Het Educatief Arsenaal - Veteranen van Flakkee

evolking of de kortstondig dan wel langdurig ervaren machteloosheid bij het bewaren of
versterken van de vrede.
Waarnemen
Van een dergelijke afhankelijkheidspositie is per definitie in nog sterkere mate sprake bij
het derde type vredesoperaties: de waarnemingsmissies. Deze vredesoperaties kennen
een beduidend minder sterk militair karakter en hebben vooral tot doel een reeds
vastgesteld vredesproces te versterken door voortdurend de naleving van afspraken te
controleren en hierover te rapporteren.
De militaire waarnemers maken geen deel uit van een militaire eenheid, maar van kleine,
multinationaal samengestelde teams, en opereren veelal ongewapend. Nederlandse
militairen, wederom van alle krijgsmachtdelen, hebben sinds 1947 deelgenomen aan een
twaalftal waarnemingsmissies in het Midden-Oosten, Afrika, de Balkan en Azië.
Waarnemingsmissie UNAVEM in Angola, 1992-1993 (Nederlands Instituut voor Militaire Historie).
Net als bij de deelname aan vredeshandhavende operaties was ook hierbij sprake van
sterk uiteenlopende ervaringen. Waar het ene oog van de internationale gemeenschap
getuige was van een succesvol vredesproces en beginnende wederopbouw (Namibië,
1989), was het andere getuige van het opnieuw losbarsten van de gewapende strijd en
oorlogsellende (Angola, 1992).
2.5 De veteraan als mens
De unieke, persoonlijke ervaring
Een veteraan is een voormalig militair die onder oorlogsomstandigheden of daarmee
vergelijkbare omstandigheden zijn militaire taak heeft vervuld. Bij het spreken of
schrijven over de ervaringen van groepen veteranen bestaat onmiskenbaar een
zekere neiging tot het gebruik van stereotype beelden, oftewel tot hokjesdenken. De
vragen ‘welke veteranen hebben het zwaar voor de kiezen gekregen’ of ‘welke
uitzending of welk conflict was verhoudingsgewijs erg ingrijpend’ zijn onmiskenbaar
van invloed op het beeld dat buitenstaanders en veteranen zelf van bepaalde groepen
veteranen hebben. Hoewel dergelijke vragen tot op zekere hoogte relevant en
interessant zijn, brengt een poging ze te beantwoorden ook risico’s met zich mee.
Vergelijkingen tussen groepen veteranen leunen soms immers sterk op het
uitgangspunt dat veteranen binnen een groep ook gelijksoortige ervaringen hebben
opgedaan en miskennen tegelijkertijd het unieke karakter van de persoonlijke situatie,
ervaringen en beleving.
⏐ 17