AA III A proefexamen 2 opgave - NBA

Audit & Assurance 3A
Proefexamen 2
Bierbrouwerij Wit Goud B.V.
Inleiding
Audit & Assurance 3A proefexamen 2 - opgave
Bierbrouwerij Wit Goud B.V. (hierna: Goud) is een regionale bierbrouwerij die reeds 200 jaar bestaat.
De brouwerij is inmiddels 80 jaar in eigendom van de familie Heinin. Door vererving is het
aandelenbezit wijdvertakt over de familie. De directie wordt gevoerd door de heren Bob de Brouwer
en Mart Holvath, die geen aandelen bezitten in de onderneming. De brouwerij heeft een lange historie
van goede financiële resultaten. De resultaten zijn steeds zo uitgekeerd dat een voor de bankier
aanvaardbaar eigen vermogen van 35% van het balanstotaal in de vennootschap over blijft. De
onderneming is middelgroot en dus controleplichtig. De accountantscontrole van de jaarrekening van
de B.V. wordt al enkele jaren uitgevoerd door een vennoot van accountantsorganisatie, VARIAcc BV,
dat reeds 30 jaar accountancydiensten verleent aan de vennootschap. VARIAcc BV is
gespecialiseerd in deze branche.
Bedrijfsproces
Goud produceert al jarenlang een drietal traditionele biersoorten met elk een speciale receptuur.
Goud is aangesloten bij een inkoopcombinatie, die de inkoop organiseert van de grondstoffen mout,
gerst en hop. Deze producten kennen kwaliteitsverschillen en fluctuerende prijzen.
Het productieproces start met het brouwproces. In dit proces worden de grondstoffen vanuit silo’s
overgepompt naar mengkuipen, waar ze met water aan de kook worden gebracht. Na dit kookproces
wordt het mengsel twee weken in gistkuipen opgeslagen, waarna het wordt overgepompt naar
lagertanks. Hier komt het bier tot rust en zakt het bezinksel naar de bodem van de lagertanks. Dit
bezinksel, “bostel” genoemd, wordt verkocht aan de veevoederindustrie. Tussentijds worden er
monsters genomen waarna de brouwsels worden gekeurd. Intern wordt een goederenbeweging
bijgehouden van de in het productieproces gebruikte grondstoffen en wordt verband gelegd met de
hieruit voortgekomen producten. De normatieve verhoudingen tussen verbruikte grondstoffen en
product zijn vooraf bepaald door het laboratorium en worden gebruikt bij het instellen van de
apparatuur door de afdeling productie. Het verbruik en de productie worden gemeten bij het
overpompen. Na enige weken vindt het bottelproces plaats, waarbij het bier wordt afgevuld in flessen
of fusten. Het leidingenstelsel binnen de productie-eenheden van Goud is voorzien van meters.
Het gebottelde bier wordt in kratten verkocht aan de groothandel. De kratten worden op pallets
geleverd. Goud hanteert vaste prijzen per soort bier per fles (of krat). Op deze prijzen worden na
afloop van het kalenderjaarbonussen gegeven, waarvoor vaste omzetstaffels worden gehanteerd.
Enkele grote supermarktketens hebben bij Goud hogere bonussen bedongen. De fusten worden aan
horecagelegenheden geleverd. Hiervoor gelden eveneens vaste prijzen per soort bier per fust en
jaarlijkse omzetbonussen afhankelijk van de omzet.
Organisatie
De organisatie omvat ruim 100 medewerkers. Onder de tweehoofdige directie opereren onder meer
de volgende afdelingen:
Inkoop
Magazijn
Productie
Laboratorium
Marketing en verkoop
Administratie
Automatisering
1

Automatisering
Audit & Assurance 3A proefexamen 2 - opgave
Er wordt gebruik gemaakt van een goed functionerend standaardpakket voor de besturing van het
productieproces (brouwen en bottelen), een standaard pakket ten behoeve van de financiële
administratie en enkele deelapplicaties van verschillende leveranciers voor de ondersteuning van
bedrijfsprocessen zoals in- en verkoop. Deze pakketten zijn niet aan elkaar gekoppeld. Dit noodzaakt
tot handmatige afstemmingen waarbij grote verschillen zijn geconstateerd. De voorraadadministratie
grondstoffen en gereed product wordt als geïntegreerd onderdeel van de financiële administratie
bijgehouden. Er wordt een fabricagerekening bijgehouden in de financiële administratie op basis van
productierapporten die zijn gebaseerd op de meterstanden en de normering vanuit het laboratorium.
Administratie
Uit het informatiesysteem komen periodiek ter beschikking ondermeer:
balansen en resultatenoverzichten;
overzicht ontvangen goederen, gespecificeerd naar artikelsoort met vermelding van
hoeveelheid, inkoopprijs, verrekenprijs e.d.;
overzicht ontvangen goederen waarvan de factuur nog te ontvangen is;
overzicht ontvangen facturen waarvan de goederen nog niet ontvangen zijn;
lijst van verschillen tussen factuurhoeveelheid en ontvangen hoeveelheid;
lijst van verschillen tussen inkoopprijzen en verrekenprijzen per artikelsoort;
productielijsten bierfabriek, bereiding en bottelarij;
voorraadlijsten per magazijn;
magazijnverschillenlijsten;
afleveringslijsten per afnemer.
Op de laatste vier genoemde lijsten staat behalve het totale volume per artikel ook het alcoholvolume
per biersoort vermeld.
De opdracht tot onderzoek van de jaarrekening is met ingang van het lopende boekjaar voor de
eerste keer verstrekt. Op de jaarrekening van het voorgaande boekjaar is een
samenstellingsverklaring afgegeven.
In de uitwerkingen van deze opgave behoeft geen rekening gehouden te worden met
statiegelden, belastingen en accijnzen.
Vraag 1 (5pt)
Bespreek in hoofdlijnen de werkzaamheden die de accountant uitvoert als gevolg van de eerste
opdracht tot controle van de jaarrekening.
Vraag 2 (15 pt)
Benoem drie significante risico’s die bij Wit Goud kunnen worden onderkend en bespreek welke
beheersingsmaatregelen binnen de te controleren organisatie aanwezig dienen te zijn om deze
risico’s tot een aanvaardbaar niveau terug te brengen.
Vraag 3 (30pt)
Beschrijf de controlewerkzaamheden die de accountant verricht voor de controle van de
opbrengstenverantwoording en de direct daarmee verband houdende standen en stromen. Houdt in
uw uitwerking tevens rekening met de inkopen en productie van het bier.
Uit het controlememorandum blijken onder andere de volgende aantekeningen.
Aantekening 1
Tijdens de verwerking van de grootboekgegevens in maart is een computerstoring geconstateerd. De
administrateur heeft het verschil in de verwerking handmatig geboekt op de rekening kostprijs van de
verkopen. Echter gezien de lage marges lijkt de kostprijs tot een te hoog bedrag te zijn verwerkt
2

Audit & Assurance 3A proefexamen 2 - opgave
Aantekening 2
Kort voor het voltooien van de eindejaarcontrole blijkt uit een interne rapportage dat een deel van de
op 31 december aanwezige voorraad grondstoffen onbruikbaar is. De waarde van de gehele voorraad
wordt als materieel beschouwd. De geconstateerde schade heeft niet geleid tot afwaardering door
cliënt. De accountant werd niet in de gelegenheid gesteld om de schade aan de voorraad te
beschouwen.
Vraag 4 (10pt)
Geef per aantekening aan wat de mogelijke consequenties zijn voor de strekking van de
accountantsverklaring bij het niet wijzigen van de jaarrekening door de directie.
Productiebedrijf Bron en Beek BV.
De directie van Productiebedrijf Bron en Beek BV heeft zich georiënteerd bij collega-bedrijven en is
tot de conclusie gekomen dat een systeem voor Enterprise Resource Planning (ERP) tot verbetering
van de informatievoorziening kan leiden. Volgens de leverancier van een bekend ERP-systeem
kunnen alle bedrijfsprocessen waaronder inkoop, voorraadbeheer, verkoop, personeelsadministratie
en financiële administratie door het systeem ondersteund worden, waardoor synergie-effecten zullen
ontstaan.
Bij een nadere interne analyse blijkt dit inderdaad het geval te kunnen zijn, met uitzondering van de
aansturing van het productieproces dat zo specifiek is dat hiervoor de al aanwezige software in
gebruik zal blijven. Om de synergievoordelen toch te behouden dient een interface met het ERPpakket
te worden gerealiseerd. Hierdoor is het mogelijk de financiële administratie een verdere
kwaliteitsslag te laten ondergaan.
De administratie zal dan rechtstreeks gevoed worden vanuit dit geautomatiseerde systeem door
middel van door dit systeem gegenereerde journaalposten. Door de koppeling van alle systemen
kunnen de handmatige aansluitingen vervangen worden door geautomatiseerde en zal de
managementinformatie betreffende het productieproces sterk kunnen worden verbeterd. Het ERPsysteem
beschikt over mogelijkheden voor het verrichten van betalingen via datacommunicatie
(telebankieren. Daarbij maakt het systeem onderscheid tussen de invoerfunctie (van betalingen) en
de fiatteringsfunctie.
De directie verzoekt de externe accountant om te assisteren bij het omzettingsproces. Concreet
betekent dit dat de directie de accountant verzoekt lid te worden van de stuurgroep. Taak van deze
stuurgroep is het adviseren van de directie bij de implementatie van het nieuwe systeem, omtrent de
inrichting van het systeem, de opzet van de procedures rond het systeem en het definiëren van de
managementinformatie. De totale aanschafwaarde van de apparatuur en software bedraagt
€185.000. Daarnaast worden de kosten voor de installatie van het systeem in rekening gebracht op
basis van regie.
Vraag 5 (15pt)
Op grond van welke overwegingen zal de accountant bepalen in hoeverre hij de opdracht al dan niet
aanvaard? Motiveer uw antwoord en betrek in uw antwoord de relevante standaarden, zoals die zijn
opgenomen in de NV COS.
Vraag 6 (5pt)
Op grond van welke overwegingen zal de accountantsorganisatie bepalen in hoeverre de opdracht al
dan niet aanvaard kan worden?
Om een redelijke mate van zekerheid te bereiken, maakt de accountant gebruik van een
controleaanpak op basis van risicoanalyse (zie onder andere COS 330, deel 1 HRA), waarbij
uitgegaan wordt van een laag accountantscontrolerisico.
Dit betekent voor de accountant:
Het schatten van de kansen (risico’s) dat onvolkomenheden van materieel belang zich
kunnen voordoen;
Het toepassen van daarop afgestemde controlemiddelen.
3

Audit & Assurance 3A proefexamen 2 - opgave
Het schatten van de kansen (risico’s) dat onvolkomenheden van materieel belang zich voordoen valt
uiteen in het inschatten van het inherente risico en het interne beheersingsrisico.
Vraag 7 (10pt)
Beschrijf de door de accountant te verrichte controles ten aanzien van het geautomatiseerde
systeem.
Het geïnvesteerde bedrag in de nieuwe computersysteem wordt geactiveerd onder de rubriek
materiele vaste activa.
Vraag 8 (10pt)
Welke controle informatie heeft de accountant nodig om een oordeel te verkrijgen met betrekking tot
het computersysteem? Geef per informatiebron de doelstelling aan.
4