JOHANNES KEPLER G ESAMMEL TE WERKE

CAPVT II 47
Hunc secutus IOHANNEsPISANVS,Episcopus Cameracensis, aliorum sententias,
et inter has ipsam verissimam causam, quod mirari possis, reiicit,
ipse se in latebras arcanae lucis naturae cum VITELLIONErecipit,
lib. 1. prop. 5. HARTMANNVs,qui PISANVMedidit, et demonstrationum
defectus tollere instituerat, haesitationem istam reliquit. Etsi verò PI-
SANVSverba affert aliorum, quibus vera causa explicatur: Alii, inquiens,
assumunt vt causam remotam Solis rotunditatem, radiorum autem intersectionem
vt propinquam: ipsa tamen demonstratio, quam proximè subiungit,
ex eorundem proculdubio authorum sententia, veritatem rursum tegit,
IO et alium verbis hisce sensum tribuit, quàm habere possunt. Idem propemodum
accidisse ARISTOTELIcredi potest, qui cùm in problematis sectione
15. cap. 10. quaestionem mouisset, cur si dejicientis Solis radii per folia
platani, aut per compositos in transuersum manus vtriusque digitos transirent,
lunulas in pauimento efftgiarent: veram quidem causam affert: Conos, inquiens,
duos verticibus in angustia rimarum coire, quorum alterius basis in
Sole, alterius in pauimento sit, itaque necesse esse, vt Sole à superiore parte in
speciem nascentis Lunae attenuato, radius infra àparte contraria idem patiatur.
At cap. 5. cum hoc ex professo quaerit, quod cap. 10. loco principii
sumserat, cur radius per quadrangula ingressus, non quadrangula, sed circu-
20 laria constituat schemata; causam partim in visus imbecillitatem confert,
vt qui radios eos, qui in angulos fenestrae secedunt, prae c!aritate eorum, qui
mediam fenestram transeunt, comprehendere nequeat, pattim ad ipsam visionis
formam prouocat, quod ftat visio exeunte cono radioso ex oculo, cuius basis
est circulus. Qua impertinentisnecin opticis approbatae causae allegatione
tenebras rursum inducit illis, quae cap. 10. ex his deducit; adeò vt
J9 ARISTOTELEMnec VITELLIOI nec PISANVS,nec quisquam posteriorum,
quod sciam, intellexerit.
Mihi ante annos complures ex PISANItenebris aliqua lux affulsit. Cum
enim sensum verborum adeò obscurum ex schemate in plano compre-
30 hendere nequirem: confugi ad ~(rt'otjJL~v in solido. Librum in sublimi
locaui, qui esset loco lucentis corporis: hunc inter et pauimentum figebatur
tabella foramine multangulo; filum deinde ex vno libri angulo
per foramen in pauimentum demissum, ita incedebat in pauimento, vt
terminos foraminis raderet, cuius vestigia creta imitabar; qua ratione
creabatur figura in pauimento similis foramini. Idem accidebat, annexo
filo ex altero, tertio, quarto libri angulo, adeoque ex infinitis marginum
punctis. Itaque infinitarum in pauimento foraminis figurarum exilium
series adumbrabat magnam et quadrangulam libri figuram. Patuit itaque
concurrere ad problema demonstrandum, rotunditatem non radii vi-
40 sorii, sed ipsius Solis, non quia haec perfectissima sit figura, sed quia
haec lucentis corporis figura sit in genere. Hic primus est in hoc labore