You also want an ePaper? Increase the reach of your titles
YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.
Men spreekt binnen de architectuur vaak over<br />
kwaliteit. Het is echter niet eenvoudig de mogelijke<br />
vereisten hiervoor vast te leggen. Voor het grote publiek<br />
is kwaliteit een kwestie van formele mogelijkheden of van<br />
tendensen die vasthangen aan <strong>be</strong>paalde esthetische<br />
domeinen. Soms verwijst men naar praktische aspecten<br />
of naar de degelijkheid, de antieke “firmitas”. In <strong>be</strong>paalde<br />
gevallen wordt de kwaliteit vergeleken met een soort<br />
tendens of trend die op prijs wordt gesteld door een elite<br />
of door groepen die zich verenigen omdat ze dezelfde<br />
mening delen.<br />
Het is niet moeilijk te <strong>be</strong>grijpen dat het idee van een<br />
ecologische woning zelf ook een kwaliteitsmerk kan<br />
worden.<br />
18 <strong>be</strong>.<strong>passive</strong>03 perspectief<br />
Maar hoewel de voorwaarden voor deze kwaliteit<br />
De meerderheid van<br />
de inspanningen om<br />
passieve, duurzame<br />
en ecologische<br />
architectuur <strong>be</strong>kend<br />
te maken bij het grote<br />
publiek waren geen<br />
echte aanleiding<br />
tot een kritische<br />
<strong>be</strong>schouwing<br />
vaag blijven, of op zijn<br />
minst uiteenlopend, zijn<br />
ze toch niet helemaal<br />
<strong>be</strong>langeloos. Het gaat<br />
erom een zo breed<br />
mogelijke definitie op te<br />
nemen en tegelijkertijd de<br />
<strong>be</strong>zwaren die voortvloeien<br />
uit tegenstrijdige<br />
meningen te aanvaarden.<br />
Het wordt al gauw<br />
duidelijk dat dit een<br />
moeilijke opdracht is… Is<br />
het nieuwe station van Luik<br />
een kwaliteitsvol gebouw?<br />
Absoluut, zullen we dan<br />
zeggen. Het heeft immers<br />
een indrukwekkende<br />
architectuur, geeft een<br />
nieuwe dimensie aan de stad en levert een verse<br />
dynamiek die het stedelijk karakter <strong>be</strong>vestigt en zelfs<br />
ver<strong>be</strong>tert. Het is een openbaar gebouw dat zich profileert<br />
als een baken van regionale en nationale infrastructuur,<br />
met een elegant ontwerp,...<br />
Maar is het nieuwe station van Luik werkelijk een<br />
kwaliteitsvol gebouw? Helemaal niet: zijn stedelijke<br />
impact is nefast voor de omringende wijken en zorgt<br />
voor een ware volksverhuizing. Het gebouw lokt brutale<br />
grond- en woningspeculaties uit, is niet in verhouding<br />
met de afmetingen van de stad, kost onnoemelijk veel<br />
geld, om nog maar te zwijgen van het onderhoud,...<br />
En vanuit ecologisch standpunt? Dat is een pijnlijke<br />
vraag voor de meer recente gebouwen die, hoewel<br />
warm onthaald, in meerdere opzichten <strong>be</strong>grensd blijken<br />
te zijn. De kwaliteit kan dus voortvloeien uit slechts<br />
enkele aspecten, maar zal slechts zelden de conclusie<br />
zijn van een unaniem <strong>be</strong>sluit.<br />
Wat <strong>be</strong>treft de criteria voor openbare aan<strong>be</strong>stedingen<br />
van de Franstalige Gemeenschap voor nieuwbouw en<br />
renovaties, is de toepassing van “duurzame” procedures<br />
en technieken inmiddels onvermijdbaar. Is dat een<br />
mogelijke kwaliteitsvereiste? Waarschijnlijk, maar<br />
slechts in die mate dat men rekening houdt met het<br />
tijdstip en de specifieke context.<br />
Zowel in Wallonië als in Brussel gaven de jaren<br />
‘80 en een deel van de jaren ’90 blijk van een culturele<br />
weestand tegen de destijdse bouwstijl. Om dit te<br />
<strong>be</strong>grijpen volstaat de vaststelling van het geringe aantal<br />
Belgische architecten met een relevante professionele<br />
reputatie in het buitenland. Na deze periode doken er<br />
voorzichtig nieuwe gebouwen op in omgevingen die<br />
eerder teruggetrokken waren op zichzelf en op hun<br />
verleden. Het idee-fixe omtrent de <strong>be</strong>scherming van het<br />
architecturaal erfgoed, dat als voorwendsel werd gebruikt<br />
tegen ieder nieuw project, zorgde voor verlegenheid<br />
bij vele architecten die nieuwe inzichten voorstelden.<br />
Door te werken op basis van de kleinst mogelijke deler<br />
heeft de banaliteit zich als een loden kleed uitgestrekt<br />
over het streven van vele projectontwikkelaars en heeft<br />
het de geest van het publiek en van de bouwheren<br />
doordrenkt. Deze banalisatie van projecten vormde het<br />
ideale voorwendsel om te bouwen zonder controverse<br />
of polemiek.
Change language