Tydskrif Februarie 2010.p65 - CJBF

More documents

Recommendations

Info

iewe van ons lesers Dankbaar dat ons klein kon word! Ds. Ds. Ds. Pieter Pieter van van der der W WWalt W alt (V (Voorsitter (V oorsitter F FFees F ees 150-deputate) 150-deputate) Met die feesvieringe van ons kerk se 150-jarige bestaan agter die rug, bedank ek graag die redaksie van Die Kerkblad vir hulle besondere positiewe samewerking met die Feesdeputate. Die name van prof. Amie van Wyk, die vorige redakteur, en mev. Johanna Fourie verdien besondere vermelding. Baie dankie dat u altyd bereid was om na ons te luister, vir u insette vanweë u meerdere kennis en vir die ruimte wat u telkens voor, tydens en na die fees in u blad afgestaan het. Dit was treffend en ek het talle lidmate hoor sê hoe jammer hulle is dat hulle nie die fees bygewoon het nie, veral nadat hulle die berigte en die prominente foto’s van die feesverrigtinge in Die Kerkblad gesien het. Die les is: moet nooit so ’n geleentheid ongebruik laat verbygaan nie. Baie dankie aan almal wat dit bygewoon het! Afgesien van die feesverrigtinge op Potchefstroom was daar ook ’n paar inspirerende streekfeeste op verskillende plekke in Suid-Afrika aangebied. ’n Groot woord van dank aan predikante en lidmate wat as feeskomitees uit hulle pad gegaan het en groot bydraes gemaak het om dit so suksesvol te maak. Bo alles dank ons die Here dat ons as kerk en as lidmate kon klein word voor die lewende God en sy groot genade. Laat ons Hom elke dag dank vir die Gereformeerde Kerke waarvan ons lidmate is, en vir die groot rol wat hierdie kerk oor jare heen in ons voorgeslagte se lewens gespeel het en steeds in ons lewens speel deur Woorden sakramentsbediening. Mag ook ons nageslagte klein word voor God en sy almag as lidmate van hierdie kerk, en mag die Here sy kerk bewaar tot die einde toe. En so is die Gereformeerde Kerke op pad na 2059 wanneer sy DV haar 200ste verjaardag sal vier. Wat ’n mooi geleentheid gaan dit nie wees nie! Verskille in Skrifbeskouing en gebruike: Hoe verder? Dr Dr Dr. Dr Dr. . HS HS HS van van van der der der W WWalt, W Walt, alt, Pretoria Pretoria By GKSA se Sinode 2009 het vele beskrywingspunte, beswaarskrifte en appèlle gedien. Veranderings aan prosedures en voorskrifte om dit te beperk, gaan nie werk nie. Hierdie aksies is ’n simptoom van ’n onderliggende probleem, naamlik heterogeniteit tussen gemeentes se doen en late binne ’n rigiede “struktuur”. (Taal en kultuurverskille daar gelaat.) Gelowiges het in hulle geloofsverhouding met die Here verskillende behoeftes om hulle spiritualiteit uit te leef. Meermale gaan dit eerder om die mens as die Here se voorskrifte hoe Hy gedien wil wees (2de Gebod, HK v/a 96). In die stede bestaan verskeie gemeentes en in hulle doen en late kom verskille voor. ’n Gelowige voeg hom/haar nie noodwendig by die naaste gemeente nie, maar by een wat sy/haar godsdiensbelewing “bevredig”. Om soortgelyke redes word eredienste soms ook nog by gemeentes van ander “groeperinge/denominasies” bygewoon. Hierdie verskynsel is nie tot die GKSA beperk nie, maar kom onder andere ook by die NG Kerk voor. (Gelowiges in die platteland wat beginselbesware teen sekere gebruike het, ondervind gevolglik gewetensdwang omdat alternatiewe nie geredelik beskikbaar is nie.) Ons bely een algemene Christelike kerk (NGB 27). In wese is die universele kerk onsigbaar, maar plaaslike gemeentes behoort hiervan ’n sigbare openbaring te wees. Die ouderlinge is die opsieners en saam met die leraar verantwoordelik vir die orde, regering en opbouing van die gemeente (NGB 30-31). Daar is egter ook duidelike verskille in die mate waarin die gemeentes die universele kerk openbaar (Openb 2-3). Op grond van ooreenstemming in Skrifbeskouing en Belydenis vind sekere gelowiges/gemeentes in die praktyk nouer aansluiting by mekaar in hulle dienswerk. Vir doeleindes van “meerdere” vergaderings (KO 41) word gemeentes met geografies naburige gemeentes gegroepeer. Met ’n beroep op KO 86 het Sinode 2009 die reëling dwingend gemaak deur appèlle teen afwykings te handhaaf. Verskille in Skrifbeskouing en gebruike skep egter probleme as ’n gemeente binne ’n groepering teregkom waar die meerderheid ander uitgangspunte huldig. Eerstens kom die verantwoordelikheid van die opsieners in gedrang (Heb 13:17; 1 Pet 5:1-4; Ef 4:11), want hulle word onderhewig gestel aan “strukturele” besluite. Tweedens ondervind ’n gemeente wat “ontuis” is binne ’n groepering gewetensdwang, wat dan op beswaar-/appèlskrifte uitloop. Baie tyd en energie word hierdeur opgeneem. Tyd en krag wat aan opbouing van die gemeente en uitdra van die evangelie bestee kon gewees het. Derdens ontstaan frustrasie as besware en appèlle oor die sake afgewys word. Vierdens word die betrokkenes nie maklik deur diegene met ander uitgangspunte as voorgangers/afgevaardigdes gekies nie. Sodoende ondervind hulle “liefdeloosheid” en hulle gawes word misken. Fundamentele Skriftuurlike denke is nodig om uit hierdie dilemma te kom. Dit geld ook ten opsigte van “grense” tussen soortgelyke kerkgroeperinge binne dieselfde taal en kultuur, byvoorbeeld die APK, HK, NGK. Hierdie “grense” het hedendaags redelik “kunsmatig” geword weens verskille in Skrifbeskouing en gebruike binne en tussen gemeentes. Gemelde rigiede strukture en grense is menslike maaksels en skep ernstige dilemmas. In Openbaring 2-3 word die “opsieners” van elk van die sewe gemeentes deur die Here aangespreek. Gemeentes word nie met mekaar vergelyk nie en daar is geen verwysing na strukture nie. As moontlike oplossings kan eerstens gedink word aan wyses om uitgangspunte oor die “kerk” nader aan basiese Skrifbeginsels te bring. Tweedens aan wyses van “herskikking” van groepe gelowiges met soortgelyke Skrifbeskouings dwarsoor grense van bestaande “denominasies”. Mag die Here ons hierin deur sy Heilige Gees lei. 44 • Die Kerkblad <strong>Februarie</strong> 2010 •
Dr Dr. Dr Dr . Natie Natie van van van V VVuuren, V uuren, Nylstr Nylstroom Nylstr oom Daar word gedebatteer oor die stigtingsdatums van onder andere die Gereformeerde Kerke Potchefstroom, Pretoria en Waterberg. Vraag: Wat maak vier jaar eintlik saak? Maar vir kerkhistorici en seker ook vir lidmate van genoemde kerke bly dit tog belangrik en interessant. In 2009 is ’n kerkhistoriese konferensie oor hierdie saak in Potchefstroom gehou (wat ek ongelukkig nie kon bywoon nie). Maar hierdie saak interesseer my al geruime tyd. Wat ek hier skrywe, is my eie standpunt, al verwys ek na persone en bronne. Ek is daarvan bewus dat ds. Peet Coetzee van die Geref. Kerk Potchefstroom besig is met ’n verhandeling waarin hy ook op die saak ingaan. Ek hoop hy bring groter duidelikheid met nuwe inligting. Ek was vroeër lidmaat van die gemeentes Colesberg, Potchefstroom en Waterberg, en daarom interesseer die saak my nog meer. En natuurlik stel ek as historikus belang in ons kerke se geskiedenis. Ek is nie ’n kenner van kerkreg nie en hierdie saak het ook implikasies vir die kerkbegrip in die GKSA. Hieroor sal ons meer duidelikheid moet kry. Toe die gemeente Potchefstroom in 1988 sy 125-jarige bestaan gevier het, het ek as redakteur opgetree met die publikasie “Die Gereformeerde Kerk Potchefstroom, 1863-1988”. Daar is aangetoon dat die eerste kerkraadsvergadering van die gemeente op 17 April 1863 plaasgevind het. Die vorige vier jaar was Potchefstroomgemeente deel van die Rustenburggemeente toe slegs een ouderling en een diaken as kerkraadslede verkies is om “Mooiriviergemeente” in Rustenburg te verteenwoordig. En so skryf ds. PJ Venter van die Geref. Kerk Pretoria (dolerend) in Die Kerkblad van September 2009 dat daardie gemeente eers amptelik in 1863 gestig is, al was die lidmate van Pretoria “aanvanklik in die streng kerkregtelike sin nog lidmate van Rustenburg”. Net soos Potchefstroom- en Waterberggemeente kan nêrens gelees word van die formele stigting van hierdie gemeentes nie. Buitendien, kan ’n gemeente met slegs een ouderling en diaken erken word, veral as daar geen kerkraadsnotules bestaan nie? Tot dusver kon ek geen kerkraadsnotules van Potchefstroom of Waterberg tussen die jare 1859 en 1863 opspoor nie. Slegs notules van Rustenburg GKSA: kerkstigting - 1859 of 1863? bestaan. Net soos die geval met Potchefstroom verskyn Waterberg se eerste notule in 1863. In die Eeufeesgedenkalbum van die Klassis Waterberg in 1959 lees ons: “Die presiese stigtingsdatum van Waterberg en Zoutpansberg kan ongelukkig nie dokumentêr bepaal word nie.” Verder verskyn daar ’n fotokopie in die handskrif van ds. D Postma van ’n kerkraadsvergadering van 1863 waarin hy skryf: “Lidmaatboek van die Geref gemeente van Waterberg. Nota bene! Almal wat voor Jan 1863 lidmate van die gemeente geword het, staan ingeskryf in die Algemene Lidmaatboek van die Geref Kerk in die ZAR, wat gedeponeer is by die Leraar of Kerkraad van die gemeente te Rustenburg” (vert.). Ds Postma het wel op 25 Januarie 1859, op een van sy vele reise by die Krokodilrivier, ’n groepie Waterbergers ontmoet wat hulle “by ons kerk aangesluit het” – dus by die Geref. Kerk Rustenburg sonder dat kerkraadslede verkies is. Kan daar nou geredeneer word dat dit die stigting van die Geref. Kerk Waterberg was? Tydens die Tweede Algemene kerkvergadering van die Geref. Kerk Rustenburg op 16 April 1859 doen ds. Postma verslag van sy rondreis in die ou Transvaal. Hy wys spesifiek daarop dat daar geen kerkraadslede verkies is nie. Die situasie in die ZAR verskil grootliks met dit wat in Kaapland gebeur het met die uiteindelike stigting van byvoorbeeld die Geref. Kerke Colesberg, Burgersdorp en Middelburg in 1860. Dit geld ook vir die gemeente van Reddersburg wat in Junie 1859 amptelik gestig is. Al vier is gestig met kennisgewing aan en goedkeuring deur die owerheid; iets wat nie in Transvaal geskied het nie, behalwe in die geval van Rustenburggemeente. Ek is dus van mening dat slegs twee gemeentes in 1859 gestig is: Rustenburg en Reddersburg. In sy boek “Die Doppers in Suid-Afrika, 1760-1899” (1963) skryf prof. Bouke Spoelstra (bl. 172): “Teen die einde van 1859 bestaan daar net een Geref. Kerk in die SA Republiek (ZAR), met kerkraadslede in die belangrikste distrikte.” Rustenburg se kerkraad word ’n “Algemene Kerkvergadering” wat die “gemeentes” in ander “distrikte” insluit. Hy skryf verder: “Die stigting van die kerke Pretoria, Potchefstroom, Waterberg, Soutpansberg en Lydenburg kan nie voor 1863 gestel word nie.” Tydens die eerste Sinode van 1862 is gemeentes met selfstandige kerkrade teenwoordig, maar uit Transvaal is egter nie “gemeentes” wat glo in 1859 gestig is teenwoordig nie, behalwe natuurlik Rustenburg. Dit moet ook vermeld word dat die kerkplek en aansoek om ’n kerkterrein altyd onlosmaaklik aan gemeentestigting verbonde was. Dit het eers teen 1863 gebeur sodat slegs die Geref. Kerk Rustenburg in 1859 in Transvaal gestig en deur die owerheid erken is. Kortliks Die Redaksie het ’n brief is ontvang van Danie Danie Danie de de K KKock KK ock van Klerksdorp, in reaksie op die artikel van dr. Jan Visser (Die Kerkblad Oktober 2009), waarin die mening uitgespreek word dat om medegelowiges en veral gelowiges van dieselfde kerkverband as oneerlik te beskryf, nie in belang van die kerkverband is nie. Omdat verskeie gemeentes reeds liedere uit die liedboek sing en vroue as ouderlinge bevestig, ontstaan die vraag: Wie is die oneerlikes – die kerkrade wat die besluite neem, of elke lidmaat? Daar is duidelik groot verskille, nie net hieroor nie, maar ook oor ander sake. Gemeentes neem besluite volgens wat hulle meen in belang van God se koninkryk is, en ook in belang van die betrokke gemeente – en om sulke gemeentes oneerlik te noem, is nie die oplossing nie. Daar moet eerder gekyk word waarom gemeentes besluite neem wat afwyk van sinodebesluite. Br. De Kock stem saam dat die GKSA ’n geweldige groot taak het, en dit is om die evangelie van Christus te verkondig en sy liefde aan die wêreld sigbaar te maak. Dit sal egter nie bereik word deur mekaar “oneerlik” te noem nie. • Die Kerkblad <strong>Februarie</strong> 2010 • 45
Page 3 and 4: 2 UIT DIE WOORD Die risiko om met G
Page 5 and 6: • As Paulus nie “omgedraai” h
Page 7 and 8: • wanneer jy God vergeet en in di
Page 9 and 10: keersman omgekoop om jou nie vir jo
Page 11 and 12: van die lewe gebore is, wat kinders
Page 13 and 14: al die ander motors op die pad is,
Page 15 and 16: liefde, met geen bedreiging nie en
Page 17 and 18: Om werklik ’n mens van ware integ
Page 19 and 20: geer. As ons wel iets daaraan kan v
Page 21 and 22: oor ’n tipe volwassenheid wat die
Page 23 and 24: • jy so kan help dat die ander di
Page 25 and 26: - fokusartikel - Om dankbaar teenoo
Page 27 and 28: hulle persoonlik aanspreek. Hulle w
Page 29 and 30: Hy steel ’n ander man se vrou kra
Page 31 and 32: Paulus bied vir ons ’n voorbeeld
Page 33 and 34: vind ons dat die eenheid van die ke
Page 35 and 36: ende kategese-onderrig aangeleer wo
Page 37 and 38: in inferna” word klaarblyklik as
Page 39 and 40: Ook in Habakuk 3:3 en Esegiël 39:8
Page 41 and 42: Hennie Dekker (Brakpan-Suid) Oupa F
Page 43: Ewige waarhede Ds. Adri van Staden.
Page 47 and 48: die dunderm afgesak het in ’n bre
Page 49 and 50: smith-kombinasie. • Ds JJ Cloete
Page 51 and 52: geveer 2 km van Gordonsbaai se stra
Page 53 and 54: ware, eetgerei, kerse, servette, dr

Tydskrif Februarie 2010.p65 - CJBF

Create successful ePaper yourself

Delete template?

Save as template?