Die - CJBF

More documents

Recommendations

Info

oom attie venter bakterieë, & kie GROOT GETALLE In die volksmond ken ons bakterieë, giste en virusse alles as kieme. Mense wonder partykeer hoekom ons so baie kieme in ons monde het. Die interessante antwoord is dat groot dele van jou liggaam kieme bevat. Eerstens: jou vel is met kieme oortrek – spesifi ek, bakterieë. Ook swamme, maar baie bakterieë. So ook jou spysverteringstelsel, beginnende by die mond en eindigende by die anus. ’n Bioloog beweer selfs dat die liggaam uit sowat 15 triljoen (15 miljoen miljoen) selle bestaan, waarvan maar 10% menslik is. Die res is hoofsaaklik bakterieë. Gelukkig vir ons is hierdie bakterieë baie kleiner as die normale liggaamsel. En gelukkig is daar nie ’n verkiesing in die liggaam nie – hoewel, as jy ’n maagkwaal het, jy terdeë daarvan sal weet dat daar bakterieë in jou liggaam is! Onthou dat jy ook maagaandoenings van virusse kan kry. Daar is ook protosoë (eensellige diertjies) in jou spysverteringskanaal wat jou amoebiese disenterie kan besorg. Protosoë sal seker ook maar in die volksmond as kieme bekend staan. HOU HOM OP SY PLEK MOND – In baie gevalle is die kieme waarvan ons nou gepraat het, onskadelike bakterieë, dit wil sê as hulle bly waar hulle behoort te bly, sal hulle niks aan ’n mens doen nie. Daar is maar net bakterieë in jou liggaam omdat daar maar oral bakterieë is – in die grond, in die kos wat jy eet, in die water wat jy drink. Dus sal daar ook van hierdie goedjies in jou mond wees. Wat baie interessant is, is dat, as daardie bakterieë is waar hulle nie veronderstel is om te wees nie, dit groot skade kan veroorsaak. Byvoorbeeld: ’n mens kry ’n vleisvretende bakterie, soos die geval van ’n kind wat ’n paar jaar gelede eers sy arm verloor het en toe sy skouer. Later is hy toe dood. Hierdie bak terieë het eenvoudig vanaf sy mond deur sy liggaam versprei! Gewone mondbakterieë kan onder normale omstandighede nie enige skade aan jou be rokken nie, maar as dinge êrens ’n verkeerde wending neem, kan dit op die dood uitloop. NEUS – Dieselfde met die baie virusse en bakterieë wat in jou neusholte leef – dié van julle wat verkoue is, weet daarvan! Hulle is redelik onskadelik, maar as jy een van daardie mense is wat jou nies “smoor” deur dit te onderdruk, dan is dit baie gevaarlik. Van daardie virusse kan dan deur die kribriformplaat tot binne jou breinholte ingeforseer word. Die kribri formplaat is ’n plaat wat die neusholte van die breinholte skei met fyn porieë waardeur die reuksenuwees strek. Hierdie porieë is ook vir kieme deur laatbaar, sodat, as jy deur jou nies te smoor groot druk op die neusholte toepas, virusse en bak terieë deur die porieë tot in jou brein beweeg. Bakterieë kan meningitis veroorsaak, wat natuurlik ook lewensgevaarlik kan wees. Jou eie liggaamsbakterieë kan dus dodelik wees – vir jouself en ook vir ander mense. As jy een of ander siekte het en jy slordig en morsig werk, kan siektes van een persoon na die ander oorgedra word. MUTUALISME Onthou ook: jou hele spysverteringstelsel is vol bak terieë. Baie daarvan doen eintlik ’n baie belangrike werk. Hulle breek byvoorbeeld van die kosse af wat jy inneem, met ander woorde: hulle help met vertering! In die geval van herkouende diere gaan hulle nog ’n stap verder. Laasgenoemde het verskeie mae (word ook die vierkantmaag genoem) waarin vertering dan plaasvind. Dit vind ons veral by diere wat grasse moet vreet, maar nie by diere wat blare van struike en bome vreet nie. By jou grasvretendes vind ons dat hierdie ekstrae mae groot massas bakterieë, giste en protosoë (eensellige diertjies) bevat. 16 slingervel maart 2012
Die eerste kamer staan bekend as die rumen. Ongekoude voedsel word in hierdie kamer gestoor en later bietjie vir bietjie in die mond teruggebring om herkou (weer gekou) te word. In die rumenvloeistof kom daar tot 10 miljard protosoë en bakterieë per cm 3 voor, wat die sellulose verteer. Onthou dat sellulose, waaruit gras grotendeels bestaan, nie deur die ensieme in die dier se verteringsappe verteer kan word nie. Die protosoë en hulle maats (kom ons noem hulle sommer mikroörganismes) se verteringsappe bevat die ensieme sellulase wat wel dié werk kan doen. Party van die verteringsprodukte word deur die mikroörganismes geabsorbeer vir hulle eie behoeftes en die res staan hulle aan die gasheer, byvoorbeeld bees, as betaling vir die losies af. Alhoewel ons hierdie samelewing as mutualisties kan beskou, is die voor dele wat die mikroörganismes betref, redelik kortstondig. Sodra hulle saam met die rumenvloeistof in die ware maag beland, word hulle deur die gasheer se ensieme verteer. Wat ’n ramp! Sonder hierdie samewerking sou die gasheer letterlik van honger staan en vrek het, al was hy dik gevreet. HERKOUERS SE SLIM PLAN Hierdie mikroörganismes, omdat hulle so baie klein is, neem baie lank om die verteringswerk te doen. Daarom moet die kos herkou word. Binne-in hierdie verskillende mae vind ’n hele klomp prosesse plaas. Metaangas word byvoorbeeld deur die fermentasie (gisting) gevorm (deel van die afbreekproses). Dan breek die dier ’n metaanwind op, wat dan die onverteerde kos vanuit die maag tot in die mond opdruk. Dan kan hy die kos ’n tweede keer kou. Jy kan maar sê hy maak sy eie kougom! OORLOGVOERING Ook interessant is dat daar ’n oorlogvoering tussen fungi (swamme), waarvan gis ’n deel is, en bakterieë is. Dis hoekom ons penissilien kan ge bruik om bakterieë te beveg (vandag gebruik ons antibiotika), want penissilin is oorspronklik vervaardig uit stowwe wat van swamme afkomstig is. Die stowwe is deur die giste gebruik om bakterieë dood te maak. Daar is vandag baie soortgelyke produkte wat gebruik word om antibiotika’s te maak. ALLERGIEË Die probleem met die giste is dat hulle skade aan jou dermkanaal kan aanrig deur gaatjies in jou dermwand te maak. Jou dermkanaal word deur ’n enkele sellagie (behalwe die spierlae aan die buitekant) uitgevoer. VERANTWOORDELIKHEID Dit is iets in ons dieet waarna ons gerus kan kyk. Probeer om enigiets te vermy wat jou liggaam enigsins kan skade berokken. Onthou, jy is nie net verantwoordelik vir jou geestelike welsyn nie, maar ook vir jou liggaamlike gesondheid. Mense wat kwaai aanvalle van allergieë ondervind, se oë is soms so geswel dat hulle nie kan sien nie, of hulle lugweë trek so toe dat hulle nie asem kan kry nie. Dit slaan sommer maklik oor in asma, met die gevolg dat baie werksure verlore gaan en alles wat daarmee gepaard gaan. Was jou hande voordat jy eet Gebruik ’n sakdoek as jy nies of hoes Moenie jou oë met jou vingers vryf nie, veral as jy aan seertjies of puisies of geld gevat het nie. SV Gevolglik kan dit baie maklik beska dig word deur onder andere hierdie giste as laasgenoemde te veel word. Normaalweg sal die verteerde kos geabsorbeer word deur die eerste sellagie en na die bloedhaarvate rondom die wand aangestuur word – meer spesifi ek, die dermvlokkies (villi). Soms maak die giste gaatjies regdeur hierdie lagie en die groot, onverteerde kos deeltjies kom dan direk in jou bloed stroom. Dus: in plaas van dat jy aminosure in die bloedstroom kry, kom die groter proteïen-molekule in die bloed. Dan reageer jou liggaam daarop asof dit indringers is wat jou liggaam aanval. So kan ’n mens dan aller gieë vir sekere normale, gewone kosse opbou wat andersins nie gevaarlik sou gewees het nie. Daar is dus hoogs waarskynlik ’n verband tussen die hoeveelheid stysel wat ons inneem en die allergieë. Vandag is brood, spaghetti en daardie soort styselkosse die stapelvoedsel in die Weste. Dit kan miskien ’n probleem wees ten op sigte van ons spysvertering, want daardie stysel asook die hoe veelheid suiker wat ons inkry, moedig die groei van giste in ons spysverteringstelsel aan. Vandaar ook die toename in sui kersiekte (dia betes) wat amper epidemiese afmetings aanneem. slingervel maart 2012 17
Page 2 and 3: in hierdie uitgawe ... 2 Die redakt
Page 4 and 5: Die ontstaan van die Bybel deur die
Page 6 and 7: Benoud staan Johan, Hanlie en Neels
Page 8 and 9: Tannie Rika du Plessis Kalbas en Sn
Page 10 and 11: Bybelleesrooster vir Mei Spreuke is
Page 12 and 13: dr. nico van der merwe 37. Hoe moet
Page 14 and 15: 1 verjaardaghoekie Die volgende Vel
Page 18 and 19: DWARS 1. Die veld en alles daarop m
Page 20 and 21: dr. nico van der merwe 49. Redding
Page 22 and 23: tannie susan Wat kan ek lees? Dirks
Page 24: As ’n mens van die sterre hoor of

Die - CJBF

You also want an ePaper? Increase the reach of your titles

Delete template?

Save as template?