Woltjer - De ee ... der vrije universiteit.pdf - VU-DARE Home

24
alleen, voor ons het zoeken naar waarheid, waarmede juist aan
de waarheid Gods te kort wordt gedaan. Anders wordt het bij
de ongeloovige wetenschap dan alleen, wanneer men meent op
rationalistische wijze, bijv. door de evolutiehypothese, den oor­
sprong van recht en zedelijkheid, van godsdienst en kunst te
kunnen verklaren; dan wordt het op eens volkomen weten­
schappelijk naar den oorsprong en het diepste verband der
dingen onderzoek te doen. Heeft men zulk eene hypothese
niet, dan blijft men aan de oppervlakte en doet, als wanneer
een botanicus wel de bladeren en twijgen en takken van een
plant, maar niet de wortels in den grond zou onderzoeken.
Wij daarentegen trachten, steunende op de gegevens, die de
Schrift ons verschaft aangaande het wezen en den wil Gods
en de natuur des menschen, zooals hij eenmaal was en thans is,
door te dringen tot den grond en den diep liggenden samenhang
der dingen. Dat is geen vermenging van theologie en andere
wetenschappen; want, ofschoon wij dankbaar gebruik maken
van het licht, dat de theologie ons geeft bij het onderzoek der
Schrift, toch is deze zelf voor de andere wetenschappen even­
zeer als voor de theologie de eenige bron, waaruit zij bij de
verklaring der diepste vraagstukken het licht ontleenen, dat
alleen in staat is hier helderheid te geven.
Deze opmerking, M. H., meende ik vooraf te moeten doen
gaan, nu ik met een enkel woord de rectorale redevoeringen
der juridische en der litterarische faculteit in herinnering ga
, brengen, die niet op het grensgebied der theologie hun onder­
werp hebben.
Zoo werd gehandeld over „Zonde en recht". Alle weten­
schappen hebben te rekenen met het feit van dc oorspronkelijke
gerechtigheid des menschen en den daarop gevolgden val, maar
niet het minst de wetenschap van het recht: er is een rechts­
betrekking in het goddelijke wezen en tusschen God en zijne
schepping ook vóór den val; door de zonde is er wijziging