zurab daviTaSvili „joinTi“-Tbilisis axali xelmZRvaneli
zurab daviTaSvili „joinTi“-Tbilisis axali xelmZRvaneli
zurab daviTaSvili „joinTi“-Tbilisis axali xelmZRvaneli
You also want an ePaper? Increase the reach of your titles
YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.
2<br />
– batono jemal, ukve ramdenime<br />
welia israelSi cxovrobT<br />
da moRvaweobT. iqneb,<br />
gviamboT, konkretulad ras<br />
saqmianobT, ra misiiT imyofebiT<br />
istoriul samSobloSi?<br />
– diax, ukve oTxi welia<br />
israelSi vimyofebi – am xnis<br />
ganmavlobaSi diplomatiur<br />
saqmianobas veweodi Tel-avivis<br />
saqarTvelos saelCoSi. es wlebi<br />
CemTvis Zalian saintereso<br />
gamodga.me manamdec araerTxel<br />
vyofilvar israelSi da<br />
vfiqrobdi, rom metnaklebad<br />
sruli warmodgena mqonda am<br />
qveyanaze. magram, mogexsenebaT,<br />
erTia turistis mier danaxuli<br />
qveyana da meore – xangrZlivi<br />
drois manZilze iq yofna da<br />
uSualo monawileoba mis yoveldRiur<br />
cxovrebaSi. gavlilma<br />
periodma sul sxva aspeqtebiT<br />
warmomiCina es qveyana, garkveuli<br />
koreqtivebi Seitana Cems<br />
adrindel warmodgenebSi. israeli<br />
uaRresad mravalniSnadi,<br />
mravalwaxnagovani qveyanaa. am<br />
polifoniurobas albaT misi<br />
mosaxleobis siWrelec ganapirobebs.<br />
saerTod, aseTi mravalsaxeoba<br />
Tavidanve daebeda am<br />
miwas da sul Tan sdevda Tavisi<br />
istoriis grZel maraTonebze.<br />
vis ar gauvlia aq, aTaswleulebis<br />
manZilze xelidan xelSi gadadioda<br />
ierusalimi – kacobriuli<br />
kulturis akvani, msoflios<br />
sulieri dedaqalaqi. erTmaneTs<br />
cvlidnen berZnebi da romaelebi,<br />
sparselebi da sarkinozebi,<br />
jvarosnebi, mamluqebi, Turqebi<br />
da britanelebi... aqeT iltvodnen<br />
saqarTvelos mefeebi da<br />
didebulebi, aq aSenebdnen kulturis<br />
kerebs da mravalmxriv<br />
moRvaweobas eweodnen. sxvadasxva<br />
rwmenis aRmsareblebs aq<br />
hqondaT dagulebuli TavianTi<br />
wili adgili, TavianTi samoqmedo<br />
da samoRvaweo niSa. ierusalimi<br />
sami msoflio religiis<br />
akvania da samives aq aqvs Tavisi<br />
mTavari siwmindeebi: muslimebs<br />
muhamedis amaRlebis adgili,<br />
qristianebs golgoTa da macxovris<br />
saflavi, ebraelebs e.w.<br />
„even STia” – miTiuri qvakuTxedi,<br />
romelsac, maTi rwmeniT,<br />
efuZneba mTeli xiluli da uxilavi<br />
samyaro... es siWrele da<br />
mravalmxrioba arc israelis<br />
saxelmwifoebriobis aRdgenis<br />
Semdeg (1948 w.) Senelebula:<br />
bibliuri winaswarmetyvelis<br />
sityvebisa ar iyos („gamogiyvanT<br />
xalxebidan, gamogkrebT yvela<br />
qveynidan da mogiyvanT Tqvens<br />
miwaze” – ezikieli), qveynierebis<br />
oTxiv kuTxidan daiZra<br />
ebraeloba da msoflios asamde<br />
saxelmwifos warmomadgenlebma<br />
moiyara erTad Tavi. yvelam Tan<br />
moitana Tavisi qveynis aTaswlovani<br />
tradiciebi, kultura, qcevisa<br />
da yofis Taviseburebebi.<br />
TiTqos es patara saxelmwifo<br />
aRmoCnda erTi uzarmazari qvabi,<br />
sadac yvelaferi es ixarSeba.<br />
iqmneba raRac uCveulo simbiozi,<br />
rac, albaT, aTwleulebis<br />
Semdeg erT did, TviTmyofad<br />
kulturad Sejerdeba. jer ki<br />
mxolod duRilis procesia.<br />
– ra mimarTebaSia am „duRilis<br />
procesTan” qarTveli<br />
ebraeloba?<br />
– am procesSi sxvebTan erTad<br />
monawileoben Cveni yofili<br />
Tanamemamuleebic – qarTveli<br />
ebraelebi. magram miuxedavad<br />
didi warmatebisa, rac Cvenma<br />
menora<br />
yofilma Tanamemamuleebma<br />
moipoves qveynis politikuri<br />
da sazogadoebrivi cxovrebis<br />
yvela ubanSi, gasagebi mizezebis<br />
gamo (isini israelis mosaxleobis<br />
daaxloebiT erT procents<br />
Tu Seadgenen), maTi xvedriTi<br />
wona, saerTo fonze, mainc ramdenadme<br />
mokrZalebulia. unda<br />
mogaxsenoT, rom qveynis saer-<br />
To mosaxleobisa ar iyos, arc<br />
qarTveli ebraelebi gamoirCevian<br />
erTniSnadobiTa da erTferovnebiT.<br />
aq arian sxvadasxva<br />
mrwamsisa da mimarTulebis,<br />
sxvadasxva mentalobis adamianebi,<br />
magram yvelas aerTianebs<br />
erTi saerTo, zedrouli da universaluri<br />
Rirebuleba – Tora,<br />
anu biblia, romlis avtoriteti<br />
uryevi da Seuvali aRmoCnda<br />
mTeli aTaswleulebis man-<br />
Zilze da kidev erTi: Znelad<br />
Tu moiZebneba qarTveli ebraeli,<br />
romelic raRac niSniT<br />
gulgrili da indiferentuli<br />
iyos saqarTvelos mimarT. es<br />
gamJRavnda Tundac germaniis<br />
kancleris angela merkelis<br />
israelSi oficialuri vizitis<br />
dros, rodesac Cvenma yofilma<br />
Tanamemamuleebma oficialuri<br />
TxovniT mimarTes maRali rangis<br />
stumars – mxari daeWira saqarTvelosTvis<br />
Crdiloatlantikur<br />
blokSi (nato) gawevrianebis<br />
saqmeSi („Cven saqarTvelo Cvens<br />
meore samSoblod migvaCnia da<br />
gulgrili ver viqnebiT misi bediRblis<br />
mimarT” – aRniSnuli iyo<br />
werilis preambulaSi...).<br />
diax, aq arian sxvadasxva<br />
cenzisa Tu asakis, sxvadasxva<br />
socialuri frTis warmomadgenlebi,<br />
gansxvavebuli<br />
TvalTaxedviT da fsiqologiuri<br />
wyobiT. bevrma maTganma kargad<br />
auRo alRo axal viTarebas<br />
da male israelis sazogadoebis<br />
integralur nawilad iqca.<br />
maTi warmatebebic TvalsaCinoa.<br />
magram aqa-iq gvxvdebian iseTebic,<br />
romlebic bolomde ver<br />
SeeTvisen axal yofas da,<br />
garkveuli TvalsazrisiT,<br />
inteleqtualur periferiaSi<br />
aRmoCndnen. es aris egreT wodebuli<br />
„udabnos Taoba”. Seiqmna<br />
erTgvari disbalansi: garegnulad<br />
maT TiTqos fexi auwyes<br />
qveynis sadReiso ritms, magram<br />
TavianTi fsiqikiT, Sinagani<br />
wyobiT mainc gasuli saukunis<br />
samocdaaTian wlebSi darCnen.<br />
es erTob saintereso fenomenia.<br />
is, rac Cveni Tbilisuri,<br />
quTaisuri Tu saqarTvelos sxva<br />
kuTxeebis yofidan amovarda da<br />
CvenTvis monatrebisa da nostalgiis<br />
sagnad iqca, aq TiTqmis<br />
SeumRvrevlad, adrindeli uSualobiT<br />
aris SemorCenili. amis<br />
erT-erTi indikatoria israelis<br />
qarTulenovani televiziac.me<br />
amdeni „monatrebuli” filmi Tu<br />
Teatraluri warmodgena karga<br />
xania <strong>Tbilisis</strong> teleekranebze<br />
ar minaxavs. ase rom, „retros”<br />
moyvarulebs israelSi sakmaod<br />
poxieri niadagi eliT.<br />
rac Seexeba metyvelebas.<br />
zogierTi aqauri qarTule-<br />
novani mwerali iseT Tavankara<br />
sityvebsa da gamoTqmebs xmarobs<br />
(ra Tqma unda, aramkiTxe kalmosanTa<br />
moZalebis pirobebSi maTi<br />
ricxvi mokrZalebulia, magram<br />
rac aris, xom aris), rom dRevandeli<br />
enobrivi gamofitulobisa<br />
da eroziis viTarebaSi erTgvari<br />
reliqtis STabeWdilebas qmnis<br />
(metadre es iTqmis bibliisa da<br />
sxva religiuri wignebis mTargmnelebze.<br />
saerTod ki, rogorc<br />
cnobilia, enobrivi eqspansiis<br />
mimarT qarTveli ebraeloba<br />
yovelTvis gamoirCeoda Tavisi<br />
hermetulobiTa da mdgradobiT.<br />
„qarTveli ebraelebi mogzaurobdnen<br />
focxovs, qvablians,<br />
Cildaris xeobisaken, javaxeT-<br />
Si da yvelgan qarTvel muslimanebs<br />
qarTulad elaparakebodnen.<br />
unda mogaxsenoT, rom zogierT<br />
saSiS adgilebSi, sadac ki<br />
qarTuli ena ZvelTaganve Seirya<br />
da amovarda, iqac ki qarTvelma<br />
mahmadianebma ar daiviwyes... es<br />
iyo qarTvel ebraelTa Sno da<br />
wyaloba” (zaqaria WiWinaZe).<br />
aseTi Seuvalobis pirobebSi<br />
qarTvelma ebraelebma saukuneebis<br />
ganmavlobaSi ucvlelad<br />
gamoatares bevri ZirZveli<br />
qarTuli sityva, raoden dasanania,<br />
rom TiToorola gamonaklisis<br />
garda (gerSon ben oreni,<br />
ruben enoxi...) aqamde jerovnad<br />
ver moxerxda qarTvel ebrael-<br />
Ta sametyvelo Taviseburebebis<br />
Seswavla...<br />
– israeli da saqarTvelo<br />
– am ori patara qveynis bedi<br />
TiTqos Camohgavs da, Tanac,<br />
gansxvavdeba erTmaneTisagan.<br />
Tqveni azriT, ra unda iswavlos<br />
rTul geografiul arealSi<br />
moqceulma axalgazrda<br />
qarTulma saxelmwifom aseve<br />
mtrul garemocvaSi myofi<br />
Zlieri da ganviTarebuli<br />
israelisgan?<br />
– swori brZanebaa, marTlac<br />
„TiTqos Camohgavs da Tan gansxvavdeba”.<br />
rac unda bevri msgavseba<br />
da garegnuli Tanxvdenis<br />
wertilebi iyos, TiToeuli<br />
qveynis bedi, Tavisi arsiT,<br />
unikaluria da ganumeorebeli.<br />
yovel xalxs Tavisi misia da<br />
daniSnuleba aqvs, anu, rogorc<br />
didi poeti ityoda, „gvaqvs uTvalavi<br />
feriTa”, rac qmnis kacobriobis<br />
erTian suls. am mxriv<br />
arc saqarTvelo da israelia<br />
gamonaklisi. TiToeuli qveyana<br />
TviTon aris Tavisi bedis<br />
mWedeli. israelSi Zalian uyvarT<br />
gamoTqma – „Tu ara me CemTvis,<br />
maS viRa CemTvis?” es qveyana<br />
Tavisi arsebobis manZilze xSirad<br />
yofila gamouval situaciaSi,<br />
roca marto darCenila ricxobrivad<br />
da teritoriulad bevrad<br />
aRmatebuli mowinaaRmdegis<br />
pirispir, magram nebisyofis araadamianuri<br />
mobilizebiT dauRwevia<br />
Tavi fizikuri ganadgurebisagan<br />
(ase iyo Tundac „eqvsdRiani<br />
omis” dros). ra Tqma unda,<br />
sxvadasxva doziTa da proporciebiT<br />
arsebobs urTierT-<br />
Tanadgomisa da TanamSromlobis<br />
magaliTebi. Tundac, israelic<br />
oqtomberi (xeSvani), #20, 2009 w.<br />
"Tqvensave gulebs<br />
esityveT Cumad"<br />
da amerikis saerTo interesebi,<br />
maTi partnioroba. amerika,<br />
cxadia, giganti saxelmwifoa,<br />
amouwuravi SesaZleblobebisa<br />
da potenciis mqone. bunebrivia,<br />
rom am qveynis SigniT mimdinare<br />
procesebi gavlenas axdens<br />
danarCen msoflioze, metadre<br />
ki israelze, radgan ra dasamalia,<br />
amerikis ebrauli lobi<br />
garkveulwilad gansazRvravs<br />
aramarto sakuTriv amerikis,<br />
aramed, israelis yoveldRiurobasac.<br />
tyuilad rodi xumroben<br />
israelSi: amerikas surdo<br />
rom Seeyaros, israeli reanimaciaSi<br />
aRmoCndebao. es – rac<br />
Seexeba israel-amerikas. saqarTvelos<br />
dRevandeli orientaciac<br />
xom aravisTvis ar aris saidumlo.<br />
am fonze, sagulisxmoa, rom<br />
israelis sazogadoebriobaSi,<br />
presaSi momravlda sxvadasxva<br />
gamonaTqvamebi, analitikuri Tu<br />
sxva saxis publikaciebi, sadac<br />
saqarTveloisraelis tandemi<br />
amerikasTan erTad moixsenieba<br />
da erT triadad gaiazreba...<br />
– yvelas mwared gvaxsovs<br />
ierusalimis jvris monaster-<br />
Si momxdari vandaluri aqti.<br />
ra unda viRonoT, rom msgavsi<br />
SemTxveva aRar ganmeordes<br />
da, saerTod, rogor SeiZleba<br />
aRdges qarTvelTa uflebebi<br />
monasterze?<br />
– jvris monastris Taobaze<br />
bevri Tqmula da dawerila. amaze<br />
laparakiT Tavs ar SegawyenT.<br />
ucxoeTSi arsebul qarTuli<br />
kulturis Zeglebs Soris igi,<br />
udaod, yvelaze mniSvnelovania.<br />
TviTon ierusalimSic, amdeni<br />
siwmindis arsebobis pirobebSi,<br />
igi macxovris saflavis eklesiis<br />
Semdeg, erT-erT mTavar<br />
siwminded moiazreba. amis erTerTi<br />
mizezi, albaT, is mravalsaukunovani<br />
tradiciac gaxlavT,<br />
romelsac Tavisi ZirebiT<br />
bibliur arqetipebamde mivyavarT.<br />
gadmocemis mixedviT,<br />
patriarq abraams misi sanaqebo<br />
maspinZlobiT moxiblulma samma<br />
stumarangelozma sodomisken<br />
mimaval gzaze keTilganwyobis<br />
niSnad sami kverTxi aCuqa.<br />
abraamma es nobaTi gadauloca<br />
lots, Tavis Zmiswuls, romelic<br />
SeZrwunebuli iyo uneblie<br />
Secodebis gamo (rogorc bibliaSia<br />
naTqvami, loti misma<br />
qaliSvilebma daaTvres da mas-<br />
Tan gaiyves sareceli, raTa am<br />
gziT gaegrZelebinaT sodomis<br />
ganadgurebis Sedegad iavarqmnili<br />
adamianebis modgma) da yvelanairad<br />
cdilobda Tavisi codvis<br />
gamosyidvas. abraamma damoZRvra<br />
igi da uTxra, – es kverTxebi<br />
darge, morwye, mouare da, Tu<br />
amis Semdeg fesvs gaidgamen, es<br />
imis momaswavebeli iqneba, rom<br />
ufalma Segindo Seni Secodeba.<br />
lotma marTlac dargo es<br />
kverTxebi da eSmakis dabrkolebebis<br />
miuxedavad, rwyavda maT,<br />
vidre kverTxebma fesvi ar gaidges<br />
da sam xed ar aizardnen –<br />
fiWvad, kedrad da kviparosad.<br />
mere samive xe erTmaneTs Seerwya<br />
da erT xed Seizarda. solomo-