JOHANNES KEPLER G ESAMMEL TE WERKE

CAPVT I
PROPOSITIO XIII
Densorum corporum, seu quorum mu/tae partes materiae angustam imp!ent
soliditatem, superficies etiam densae sunt quodammodo, respectu sci!icet eo, quo
!ux et corpora se mutuo afficiunt. Nam etsi superficiebus, vt quantis, nulla
accidit crassities, quae est corporum: tamen vt sunt densorum corporum
propter hanc materialem geometricam differentiam, et ipsae densae intelliguntur,
cum sint materiatae superficies. Clarius, densitas est affectus
materiae, quae suscipit tres dimensiones, de his superficiei duae competunt.
Ergo participant de corporum densitate suo modulo. Luci vero
lO supra eodem respectu superficialis quaedam densitas ascribebatur.
20
PROPOSITIO XIV
Lux per densorum superficies impeditius transit, quatenus densae. Cum enim
luci competat motus per 1. proprietates quoque motus recti ei competento
Quare et impedimentum à densiori medio. Non verò quatenus
solidum per 10. ergo quatenus superficie densa terminatur. Clarius,
lucis motus fit naturaliter cum extensione per 6. quia semper ab vno
fonte in omnes regiones. Sicut ergo superficies ob infinita puncta resistit
motui, qui est in lineis: sic superficies densa resistit motui extenuanti,
cùm densitas et extenuatio sint sub eodem genere.
PROPOSITIO XV
Co!or est !ux in potentia, !ux sepu!ta in pe!!ucidi materia *: si iam extra
visionem C011sideretur;et diuersi gradus in dispositione materiae, causa raritatis
et densi/atis, seu pe/!ucidi et tenebra~um; diuersi item gradus !ucu!ae,
quae materiae est concreta, efficiunt discrimina co!orum. Cum enim colores,
12 qui cernuntur in iride, sint ex eodem genere, vnde et co1lores in rebus;
eadem erit utrorumque origo. Sed illi tantum ex his iam dictis causis
oriuntur. Oculo enim translato à situ, variatur coloro Et quidem in confinio
lucis et vmbrae omnes resultant; vt certum sit, ex attenuatione
lucis et superiniectione materiae aqueae existere. Quare et hi indidem
30 orientur. Eritque hoc discriminis, quod in iride lux aduentitia est, in
coloribus verò, insita, eo modo, quo multorum animalium partibus insunt
aliquae luces actu. Adeoque quod differunt potentia caloris in Zingibere,
ab actu caloris in igne; hoc videtur differre lux in materia colorata
à luce in Sole. Id enim in potentia est, quod se non communicat,
sed intra sui subiec.ti terminos continetur, vt lux, quae in coloribus
latet, quamdiu à Sole non illustrantur. Nescias tamen, an non et colores
de profunda nocte luculas spargant suas. Sed haec materia Philosophorum
acutis~imorum ingenia variè exercuit, et tantae est obscuritatis,
vt non possit in praesentia expediri; sane quia nec praecipue huius loci
Notae.
Videntur albus et
niger Opaci in
summo suogradu:
reliqui pellucido
etiam in summo
gradu inesse possuntoCumque
hac
ratione albus et
niger quodammodo
materiati
siue corporati sint
colores, discrimen
tamen hoc est,
quòd albo corpori
lucenti, vt solis,
niger corpori tenebroso
similior est.
Smaragdum
videre est, et Pyropum
et Hyacinthum
et Electrum,
pellucida; viridi,
caeruleo, Rubeo,
Bauo coloribus
nullum tale corpus
summe album et
nigrum, quod si·
mul sit pellucidum.