vol07.pdf

EPITOMES ASTRONOMIAE
Deinde caeterae figurae non sunt perfectae, nisi trinis constent dimensionibus,
intusque sint plenae et quasi materiatae, vnde et corpora dicuntur: Sphaericum
immateriati rationem habet, quia intelligitur sine soliditate interna. Differunt
namque globus et Sphaericum. Illud enim globus est, quod de solido corpore
sphaericum intus exhaurit, et intra se condito
Af immobile non dices Sphaericum, cllm ad mofum nulla figura sif aptior?
Motus in Geometricis non rectè tribuitur figuris, quippe nulla figura purè
geometricè mobilior est altera. Physicè verò si consideres, verum est secundùm
quid. Nam si corpus rotundum ponatur in plano, accedatque motor extraneus:
duabus his conditionibus positis mobilis figura est. Sic etiam figurae IO
angulosae secundum quid sunt stabile s, si nimirum collocentur in planitie
super planorum suorum vno. Sin autem talem figuram colloces super suum
angulum, juxta Sphaericum, quod totum angulus est: sphaericum quidem
quiescet, angulosa verò seipsa movebitur, inque vnam suarum planitierum procumbet.
Itaque eo ipso immobile etiam Sphaericum dicitur, quia nulla in parte
causam vllam intra se habet ad motum, cùm sit vndiquaque simile sui. Sed nec
extra se in alia aliqua quantitate causam motricem, aut Geometrids proprietatibus
ad motum physicum dispositam invenit, cùm probatum sit, esse primam
figurarum omnium. I
Qui probabis, Sphaericum sibi ipsi alijsque sufficere? 20 48
Figurae caeterae, vt dixi, planis, plana lineis, lineae punctis, describuntur et
comprehenduntur et terminantur, puncta verò situm requirunt in spacio: at
spacium vult determinari aliquo ambiente. Sphaericum seipso innixum nihil
requirit extra se, quod non ipsum sit; seipso enim terminatur, eoque ipso 10cum
intra se concludit, in quo puncta, lineae, superficies, corpora, constitui
principio dato possunt.
An 'Però ef creafricem constifues figuram hanc caeterarum, ef sustenfafricem?
Id quidem norunt Geometrae, omnem similitudinis in caeteris figuris,
omnem rationis, omnem perfectionis pulchritudinem è sphaerico derivatam 30
ipsis inesse.
Nam plana vriius corporis omnia debent quadrare in circulum eundem,
circulus verò ex sphaerico est, vt dictum. Tum autem alicujus Figurae perfectae
anguli solidi omnes debent aequaliter à centro figurae abesse, hoc est, in eodem
sphaerico stare. Est igitur sphaericum caeteris figuris causa perfectionis, et
Norma; quod habet rationem formae. ,
Comparatio verò laterum figurae et ad caeteras corporis dimetientes, et
plurium corporum inter se, fit non aliter, quàm ex posito sphaerico, in quo
omnia insint corpora, ejusque sphaerici diametro certis rationibus divisa. Est
igitur sphaericum caeteris figuris causa et norma definitionis seu descriptionis 40
scientificae, seu proportionum.
Sed et ipsae proportionum harum pulchritudines non aliter, nisi beneficio
circuli constituuntur et intelliguntur, Divinamque eam proportionem dicunt
ipsi Geometrae.