Die - CJBF

in hierdie uitgawe ...
2 Die redakteur skryf ...
3 Oom Nico se Possak
4 Die ontstaan van die
Bybel deur die eeue (4)
5 Spreuke vir die tiener
verklaar
6 Die monster van
Kalabasfontein (10)
8 Kalbas en Snoet se
avonture (1)
10 Bybelleesrooster vir Mei
11 Ons Pretblad
12 Oordenkings vir
laerskoolkinders
14 Verjaardaghoekie
16 Bakterieë, giste & kie
18 Blokkiesraaisel 435
19 Oktaaf, oktaan en
oktopus
Intekenvorm Slingervel
20 Oordenkings vir tieners
22 Boekeblad
23 Het jy geweet?
24 Die planete in die heelal
2 slingervel maart 2012

Oom Nico se
possak
Liewe Slingervelmaats,
As ti eners staan julle amper op die drumpel van die naskoolse wêreld. Dit is nog nie
die grootmenswêreld nie, maar dit is ’n wêreld waar julle deur die gevare van die
lewe moet koershou. Ek wil amper sê dit is ’n pad waarop daar “landmyne” geplant is.
Nie in lett erlike sin nie, maar in geestelike sin. Wat ek vir julle wil sê, is katvoet loop op
die landmynpad. Julle is ook Christen-Afrikanerjongmense, met die klem op die Christen.
Satan sorg dat daar op die lewenspad van God se kinders landmyne kom waarin hy jou
geestelik aan fl arde wil skiet. Daarmee bedoel ek nie dat jy as Christenti ener ’n kett erjagter
moet word wat net altyd snuff el en soek na gevare en bedreigings en sondes nie. Dit kan
lei tot ’n sieklike lewensingesteldheid wat ander naderhand laat wonder of jy nie genot
put uit al die sondes en die verkeerde dinge wat jy uitsonder nie. Onthou, alle sake het
twee kante. Daar is wel die negati ewe kant waarvoor ’n mens op die uitkyk moet wees om
dit te vermy. Maar daar is ook die positi ewe kant waarin vir jou gevra word om opbouend
in die lewe werksaam te wees. Aangesien ons egter nie die een moet doen terwyl ons die
ander nalaat nie, wil ons julle kortliks wys op die landmyne wat vir julle op julle lewenspad
’n bedreiging is. Ons kan ook nie al die landmyne opnoem nie, maar slegs ’n paar.
Om op ’n punt te begin, is daar die landmyn van omgewingsbesoedeling waardeur jy
verlei word om baie min vir God se skepping en jou omgewing om te gee. Dit is ’n groot
gevaar om onverskillig in God se skepping te leef. Dan bestaan die groot gevaar dat jy
so ver as wat jy gaan, afb reek en besoedel in plaas daarvan om op te pas en te versorg.
’n Volgende landmyn is sosiale onbeholpenheid waar jy nie versigti g kies waarmee jy
ontspan en jou vermaak nie. Jou lewe moet in alles tot eer van God wees. Vervolgens die
landmyn van lewenspassiwiteit waar jy nie betrokke wil raak by die dinge van die lewe
wat belangrik is nie. Dink ook aan die landmyn van verhoudingsafsydigheid waar jy jou
eenkant hou van die mense saam met wie jy in dieselfde land of streek of dorp woon
nie.
Ek sou graag op meer landmyne wil wys sodat jy betyds daarvan kan kennis neem,
maar vir hierdie keer is dit genoeg. Moontlik ’n volgende keer gesels ons verder.
Hartlike groete, Oom Nico
REDAKTEUR
Dr Nico vd Merwe
e-pos: slingervel@telkomsa.net
Tipografi e en uitleg
Joey Fourie
e-pos: kerkblad@gksa.co.za
MEDEWERKERS
Dr. Nico van der Merwe
Oordenkings vir tieners en laerskoolkinders
Marina Kotze
Junior Rubrieke en Penmaats
Riana Jonker
Verjaardaghoekie
Susan Lourens
Boekeblad
Tersia van der Merwe en Rina Myburgh
Blokkiesraaisels en Kopkrappers
Attie Venter
Wetenskap-Artikels
Rika du Plessis en Sophia van der Walt
Stories
Artikelskrywers dié uitgawe
Dr. Nico van der Merwe
Basjan
Oom Carel
Eienaars en uitgewers
Deputate vir Kerklike Tydskrifte
Gereformeerde Kerke in Suid-Afrika
Posbus 20008, Noordbrug 2522
Drukkers
V & R Drukkery
Tel. 012 333 2462
Intekening
Administratiewe Buro
Afdeling Publikasies
Posbus 20008, Noordbrug 2522
Tel: 018 297 3986
Intekengeld
R168,00 per jaar
(posgeld en BTW ingesluit)
Advertensietarief
Op aanvraag beskikbaar
by Wymie du Plessis, tel. 018 297 3986
Die Redakteur
Posbus 6433, Flamwood 2572
Bydraes en briewe
Posbus 6433,
Flamwood 2572
Jaargang 53
Nommer 932, April 2012
ISSN 0037 685 X
slingervel l l
maart 2012 3

Die ontstaan van die Bybel deur die eeue (4) Basjan
Die ontstaan van die Nuwe Testament
God se Woord is vir Hom só belangrik
dat Hy gesorg het dat dit geskryf
word en ook deur die eeue heen bewaar
en beskerm word. As daar een ding is wat
Satan bitter graag sou wou regkry, dan is
dit om die Bybel te vernietig. Tydens die
tweede eeu na Christus was daar nog groot
onsekerheid ten opsigte van die boeke
van die Ou Testament. Die vasstelling van
die Ou Testament het plaasgevind op die
Sinode van Hippo in 393 na Christus en
ook die Sinodes van Karthago in 397 en
419 na Christus. God gee deur sy Heilige
Gees die leiding en inspirasie dat die
boeke van die Ou Testament geskryf en
bewaar word.
Die skrywers van die boeke in die
Nuwe Testament
Die Bybel is nie ’n geskiedenisboek nie,
maar ’n boek waarin God Hom aan die mens
bekendmaak. Daarom vind ons nie datums
in die Bybel nie. Tog kan daar in vergelyking
met die algemene wêreldgeskiedenis min
of meer bepaal word wanneer die boeke
van die Nuwe Testament geskryf is. In die
Nuwe Testa ment is dit baie makliker as in
die Ou Tes ta ment. Waar die boeke van die
Ou Testament oor ’n periode van min of
meer 1 000 jaar geskryf is, is die boeke
van die Nuwe Testament binne die bestek
van 50 jaar geskrywe – van 45 na Christus
tot 95 na Christus.
Die volgende agt persone (wat redelik
al ge meen bekend is) het die boeke van die
Nuwe Testament geskryf: Matteus, Markus,
Lukas, Johannes, Paulus, Jakobus, Petrus,
Judas (ons sal later in ’n artikel ietsie meer
oor hierdie agt manne skryf). SV
In die volgende artikel gaan ons daarop let hoe God gesorg het dat die
Nuwe Testament as ’n eenheid saamgevoeg is en deel geword het van
die Bybel.
Die datums waarop die boeke geskryf is
Baie mense dink dat die boeke kronologies in die Nuwe Testament staan
volgens die datum waarop hulle geskryf is. Dit is nie waar nie. In die Nuwe
Testament kry ons eers die geskiedenisboeke, daarna die sendbriewe en laastens
Openbaring. Kom ons noem nou die boeke van die Nuwe Testament se name in
die volgorde soos hulle geskryf is.
Die oudste boek van die Nuwe Testament is die brief van Jakobus wat in die
jaar 45 na Christus geskryf is, net 15 jaar na die kruisiging, opstanding en
hemelvaart van Jesus Christus.
Paulus skryf die twee briewe aan die gemeente in Tessalonika in die jaar 50
na Christus.
Aan die Galasiërs skryf Paulus ’n brief tussen 50-55 na Christus.
Markus het sy evangelie ongeveer in die jare tussen 55 en 56 na Christus
geskryf.
Judas se sendbrief is ongeveer in die jare 55-65 na Christus geskryf.
Die sendbrief aan die Romeine het Paulus tydens die winter van 55-56 na
Christus geskryf.
Aan die gemeente in Kolosse het Paulus ’n brief geskryf tussen die jare 56-61
na Christus.
In die jare tussen 56 en 62 na Christus skryf Paulus sy brief aan die gemeente
in Efese.
Sy twee briewe aan die gemeente in Korinte het Paulus tussen 55-57 na
Christus geskryf.
Paulus skryf ’n baie kort briefi e aan Filemon tussen 56-62 na Christus.
Paulus se sendbrief aan die Christelike gemeente in Filippi skryf hy omstreeks
60-61 na Christus.
Paulus skryf ’n brief aan Titus waarskynlik in die jare 61-62 na Christus.
Aan Timoteus skrywe Paulus twee briewe ongeveer in 61-64 na Christus.
Sy eerste sendbrief het Petrus omstreeks 65 na Christus geskrywe en sy tweede
sendbrief ongeveer in 67 na Christus.
Die evangelie van Matt eus is deur Matt eus moontlik ná 70 na Christus
geskryf.
Lukas wat die evangelie geskryf het, is ook die skrywer van die boek Handelinge
net ná 70 na Christus.
Johannes skryf sy evangelie ongeveer in die jaar 90 na Christus.
Sy drie sendbriewe skryf Johannes waarskynlik tussen 90-95 na Christus.
Die naam van die skrywer van die brief aan die Hebreërs is nie bekend nie en
ook nie die datum van ontstaan nie. Wat wel vasgestel kan word, is dat die
brief (wat eintlik ’n preek is) reeds teen 96 na Christus al bestaan het.
Openbaring is ook deur Johannes geskrywe
omstreeks 95 na Christus.
4 slingervel maart 2012

Spreuke vir die tiener verklaar
God sê dat wysheid die
be langrikste bousteen
van sy skepping is. Dit is
die fondament waarop die lewe
gebou word. Toe God begin het
om die heelal te skep, was die
wys heid dus baie belangrik.
Spreuke 8:22 is ’n skeppingslied.
God begin die skep ping van hemel
en aarde nie sonder wysheid nie.
In teendeel, Hy ag die wysheid as
onmisbaar by die skep ping. Vers
22 leer ons ’n diepe lewensles: die
orde waarna jy jou lewe behoort
in te pas, is die orde wat God in
die Bybel gee. Wysheid het gesien
hoe God die wêreld as deel van die heelal uit niks gemaak het nie.
In die natuurwetenskap en in besonder die astrono mie (sterrekunde)
is dit vir eeue al bekend dat die aarde die enigste planeet
met water is. Al die ander planete in ons sonnestelsel is al van naderby
ondersoek, maar daar is geen water op hulle gevind nie. Daar
is wel tekens dat daar iewers in die verre verlede water op hulle
teen woordig was, maar vandag is daar nie meer nie. Daarom is die
aarde ook die enigste planeet met lewe. Genesis 1:1-2 maak die
aankondiging: “In die begin het God die hemel en die aarde geskep.
Die aarde was heeltemal onbewoonbaar, dit was donker op die
diep waters, maar die Gees van God het oor die waters gesweef.”
Oral was water en later het God eers skeiding gebring tussen
water en land.
Toe begin die siklus van wolke en reën en fonteine en riviere
en die see (Spr. 8:27). God het die wolke in die lug gegee as bron
van die water wat oor die aarde reën en Hy het die fonteine
onder die diep water laat uitborrel (Spr. 8:28; Job 35:5). Wat doen
God alles? “Hy trek vog op uit die see, Hy haal reën uit die groot
waters uit, dan giet die wolke water uit, laat hulle dit op al die
baie mense val” (Job 36:27-28). “Weet jy hoe die wolke sweef?
Dit is die wonderlike werk van Hom wie se kennis volmaak is”
(Job 37:16).
Dr. Nico van der Merwe
Die wonder van water en reën
Spreuke maak vir ons die geheim
bekend tussen alle water
en God se almag. Hoe lank neem
dit die mens om met ’n tuinslang
sy gras en tuin nat te spuit? Dink
net hoe lank neem dit ’n boer
om sy lande te besproei met ’n
pomp uit ’n rivier. En dan laat
God die wolke saampak en giet
tonne water uit oor die aarde. ’n
Ligte reënbui laat strome water
oor die aarde vloei. Storms
bring massas waters oor die
aarde wat met ongekende krag
riviere oorstroom en lande verspoel.
God gee ook die fonteine
wat saggies vloei met lewensgewende
water (Job 38:16;
Gen. 8:2).
As jy as Christentiener na
’n lekker reënbui weer met jou
kaal voete in die stroompies
wa ter loop, onthou dan wat ons
daar in van God die Almagtige
leer. SV
slingervel maart 2012 5

Benoud staan Johan,
Hanlie en Neelsie en
wag. Hulle het hulle lam
geskrik toe die dier hier reg bo
hulle koppe in die peerboom vir
hulle grom. Sonder om te dink
het hulle vir Ricka, hulle kleiner
sussie wat in die stootkarretjie
sit, net daar gelos en gepikkenel
terug huis toe. Na ma toe. Nou
sien hulle hoe sy vinnig by hulle
verbyhardloop na die peerbome
toe. Gelukkig sit Ricka nog veilig
in haar stootkarretjie toe haar ma
aangehardloop kom, maar nou sit
sy n keelgat op dat jy haar waar
kan hoor.
“Toemaar, toemaar hier’s
Mammie. Sjoes nou maar. Niks is
verkeerd nie, Rickatjie.” Haar ma
vat die stootkarretjie vas om so
vinnig soos wat sy kan daarmee
terug huis toe te hardloop. Sy kyk
net voor haar in die pad. Toe sy
by die ander drie kom, jaag haar
asem effens toe sy sê: “Kom julle,
kom ons gaan huis toe. Julle moet
liewer nie in die middae so ver van
die huis af speel nie.” Net daar
het sy besluit haar kinders sal nie
weer toegelaat word om ver van
die huis af te speel nie maar ... toe
maak die lewe ’n ander draai.
Die Vrydagmiddag stop daar
’n vreemde motor voor hulle deur.
’n Mooi tannie klim daar uit, groet
almal en sê: “Ek woon hier langs
julle. My man is ’n onderwyser in
die hoërskool en ek bestuur die
hoërskoolbus. Ongelukkig het ek
’n rugoperasie gehad en nou kan
ek vir ’n rukkie nie die bus bestuur
nie. Sal jy nie asseblief uithelp en
die bus vir my bestuur nie?” Sy
kyk na hulle ma toe sy dit vra.
“Ek gee nie om nie, maar ek
het nie ’n swaarvoertuiglisensie
nie,” antwoord hulle ma.
“Dis nie ’n probleem
nnie,
ons sal vir jou een
kkry,”
antwoord die tannie.
Vir die drie kinders
iis
dit nou in die middae,
nnadat
die skoolbus hulle
aafgelaai
het, vreemd.
HHulle
ma is nie by die
hhuis
nie, sy bestuur die
hhoërskoolbus.
Ricka ry
ssaam
met haar. Nou,
ssonder
toesig, doen hulle
nnet
wat vir hulle lekker is.
hoofstuk 10
“Ek gaan kyk of ek op die stoor
se dak kan klim,” sê Johan. “Kom
julle twee saam?”
So gesê, so gedaan. Vinnig
vind hulle ’n manier om tot bo op
die hoë dak van die stoor te kom.
“Sjoe, nou kan ons darem
maar ver sien, julle.” Johan hou sy
hand bokant sy oë om die son te
keer sodat hy ver kan kyk, terwyl
hy regop staan.
Hanlie en Kerneelsie staan
ook bo op die dak, want hulle het
intussen ook opgeklim. Hulle kan
ook nou baie ver sien. Dan besef
Johan dat hulle nou ’n probleem
het. Hoe kom hulle nou weer van
hierdie baie hoë dak af? Hy sal
dalk nog kan afklim, maar Hanlie
en Neelsie is nog kleiner as hy en
hulle sal nie kan afklim nie. Sy pa
en ma is ook nie by die huis dat
hulle vir hulp kan skree nie. Wat
nou?
Hy is so bekommerd dat hy
sommer dadelik ander praatjies
maak om die twee hier by hom se
aandag af te lei.
“Pa het darem die voorstoep
mooi reggemaak, sien julle?
Kyk, die sinkplate wat so skuins
afgehang het tot op die grond, is
nou weer netjies. Ons plaashuis
lyk nou mooier, veral omdat Pa en
Ma begin het om die mure buite
ook te verf.”
Stadig beweeg hy nou op die
'n Ware verhaal vir laerskoolkinders deur Sophia van der Walt
6 slingervel maart 2012

dak in die rondte, maar sy oë soek
’n afklim plek. Hy sien nie een nie
en hy wil-wil net paniekerig raak.
Toe, aan die agterkant van die
stoor, sien hy uitkoms. Daar lê ’n
groot hoop hooi reg teen die muur
van die stoor.
“Kom julle, ons moet nou
weer afklim. Kyk wat ek doen en
doen net so,” sê Johan en hy klim
weer na die hoogste punt van die
stoor se dak aan die agterkant.
Toe gaan sit hy en op sy sitvlak
en gly eenvoudig van die dak af.
Oor die kant. Trek deur die lug en
land veilig in die groot hoop hooi.
“Hoera! Ek het dit reggekry,” juig
hy.
Nou is hy baie bekommerd
oor die ander twee, wat nog bo
op die dak is. Hy kan hulle nie
eers hier van die grond af sien
nie. Hoe gaan hulle afkom? “Kom,
julle twee, doen wat ek gedoen
het. Julle sal veilig in die strooi
val net soos ek!” roep hy hard na
hulle toe. Die volgende wat Johan
sien, is Neelsie wat eerste met
’n spoed van die dak af deur die
lug trek en veilig op die hooi land.
Neelsie gee net betyds pad van
die hoop hooi af, want Hanlie is
die volgende een om in die hooi
te val.
“Dit was omtrent lekker,” sê
Johan. “Môre maak ons weer so,”
sê hy en die ander twee stem
saam.
Hierna kry Johan en Neelsie
koers om verder op die plaas
te gaan rondloop, maar Hanlie,
besluit vandag het sy nie lus om
saam met die twee seuns te loop
nie. Sy sal maar hier by die huis
alleen rondspeel. Sy klim op die
trekker wat daar eenkant staan
en verbeel haar dat sy die hele
wêreld vol rondry.
Toe sy daarvoor moeg is, klim
sy af en loop sommer in ’n ander
rigting as wat die seuns geloop
het. Na ’n lang ruk sien sy dat
sy naby Borina se huis is en nie
ver daarvan af nie is ’n ander
geboutjie. Sy loop daarnatoe.
Binne-in lyk dit soos ’n klaskamer.
Daar is ’n swart bord met wit kryt
wat in die gleufi e voor die bord is.
Daar is klein stoeltjies en tafeltjies
en daar lê boeke rond. Dit ruik vir
haar ook baie vreemd hier.
Vinnig loop sy uit na Borina se
huis toe.
“Borina,” vra sy nadat hulle
gegroet het, “wat se huis is dit
daardie?” Sy wys na die plek waar
sy nou-nou in was.
“Dis mos die skool,” sê Borina
met ‘n glimlag. “My man Josaiha
is die onderwyser daar. Hy leer
die swart kindertjies om te lees en
te skryf, ja.”
“O,” sê Hanlie en sy loop weer
verder. By hulle huis maak sy eers
’n draai by Sokkies se hok en sy
verlang baie na haar ma. Dan
hoor sy die bekende geluid van
die skoolbus wat aangery kom
met die plaaspaadjie en sy weet
nou hoef sy nie meer te verlang
nie, want haar ma is by die huis.
Agterna het hulle ma gewonder
hoekom die drie oudstes se
broeke se sitvlakke dan so rooi is?
Hulle het seker maar op rooigrond
gesit en speel, het sy gedink. Sy
het nie besef of kon raai dat hulle
van die hoë stoor se dak afgly nie.
’n Paar dae later, toe Borina
weer kom was, praat sy ernstig
met hulle ma. “Jy moet kyk wat
jou twee seuntjies doen.”
“Hoe so, Borina?” vra hulle ma.
“Nee, daar ver op die plaas
is ’n gat,” vertel Borina. “Hy is
oop. Daar is niks oor die gat nie,
maar hy is baie, baie diep. As jy ’n
klip daarin gooi, hy vat laaaaank
voordat hy daar onder in die water
val. Nou jou twee seuntjies, hulle
spring heen en weer, heen en
weer oor daardie gat. As hulle
daarin val, niemand sal eers weet
dat hulle is daarbinne in die gat
nie.”
Yskoud word dit in hulle ma se
hart en omdat sy weet dat hulle
altwee nog veilig is, sê sy soos
so baie keer tevore sag in haar
hart baie dankie vir die Almagtige
Hemelse Vader. Sy weet dit is
net Hy en Hy alleen wat al haar
kinders elke dag bewaar, want
hulle is dom en vang dinge aan
wat hulle nie moet doen nie. Hulle
het nog nie verstand nie.
“Baie dankie dat jy vir my kom
sê het, Borina. Ek sal vir hulle pa
vertel en hy sal weet hoe hy die
saak moet hanteer.”
’n Paar dae later speel die drie
oudstes weer by die dam. Dis
lekker koel onder die wilgebome
wat aan die kant van die dam is.
Die twee seuns is aan die oorkant
van die dam en Hanlie aan die
duskant. Sy staar in die water
en wens sy het ’n visstok gehad.
Sy wil so graag ’n vis vang. Toe
hulle op die dorp gebly het, het
hulle partymaal saam met hulle
pa en ma gaan visvang en dit
was vir Hanlie baie lekker. Haar
pa het vir haar ’n hoekie en aas
aan ’n handlyntjie gesit. Sy het ’n
hele paar klein vissies, wat naby
die kant van die water aan haar
aas gebyt het, gevang. Sodra ’n
vissie gebyt het, het sy met die
lyntjie oor haar een skouertjie die
wal uitgehardloop en so ’n vissie
gevang.
Sy staan nog so ingedagte na
die water en kyk en skielik is hier
reg langs haar ’n geplons in die
water. Vinnig kyk sy in daardie
rigting. ’n Groot gedierte klim
uit die water uit hier by haar. Sy
harige vel is donker en glinster in
die son van nattigheid.
Hanlie se bene is lam. Dit kan
Word vervolg
net die monster wees ...
slingervel slinge g rvel e maart 2012 7

Tannie Rika du Plessis
Kalbas en Snoet se avonture
Kalbas het sy naam gekry
toe hy op ’n dag van
pure nuuskierigheid sy
kop in ’n kalbas gedruk het om
te kyk of daarbinne nie nog
pampoenpitte lê wat hy kan eet
nie. Hy kon nie weer sy kop
by die nou gat van die kalbas
uitkry nie en sy pa moes hom
help. Toe is sy naam sommer
Kalbas.
(1)
Kalbas en Snoet is twee jong bobbejane. Hulle het nie
meer ouers nie. Ma en Pa Bobbejaan het op ‛n dag gaan
kos soek. Die twee kinders wou saamgaan, maar die
ma het gesê nee, die wind is te koud. Hulle moet in die
grot bly waar dit nie so koud is nie. Hulle ouers het
nooit weer teruggekom nie. Van die ander bobbejane
het gesê ‛n boer het hulle in sy mielieland gevang.
Niemand van die ander groot bobbejane wou Kalbas en
Snoet verder grootmaak nie. Hulle besluit toe dat hulle
vir hulleself sal sorg. Hulle weet al hoe om kos te soek
en waar dit veilig is om te slaap.
Snoet het weer sy naam
gekry toe hy, net so nuuskierig
soos sy boetie, sy kop in ’n
emmer gedruk het om te kyk
wat daarin is. Daar was wit
verf in en Snoet het dit net ’n
bietjie te laat agtergekom. Sy
neus was vol wit verf. Dit het
daar droog geword voor hy by
sy ma kon uitkom om dit af te
haal. Hy het nou ’n wit kol op
sy neus en het die naam Snoet
ggekry.
Vroeg
vvanoggend
hhet
Snoet
een
Kalbas
bby
die
ggrot
waar
hhulle
bly,
ppadgegee
oop
soek na
kos vir die dag. Hulle het al ver
geloop en nog niks te ete gekry
nie.
“Kan ons nie eers ’n bietjie
rus nie, Snoet? Ek is al baie
moeg,” kla Kalbas.
“Ja en ek is dors ook, Kalbas.
Ons rus so bietjie en gaan dan
verder,” antwoord Snoet en
hulle gaan sit in die skadu van
’n groot boom.
Hulle gesels nog so met
mekaar, toe raak albei aan die
slaap. Later word hulle wakker
van ’n lawaai. Hulle skrik toe
hulle sien dat dit al begin
donker word, maar luister
darem na die lawaai.
“Haai, nee, julle kan nie
sommer my kos opvreet nie.
Ek het swaar daaraan gesleep
om dit tot hier te kry waar die
boer my nie sal vang nie. Los
8 slingervel maart 2012

uit en gaan soek julle eie kos,”
roep ’n fyn stemmetjie.
“Ha-ha-ha. Vir wat sal ons
gaan kos soek as ons joune
kan vat? Gee pad, dis nou
ons s’n,” skreeu twee ander
growwe stemme.
“Dit kom van daardie kant
af, Kalbas. Kom ons gaan
kyk,” sê Snoet. Hulle staan op
en loop sag deur die bosse
tot hulle sien wie dit is wat
so lawaai. Daar voor hulle
sit ’n groot skilpad langs ’n
oopgebreekte waatlemoen.
Op die waatlemoen en langs
die waatlemoen sit twee groot
kraaie wat lustig aan die
waatlemoen vreet. Die skilpad
probeer na hulle voete hap om
hulle weg te jaag, maar dan pik
die kraaie hom op sy kop en hy
trek maar weer sy kop onder
sy dop in.
“Ons moet hom help, Kalbas.
Siestog, daardie twee kraaie is
baie lelik met hom. Hulle kan
baie makliker as ou Skillie vir
hulle gaan kos soek.”
“Jy is reg. Ek hou nie van
sulke boelies nie. Ek tel tot drie
en dan storm ons op hulle af
sodat hulle kan padgee,” sê
Snoet. Hy tel een-twee-drie
en toe storm hy en sy boetie
vorentoe terwyl hulle ’n groot
lawaai maak. Die kraaie skrik
so groot dat hulle wegvlieg en
in ’n boom gaan sit en vandaar
af na die bobbejane en skilpad
by die waatlemoen kyk.
“Toe maar, ou skilpad, ons
sal hulle by jou kos weghou. Jy
kan maar lekker eet,” sê Snoet.
“Baie dankie. Julle is goed
vir my en net daarom kan
julle maar saam met my eet,”
antwoord die skilpad dankbaar.
“Eet jy maar eers tot jy
genoeg gehad het, want die
kraaie sal weer probeer om
dit af te vat. Ons sal eers
waghou. Wanneer jy vol is, sal
ons eet, dankie, Skilpad,” sê
Kalbas. “Ek is Kalbas, en dit is
my broer Snoet.”
“Gryp vir jou daardie stok,
Kalbas. Ek het reeds een en
daar kom die kraaie!” roep
Snoet.
Toe die eerste kraai by die
waatlemoen kom sit, swaai
Snoet die stok en slaan teen
die kraai se lyf. “Gee pad,
Kraai, dis nie jou kos nie.”
“Eina! Daai stok slaan seer.
Vir wat kan ons nie almal van
die waatlemoen eet nie?” roep
die kraai en spring net so ’n
entjie weg van hulle af, tot
waar die ander kraai ook kom
sit het.
“Omdat dit Skillie se kos is.
Julle wou nie eens gehad het
dat hy saam eet nie, dan het
julle hom op sy kop gepik. Gee
pad, want as julle weer kom
eet, slaan ek en Kalbas julle
met hierdie stokke teen die
kop,” waarsku Snoet.
“Ag, julle is net twee ou
simpel bobbejane. Ons is nie
vir julle bang nie,” roep die
ander kraai en kom vinnig
nader.
“Slaan, Kalbas! Slaan,
Snoet,” roep die skilpad.
Die bobbejaantjies slaan met
mening albei teen die kraaie se
nekke. Die kraaie skrik. Dit was
baie seer. Weer vlieg hulle tot
bo in die boom.
“Gaan julle nou padgee en
vir Skilpad in vrede los?” roep
Snoet.
Die kraaie praat met mekaar
en sonder om vir Snoet te
antwoord, vlieg hulle weg.
“So ja, hulle sal nie weer kom
nie,” sê Kalbas tevrede en kyk
hoe lekker ou Skilpad vreet.
“My maag is nou vol. Julle
kan maar die ander stuk opeet.
Dankie dat julle my gehelp
het.”
Snoet en Kalbas eet daardie
aand hulle magies trommeldik
aan die waatlemoen terwyl ou
Skillie vir hulle sit en kyk.
“Waar woon julle?” vra
Skilpad.
“Baie ver hiervandaan. Ons
sal nie voor dit donker is tot
daar kan loop nie. Ek dink ons
moet maar hier iewers slaap,”
antwoord Kalbas.
“Ek slaap gewoonlik nie
ver hiervandaan nie in ’n hol
boomstam. Julle kan saam
met my gaan,” sê die skilpad
vriendelik.
“Baie dankie, maar ons sal
liefs in die boom slaap. Dit is
veiliger, maar ons sal darem
dan nog naby aan jou wees,”
stem Snoet in en Kalbas knik
sy kop.
So het dit gekom dat Kalbas
en Snoet op hulle eerste dag
alleen nie net vir ou Skilpad
gehelp het nie, maar ook kos
gekry het. Môre sal hulle maar
weer verder loop en soek.
Hulle het besluit om nie weer
terug te gaan na die grot toe
waar hulle saam met hulle
Word vervolg
ouers gebly het nie.
slingervel maart 2012 9

Bybelleesrooster vir Mei
Spreuke is God se lewensreëls vir
Dinsdag 1 Mei – Lees: Spreuke 3:27-35 (vs. 32)
God het ’n afkeer aan mense wat verkeerd lewe.
Woensdag 2 Mei – Lees: Spreuke 6:12-23
Daar is sewe dinge wat die Here haat (vs. 16-19).
Donderdag 3 Mei – Lees: Spreuke 12:17-25
Die Here het ’n afsku aan leuenaars (vs. 22).
Vrydag 4 Mei – Lees: Spreuke 15:3-11
God verafsku die lewenswyse van die goddeloses (vs. 7-8).
Saterdag 5 Mei – Lees: Spreuke 15:12-33
God verafsku die bose planne van die goddeloses (vs. 26).
Sondag 6 Mei – Lees: Spreuke 16:1-9
God verafsku verwaande mense (vs. 5).
Maandag 7 Mei – Lees: Spreuke 17:1-18
God verafsku dit as jy ’n skuldige onskuldig verklaar (vs. 15).
Dinsdag 8 Mei – Lees: Spreuke 1:1-19 (1ste doel van die
Spreukeboek)
God leer die mens praktiese wysheid hoe om te lewe (vs. 2a).
Woensdag 9 Mei – Lees: 1 Konings 3:1-15 (2de doel van die
Spreukeboek)
God leer die mens om met insig te kan begryp.
Donderdag 10 Mei – Lees: Spreuke 8:1-21 (3de doel van die
Spreukeboek)
God leer die mens om regte verhoudinge te kweek.
Vrydag 11 Mei – Lees: Spreuke 22:1-10 (4de doel van die
Spreukeboek)
God leer die mens om planmatig en ordelik te lewe (vs. 3).
Saterdag 12 Mei – Lees: Spreuke 1:1-7 (5de doel van die
Spreukeboek)
God leer die mens wysheid en verstandigheid (vs. 5).
Sondag 13 Mei – Lees: Spreuke 11:27-31 (vs. 29)
Die huisgesin is vir God waardevol en kosbaar.
Maandag 14 Mei – Lees: Spreuke 5:1-23 (vs. 1-2)
Die regte wysheid vir die jongmense in die huisgesin.
Dinsdag 15 Mei – Lees: Spreuke 24:1-22 (vs. 21-22)
As kind weet jy nie altyd wat om te doen nie.
die Christentiener
Woensdag 16 Mei – Lees: Spreuke 30:18-31 (vs. 18-19)
Jeugliefde is teer en wonderlik.
Donderdag 17 Mei – Lees: Spreuke 6:20-35 (vs. 20-22)
Wees versigtig in jou tye van opstandigheid.
Vrydag 18 Mei – Lees: Spreuke 17:1-11 (vs. 6)
Oupa en ouma se kleinkinders is vir hulle iets belangriks.
Saterdag 19 Mei – Lees: Spreuke 12:13-23 (vs. 18)
Moenie praat voor jy dink nie, dit lei tot botsings in die gesin.
Sondag 20 Mei – Lees: Spreuke 15:21-33 (vs. 23)
Praat met verantwoordelikheid die regte woord op die regte tyd.
Maandag 21 Mei – Lees: Spreuke 18:4-24 (vs. 21)
Om heeldag te loop en klets, kan maklik skeefl oop.
Dinsdag 22 Mei – Lees: Spreuke 10:17-22 (vs. 19)
Met baie praat bly die sonde nie uit nie.
Woensdag 23 Mei – Lees: Spreuke 4:10-27 (vs. 20)
Daar is ’n verskil tussen hoor en luister. Konsentreer as jy luister.
Donderdag 24 Mei – Lees: Spreuke 10:1-11 (vs. 4)
God verdoem nie rykdom nie, maar jy moet hard werk daarvoor.
Vrydag 25 Mei – Lees: Spreuke 30:1-10 (vs. 7-9)
Vers 7-9 stel ’n geestelike familie-spaarplan voor.
Saterdag 26 Mei – Lees: Spreuke 11:17-31 (vs. 24-25)
Vers 24-25 is die beginsel vir ware rykdom.
Sondag 27 Mei – Lees: Spreuke 15:25-33 (vs. 27)
Moet jou nie verryk deur ander mense te verarm nie.
Maandag 28 Mei – Lees: Spreuke 26:22-28 (vs. 23)
Moenie slegte bedoelings agter mooi woorde wegsteek nie.
Dinsdag 29 Mei – Lees: Spreuke 12:20-28 (vs. 25)
Vermy bekommernis deur in God te vertrou.
Dr. Nico van der Merwe
Woensdag 30 Mei – Lees: Spreuke 18:1-14 (vs. 11)
Jou aardse besittings gee nie sekerheid nie.
Donderdag 31 Mei – Lees: Spreuke 17:21-28 (vs. 22)
Dit is ’n bate om ’n vrolike mens te wees.
10 slingervel maart 2012

PROBEER HIERDIE EEN!
In hierdie blokkies moet jy syfers invul, maar
dan só dat elke ry se totaal op 38 te staan kom.
Met ander woorde, jy moet elke ry se totaal
optel en dan 38 kry, behalwe die rye waarvan
die swart blokkies ’n deel vorm.
Oupa het van die plaas af kom kuier. “Mamma moet
met Oupa kom praat,” sê Jannie. “Hy sit al ’n halfuur
voor die mikrogolfoond en wag vir die nuus om te
begin.”
Koos: “Weet jy, Piet, ek het amper gister in die dam
verdrink.”
Piet: “Kan jy dan nie swem nie?”
Koos: “Ja, ek kan swem. Maar daar was ’n kennisgewing
by die dam wat sê: Swem streng verbode.”
“Koos!” “Koos!!” “Koos!!!” “Koos, hoekom antwoord jy
my nie?”
“Ek het eers die derde keer gehoor jy roep.”
•
•
•
Ek het 2 neuse, 3 oë en 1 oor! Wat is ek? Baie lelik!!
Wat eet Italiaanse spoke? Spookgetti!!
Wat het die papier vir die buisie gom gesê? Ek en jy
gaan nou lelik vassit!
Twee koekies loop oor die pad en daar kom ’n groot
kar verby gery. Wat sê die een koekie vir die ander
een? “Kom, Krummels!”
ons pretblad
Wat is klein en grys met ’n blou kop? ’n Muis wat sy
asem inhou.
Wat is groen en sit in die kas? 1933 se wegkruipertjiekampioen!
Die man is so lelik, as hy die yskas oopmaak, word
die melk suur!
Wat kry jy as jy tabak en springmielies kruis? ’n
Sigaret wat sy eie as afskud!
slingervel maart 2012 11
•
•
•
•
“Hoe op dees aarde,” raas die juffrou met Jannie,
“kon jy ‘wors’ met 2 erre skryf?” “Met ’n pen, Juffrou,”
antwoord Jannie.
•
Wat het die muis gedoen nadat hy die teelepel ingesluk
het? Hy kon hom nie roer nie!
Die verjaardaggeskenk
Klasie bedank sy oom Roelf hartlik vir die elektriese
kitaar wat die oom vir hom gekoop het.
“Ek is vreeslik bly dat jy van die kitaar hou, Klasie.
Oefen jy gereeld daarmee?”
“Nie eintlik nie,” sê Klasie, “Ma gee my elke dag R5 om
nie in die middag te oefen nie en Pa gee my R5 om nie
in die aand te oefen nie.
Die pratende horlosie
Die student wys trots sy nuwe blyplek vir sy vriende.
“Waarvoor is daardie groot koperghong en die hamer?”
wil een van die vriende weet.
“Dis my pratende horlosie,” antwoord die student.
“Hoe werk dit?” vra een van die ander.
“Kyk”, sê die student. Hy vat die hamer en slaan die
ghong dat dit weergalm en eggo deur die woonstelblok.
Skielik skree iemand aan die ander kant van die muur:
“Bly stil, jou idioot! Dis twee-uur in die oggend!”
Die tekenles
Fransie moet tydens ’n tekenles op skool ’n hond teken
wat besig is om hondebeskuitjies te eet. Skaars het die
onderwyser die klas die opdrag gegee of Fransie sit
tevrede agteroor en sê: “Ek is klaar, meneer.”
Die onderwyser kom kyk wat Fransie geteken het.
“Fran sie, maar ek sien dan geen hondebeskuitjie nie ”
Fransie: “Dis omdat die hond hulle so gou opgevreet
het, meneer.”
Onderwyser: “En waar is die hond dan?”
Fransie: “Hy het weggehardloop toe hier niks meer kos
vir hom was nie.”

dr. nico van der merwe
37. Hoe moet ek lewe?
Lees in jou Bybel Filippense 1:27-30 (vs. 27)
Omdat jy nog in die laerskool is, weet jy nie altyd wat die
regte ding is om te doen nie. Terwyl ’n kind grootword,
leer jy al meer en meer van die lewe. Dit is hoe jy agterkom op
watter manier jy elke dag moet lewe. Soms is dit nodig om ’n
voorbeeld te kry van wat gedoen moet word. As Mamma en
Pappa soms instrumente vir die huis koop, is daar gewoonlik
’n pamfl et by wat sê hoe jy dit aan mekaar moet sit en hoe
dit werk.
Die Here het vir jou so ’n voorbeeld gegee as dit kom by
jou godsdienstige lewe. In Filippense 1:27 hoor jy van dié
voorbeeld. Die Here sê as jy wil weet hoe om as ’n kind van
die Here te lewe, moet jy die Bybel gebruik. In die Bybel sê
die Here vir jou wat nodig is.
Daarom moet jy gereeld elke dag jou Bybel lees en baie
goed oplet wat die Here van jou verwag.
39. Jy moet jou ou, vuil klere uitt rek
Lees in jou Bybel Galasiërs 5:19-21 (vs. 21)
As jy aan sport deelneem of sommer net lekker saam met
jou maats speel, word jy vuil. As Mamma die huis skoonmaak
of Pappa werk aan die kar, word hulle ook vuil. Daarom
moet ’n mens daarna bad of stort sodat jou liggaam skoon
is, en dan jy trek skoon klere aan. Dan voel en lyk jy baie
beter.
Die Here leer ons in die Bybel dat dit geestelik net so met
jou gaan. Elke dag leef jy in ’n wêreld wat vol is van sonde en
lelike dinge. Dan word jou hart, jou gedagtes en jou dade vuil.
As jy só is, is jy nie vir die Here aanvaarbaar nie. Gelukkig het
Jesus Christus gekom en jou van jou sonde gered. Daarom
moet jy die ou, vuil en sondige dinge van die lewe “uittrek”
en jy moet die verlossing soos skoon klere aantrek en dan
soos ’n verloste kind van die Here lewe. God het dit vir jou
gedoen, jy moet net gehoorsaam wees en Hom dien.
41. ’n Gelukkige huisgesin
Lees in jou Bybel 2 Timoteus 3:14-17 (vs. 14)
Iemand het dalk vir jou gesê jy moet soet en gehoorsaam
wees dat jy ’n kindjie van die Here kan word. Iemand het
dalk ook vir jou gesê dat jy gereeld die katkisasieklasse moet
bywoon, gereeld en getrou jou katkisasie leerwerk moet
voorberei sodat jy ’n kind van die Here kan word.
En nou dink jy dat jy jouself ’n kind van die Here moet
maak. Jy sê vir jouself: as ek soet en gehoorsaam is by die
huis en die skool, en as ek gereeld my Bybel lees en bid, en
as ek al my aandag aan die katkisasiewerk gee sal ek ’n kind
van die Here word.
Dis nie waar nie! Van jou geboorte af is jy ’n kind van die
Here. Vra vir jou ouers om jou te vertel watter beloftes die
Here aan jou gemaak het toe jy gedoop is. Toe het die Here
vir jou gesê: “Jy is my kind!” Daarom moet jy geleer word om
soos ’n kind van die Here te lewe.
38. Jy is ’n nuwe mens
Lees in jou Bybel 2 Kor. 5:16-21 (vs. 17-18)
Alle mense hou van nuwe dinge. Jy is ook so. Dink maar
aan die begin van die jaar as jy vir die skool nuwe klere en
nuwe boeke kry, of met jou verjaardag as jy nuwe geskenke
kry.
Dit maak ’n mens opgewonde. Alle dinge op aarde word
oud. Mamma en Pappa koop ’n nuwe motor, maar na ’n paar
jaar is dit oud en hulle moet weer ’n nuwe een koop.
Die Here sê met jou as mens is dit net so. Omdat daar
baie sonde in die lewe is, lewe die mense verkeerd. Maar God
maak jou nuut! Omdat jy aan die Here Jesus behoort, kan die
Here jou nuut maak, want Jesus neem die sonde weg en die
Gees van God, wat in jou hart bly, neem die ou lelike dinge
uit jou lewe weg en maak jou ’n splinternuwe mens.
Dis nou jou plig en voorreg om soos ’n nuutgemaakte
mens te lewe in gehoorsaamheid aan die Here.
40. Vryheid vra verantwoordelikheid
Lees in jou Bybel 1 Petrus 2:11-17 (vs. 16)
Jy weet baie goed dat as ’n hond met ’n ketting aan ’n paal
vas is, kan hy nie loop en gaan waar hy wil nie, want hy
is vasgemaak en is nie vry nie. As ’n misdadiger in die tronk
is, het hy ook nie vryheid om te doen wat hy wil nie. As een
land ’n ander land se mense slawe maak, is hulle nie meer
vry nie.
Sondige mense is ook nie vry nie, want hulle is slawe van
Satan. As jy in jou sonde bly voortleef, is jy ook ’n slaaf van
Satan en het jy nie vryheid nie. Omdat Christus aan die kruis
vir jou sonde betaal het, het Hy jou van die slawerny van die
sonde bevry. Petrus skryf dat jy jou vryheid moet gebruik om
die Here te dien (vs. 16).
Dit is jou opdrag as ’n verloste kind van die Here. Deur
die Here elke dag te dien en aan Hom gehoorsaam te wees,
is die lewe wat van jou verwag word, vry van die sonde.
42. Die Here ken jou op jou naam
Lees in jou Bybel Jesaja 43:1-4 (vs. 1)
Jy weet nou dat jy ’n kind van die Here is en nie ’n kind van
die Here moet word nie.
Net soos mammas en pappas ken die Here ook jou naam.
Toe jy gedoop is, het die Here op jou naam vir jou gesê dat jy
sy kind is. God sê deur die pen van Jesaja: “Ek het jou op jou
naam geroep, jy is myne.”
Daar is duisende der duisende mense en kinders wie se
name jy nie ken nie. Daarom speel hulle nie ’n rol in jou lewe
nie. Maar as jy iemand se naam ken en jy kan hom op sy
naam noem, dan het die persoon betekenis in jou lewe.
Dit is presies wat die Here hier vir jou sê. God sê dat
Hy jou Vader in die hemel is, wat jou op jou naam ken. Op
jou naam het Jesus Christus vir jou sondes betaal en op jou
naam bly God se Gees in jou en help jou om soos ’n kind van
die Here te lewe. Jy moet luister wat God hieroor vir jou sê.
12 slingervel l l maart 2012

43. God die Here slaap nooit nie
Lees in jou Bybel Psalm 121:1-8 (vs. 3-4)
Ons as mense moet elke 24 uur ten minste 6 tot 8 ure
slaap. As kind slaap jy dalk ’n bietjie meer as 8 uur per
nag. As ’n mens slaap, weet jy nie wat rondom jou aangaan
nie. As jy slaap, kan mense in jou omgewing baie dinge
aanvang. Ongelukkig is dit so dat die skelms, die boewe en
die skurke al hulle bose dade die meeste in die nag verrig as
mense slaap. Ek is seker jou ouers maak dubbeld seker dat
julle huis beveilig is vir die nagte wanneer julle slaap.
God kom sê vir ons in die Bybel dat die mens gereeld
moet slaap, maar Hy, as ons ewige God, sluimer nie in nie
en slaap nie. Dit gee aan ons die sekerheid dat God ons
beskerm. Die grootste van alle skelms en skurke is Satan.
Hom kan jy nie met aardse middele keer nie.
Daarom keer God dat Satan elke gelowige kind nie van
Hom afvallig maak nie.
45. Jesus het vir sondaars gekom
Lees in jou Bybel Matt eus 9:9-13 (vs. 13)
Een keer het 'n laerskoolseun vir my gesê dat hy nie dink
die Here gee vir hom om nie, want hy is verskriklik stout.
Hy weet dat hy baie stout is, maar hy sê dit is al manier waarop
hy mense se aandag op hom kan trek. Hy weet God hou
nie van stout kinders nie, daarom dink hy God wil niks met
hom te doen hê nie.
Jy moet onthou, daar is nie een mens op aarde wat nie
in sonde leef nie. Dit is juis die rede hoekom Christus na die
aarde gekom het. Hy het gekom om mense van die straf op
die sonde te red. Jesus sê vir die Fariseërs in Matteus 9:12 dat
Hy juis gekom het na die mense toe wat Hom nodig het, en
dit is die sondaars. Nou weet jy dat die Here Jesus Christus
ook vir jou na die aarde toe gekom het om aan die kruis vir
jou sondeskuld te betaal. Jy moet vir Hom baie dankie sê
daarvoor deur gehoorsaam te lewe.
47. Kinderlike sponsies en die Bybel
Lees in jou Bybel Deut. 11:13-23 (vs. 19)
Jy weet wat met ’n spons gebeur as jy dit in die water druk.
Die spons suig water op en bêre dit binne-in hom. Dink
aan jou sponsie waarmee jy jou in die bad was. Gee dit een
druk en dit suig homself vol water. So ’n sponsie laat ons
aan kinders dink. Net soos die spons, suig kinders kennis en
lewensfeite in hulleself op.
God het vir ouers geleer wat die belangrikste ding is wat
kinders moet opsuig. Dit is die Woord van God. As jy met
die Bybel in aanraking kom, suig jy dit wat God vir jou in die
Bybel sê, op.
Wat suig jy op in jou ouerhuis of by die skool? Wat suig jy
op deur televisie te kyk en in die fl iek? As menslike “sponsie”
moet jy die dinge van die Here opsuig saam met al die kennis
wat jy inneem. Die kennis in die Bybel is die belangrikste en
jy moet daaraan voorkeur gee.
44. God vergeet jou nooit nie
Lees in jou Bybel Jesaja 49:14-18 (vs. 15-16)
As daar ’n babatjie in ’n gesin is, moet hy in alle opsigte
opgepas en versorg word. Op gereelde tye moet die baba
kos kry. Sy doeke moet gereeld vervang word. Mamma moet
die baba ook gereeld bad en skoon klere aantrek. ’n Mamma
kan onder geen omstandighede van haar baba vergeet nie,
want as dit gebeur is die babatjie in groot gevaar, want self
kan die klein kindjie niks doen nie.
In Jesaja 49 sê God dat ’n mamma nie haar baba vergeet
nie (vs. 15). Maar as dit moet gebeur dat ’n vrou haar baba
vergeet (“selfs al sou so iets kon gebeur”), “Ek sal jou nie
vergeet nie”. Dit is God se belofte aan elke kind van Hom.
Daar is nie een gelowige mens wat hoef te vrees dat God
van hom sal vergeet nie. So, as dit met jou sleg gaan in die
lewe en jy verduur baie hartseer, vergeet God jou nie en sal
Hy jou help.
46. Jesus beteken vir jou baie
Lees in jou Bybel Matt eus 26:6-13 (vs 8)
Jy lees hier van ’n vrou wat ’n baie duur fl es met olie wat
baie lekker ruik, op Jesus se kop gegooi het. Die dissipels
het hulle vir die vrou vererg, want hulle dink dat sy baie geld
gemors het. Hulle kon die baie duur fl essie met olie aan
iemand verkoop het en dan kon hulle die geld geneem het
om arm mense te help. Jesus sien dit heeltemal anders. Hy
sê: “Sy het ’n goeie daad aan My gedoen.” Jesus sien dat Hy
soveel vir hierdie vrou beteken dat sy nie gehuiwer het om
Hom te vereer deur die duur olie op sy kop uit te gooi nie. Só
baie het Jesus vir haar beteken.
Hoeveel is Jesus vir jóú werd? Jy kan baie maklik ure voor
die TV sit, maar jy het nie 5 minute om Bybel te lees en te bid
nie. Jy kan ure aan sport afstaan, maar jy het nie ’n halfuur
om katkisasie toe te gaan nie. Jy moet vir jouself sê wat Jesus
vir jou beteken!
48. Om God alleen te dien, is die beste
Lees in jou Bybel 2 Kronieke 12:1-12
Al was Rehabeam Salomo se seun, was hy baie goddeloos
(vs. 14). Hy het dit sy doel gemaak om nie na die wil van
die Here te vra nie. Hy wou nie God se raad verneem nie,
maar het op homself en ander mense vertrou. Hy het ook
afgo de aanbid. Die Here kon nie die sonde van Rehabeam
en die volk sommer net so oorsien nie. God laat toe dat die
Egiptenaars hulle land inval en oor hulle heers. Hulle het
selfs die skatte van die tempel en die koning se paleis as buit
weggeneem. God maak dit baie duidelik vir sy volk dat hulle
Hom alleen moet dien. Hulle moet weet godsdiens is diens
aan die enigste ware God wat Hom in die Bybel aan mense
bekend maak.
Dit is ’n waarheid wat vir alle mense van alle tye geld, dus
ook vir jou. Wees versigtig as jy jou diens aan die Here afskeep
of dalk nalaat. Luister na God en dien Hom in opregtheid.
slingervel l l maart 2012 13

1
verjaardaghoekie
Die volgende Vellies verjaar gedurende APRIL 2012 2012. Baie geluk aan elkeen van julle. Mag julle 'n mooi jaar
beleef! Baie dankie aan al die gemeentes wat vir die eerste keer hulle verbondsjeug ingeskryf het. My adres
is: Tannie Riana Jonker, Posbus 614, Paardekraal 1752; of e-pos jonkerp@mweb.co.za
Groete, Tannie Riana
Christine Visser (Krugersdorp), Jaco Steyn (Kathu),
Jason Rheeder (Vdbijlpark-Trinitas), Jessica van Zyl
(Randburg).
2
Bertus Kruger (Randburg), Chané Moolman
(Vdbijl park-Trinitas), Elsje de Vries (Randburg),
Jade Ferreira (Randburg), Kobus Pretorius (Wolmaransstad),
Leo Erasmus (Benoni), Margierite Snyman (Zeerust),
Stephni Gouws (Benoni).
3
Benco Allers (Messina), Brenda van der Sandt (Kathu),
Crawford Joubert (Middelburg), Jane Venter
(Bloemfontein-Noord), Kemieke Derwig (Vdbijlpark-Trinitas),
Mia Grobler (Randburg), Paul Kruger (Randburg),
Stefan Bester (Kuruman), Stephan Verhoef (Vereeniging-
Oos).
4
Ané Vorster (Boksburg-Suid), Bernard Maritz
(Rand burg), Chris Mostert (Reitz), Clarissa Kriese
(S ecunda), Jan-Jac Grobler (Welkom-Noord), Jaques
van Niekerk (Port Elizabeth), Mia Poolman (Kathu), Nick
Motswiri (Randburg), René Maritz (Randburg), Roelof
Taljaard (Magol), Sulet van der Walt (Duineveld), Ulrich
Tromp (Alberton-Wes), Veruchka Kirsten (Middelburg).
5
Crina van Staden (Waterkloofrand), Francois Joubert
(Krugersdorp), Hannes Burger (Bethal), Marnus
Meyer (Lydenburg), Nina Ras (Vaalpark), TC van der
Steen (Upington).
6
Bernard van Tonder (Hermanus), Stean Louw
(Se cunda), Tjaart Nortje (Buffeldoorns), Wilmari
Louw (Magol).
14 slingervel maart 2012
7
Anelda Pieterse (Wolmaransstad), Anica van der
Zwaard (Bloemfontein-Suid), Anja Coetsee (Potchefstroom-Oos),
Anneri Pretorius (Secunda), Cor zel
Yssel (Potchefstroom-Oos), Emile van der Walt (Randburg),
Hanrew Wallace (Wolmaransstad), Hardus Voges
(Vdbijlpark-Trinitas), Jana Erwee (Messina), Leah Malan
(Randburg), Petrus Jacobus Rudman (Kathu).
8
Armand Grobbelaar (Barberton), Coetzee du Plessis
(Kathu), Daniël Pienaar (Vdbijlpark-Trinitas),
Ina-Mari Roos (Magol), NF van Tonder (Vdbijlpark-Tri nitas),
Renique Lombard (Alberton-Wes), Rohan du Plessis
(Laeveld), Vaughn Cook (Wolmaransstad).
9
Andro Schutte (Zeerust), Carli le Roux (Lydenburg),
Carmen Olivier (George), Gerhard Steenekamp
(Potch-Die Bult), Karen Ehlers (Zeerust), Mashhohla
Mo jela (Randburg), Wian van Werkhoven (Vaalpark).
10
Ané Voges (Vdbijlpark-Trinitas), Anke Venter
(Dui neveld), Annemay Fogwill (Waterkloofrand),
Cailyn Pretorius (Krugersdorp), Deidre Hechter (Vaalpark),
Edrich Hutcheons (Bloemfontein-Suid), Heindrich
Hutcheons (Bloemfontein-Suid), Janet du Plessis
(Vaalpark), Katelynn Scholtz (Kathu), L’relda Laufs
(Rand burg), Lindie Venter (Brackenhof), Marietjie Visser
(Krugersdorp), Stefan van der Walt (Randburg), Talitha
Steyn (Kathu), Tinah van Tonder (Benoni), Wiebe van
der Laan (Laeveld).
11
Anje Delen (Kleinmond), Anne van Tonder (Hermanus),
Carmi van der Walt (Potch-Die Bult), Hugo
Benadé (Brackenhof), Jana Novella (Randburg),
Luzé Barnard (Heilbron), Otto Janse van Rensburg (Kuruman).

12
Abram Adrian Venter (De Aar), Adriaan Nel
(Vdbijl park-Trinitas), Cassie Fouché (Port Elizabeth),
Christiaan Jordaan (Vdbijlpark-Trinitas), Handri
Uys (Middelburg), Lisa Venter (Port Elizabeth), Martin
Brotherton (Vdbijlpark-Trinitas), Wynand van der Merwe
(Reitz).
13
Divan Bruwer (Brackenhof), Eugenie Nagel (Laeveld),
Hardus Potgieter (Zeerust), Marcus van der
Merwe (Randburg).
14
Divan du Toit (Krugersdorp), Emmarentia Kotze
(Wol maransstad), Henry Johannes Ackerman
(Kru gersdorp), Juandri Strydom (Laeveld), Stephanie
Nagel (Laeveld).
15
Antonie Pelser (Secunda), Carlien van Krieken
(Boks burg), Christiaan Snyman (Vdbijlpark-Trinitas),
Mioné Hartzenberg (Randburg), Schalk Erasmus
(Ma gol), Stefan le Roux (Waterkloofrand).
16
Daniël Viljoen (Randburg), Johan Muller (Heilbron),
Lee-Ann Venter (Middelburg), Leon van
Tonder (Kathu), Louis du Plessis (Krugersdorp), Möritz
Herbst (Secunda), Palesa Mbewe (Randburg), Renschie
Engelbrecht (Laeveld), Sune Coetzee (Brackenhof),
Tham sanqa Sondlo (Randburg), Wihan Jacobsz (Laeveld).
17
Christiaan Mol (Lydenburg), Cielie Rudman (Kathu),
Edgar van der Spoel (Randburg), Marcques
Hansen (Lydenburg).
18
19
Elandré van der Walt (Bloemfontein-Noord), Jurgens
Bence (Buffeldoorns), Marlinè Vos (Magol).
Hanco van der Berg (Krugersdorp), Marli Erasmus
(Se cunda), Phiané Oosthuizen (Randburg), Ste -
ven Smid (Vdbijlpark-Trinitas), Wynand Boshoff (Middelburg).
20
Anja du Plessis (Randburg), Anneke Steyn
(Rand burg), Anrie van der Merwe (Barberton),
An sunell van Niekerk (Vereeniging-Oos), Jade du Toit
(Randburg), JC Viljoen (Boksburg), Louise Mac Donnell
(Randburg), Magda du Plooy (Vdbijlpark-Trinitas),
Mynette Robberts (Secunda), Shanel Nunes (Bethal).
21
Adriaan Kruger (Secunda), Carla van der Walt
(Ku ruman), Julanie de la Rey (Suidkus), Morné
Be zuidenhout (Lydenburg), Pieter Broersma (Vdbijlpark-
Trinitas), Siné Grobler (Vdbijlpark-Trinitas), Annené van
Zyl (Benoni).
22
Adéle Smith (Waterkloofrand), AJ van der Walt
(Magol), Cara Dunne (Lydenburg), De han van
der Walt (Middelburg), Elmarie Borcherds (Middel-
burg), Frederik Aucamp (Magol), Jan Adriaan Erasmus
(Bethal), Lize-Marie Joubert (Krugersdorp), Marno Botha
(Bethal).
23
Bianca Retief (Bloemfontein-Suid), Davin Mitchell
(Vaalpark), Emma Nel (Randburg), Hannes
Rademeyer (De Aar), Juan Roos (Randburg), Rina-Anel
Potgieter (Zeerust), Sarel Henrico (Waterkloofrand).
24
Almari Viljoen (Boksburg-Suid), Andries Venter
(Secunda), Arend Wijma (Laeveld), Dave
Harman (Zeerust), Janco Opperman (Hermanus), Jean-
Jacques van Zyl (Krugersdorp), Kamogele Morake
(Rand burg), Kayla du Plessis (Kathu), Kyle Bennedek
(Boks burg), Lenee Terblanche (Randburg), Marli Hartzer
(Lydenburg), Sune Venter (Bothaville).
25
Albert Nel (Lyttelton), Gerhard Potgieter (Magol),
Luchell Coetzee (Bloemfontein-Noord),
Morné Hattingh (Buffeldoorns), Rochelle Volschenk
(Lae veld), Simoné Stemmet (Secunda), Zene Kriel (Wolma
ransstad).
26
Ailene Galloway (Bethal), Chantelle van Heerden
(Randburg), Ine-Mari Venter (Bloemfontein-
Noord), Johané Engelbrecht (Heilbron), JP van Staden
(Ma gol), Karla Scheepers (Welkom-Noord), Mariska
Jon ker (Vdbijlpark-Trinitas), Marthinus du Preez (Potchef
stroom-Oos), Reinie Stander (Chinhoyi), Ruan
Taljaard (Magol), Ruan van Staden (Alberton-Wes),
Suné Minnaar (Laeveld), Tyla-Ann Wasmuth (Welkom-
Noord).
27
Chanté Dreyer (Krugersdorp), Gawie Pretorius
(Heil bron), Mike Steyn (Secunda), Schalk Snyman
(Kuruman).
28
Danie Aucamp (Lydenburg), Denise van der
Schyff (Vdbijlpark-Trinitas), Heinrick du Toit
(Boks burg-Suid), Jason Cameron (Boksburg), Juan Farrel
(Magol), Marni Coetzee (Lindley), Michael Meredith
(Bethal), Michelle Bezuidenhout (Potchefstroom-Oos),
Pieter (Jnr) Kruger (Bloemfontein-Suid), Vlooi Dreyer
(Potchefstroom-Oos).
29
Annika Fourie (Bethal), Christoffel Schutte (Secun
da), Hade-Mari van Graan (Randburg),
Hen driena Nel (Secunda), Joaniska Visser (Vdbijlpark-
Trinitas), Johan Coetzee (Lindley), Lanelle Fouche (Port
Elizabeth), William Shaw (Magol).
30
Annelie Jonker (Vereeniging-Oos), Anri Jansen
van Vuuren (Totiusdal), Cecilia Dry (Laeveld),
Ce cillia Hearn (Kuruman), Charlene Kruger (Benoni), Mikayla
van der Merwe (Benoni), Pieter Jansen (Secunda),
Zantoné Brand (Boksburg-Suid).
slingervel maart 2012 15

oom attie venter
bakterieë,
& kie
GROOT GETALLE
In die volksmond ken ons bakterieë, giste en virusse
alles as kieme. Mense wonder partykeer hoekom
ons so baie kieme in ons monde het. Die interessante
antwoord is dat groot dele van jou liggaam kieme bevat.
Eerstens: jou vel is met kieme oortrek – spesifi ek, bakterieë.
Ook swamme, maar baie bakterieë. So ook
jou spysverteringstelsel, beginnende by die mond en
eindigende by die anus. ’n Bioloog beweer selfs dat
die liggaam uit sowat 15 triljoen (15 miljoen miljoen)
selle bestaan, waarvan maar 10% menslik is. Die res
is hoofsaaklik bakterieë.
Gelukkig vir ons is hierdie bakterieë baie kleiner as
die normale liggaamsel. En gelukkig is daar nie ’n verkiesing
in die liggaam nie – hoewel, as jy ’n maagkwaal
het, jy terdeë daarvan sal weet dat daar bakterieë in
jou liggaam is! Onthou dat jy ook maagaandoenings
van virusse kan kry. Daar is ook protosoë (eensellige
diertjies) in jou spysverteringskanaal wat jou amoebiese
disenterie kan besorg. Protosoë sal seker ook maar in
die volksmond as kieme bekend staan.
HOU HOM OP SY PLEK
MOND – In baie gevalle is die kieme waarvan ons
nou gepraat het, onskadelike bakterieë, dit wil sê as
hulle bly waar hulle behoort te bly, sal hulle niks aan
’n mens doen nie. Daar is maar net bakterieë in jou
liggaam omdat daar maar oral bakterieë is – in die
grond, in die kos wat jy eet, in die water wat jy drink.
Dus sal daar ook van hierdie goedjies in jou mond
wees.
Wat baie interessant is, is dat, as daardie bakterieë
is waar hulle nie veronderstel is om te wees nie, dit
groot skade kan veroorsaak. Byvoorbeeld: ’n mens
kry ’n vleisvretende bakterie, soos die geval van ’n
kind wat ’n paar jaar gelede eers sy arm verloor
het en toe sy skouer. Later is hy toe dood. Hierdie
bak terieë het eenvoudig vanaf sy mond deur sy lig-
gaam versprei! Gewone mondbakterieë kan onder
normale omstandighede nie enige skade aan jou
be rokken nie, maar as dinge êrens ’n verkeerde
wending neem, kan dit op die dood uitloop.
NEUS – Dieselfde met die baie virusse en bakterieë
wat in jou neusholte leef – dié van julle wat verkoue
is, weet daarvan! Hulle is redelik onskadelik, maar
as jy een van daardie mense is wat jou nies “smoor”
deur dit te onderdruk, dan is dit baie gevaarlik. Van
daardie virusse kan dan deur die kribriformplaat
tot binne jou breinholte ingeforseer word. Die kribri
formplaat is ’n plaat wat die neusholte van die
breinholte skei met fyn porieë waardeur die reuksenuwees
strek. Hierdie porieë is ook vir kieme
deur laatbaar, sodat, as jy deur jou nies te smoor
groot druk op die neusholte toepas, virusse en
bak terieë deur die porieë tot in jou brein beweeg.
Bakterieë kan meningitis veroorsaak, wat natuurlik
ook lewensgevaarlik kan wees.
Jou eie liggaamsbakterieë kan dus dodelik wees
– vir jouself en ook vir ander mense. As jy een of
ander siekte het en jy slordig en morsig werk, kan
siektes van een persoon na die ander oorgedra
word.
MUTUALISME
Onthou ook: jou hele spysverteringstelsel is vol
bak terieë. Baie daarvan doen eintlik ’n baie belangrike
werk. Hulle breek byvoorbeeld van die kosse af wat jy
inneem, met ander woorde: hulle help met vertering!
In die geval van herkouende diere gaan hulle nog ’n
stap verder. Laasgenoemde het verskeie mae (word
ook die vierkantmaag genoem) waarin vertering dan
plaasvind. Dit vind ons veral by diere wat grasse moet
vreet, maar nie by diere wat blare van struike en bome
vreet nie. By jou grasvretendes vind ons dat hierdie
ekstrae mae groot massas bakterieë, giste en protosoë
(eensellige diertjies) bevat.
16 slingervel maart 2012

Die eerste kamer staan bekend as die rumen. Ongekoude voedsel word
in hierdie kamer gestoor en later bietjie vir bietjie in die mond teruggebring
om herkou (weer gekou) te word. In die rumenvloeistof kom daar tot 10
miljard protosoë en bakterieë per cm 3 voor, wat die sellulose verteer. Onthou
dat sellulose, waaruit gras grotendeels bestaan, nie deur die ensieme in
die dier se verteringsappe verteer kan word nie. Die protosoë en hulle
maats (kom ons noem hulle sommer mikroörganismes) se verteringsappe
bevat die ensieme sellulase wat wel dié werk kan doen. Party van die
verteringsprodukte word deur die mikroörganismes geabsorbeer vir hulle
eie behoeftes en die res staan hulle aan die gasheer, byvoorbeeld bees,
as betaling vir die losies af.
Alhoewel ons hierdie samelewing as mutualisties kan beskou, is die
voor dele wat die mikroörganismes betref, redelik kortstondig. Sodra hulle
saam met die rumenvloeistof in die ware maag beland, word hulle deur die
gasheer se ensieme verteer. Wat ’n ramp! Sonder hierdie samewerking sou
die gasheer letterlik van honger staan en vrek het, al was hy dik gevreet.
HERKOUERS SE SLIM PLAN
Hierdie mikroörganismes, omdat hulle so baie klein is, neem baie lank
om die verteringswerk te doen. Daarom moet die kos herkou word. Binne-in
hierdie verskillende mae vind ’n hele klomp prosesse plaas. Metaangas
word byvoorbeeld deur die fermentasie (gisting) gevorm (deel van die
afbreekproses). Dan breek die dier ’n metaanwind op, wat dan die onverteerde
kos vanuit die maag tot in die mond opdruk. Dan kan hy die kos
’n tweede keer kou. Jy kan maar sê hy maak sy eie kougom!
OORLOGVOERING
Ook interessant is dat daar ’n oorlogvoering tussen fungi (swamme),
waarvan gis ’n deel is, en bakterieë is. Dis hoekom ons penissilien kan
ge bruik om bakterieë te beveg (vandag gebruik ons antibiotika), want penissilin
is oorspronklik vervaardig uit stowwe wat van swamme afkomstig
is. Die stowwe is deur die giste gebruik om bakterieë dood te maak. Daar
is vandag baie soortgelyke produkte wat gebruik word om antibiotika’s te
maak.
ALLERGIEË
Die probleem met die giste is dat hulle skade aan jou dermkanaal
kan aanrig deur gaatjies in jou dermwand te maak. Jou dermkanaal word
deur ’n enkele sellagie (behalwe die spierlae aan die buitekant) uitgevoer.
VERANTWOORDELIKHEID
Dit is iets in ons dieet waarna ons gerus kan kyk. Probeer om enigiets te vermy wat
jou liggaam enigsins kan skade berokken. Onthou, jy is nie net verantwoordelik vir
jou geestelike welsyn nie, maar ook vir jou liggaamlike gesondheid. Mense wat kwaai
aanvalle van allergieë ondervind, se oë is soms so geswel dat hulle nie kan sien nie, of hulle
lugweë trek so toe dat hulle nie asem kan kry nie. Dit slaan sommer maklik oor in asma, met die
gevolg dat baie werksure verlore gaan en alles wat daarmee gepaard gaan.
Was jou hande voordat jy eet
Gebruik ’n sakdoek as jy nies of hoes
Moenie jou oë met jou vingers vryf nie, veral as jy aan seertjies of puisies of geld gevat het
nie. SV
Gevolglik kan dit baie maklik beska
dig word deur onder andere
hierdie giste as laasgenoemde te
veel word.
Normaalweg sal die verteerde
kos geabsorbeer word deur die
eerste sellagie en na die bloedhaarvate
rondom die wand aangestuur
word – meer spesifi ek, die
dermvlokkies (villi). Soms maak
die giste gaatjies regdeur hierdie
lagie en die groot, onverteerde
kos deeltjies kom dan direk in jou
bloed stroom. Dus: in plaas van dat
jy aminosure in die bloedstroom kry,
kom die groter proteïen-molekule
in die bloed. Dan reageer jou liggaam
daarop asof dit indringers
is wat jou liggaam aanval. So kan
’n mens dan aller gieë vir sekere
normale, gewone kosse opbou
wat andersins nie gevaarlik sou
gewees het nie. Daar is dus hoogs
waarskynlik ’n verband tussen die
hoeveelheid stysel wat ons inneem
en die allergieë.
Vandag is brood, spaghetti en
daardie soort styselkosse die stapelvoedsel
in die Weste. Dit kan
miskien ’n probleem wees ten
op sigte van ons spysvertering,
want daardie stysel asook die
hoe veelheid suiker wat ons inkry,
moedig die groei van giste in ons
spysverteringstelsel aan. Vandaar
ook die toename in sui kersiekte
(dia betes) wat amper epidemiese
afmetings aanneem.
slingervel maart 2012 17

DWARS
1. Die veld en alles daarop moet ______ (1
Kron. 16:32).
3. Hiermee jaag jy hom nie op die vlug nie
(Job 41:19).
5. Hy was 'n heerser oor die stam Ruben (1
Kron. 5:6).
7. Elkeen wat dit met sy broer doen, is 'n
moordenaar (1 Joh. 3:15).
8. Een van Dawid se vrouens (2 Sam. 3:5).
10. Hierdie plek sal helder oordag ontvolk
word (Sef. 2:4).
12. Dawid vra dat God hom moet ______ uit
die bek van die leeu (Ps. 22:22).
13. Abisalom se dogter (1 Kon. 15:10).
TERSIA
Pos julle antwoorde
aan:
Posbus 6433,
Flamwood 2572
AF
1. Hy het in die land Us gewoon (Job 1:1).
2. Sondaars doen dit ook aan ander
sondaars (Luk. 6:34).
4. Mooi Hawens is naby hierdie stad (Hand.
27:8).
5. Die seun van Agilud (1 Kon. 4:12).
6. Vleis word hieraan geoffer (1 Kor. 8:4).
7. Die slavin van Sarai (Gen. 16:8).
9. In hierdie gebied was nie 'n koning nie (1
Kon. 22:48).
11. Een van die Hebreeuse vroedvroue (Eks.
1:15).
18 slingervel maart 2012

Afrikaanse woorde verklaar Oom Nico
OKTAAF, OKTAAN EN OKTOPUS
Dit is maklik om te sien dat die woorde oktaaf, oktaan en oktopus min of meer dieselfde oorsprong het. Woorde kom tog
iewers vandaan en daar is 'n rede hoekom 'n woord gespel word soos dit is.
• OKTAAF - Die Slingervelmaats wat musiek ken weet dat die omvang van 8 musiektone
'n oktaaf genoem word. In musiek dui 'n oktaaf ook na die agste toon van die laagste toon
van 'n akkoord. 'n Oktaaf is ook die eerste 8 versreëls van 'n sonnet. In Nederlands word die
woord octaaf al in 1601 gebruik. Die woord hou verband met die Latynse woord octo wat 8
beteken.
• OKTAAN - Oktaan is versadigde koolwaterstof wat in petrol
voorkom. Daar is byvoorbeeld 93 oktaan of 87 oktaan ens. In Engels word
die woord octane sedert 1872 gebruik en in Nederlands is die
woord octaan vanaf 1872 in gebruik. Duits praat van oktan en
in Frans is dit octane. Al hierdie woorde is ook afgelei van die
Latynse octo = 8.
• OKTOPUS - 'n Oktopus ken ons almal as 'n seekat. Sedert
1758 kry ons die woord octopus in Engels en in Nederland
sedert 1916 ook die woord octopus. In die moderne Latyn en in Grieks vind ons ook
die woord octopus. Hierdie woord het sy oorsprong in ou Latyn waar octo 8 beteken
en pes beteken poot. Octo + pes = 8 pote. En 'n seekat is mos 'n agt-potige dier.
(Bronne: Etimologiewoordeboek van Afrikaans, 2003. Verklarende Handwoordeboek deboek van die Afrikaanse taal, taal 2003)
slingervel maart 2012 19

dr. nico van der merwe
49. Redding uit die slawerny
Lees: Eksodus 3:8a Teks: Psalm 105:1-22
Die woord van belang in vers 8a is “bevry”. Om iemand te bevry, is
om iemand uit ’n bedreiging te verlos. Vir Israel was die slawerny
baie swaar en hulle het daaronder gely. God het nou besluit dat die
oomblik van Israel se bevryding, verlossing aangebreek het. Letterlik
staan daar in vers 8 dat die Here gaan kom om die Israeliete uit die
hand van die Egiptenare te ruk. Daar sit iets in dat krag gebruik word
vir hierdie daad. Uit die mag van Egipte weg te ruk!
Israel was nie in staat om hulleself te red nie. Hulle kon hulleself
nie van die slawerny verlos nie, net so min as wat jy vandag jouself
van die sonde kan verlos. Om dit te kon doen, moes God na die
aarde toe kom. God kom na ons toe nie in ’n brandende doringbos
nie, maar Hy kom na ons toe in Christus, jou Verlosser.
51. Hoe sal ons voor God verskyn?
Lees: Eks. 19:1-25 & Ps. 43:1-5 Teks: Eks. 19:17a
Israel het by Sinaiberg aangekom en kamp opgeslaan. God beveel
dat die volk hulleself moet reinig voordat hulle voor Hom kom
staan. “Toe het Moses hulle uit die kamp laat uitgaan om voor God
te gaan verskyn” (vs. 17a). Let daarop dat Moses die volk gelei het.
God het met Moses gepraat en Moses weer met die volk. Toe hulle
gereed was, het Moses voor hulle uitgestap.
Die vraag is, hoe sal ons voor God verskyn? Ons hoef ons nie
ui terlik te reinig nie, maar innerlik moet ons gereed wees om God te
ontmoet. Dit gebeur as die gemeente saamkom in die erediens. As
hulle saamkom in die gebed. As gelowiges saamkom vir Bybelstudie.
As sondige mense kom ons voor God te staan in Christus. Hy is ons
Middelaar wat vir ons by die Vader ingetree het. Hy lei ons na God
toe.
53. ’n Altaar vir die Here
Lees: Genesis 13:14-18 Teks: Genesis 13:18
Lot is persoonlik die belangrike skakel in die besluite wat hy
neem (Gen. 13:11). Abraham maak sy keuses uit God. Vir hom
is God die belangrikste faset van sy besluite (vs. 18). Nadat Lot die
Jordaanriviervallei gekies het om te gaan woon, vestig hy hom in die
sondige Sodom (vs. 12). Abraham het tent opgeslaan by Hebron en
die eerste ding wat hy daar doen, is om ’n altaar vir die Here te bou
(vs. 18). Lot se lewensuitkyk word die sondige lewe van die mense in
Sodom. Abraham se lewensuitkyk is gesetel in die altaar vir die Here.
’n Lewe vanuit die altaar is ’n lewe volgens God se wil. Wat jou betref,
is dit ’n lewe as Christentiener vanuit die Woord van God. As God se
Woord die middelpunt van jou lewe is, sal dit ’n invloed uitoefen in
alles wat jy beplan en besluit.
55. God se verbond met Abraham
Lees: Genesis 15:7-21 Teks: Genesis 15:18
Abraham wonder wat van God se beloftes geword het. Die nageslagsbelofte
en die landsbelofte. Jare het verbygegaan en hy het
nog nie ’n nageslag nie of ’n eie land nie. God kom om sy verhouding
met Abraham in ’n verbond vas te lê. Abraham moes diere middeldeur
sny en die helftes teenoor mekaar op die grond neersit. Abraham glo
dat God sal kom en met hom ’n verbond sluit. Dit is die hart van die
Bybelse boodskap. Gód sluit met die mens sý verbond. God gaan
tussen die stukke van die diere deur (vs. 17). Dit wys op genade én
oordeel. God beloof sy trou en liefde en daarop moet die mens in die
verbond met gehoorsaamheid antwoord. Toe jy gedoop is, het God
gesê hy maak ’n verbond met jou. God gee genade. Jy moet daarop
antwoord met gehoorsaamheid.
50. Trek nie sonder God nie
Lees: Eksodus 33:7-23 Teks: Eksodus 33:15
Die begrip “wegtrek” of “optrek” kom 41 keer in die Ou Testament
voor om die saak van bevryding aan te toon, meestal in verband
met Kanaän. God het belowe om die volk uit die slawerny van Egipte
te verlos en tot in Kanaän te lei, maar dan moet die volk deur geloof
gehoorsaam wees aan God. Eksodus 32 vertel van Israel se sonde
met die goue kalf. God sê toe vir Moses om die volk verder te laat
trek Kanaän toe, maar God gaan nie meer saam met hulle nie, Hy sal
’n engel gee om hulle te lei. Moses pleit by God dat as Hy nie saamgaan
nie, hulle nie verder gaan trek nie.
Het jy al gedink dat God, vanweë jou ongehoorsaamheid, nie
met jou op jou lewenspad verder sal wil gaan nie? Bely jou sonde en
bid om die teenwoordigheid van God se Gees.
52. Van bitt er water na soet water
Lees: Eksodus 15:22-27 Teks: Eks. 15:23a & 27a
Met ’n volk wat deur die woestyn trek, kan dit die een oomblik
goed gaan en die volgende oomblik weer sleg. Die een oomblik
is daar voorspoed en die volgende oomblik ’n groot krisis. Die
lewe van elke mens het sulke dieptepunte en hoogtepunte. Israel
het tydens hulle trek deur die woestyn dit telkens ervaar. Water is in
die woestyn baie skaars. Israel kom by water, maar toe is die water
bitter. Hulle noem die plek Mara (“bitterheid”). God maak die water
drinkbaar deur Moses ’n stuk hout daarin te laat gooi. God toets die
volk se geloof. Toe kom die volk by Elim aan met sy 12 fonteine en 70
palmbome en kon hulle hul dors les.
In tye van teenspoed en voorspoed moet elke gelowige op weg
deur die woestyn van die lewe volkome op God vertrou en alles van
Hom verwag.
54. God se beskerming
Lees: Gen. 15:1-21 & Jes. 41:8-14 Teks: Gen. 15:1
Toe God Abraham beveel om uit Ur weg te trek na Kanaän (Gen.
12:1), het Abraham deur die geloof onmiddellik God se opdrag
uitgevoer. In dié proses het baie beproewinge oor Abraham gekom.
Maar Abraham het voortgegaan deur die geloof en nie afgewyk van
God se bevel nie. Hierin was God Abraham se Beskermer. Abraham
glo dit wat God het gesê: “Moenie bang wees nie” (vs. 1). God sê dit
nie vir Abraham op ’n veraf manier soos ’n radio wat iewers speel
nie. God sê dit direk vir hom en daarmee bedoel die Here dit ook
vir elke gelowige wat uit Abraham gebore is. Dit is ook jý, gedoopte
verbondskind van God. God belowe aan sy uitverkore kinders sy
beskerming. Niemand, nie eers Satan nie, kan jou uit die hande van
God ruk nie.
56. Die roofvoëls sak op die karkasse toe
Lees: Psalm 103:1-18 Teks: Genesis 15:11
Abraham hou wag by die diere wat hy middeldeur gesny het. Die
roofvoëls sak op die dooie diere toe, maar Abraham verjaag
hulle. Abraham hou wag by die tekens van die verbond. In ons tyd is
die tekens van die verbond die doop en die nagmaal. Omdat ons in ’n
bose tyd lewe, waarin Satan die gelowiges van God afvallig wil maak,
sal ons ook oor die tekens van die verbond moet waak.
Wat jou as Christentiener betref, is die doop in jou lewe baie belangrik.
Dit is die teken van jou verlossing in Christus. Ma en Pa sal ook
moet waak oor die teken van die doop en daarmee saam die teken
van die nagmaal. Die doop en die nagmaal moet vir die gelowiges
só belangrik wees dat niks en niemand hulle kan wegneem nie. Die
teken van die doop is jou waarborg vir die verlossing.
20 slingervel maart 2012

57. God se plan met Sodom en Gomorra
Lees: Genesis 18:16-22 Teks: Genesis 18:17
Toe Lot die vrugbare Jordaanvallei gekies het, is gesê “die inwoners
van Sodom was sleg: hulle het baie gesondig teen die Here” (Gen.
13:13). God maak aan Abraham bekend dat Hy Sodom en Gomorra
gaan straf. ’n Mens wonder hoekom het God sy besluit eers aan
Abra ham bekend gemaak. Abraham is God se uitverkore kind, nie
omdat hy beter was as ander mense nie. God het Abraham verkies
om uit hom ’n eie nasie te maak waaruit later Christus gebore kan
word. Daarom het God sy plan met Sodom en Gomorra nie vir Abraham
weggesteek nie. God se geduld met die sondige mense het ’n
eindpunt bereik. God se oordeel oor hulle moet die heidene onder
die besef bring wat die konsekwensies is as die Here geïgnoreer
word. Wees waaksaam hoe jy God gehoorsaam.
59. Abraham se pleit vir Sodom
Lees: Genesis 18:22-33 Teks: Genesis 18:22
Net soos op die Sinarvlakte in Noag se tyd, het God Hom nou ook
vertoorn oor die sondes in Sodom en Gomorra (vs. 20-21). By
Noag het God die mense met die watervloed verdelg, maar by Sodom
en Gomorra doen God dit met swael en vuur (Gen. 19:24). Abram pleit
dat God die oordeel sal wegkeer ter wille van 50 gelowiges. God sê
die oordeel moet voortgaan: daar is nie 50 regverdiges in Sodom nie
... of 40, of 30, of 20, of 10. God was bereid om vir slegs 10 gelowiges
Sodom en sy inwoners te spaar ... maar daar was nie eens 10 nie.
Voorbidding is ’n wesenlike deel van ’n Christen se geloofslewe.
Abram doen hier ’n beroep op God se barmhartigheid.
Hoe nader ’n gelowige aan God leef, des te dringender sal sy
voor bidding word.
61. ’n Ruk na die vorige gebeure
Lees: Genesis 22:1-6 Teks: Genesis 22:1
Op ’n paar plekke in Kanaän het Abraham altare gebou om tot
God te offer. Nou beveel God hom om ’n altaar te bou waarop
hy sy seun, Isak, moet offer. Vir Abraham was dit gewis ’n geweldige
skok. Meer as 25 jaar het hy en Sara gewag vir die geboorte van ’n
erfgenaam. En nou wil die Here hê dat hy vir Isak moet offer. God het
daar mee ’n doel: “God het vir Abraham op die proef gestel” (vs. 1b).
God wil toets of Abraham se geloof sterk staan. God wil vasstel of
Abraham onwrikbaar in Hom glo. Deur hierdie opdrag sal God kan
vasstel of Abraham Hom meer liefhet as vir Isak. God sal kan vasstel
of Abraham sonder die minste twyfel aan Hom gehoorsaam sal wees.
God het op so ’n wyse vir Job ook getoets. Op een of ander manier
kan die Here ook vasstel of jou geloof eg is.
63. Die lam vir die brandoff er
Lees: Genesis 22:1-8 Teks: Genesis 22:7
Sonder teëpraat maak Abraham aanstaltes om God se opdrag uit te
voer en sy seun Isak te gaan offer. Nog die volgende môre vertrek
hy en Isak (vs. 3). Na drie dae kom hulle by die plek aan wat God vir
Abraham gewys het (vs. 4). Hy het die hout op Isak se rug gesit en
hulle twee klim teen Moriaberg uit – Isak wat die offerhout self dra,
amper soos Christus wat sy eie kruis moes dra (vs. 6). Doelgerig stap
Abraham met Isak na die offerplek. Dan vra Isak vir Abraham waar
die offerdier is. Moet Abraham vir hom sê dat hý die offerlam is? Ten
spyte daarvan dat Abraham géén uitkoms kan sien nie, sê hy vir Isak
dat God die offerlam sal voorsien. Abraham se geloof wankel nie.
Deur die geloof verwag hy die onmoontlike wat juis deur die geloof
moontlik gaan word!
58. God kom om te kyk
Lees: Matt eus 11:20-24 Teks: Genesis 18:21
God is liefde (Eks. 34:6-7; 1 Joh. 4:8 & 16). Tog lees ons dat God
Sodom en Gomorra straf. God se liefde beteken nie dat die
mens maar in ongebondenheid en sonde kan voortleef nie. God se
lief de is teenoor die sonde ’n vuur wat uitdelg. God tree ook nie
on willekeurig op nie. God se optrede is nie ’n skielike opwelling nie.
God gaan kyk eers wat in Sodom aangaan (vs. 21). “Die inwoners
van Sodom was sleg: hulle het baie gesondig teen die Here” (Gen.
13:13). Die geskiedenis van Sodom staan as ’n waarskuwing in die
Bybel dat die mens nie straffeloos teenoor God oortree nie. God vind
nie plesier daarin om die sondaars te straf nie. Maar wat God in die
lewe van die goddelose sien, kan nie geïgnoreer word nie. God se
geregtigheid eis dat die mens gestraf sal word.
60. Abraham probeer nog net eenmaal
Lees: 1 Timoteus 2:1-6 Teks: Genesis 18:32
Dit is duidelik dat God ’n verskil maak tussen opregtes en goddeloses.
Meer nog: God is bereid om bose mense genadig te
wees ter wille van die gelowiges. Dit wys dat gelowige mense ’n baie
belangrike rol te speel het in die samelewing.
Toe dit duidelik is dat daar nie eers 10 regverdiges in Sodom is
nie, gee Abraham die saak gewonne. Kenmerkend is dat Abraham
niks vir homself vra nie. Hy vra iets vir Lot. Hy vra iets vir Sodom.
Abra ham hou aan God vas en die wêreld en hy bid by God om
genade vir die wêreld. Dit is ook elke gelowige se priesterlike opdrag
om vir die wêreld te bid dat die Woord van God mense sal bereik en
tot geloof en bekering bring.
62. Die off er van Abraham gevra
Lees: Matt eus 10:34-39 Teks: Genesis 22:2
Geloof beteken dat jy God, wat jy ken, ten volle vertrou. God se
pad met jou gaan soms in ’n rigting wat jy nie wil hê nie. Moses
en Paulus is hierin twee goeie voorbeelde. So gaan God nou met
Abraham ’n pad wat hy sou wou vermy, dit is om sy seun Isak te
gaan offer. Abraham kon seker voel dat God met hom ’n wrede pad
stap. Dit is asof God die waar word van sy beloftes in Isak nou wil
terugtrek. As hy vir Isak offer, is die belofte van God daarmee heen.
God se belofte en God se opdrag staan hier teenoor mekaar. As dit
in jou lewe gebeur het, sou dit vir jou ook die swaarste beproewing
gewees het. Kan ’n mens daaronder staande bly? Abraham kon
staan de bly omdat sy geloof eg en sterk was. Jy moet tot God bid vir
’n sterk en onwankelbare geloof.
64. God sal die lam voorsien
Lees: Genesis 22:9-14 Teks: Genesis 22:14
Op Moriaberg is die altaar gebou, die hout reggemaak en Isak
as die “offerdier” op die altaar vasgemaak (vs. 9). Nou moet die
“offerdier” geslag word. Abraham se hand met die mes was al klaar
in die lug toe God hom keer. God het Abraham se onvoorwaardelike
geloof gesien. Toe gee God die offer soos Abraham gesê het, die
skaapram wat in die bos vassit. Abraham se antwoord aan Isak oor
die offerdier word waar. Hy noem die plek “op die berg van die Here
word voorsien” (vs. 14). Dit tref ’n mens dat toe God se enigste Seun,
Jesus Christus, aan die altaar van die kruis gehang het, was daar nie ’n
offerdier om in sy plek te sterf nie. Christus sterf sélf om daarmee jou
sondeskuld te betaal en jou sondestraf te dra en jou met die Vader te
versoen tot in ewigheid.
slingervel maart 2012 21

tannie susan
Wat kan ek lees?
Dirks, Cor. 2011. Die Otters se
veldskoolavonture. 2de uitg. Pretoria: Protea
Boekhuis. 126 p. Prys: R100,00. ISBN: 978-1-
86919-418-5. (Die Otters-reeks, 7.)
Die sewende boek oor die avon ture en wedervarings
van die Otters handel oor gebeure gedurende hulle
tyd by die veldskool. By die veldskool leer hulle meer
van die natuur en ook om hulleself te ken. Die Otters
maak kennis met Blikkies, ’n seun uit die Vrystaat en
die vyf Vuis-bendelede van hulle Kranskopskool is ook
daar – en regte moeilikheidmakers.
Gedurende ’n staptog waarty dens elke groep sy
eie roete deur middel van ’n kompas moet volg om
weer by die kamp uit te kom, ver dwaal die Otters se
groep. Hulle beleef egter ’n spannende avo n tuur in
’n ou goudmyngrot toe hulle deur twee gewapende,
ontsnapte tronkvoëls gejag word.
Tydens ’n uitslaapsessie tussen die berge en klowe
en naby ’n ver valle kasteel raak die seuns se kos skielik
in die nag weg. Die Otters doen speurwerk en besef
dat die vyf Vuis-bendelede ook verdwyn het. Hierop
volg ’n baie spannende avontuur waartydens hulle met
’n spul gevaarlike terroriste en ’n klomp vuurwapens te
doen kry. Tienerseuns sal maklik met die karakters van
die Otters kan iden tifi seer en naels-kouend aan die
spannende avontuurverhaal voort lees. Die taalgebruik
is gemaklike Afrikaans. ’n Mens sien gretig uit na die
vol gende avontuur in hierdie reeks.
Elkins, Stephen. 2011. 100 gebede wat
God graag wil hoor. Geïllustreer deur
Tim O’Connor. Vereeniging: Christelike
Uitgewersmaatskappy. 207 p. Prys: R119,95.
ISBN: 978-1-77000-998-1.
Hierdie gebedeboek het kinders as teikenmark. Elke
gebedsinskrywing het ’n kort bespreking waarom
’n gebed vir sodanige betrokke onderwerp nodig is.
Dan volg die gebed asook ’n interaktiewe opdrag aan
die leser. Die strukkie word afgesluit met “’n Gedagte
oor gebed” wat ’n kort spreuk bevat wat op gebed
betrekking het.
Hierdie gebedeboekie met sy kleurillustrasies moedig
’n lewe van voortdurende gebed en lofprysing en
’n gebedskultuur by kinders aan. Kinders kan leer
waarom, wanneer en hoe hulle vir God moet bid – dit
moet by hulle ’n spontane lewenswyse word om naby
God te leef en in gesprek met Hom te tree.
100 gebede wat God graag wil hoor is ideaal om
gedurende kinders se stiltetyd te lees of dit kan ook
met vrug gedurende huisgodsdiens deur ouers gebruik
word.
Robertson, M.P. 2011. Die eier. Pretoria:
Protea Boekhuis. Prys: R100,00. ISBN: 978-1-
86919-473-4.
Gideon ontdek ’n baie groot eier in die hoenderhok
en neem dit na sy kamer. Daar broei ’n babadrakie
uit wat dink Gideon is sy mamma. Gideon moes sy
plig as “Mamma” doen en sy “draakkindjie” allerhande
draakdinge leer, al kon hy nie draaks praat nie. Hy
moes hom byvoorbeeld leer hoe om te vlieg en vuur te
blaas en nog ’n paar ander interessanthede.
Hulle twee was baie geheg aan mekaar, het heerlik
gespeel en Gideon het gereeld vir sy drakie slaaptydstories
gelees. Die drakie was egter eensaam en
het na ander drake verlang. Toe hy weggaan om hulle
te gaan soek, het Gideon gedink hy sal sy drakie nooit
weer sien nie. Maar gelukkig kon hulle nog heerlike
avonture saam beleef.
Die eier is ’n humoristiese kinderverhaal waarin die
detail kleurtekeninge die fantasieverhaal goed ondersteun.
Jong kinders sal graag hierdie verhaal weer
en weer wil hoor en die illustrasies bekyk. Die boek is
ideaal vir voorlees of self lees en sal gou ’n gunsteling
by jong kinders word.
Taplin, Sam. 2011. Die raasbekbangmaakboek.
Illustrasies deur Lee Wildish.
Pretoria: Protea Boekhuis. Prys: R160,00.
ISBN: 998-1-86919-493-2.
Die raasbek-bangmaakboek met sy dik karton bladsye
sal jong kinders laat gil van plesier – veral
wan neer hulle ook nog die verskillende klankknoppies
kan druk om onder andere die wolwe te hoor huil, die
heks se kekkellaggie te hoor, die honger monster en
vreeslike spoke te hoor kerm en deel te neem aan die
bangmaakpartytjie. Hierdie is ’n boekie wat vir ure lank
pret kan verskaf en moontlik kinders se vrees vir al die
ver spotte bangmaakgoed kan help oorkom. Die boek
het verskillende moontlikhede om ook interaktief in
leesspeletjies gebruik te word. SV
22 slingervel maart 2012

Het jy geweet?
Aan ons kuslyn staan ’n groot aantal vuurtorings wat die skepe waarsku waar die land is
en ook rotse en sandbanke aandui wat ’n groot gevaar vir die skepe inhou. Die vuurtorings
is van onmisbare betekenis vir die skeepvaart. Het jy geweet ... dat daar ’n rekord
verbonde is aan baie van die vuurtorings? Kom ons kyk watt er dit is.
DIE REKORD DIE VUURTORING
Die sterkste ligstraal. Kaappunt-vuurtoring, Kaapse Skiereiland.
Die mees afgesonderde bemande
vuurtoring. Dasseneiland-vuurtoring – 11 km vanaf die kus.
Die eerste outomati ese vuurtoring. Green Point-vuurtoring, KwaZulu-Natal (1961).
Die enigste diafoniese mishoring
wat nog gebruik word. Kaap Columbine-vuurtoring, Weskus.
Die hoogste vuurtoring. Slangkop-vuurtoring, Kaapse Skiereiland.
Die mees noordelike vuurtoring. Jesserpunt-vuurtoring, KwaZulu-Natal.
Die enigste vuurtoring op ’n rots
gebou. Romanrots, Valsbaai, Wes-Kaap.
Die enigste vroulike
vuurtoringwagter. Mev. Coward, St.Lucia-vuurtoring.
Die vuurtoring met die uniekste
kleur. Kaap Vidal-vuurtoring, KwaZulu-Natal (geel).
slingervel maart 2012 23

As ’n mens van die sterre hoor of lees, kan dit
nie anders nie as dat jy, as dit donker is, opkyk
in die lug en kyk na die ontelbare sterretjies
wat skitter teen die nagdonker hemel. Vir iemand wat
in God glo, is dit nie sommer maar net ligspikkeltjies
wat jy sien nie. Die sterrehemel waarna jy kyk, is deur
God geskep (Gen. 1:14-19; Jes. 66: 2; Kol. 1:16; Spr.
8:22-31; Gen. 14:19; Jes. 40:28; Ps. 8). Christene
twyfel nie daaraan dat God die ganse heelal geskep
het nie. Van die grootste son tot die kleinste atoompie
is deur God gemaak. Van die skepping van alle dinge
lees ons in Genesis 1 en 2 en ook in Job 38-41. Daar
is verdere verskillende teksgedeeltes wat aantoon dat
God die Skepper is van alle dinge. Ons noem net ’n
paar:
Jesaja 66: 2 – “Ek het alles gemaak en so het
alles ontstaan, sê die Here.”
Kolossense 1:16 – “God het deur Hom alles
geskep wat in die hemel en op die aarde is, alles
wat gesien kan word en alles wat nie gesien kan
word nie.”
Lees ook Spreuke 8:22-31, Genesis 14:19 en
Psalm 8.
Planete van ons sterrestelsel
In die ruimte is daar miljoene sterrestelsels wat
galaksies genoem word wat elkeen bestaan uit
miljoene der miljoene sterre of sonne. Die sterrestelsel
waarvan ons son deel is, word die Melkweg
genoem. Ons son het agt planete wat om hom wentel.
Dié planete is: Mercurius, die planeet naaste aan
die son. Dan volg Venus, die Aarde, Mars, Jupiter,
Saturnus, Uranus en Neptunus.
Wetenskaplikes het met inisiatief en verbeterde
tegnieke al meer en meer van die planete van ons
son te wete gekom. Verskillende planete soos Mars,
Jupiter en Saturnus is al met ruimtetuie besoek en
wetenskaplik ondersoek. Tot dusver is gedink dat
nét ons son planete het en nie ander sonne ook nie.
Omdat die verskillende sterrestelsels en sterre ’n
tellie skoop
aantal ligjare van mekaar verwyder is, was dit nie
moontlik om met teleskope van die aarde af tot daar
waar te neem nie.
Planete van ander verre sterrestelsels
Planeetkundiges het egter metingmetodes
ontwikkel wat dit vir hulle moontlik maak om te kan
vasstel of verre sonne ook planete het. Wat was die
verrassing groot toe hulle tot die ontdekking kom
dat daar wél planete om ander sonne wentel. Die
wetenskaplikes was baie opgewonde toe hulle ’n
planeet, ongeveer soos Neptunus, om die ster Gliese
436 ontdek het.
Navorsers in Europa het bekendgemaak dat hulle
drie “super-aardes” om ’n nabye ster ontdek het,
as ook twee ander sonnestelsels met aarde-agtige
planete. Die drie “super-aardes” wentel om ’n ster wat
effens kleiner is as ons son, sowat 42 ligjare van die
aarde af. Al drie die planete is groter as die aarde –
een is 4,2 keer swaarder as die aarde, een 6,7 keer
swaarder, en die grootste een 9,4 keer die aarde se
massa. Die ontdekking van die “ekso-planete” het ’n
hele nuwe veld van ondersoek oopgemaak vir die
astronomie. SV
(Bronne: Astronomy, August 2008 [Special 35th Anniversary
Issue]; Sterrekunde Woordeboek, JH de Klerk;
http://exoplanets.org, Atlas of the Universe, 1994)
24 slingervel maart 2012