77389

Primipilaris, is, m. primipiloPrimipilarius, ii, m. primipiloPrimipilus, i, m. primipilo, ehuntarien agindari handienaPrimitiae, arum, fpl. lehen uzta ; hasiera, hastapen ; ezagutza azalekoPrimo, adb. lehen, lehenik, lehenbizian, hasieranPrimogenitus, a, um, lehen jaio, lehen sortuPrimordium, ii, eta Primordia, orum, npl. hasiera, hastapen, etorki, jatorriPrimoris, e, lehen, aurrerako, buruburuko ; primores cadebant, gudari aurrerakoak erorten ziren ; primores dentes, hortzaurrerakoak ; primores, um, mpl. nagusiak, jaunak, buruzagiak ; aitonen semeakPrimum, adb. lehen, lehenik, aurrenik ; primum omnium, lehengoz, lehendabizi ; lehen aldiko ; ut primum, ubi primum,cum primum, …bezain laster ; quam primum, ahalik lasterrena, ahalik goizikenaPrimus, a, um, lehen, lehengo, lehenbiziko ; ondoko lehen, datorren ; primo hostium impetu, etsaiaren geroko lehenoldarrean ; prima nocte, ilun nabarrean ; primo quoque die, ondoko lehen egunean, urren aldian ; a primo, lehenik,lehenengoz ; aurreko, buruburuko ; prima tenere (loca), buruburuko leroan izan ; primi dentes, aurreko hortzak ; primislabiis, gogoz kontra, gogoz gaindi ; in primo, in primum, aurrean, aitzinean ; hoben, indartsuen, handien, nagusi, dotore,ezinobe ; vir magnus in primis, gizonetarik dotorena ; ik. imprimis, cumprimis ; primas agere edo primas partes agere,aurrean izan ; primas ferre, tenere, nagusi izan, garaitu ; primas dare, tribuere, lehenetan ezarri, lehen lehen ezarriPrinceps, cipis, f. m. lehen, lehena ; princeps fugiendi, lehena ihes egile ; bikain, handien, nagusi, nabarmenen, buru,aitzindari, agintari ; principes plebis, jente xeheko nabarmenenak ; princeps senatus, senatuko lehendakari ; principes edoprincipes cives edo civitatis, aitonen semeak, senadoreak, handikiak ; enperadore, lehendakari ; eragile, egile, aholkari,akuilatzaile ; princeps sceleris, gaizkigile ; princeps belli inferendi, gerra bultzatzaile ; zuzendari, etxezain ; printzeak,gudulari oinezkoakPrincipalis, e, hasiereko, hastapeneko, lehendabiziko ; lehen, aurren, buru, nagusi ; enperadore-, errege-, printze-Principaliter, adb. printzegisa, handizkiPrincipatus, us, m. hasiera, haste, hastapen, hatsarre, etorburu, iturburu ; lehentasun, gailentasun, nagusitasun ;zuzendaritza, tenere principatum, lehen maila eutsi ; senatuko lehendakari, senadoregoa ; Herriko lehen maila, agintegoihena, jaurlaritza, inperio (Erroman)Principes, ik. princepsPrincipia, orum, npl. lehengaiak, hasigaiak ; sortarauak, oinarriak ; gudutoki ; printzeak, ik. princeps ; gudaltegiPrincipialis, e, jatorrizko, ha stapeneko, aitzinakoPrincipium, ii, n. sortarau, iturburu, etorburu, hasiera, hastapen ; principio, a principio, lehen, hasieran, lehenengoan,lehenbizian ; ducere principium a…, -tik etorri ; oinarri, harroin ; aurreko talde, aurrerakoakPrior, neutr. prius, gehiena, aurreko, aitzineko, iragan (denbora) ; Dionysius prior, Dionisio Zaharra ; priores pedes,aurreko oinak ; lehen, hobe, nagusi, garrantzitsuago ; nullam curam habuit quam ut… harentzat deus ez zengarrantzitsuagorik … baino ; iz. mpl. aintzinakoak, asabakPrisce, adb. gogorkiPriscus, a, um, aintzinako, lehenagoko, zakarkitua, zahar ; prisci viri, aintzinako gizonak ; gogor, garratz, zorrotzPristinus, a, um, aurreko, aitzineko, lehengo, behinolako, zahar ; pristini mores, ohitura zaharrak ; dies pristinus, aurregunPristis, is, f. balea, marrazoPrius, adb. lehen, lehenago, goizikago, lehen aldian (bietatik) ; aintzina, behinola ; nahiago, ahalaz, hobePriusquam, lokailu, …baino lehen ; …aitzin ; eziez, eziz etaPrivatim, adb. bere izenean, berbera ; publice privatimque gratiam petere, Estaduarentzat eta berarentzat eskatu ; bereiz,bakarka, bakarrik, etxenPrivatio, onis, f. ezizate, eztasun, eskasPrivatus, a, um, norberaren, bakoitzaren, bakar, etxeko ; privatus edo privatus vir, norbait, gizon arrunt ; in privato, etxen,bereiz ; ex privato, etxetik kanpo, bere kostuzPrivigna, ae, f. alabaizun, errainPrivignus, i, m. semeorde, suhiPrivilegium, ii, n. lege berezi, eskubide, zuzen ; salbuespen ; privilegium aetatis, lehenseme eskubideaPrivo, as, are, tr. kendu, bilaizi, gabetu ; askatuPrivus, a, um, soil, berbera, norberaren, bakoitzaren, norbaiten ; banako, eskas, gabe1. Pro, aurretitz. aurrean, aitzinean, gainean, aldegainean ; pro castris, oihaltxabola aurrean ; pro tribunali,epaimahaiarengain ; alde, -n (izenean, onez, -tzat) ; obsecrare pro aliquo, norbaitentzat eskatu ; orde ; pro aliquo mori,norbaiten orde hil ; solvere pro vectura, garraioa ordaindu ; gisa, bezala, -ako ; pro occiso relinqui, hiltako utzi ; esse propremio, saritako baliatu ; arabera, soginik, ikusiz, -gatik ; pro viribus, bere indarren arabera ; pro tua prudentia, hirezuhurtzearengatik ; pro se quisque, bakoitza bere aldetik, bakoitzaren ahalen arabera ; pro ut, bezala, arabera2. Pro, harridura. noski ! beharrik !; oi ! ai ! bego hor !Proavia, ae, f. birramon, herenamaProavitus, i, m. birraiton, herenaitaProavus, i, m. birraiton, herenaita ; arbasoProbabilis, e, onesgarri, goresgarri, on, bikain, gogoko ; itxuradun, itxurazko, kanoretsu ; gerta daiteken ; probabiliscausa, zio gerta daitekenaProbabilitas, atis, f. kanore, onargarritasunProbabiliter, adb. beharbada, noski ; egiaz, idurizProbandus, a, um, probo aditz adj. goresgarriProbatio, onis, f. saio, egiaztapen, baieztapen ; azterketa, azterraldi304