vol07.pdf

EPITOMES ASTRONOMIAE
Non tamen negabis, saltem spacium esse sursum actu infinitum?
Si de vacuo agitur spacio, id est de re nihili, quae nec creata est, nec est, nec
alij, vt ibi si t, resistere potest; mutabitur status quaestionis: nec erit actu, quod
est planè nihi!.
Sin spacium est ob corpora locata, jam demonstratum est, neque corpus
vllum locabile esse actu infinitum, neque corpora finita magnitudine, posse esse
infinita numero. Spacium igitur ob corpora locanda infinitum esse, nihil est
necesse. At nec potest esse, vel inter bina solum corpolra, linea actu infinita. 41
Rursum enim pugnant, actu infinitum esse, et terminari singulis altrobique
corporibus finitis, ceu punctis, quae sunt lineae termini. lO
Quid de infinito in pote~tia teneboj et an non saltem cogitari potest
infinitum spacium vel numerus?
Duplicem habet sensum, cum infinitum in potentia nominatur. Nam vel sic
accipitur, sicut divisio quantitatis infinita dicitur potestate, scilicet vt infinitae
sint sectiones, quarum quaelibet fieri posset in hac quantitate; quaecunque
tamen illarum fieret, ipsa per se esset finita, partes constituens finitas. Vel accipitur
infinitum in potentia sic vt potentia ista referatur ad ipsam totius infiniti
amplitudinem. 1110modo verum est, nullum vnquam spacium nullum
numerum ne cogitatum quidem esse, neque cogitatum iri vnquam, quo non
possit cogitari major: semper tamen infiniti supererunt numeri, nondum ne 20
cogitati quidem, quorum tamen quilibet posteriùs cogitari posset. Hoc posteriori
verò modo infinitum potestate nullum est, vt scilicet infinitum spacium,
aut infiniti numeri simul et semel actu cogitentur, id est infinitum cogitando
exhauriatur: quicquid enim cogitatur, eò ipso, quòd cogitatur, finitum est;
nec aliter mente comprehendimus id quod vox, infiniti, nobis insinuat, nisi ut
rem, cujus pars solum aliqua in mente reluceat, reliquum excedat mentis cogitatum;
quo modo ad primum sensum refertur, et èonceptus solum nominalis
est.
Si finitus est Mundus, qua igittfr figura praeditus est exterius?
Qua enim nisi Sphaeridì.
Quae habes hujus rei argumenta?
Astronomica penè nulla; duo verò potissimùm metaphysica; primum ab
ipso Mundo ducitur, alterum ab ejus Archetypo.
Dic primum.
Disputamus de figura, quae Mundum claudit exterius. Omnia igitur intra
illam figuram sunt, nihil extra. Si I omnia capit actu, perquàm verisimile est, 42
etiam forma capacissimam esse. Capacior verò est figura cum est rotunda;
quam si eidem superficiei quantitate in aliam quamcunque speciem, quae
rotunda non est, esset expressa, vt docent Geometrae, et PAPPVS libro quinto
Mathematicarum Collectionum. Credibile igitur est, mundum rotunda super- 40
ficie finiri.