20.11.2012 Views

zurab daviTaSvili „joinTi“-Tbilisis axali xelmZRvaneli

zurab daviTaSvili „joinTi“-Tbilisis axali xelmZRvaneli

zurab daviTaSvili „joinTi“-Tbilisis axali xelmZRvaneli

SHOW MORE
SHOW LESS

Create successful ePaper yourself

Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.

gamodis 1993 wlis martidan<br />

2000 wlis martidan gamodis TveSi orjer<br />

gazeTis eleqtronuli versia internetSi:<br />

WWW.opentext.ge/menora<br />

ebrauli gazeTi<br />

saqarTveloSi<br />

MENORA<br />

JEWISH NEWSPAPER<br />

IN GEORGIA<br />

daniSvna<br />

<strong>zurab</strong> <strong>daviTaSvili</strong><br />

„joinTi“-<strong>Tbilisis</strong><br />

<strong>axali</strong> <strong>xelmZRvaneli</strong><br />

aSS ebraelTa gamavrcelebel-saqvelmoqmedo<br />

organizacia „joinTis“ <strong>Tbilisis</strong><br />

ofiss <strong>axali</strong> <strong>xelmZRvaneli</strong> hyavs. amas winaT<br />

„joinTis“ saqarTveloSi warmomadgenlis<br />

moadgiled – <strong>Tbilisis</strong> ofisis xelmZRvanelad<br />

dainiSna <strong>zurab</strong> <strong>daviTaSvili</strong>.<br />

<strong>zurab</strong> <strong>daviTaSvili</strong> daibada q. TbilisSi,<br />

aqve daamTavra saSualo skola, ris Semdegac<br />

gadasaxlda israelSi. msaxurobda israelis<br />

armiaSi, Semdeg ki swavla ganagrZo universitetSi.<br />

damTavrebuli aqvs menejmentisa da ekonomikis fakulteti, profesiiT<br />

inJiner-ekonomisti gaxlavT.<br />

2003 wlidan cxovrobs TbilisSi, hyavs meuRle eqimi – dermatologi, mecnierebaTa<br />

kandidati da mcirewlovani bavSvi. muSaobda ramdenime komerciul struqturaSi,<br />

kerZo biznesSi, supermarketebis sferoSi.<br />

2007 wels muSaoba daiwyo „joinTSi“ strategiuli ganviTarebis menejeris<br />

Tanamdebobaze, sul axlaxans ki dainiSna „joinTis“ <strong>Tbilisis</strong> ofisis xelmZRvanelad.<br />

b-ni <strong>zurab</strong> <strong>daviTaSvili</strong>:<br />

– me sul raRac erTi kviris win daviniSne am Tanamdebobaze, Tumca, mTavari<br />

gegma ukve naTelia – mdgomareoba SevumsubuqoT im adamianebs, visac vexmarebiT,<br />

davxvewoT Cveni programebi. gpirdebiT, rom mTlianad davixarjebiT amisaTvis.<br />

is proeqtebi, romlebic dRemde moqmedebs gagrZeldeba, Tumca, mogexsenebaT,<br />

rom esa Tu is proeqti droTa ganmavlobaSi wuravs Tavis resurss da mas sWirdeba<br />

ganaxleba. amitom SevimuSavebT axal proeqtebsac.<br />

samwuxarod, ufro konkretul da dawvrilebiT informacias jerjerobiT<br />

ver mogawvdiT, radganac Tavad jer garkvevis da Seswavlis procesSi gaxlavarT,<br />

magram garwmunebT, rom „joinTi“ gaakeTebs yvelafers, rasac akeTebda adre da<br />

ufro mets.<br />

kviras, 1 noembers<br />

<strong>Tbilisis</strong> aSqenaz ebraelTa beiT qneseTSi gaimarTeba<br />

saqarTvelos ebraelTa msoflio kongresis pirveli<br />

prezidentis<br />

moSe (miSiko) mirilaSvilis<br />

xsovnis saRamo<br />

dasawyisi 16 saaTze.<br />

saqarTvelos ebraelTa<br />

msoflio kongresis<br />

TanaTavmjdomare, kongresis<br />

saqarTvelos warmomadgenloba<br />

sam rames daakvirdi da codvas ar Caiden: rogor gaCndi, sad midixar da vis Caabareb angariSs. saidan<br />

moxvedi? _ myrali wveTisgan. saiT midixar? _ mtvris, matlis da WiaTa saufloSi. vis Caabareb angariSs? _<br />

didze did xelmwifes wmidaTa-wmida meufes. kurTxeulia igi.<br />

“firke avoT” 3,1<br />

oqtomberi<br />

(xeSvani)<br />

15-31<br />

#20 (305)<br />

(5770 weli)<br />

2009 weli<br />

fasi 50 TeTri<br />

Sexvedra meriaSi<br />

saqarTvelos mweralTa kavSiri da qalaq <strong>Tbilisis</strong> meria erToblivad amzadeben<br />

seriozul proeqts „winaparTa nakvalevze”. proeqtis mTavari arsi mdgomareobs<br />

imaSi, rom „qarTuli poeziis dRe _ rusTavelis dRe” Catardes ierusalimSi, SoTa<br />

rusTavelis saflavTan. faqtiurad es iqneba qarTuli poeziis warmomadgenelTa<br />

Tayvaniscema Tavisi sulieri winaprisadmi – qarTuli SemoqmedebiTi azrovnebis<br />

geniis _ SoTa rusTavelisadmi.<br />

q. <strong>Tbilisis</strong> meriis kulturis, socialuri dacvisa da sportis ganyofilebis<br />

<strong>xelmZRvaneli</strong> mamuka qacarava am sakiTxTan dakavSirebiT 8 oqtombers Sexvda da<br />

esaubra israelidan Camosul stumrebs: ierusalimis ben cvis sax. institutis<br />

direqtors, profesor iom tov asiss, arielis sauniversiteto centris profesors,<br />

poetsa da prozaikoss orcion barTanas da profesor ruben enoxs.<br />

Sexvedris mTavari Tema gaxldaT proeqt „winaparTa nakvalevis” ganxorcielebis<br />

mTavari gzebi, misi savaraudo mniSvneloba saqarTvelo-israelis literaturul<br />

urTierTobaTa ganviTarebis saqmeSi.<br />

saqarTvelos profesiuli ganaTlebis kavSiris<br />

Tavmjdomare b-ni denis <strong>daviTaSvili</strong> saxelobo<br />

ganaTlebisa da momzadebis erovnuli sabWos wevri<br />

saqarTvelos profesiuli ganaTlebis<br />

kavSiri da proeqti „profesiuli<br />

momzadeba-dasaqmebisaTvis” 2006 wlis<br />

29 seqtembridan funqcionirebs: misi<br />

Tavmjdomare b-ni denis <strong>daviTaSvili</strong><br />

gaxlavT. saqarTvelos profesiuli<br />

ganaTlebis kavSirisa da aSS ebraelTa<br />

gamavrcelebeli komitetis – „joinTis”<br />

erToblivi proeqti „profesiuli<br />

momzadeba-dasaqmebisaTvis” ukve 3-4<br />

welia warmatebulad xorcieldeba. am<br />

proeqtis farglebSi ewyoba axalgazrdebis<br />

momzadeba sxvadasxva profesiaSi.<br />

profesiuli ganaTlebisa da profesiuli ganviTarebis sferoSi saxelmwifo<br />

dawesebulebebis, damsaqmeblebis, profesiuli kavSirebisa da arasamTavrobo<br />

seqtoris, profesiuli swavlebis centris koordinirebul moqmedebaTa uzrunvelyofis<br />

mizniT, saqarTvelos mTavrobis gankargulebiT 2009 wlis 18 seqtembers<br />

Seiqmna saxelobo ganaTlebisa da momzadebis erovnuli profesiuli sabWo. am<br />

sabWos Tavmjdomare gaxlavT saqarTvelos premier-ministri b-ni nika gilauri,<br />

sabWos SemadgenlobaSi ki Seyvanilia saqarTvelos profesiuli ganaTlebis kav-<br />

Sirisa da proeqt – „profesiuli momzadeba-dasaqmebisaTvis” <strong>xelmZRvaneli</strong> b-ni<br />

denis <strong>daviTaSvili</strong>.<br />

sabWos SemadgenlobaSi agreTve arian: saqarTvelos ganaTlebisa da mecnierebis,<br />

ekonomikuri ganviTarebis, soflis meurneobis, finansTa, regionaluri ganvi-<br />

Tarebisa da infrastruqturis, sasjelaRsrulebis probaciisa da iuridiul daxmarebis<br />

sakiTxTa, Sromis, janmrTelobisa da socialuri dacvis, aseve kulturis,<br />

ZeglTa dacvis da sportis ministrebis moadgileebi, savaWro-samrewvelo palatis,<br />

damsaqmebelTa da zrdasrulTa ganaTlebis asociaciebis xelmZRvanelebi,<br />

eqspertebi da zogierTi profesiuli swavlebis centris direqtorebi. agreTve,<br />

saqarTvelos parlamentis, ganaTlebis, mecnierebisa da kulturis komitetis<br />

pirveli moadgile.<br />

b-ni denis <strong>daviTaSvili</strong>:<br />

_ „joinTis” daxmarebiT, 3 wlis ganmavlobaSi 200-mde kursdamTavrebuli<br />

daeufla sxvadasxva profesias, dasaqmda Sesabamis adgilebSi.<br />

imeds gamovTqvam, rom „joinTis” xelmZRvanelebi, rogorc wina wlebSi, aseve<br />

2010 welsac gaagrZeleben CvenTan TanamSromlobas da amiT xels Seuwyoben saqarTveloSi<br />

mcxovrebi mosaxleobis kvalifikaciis amaRlebas sxvadasxva xelobaSi,<br />

Semdgomi dasaqmebis pirobiT.


2<br />

– batono jemal, ukve ramdenime<br />

welia israelSi cxovrobT<br />

da moRvaweobT. iqneb,<br />

gviamboT, konkretulad ras<br />

saqmianobT, ra misiiT imyofebiT<br />

istoriul samSobloSi?<br />

– diax, ukve oTxi welia<br />

israelSi vimyofebi – am xnis<br />

ganmavlobaSi diplomatiur<br />

saqmianobas veweodi Tel-avivis<br />

saqarTvelos saelCoSi. es wlebi<br />

CemTvis Zalian saintereso<br />

gamodga.me manamdec araerTxel<br />

vyofilvar israelSi da<br />

vfiqrobdi, rom metnaklebad<br />

sruli warmodgena mqonda am<br />

qveyanaze. magram, mogexsenebaT,<br />

erTia turistis mier danaxuli<br />

qveyana da meore – xangrZlivi<br />

drois manZilze iq yofna da<br />

uSualo monawileoba mis yoveldRiur<br />

cxovrebaSi. gavlilma<br />

periodma sul sxva aspeqtebiT<br />

warmomiCina es qveyana, garkveuli<br />

koreqtivebi Seitana Cems<br />

adrindel warmodgenebSi. israeli<br />

uaRresad mravalniSnadi,<br />

mravalwaxnagovani qveyanaa. am<br />

polifoniurobas albaT misi<br />

mosaxleobis siWrelec ganapirobebs.<br />

saerTod, aseTi mravalsaxeoba<br />

Tavidanve daebeda am<br />

miwas da sul Tan sdevda Tavisi<br />

istoriis grZel maraTonebze.<br />

vis ar gauvlia aq, aTaswleulebis<br />

manZilze xelidan xelSi gadadioda<br />

ierusalimi – kacobriuli<br />

kulturis akvani, msoflios<br />

sulieri dedaqalaqi. erTmaneTs<br />

cvlidnen berZnebi da romaelebi,<br />

sparselebi da sarkinozebi,<br />

jvarosnebi, mamluqebi, Turqebi<br />

da britanelebi... aqeT iltvodnen<br />

saqarTvelos mefeebi da<br />

didebulebi, aq aSenebdnen kulturis<br />

kerebs da mravalmxriv<br />

moRvaweobas eweodnen. sxvadasxva<br />

rwmenis aRmsareblebs aq<br />

hqondaT dagulebuli TavianTi<br />

wili adgili, TavianTi samoqmedo<br />

da samoRvaweo niSa. ierusalimi<br />

sami msoflio religiis<br />

akvania da samives aq aqvs Tavisi<br />

mTavari siwmindeebi: muslimebs<br />

muhamedis amaRlebis adgili,<br />

qristianebs golgoTa da macxovris<br />

saflavi, ebraelebs e.w.<br />

„even STia” – miTiuri qvakuTxedi,<br />

romelsac, maTi rwmeniT,<br />

efuZneba mTeli xiluli da uxilavi<br />

samyaro... es siWrele da<br />

mravalmxrioba arc israelis<br />

saxelmwifoebriobis aRdgenis<br />

Semdeg (1948 w.) Senelebula:<br />

bibliuri winaswarmetyvelis<br />

sityvebisa ar iyos („gamogiyvanT<br />

xalxebidan, gamogkrebT yvela<br />

qveynidan da mogiyvanT Tqvens<br />

miwaze” – ezikieli), qveynierebis<br />

oTxiv kuTxidan daiZra<br />

ebraeloba da msoflios asamde<br />

saxelmwifos warmomadgenlebma<br />

moiyara erTad Tavi. yvelam Tan<br />

moitana Tavisi qveynis aTaswlovani<br />

tradiciebi, kultura, qcevisa<br />

da yofis Taviseburebebi.<br />

TiTqos es patara saxelmwifo<br />

aRmoCnda erTi uzarmazari qvabi,<br />

sadac yvelaferi es ixarSeba.<br />

iqmneba raRac uCveulo simbiozi,<br />

rac, albaT, aTwleulebis<br />

Semdeg erT did, TviTmyofad<br />

kulturad Sejerdeba. jer ki<br />

mxolod duRilis procesia.<br />

– ra mimarTebaSia am „duRilis<br />

procesTan” qarTveli<br />

ebraeloba?<br />

– am procesSi sxvebTan erTad<br />

monawileoben Cveni yofili<br />

Tanamemamuleebic – qarTveli<br />

ebraelebi. magram miuxedavad<br />

didi warmatebisa, rac Cvenma<br />

menora<br />

yofilma Tanamemamuleebma<br />

moipoves qveynis politikuri<br />

da sazogadoebrivi cxovrebis<br />

yvela ubanSi, gasagebi mizezebis<br />

gamo (isini israelis mosaxleobis<br />

daaxloebiT erT procents<br />

Tu Seadgenen), maTi xvedriTi<br />

wona, saerTo fonze, mainc ramdenadme<br />

mokrZalebulia. unda<br />

mogaxsenoT, rom qveynis saer-<br />

To mosaxleobisa ar iyos, arc<br />

qarTveli ebraelebi gamoirCevian<br />

erTniSnadobiTa da erTferovnebiT.<br />

aq arian sxvadasxva<br />

mrwamsisa da mimarTulebis,<br />

sxvadasxva mentalobis adamianebi,<br />

magram yvelas aerTianebs<br />

erTi saerTo, zedrouli da universaluri<br />

Rirebuleba – Tora,<br />

anu biblia, romlis avtoriteti<br />

uryevi da Seuvali aRmoCnda<br />

mTeli aTaswleulebis man-<br />

Zilze da kidev erTi: Znelad<br />

Tu moiZebneba qarTveli ebraeli,<br />

romelic raRac niSniT<br />

gulgrili da indiferentuli<br />

iyos saqarTvelos mimarT. es<br />

gamJRavnda Tundac germaniis<br />

kancleris angela merkelis<br />

israelSi oficialuri vizitis<br />

dros, rodesac Cvenma yofilma<br />

Tanamemamuleebma oficialuri<br />

TxovniT mimarTes maRali rangis<br />

stumars – mxari daeWira saqarTvelosTvis<br />

Crdiloatlantikur<br />

blokSi (nato) gawevrianebis<br />

saqmeSi („Cven saqarTvelo Cvens<br />

meore samSoblod migvaCnia da<br />

gulgrili ver viqnebiT misi bediRblis<br />

mimarT” – aRniSnuli iyo<br />

werilis preambulaSi...).<br />

diax, aq arian sxvadasxva<br />

cenzisa Tu asakis, sxvadasxva<br />

socialuri frTis warmomadgenlebi,<br />

gansxvavebuli<br />

TvalTaxedviT da fsiqologiuri<br />

wyobiT. bevrma maTganma kargad<br />

auRo alRo axal viTarebas<br />

da male israelis sazogadoebis<br />

integralur nawilad iqca.<br />

maTi warmatebebic TvalsaCinoa.<br />

magram aqa-iq gvxvdebian iseTebic,<br />

romlebic bolomde ver<br />

SeeTvisen axal yofas da,<br />

garkveuli TvalsazrisiT,<br />

inteleqtualur periferiaSi<br />

aRmoCndnen. es aris egreT wodebuli<br />

„udabnos Taoba”. Seiqmna<br />

erTgvari disbalansi: garegnulad<br />

maT TiTqos fexi auwyes<br />

qveynis sadReiso ritms, magram<br />

TavianTi fsiqikiT, Sinagani<br />

wyobiT mainc gasuli saukunis<br />

samocdaaTian wlebSi darCnen.<br />

es erTob saintereso fenomenia.<br />

is, rac Cveni Tbilisuri,<br />

quTaisuri Tu saqarTvelos sxva<br />

kuTxeebis yofidan amovarda da<br />

CvenTvis monatrebisa da nostalgiis<br />

sagnad iqca, aq TiTqmis<br />

SeumRvrevlad, adrindeli uSualobiT<br />

aris SemorCenili. amis<br />

erT-erTi indikatoria israelis<br />

qarTulenovani televiziac.me<br />

amdeni „monatrebuli” filmi Tu<br />

Teatraluri warmodgena karga<br />

xania <strong>Tbilisis</strong> teleekranebze<br />

ar minaxavs. ase rom, „retros”<br />

moyvarulebs israelSi sakmaod<br />

poxieri niadagi eliT.<br />

rac Seexeba metyvelebas.<br />

zogierTi aqauri qarTule-<br />

novani mwerali iseT Tavankara<br />

sityvebsa da gamoTqmebs xmarobs<br />

(ra Tqma unda, aramkiTxe kalmosanTa<br />

moZalebis pirobebSi maTi<br />

ricxvi mokrZalebulia, magram<br />

rac aris, xom aris), rom dRevandeli<br />

enobrivi gamofitulobisa<br />

da eroziis viTarebaSi erTgvari<br />

reliqtis STabeWdilebas qmnis<br />

(metadre es iTqmis bibliisa da<br />

sxva religiuri wignebis mTargmnelebze.<br />

saerTod ki, rogorc<br />

cnobilia, enobrivi eqspansiis<br />

mimarT qarTveli ebraeloba<br />

yovelTvis gamoirCeoda Tavisi<br />

hermetulobiTa da mdgradobiT.<br />

„qarTveli ebraelebi mogzaurobdnen<br />

focxovs, qvablians,<br />

Cildaris xeobisaken, javaxeT-<br />

Si da yvelgan qarTvel muslimanebs<br />

qarTulad elaparakebodnen.<br />

unda mogaxsenoT, rom zogierT<br />

saSiS adgilebSi, sadac ki<br />

qarTuli ena ZvelTaganve Seirya<br />

da amovarda, iqac ki qarTvelma<br />

mahmadianebma ar daiviwyes... es<br />

iyo qarTvel ebraelTa Sno da<br />

wyaloba” (zaqaria WiWinaZe).<br />

aseTi Seuvalobis pirobebSi<br />

qarTvelma ebraelebma saukuneebis<br />

ganmavlobaSi ucvlelad<br />

gamoatares bevri ZirZveli<br />

qarTuli sityva, raoden dasanania,<br />

rom TiToorola gamonaklisis<br />

garda (gerSon ben oreni,<br />

ruben enoxi...) aqamde jerovnad<br />

ver moxerxda qarTvel ebrael-<br />

Ta sametyvelo Taviseburebebis<br />

Seswavla...<br />

– israeli da saqarTvelo<br />

– am ori patara qveynis bedi<br />

TiTqos Camohgavs da, Tanac,<br />

gansxvavdeba erTmaneTisagan.<br />

Tqveni azriT, ra unda iswavlos<br />

rTul geografiul arealSi<br />

moqceulma axalgazrda<br />

qarTulma saxelmwifom aseve<br />

mtrul garemocvaSi myofi<br />

Zlieri da ganviTarebuli<br />

israelisgan?<br />

– swori brZanebaa, marTlac<br />

„TiTqos Camohgavs da Tan gansxvavdeba”.<br />

rac unda bevri msgavseba<br />

da garegnuli Tanxvdenis<br />

wertilebi iyos, TiToeuli<br />

qveynis bedi, Tavisi arsiT,<br />

unikaluria da ganumeorebeli.<br />

yovel xalxs Tavisi misia da<br />

daniSnuleba aqvs, anu, rogorc<br />

didi poeti ityoda, „gvaqvs uTvalavi<br />

feriTa”, rac qmnis kacobriobis<br />

erTian suls. am mxriv<br />

arc saqarTvelo da israelia<br />

gamonaklisi. TiToeuli qveyana<br />

TviTon aris Tavisi bedis<br />

mWedeli. israelSi Zalian uyvarT<br />

gamoTqma – „Tu ara me CemTvis,<br />

maS viRa CemTvis?” es qveyana<br />

Tavisi arsebobis manZilze xSirad<br />

yofila gamouval situaciaSi,<br />

roca marto darCenila ricxobrivad<br />

da teritoriulad bevrad<br />

aRmatebuli mowinaaRmdegis<br />

pirispir, magram nebisyofis araadamianuri<br />

mobilizebiT dauRwevia<br />

Tavi fizikuri ganadgurebisagan<br />

(ase iyo Tundac „eqvsdRiani<br />

omis” dros). ra Tqma unda,<br />

sxvadasxva doziTa da proporciebiT<br />

arsebobs urTierT-<br />

Tanadgomisa da TanamSromlobis<br />

magaliTebi. Tundac, israelic<br />

oqtomberi (xeSvani), #20, 2009 w.<br />

"Tqvensave gulebs<br />

esityveT Cumad"<br />

da amerikis saerTo interesebi,<br />

maTi partnioroba. amerika,<br />

cxadia, giganti saxelmwifoa,<br />

amouwuravi SesaZleblobebisa<br />

da potenciis mqone. bunebrivia,<br />

rom am qveynis SigniT mimdinare<br />

procesebi gavlenas axdens<br />

danarCen msoflioze, metadre<br />

ki israelze, radgan ra dasamalia,<br />

amerikis ebrauli lobi<br />

garkveulwilad gansazRvravs<br />

aramarto sakuTriv amerikis,<br />

aramed, israelis yoveldRiurobasac.<br />

tyuilad rodi xumroben<br />

israelSi: amerikas surdo<br />

rom Seeyaros, israeli reanimaciaSi<br />

aRmoCndebao. es – rac<br />

Seexeba israel-amerikas. saqarTvelos<br />

dRevandeli orientaciac<br />

xom aravisTvis ar aris saidumlo.<br />

am fonze, sagulisxmoa, rom<br />

israelis sazogadoebriobaSi,<br />

presaSi momravlda sxvadasxva<br />

gamonaTqvamebi, analitikuri Tu<br />

sxva saxis publikaciebi, sadac<br />

saqarTveloisraelis tandemi<br />

amerikasTan erTad moixsenieba<br />

da erT triadad gaiazreba...<br />

– yvelas mwared gvaxsovs<br />

ierusalimis jvris monaster-<br />

Si momxdari vandaluri aqti.<br />

ra unda viRonoT, rom msgavsi<br />

SemTxveva aRar ganmeordes<br />

da, saerTod, rogor SeiZleba<br />

aRdges qarTvelTa uflebebi<br />

monasterze?<br />

– jvris monastris Taobaze<br />

bevri Tqmula da dawerila. amaze<br />

laparakiT Tavs ar SegawyenT.<br />

ucxoeTSi arsebul qarTuli<br />

kulturis Zeglebs Soris igi,<br />

udaod, yvelaze mniSvnelovania.<br />

TviTon ierusalimSic, amdeni<br />

siwmindis arsebobis pirobebSi,<br />

igi macxovris saflavis eklesiis<br />

Semdeg, erT-erT mTavar<br />

siwminded moiazreba. amis erTerTi<br />

mizezi, albaT, is mravalsaukunovani<br />

tradiciac gaxlavT,<br />

romelsac Tavisi ZirebiT<br />

bibliur arqetipebamde mivyavarT.<br />

gadmocemis mixedviT,<br />

patriarq abraams misi sanaqebo<br />

maspinZlobiT moxiblulma samma<br />

stumarangelozma sodomisken<br />

mimaval gzaze keTilganwyobis<br />

niSnad sami kverTxi aCuqa.<br />

abraamma es nobaTi gadauloca<br />

lots, Tavis Zmiswuls, romelic<br />

SeZrwunebuli iyo uneblie<br />

Secodebis gamo (rogorc bibliaSia<br />

naTqvami, loti misma<br />

qaliSvilebma daaTvres da mas-<br />

Tan gaiyves sareceli, raTa am<br />

gziT gaegrZelebinaT sodomis<br />

ganadgurebis Sedegad iavarqmnili<br />

adamianebis modgma) da yvelanairad<br />

cdilobda Tavisi codvis<br />

gamosyidvas. abraamma damoZRvra<br />

igi da uTxra, – es kverTxebi<br />

darge, morwye, mouare da, Tu<br />

amis Semdeg fesvs gaidgamen, es<br />

imis momaswavebeli iqneba, rom<br />

ufalma Segindo Seni Secodeba.<br />

lotma marTlac dargo es<br />

kverTxebi da eSmakis dabrkolebebis<br />

miuxedavad, rwyavda maT,<br />

vidre kverTxebma fesvi ar gaidges<br />

da sam xed ar aizardnen –<br />

fiWvad, kedrad da kviparosad.<br />

mere samive xe erTmaneTs Seerwya<br />

da erT xed Seizarda. solomo-


oqtomberi (xeSvani), #20, 2009 w.<br />

nis cnobili taZris agebis dros,<br />

mSeneblebs ucdiaT am xis gamoyeneba,<br />

magram uSedegod. ase da<br />

amgvarad, xem iesos dabadebamde<br />

moaRwia, bolos ki misgan gamosWres<br />

jvari, romelzec qriste<br />

miamsWvales. jvris monaster-<br />

Si, sakurTxevlis ukan, dRemde<br />

uCveneben im adgils, sadac xe<br />

izrdeboda. 1987 wels sruliad<br />

saqarTvelos kaTolikos-patriarqma<br />

ilia meorem am adgilze<br />

wmindanad Seracxili ilia<br />

WavWavaZis xati daasvena, – xati<br />

ilia marTlisa, romelmac Tavisi<br />

cxovrebiT gaimeora qristes<br />

mowameobrivi gza... aseTia legendis<br />

Sinaarsi.<br />

rac Seexeba Tqvens SekiTxvas,<br />

Tu rogor SeiZleba aRdges<br />

qarTvelTa uflebebi monasterze,<br />

amaze naucbaTev interviuSi<br />

pasuxis gacema Znelicaa<br />

da es Cems kompetenciasac aRemateba.<br />

me mxolod imis TqmiT<br />

Semovifarglebi, rom es, albaT,<br />

unda moxdes kompleqsurad –<br />

gadamywveti sityva ki ierusalimis<br />

berZnul sapatriarqos ekuTvnis<br />

(ra gaewyoba, ase aewyo Cveni<br />

istoriuli bedukuRmarTobis<br />

gamo). ra Tqma unda, sxvebTan<br />

erTad, israelis saxelmwifoc<br />

iqneba CarTuli, TumcaRa, ierusalimis<br />

berZnuli sapatriarqos<br />

dRevandeli statusis gamo aq<br />

mdgomareoba cota sxvagvaradaa.<br />

ai, ras werda amis Taobaze israelis<br />

presa (amonaweri momyavs):<br />

„jvris velze mdebare es monasteri<br />

me19 saukunemde ekuTvnoda<br />

saqarTvelos eklesias, romelic<br />

iZulebuli gaxda, xeli aeRo<br />

Tavis sakuTrebaze da igi ber-<br />

ZnebisTvis mieyida (?). israelis<br />

eqspertebis azriT, berZnebi<br />

SiSoben, rom saqarTvelos mxare<br />

pretenzias ganacxadebs, raTa<br />

monasteri maT sakuTrebaSi gadavides.<br />

imis gaTvaliswinebiT,<br />

rom bevri strategiulad mniSvnelovani<br />

adgili rogorc ierusalimSi,<br />

aseve sxva qalaqebSic,<br />

israels berZnebidan ijariT<br />

aqvs aRebuli (maT Sorisaa<br />

jvris monastris teritoriac,<br />

romelzec qneseTis Senobaa gan-<br />

Tavsebuli), israeli sifrTxiliT<br />

moqmedebs am eklesiasTan<br />

mimarTebiT”.<br />

axla jvris monasterSi<br />

momxdari im avadsaxsenebeli<br />

vandaluri aqtis gamo. Cvenda<br />

samwuxarod da savalalod, es<br />

iyo Sedegi im ganukiTxaobisa<br />

da wayruebisa (rbilad rom<br />

vTqvaT), romelsac xangrZlivi<br />

drois ganmavlobaSi hqonda aq<br />

adgili. jvris monasterSi, romlis<br />

kanonier mflobelad dRes<br />

berZnuli sapatriarqo acxadebs<br />

Tavs, Tanmimdevrulad da gegmazomierad<br />

cdilobdnen yovelive<br />

qarTuli kvalis moSlas<br />

da mospobas. saqmeSi Caxedul<br />

mkiTxvels moexseneba im dabrkolebebisa<br />

da Seferxebebis<br />

Sesaxeb, rasac zemoxsenebuli<br />

sapatriarqos warmomadgenelTa<br />

mxridan waawydnen am ormocdaa-<br />

Ti wlis winaT ierusalimSi<br />

Casuli qarTveli mecnierebi – i.<br />

abaSiZe, a. SaniZe da g. wereTeli<br />

(amis Sesaxeb uSualod, cxel<br />

kvalze mogviTxrobs i. abaSiZe<br />

Tavis „palestinis dRiurebSi”).<br />

ase rom, es istoria „ar <strong>axali</strong>a,<br />

Zvelia...”<br />

aq, Tqveni nebarTviT, cotas<br />

gadavuxvev da erT naxevrad<br />

kuriozul SemTxvevas gavixseneb,<br />

romelic zemoxsenebul samecniero<br />

eqspedicias ukavSirdeba.<br />

amis Taobaze siamovnebiT<br />

yvebian Zveli Taobis israelis<br />

qarTveli ebraelebi. saqme exeba<br />

aw gansvenebul rafi barlavs<br />

(baluaSvils), israelSi dabadebul<br />

qarTvel ebraels, romlis<br />

winaprebi quTaisidan israelSi<br />

gadasaxlebulan mecxrametemeoce<br />

saukuneebis mijnaze da<br />

ierusalimis „gurjebis ubanSi”<br />

damkvidrebulan. TviTon rafim<br />

cxovrebis didi gza ganvlo da,<br />

rogorc amas xSirad aRniSnaven,<br />

Tavisi biografiiT ganasaxiera<br />

imdroindeli israelis dramatuli<br />

movlenebi. jer kidev<br />

israelis saxelmwifos aRdgenamde,<br />

rogorc samxedro mosamsaxure<br />

da meomari, igi iaraRiT<br />

xelSi ibrZoda Tavisi xalxis<br />

erovnuli interesebis dasamkvidreblad<br />

(mZimed daiWra kidec<br />

am brZolebis dros), damoukideblobis<br />

umZimes dReebSi ki,<br />

sasicocxlo riskis fasad, sursaTs<br />

awvdida alyaSemortymuli<br />

ierusalimis damcvelebs. ai, ra<br />

Tqva ierusalimis yofilma merma<br />

am ramdenime wlis win ierusalimSi<br />

rafi barlavis quCis gaxsnisas:<br />

„qarTveli ebraelebidan Tu<br />

vinmeze iTqmis, rom man sxvebze<br />

ukeT warmoaCina droTa kavSiri<br />

– axalSi Zvelis SenarCuneba,<br />

iqauri fesvebis erTguleba, aq ki<br />

ganaxlebuli yofis cxovelmyofeloba<br />

– Cvens megobar rafi<br />

barlavize iTqmis. Tavdadebuli<br />

sazogado moRvawe, sando da<br />

utyuari megobari, kulturisa<br />

da moqmedebis kaci, ierusalimis<br />

pirmSo da mSenebeli – ai, vin iyo<br />

rafi barlavi”.<br />

am Tavisi warmatebuli moR-<br />

menora<br />

vaweobis fonze, es „ierusalimis<br />

mSenebeli kaci” arasodes<br />

iviwyebda Tavis Zirebs, Tavis<br />

qarTul-ebraul warmomavlobas.<br />

israelSi repatrirebuli qarTveli<br />

ebraelebis pirveli mekvle<br />

da gzis gamkafavi rafi barlavi<br />

iyo, mis saxels ukavSirdeba im<br />

qarTuli gaerTianebebisa da<br />

koleqtivebis Seqmna, ramac<br />

Semdeg da Semdeg ase ibartya.<br />

igi megobrobda Cveni mecnierebisa<br />

da kulturis bevr cnobil<br />

warmomadgenelTan, guliTadi<br />

urTierToba hqonda saqarTvelos<br />

kaTolikos-patriarqTan<br />

ilia meoresTan, romelic ase<br />

axasiaTebs mas: „sazogadoebriobisaTvis<br />

dauviwyaria rafi barlavis<br />

amagi jvris monasterSi,<br />

SoTa rusTavelis freskis aRmo-<br />

Cenisas, misi stumroba TbilisSi,<br />

afxazeTSi mimdinare omis dros<br />

medikamentebiT datvirTuli<br />

TviTmfrinaviT”.<br />

ai, ra „dauviwyar daxmarebas”<br />

gulisxmobs saqarTvelos<br />

patriarqi: qarTveli mecnierebis<br />

– i. abaSiZis, a. SaniZisa da<br />

g. wereTlis israelSi Casvlis<br />

dros, ierusalimis berZnuli<br />

sapatriarqo, romlis iurisdiqciasac<br />

eqvemdebareboda jvris<br />

monasteri, ierusalimis Zvel<br />

nawilSi, iordaniis teritoriaze<br />

mdebareobda (mogexsenebaT,<br />

„eqvsdRian omamde” ierusalimi<br />

orad iyo gayofili – nawili<br />

israels ekuTvnoda, nawili<br />

iordanias), TviTon jvris monasteri<br />

ki axal qalaqSi – israelis<br />

teritoriaze. qarTveli<br />

mecnierebi berZeni berebis<br />

sastiki wnexis qveS muSaobdnen<br />

da, maTi zedamxedvelobis<br />

gamo, praqtikulad moklebuli<br />

iyvnen normaluri muSaobis<br />

SesaZleblobas. sapatriarqos<br />

umaRles ierarqiasTan misvla da<br />

masTan raime sakiTxze saubaric<br />

SeuZlebeli iyo, raki Tavad<br />

patriarqi sxva saxelmwifoSi<br />

ijda. rafi barlavim gaWirvebuli<br />

berebi Turme monastris<br />

satrapezoSi aityua da Zvirfasi<br />

qarTuli RviniT Seiyolia,<br />

ramac Cvens mecnierebs saSualeba<br />

misca mTeli am xnis ganmavlobaSi<br />

daubrkoleblad da warmatebiT<br />

CaetarebinaT rusTavelis<br />

freskis saZiebo samuSaoebi.<br />

meore diliT, roca namTvralevi<br />

da TvalebSeSupebuli berebi<br />

gamofxizldnen, mixvdnen rafi<br />

barlavis oinebs da igi policiaSi<br />

daabezRes. rafi misi uaxloesi<br />

megobris Simon peresis<br />

(israelis dRevandeli prezidenti,<br />

nobelis premiis laureati)<br />

Carevam ixsna ueWveli<br />

dapatimrebisagan.<br />

1988 wels israelSi Cemi<br />

pirveli Casvlisas batoni rafi<br />

siamovnebiT maCvenebda am eqspediciasTan<br />

dakavSirebul<br />

dokumentebs, romelic misi gardacvalebis<br />

Semdeg misi saTno da<br />

gulisxmieri meuRlis, qalbaton<br />

raxilis gankargulebaSia.<br />

cota sityva gamigrZelda,<br />

magram raki jvris monasterze<br />

vsaubrobdiT, uprianad CavTvale<br />

rafi barlavis Rvawlze laparaki.<br />

esec ar iyos, aseTi adamianebi<br />

qmnian urTierTobaTa im<br />

keTilmyofel fons, romlis nayofsac<br />

imkian momavali Taobebi.<br />

rac Seexeba Tqvens mier gaxsenebul<br />

vandalur aqts, Cveni<br />

sazogadoebisTvis cnobilia,<br />

rom didi poetis freska aRdgenilia.<br />

gulsaklavia imis<br />

SegrZneba, rom Tavis pirvandel<br />

formas igi veRarasodes<br />

3<br />

daibrunebs, magram, vfiqrob,<br />

rom aRdgenili varianti, ramdenadme<br />

mainc, Sesabamis kondiciaSia<br />

(amaze, albaT, am dargis<br />

eqspertebi ukeT imsjeleben) da<br />

arafriT ar hgavs im naTiTxns<br />

(mapatieT, magram sxva sityva<br />

ver mipovia), romelic saqarTvelos<br />

prezidentis, b-ni mixeil<br />

saakaSvilis israelSi oficialuri<br />

vizitiT Casvlisas monastris<br />

mesveurebma sazogadoebis<br />

Tvalis asaxvevad daaxvedres<br />

Cvens oficialur delegacias.<br />

freskis restavracia ganxorcielda<br />

ierusalimis berZnuli<br />

sapatriarqosa da israelis<br />

siZveleTa dacvis departamentis<br />

erToblivi ZalisxmeviT.<br />

aRdgeniTi samuSaoebis warmoebisas<br />

xSirad gviwevda zemoaRniSnuli<br />

departamentis xelmZRvanelobasTan<br />

urTierToba, am<br />

samuSaoebis yvela etapi aRnusxulia<br />

masalebSi, romelic periodulad<br />

miewodeboda Sesabamis<br />

uwyebebs, qarTvel mecnierebs,<br />

prof. Tamila mgalobliSvils,<br />

romelic koordinirebas uwevda<br />

am saqmianobas. gulsatkenia, rom<br />

berZnuli sapatriarqos daJinebuli<br />

winaaRmdegobis gamo uSualod<br />

adgilzeve ver moxerxda<br />

qarTveli mecnierebis CarTva am<br />

aRdgeniT samuSaoebSi.<br />

dasasruls ki mogaxsenebT,<br />

rom msgavsi eqscesebis Tavidan<br />

asacileblad, eqspertebis<br />

azriT, saWiroa israelis qarTuli<br />

siZveleebi iuneskos saerTa-<br />

Soriso organizaciis mfarvelobis<br />

qveS moeqces. amave azrs<br />

iziarebs israelis qarTvel<br />

ebrael mecnierTa elitaruli<br />

nawili.<br />

– mjera, Tqveni sulieri<br />

wyobis da SemoqmedebiTi<br />

energiis kaci mxolod diplomatiur<br />

samsaxurs ar dajerdeboda.<br />

darwmunebuli var, <strong>axali</strong><br />

leqsebisa da Targmanebis xurjini<br />

geqnebaT Camotanili.<br />

– me xSirad vimeoreb xolme<br />

fsalmunis sityvebs: „da RamiT,<br />

roca sarecelze ganmartovdebiT,<br />

Tqvensave gulebs esityveT<br />

Cumad”. dRe, metaforulad rom<br />

vTqvaT, rutinul yofasTan<br />

brZolisa da paeqrobis periodia,<br />

sxvanairad – materialuri<br />

(xorcismieri) aqtivobis faza,<br />

Rame ki – marto darCenis, Sens<br />

sulTan gandobis da dialogis<br />

droa. es ukve sulier prerogativaa.<br />

yoveli adamiani am or ganzomilebaSi<br />

cxovrobs. materialuri<br />

da sulieri – es maradiuli<br />

da amouwuravi Temaa. zogTan<br />

es proporcia daculia, zogTan<br />

ki an erTi Warbobs, an meore. rac<br />

Seexeba RmerTs, igi yovelTvis<br />

sulierebis mxarezea.<br />

mokled Tqvens SekiTxvaze:<br />

mTeli am xnis ganmavlobaSi,<br />

Cemi yoveldRiuri saqmianobis<br />

paralelurad, mec mqonda Cems<br />

TavTan gandobisa da CaRrmavebis<br />

momentebi, sxvanairad – Cemi egzistencialuri<br />

simartovis wuTebi,<br />

rac metnaklebi warmatebiT<br />

airekla Cems leqsebsa da nawerebSi.<br />

maTi nawili gamoqveynda<br />

„literaturuli gazeTis”<br />

guSindel nomerSi, meti wili ki<br />

publikacias elodeba da, RvTis<br />

wyalobiT, albaT TandaTan gamoqveyndeba...<br />

esaubra<br />

uCa SerazadiSvili


4<br />

iehuda halevi (1075-1141)<br />

andalusieli ebraeli poeti<br />

Jamgadasuli siyvarulis sagalobeli<br />

mzeo, sada xar,<br />

aRabrwyine Seni krebuli!<br />

gandeq, Rameo, pirdabindulo, cas gaecale, nislis nafleTo,<br />

Torem suli glovs SeWirvebuli: ratom damgmeT da<br />

damamdableTo!<br />

...isev cremli mzrdis,<br />

cremli mapurebs,<br />

isev qari sZravs mRvrie qvaburebs<br />

da mxurvaleba udabnoeTis dabebs mixSobs da<br />

...rogor vgalobdi,<br />

rogor vxarobdi<br />

Seni mindvriT da<br />

Seni wyaroTi<br />

da siyvarulis sabaRnaromdi ra sasoebiT moviCqarodi!<br />

moviCqarodi!<br />

moviCqarodi!<br />

miudaburebs...<br />

mTebs ekmeoda kvamli dablobTa...<br />

me vugalobdi sefe-qalwulebs, sulSi Rvioda Seni Radari...<br />

o, ra dro iyo:<br />

bage Taflobda,<br />

piric mzed krToda –<br />

naSarbaTali...<br />

rogor vgalobdi,<br />

rogor vxarobdi<br />

Seni mindvriT da<br />

Seni wyaroTi<br />

da siyvarulis sabaRnaromdi ra sasoebiT moviCqarodi!<br />

...tyispir xvidodi...<br />

xmobda frinveli,<br />

qarvad Ruoda Tafli mdeloTa,<br />

mze ver mzeobda Seni mzirveli, mTvares –<br />

...rogor vgalobdi,<br />

rogor vxarobdi<br />

Seni mindvriT da<br />

Seni wyaroTi<br />

da siyvarulis sabaRnaromdi ra sasoebiT<br />

moviCqarodi!<br />

ukuni gardahfenoda.<br />

Sen kvlav gewada<br />

uxilavis cecxliT dagevse...<br />

me –<br />

gazafxulis nelsurnelebas kars survilisas krZalviT vuRebdi<br />

da siyvarulis ialaRebze<br />

mzis yvavilebiT gaTavTuxebdi...<br />

rogor vgalobdi,<br />

rogor vxarobdi<br />

Seni mindvriT da<br />

Seni wyaroTi<br />

da sasoebis sabaRnaromdi ra sixaruliT<br />

moviCqarodi...<br />

ra siyvaruliT moviCqarodi...<br />

moviCqarodi!<br />

moviCqarodi!<br />

......................................<br />

......................................<br />

gaxsovs? – mReroda Seni vardeTi,<br />

mTebis gadaRma fSvenda mindori<br />

da saRameul silaJvardeSi<br />

krToda lali da<br />

iakinToni.<br />

gaRma mze enTo, –<br />

SuqTa mkmeveli,<br />

Sors, nislovanSi, Tvlemda tye-veli<br />

da miRmieTis samijnosaken<br />

yrud mimaqcevda mimaqceveli.<br />

isev SoriT Cndi,<br />

Sorad melodi<br />

Seni mindvriT da<br />

Seni mdeloTi<br />

da miwieri saufloidan<br />

cis darbazebSi miimRerodi...<br />

rekavda Jami:<br />

„unda daxande!..”<br />

Sen gakrTebodi ialaRamde,<br />

bolos Sesdeq da sakurTxevelze<br />

aRunTebeli cecxli aRanTe.<br />

gardmodioda caTa mironi,<br />

qveS udrtvinvelad Tvlemda landeTi<br />

da wrialebda nasaxlarebze mzis mgloviare Saravandedi.<br />

mze qanaobda cidan baomdi,<br />

Sen, –<br />

menora<br />

oqtomberi (xeSvani), #20, 2009 w.<br />

msoflio poeturi saganZuridan<br />

jemal ajiaSvilis Targmanebi<br />

aRreuli, mzesTan daobdi<br />

da rindaobdi...<br />

isev daobdi<br />

da sinaTlisken miSvildaobdi.<br />

ar gafiqrebda cremli soflisa,<br />

qudac ca giCnda,<br />

xamlad – qvemoTi<br />

da galiakSi Seni mSoblisa<br />

yru nabijebiT warmiZRvebodi.<br />

maRla iSvebda caTa batoni, Zirs siyvarulis enTo Radari,<br />

cas erRveodnen sagumbaToni<br />

da gugunebda<br />

nagumbaTari...<br />

Sevdeq direze,<br />

fuZe davloce...<br />

Sen aRmimarTe zRurblze ZuZuni,<br />

davla moec da<br />

sanadavloze<br />

kvlav damisarTe cecxlis zuzuni.<br />

„ – gza mitieo!” –<br />

Cqami gameci,<br />

mzis dasavalTan aRCnda mindori<br />

da saRamois sikamkameSi gakrTa lali da<br />

iakinToni...<br />

gaRmiT xma mesma:<br />

„ – aRsdeg caTamde!”<br />

mec samijnurod Tavi gadavde<br />

da bageebiT gaSarbaTebdi<br />

ganTiadidan ganTiadamde.<br />

cidan wTolavda rZe da Saqari, vaSad galxenda qveynis Tamada:<br />

Rvino geama, nabadagari,<br />

Taflic getkbo da<br />

geandamata...<br />

...rogor galobdi,<br />

rogor xarobdi<br />

Cemi mindvriT da<br />

Cemi wyaroTi<br />

da siyvarulis sabaRnaromdi ra sixaruliT moiCqarodi!<br />

xan adiodi... disko brunavda, mZled aRiZvroda gundi mnaTobda,<br />

cad maRldeboda taZris gumbaTi,<br />

cac mifrinavda,<br />

migumbaTobda...<br />

isev yrud fSvenda Seni vardeTi, mTebis gadaRma<br />

Tvlemda mindori,<br />

kvlav –<br />

saRameul silaJvardeSi<br />

krToda lali da iakinToni...<br />

ase daobdi, ase zvaobdi<br />

cidan baomdi,<br />

mzidan baomdi,<br />

da rindaobdi...<br />

isev daobdi<br />

da sinaTlisken miSvildaobdi...<br />

dro ki ar sTmobda ltolvas meyseuls...<br />

cas erRveoda kalTa CeroTa<br />

da sicxadisken ukuSeqceuls kvlav aspirozi<br />

gadmomcqeroda.<br />

isev yrud vgrZnobdi TrTolvas droisas...<br />

ras CurCulebda toti leRvisa?<br />

tyes gamovcildi kinamoisas<br />

da lelianSi gamomeRviZa.<br />

gamomeRviZa: baRi davlande, baRSi brunavda sveti naTelTa<br />

da nargisidan<br />

iasamnamde<br />

dRe futkariviT dafarfatebda.<br />

Tavze mze madga gamoRmieTis, mTebis gadaRma<br />

daSTa mindori,<br />

aRarc wyali Cnda,<br />

aRarc mindori,<br />

aRarc lali da<br />

iakinToni...<br />

italiuri sonetebi<br />

***<br />

dante aligieri (1265-1321)<br />

vici, ufalo, siCumeSi male gardaval,<br />

magram Tu xmali, aRlesuli, kvlavac aRleso, –<br />

Cemi uazro saqcielis gansamartavad<br />

mkacrad nu momTxov, gevedrebi, caTumaRleso!<br />

movals sTveli da mosawevars mainc momisTvlis,<br />

meyos, rac dRemde borotebam cremlad damcala,<br />

rac tiraniam – saTnoebis TanadgomisTvis<br />

uxvad Semasva bedisweris mware samsala.<br />

aw aRasrule samarTali, uflis marjveno, –<br />

drom xeibarma Caiaros uyavarjenod...<br />

o, saxiero, zesknelidan mzes rom gvizogav, –<br />

suls gawamebuls, geajebi, ise gamyaro,<br />

wiw wavimZRvaro siyvaruli, uromlisodac<br />

usaxuri da uazroa mTeli samyaro...<br />

***<br />

franCesko petrarka (1304-1374)<br />

Sens siturfesTan, xeldasxmulo cisgan da mzisgan,<br />

sxva silamazes araferi daejereba:<br />

mzes ras Sematebs fergamkrTali mTvaris Cveneba,<br />

an varskvlavebis elvareba – maisis sisxams.<br />

vizogav Sens Suqs nawil-nawil, misxal da misxal,<br />

Tan sul vSiSob da gondabinduls qanci meleva,<br />

rom, mSveniero, xelTuqmneli Seni mSveneba<br />

ar gamomtacos ucabedad gangebis risxvam, –<br />

Torem mTvare da varskvlavebi daTmoben cargvals,<br />

mze Tavis gvirgvins TvalSeudgam wyvdiadSi Cargavs<br />

da xma glovisa momeweva zeciur taZriT,<br />

ailufxeba ca da miwa, mze da tarosi<br />

da yvelaferi – ukacriel am samyaroSi<br />

daifareba saukuno ferfliT da nacriT...<br />

***<br />

rogor mindoda, gavqceodi jvars da sarkofags,<br />

cas silurjeSi avWriliyav, rogorc frinveli<br />

da Semewira siyvarulis Sesawirveli<br />

amqveyniuri warmavlobis uarsayofad, –<br />

rom silamazis uxanobas, uasakobas<br />

win aRdgomoda ukvdavebis dRe sakvirveli,<br />

magram ganqarda gazafxulis tkbili xilvebi<br />

da Svebis nacvlad sinanuli damSTa nayofad.<br />

veWv, xelovanma silamazec ganadidos da<br />

Tan bunebasac gaejibros – ukvdav didostats;<br />

Tumc vin dausvas aRmafrenas bolo wertili,<br />

ros, RvTaebao, xelTuqmneli Seni xateba<br />

TviT zecieris xeliTaa gamoZerwili<br />

da yovelnair warmosaxvas aRemateba...<br />

***<br />

miqelanjelo buonaroti (1478-1564)<br />

marmaris natexs – gamomzirals civad da mkacrad –<br />

rad daemgzavra, mSveniero, xvedri keTili?<br />

da warmavlobas – ukvdavebad gamokveTili<br />

qmnileba ebrZvis Semoqmedis jufTad da nacvlad.<br />

Sedegi rCeba srulqmnilebad, mizezi – nacrad,<br />

da xelovneba bunebaze – msaxvral bediviT<br />

imarjvebs TiTqos, raTa Jami miwyav medini<br />

qvis qmnilebaSi Caamkvidros, Cados da Cawnas.<br />

ase, saWreTels SeuZlia sul sxva misnoba,<br />

rom Cvens sicocxles mianiWos maradisoba;<br />

da ros sxeuli xrwnadobisTvis Seemzadeba,<br />

Sen, qvadqceuli, gaagrZeleb droSi mgzavrobas<br />

da qmnilebaSi CaZerwili Seni xateba<br />

Cvens siyvarulze mouyveba STamomavlobas.<br />

***<br />

vixile xilva – Semosili ciuri madliT:<br />

ucxo naTeli momeaxla ise mefurad,<br />

ise laRad da uzrunvelad – mec uneburad<br />

aRmevso suli zenaaris SuqiT da naTliT.<br />

asea – Cvens xats dReniadag ufalTan vadriT<br />

da RvTiur naTels vanawilebT sxivTa krebulad,<br />

vidre mogvijris bediswera kvlavindeburad<br />

saflavis miwas mesaflavis mtkavliT Tu adliT.<br />

Caiferfleba Saravandi, sxivi Caqreba,<br />

yovels walalavs sibneleSi Jami medini,<br />

magram sulsa da xelovnebas – sxvebze naklebad<br />

moisaklisebs sasikvdilod mwyemsi keTili<br />

da RvTaebrivi siyvaruliT gainaTleba<br />

zesknel-qvesknelis maradisi gzajvaredini...<br />

***<br />

o, dona, dona, raxania – jvarze gasakrav<br />

Cems tanjul sxeuls tvirTad awevs es gamocana,<br />

Tumc Cemi suli gamofita da gamocala<br />

qvasTan brZolam da ulmobelma drom da asakma.<br />

me, frTebSeWrili, frenisaTvis vin damasaqma,<br />

gTxov, amjeradac mapatio xelis mocarva,<br />

Tu wrfeli guliT morTmeulma am saboZvarma<br />

dRemde ver SesZlo sakadrisad Seni asaxva.<br />

xalxi mainc bWobs, enamzeobs, fexqveS megeba,<br />

TiTqos es Cemi uRimRamo Semoqmedeba<br />

mSvenierebis saukuno Zeglad darCeba.<br />

eh, Cemo kargo, mSvenebasac wlebi gaqelavs,<br />

radgan bunebas – didostatis ukvdav naxelavs –<br />

wesad ar mosdgams momakvdavis gamosarCleba...<br />

gazeTi "24 saaTi"<br />

damateba "uikendi" 3-9 oqtomberi


oqtomberi (xeSvani), #20, 2009 w.<br />

oTxidan TerTmet oqtombramde<br />

saqarTveloSi vimyofebodi stumarmaspinZlad.<br />

ase imitom vwer, rom CemTan<br />

erTad gaxldaT kidev ori profesori<br />

israelidan: orcion barTana da iomtov<br />

asisi. pirveli maTgani israelis<br />

erT-erTi saxelganTqmuli poeti da<br />

mecnieria – Tanamedrove ebrauli literaturis<br />

mkvlevari, meore ki direqtoria<br />

ieruSalaimis ben-cvis saxelobis<br />

institutisa, romelic sefardul<br />

da aRmosavlur Temebs ikvlevs (mogexsenebaT,<br />

am ukanasknel jgufs mivekuTvnebiT<br />

Cven – qarTveli ebraelebi).<br />

Cvens mogzaurobas sammxrivi mizani<br />

hqonda: upirvelesi uZiriTadesi mizani<br />

gaxldaT monawileoba prof. barTanas<br />

qarTulad Targmnili leqsebis wignis<br />

prezentaciaSi, meore – saqarTveloSi<br />

SemorCenili ebraelTa salocavebis<br />

monaxuleba (igegmeba prof. i.asisis<br />

xelmZRvanelobiT arsebuli ebraelTa<br />

memkvidreobis Semswavleli saerTa-<br />

Soriso seminaris wevrTa mogzauroba<br />

saqarTveloSi), da bolos, am striqonebis<br />

avtorma monawileoba miiRo did<br />

saerTaSoriso konferenciaSi (ai, es<br />

aris stumrobis meore nawili, ramdenadac<br />

es profesorebi amjerad mecnieruli<br />

forumis monawileni ar yofilan).<br />

TiToeul Temaze mogaxsenebT ramdenime<br />

sityvas: upirveles yovlisa,<br />

Targmani, romelsac “saidumlo niSnebi”<br />

hqvia (aqedan aviRe es sityva werilis<br />

saTaurisaTvis) da romlis gacnobamac<br />

udidesi siamovneba momgvara.<br />

quTaisis universitetis profesorma<br />

da cnobilma poetma omar gvetaZem SesaniSnavad<br />

SeZlo ivriTuli leqsis surnelisa<br />

da poeturi saxeebis gadmotana<br />

qarTulad. udidesi madloba ekuTvnis<br />

agreTve am Targmanis Seqmnis iniciatorsa<br />

da wignis redaqtors, qarTulebraul<br />

megobrul urTierTobaTa<br />

ganviTarebis WeSmarit moamages prof.<br />

avTandil nikoleiSvils.<br />

6 oqtombers quTaisis universitetis<br />

xalxiT gadaWedil “mwvane darbazSi”<br />

gaimarTa wignis prezentacia. unda<br />

mogaxsenoT, rom es orcion barTanasa<br />

da Tqveni mona-morCilis pirveli Sexvedra<br />

da wignis prezentacia ar gaxldaT<br />

quTaisis univesitetSi (ori wlis winaT<br />

Cven iq warvadgineT Cems mier Targmnili<br />

orcion barTanas wigni “dafaruli<br />

Suqi”), magram amjerad maspinZlobam<br />

”agvistos omma” israelSi didi<br />

yuradReba miipyro. yvela sainformacio<br />

saSualebiT dauyovnebliv gadaica<br />

cnoba omis dawyebis Sesaxeb.<br />

SeiZleba iTqvas, rom, miuxedavad<br />

am pirveli cnobebis mSrali informaciul-oficialuri<br />

xasiaTisa,<br />

maTSi mainc igrZnoboda SeSfoTeba<br />

patara megobruli saxelmwifos<br />

bediT, romelsac daupirispirda<br />

uzarmazari samxedro siZlieris<br />

mqone qveyana.<br />

Semdeg dadga komentirebis Jami.<br />

aseve yvela sainformacio wyaroTi<br />

qveyndeboda komentarebi, upirveles<br />

yovlisa, istoriul-geografiuli<br />

cnobebiT, ZalTa Sefardebis<br />

analiziT. odnav ufro mogvianebiT,<br />

faqtiurad meore dRidanve ki gamoCnda<br />

cdebi omis dawyebis mizezebis<br />

gaanalizebisa. radio da satelevizio<br />

gadacemebSi monawileobdnen<br />

israelis saukeTeso politikuri<br />

komentatorebi, yvela ivriTulenovani<br />

da inglisurenovani gazeTis<br />

furclebi savse iyo omis movlenebis<br />

amsaxveli masalebiT.<br />

israelis wamyvanma sainformacio<br />

saSualebebma – meore satelevizio<br />

arxma, romelic axla wamyvani arxia<br />

israelSi reitingis mixedviTac da<br />

<strong>axali</strong> ambebis gadacemaTa moculobiTac,<br />

gazeTma “iedioT axronoTma”<br />

da sxvebma – TavianTi korespondentebi<br />

gamogzavnes saqarTveloSi.<br />

aseTi ram arcTu ise xSirad xdeba<br />

da im udides interesze (da SeiZleba<br />

davamatoT – TanagrZnobaze) metyve-<br />

menora<br />

megobrobis niSnebi<br />

anu ornawiliani stumroba saqarTveloSi<br />

yovelgvar molodins gadaaWarba. yvelaferi<br />

daiwyo universitetis reqtor<br />

prof. onianTan saocrad gulTbili da<br />

namdvilad saqmiani SexvedriT, daisaxa<br />

quTaisis universitetsa, erTi mxriv,<br />

da, meore mxriv, arielis sauniversiteto<br />

centrsa da ben-cvis instituts Soris<br />

mecnieruli TanamSromlobis konkretuli<br />

gegmebi. Semdeg gadavinacvleT<br />

sakmaod did “mwvane darbazSi”, sadac<br />

israelidan Camosul stumrebTan Sexvedris<br />

msurvelTa ricxvi didad aRemateboda<br />

adgilebis raodenobas da yvelaze<br />

sasiamovno is iyo, rom darbazSi haer-<br />

Sive SeigrZnoboda megobruli atmosfero.<br />

erTmaneTs cvlidnen redaqtori,<br />

konsultanti (es pativi me mxvda wilad),<br />

mTargmneli, avtori, stumari (prof.<br />

asisi myavs mxedvelobaSi), profesormaswavleblebi,<br />

Jurnalistebi da uklebliv<br />

yvela gamosvlaSi SeigrZnoboda<br />

Sexvedris, erTad yofnis sixaruli da<br />

TanamSromlobis gangrZobis survili.<br />

Sekrebis kulminacia gaxldaT galak-<br />

tion tabiZis leqsebis <strong>axali</strong> ivriTuli<br />

Targmanebis premiera, romelic orcion<br />

barTanam da me SevasruleT.<br />

wignis prezentacia amiT ar<br />

damTavrebula: 8 oqtombers igi warvadgineT<br />

<strong>Tbilisis</strong> saxelmwifo universitetSi<br />

(sxvaTa Soris, aq barTanasa da<br />

Cemi tandemis mesame prezentacia gaimarTa.<br />

pirveli 2004 wels Sedga, roca<br />

TbilisSi universitetis filologiis<br />

fakultetis imJamindeli dekanis<br />

amiran gomarTelis iniciativiTa da<br />

rudunebiT gamoica Cvens mier Targmnili<br />

galaktionis leqsebis wigni). aqac<br />

megobruli siyvaruli, Targmanis xilviT<br />

gamowveuli sixaruli. unda aRiniSnos,<br />

rom Sekrebas Tavisi monawileobiT<br />

pativi dasdo da sityva warmoTqva israelis<br />

elCma saqarTveloSi doqtorma<br />

icxak gerbergma, universitetelebTan<br />

erTad damswreT mimarTes saxelmwifo<br />

universitetis xelmZRvanelobasTan<br />

Sexvedrebi amiT ar damTavrebula. reqtorma<br />

prof. g.xubuam, romelic wignis<br />

agvistos omis eqo israelSi<br />

lebs, rac israelSi gamoiwvia agvistos<br />

omma. amaTgan erT-erTi telereportiori<br />

sakmaod mZimed daiWra<br />

goris misadgomebTan.<br />

am did interesTan erTad, aSkarad<br />

gamoCnda, rom TviT es komentatorebi<br />

(farTo sazogadoebaze rom<br />

araferi vTqvaT) naklebad icnobdnen<br />

saqarTvelosac da omis istoriul<br />

Tu politikur Zirebsac. amitom<br />

sul ufro da ufro xSirad mi-<br />

marTavdnen ganmartebebisaTvis specialist-politologebs,<br />

romlebic<br />

kavkasiisa da, kerZod, saqarTvelos<br />

problematikaze muSaoben: d-r brenda<br />

fiSers, am striqonebis avtorsa<br />

da sxvebs (magram am sxvaTa ricxvi metismetad<br />

mcirea).<br />

me piradad monawileoba momiwia<br />

25-ze met radio Tu satelevizio gadacemaSi<br />

(zogierTi arxi dReSi ramdenjerme<br />

mTxovda omis msvlelobis<br />

5<br />

prezentacias ver daeswro, specialuri<br />

miReba gagvimarTa prof. asissa<br />

da me(prof. orcion barTana israelSi<br />

adre gamoemgzavra}. Sexvedra didad<br />

nayofieri gamodga, gamoCnda mecnieruli<br />

TanamSromlobis realuri perspeqtivebi<br />

da unda mogaxsenoT, rom prof.i.<br />

asisma ukve gadadga konkretuli nabijebi<br />

kavSirebis ganmtkicebis bazis Seqmnis<br />

gzaze.<br />

oriode sityva didi saerTaSoriso<br />

konferenciis Sesaxeb, romelic 9-12<br />

oqtombers gaimarTa TbilisSi ucxoeTis<br />

mravali qveynidan Camosul mecnier-politologTa<br />

monawileobiT.<br />

igi mieZRvna saqarTvelis pirveli<br />

damoukidebeli respublikis Seqmnis<br />

91-e wlisTavsa da gasuli wlis agvistos<br />

omis gakveTilebs. me didi pativi<br />

mxvda wilad – konferenciis pirvel<br />

plenarul sxdomaze momeca moxsenebis<br />

gakeTebis saSualeba (moxsenebis Semoklebul<br />

variants aqve gTavazobT). misi<br />

Tema gaxldaT “agvistos omis eqo israelSi”.<br />

Tumc moxseneba inglisurad<br />

iyo dawerili da teqsti daurigdaT<br />

monawileebs, me mainc varCie qarTulad<br />

melaparakna da Cemi gamosvla daviwye<br />

didi ebraeli (ruseTis ebraelTagan)<br />

moRvawis mordexai ben hilel aqoenis<br />

cnobili gamoTqmis saxecvlili perifraziT,<br />

rom msurs im qveynis enaze<br />

vilaparako, sadac saukuneTa manZilze<br />

harmoniulad icxovra Cemma xalxma.<br />

bunebrivia, rom saTauris da Sesabamisad<br />

moxsenebis ZiriTadi nawili omis<br />

problematikas daeTmo, magram dasawyisSi<br />

mainc movagone msmenelT ebrael-<br />

Ta monawileobaze pirveli respublikis<br />

saxelmwifoebriv mSeneblobasa<br />

da saqarTvelos siZveleTa SemonaxvaSi<br />

da erTgvari siaxlec warvudgine,<br />

rom, roca israelSi sacxovreblad<br />

amovida pirveli respublikis parlamentis<br />

wevri, didi rabini moSe hakatan<br />

davaraSvili, mas, rogorc meoce saukunis<br />

erT-erTi saxelganTqmuli rabinis,<br />

xafec xaimis usaCinoes Talmids,<br />

aRfrTovanebuli Sexvedra mouwyo israelis<br />

morwmuneTa sazogadoebam da<br />

sagangebod gaesva xazi mis politikur<br />

moRvaweobas saqarTvelos pirvel parlamentSi.<br />

axla ki dapirebuli mokle teqsti<br />

moxsenebisa:<br />

komentirebas sxvadasxva programisaTvis)<br />

da mowme var maTi wamyvanebis<br />

saocari simpaTiisa saqarTvelos<br />

mimarT. Cemgan aiRes interviuebi<br />

Tu masalebi TiTqmis yvela wamyvani<br />

gazeTisaTvis (“haareci”, romelic<br />

israelis inteleqtualuri elitis<br />

gazeTia, “maarivi”, ,,Jerusalem<br />

ost~ da sxva). ramdenjerme momiwia<br />

gamosvla rusulenovani radioprogramiT<br />

“reka” da aqac ki wamyvanebis<br />

ZiriTadi reaqcia saqarTvelosadmi<br />

TanagrZnobiT iyo gamsWvaluli,<br />

Tumc ki oriode SemTxvevaSi aSkarad<br />

vigrZeni, rom gadacemis wamyvanis<br />

poziciaze gavlena hqonda moxdenili<br />

ruseTis sainformacio organoebis<br />

masalebs. SeiZleba iTqvas,<br />

rom moxda TiTqmis gaugonari faqti<br />

– omis dawyebis meore dRes israelis<br />

televiziis meore arxma Cawera Cemi<br />

pirdapiri qarTulenovani gadacema<br />

israelis radio “kol israelisa”<br />

(maqvs pativi viyo am redaqciis <strong>xelmZRvaneli</strong>)<br />

da ivriTuli titrebiT<br />

gadasca saRamos <strong>axali</strong> ambebis Ziri-<br />

Tad programaSi (rogorc Semdeg<br />

macnobes, am siuJetma mayurebelTa<br />

farTo gamoxmaureba gamoiwvia).<br />

CemTvis gansakuTrebiT moulodneli<br />

gaxldaT is, rom omis movlenebis<br />

gaSuqeba mTxova israelis meSvide<br />

radioarxma. es aris naxevradlegitimuri,<br />

Zalian popularuli arxi<br />

israelis memarjvene Zalebisa, romlis<br />

yuradRebis centrSic, ubralod<br />

rom vTqvaT, Cveulebriv ar aris<br />

dasasruli me-8 gverdze


6<br />

orcion barTanas, poets, prozaikoss,<br />

literaturis mkvlevars<br />

kargad icnobs qarTveli mkiTxveli.<br />

am oriode wlis winaT saqarTveloSi<br />

gamoica misi moTxrobebis<br />

krebuli, romlis prezentacia jer<br />

quTaisis, xolo Semdeg <strong>Tbilisis</strong><br />

saxelmwifo universitetSi gaimarTa.<br />

mimdinare wels ki misi leqsebiT<br />

mayvala gonaSvili<br />

dainteresdnen. cnobilma poetma<br />

omar gvetaZem Targmna da quTaisSi<br />

gamosca orcion barTanas leqsebis<br />

krebuli „saidumlo niSnebi”. 6<br />

oqtombers quTaisis universitet-<br />

Sive gaimarTa „saidumlo niSnebis”<br />

qarTuli Targmanis wardgineba.<br />

wardginebas mwerali, mecnierprofesori<br />

avTandil nikoleiSvili<br />

uZRveboda. am wignis Targmnasa<br />

da gamocemaSi, ise rogorc<br />

qarTul literaturaSi ebrauli<br />

Temis kvlevis saqmeSi, avTandil<br />

nikoleiSvili pirvelia da misi<br />

am mimarTulebiT muSaoba Zalian<br />

mniSvnelovania. quTaisis universitetSi<br />

wardginebaze Zalian bevrma<br />

adamianma moiyara Tavi, iyo<br />

cxoveli interesi wignisadmi.<br />

quTaisis Semdeg wignis wardgineba<br />

8 oqtombers <strong>Tbilisis</strong> saxelmwifo<br />

universitetSi gaimarTa.<br />

wardginebas waruZRva Tsu<br />

humanitaruli fakultetis dekani<br />

q-ni darejan TvalTvaZe. igi<br />

miesalma israelel stumrebs da<br />

damswreT warudgina Camosuli mecnierebi,<br />

poeti. israelis sagangebo<br />

da sruluflebiani elCi saqarTveloSi<br />

b-ni icxak gerbergi, wlebis<br />

manZilze Tsus profesori da amJamad<br />

q. arierlis sauniversiteto<br />

centris profesori b-ni ruben<br />

enuqaSvili (enoxi), ieruSalaimis<br />

ben-cvis saxelobis ebraul<br />

diasporaTa institutis direqtori,<br />

profesori b-ni iom tov asisi;<br />

mwerali da dramaturgi b-ni guram<br />

baTiaSvili; mweralTa kavSiris<br />

Tavmjdomare q-ni mayvala gonaSvili<br />

da ra Tqma unda, TviT b-ni<br />

orcion barTana – poeti, prozaikosi,<br />

publicisti.<br />

wignisa da misi avtoris Taobaze<br />

vrclad isaubra b-nma ruben<br />

enuqaSvilma:<br />

– minda ramdenime sityva vTqva<br />

damswre sazogadoebaze da daviwyeb<br />

b-ni elCiT. b-ni icxak gerbergi<br />

ara mxolod diplomati<br />

da elCia, aramed politologiis<br />

doqtori. Zalian sasiamovnoa, rom<br />

dRes igi CvenTan erTad imyofeba,<br />

mas israelSic sxvadasxva umaRles<br />

saswavleblebSi iwveven leqcie-<br />

menora<br />

israeleli poeti qarTul enaze<br />

bis wasakiTxad, ase rom, Tu amis<br />

SesaZlebloba iqneba, moxarulebi<br />

viqnebiT, aqac moisminoT mis mier<br />

Catarebuli leqciebi.<br />

Semdeg warmogidgenT profesor<br />

iom tov asiss – ieruSalaimis ben<br />

cvis saxelobis institutis direqtors.<br />

es aris instituti ebrauli<br />

diasporebisa. kerZod, aRmosavleTisa<br />

da espaneTis ebrauli<br />

diasporebi, romelic erT-erTi<br />

yvelaze mniSvnelovani samecniero<br />

kvlevis speqtria. sxvadasxva<br />

qveynebSi igi atarebs specialur<br />

seminarebs, mravali qveynidan<br />

Camodian da ecnobian am urTier-<br />

Tobebs. momaval wels aris dagegmili<br />

saqarTveloSi aseTi seminari<br />

qarTvelebisa da ebraelebis<br />

mravalsaukunovan urTierTobebze,<br />

raTa es urTierToba gaxdes<br />

cnobili mTeli samyarosTvis. wels<br />

aseTi seminari Catarda buxaraSi.<br />

profesori asisi gaxlavT erTerTi<br />

mTavari mkvlevari ebraeli<br />

xalxis istoriisa.<br />

axla ki warmogidgenT TviT<br />

orcion barTanas,<br />

romelic<br />

brZandeba arielissauniversiteto<br />

centris<br />

erT-erTi profesori.<br />

am universitetSi<br />

11<br />

aTasi studenti<br />

gvyavs. orcioni<br />

- upirvelesyovlisa<br />

aris<br />

Zalian cnobili<br />

mwerali<br />

israelSi, wlebis<br />

ganmavlobaSi<br />

gaxldaT mweralTa<br />

kavSiris<br />

Tavmjdomare.<br />

dasavleTis<br />

qveynebSi mweralTa<br />

kavSirze<br />

maRla dgas xolme mweralTa penklubi,<br />

romlis prezidentic iyo<br />

da vice-prezidenti saerTaSoriso<br />

mweralTa klubisa. orcion<br />

barTanas proza poezia 30 enazea<br />

Targmnili. 2 wlis win CamovitaneT<br />

misi moTxrobebis wigni qarTul<br />

enaze. yvelaze dasafasebeli ki Cemi<br />

azriT, orcionis mier Targmnili<br />

galaqtionis 30-mde leqsia. man<br />

moaxerxa galaktionis poeturi<br />

samyaros gadmocema da Zalian didi<br />

STabeWdileba datova yvelaze, vinc<br />

icnobs galaktionis Semoqmedebas.<br />

amitom Cven gadavwyviteT gavagr-<br />

ZeloT Targmanebze muSaoba da<br />

israelSi gamovceT <strong>axali</strong> krebuli.<br />

dRevandeli Cveni Sexvedris mizezi<br />

ki swored orcion barTanas<br />

leqsebis krebulis prezentacia<br />

gaxlavT, romelic Targmna quTaisis<br />

universitetis profesorma da<br />

poetma omar gvetaZem.<br />

aseve minda mogawodoT erTi<br />

saintereso cnoba. xval saqarTveloSi<br />

ixsneba didi saerTaSoriso<br />

konferencia, romelic eZRvneba<br />

saqarTvelos pirvel respublikas<br />

erTis mxriv da meore mxriv<br />

ruben enoxi da orcion barTana<br />

SarSandel omsa da mis gakveTilebs.<br />

am konferenciis plenarul<br />

sxdomaze maqvs moxseneba, swored<br />

amisTvis var Camosuli. ase rom,<br />

politologiis sferoc Sedis Cemi<br />

gamokvlevebis arealSi, Tumca,<br />

pirvel rigSi,<br />

mainc enaTmecnieri<br />

gaxlavarT.<br />

i s r a e l i s<br />

sagangebo da sruluflebiani<br />

elCi<br />

saqarTveloSi b-ni<br />

icxak gerbergi:<br />

– saqarTvelosa<br />

da israels Soris<br />

urTierTobebi<br />

Zalian Tbili,<br />

megobruli da<br />

guliTadia, iseve<br />

rogorc kavSirebi<br />

am saxelmwifoebs<br />

Soris, magram am<br />

urTierTobebze<br />

bevrad ufro mniSvnelovani<br />

gaxlavT<br />

am ori xalxis<br />

damokidebuleba<br />

erTmaneTis mimarT.<br />

Zalian moxaruli var, rom dRes<br />

saSualeba gveZleva warmovadginoT<br />

SesaniSnavi Targmanebi ebrauli<br />

leqsebisa – qarTul enaze.<br />

agreTve Zalian sasiamovnoa is<br />

faqtic, rom SesaZlebloba mogveca<br />

gagacnoT ebrauli poezia, rad-<br />

inesa merabiSvili<br />

oqtomberi (xeSvani), #20, 2009 w.<br />

gan es mniSvnelovani kulturuli<br />

Senatani gaxlavT Cven qveynebs<br />

Soris kulturul kavSirebSi. Cven<br />

agreTve dainteresebulebi varT<br />

Tqveni kulturiT, misi ufro Rrma<br />

SecnobiT, radgan Cveni urTier-<br />

Tobebi ukve mraval saukunes iTvlis<br />

da vfiqrob, msgavsi aqciebi,<br />

mxolod sasikeTod wagvadgeba.<br />

orcion barTana:<br />

– profesiiT literaturis leqtori<br />

gaxlavarT da uamrav leqcias<br />

vkiTxulob. Tqvens winaSe ki, dRes<br />

warvsdeqi, rogorc poeti, amitom<br />

mirCevnia wagikiTxoT leqsebi,<br />

raTa swored leqsebs mivce sityva<br />

da rodesac Cven wavikiTxavT am<br />

leqsebs ebraul da qarTul enebze,<br />

swored maSin Sedgeba yvelaze axlo<br />

kavSirebi enebs Soris.<br />

Semdeg orcion barTana kiTxulobs<br />

Tavis leqsebs ebraul enaze,<br />

ruben enoxi ki omar gvetaZiseul<br />

Targmanebs, romelmac msmenelTa<br />

mowoneba daimsaxura.<br />

orcion barTanam waikiTxa galaktionis<br />

leqsebis Tavis Targmanebi.<br />

– mogesalmebiT da upirvelesyovlisa,<br />

bodiSs mogixdiT imis<br />

gamo, rom saubari miwevs arc<br />

Tqvens da arc Cems enaze. ambobs<br />

iom tov asisi – dRevandeli es<br />

RonisZieba aris yvelaze saukeTeso<br />

gza, romelic kidev ufro metad<br />

daakavSirebs da gaaRrmavebs Cvens<br />

xalxs Soris megobrobas. moxaruli<br />

var, rom swored ebrauli ena<br />

gaxda dRes Cveni Sexvedris mizezi.<br />

mamuka bucxrikiZe<br />

vfiqrob, swored politikurma da<br />

istoriulma viTarebam moamzada<br />

is niadagi, romelmac Cveni xalxis<br />

daaxloeba ganapiroba.<br />

me davrCi dRes aq, raTa aRmeniSna<br />

TqvenTan erTad ebraeli profesoris<br />

b-n orcion barTanas mier<br />

warmodgenili leqsebis krebuli,<br />

radgan arsebobs Cemi aq yofnis<br />

ori ZiriTadi mizezi, pirveli aris<br />

samzadisi, seminarisa, romelic<br />

imedi maqvs, Zalian male daiwyeba.<br />

meore ki, saqarTvelos ebraelobis<br />

diasporisadmi miZRvnili wignia,<br />

romelic ierusalimSi gamoicema.<br />

wignis wardginebaze orcion<br />

barTanas leqsebze, qarTul israelur<br />

urTierTobaze vrclad isaubres<br />

mweralma guram baTiaSvilma,<br />

saqarTvelos mweralTa kavSiris<br />

Tavmjdomarem, poetma mayvala<br />

gonaSvilma, Tsus profesorma,<br />

ebraistma, mTargmnelma mamuka<br />

bucxrikiZem, profesorma, baironis<br />

sazogadoebis Tavmjdomarem<br />

inesa merabiSvilma.<br />

lidia xomenko


oqtomberi (xeSvani), #20, 2009 w.<br />

noaxi<br />

ÒÀÓ ÅÊÉÈáÖËÏÁÈ<br />

ÀÌ ÊÅÉÒÀÛÉ?<br />

ÒÖÁÒÉÊÀÓ ÖÞÙÅÄÁÀ<br />

ÓÀØÀÒÈÅÄËÏÓ ÌÈÀÅÀÒÉ ÒÀÁÉÍÉ<br />

ÀÒÉÄË ËÄÅÉÍÉ<br />

Toris pirveli Tavi “bereSiTi”<br />

mTavrdeba gamCenis gadawyvetilebiT<br />

gaanadguros samyaro, romelic man Seqmna,<br />

im mizeziT,rom im periodSi mcxovrebi<br />

xalxis azrebi mxolod borotebisaken iyo<br />

mimarTuli. Tavi “noaxi” iwodeba im adamianis<br />

saxeliT, romelic gamCenma airCia<br />

adamianTa modgmis gasagrZeleblad war-<br />

Rvnis Semdeg, romliTac man gaanadgura<br />

samyaro.<br />

gemara “sanhedrini” gveubneba, rom war-<br />

Rvnis Taobis adamianebi arRvevdnen moralis<br />

yvela SesaZlo principebs. magram zecaSi<br />

maT saboloo ganaCens xeli moewera<br />

imis gamo, rom isini ZarcviT iyvnen dakavebuli.<br />

magaliTad, bazarSi adamiani gemos<br />

usinjavda im produqts, romlis yidvasac<br />

ar apirebda. da ase iqceoda yvela, vinc<br />

iq Sedioda. amis Sedegad gamyidvels ar<br />

rCeboda arc gasayidi produqti da arc<br />

fuli <strong>axali</strong> produqtebis SesaZenad. msxvil<br />

qurdobasac eweodnen, magram ara ase<br />

Riad. ician ra, rogor ar uyvars gamCens<br />

qurdoba da sxvisi qonebis mimarT daudevrobis<br />

gamoCena, Cveni brZenebi didi<br />

yuradRebiT icaven mcnebas “ar iqurdo”,<br />

raTa, gamCenma ar qnas, ar daarRvion is.<br />

mogviTxroben, rom erTxel rabi melceri,<br />

kurTxeulia misi xsovna, quCaSi midioda<br />

da ise iyo fiqrebSi garTuli (ra Tqma<br />

unda, is imeorebda ToraSi naswavls), rom<br />

Sevida ierusalimis erT-erT ezoSi, gaaRo<br />

kari da iqidan qaTami gamovarda. visac ar<br />

mTlad egrec ar aris saqme – Cvens redaqcias<br />

uerTgulesi megobrebi dResac hyavs da<br />

maT Sorisaa jansuR Carkviani – saxelganTqmuli<br />

poeti, iumoriTa da xumarsityviT madlcxebuli<br />

pirovneba, tribuni, mudam cerze<br />

Semdgari, rogorc „avaza”, roca es ers da<br />

qveyanas sWirdeba. ise gavSinaurdiT, dabadebis<br />

dReebsac ki vulocavT erTmaneTs. magali-<br />

Tad, mTelma redaqciam icis, rom 30 seqtembers<br />

baton jansuRis (da, hoi, saocrebav, sxvadasxva<br />

wlebSi misi da-Zmis) dabadebis dRea<br />

da erT-or Tbil sityvas rogor ar vetyviT<br />

sayvarel poets gazeTis saSualebiT. amjerad<br />

ki, icocxleT, gansakuTrebuli mizezi gvaqvs:<br />

TiTqmis ori kvira jansuR Carkviani israel-<br />

Si imyofeboda, Tavisma saamayo SviliSvilma<br />

irma giganma aiyolia, aba, iq, Cems gastrolebs<br />

ra fasi eqneba, babu, uSenodo da „saojaxo<br />

delegaciaSi” jansuRic „Casves”. pianisti<br />

SviliSvili jerac israelSia, gastrolebi<br />

ar daumTavrebia, babua ki Camovida TbilisSi,<br />

guSinwin Cvenc gvinaxula da, ra gasakviria,<br />

saubari israeliT daiwyo:<br />

– Cemi 13 wlis SviliSvilis koncerti Telavivis<br />

axal veeberTela sakoncerto darbazSi<br />

gaimarTa. irma msoflioSi cnobilma ebraelma<br />

unaxavs, rogori SeSinebuli gamoedevna<br />

mas rabi melceri, mas ar unaxavs qurdobisadmi<br />

WeSmariti SiSi. rabi ise iyo qaTmis<br />

patronisaTvis dabrunebis surviliT<br />

Sepyrobili, rom ar fiqrobda arc saku-<br />

Tar Rirsebaze da arc sakuTar janmrTelobaze.<br />

erTxel erT-erT ieSivaSi erT stumars<br />

sakidze darCa xeljoxi. roca is aTi<br />

wlis Semdeg isev im ieSivaSi moxvda, misi<br />

xeljoxi isev iq ekida.<br />

Tora noaxs uwodebs wmindans, Seuryvnels,<br />

gamCenTan mavals. wmindans - qcevebSi,<br />

Seuryvnels – fiqrebSi. Cven did<br />

mama abraamze ki weria, rom is dadioda gam-<br />

Cenis win. es imas niSnavs, rom noaxs sWirdeboda<br />

gamCenis xelSewyoba imisaTvis, rom<br />

wmindanad darCeniliyo, xolo abraams<br />

– ar sWirdeboda. abraamis upiratesoba<br />

noaxTan SedarebiT imaSi gamoixateba, rom<br />

is cdilobda kerpTTayvanismcemelic ki<br />

gamCenTan mieaxloebina. is sodomis mcxovreblebisaTvis<br />

loculobda. noaxi,<br />

miuxedavad wmindanobisa, masze dabal<br />

doneze idga.<br />

am Tavis pirvel winadadebaSi samjeraa<br />

naxsenebi saxeli noaxi, mas sami vaJi hyavda<br />

– Semi, xami da iafeti da sami samyaro<br />

ixila noaxma Tavisi cxovrebis manZilze<br />

– samyaro warRvnamde, warRvna da misi<br />

Semdgomi periodi. noaxis msgavsad, kidev<br />

orma wmindanma ixila sami samyaro: danieli<br />

moeswro taZars, mis dangrevas da<br />

aRdgenas da iovma ixila sakuTari saxli<br />

aSenebuli, dangreuli da xelaxla aRdgenili.<br />

iwyeba warRvna, romelic samas<br />

samocdaxuTi dRe grZeldeba. da Sevida<br />

noaxi da misi ojaxi da cxovelebi kidobanSi<br />

“warRvnis wylisagan”. gasagebia, rom<br />

ToraSi arc erTi sityva araa zedmeti da<br />

zogierTi kanoni mxolod miniSnebiTaa<br />

naxsenebi. maS, ratom usvams xazs Tora,<br />

rom Sevidnen isini kidobanSi “warRvnis<br />

wylebisagan”. gasagebia, rom sxva mizezi<br />

kidobanSi, romelsac noaxi as oci wlis<br />

ganmavlobaSi aSenebda, Sesvlisa ar arsebobs.<br />

raSi, Toris udidesi komentatori<br />

gveubneba: “noaxi arcTu ise didi morwmune<br />

iyo, sanam wyalma mis muxlebamde ar<br />

menora<br />

miaRwia, kidobanSi ar Sevida.”<br />

xasidTa erT-erTi rabini icxak aiziki<br />

gvixsnis, rom Cven es ar unda gavigoT ise,<br />

TiTqos noaxi naklebad morwmune iyo.<br />

Tora xom masze wers – noaxi wmindani da<br />

Seuryvnelia. man isic icoda,rom gamCeni<br />

mowyalea, amitom bolo wuTamde ar sjeroda,<br />

Tu warRvniT gaanadgurebda yvelafers,<br />

rac Tavadve Seqmna.amitomac ar<br />

Sedioda kidobanSi, manam sanam warRvnis<br />

wyalma ar aiZula.<br />

imis miuxedavad, rom Toris pirvel<br />

wignSi “bereSiTi” araa misi kanonebi, is<br />

mogviTxrobs samyaros Seqmnaze da adamianTa<br />

Sesaxeb – adamze, noaxze, abraamze,<br />

icxakze, iakobze, da mis Tormet vaJze<br />

egvipteSi Sesvlamde. am cxovrebaSi mravali<br />

ramaa, rogor unda moiqces adamiani am<br />

samyaroSi, is swavlobs Cveni didi mamebis<br />

moqmedebidan gamomdinare an im miniSnebebidan,<br />

rac Cans da rasac gvaCveneben Cveni<br />

brZenebi.<br />

noaxTan kidobanSi movidnen wminda da<br />

“ara wminda” cxovelebi. Tora specialurad<br />

ar wers sityvas “tarefa”, raTa zedmetad<br />

ar ixmaros uaryofiTi konteqstis<br />

mqone sityvebi. aseve Cvenc, ara marto<br />

unda SevikavoT Tavi uwmawuri sityvebis<br />

warmoTqmisagan, aramed, sadac SesaZlebelia,<br />

warmovsTqvaT dadebiTi sityva<br />

uaryofiTis nacvlad. magaliTad, sjobs<br />

vTqvaT “araqaSeri”, vidre “tarefa”, “araa<br />

sufTa”, vidre “WuWyiania”, an “araa simar-<br />

Tle”, vidre “tyuilia”.<br />

Tora mogviTxrobs, rom kidobanSi<br />

Sedian noaxi, Semi, xami, iafeti, noaxis<br />

meuRle da maTi Svilebis sami meuRle. kidobnidan<br />

gamosvlisas CamoTvlilTa Tanmimdevroba<br />

ukve sxvanairia – noaxi, misi<br />

meuRle, Svilebi da maTi meuRleebi.<br />

gasagebia, rom Tora ar Segvatyobinebda,<br />

Tu rogor Sevidnen da gamovidnen kidobnidan<br />

isini. es arc ise mniSvnelovania.<br />

am TanmimdevrobiT Tora gvatyobinebs,<br />

rom micvis “ganayofierdiT da gamravldiT”<br />

Sesruleba kidobanSi maT akrZaluli<br />

hqondaT imis gamo, rom ar SeeferebodaT<br />

samyaros ganadgurebis periodSi.<br />

kidobnidan gamosvlisas ki ukve SeeZloT<br />

am micvis Sesruleba. amasTan Tora amis<br />

Sesaxeb mxolod migvaniSnebs, rac imas<br />

gvaswavlis, rom arsebobs iseTi ram,<br />

razec xmamaRla ar saubroben. emara wers,<br />

rom yvelam icis, Tu sad da risTvis midian<br />

siZe da patarZali, magram vinc amaze<br />

israeli taSs ukravda „saukunis bavSvs”<br />

78 wlis jansuR Carkvianis sixaruli da sevda<br />

diriJorma avner bironma miiwvia (igi, sxvaTa<br />

Soris, musikosTa akademiis reqtoricaa), simfoniur<br />

orkestr „kameratasTan” erTad irmamariam<br />

giganma daukra mocartis ocdameerTe<br />

koncerti, „bisze” Seasrula Sopenis noktiurni...<br />

– ra Tqma unda, didi warmateba eqneboda...<br />

– maS... rom ityvian, daingra darbazi taSiscemiT,<br />

Semdeg xmis Camwer studiaSi Caweres<br />

irmas <strong>axali</strong> „firfita diskebi”, romlebSic<br />

Sesulia Sopenis noktiurnebi da mocartis<br />

fantazia... amJamad mimdinareobs mocartis<br />

koncertis Cawera...<br />

amitomac Seagvianda Camosvla ramdenime<br />

dRiT?<br />

– diax... Tumca xSirad exmianeba TbilisSi<br />

megobrebs, Tavis SesaniSnav pedagogs maia<br />

narimaniZes da uambobs STabeWdilebebs... aqve<br />

getyviT, rom studiaSi Camwerma musikosma<br />

irmas „saukunis bavSvi” uwoda...<br />

– me vici, rom Tqven yovelTvis loculobT<br />

SviliSvilis scenaze gamosvlis win...<br />

– ki, ra dasamalia... axlac miTxra irmam,<br />

iloce babuo?.. viloce da mjera babu, rom<br />

irma-mariam gigani qristes deduleTSi<br />

SesaniSnavad daukravs-meTqi... aki, gagimarTla...<br />

– amjerad, rogor dagxvdaT israeli?<br />

– Tel-avividan erTi dRe ierusalimSi<br />

wavediT, moviareT yvela taZari, aq namyofi<br />

viyavi, magram kidev ufro gaulamazebiaT...<br />

saerTod, es ra qalaqebi auSenebiaT udabnoSi,<br />

galaktionis gariTmuli sityvebi gamaxsenda<br />

– silaJvarde da silaSi vardi, amnairi<br />

arc silaJvarde minaxavs da arc vardi sila-<br />

Si. israelis miwa ukidegano baRia, romelic<br />

didi rudunebiT Seqmna ebraelma xalxma da<br />

am veeberTela baRSi qveyana aaSena... ara, ara...<br />

israeli saocrebaa!.. ra qviT naSenebi, rogori<br />

arqiteqtura!.. leqsic ki vuZRveni saucbiso:<br />

„qarTveli da ebraeli”:<br />

Cven viyaviT marad erTni,<br />

viTar qveynad aris RmerTi,<br />

dResac aris CvenTan RmerTi.<br />

erTmaneTis Sembraleni –<br />

qarTvelni da ebraelni.<br />

isev RmerTis unda gvesmas,<br />

mterma rom ver gadagvTelos,<br />

gaumarjos israels da<br />

gaumarjos saqarTvelos!<br />

msoflioSi vis ra elis,<br />

aris neba israelis!<br />

cxovrebis dones ar ikiTxavT?.. gavicaniT<br />

qalbatoni, romelsac arasdros umuSavia,<br />

mxolod diasaxlisobda da 400 dolari aqvs<br />

pensia...<br />

– ueWvelia, iq Cveneburebs SexvdebodiT...<br />

– ki, Sevxvdi SesaniSnav kompozitors soso<br />

bardanaSvls...<br />

– vicnob...<br />

– ho, kidev fizikos-mecniers daviT baazovs...<br />

teleJurnalist soso iosebaSvilsac<br />

xom icnobdiT Tbilisidan?<br />

– maS...<br />

– iq muSaobs televiziaSi, hoda, man da<br />

misma meuRlem qalbatonma makam SesaniSnavi<br />

siuJeti uZRvnes irmas amosvlas da „imedma”,<br />

kerZod, salome arSbam, rogorc vici, gadasca<br />

kidec.<br />

– kargiT... SviliSvilma kidev erTxel<br />

gagaxaraT... Tavad Tqven, saerTod, rogor<br />

grZnobT Tavs, batono jansuR?..<br />

– aba, ra giTxra... vwuxvar, aseT dReSi<br />

arasodes vyofilvar, da mainc, yvelam icodes<br />

– mwuxarebas gayolili sixaruli ukan aRar<br />

brundeba...<br />

– mgoni, cudad ar gicxovriaT...<br />

– erTi kia – Suris gareSe vicxovre, isic<br />

kargad vicodi, roca kacis sxeulSi Suris<br />

cecxli anTia, erTaderTi Camqrobi RmerTia...<br />

ver vitandi ampartavnobas, ampartavnoba, ise,<br />

rogorc narkomania, Tandayolili Tviseba<br />

ar gaxlavT, es yovelive, kacis surviliT<br />

SeZenili borotebaa... mTeli Cemi cxovreba<br />

samSoblosaTvis gavyvirodi Cemi leqsiT, Cemi<br />

TanadgomiT. eSmaki kaci siCumiT xmaurobs,<br />

samwuxarod, momgebiania siCumiT xmauri... me<br />

7<br />

xmamaRla laparakobs, is aramzadaa. Toridan<br />

Cven vswavlobT ara marto kanonebs,<br />

aramed cxovrebiseul sibrZnes da sulsac<br />

xvews.<br />

roca warRvnis Semdeg noaxi kidobnidan<br />

gamovida ganadgurebuli samyaro<br />

dainaxa. man gamCens msxverpli Seswira,<br />

gamCeni ki mas dapirda, rom aRarasodes<br />

mouvlenda qveynierebas warRvnas da amis<br />

niSnad caze cisartyela gamoCndeba. es<br />

ki imas niSnavs, rom xalxi isev scodavs<br />

da warRvna isev SeiZleboda ganmeorebuliyo.<br />

magram gamCeni asrulebs Tavis danapirebs,<br />

ar gaanadguros samyaro.<br />

da moaSena noaxma venaxi. midraSis Tanaxmad<br />

yurZeni imave dRes damwifda, noaxma<br />

Rvinoc dawura, dalia da daTvra. a<br />

yvelaferi es erT dReSi moxda. gamodis,<br />

roca adamiani raimes ise ver akeTebs,<br />

rogorc saWiroa, mainc Rebulobs zeciur<br />

daxmarebas. noaxis venaxSi xom aSkara saswauli<br />

moxda.<br />

diax, Cveni brZenebi amboben, rom Tu<br />

adamians ganwmenda surs, mas zecidan exmarebian<br />

da Tu is Sebilwvas moisurvebs,<br />

aseT SesaZleblobasac gzas uxsnian.<br />

adamianis raime saqmeSi warmateba<br />

srulebiTac ar amtkicebs imas, rom misi<br />

cxovrebis gza gamCenisaTvis misaRebia.<br />

noaxis yurZnis magaliTi amis kargi ilustraciaa.<br />

ra Tqma unda, <strong>axali</strong> samyaros<br />

Senebisas noaxi sxva ufro mniSvnelovani<br />

saqmeebiT unda dakavebuliyo. yvelaferze,<br />

ris keTebasac is daiwyebda, gamCenisagan<br />

udidesi kurTxeva miuvidoda. yvela<br />

ubedurebis Semdeg yovelTvis ase xdeba.<br />

ra didi Sansi hqondaT ebraelebs meoce<br />

saukuneSi SeeqmnaT sakuTari saxelmwifo,<br />

raTa milionobiT adamiani dabruneboda<br />

istoriul miwas? gasagebia, rom Zalze<br />

umniSvnelo. qveyanaTa umravlesobam, arabebis<br />

kolosaluri wnexis miuxedavad mxari<br />

dauWira israelis saxelmwifos Seqmnas.<br />

gasagebia, rom es yvelaferi gamCenis<br />

pirdapiri Carevis gareSe ver moxdeboda.<br />

Cveni wminda Tora Cvens xalxs pirdeba<br />

mraval sulier da materialur kurTxevas.da<br />

ra mogveTxoveba Cven? Cven unda<br />

miviRoT isini. imisaTvis rom es SevZloT,<br />

unda viaroT misi gziT, vakeToT sikeTe,<br />

viyoT Tavmdablebi, gulmowyaleni, gviyvardes<br />

adamianebi, davicvaT mcnebebi da<br />

gveSinodes da gviyvardes gamCeni. modiT,<br />

SevecadoT Zalian.<br />

yovelTvis gavyvirodi...<br />

– didi xani ar moaklos Tqveni xma qarTvel<br />

xalxs, batono jansuR, guli ar dagberebodeT...<br />

sxvaTa Soris, Tqveni TbilisSi aryofnis<br />

dros, am ramdenime dRis winaT Cvenma saer-<br />

To megobarma, SesaniSnavma mamuliSvilma,<br />

Jurnalistma da poetma zaur gomarTelma<br />

Tqvendami miZRvnili leqsi mogvitana redaqciaSi,<br />

Tu mogewonebaT dabeWdeTo. ai, naxeT:<br />

78 wlis jansuR Carkvians<br />

ar dagiyria far-xmali,<br />

mikvirs, ramdeni SesZeli,<br />

ra imedi gaqvs am xvalis,<br />

an Seni rwmenis kedelis...<br />

ar gsurs samSoblo-muxlebze,<br />

artaxSi gamomwyvdeuli,<br />

da saqarTvelos uRelze<br />

ijdes viRaca wyeuli...<br />

mecixovne xar sityvisa,<br />

romelic dagaqvs ubiTa,<br />

mova dro, bevri ityvisa –<br />

ibrZodi xmliT da SubiTa.<br />

Seni tolebi am mxaris<br />

buxarTan weven yalions,<br />

ukve dro aris samxaris,<br />

kvlav elodebi alions.<br />

ramdeni vici amqveynad,<br />

Tavi rom moaqvT yinCada,<br />

isic geyoda sakvexnad,<br />

amxnis rom darCi biWada.<br />

– va, yoCaR zaur!.. vali damado gomarTelma...<br />

– ar gagiWirdebaT gadaxda, erTi kai<br />

eqspromti da...<br />

– eee... Cemi didi saZmodan ramdenime<br />

kaciRa SemovrCiT. ase rom mjera, aq wuTisofelia,<br />

iq – maradiuli... axla davfiqrdeT,<br />

riT ar sjobs maradiuli wuTisofels?<br />

– kargiT ra, batono jansuR, ra dros<br />

filosofiaa, genialuri Svili gyavT, gaixareT<br />

da galaRdiT!..<br />

– xandaxan vfiqrob, iqneb, SviliSvilebisa<br />

da SvilTaSvilebis gamo Rirdes, rom kidev<br />

cota xans gagrZeldes sicocxle.<br />

– hoda, icocxleT!<br />

vilen mardaleiSvili<br />

gazeTi "saqarTvelos respublika"<br />

30 seqtemberi, 2009


8<br />

ilia mordexis-Ze SamilaSvili<br />

saqarTvelodan gamosul ebraelTa<br />

Temma danaklisi ganicada _ gardaicvala<br />

TvalsaCino pirovneba ilia mordexis Ze<br />

SamilaSvili.<br />

ilia SamilaSvili daibada 1948 wlis<br />

8 marts qalaq soxumSi, mordex da fania<br />

SamilaSvilebis ojaxSi. rva Svilian<br />

ojaxSi ilia rigiT meSvide gaxldaT.<br />

am ojaxis istoria banZaSi iwyeba. mis<br />

saTaveSi dgas xaxami abram SamilaSvili,<br />

me-6 gverdidan<br />

sxva qveynebSi mimdinare movlenebi,<br />

Tu es uSualod Cvens qveyanasa da<br />

mis interesebs ar ukavSirdeba. ruseT-saqarTvelos<br />

omis gaSuqeba am<br />

arxis mier mis mimarT israelis sazogadoebriobis<br />

did yuradRebaze<br />

metyvelebs.<br />

mokrZalebiT minda Tqveni yuradReba<br />

SevaCero kidev erT faqtze:<br />

israelis mTavarma politologiurma<br />

Jurnalma “The Israel Journal of<br />

Foreign Affairs” mTxova statia omis<br />

mimoxilviT. rogorc Jurnals wesad<br />

aqvs miRebuli, statia sarecenziod<br />

gadaigzavna. ukve misi gamoqveynebis<br />

Semdeg Jurnalis mTavarma<br />

redaqtorma recenzentebis vinaobis<br />

dausaxeleblad miTxra, rom erTerT<br />

maTgans, romelic amerikis erTerTi<br />

wamyvani politologiao, dauweria,<br />

rom TiTqmis ar unaxavs am omis<br />

Sesaxeb esodeni informaciulobiTa<br />

da simarTliT datvirTuli statia.<br />

da, ai, aq mivadeqiT mTavar<br />

saTqmels. Cemi statiis naxvis Semdeg<br />

nebismier qarTvel politologs<br />

namdvilad gaukvirdeba amgvari Sefaseba,<br />

ramdenadac masSi raime gansakuTrebuli<br />

<strong>axali</strong> informacia<br />

araferia. magram es qarTveli politologebisaTvis.<br />

rac Seexeba ucxoelebs,<br />

isini mTel am informacias<br />

an ver floben, an ver Tu ar uRrmavdebian.<br />

amdenad is, rac CvenTvis<br />

trivialuri Cans, maTTvis did mniSvnelobas<br />

iZens. amitomac, rogorc<br />

Cans, qarTvelma politologebma,<br />

diplomatebma, Jurnalistebma yvelgan,<br />

yvela doneze ara emociur-patriotuli<br />

gancxadebebiT, aramed<br />

dokumenturi masalebis enaze<br />

gaacnon msoflios sazogadoebriobas,<br />

rac SeiZleba met konkretul<br />

pirovnebas msoflios sxvadasxva<br />

qveyanaSi saqmis namdvili viTareba<br />

gazeT "menoras" redaqtors<br />

damfuZnebelni da<br />

gamomcemelni:<br />

guram baTiaSvili, kote abaSiZe<br />

Tbilisi, leoniZis 11a, vaxtang VI q. #30<br />

telefonebi: 99.90.96, 77.20.57<br />

ase rom am ojaxis wevrebi cnobili sasuliero<br />

moRvawis STamomavlebi arian.<br />

ilias deda fenina warmoSobiT<br />

quTaisidan gaxldaT.<br />

mama mordexi ki Sav zRvas seravda<br />

odesa-baTumis marSrutiT. mravali wlis<br />

ganmavlobaSi mordexi sayovelTaod cnobili<br />

xomaldis `gruzia-s~ mudmivi mu-<br />

Saki gaxldaT. aqedan daiwyo misi kavSiri<br />

rusul samyarosTan.<br />

ilia SamilaSvilis mSoblebis ojaxi<br />

ebrauli, qaSeruTis, erovnuli tradiciis<br />

damcveli da ebraelTa Soris urTierTsiyvarulisa<br />

da daxmarebis kera gaxldaT.<br />

ai, aseT ojaxSi aRizarda patara ilia.<br />

soxumis me-17 skolis oqros medalze<br />

damTavrebis Semdeg iliam swavla saqarTvelos<br />

politeqnikur institutSi energetikisa<br />

da manqanaTmSeneblobis fakultetze<br />

ganagrZo.<br />

1969 wels inJinris diplomiani vaJkaci<br />

baTaSvilebis didi ojaxis brwyinvale<br />

warmomadgenel `eSeT xail~ qalze _ lianaze<br />

daqorwinda.<br />

q-ni liana saxelganTqmuli da yvelasaTvis<br />

sayvareli eqimis _ ruben baTaSvilis<br />

qaliSvili gaxlavT.<br />

batono redaqtoro!<br />

neba momeciT, Tqveni gazeTis furclebidan gulwrfeli madloba movaxsenoT<br />

qarTuli mecnierebis, kulturis im gamoCenil moRvaweT, ebrauli Temis<br />

warmomadgenlebs, romlebmac momiloces dabadebis 70-e wlisTavi.<br />

didi madloba gazeT "menoras" TanadgomisaTvis, keTili saqmeebisaTvis.<br />

profesori eldar mamisTvaliSvili<br />

Tu Cveneuli Sefasebani.<br />

aseTive problemis winaSe dgas,<br />

sxvaTa Soris israelis saxelmwifo<br />

da ebraeli xalxic. imis miuxedavad,<br />

rom dasavleTis qveynebSi (gansakuTrebiT<br />

amerikis SeerTebul<br />

StatebSi) yoveli meore Tu ara, mesame<br />

Jurnalisti ebraelia, israeli<br />

aSkarad agebs informaciul oms arabul<br />

samyarosTan. Cemi azriT, am<br />

informaciulobis xarvezs saqarTvelos<br />

mxrivac da israelis mxrivac<br />

(sxva obieqtur mizezebTan erTad)<br />

erTnairi fsiqologiuri safuZveli<br />

aqvs: Cven Rrmad varT darwmunebuli<br />

Cvens simarTleSi da gvjera, rom<br />

igi (e. i. simarTle) TavisTavadac<br />

gaikafavs gzas. magram dRes, informaciulobis<br />

dResaswaulis Jams, yvelafers<br />

wyvets swored informaciis<br />

raodenoba (ra Tqma unda, xarisxTan<br />

erTad). amitomac Cven unda vcdilobdeT,<br />

rac SeiZleba farTod gava-<br />

SuqoT es Cveni simarTle da rac Sei-<br />

Zleba metad gavxadoT cnobili. amis<br />

gareSe wavagebT sazogadoebrivi azris<br />

mobilizaciisaTvis brZolas.<br />

calke aRniSvnis Rirsia israelis<br />

qarTvel ebraelTa Temis daintereseba<br />

omis movlenebiTa da qarTveli<br />

xalxisadmi totaluri mxardaWera.<br />

gaerTianebuli erebis organizaciis<br />

mimarT, TviT ruseTis xelmZRvanelobisadmi<br />

gaigzavna aseulobiT<br />

saprotesto peticia agresiis Sewyvetis<br />

moTxovniT, gaimarTa saprotesto<br />

demonstracia ruseTis sael-<br />

Cos siaxloves. sxvaTa Soris, aseTive<br />

demonstracia gaimarTa omis dawyebis<br />

pirvel wlisTavTan dakavSirebiT.<br />

israelSi ruseT-saqarTvelos<br />

omis eqo karga xans ar Sewyvetila.<br />

am ori qveynis urTierTobiT dainteresebis<br />

<strong>axali</strong> talRa gamoiwvia<br />

im cnobebma, romlebic am ramdenime<br />

Tvis winaT gamoqveynda, rom<br />

menora<br />

axladSeqmnili ojaxi samtrediaSi<br />

dasadgurda.<br />

ilia SamilaSvili samtrediis Cais<br />

gadamamuSavebeli fabrikis direqtoris<br />

moadgiled dainiSna. komunistur epoqaSi<br />

axalgazrda inJinrisaTvis aseTi<br />

Tanamdebobis micema iSviaTi movlena iyo,<br />

Tundac imis gaTvaliswinebiT, rom ilia<br />

ebraeli gaxldaT.<br />

1970 wels maT pirveli qaliSvili _<br />

nino SeeZinaT, 1971 wels ki pirveli vaJiSvili<br />

_ ramazi.<br />

1970 wels ilia samuSaod gadadis<br />

samtrediis abreSumis mwarmoebeli fabrikis<br />

direqtoris moadgiled. aq man<br />

pirvelad Semoitana iaponuri manqanadanadgarebi.<br />

fabrikis mier nawarmoebi<br />

produqciis gasaRebis mizniT ilia<br />

SamilaSvilma kavSiri daamyara ucxour<br />

firmebTan. male es kavSiri saerTaSoriso<br />

vaWrobaSi gadaizarda.<br />

komunistur periodSi dawyebuli es<br />

urTierToba mas Zalian gamoadga mogvi-<br />

TiTqosda saqarTvelo didi raodenobiT<br />

iaraRs iZens israelisgan da es<br />

misi saomari mzadebis nawilia. isev<br />

aRmovCndi ramdenime sainformacio<br />

saSualebis komentatoris rolSi da<br />

Sevecade gameqarwylebina aseTi ramis<br />

SesaZlebloba. sxvaTa Soris, isev<br />

da isev ruseTis sainformacio wyaroebis<br />

gavleniT israelis rusuli<br />

sainformacio saSualebebis nawili<br />

am cnobas awvdida rogorc faqts.<br />

amis sapirispirod sagangebod minda<br />

aRvniSno rusulenovani radio<br />

“rekas” <strong>axali</strong> ambebis ganyofilebis<br />

ufrosis iosef eiTanis mier CemTan<br />

saqarTvelosadmi Rrma interesiTa<br />

da mxardaWeriT warmarTuli interviu<br />

mis gadacemaSi, romelsac “dRiuri”<br />

hqvia, romelSic igi aSkarad<br />

aRmoCnda saqarTvelos advokatis<br />

rolSi. ivriTulenovan saSualebaTa<br />

toni ki amjeradac zomieri da<br />

saqarTvelosadmi TanagrZnobiT gam-<br />

registrirebulia<br />

q. <strong>Tbilisis</strong> mTawmindis<br />

raionis sasamarTlos<br />

mier.<br />

registraciis # 4/1-921<br />

oqtomberi (xeSvani), #20, 2009 w.<br />

anebiT im biznesis ganviTarebaSi, romelic<br />

moskovSi wamoiwyo.<br />

ilia SamilaSvilis mdidari gamocdileba<br />

da mxarSi megobrulad amodgoma SesaniSnavad<br />

gamoiyena da mamis gza ganagrZo<br />

misma pirmSom _ ramaz SamilaSvilma.<br />

1993 wlidan moyolebuli biznesis<br />

ganviTarebasTan erTad ilia SamilaSvili<br />

moyvrebis mxardamxar iwyebs saqvelmoqmedo<br />

saqmianobas ebrauli rwmenis<br />

gasaZliereblad. es iniciativa moskov-<br />

Si qarTvel ebraelTa salocavis `oel<br />

icxakis~(,,icxakis karavi~) aSenebaSi gamoixata.<br />

man da misma axlobel-naTesavebma<br />

sakuTari jibiT daafinanses es didad<br />

mniSvnelovani, erovnuli suliskveTebis<br />

gamaZlierebeli saqme.<br />

am Tavmdabali, patiosani da mravlismkeTebeli<br />

adamianis xsovna mudam darCeba<br />

misi naTesavebis, axloblebis da megobrebis<br />

gulebSi.<br />

amxanagebis jgufi<br />

P.S. 20 oqtombers israelSi q. aSdodSi mixakaSvilis quCaze mdebare qarTvel ebrael-<br />

Ta salocavSi ,,Semay cedeki~ ilia SamilaSvilis saxelze misma ojaxma SeabrZana sefer-<br />

Tora, xolo saflavze gaimarTa samgloviaro ceremoniali.<br />

gazeT ,,menoras~redaqcia TanagrZnobas ucxadebs ramaz SamilaSvils mamis _<br />

ilia mordexis Ze SamilaSvilis<br />

gardacvalebis gamo.<br />

ciala, guram, malxaz baTiaSvilebi TanagrZnobas ucxadeben saqarTvelos ebraelTa<br />

msoflio kongresis vice-prezidents mixo mirilaSvils mZaxlis _<br />

ruben sefiaSvilis<br />

gardacvalebis gamo<br />

gazeT "menoras" redaqcia TanagrZnobas ucxadebs saqarTvelos ebraelTa msoflio<br />

kongresis vice-prezidents mixo mirilaSvils mZaxlis _<br />

ruben sefiaSvilis<br />

gardacvalebis gamo<br />

sWvaluli gaxldaT. CemTvis piradad<br />

gansakuTrebiT saintereso aRmoCnda<br />

saubari israelis erT-erT wamyvan<br />

politikur mimomxilvelTan d-r reuven<br />

pedercurTan “gaalei cahalis”<br />

(“armiis talRebi”) arxze, romel-<br />

Sic erToblivad gavaanalizeT movlenaTa<br />

ganviTarebis SesaZlebeli<br />

scenarebi.<br />

da isev minda davubrunde sakiTxs,<br />

romelic Cemi dRevandeli informaciis<br />

mTavar Temad gamovacxade:<br />

saqarTvelosadmi iseT megobrulad<br />

ganwyobil qveyanaSic ki, rogoric<br />

israelia, saWiroa ufro meti aqtiuroba<br />

saqarTvelos poziciis,<br />

istoriul-politikuri motivebisa<br />

da momentebis sazogadoebisaTvis<br />

gacnobis mizniT, raTa movlenebis<br />

eqo saqarTvelosadmi keTilganwyobilad<br />

JRerdes da ara piriqiT.<br />

ruben enoxi (enuqaSvili)<br />

q. ierusalimi<br />

redaqtori<br />

guram<br />

baTiaSvili

Hooray! Your file is uploaded and ready to be published.

Saved successfully!

Ooh no, something went wrong!