daintereseba.<br />

mama orive qveynis didi patrioti iyo, rogorc<br />

saqarTvelos, aseve israelis. Cvens ojaxSi, iseT<br />

periodSic ki, rodesac ebrauli literatura disidenturad<br />

iTvleboda da akrZaluli gaxldaT,<br />

gvqonda gamorCeuli wignebi, zog SemTxvevaSi xelnawerebi,<br />

an qseroqsze gadaRebulni. Zalian patara<br />

viyavi, rodesac sesil rotis `ebraeli xalxis<br />

istoria~ wavikiTxe da SeiZleba es maSin gaTviTcnobierebuli<br />

ar mqonda, Tumca, yvelaferma aman<br />

Cemze waruSleli STabeWdileba datova. albaT,<br />

yvelafers Tavisi dro aqvs. mimaCnia, rom mec bunebrivad<br />

movedi Cems ebraelobamde. CemSi daibada<br />

kiTxva, Tu ra SeiZleba gavakeTo iseTi, rac aqamde<br />

ar Tqmula, raRac axali da saintereso. arasdros<br />

mizidavda advili gzebi, piriqiT albaT, yovelTvis<br />

veZeb sirTuleebs da SemiZlia vTqva, rom dabrkolebebis<br />

xarjze gacilebiT mniSvnelovani<br />

da faseuli xdeba Sedegi. saerTod, cxovrebaSi<br />

Zalian miyvars mravalferovneba da ver vityvi,<br />

rom mxolod ebrauli TematikiT Semovifarglebi,<br />

Tumca, es mainc, ase vTqvaT, ZiriTad saqmianobad<br />

iqca Cems SemoqmedebaSi.<br />

_ konkretulad ra Tema airCieT?<br />

_ es iyo 1995 weli, mivedi saqarTvelos ebrael-<br />

Ta istoriul _ eTnografiul muzeumSi, rogorc<br />

mas maSin erqva. direqtori Salva wiwuaSvili gaxldaT<br />

- Cemi mogvare da axlobeli adamiani. gadavwyvite<br />

ebraeli mxatvris Salom koboSvilis<br />

mix. mirilaSvili, lela wiwuaSvili


<strong>marti</strong> (adari) №5-6, <strong>20</strong>11 w.<br />

Semoqmedebaze damewera Tema. igi faqtobrivad<br />

aRaravis axsovda. sxvaTaSoris aqac amotivtivda<br />

saintereso ram: bavSvobaSi ojaxSi nanaxi masalebi,<br />

misi reproduqciebi, romlisTvisac maSin<br />

saTanado yuradReba ar mimiqcevia. 30-ani wlebis<br />

bolos am muzeumis erT-erTi direqtori deda-<br />

Cemis biZa ilia papismedovi gaxldaT. saxlSi ki<br />

mamas muzeumis Sromebis xelnaweri hqonda, sadac<br />

koboSvilis fotoebic iyo. Salom koboSvilis namuSevrebi<br />

ebrauli muzeumis daxurvis Semdeg s.<br />

janaSias saxelobis saqarTvelos muzeumis fondebSi<br />

inaxeboda. mogexsenebaT, 90-ani wlebi ra mZime<br />

periodi iyo saqarveloSi. Ffondebi da iq daculi<br />

eqsponatebi saSinel mdgomareobaSi iyo. miuxedavad<br />

amisa, danaxvisTanave aRvfrTovandi da mivxvdi,<br />

rom am TemisTvis Tavi ar unda damenebebina.<br />

1996 wels TbilisSi Catarda saerTaSoriso samecniero<br />

konferencia `Tbilisi _ ierusalimi~,<br />

romelzec wavikiTxe moxseneba Salom koboSvilis<br />

Semoqmedebaze. konferenciis monawileebze sakmaod<br />

dabali xarisxis slaidebmac ki moaxdines Zalian<br />

didi STabeWdileba. mogexsenebaT, Salom koboSvili<br />

Zalian saintereso biografiis mxatvaria,<br />

ebrauli religiis Tamnaxmad, mas ekrZaleboda<br />

xatva, Semdeg rodesac muzeumSi daiwyo muSaoba<br />

darajad, 61 wlis asakSi xeli mihyo xatvas, aisrula<br />

bavSvobis ocneba da Seqmna kidec dauviwyari,<br />

SesaniSnavi namuSevrebi. rogorc xelovnebaTmcodne,<br />

vityvi, rom misi Semoqmedeba, ara mxolod<br />

eTnografiuli TvalsazrisiT aris saintereso,<br />

aramed sakuTari, sainteresod Camoyalibebuli<br />

mxatvruli meTodiT da muSaobis maneriT, rac gamoarCevs<br />

mis xelweras.<br />

iyo periodi, rodesac, garkveuli mizezebis<br />

gamo, me samwuxarod, ar mqonda saSualeba memuSava<br />

am koleqciaze, Tumca, rodesac Seiqmna erovnuli<br />

muzeumi, piradad daviT lorTqifaniZis didi mxardaWeriT<br />

gavagrZele muSaoba am fondebSi. <strong>20</strong>05<br />

wlidan CemTvis Zalian saintereso etapi daiwyo:<br />

<strong>20</strong>06 wels saSualeba mogveca saqarTveloSi<br />

gagvekeTebina Salom koboSvilis gardacvalebis<br />

mere pirveli personaluri gamofena, sadac warmovadgineT<br />

misi 54 namuSevari, romlebic saqarTvelos<br />

erovnuli muzeumis fondSi inaxeba. es<br />

Zalian mniSvnelovani movlenaa, rogorc CemTvis,<br />

iseve qarTvel ebraelTa TemisTvis. gamofenam<br />

Zalian didi daintereseba gamoiwvia, ara marto<br />

qarTvel ebraelebSi, aramed zogadad sazogadoebaSi,<br />

radgan es, ase vTqvaT, waxnagi aravisTvis iyo<br />

cnobili.<br />

am gamofenam gamoiwvia, ukve, ara mxolod, koboSvilis<br />

Semoqmedebis, aramed mTlianad ebrauli<br />

muzeumis koleqciiT daintereseba. Semdeg ukve<br />

davinteresdiT al gvelesianis SemoqmedebiT<br />

da zogadad ebrauli muzeumis eqsponatebiT. es<br />

gaxlavT kostumebi, qsovilebi, ritualuri da<br />

religiuri daniSnulebis nivTebi da sxva. samwuxarod,<br />

qarTvel ebraelTa mravalsaukunovani<br />

istoria da diasporis arsebobac naklebad aris<br />

asaxuli materialuri kulturis ZeglebSi, anu ar<br />

aris SemorCenili is uZvelesi nivTebi, rac daadasturebs<br />

ebraelebis saqarTveloSi cxovrebas.<br />

_ kargad gvaxsovs <strong>20</strong>10 wlis zafxulSi<br />

erovnul muzeumSi Catarebuli gamofena _<br />

`ebraelebi saqarTveloSi~, romelic swored saqarTvelos<br />

ebraelebis istorias mieZRvna.<br />

_ diax, da es ara marto SarSan Catarda. Salom<br />

koboSvilis gamofenis Semdeg gamiCnda interesi<br />

muzeumis koleqciis mimarT. ara mxolod s. janaSias<br />

sax. muzeumis fondebSi, aramed agreTve<br />

i. griSaSvilis saxelobis Tbilisis istoriis<br />

muzeumSi - qarvaslaSi inaxeba ebraelTa muzeumis<br />

koleqciis nawili.<br />

<strong>20</strong>08 wels, rodesac israelis saxelmwifos damoukideblobis<br />

samoci wlisTavi aRiniSneboda, me<br />

gavakeTe proeqti, romelic am saiubileo TariRs<br />

da daviT baazovis saxelobis saqarTvelos<br />

ebraelTa istoriul-eTnografiuli muzeumis<br />

m e n o r a<br />

saqarTvelos<br />

prezidentis<br />

gankarguleba<br />

31.01.0 <strong>20</strong>11 wlis 31 ianvari q.<br />

Tbilisi<br />

mixeil nanikaSvilis Rirsebis<br />

medliT dajildoebis Sesaxeb<br />

israelSi qarTuli Teatraluri da saestrado xelovnebis popularizaciis, saqarTvelosa da<br />

israels Soris kulturuli urTierTobis gaRrmavebis saqmeSi Setanili piradi wvlilisaTvis<br />

q. xulonis qarTulenovani Teatris samxatvro xelmZRvaneli, sazogadoeba `xidis~ Tavmjdomare<br />

mixeil nanikaSvili dajildovdes Rirsebis medliT.<br />

mixeil saakaSvili<br />

daarsebidan 75 wels mieZRvna. iq Tavmoyrili iyo<br />

ara marto koboSvilis, gvelesianis ferweruli da<br />

grafikuli namuSevrebi da kidev sxva atributebi:<br />

kostumebi, religiuri ritualuri daniSnulebis<br />

nivTebi. orive gamofenas Zalian didi gamoxmaureba<br />

da daintereseba mohyva. orivesTan dakavSirebiT<br />

gamoica sruli katalogebi. 5 Tvis manZilze<br />

gagrZelda es gamofena qarvaslaSi. mas ara marto<br />

Cveni moqalaqeebi, aramed sxvadasxva qveynebidan<br />

Camosuli stumrebi ewvivnen. isini aRfrTovanebulni<br />

darCnen, ragdan bevrisTvis sruliad ucnobi<br />

iyo is, rac warmodgenili gaxldaT muzeumSi.<br />

xolo, bolo <strong>20</strong>10 wlis gamofena, romelic<br />

Tqven axseneT, Catarda S. amiranaSvilis saxelobis<br />

xelovnebis muzeumSi da mieZRvna TbilisSi ierusalimis<br />

ben _cvis institutis mier organizebul<br />

saerTaSoriso konferencias `qarTveli ebraelebi,<br />

istoria da kultura~. am konferenciis farglebSi<br />

gavakeTeT rigiT mesame gamofena, gamoica<br />

katalogi. mniSvnelovani iyo is faqti, rom wina<br />

gamofenisgan gansxvavebiT, warmodgenili iyo<br />

ufro adreuli qarTvel ebraelTa materialuri<br />

kulturis Zeglebi. pirveli saukunis samarxidan<br />

amoRebuli minis WurWeli, saflavis qvebi, III saukuniT<br />

daTariRebuli mcxeTis stelebi. agreTve,<br />

X _ XI saukuneSi dawerili unikaluri `lailaSis<br />

biblia~.<br />

madlobeli var saqarTvelos erovnuli muzeumis<br />

generaluri direqtoris baton daviT lorTqifaniZis,<br />

ebrauli organizaciebis _ `soxnuTis~,<br />

israelis saelCosi, israel _ saqarTvelos biznes<br />

- palatis. swored maTi xelSewyobiT gaxda Sesa-<br />

Zlebeli am gamofenebis mowyoba da agreTve katalogebis<br />

gamocema, rac aranakleb mniSvnelovania.<br />

_ axla riT aris dakavebuli lela wiwuaSvili?<br />

_ bolo 5 welia Salva amiranaSvilis xelovnebis<br />

muzeumSi gamofenebis kuratori gaxlavarT,<br />

rogorc Cveni Sida samuzeumo koleqciebis,<br />

aseve Semosuli gamofenebis. CemTvis es Zalian<br />

sainteresi moRvaweobaa, radgan Zalian miyvars<br />

mravalferovneba. es ki swored is SemTxvevaa,<br />

rodesac maqvs saSualeba gavakeTo sruliad gansxvavebuli<br />

tipis gamofenebi. yovel maTgans aqvs<br />

Taviseburi specifika, rogorc Sinaarsobrivi,<br />

aseve eqspoziciis TvalsazrisiT. vcdilobT Cveni<br />

teqnikuri, Tu finansuri saSualebebidan gamomdinare,<br />

maqsimalurad maRali donis gamofenebi<br />

gavakeToT. imedi maqvs, axlo momavalSi gveqneba<br />

SesaZlebloba Cvens damTvalierebels msoflios<br />

cnobili muzeumebis standartebis Sesabamisi<br />

gamofenebi SevTavazoT.<br />

Bbolo wlebis manZilze araerTi saintereso<br />

gamofena gavakeTeT rogorc samuzeumo<br />

koleqciebis, maT Soris, ucnobi koleqciebis,<br />

pirvelad eqsponirebuli gamofenebi da agreTve<br />

saerTaSoriso proeqtebi. sxvadasxva qveynis<br />

muzeumebidan Camotanil gamofenebis wyalobiT<br />

muzeumi ufro metad eqceva sazogadoebis yuradRebis<br />

centrSi. albaT, gaxsovT pikasos gamofena,<br />

amdeni damTvalierebeli didi xania agar<br />

gvaxsovda muzeumSi da mas Semdeg zogadad moimata<br />

muzeumiT dainteresebam. samuzeumo saqmianobis<br />

kidev erT umniSvnelovanes sferod saganmana-<br />

Tleblo funqcia mimaCnia. bBolodroindel yvela<br />

gamofenas Tan axlavs saganmanaTleblo programa.<br />

CemTvis es gansakuTrebuli sferoa, swavlis<br />

damTavrebisTanave bavSvebisTvis leqciebs vatarebdi<br />

muzeumSi. mogvianebiT ki vkiTxulobdi<br />

leqciaTa ciklebs muzeumsa da aseve aleqsande<br />

diumas saxelobis franguli kulturis centrSi<br />

sxvadasxva asakobrivi jgufebisTvis. momavali<br />

wlidan isev vgegmav gavagrZelo droebiT Sewyvetili<br />

leqciebis cikli. rac Seexeba kidev Cems<br />

samecniero saqmianobas, monawileobas viReb konfernciebSi,<br />

maqvs publikaciebi, maT Soris saer-<br />

TaSoriso, Cemi ZiriTadi interesis sfero amJamad<br />

rogorc mogaxseneT, gaxlavT iudaika saqarTveloSi,<br />

vgegmav kidev ufro gavaRrmavo es Tema,<br />

5<br />

Tumca, mxolod amiT ar Semovifarglebi. gaxlavarT<br />

gamomcemloba `palitra~-s mier msoflios<br />

udidesi mxatvrebis seriis farglebSi gamocemuli<br />

wignebis konsultanti.<br />

Cemi uSualo saqmianobidan gamomdinare, rogorc<br />

gamofenebis kurators, miwevs sruliad<br />

sxvadasxva sferoebiT da koleqciebiT daintereseba,<br />

rac udidess gamocdilebas mZens da vfiqrob,<br />

kidev ufro xels uwyobs Cems profesionalur zrdas.<br />

mMuzeumis garda, maqvs sazogadoebrivi datvirTvac,<br />

vTanamSromlob sxvadasxva organizaciebTan,<br />

maT Soris ebraul organizaciebTanac.<br />

Mmaqvs uamravi gegma Tu ra unda gakeTdes<br />

momavalSi.<br />

_ Tqveni ojaxis Taobaze ras gvetyviT?<br />

_ Cemi meuRle gaxlavT daviT davaraSvili,<br />

profesiiT mean-ginekologi, sameano-ginekologiuri<br />

klinika `bibida~-s gamge. SemiZlia vTqva,<br />

ojaxTan erTad.<br />

italia<br />

am SemTxvevaSic Zalian gamimarTla, Cemi meuRle<br />

araCveulebrivi adamiani da saocari profesionalia.<br />

Cven Zalze gansxvavebul sferoebSi vmoRvaweobT,<br />

Tumca, vfiqrob, gvaerTianebs sakuTari<br />

profesiebisadmi usazRvro siyvaruli da vafasebT<br />

erTmaneTis moRvaweobasa Tu miRwevebs.<br />

Bbednierebaa, roca Seni cxovrebis Tanamgzavri<br />

aseve megobaricaa, romelsac yovelTvis SegiZlia<br />

gauziaro sakuTari azrebi da gegmebi, vicxovroT<br />

erTmaneTis interesebiT da rac yvelaze mniSvnelovania,<br />

Cveni Svilebis interesebiT. Cven sami<br />

Svili gvyavs. uUfrosi - irakli 22 wlisaa, daam-<br />

Tavra qarTul-amerikuli universitetis biznesis<br />

fakulteti marketingis specialobiT da muSaobs<br />

sareklamo kompaniaSi, garda amisa, studentobidan<br />

seriozuladaa dakavebuli fotoxelovnebiT<br />

da am sferoSic moRvaweobs, hqonda personaluri<br />

gamofenebi, Zalian SemoqmedebiTi adamiania da<br />

vfiqrob, ukve Camoyalibebuli pirovneba. Aana 19<br />

wlisaa da xelovnebaTmcodneobis fakultetze<br />

swavlobs, danieli 11 wlisa, jer meeqvse klasis<br />

moswavlea, Tumca, fiqrobs mamis kvals gahyves da<br />

eqimis profesias daeuflos. advili ar aris didi<br />

ojaxis da datvirTuli profesionaluri saqmianobis<br />

SeTavseba, magram mimaCnia, adamiani rac<br />

ufro dakavebulia, ufro mets aswrebs. vcdilob<br />

ojaxs da Svilebs ar movaklo zrunva da yuradReba.<br />

Cemi azriT, qali, rac ar unda kargi profesionali<br />

iyos, unda axerxebdes ojaxSi simyudrovisa da<br />

siTbos SenarCunebas, karg diasaxlisobas, ojaxuri<br />

tradiciebis SenarCunebas. vcdilebT Cveni<br />

Svilebi Rirseul adamianebad da eris Svilebad<br />

Camoyalibdnen.<br />

_ gmadlobT saintereso saubrisaTvis.<br />

esaubra lidia xomenko


66 beso mixelaSvili<br />

m e n o r a <strong>marti</strong> (adari) №5-6, <strong>20</strong>11 w.<br />

saqarTvelos ebraelebis erT nawils, maTdami<br />

didi pativiscemis miuxedavad, ZiriTadi saxelis<br />

damatebiT hqondaT Serqmeuli saxelebi, raTa<br />

naTeli yofiliyo Tu viszea saubari. es imiTac<br />

iyo gamarTlebuli, rom zogierT sofelsa, Tu<br />

raionSi erTi da igive saxeliT da gvariT ramdenime<br />

kaci iyo. me, sujunaSi dabadebuli kaci,<br />

Cvens, maqsimum <strong>20</strong>0-250 mosaxle ebraelTa Soris,<br />

am saxeliT _ icxakia – 3 kacs vicnobdi. adamianis<br />

ucabedi dakonkretebisaTvis, amaT saxelebs damatebuli<br />

hqonda meore saxeli, magaliTad: `icxakia<br />

qaCia~, `icxakia koWli~, an `icxakia kvarabia~.<br />

amis Semdeg iqve misaxvedri xdeboda, Tu romel<br />

icxakiaze iyo saubari.<br />

Tvalwin midgas, mogvare _ CemTvis mudam<br />

keTilad mosagonebeli, icxak da filxaz lekvias<br />

saxeebi, romelnic, Cemi gagebiT, kulaSSi ki ara,<br />

mTel saqarTvelos ebraelobaSi metad originaluri,<br />

keTilsindisieri da kolorituli<br />

pirovnebebi iyvnen, TavianTi ZmebiT da SvilebiT.<br />

icxakia `lekvias~ meuRle ki, Zvirfasi meojaxe,<br />

kargi Svilebis mSobeli da aRmzrdeli qali iyo,<br />

mariam abeSas asuli SalelaSvili, dabadebuli<br />

1908 wels. batoni icxaki _ mixelaSvili isak<br />

abramis Ze, dabadebuli 1904 wels. isini 4 Svilis<br />

mSoblebi iyvnen.<br />

batoni isaki, Tavidanve gasakvirad uniWieresi<br />

adamiani iyo. maTi warsulis gacnobis Semdeg Sevityve,<br />

rom icxakis winaprebi _ bebia da babua 1860-<br />

70-ian wlebSi baTumis gavliT, wasulan israelSi,<br />

dasaxlebulan iafoSi da daaxloebiT 1908 wels<br />

iqve, iafoSi abrZanebulan. (maT Sesaxeb mxolod<br />

es cnoba movipove) me viyavi ieruSalaimSi da<br />

guldasmiT davaTvaliere qarTvel ebraelTa<br />

saflavebi. saflavis qvebis warwerebi gvamcnoben,<br />

rom aq qarTveli ebraelebi <strong>20</strong>0-300 wlis win<br />

arian dasaflavebulni. me am sasaflaoze Sevxvdi<br />

saqarTveloSi nacxovreb da mcxovreb ebrael-<br />

Ta TiTqmis yvela gvars. sasaflao movlilia da<br />

etyoba patronoba. me maSin Sevxvdi 15-18 wlis<br />

win am sasaflaos mzrunvels da mepatrones, aw<br />

gansvenebul kacs gvarad daTiaSvils, romelic<br />

daaxloebiT 80-mde wlis iqneboda da romelic<br />

4-5 wlis win abrZanda. aseve abrZanda SarSan, Tu<br />

SarSanwin misive meuRle. sasaflao Zalze didia,<br />

ra Tqma unda, yvela saflavis qvis daTvaliereba<br />

Cems SesaZleblobas aRemateboda, magram, Cemi iq<br />

wasvlis mizezi iyo Cemi didi megobris, israelSi<br />

1973 wels wamosuli Tbilisis ebraelobis uTval-<br />

isak mixelaSvili<br />

ardasaviwyebeli mogonebebi<br />

saCinoesi pirovnebis, Salva filxazis Ze sefiaSvilis<br />

saflavis moZebna. misi saflavis Zebnamde<br />

me movaswari bevri saflavis naxva. vnaxe, rom mis<br />

gverdiT dasaflavebulia misi ori Zma, aseve dac.<br />

Temas gadavuxvie.<br />

baton isak mixelaSvilze, jer mis umcros<br />

Zmaze _ baton filxaz abramis Ze mixelaSvilze<br />

minda giamboT, rac ki vici, mis Sesaxeb: me mas kargad<br />

vicnobdi. Tavisi kacur-kacobiT igi CemSi,<br />

Tbilisis ebraelobaSi pativiscemas imsaxurebda,<br />

igi axalgazrdobaSi Camovida TbilisSi da roca<br />

nucubiZis quCis gaWra da ganaSenianeba daiwyo, am<br />

quCis 91 nomerSi aiSena metad Zvirfasi, samsar-<br />

Tuliani saxli yovelmxriv saWiro oTaxebiTa da<br />

saTavsoebiT. TviTon batoni filxazi, ukve binis<br />

mowyobis Semdeg, cxovrobda qveviT, pirvel<br />

sarTulze, romelic ezos simaRlis doneze iyo<br />

da pirveli sarTuli hqvia, Torem namdvilad<br />

sacxovrebeli da Tu gaviTvaliswinebT imasac,<br />

rom filxazi am saxlSi da binaSi axalgazrda ar<br />

mosula, daaxloebiT 55-60 wels iyo miRweuli<br />

da amis gaTvaliswinebiT, man ise moawyo Tavisi<br />

momavali cxovrebis bina, rom yvela am asaks miRweuli<br />

ojaxisTvis namdvili gemrieli da Sesaferisi<br />

iyo. igi TbilisSi rom Cavida, me jer kidev<br />

cxakaiaSi (senakSi) vcxovrobdi. maxsovs guram<br />

baTiaSvilis dedam, romelic cxakaiaSi Cemi mSoblebis<br />

gverdiT cxovrobda, ajiaSvilis gvaris<br />

qalbatonma marom uTxra dedaCems, rom gurami,<br />

romelic swavlas amTavrebda Tbilisis universitetSi<br />

irTavda filxaz mixelaSvilis qaliSvils<br />

_ cialas. me guramis Zmis, malxazis moyvare<br />

mZaxali gavxdi da Cvens Soris ufro daaxloeba<br />

da naTesauri urTierTobac damyarda. aq daiwyo<br />

batoni filxazis da misi ojaxis kargad gacnoba,<br />

marTalia me guramis mSoblebs, baton abrams _<br />

am RvTisnier da upatiosnes adamians da guramis<br />

dedas _ qalbaton maros cxakaiidan kargad<br />

vicnobdi, magram moyvarulma siTbom ufro axlos<br />

Cagvaxeda da dagvakvirva _ Segvayvara erTmaneTi.<br />

me Cems mZaxalze _ malxazze, mis aw ukve<br />

gardacvlil meuRleze _ lilize mokled vityvi:<br />

aseTi Zvirfasi xalxi Zalian cota meguleba<br />

Cvens ebraelobaSi. q-ni lili ramdenime welia<br />

aRar aris Cvens Soris da maTi ori qaliSvili _<br />

Cemi rZali bela da misi da _ nana mxolod iseT<br />

Tbil ojaxs SeeZlo aRezarda, rogorc lilis<br />

da malxazis ojaxia. Cven da Cemi mZaxlebi TiTqmis<br />

50 wlis nacnobobiT vxarobT erTmaneTSi da<br />

esecaa safuZveli, rom malxazi<br />

mimaCnia zrdilobisa da<br />

kacobis gansaxierebad da<br />

misi ori qaliSvili _ bela<br />

da nana _ maT gvarSi ki ara,<br />

ebraelobaSic gamorCeuli,<br />

saukeTeso qalebi arian mTeli<br />

TavianTi monacemebiT.<br />

xolo malxazi, romelTanac<br />

Zvirfasi urTierToba gvaqvs<br />

dRemde, mxolod TqvenobiT<br />

mommarTavs, naxeT ras niSnavs<br />

zrdiloba!<br />

rogorc giTxariT, filxaz<br />

mixelaSvils TviTon auSenebia<br />

es saxli, sadac pirvel<br />

sarTulze misi vaJiSvili da<br />

meoreze misi qaliSvili da<br />

gurami cxovroben. vards mudam<br />

ekali Tan axlda. baton<br />

filxazis erTaderTi va-<br />

JiSvili mxedvelobis mxriv<br />

daCagruli kacia da roca is<br />

Tbilisidan damelaparakeba,<br />

momilocavs moyedebs da sxva<br />

TariRebs, iseTi gonebamaxviluri<br />

da saswaulebrivi<br />

enagamarTuli da mWermetyveli<br />

da yovlad sayvareli<br />

adamianis reputaciasac<br />

amJRavnebs, rom mis nakls<br />

veravin daijerebs, magram<br />

es asea, samwuxarod. vicnob<br />

mis erT vaJiSvils, israel-<br />

Si gavecani da nasiamovnebi<br />

davrCi. me mas Sevxvdi guram<br />

baTiaSvilis SviliSvilis<br />

qorwilSi, yofila didi ada-<br />

miani, daTimi, biznesmeni, da Cveni sarwmunoebis<br />

didi qomagi, cedakis gamcemi, yvela gaWirvebulis<br />

damxmare, mecenati, saxelad abram-xaim mixelaSvili,<br />

cxovrobs da bizness eweva moskovSi.<br />

axla, ki minda aRvniSno, aw gansvenebuli filxazis<br />

yvelaze mTavari samicvo saqme. rac man Tavisi<br />

vaJkacobiT 1939 wels gaakeTa misi momavali<br />

meuRlis qalbaton Suras mimarT. gvari da saxeli:<br />

Sura nikolozis asuli uruSaZe. yvelaferi<br />

ase moxda: batoni filxazi iyo Seyvarebuli qarTvel<br />

gogonaze. igi SeirTo da Semdeg man da<br />

misma meuRlem _ qalbatonma Suram Caifiqres<br />

da Caidines metad didi gmiroba. es im wlebSi iSviaTi<br />

SemTxveva iyo: q-ni Sura da batoni filxazi<br />

SeTanxmebulebi iyvnen, rom qalbaton Suras<br />

ebraeloba unda mieRo, rac batoni filxazis<br />

didi SemarTebis fasad moxda, roca igi Tavisi<br />

sacoliT moskovSi wavida maSindel mTavar rabin<br />

levinTan, sadac q-nma Suram gaiara giuri da miiRo<br />

ebraeloba, am did micvas da gmirobas daemata<br />

ebrauli rwmenisadmi saocari Tavdadeba da<br />

mTeli misi sicocxlis ganmavlobaSi am rwmenis<br />

guliT matarebeli da utyuari Semsrulebelic<br />

iyo.<br />

amadaa Cveni ebraeloba Zlieri, rom igi arasodes<br />

daiviwyebs Tavis sarwmunoebas da mudam,<br />

sicocxlis bolomde, saflavamde ivlis am rwmeniT.<br />

b-ni isak abramis Ze mixelaSvili dabadebula<br />

1904 wels, xolo misi meuRle, aw gansvenebuli,<br />

mariam abeSas asuli SalelaSvili kulaSis ebraelobis<br />

erT-erTi brwyinvale warmomadgeneli<br />

gaxldaT. isini didi moamage da sanaqebo Svilmomavlis<br />

patronebi iyvnen.<br />

pirvelad ar mesmis, rom kulaSel israelTagan<br />

brwyinvale kaci axalgazrdobidanve isak batoni<br />

(`lekvia~) metad gonebamaxvili, Toris saukeTeso<br />

mcodne, oratoruli niWisa da gamarTuli enis<br />

kaci 1931 wels amierkavkasiis romeliRac yrilobaze<br />

mTavrobis sxva wevrebTan erTad ijda loJa-<br />

Si. igi ieSibadamTavrebuli da Toris didi mcodne<br />

da sarwmunoebis yvela niuansis ganuxreli gamtarebeli<br />

da qomagi iyo. Zveli bolSevikebis:<br />

vano sturuas da miqelaZeebis da sxva cnobil<br />

qarTvel moRvaweTa axloblobiT ganTqmuli,<br />

marTlac, iyo. maTi megobari da axlobeli. baton<br />

isakisa da misi msgavsi Semoqmedebis Sedegia<br />

is myari fundamenti, razedac dRes myarad dgas<br />

qarTvelTa da ebraelTa megobroba. amis msgavsi<br />

erTi magaliTic minda davwero: 1968 wels cxakaiaSi<br />

abrZanda b-ni mamaCveni _ SabaTa icxakis Ze<br />

mixelaSvili. ra damaviwyebs im Jams, roca Cemi<br />

ufrosi Zma beno, maSin mSoblebTan erTad cxakaiaSi<br />

mcxovrebi, misi araCveulebrivi eSeT xaili<br />

coliT, debora moSikos asuli moSiaSviliT, dedaCemTan<br />

erTad 15-18 wlis Tanacxovrebis Semdeg,<br />

rogori mzrunvelobiTa da pativiscemiT<br />

iyvnen Cemi mSoblebis mimarT. Cemi _ rZlis doras<br />

saxeli bevr Taobas gahyveba. TiTqmis mTeli<br />

Tbilisi daicala. _ cxakaiaSi Camovidnen. meore<br />

dRes mamaCemis dasaflavebaze rogor vigloveT<br />

mTelma Svil-momavalma da dedam es moulodneli<br />

SemZvreli gardacvaleba. mamaCemi abrZanda<br />

77 wlis asakSi. me maSin TbilisSi vcxovrobdi,<br />

griboedovis 29-Si, kargad maxsovs Cemi rZlis<br />

_ doras satelefono zari Ramis 2 saaTze. gulsawvavi<br />

tiriliT macnoba, rom 10-15-wuTiani gulis<br />

Setevis Semdeg gardaicvala mamao. axlac<br />

rom magondeba yurSi Camwivis Cemi rZlis, doras<br />

saSinelebis momaswavebeli moTqmiT tirili,<br />

mama aRar ariso. diliT, 6-saaTiani reisiT gadavfrindi<br />

quTaisamde, sadac mZRoli meloda, igi<br />

Cemi karga xnis mudmivi mZRoli iyo _ quTaisSi<br />

mcxovrebi qarTveli kaci, Zalian mimZimda saxlSi<br />

misvla, sadac Cemi CasvliT gaxarebuli mamis xma


<strong>marti</strong> (adari) №5-6, <strong>20</strong>11 w.<br />

ras vkiTxulobT<br />

am kviraSi?<br />

rubrikas uZRveba<br />

saqarTvelos mTavari rabini<br />

ariel levini<br />

c<br />

a<br />

v<br />

aRar Semegebeboda.<br />

mamaCemi patiosnebiT aRsavse didi mSromeli<br />

da xmaamouRebeli kaci iyo. dedaCemi ki, iakob<br />

gagulaSvilis ojaxidan, didi sikeTeebis qali.<br />

ar daakldeboda arc erT lxinsa da Wirs. misi<br />

tirili dasavleT saqarTveloSi ganTqmuli iyo.<br />

isini Svidi Svilis mSoblebi iyvnen. Svidi mZaxalmoyvare,<br />

kulaSi, vani, quTaisi, banZa, soxumi da<br />

TviT cxakaiac. mas xom sajarod cnobil qalad<br />

aRiqvamda yvela. sadme lxinsa Tu WirSi mTeli<br />

amaliT midioda 15-<strong>20</strong> qalTan da kacTan erTad.<br />

Svilebis daTavianeba dedaCemis iniciativiT xdeboda.<br />

samagierod, mamaCemi mSovneli da ojaxis<br />

burji iyo, xarobda SvilmomavalSi. bevri Wiris<br />

gadamtanic iyvnen. 1961 wels gardamecvala siZe,<br />

Cemi ufrosi dis qmari ioseb xubelaSvili, gzis<br />

gamkvlevi da didi moamage kaci, mere ki _ maTi<br />

Svili.<br />

dedmamiSvilebidan pirveli me Camovedi senakidan<br />

TbilisSi. cxakaiaSi (senakSi) 16 wlidan<br />

SromaSi viyavi Cabmuli. pirveli Cavedi sujunidan<br />

cxakaiaSi, ase wavedi pirveli TbilisSi.<br />

cxakaiaSi yvela ebraeli axalgazrdis mekvle viyavi.<br />

Sromac miyvarda, jer siZesTan erTad, xolo<br />

saqmianobis aTvisebis Semdeg 5 Zma erT saqmeSi er-<br />

Tad vmuSaobdiT fizikurad _ sazamTro sezonisaTvis<br />

gvqonda, yvela saxis manqanis saburavebis<br />

gadamamuSavebeli warmoeba, sadac vkeravdiT<br />

da viRebdiT mza produqcias, rasac ,,rezinis<br />

wuRebs”, eZaxdnen. xolo sazafxulo sezonisTvis<br />

ki, qalis sazafxulo fexsacmelebs ,,basanoSkebs”<br />

vamzadebdiT. mamaCems da Cems 4 Zmas (umcros Zmas<br />

_ isaks zerele saqmeze Tu movixmardiT, is swavlaze<br />

gvyavda miSvebuli)<br />

Cven funqciebi gvqonda danawilebuli. rogorc<br />

am saqmianobis da xelobis pirveli damwyebebi<br />

da Semdeg ZmebisTvis maswavlebeli, yvelaze<br />

mZime Cemi funqcia iyo. me viyavi yvela qveynebidan<br />

yvela saxis transportis saburavebis dammuSavebeli.<br />

zogierTi saburavi 2 metris simaRlis iyo<br />

_ romlebic ZiriTadad TviTmfrinavebis. da<br />

saerTod, yvelaze ioli dasamuSavebeli TviTmfrinavebis<br />

saburavebi iyo, yvelaze mZime ki troleibusebisa<br />

da ,,samasvalebis~. am saburavebis<br />

gatyavebis Semdeg (zogi saburavi 6-7 fena sapires<br />

m e n o r a<br />

iZleoda da rCeboda mxolod saZire nawili, romlisganac<br />

me Cemi dakoJrili xelebiT yvela saxis<br />

saZiresagan unda mimeRo damuSavebuli, xandaxan<br />

ki 6-8 sm-is sisqis rezinisagan gaTlili, 1-1,5<br />

sm sisqis saZire, dRedaRame gadabmul, umZimes<br />

fizikur SromaSi viyavi da adgilobrivi radios<br />

naxevarsaaTiani gadacema mimyavda. iq me mimiyvana<br />

Cemma biZaSvilma _ mordex gagulaSvilma,<br />

uniWieresma kacma, romelic mTeli cxovreba q.<br />

cxakaias, raiaRmaskomSi muSaobda. xan mdivnad,<br />

xan partkabinetis gamged, xan raionuli gazeTis<br />

_ `avangardis~ pasuxismgebel mdivnad da, ase da<br />

amgvarad, hyavdaT maT mudam SenarCunebuli es<br />

didi momzadebisa da niWis patroni, yvela raikomebis<br />

mdivnebi, raiaRmaskomis Tavmjdomarisa<br />

da sxvebisTvis sityvebis damwer-mommzadebeli.<br />

me man gamacno raionis radioredaqciis xelmZ-<br />

Rvaneli kaci, ilo wirRvava, romelic universitetdamTavrebuli<br />

kaci iyo. im kacobas da wesierebas,<br />

rac ilo warRvavas gaaCnda, bevri ver<br />

miaRwevda, Tundac aTi universiteti daemTavrebina.<br />

Cemma biZaSvilma mordexma mxolod mimiyvana<br />

da gamacno, sxva erTi sityvac ar uTqvams. umZimesi<br />

iyo, TviT mordexis tragikuli dasasruli,<br />

mas daejaxa didi siCqariT mimavali avtomanqana<br />

da mis saxlTanve gadasrisa.<br />

batonma ilom me gamomkiTxa Cemi vinaoba, Tu<br />

saidan viyavi, sad vmuSaobdi, sad vcxovrobdi<br />

da a.S. roca me mas vuTxari sofel sujunidan<br />

var, magram abaSis radio gadacemebSi araerTxel<br />

vyofilvar-meTqi, (marTlac xSirad viyavi abaSis<br />

radiogadacemebSi, rac ganapiroba iman, rom iq,<br />

abaSaSi radios adgilobriv gadacemaTa xelmZRvanelad<br />

muSaobda Cemi skolis yofili pionerTa<br />

xelmZRvaneli lidia nodia. Cemi diqcia, Cemi mxatvruli<br />

kiTxva, fandurze simRera r. qorqias<br />

novela `sami gmiri~ da alio maSaSvilis `himni<br />

samSoblos~ dResac SemiZlia, 85 wlis kacs, igive<br />

SemarTebiT vTqva da wavikiTxo, rogorc axalgazrdobaSi<br />

mqonda CabeWdili TavSi. ilo wirRvavam<br />

masTan wasakiTxad momca gazeTi `avangardi~,<br />

TiTqmis 1 strofi wavikiTxe da miTxra: SenisTana<br />

diqciisa da xmis mkiTxveli Tbilissac SeSurdebodao.<br />

meore dRidan maxvedrebda wasakiTx masalas<br />

da me vkiTxulobdi diqtor eTer fanculai-<br />

7<br />

filxaz mixelaSvili<br />

asTan erTad. 1 kviris Semdeg b-nma ilom miTxra,<br />

rom gaxarebulia Cemi gacnobiT da ase grZeldeboda<br />

Tveebi. xandaxan makiTxebda xolme `komunistis~<br />

mowinave statiebs. amaze ki miTxra, rom<br />

Sen magari xaro. SemdgomSi `pravdis~ mowinave<br />

statiebsac maZlevda, male gavSinaurdi.<br />

(gagrZeleba iqneba)


8 8<br />

8<br />

8 m e n o r a ivnisi ivnisi (sivani), (sivani), #12 #12 <strong>20</strong>08 <strong>20</strong>08 w. w.<br />

8<br />

<strong>marti</strong> (adari) №5-6, <strong>20</strong>11 w.<br />

qarTuli saqmis<br />

saqmis<br />

sakeTeblad amerikaSi<br />

Tbilisis vaso abaSiZis saxelobis musikisa da dramis TeatrSi 25 da<br />

26 Tebervals gaimarTa israeleli dramaturgis edna mazias piesis `akrZaluli<br />

TamaSebis~ premiera.<br />

damfuZnebelni damfuZnebelni da da da<br />

gamomcemelni:<br />

gamomcemelni:<br />

guram guram baTiaSvili, guram kote baTiaSvili, kote abaSiZe abaSiZe kote abaSiZe<br />

Tbilisi, leoniZis 11 a Tbilisi, leoniZis 11 , vaxtang VI q. #30<br />

a Tbilisi, leoniZis 11 , vaxtang VI q. #30<br />

a , vaxtang VI q. #30<br />

telefonebi: telefonebi: 99.90.96, 99.90.96, 77.<strong>20</strong>.57 77.<strong>20</strong>.57 99.90.96, 77.<strong>20</strong>.57<br />

israeleli dramaturgi TbilisSi<br />

registrirebulia<br />

registrirebulia<br />

q. Tbilisis q. Tbilisis mTawmindis<br />

q. Tbilisis mTawmindis mTawmindis<br />

raionis raionis sasamarTlos<br />

raionis sasamarTlos<br />

mier.<br />

registraciis registraciis # 4/1-9<strong>21</strong> # 4/1-9<strong>21</strong> # 4/1-9<strong>21</strong><br />

ivnisi (sivani), #12 <strong>20</strong>08 w.<br />

saqarTvelos ebraelobis<br />

ebraelobis<br />

fotoistoria<br />

manana manana jinjixaSvili jinjixaSvili manana qu Tais- jinjixaSvili qu Tais- bia saqarTvelos. bia qu saqarTvelos. Tais- bia CemTvis saqarTvelos. CemTvis dRes dRes live. CemTvis live. mza dRes mza meTodika meTodika live. sakmaod mza sakmaod meTodika sakmaod<br />

Si Si daibada. daibada. aq Si daamTavra<br />

aq daibada. daamTavra aq Znelia daamTavra Znelia mananas mananas Znelia vaSingtonSi vaSingtonSi<br />

mananas mwiria, vaSingtonSi mwiria, sakuTari sakuTari mwiria, gamocdileba gamocdileba<br />

sakuTari gamocdileba<br />

saSualo saSualo skola, skola, saSualo musikaluri musikaluri skola, `amerikis musikaluri `amerikis xmis~ xmis~ qarTul `amerikis qarTul redaq- xmis~ redaq- qarTul ki wlebs ki redaq- wlebs moaqvs moaqvs da ki wlebs igi da mananas igi moaqvs mananas da igi mananas<br />

saswavlebeli, Semdeg saswavlebeli, Semdeg quTaiquTai- Semdeg ciaSiciaSiquTai- saqmianobis saqmianobis ciaSi Sefaseba, saqmianobis Sefaseba, ukve Sefaseba, ukve sakmaod sakmaod daugrovda. ukve daugrovda. sakmaod man daugrovda. man man<br />

sissis saxelmwifo saxelmwifo sispedagogi- saxelmwifo pedagogimagram,<br />

pedagogi- magram, albaT, albaT, es magram, periodi es periodi albaT, mis mis es SeZlo periodi SeZlo garedan mis garedan Seexeda SeZlo Seexeda qarTu- garedan qarTu- Seexeda qarTuuriuri<br />

in stituti in stituti (amJamad uri (amJamad in stituti akaki akaki (amJamad cxovrebaSi cxovrebaSi akaki umniSvnelovanesi<br />

cxovrebaSi umniSvnelovanesi umniSvnelovanesi<br />

lili enisaTvis. enisaTvis. li sxvaTaTvis enisaTvis. sxvaTaTvis sxvaTaTvis<br />

we reTlis we reTlis saxelmwifo saxelmwifo we reTlis unisaxelmwifo<br />

uniiyo.<br />

axal iyo. axal realobasTan uni- realobasTan iyo. axal Segueba, realobasTan Segueba, eswavlebina eswavlebina Segueba, ara eswavlebina mxolod ara mxolod graara<br />

gramxolod<br />

graversiteti)versiteti)<br />

qarTuli qarTuli versiteti) enisa enisa da qarTuli da gansxvavebul gansxvavebul enisa da ekonomikur gansxvavebul ekonomikur da ekonomikur da matikulimatikuli kategoriebi, da kategoriebi, matikuli aramed kategoriebi, aramed aramed<br />

literaturis literaturis specialobiT; specialobiT; specialobiT;<br />

politikur politikur sistemaSi, politikur sistemaSi, Tanac Tanac sistemaSi, ena, ena, rogorc Tanac rogorc eris ena, eris sulieri rogorc sulieri eris sulieri<br />

muSaobda muSaobda musikis musikis muSaobda maswavleblad,<br />

musikis maswavleblad,<br />

maRalkonkurentul maRalkonkurentul garemoSi garemoSi samyaros samyaros garemoSi gamanivTebeli.<br />

samyaros gamanivTebeli. gamanivTebeli.<br />

Jurnalistad, Jurnalistad, lado Jurnalistad, lado mesxiSvilis mesxiSvilis lado adaptireba, mesxiSvilis adaptireba, inglisuri adaptireba, inglisuri enis inglisuri enis axla axla manana enis manana fiqrobs axla fiqrobs (zrunavs manana (zrunavs fiqrobs (zrunavs<br />

saxelobis saxelobis quTaisis quTaisis saxelobis akademiur akademiur quTaisis kargad akademiur kargad daufleba daufleba kargad _ erTbaS- _ daufleba erTbaSkidec)<br />

_ kidec) erTbaS- Seqmnas Seqmnas da kidec) saqarTvelo-<br />

da saqarTvelo-<br />

Seqmnas da saqarTvelo-<br />

TeatrSi TeatrSi saliteraturo TeatrSi nawilis saliteraturo nawilis ad ramdenime ad nawilis ramdenime fsiqologiuri<br />

ad fsiqologiuri<br />

ramdenime fsiqologiuri<br />

Si gadaiRos Si gadaiRos qarTuli Si qarTuli gadaiRos enis enis qarTuli enis<br />

gamged. gamged. amJamad amJamad cxovrobs gamged. cxovrobs amJamad niuniu- cxovrobs barieris barieris gadalaxva, niu- gadalaxva, barieris bunebrivbunebriv- gadalaxva, videokursi, bunebriv- videokursi, romelSic videokursi, romelSic Tavs Tavs bolos romelSic msoflios Tavs mraval TeatrSi daidga, da ai, TbilisSic CamoaRwia.<br />

iorkSiiorkSi ojaxTan ojaxTan erTad. iorkSi erTad. ojaxTan erTad. ia, ioli ia, ioli ar iqneboda. ar iqneboda. ia, ioli ar iqneboda. moiyris moiyris qarTvelebis qarTvelebis moiyris saubrebi qarTvelebis saubrebi piesa saubrebi ebraulidan Targmna mamuka bucxrikiZem, damdgmeli reJisoria manana<br />

rodesac rodesac manana manana rodesac jinjixaSjinjixaS- manana manana jinjixaS- manana wlebis wlebis ganmavlobaSi<br />

manana ganmavlobaSi wlebis ojaxSi, ganmavlobaSi ojaxSi, sazogadoebaSi, ojaxSi, quCa- sazogadoebaSi, quCa- quCavilzevilze<br />

daviwye daviwye wera, vilze wera, moulod- daviwye moulod- wera, iyo moulod- iyo gaeroSi gaeroSi `amerikis iyo `amerikis gaeroSi xmis~ xmis~ `amerikis Si, sufrasTan, Si, sufrasTan, xmis~ Caiweros Si, sufrasTan, Caiweros bunebune- berikaSvili, scenografi _ merab moiswrafiSvili, kostumebis mxatvari _<br />

Caiweros buneneladnelad<br />

aRmovaCine, aRmovaCine, nelad rom aRmovaCine, rom Cveni Cveni akreditebuli rom akreditebuli Cveni akreditebuli Jurnalisti. Jurnalisti. brivi Jurnalisti. brivi dialogebi dialogebi brivi kargi kargi dialogebi qarTuqarTu- elene kargi malazonia, qarTu- qoreografi _ arCil soloRaSvili, musikaluri gamforme-<br />

megobrobis megobrobis ufro megobrobis ufro xangrZlivi premierisaTvis xangrZlivi ufro iyo xangrZlivi momzadebul iyo avtori avtori mravali iyo anotaciaSi mravali avtori sainvkiTxulobT,<br />

sain- mravali liTliT molaparake sain- molaparake rom `akrZaluli<br />

liT adamianebTan molaparake adamianebTan beli adamianebTan _ mariam lolaZe.<br />

nawili nawili ukve ukve amerikul nawili TamaSebi~ amerikul ukve peridaiwera<br />

peri- amerikul teresotereso 90-iani peri- da wlebis da saWirboroto<br />

tereso saWirboroto<br />

dasawyisSi, da saWirboroto<br />

erTad, kibuc erTad, rasac, SamereTSi rasac, eWvi erTad, eWvi ar momxdari mepareba, ar rasac, mepareba, eWvi rolebs ar mepareba, asruleben: dvora mixnasi, bralmdebeli _ nana buTxuzi, asaf<br />

odze,odze, mis emigrantul mis emigrantul odze,cxovre- mis emigrantul cxovrereportaJisa.<br />

reportaJisa. cxovre- mis reportaJisa. mier mis mier litlit- mis aucileblad mier aucileblad lit- ganaxorcielebs,<br />

aucileblad ganaxorcielebs, ganaxorcielebs,<br />

gaupatiurebis masalebze. am gaupatiurebam mTeli israeli SesZra. saxarovi, veqili _ giorgi vardosaniZe, Smuel kuneri, veqili _ Tornike<br />

basabasa da Cvens da Cvens satelefono basa satelefono da Cvens Tu satelefono Tu eraturisaeraturisa Tu xelovnebis Tu eraturisa xelovnebis sxva Tu sxva xelovnebis Tu sponsori Tu sponsori sxva moiZebna, Tu moiZebna, sponsori albaT, albaT, moiZebna, albaT,<br />

epistolarul epistolarul urTierTo- piesis urTierTo- avtori sferoebSi urTierTo- edna sferoebSi mazia momzadebuli ixsenebs, momzadebuli sferoebSi `Teatris gadmomzadebuli<br />

gadufro<br />

direqtorma ufro malec. gad- malec. oded ufro kotl- malec. gogriWiani, sela goroxovi, veqili _ kaxaber kinwuraSvili, gidi bacari,<br />

bazebaze modis, modis, ufro baze ufro erma naklebi modis, mTxova naklebi ki ufro sasamarTlo ki acemebi naklebi acemebi ki process yovelTvis ki ki yovelTvis acemebi davswrebodi gamoir- ki gamoir- yovelTvis da manana piesa gamoir- manana damewera. jinjixaSvili,<br />

avtoris manana veqili jinjixaSvili, – giorgi maxaraZe.<br />

saqarTvelos saqarTvelos studentobisa<br />

saqarTvelos survili studentobisa iyo studentobisa<br />

damewera Ceoda Ceoda siRrmiT, Cveulebriv siRrmiT, mravali Ceoda mravali biWebze, siRrmiT, planplan- romlebic mravali rogorc rogorc qmedebaTa plan- mwerali mwerali rogorc sazRvrebs<br />

jemal jemal qiria mwerali qiria <strong>marti</strong>s jemal dasawyisSi qiria iuristebma moawyves speqtaklSi wamoWrili proble-<br />

da megobrobis da megobrobis im da wlebze, sinjavdnen im megobrobis wlebze, roca roca da im mere iT, wlebze, rac iT, eqstazSi roca rac sxvadasxva sxvadasxva angariSmiucemlad iT, rac rakursSi rakursSi sxvadasxva ambobs kveTen rakursSi ambobs masze, sazRvars. masze, kargi ambobs kargi ebraeli masze, ebraeli da kargi mis da sajaro ebraeli ganxilva, da rac kidev erTxel laparakobs nawarmoebSi wamoW-<br />

yoveldRe, yoveldRe, an TiTqmis an yoveldRe, TiTqmis yovelyovel- an TiTqmis aCvenebda aCvenebda yovel- im procesebs im aCvenebda procesebs ameri- im ameri- procesebs kargi kargi qarTvelia. ameri- qarTvelia. kargi igi qarTul igi qarTvelia. qarTul igi qarTul<br />

edna mazias es piesa erTob aqtualuri gamodga, igi gasuli saukunis rili problemis aqtualobaze.<br />

dRedRe vxvdebodiT vxvdebodiT dRe erTmaneTs. vxvdebodiT erTmaneTs. kis erTmaneTs. kis kulturul kulturul kis cxovrebaSi kulturul cxovrebaSi saqmes cxovrebaSi saqmes akeTebs. akeTebs. profesionali<br />

saqmes profesionali<br />

akeTebs. profesionali<br />

mas Semdeg mas Semdeg bevrma bevrma mas welma Semdeg welma ganbevrma<br />

ganrom<br />

welma mimdinareobda. rom mimdinareobda. gan- rom igi mimdinareobda. swored igi swored filologia. igi filologia. swored misi filologia. misi pedagogipedagogi- misi pedagogivlo,vlo,<br />

rTulma rTulma da vlo,winaaRmde- da rTulma winaaRmde- da am winaaRmde-<br />

sivrceSi am sivrceSi qmnida am qmnida sivrceSi Semoqmedi Semoqmedi qmnida uri Semoqmedi uri saqmianoba, saqmianoba, uri samwuxarod, saqmianoba, samwuxarod, samwuxarod,<br />

gobebiTgobebiT aRsavse aRsavse gobebiT mTelma mTelma aRsavse epoepoqarTvelebis mTelma qarTvelebis epo- qarTvelebis portretebs portretebs ufro portretebs ufro metad metad sxvaTa ufro sxvaTa arCevan- metad arCevan- sxvaTa arCevanqam.<br />

saukune qam. saukune Seicvala, qam. Seicvala, saukune rogorc rogorc Seicvala, da ufro da rogorc ufro TvalsaCinos TvalsaCinos da ufro levinebis xdida TvalsaCinos xdida zea damokidebuli, zea xdida damokidebuli, zea vidre damokidebuli, vidre mis mis Taobaze<br />

vidre mis<br />

pirdapiri pirdapiri ise pirdapiri ise gadataniTi gadataniTi ise CvenTvis gadataniTi CvenTvis maTs maTs CvenTvis warmatebebs. warmatebebs. maTs aqtivobaze. warmatebebs. aqtivobaze. sakmaod aqtivobaze. sakmaod moSoremoSore- sakmaod moSore-<br />

mniSvnelobiT. mananam mniSvnelobiT. mananam 9 marts ufro ufro ebraul mananam vfiqrob, vfiqrob, ufro manana saxlSi manana jinjixaSvilis<br />

vfiqrob, gaimarTa jinjixaSvilis manana RonisZieba, jinjixaSvilis<br />

biTbiT Cevngan Cevngan man romelic biT SeZlo man SeZlo Cevngan Tavisi ori Tavisi man SeZlo nawilisgan Tavisi Sedgeboda. pirvel nawilSi wamyvanma naTan<br />

mSvidi, mSvidi, Tumca Tumca mSvidi, ukve baazovma ukve afori- Tumca afori- Sekrebil programebi ukve programebi afori- sazogadoebas gamorCeul programebi gamorCeul xibls, meir xibls, gamorCeul qarTuli levinis qarTuli xibls, samyaro Semoqmedeba, samyaro qarTuli Seeqmna. Seeqmna. axla samyaro misi axla novelebi Seeqmna. axla gaacno. onis meir onis 114 levini 114 wlis onis wlis saqarTvelos beiT 114 beiT qneseTi wlis qneseTi mTavari beiT qneseTi rabiaqebuliaqebuli<br />

saqarTvelo saqarTvelo aqebulinis, datova, ariel saqarTvelo datova, levinis individualur datova, Zmaa. xelweras misi individualur xelweras novelebi ani- ani- xelweras rusulenovan bavSvobis rusulenovan ani-da<br />

radioSi rusulenovan axalgazrdobis radioSi gaaCigaaCi- radioSi mogonebebisgan gaaCi- Sedgeboda. igi mogviTxrobda ambebze,<br />

romelic romelic jer jer kidev romelic romlebmac kidev sabWoTa sabWoTa jer kidev Webda mweralze, Webda sabWoTa amerikis amerikis misi Webda xmis msoflmxedvelobis xmis qarTul amerikis qarTul xmis na qarTuli na qarTul qarTuli niSa. Camoyalibebaze na niSa. aq qarTuli mihyavs aq mihyavs niSa. didi aq mihyavs gavlena iqonies. mTeli misi monaTxrobi iumoris<br />

kavSiris kavSiris sivrceSi sivrceSi kavSiris imyofeboda. sakmarisi imyofeboda.<br />

sivrceSi doziT gadacemebs.<br />

imyofeboda. gadacemebs. aris Sezavebuli. gadacemebs. rac, qarTuli dameTanxmebiT, qarTuli gadacemebi, gadacemebi, qarTuli mwerlis rasac gadacemebi, rasac Semoqmedebas rasac<br />

igi Cvenze igi Cvenze utyuarad utyuarad igi Cvenze grZnobda, grZnobda, utyuarad saqarTvelos grZnobda, saqarTvelos saqarTvelos saxelmwisaxelmwi- usasyidlod saxelmwi- usasyidlod akeTebs. rCeuli usasyidlod akeTebs. akeTebs. rCeuli met mimzidvelobas rCeuli leqsebi<br />

sZens. RonisZiebis leqsebi meore<br />

nawilSi meir levinis mamas, cnobil Jurnalists _ grigori levins megobrebi ixsenebdnen. erT-erTma gamomsvlelma, ro-<br />

ukeTesad ukeTesad xedavda xedavda ukeTesad im safrTxes, im safrTxes, xedavda foebrivma im safrTxes, foebrivma damoukideblobam<br />

foebrivma damoukideblobam damoukideblobam<br />

aqac aqac gulRia gulRia maspinZeli aqac maspinZeli gulRia da da maspinZeli da<br />

Cven Cven rom jiutad rom jiutad Cven ar<br />

melicvusworeb-<br />

grigori<br />

rom ar vusworeb-<br />

jiutad Zalze<br />

levinis<br />

ar vusworeb- Zalze saamayo saamayo realoba<br />

kolega<br />

Zalze realoba saamayo moita-<br />

iyo da<br />

moita- realoba sxvaTa<br />

masTan<br />

sxvaTa moita- gulSematkivari<br />

erTad wlebis<br />

gulSematkivari sxvaTa gulSematkivari amer-<br />

ganmavlobaSi gazeTSi `Вечерний Тбилиси~ muSaobda, Jurnalisameramer-<br />

israelSi israelSi gamoica gamoica<br />

diT Tvals. diT Tvals. ar gveSinoda, ar diTtis gveSinoda, Tvals. Sesaxeb radar<br />

rad- gveSinoda, bevri na. amerikis na. saintereso amerikis rad- universitetebis<br />

na. universitetebis<br />

amerikis da saxasiaTo universitetebis<br />

ikaSicikaSic ambavi aseve aseve agrZelebs gaixsena. agrZelebs ikaSiccxovre- aseve misi cxovre- agrZelebs TqmiT, cxovre- griSa arasodes svamda alkoholur<br />

israelSi<br />

sasmels,<br />

gamoica<br />

Zalian<br />

gan horizontze io seb krixelis io seb krixelis rCeurCeugan horizontze gan saqarTvelos uyvarda horizontze saqarTvelos ojaxi (kolumbiis, saqarTvelos (kolumbiis, da Tavmdabali indianas...) (kolumbiis, indianas...) adamiani stu- indianas...) stubas.<br />

iyo. misi bas. saxlis misi stu- igi saxlis gazeTSi kari bas. kari mudam misi mudam saxlis wamyvan Riaa Riaa kari Zalas mudam warmoadgenda Riaa<br />

da gamouval io seb krixelis situaciaSi rCeu- yovelTvis<br />

damoukidebloba damoukidebloba Canda. mzad Canda. ase iyo ase iyo dasaxmareblad. dentebs Canda. dentebs ase (da iyo ara (da dentebs ara marto qalaqSi marto (da maT) bevri ara maT) stumrebisaTvis, marto stumrebisaTvis, kontaqti maT) stumrebisaTvis, hqonda mudam mudam mzad da mzad gazeTSi mudam informaciis mzad<br />

mTavari li mimwodebeli li leqsebis leqsebis li krebuli iyo. leqsebis krebuli grigori krebuli<br />

cxra cxra aprilis aprilis wina cxra levinze wina dReebSi. aprilis dReebSi. misi wina SesaZlebloba megobris SesaZlebloba dReebSi. Svilma aqvT SesaZlebloba aqvT ucxo da ucxo enad misma enad aqvT aris Zalian ucxo aris daxmarebisTvis.<br />

enad daxmarebisTvis.<br />

axlo aris megobarmac daxmarebisTvis. isaubres. samwuxarod, misma meuRlem `saqarTvelos RonisZiebaze israelidan<br />

`saqarTvelos israelidan mosvla israelidan<br />

manana manana rekavda, rekavda, swuxda, manana janmrTelobis swuxda, rekavda, hqonda hqonda swuxda, qarTuli qarTuli mdgomareobis hqonda airCion. airCion. qarTuli manana manana gamo airCion. maT ver maT SesZlo.<br />

manana TiTqmis TiTqmis maT 18 welia, 18 TiTqmis welia, rac 18 rac welia, rac<br />

didi didi saSiSroebis saSiSroebis didi molodini. saSiSroebis molodini. aswavlis. molodini. aswavlis. bevri bevri aswavlis. maTgani maTgani imyo- bevri imyomaTgani<br />

manana manana jinjixaSvili imyojinjixaSvili<br />

manana wavida<br />

siyvaruliT~.<br />

jinjixaSvili wavida wavida<br />

siyvaruliT~. siyvaruliT~. krebulSi krebulSi krebulSi<br />

nino SavaZe<br />

maxsovs maxsovs misi misi fraza: maxsovs fraza: `oRondac misi `oRondac fraza: feboda `oRondac feboda kidec kidec saqarTveloSi.<br />

feboda saqarTveloSi.<br />

kidec saqarTveloSi.<br />

quTaisidan, quTaisidan, magram quTaisidan, magram erTi erTi dRi- magram dRi- erTi dRi-<br />

Sesulia Sesulia 75 wlis 75 Sesulia wlis ioseb ioseb 75 wlis ioseb<br />

axla axla gadarCeT,~ gadarCeT,~ rac axla maSin rac gadarCeT,~ maSin gazgazrac TiToeulma, maSin TiToeulma, gaz- bunebrivia, TiToeulma, bunebrivia, aq bunebrivia, aq Tac Tac ar daSorebia ar aq daSorebia Tac qarTul ar daSorebia qarTul qarTul<br />

krixelis krixelis mier mier krixelis Seqmnili Seqmnili mier Seqmnili<br />

viadebuliviadebuli meCvena. meCvena. viadebuli misionerebi meCvena. Tavisi Tavisi qarTuli qarTuli aSdodSi<br />

Tavisi enis enis maswav- qarTuli maswavsityvas,<br />

enis sityvas, maswav- qarTvel qarTvel sityvas, megobrebs, megobrebs, qarTvel didi megobrebs, britaneTi<br />

amerikis amerikis SeerTebul<br />

amerikis SeerTebul leblis SeerTebul leblis sulis sulis nawili leblis nawili gamoi- sulis gamoi- nawili qarTul qarTul gamoi- mwerlobas mwerlobas qarTul da xelov-<br />

leqsebi.<br />

da mwerlobas xelov- da xelov-<br />

leqsebi. es krebuli es leqsebi. krebuli iwyees<br />

iwye- krebuli iwye-<br />

StatebSi StatebSi wasvlisas wasvlisas StatebSi israelSi mananas mananas wasvlisas yola, saerTaSoriso yola, misi mananas TvaliT misi TvaliT yola, Sexeda qristianuli<br />

misi Sexeda Cvens TvaliT Cvens nebas, Sexeda nebas, qveyanas, Cvens qveyanas, nebas, sadac sadac qveyanas, daidai- sadac daiba<br />

leqsiT ba leqsiT `sadRegrZelo.~<br />

ba leqsiT `sadRegrZelo.~<br />

guli guli wydeboda, wydeboda, rom guli organizaciebis rom aq wydeboda, toveb- aq tovebrom<br />

qveyanas, aq qveyanas, 1<strong>20</strong> toveb- me filiali vici, me vici, ra qveyanas, rudunebiT<br />

ra moqmedebs,<br />

rudunebiT<br />

me vici, ra bada, rudunebiT bada, gaizarda, gaizarda, bada, Camoyalibda israelis Camoyalibda<br />

gaizarda, Camoyalibda winaaRmdeg<br />

wigni wigni gamoica gamoica `amuTa wigni `amuTa efSar gamoica efSar `amuTa efSar<br />

da sayvarel da sayvarel saqmes, da saqmes, isini sayvarel Tumca Tumca misionerul arc saqmes, arc ekideba Tumca ekideba moRvaweobas igi arc igi am ekideba mniSvnelovan<br />

am mniSvnelovan ewevian. igi am rogorc _ mniSvnelovan rogorc pirovneba, pirovneba, rogorc romelTromelT- pirovneba, romelT-<br />

iq uZebnia iq uZebnia axali iq axali uZebnia profesia. profesia. axali saqmes, profesia. saqmes, ra did ra saqmes, did pasuxismgepasuxismge- ra did anacpasuxismgeanac uamravi uamravi kargi anac kargi mogoneba uamravi mogoneba da<br />

axereT~-<strong>20</strong>00<br />

kargi da mogoneba da<br />

axereT~-<strong>20</strong>00 daxmarebiT.<br />

axereT~-<strong>20</strong>00 daxmarebiT. daxmarebiT.<br />

aSdodSi CavatareT masobrivi saprotes- 8 marts londonSi palestinis sainformacio saagentoebma gaavrceles cnoba imis Taobaze, rac didi<br />

samagierod samagierod Tavisi samagierod Tavisi cnobierecnobiere- Tavisi blobasTan,cnobiereblobasTan, rTul blobasTan, rTul SromasTan SromasTan rTul tkivilic SromasTan tkivilic akavSirebs akavSirebs tkivilic da rom- da akavSirebs rom- da rom-<br />

wignis wignis winasityvaobis<br />

wignis winasityvaobis<br />

to demonstracia misionerTa moqmedebis britaneTis sagareo saqmeTa ministrma uiliam heigma ganacxada:<br />

biT erTi biT erTi wuTiTac wuTiTac biT ar erTi daSore- ar wuTiTac daSorearis<br />

ar aris daSore- dakavSirebuli aris es dakavSirebuli yove- es yovelis<br />

didi lis es yove- didi qomagicaa. qomagicaa. lis didi qomagicaa.<br />

sawinaaRmdegod. es imitom, rom adgilo- _ viTvaliswinebT ra humanitarul daxmarebas, romelsac palestineli avtoria avtoria xalxis mira mira wiwuaSvili.<br />

avtoria pativsacemad wiwuaSvili. mira veweviT, wiwuaSvili.<br />

brivi xelisufleba araviTar yuradRebas isic gadavwyviteT, rom avamaRloT palestinis delegaciis statusi did wigns wigns britaneTSi. win uZRvis win uZRvis wigns avtowin<br />

avto- uZRvis avto-<br />

ar aqcevs imas, Tu rogor naTlaven qris- adre palestinis delegaciis statusi diplomatiur misiamde aamaRla ris Sesavali ris irlandiam, Sesavali werili. ris espaneTma, werili. Sesavali safrangeTma, werili.<br />

meuRle<br />

gazeT<br />

meuRle nana nana xubelaSvili, meuRle xubelaSvili, nana xubelaSvili, Svilebi: Svilebi: Wiko, Wiko, Svilebi: Wiko,<br />

gazeT `menoras~<br />

tianebad gazeT aSdodis `menoras~ mosaxleobas _ ganucxa- portugaliam, aseve norvegiam, romelic ar aris evrokavSiris wevri qveyana. did britaneTSi oficialuri<br />

da `izruss~ rabinma Tamuna Tamuna Salom fiCxaZeebi, dov Tamuna lifSicma. sidedri fiCxaZeebi, sidedri eTer vizitiT eTer sidedri mixelaSvili,<br />

imyofeboda mixelaSvili, eTer palestinis mixelaSvili, avtonomiis meTauri abu mazeni. vizitisas igi Sexvda premier-ministr<br />

redaqcia redaqcia redaqcia<br />

me saqarTvelos<br />

_ organizacia ia, `iad maia me saqarTvelos me saqarTvelos<br />

ia, leaxim~-is maia xubelaSvilebi, ia, meTaurma, maia xubelaSvilebi, emzar emzar devid eligulaSvili,<br />

kamerons, eligulaSvili,<br />

emzar sagareo eligulaSvili,<br />

saqmeTa ministrs uiliam heigs.<br />

TanagrZnobas<br />

romelmac TanagrZnobas misionerebTan brZola merab<br />

sadRegrZelo<br />

merab kobaxiZe daisaxa kobaxiZe merab iuwyebian iuwyebian kobaxiZe iuwyebian<br />

sadRegrZelo sadRegrZelo<br />

ucxadebs ucxadebs aSdodis miznad. ucxadebs aSdodis aSdodis daTo daTo fiCxaZis<br />

daTo fiCxaZis<br />

davlio davlio minda, minda, davlio minda,<br />

Salom dov lifSici ambobs, rom aS- simon da nataSa krixelebi,<br />

municipalitetis<br />

municipalitetis gardacvalebas.<br />

gardacvalebas.<br />

mitom mitom ki ara, ki ara, lili mitom ki ara, da ilia, rita<br />

dodSi SemaSfoTebeli mdgomareobaa,<br />

movafrqvio movafrqvio movafrqvio<br />

wevrs wevrs moSe qalaqSi, moSe wevrs romelSic moSe bevri sabWoeli repa- da oTar iosebaSvilebi, rusiko parlagaSvili<br />

yalbi yalbi dideba, dideba, yalbi dideba,<br />

boTeraSvils trianti cxovrobs, IS-jer gaizarda mis-<br />

boTeraSvils boTeraSvils<br />

ionerTa raodenoba.<br />

niu-iorkidan gamoxataven me saqarTvelos<br />

me saqarTvelos Rrma me saqarTvelos mwuxarebas<br />

robert, robert, Tengiz, Tengiz, robert, lera lera mixelaSvilebi, Tengiz, mixelaSvilebi, lera mixelaSvilebi, fima fima fima<br />

_ dasawyisSi aTi kaci iyo, hqondaT didi<br />

sadREegrZelos<br />

dedis<br />

sadREegrZelos sadREegrZelos<br />

dedis dediskacobaSvili,<br />

kacobaSvili, ciala, kacobaSvili, ciala, guram guram baTiaSvilebi ciala, baTiaSvilebi guram iuwyebian baTiaSvilebi iuwyebian iuwyebian<br />

fuli, romelsac aSS-dan Rebulobdnen,<br />

vsvam vsvam im SegrZnebiT,<br />

im SegrZnebiT, vsvam im SegrZnebiT,<br />

gardacvalebis<br />

gardacvalebis<br />

daTo daTo fiCxaZis soso managaZis (manaSerovis)<br />

mxardaWeras _ socialurad sust repatrifiCxaZis<br />

daTo fiCxaZis<br />

rom rom saqarTvelos<br />

gardacvalebas saqarTvelos rom saqarTvelos<br />

antebSi eZeben da hpoveben adamianebs, gardacvalebas rom- gardacvalebas da TanaugrZniben<br />

da TanaugrZniben da TanaugrZniben<br />

gamo gamo gamo<br />

gardacvalebis gamo.<br />

lebic rjuls icvlian.<br />

gansvenebulis gansvenebulis ojaxs, ojaxs, ojaxs,<br />

gamarjveba gamarjveba gamarjveba<br />

naRdad naRdad Wirdeba. Wirdeba. naRdad Wirdeba.<br />

mier. mier.<br />

redaqtori<br />

redaqtori<br />

guram guram baTiaSvili<br />

guram baTiaSvili<br />

ISSN 1987-8982 UAC 070<br />

411.16<br />

m-557

Hooray! Your file is uploaded and ready to be published.

Saved successfully!

Ooh no, something went wrong!