INTERVIEW In NRC Han<strong>de</strong>lsblad verklaar<strong>de</strong> hij dat hij later dominee wil word<strong>en</strong>. Vooralsnog is Lans Bov<strong>en</strong>berg topeconoom <strong>en</strong> Driemaster bespreekt alle belangrijke economische on<strong>de</strong>rwerp<strong>en</strong> van dit mom<strong>en</strong>t met hem. “Het is onrechtvaardig om voor ie<strong>de</strong>re<strong>en</strong> <strong>de</strong> AOW-leeftijd op te trekk<strong>en</strong>.” “Ik geloof in het slechte van <strong>de</strong> m<strong>en</strong>s” Driemaster ontmoet Lans Bov<strong>en</strong>berg in zijn kantoor op <strong>de</strong> Universiteit van Tilburg. Nadat hij in 2003 <strong>de</strong> Spinozaprijs, <strong>de</strong> Ne<strong>de</strong>rlandse Nobelprijs, won voor zijn on<strong>de</strong>rzoek op het terrein van milieubelasting, heeft hij op die universiteit in 2005 Netspar opgericht, e<strong>en</strong> k<strong>en</strong>nisinstituut op het gebied van vergrijzing <strong>en</strong> p<strong>en</strong>sio<strong>en</strong><strong>en</strong>. Terwijl hij limona<strong>de</strong> drinkt uit e<strong>en</strong> grote, plastic mok, waarvan <strong>de</strong> letters half vervaagd zijn, praat Driemaster met hem over <strong>de</strong> aankom<strong>en</strong><strong>de</strong> vergrijzing, het slechte in <strong>de</strong> m<strong>en</strong>s <strong>en</strong> niet te verget<strong>en</strong> hoe je <strong>de</strong> beste econoom van Ne<strong>de</strong>rland wordt. DOOR Geert Jans<strong>en</strong> “Ik betwijfel eerlijk gezegd of ik <strong>de</strong> beste econoom van Ne<strong>de</strong>rland b<strong>en</strong>. Ik d<strong>en</strong>k wel dat ik vrij uniek b<strong>en</strong> in het combiner<strong>en</strong> van bepaal<strong>de</strong> activiteit<strong>en</strong>. Er zijn d<strong>en</strong>k ik betere wet<strong>en</strong>schappelijke econom<strong>en</strong> <strong>en</strong> er zijn ook wel betere beleidseconom<strong>en</strong>, maar ik b<strong>en</strong> wel vrij goed in het bij elkaar br<strong>en</strong>g<strong>en</strong> van wet<strong>en</strong>schap <strong>en</strong> beleid. Het is belangrijk voor e<strong>en</strong> maatschappelijk geëngageerd econoom als ik, die zowel in <strong>de</strong> wet<strong>en</strong>schap als in het maatschappelijk <strong>de</strong>bat e<strong>en</strong> rol wil spel<strong>en</strong>, dat je van veel markt<strong>en</strong> thuis b<strong>en</strong>t. Ik b<strong>en</strong> altijd op zoek naar wet<strong>en</strong>schappelijk interessante vrag<strong>en</strong> die maatschappelijk relevant zijn.” Lans Bov<strong>en</strong>berg heeft econometrie gestu<strong>de</strong>erd in Rotterdam <strong>en</strong> alhoewel hij <strong>de</strong> sociaal-economische kant van <strong>de</strong> studie miste is hij blij dat hij op jonge leeftijd e<strong>en</strong> goe<strong>de</strong> wiskundige <strong>en</strong> statistische basis heeft meegekreg<strong>en</strong>. Na zijn studie is Bov<strong>en</strong>berg aan <strong>de</strong> University of California <strong>gaan</strong> stu<strong>de</strong>r<strong>en</strong>. “Mijn ou<strong>de</strong>rs hebb<strong>en</strong> mij aangemoedigd om op vrij jonge leeftijd e<strong>en</strong> tijd in <strong>de</strong> VS door te br<strong>en</strong>g<strong>en</strong>. Ik d<strong>en</strong>k dat dat zeker heeft bijgedrag<strong>en</strong> aan mijn ver<strong>de</strong>re loopbaan.” Ook is door zijn opvoeding interesse in <strong>de</strong> sam<strong>en</strong>leving opgewekt. “Ik kom uit e<strong>en</strong> echt gereformeerd ARP-nest (Anti-Revolutionaire Partij, e<strong>en</strong> van <strong>de</strong> drie partij<strong>en</strong> die is opge<strong>gaan</strong> in het CDA, red.). Het is mij altijd met <strong>de</strong> paplepel ingegot<strong>en</strong> dat je je tal<strong>en</strong>t<strong>en</strong> ook voor <strong>de</strong> maatschappij moet inzett<strong>en</strong>. Mijn va<strong>de</strong>r zat ook in <strong>de</strong> politiek, als raadslid <strong>en</strong> wethou<strong>de</strong>r van <strong>de</strong> ge- 10 DRIEMASTER JAARGANG 58 - NUMMER 4 - SEPTEMBER 2006 me<strong>en</strong>te R<strong>en</strong>kum <strong>en</strong> stat<strong>en</strong>lid <strong>en</strong> ge<strong>de</strong>puteer<strong>de</strong> in <strong>de</strong> provincie Gel<strong>de</strong>rland, dus ik was heel erg geïnteresseerd in <strong>de</strong> sam<strong>en</strong>leving.” Netspar In 2003 won Bov<strong>en</strong>berg <strong>de</strong> Spinozaprijs <strong>en</strong> het daarbij behor<strong>en</strong><strong>de</strong> geldbedrag van an<strong>de</strong>rhalf miljo<strong>en</strong> euro. Deze prijs won hij door zijn on<strong>de</strong>rzoek bij on<strong>de</strong>rzoeksinstituut C<strong>en</strong>tER op <strong>de</strong> Universiteit van Tilburg naar het zog<strong>en</strong>oem<strong>de</strong> tweesnijd<strong>en</strong><strong>de</strong> zwaard op het gebied van milieubelasting. “Als je <strong>de</strong> belasting<strong>en</strong> op arbeid verlaagt doordat je <strong>de</strong> belasting op <strong>en</strong>ergie verhoogt, belast je <strong>de</strong> onw<strong>en</strong>selijke vervuiling <strong>en</strong> ontlast je <strong>de</strong> w<strong>en</strong>selijke arbeid. Zo zou je twee vlieg<strong>en</strong> in e<strong>en</strong> klap kunn<strong>en</strong> slaan, namelijk e<strong>en</strong> beter milieu <strong>en</strong> e<strong>en</strong> grotere werkgeleg<strong>en</strong>heid. Mijn on<strong>de</strong>rzoek heeft bewez<strong>en</strong> dat het toch wel e<strong>en</strong> stuk gecompliceer<strong>de</strong>r ligt. Economische Zak<strong>en</strong> was blij met mijn resultat<strong>en</strong>, want die voel<strong>de</strong> eig<strong>en</strong>lijk helemaal niets voor <strong>de</strong> milieuheffing. Het was nogal e<strong>en</strong> politiek gelad<strong>en</strong> discussie. Zelf was ik min<strong>de</strong>r blij met <strong>de</strong> resultat<strong>en</strong>.” Met het geld <strong>en</strong> niet te verget<strong>en</strong> <strong>de</strong> status van <strong>de</strong> Spinozaprijs begon Bov<strong>en</strong>berg op 30 maart 2005 Netspar, Network for Studies on P<strong>en</strong>sions, Aging and Retirem<strong>en</strong>t. Nestpar heeft drie pijlers: wet<strong>en</strong>schap, on<strong>de</strong>rwijs <strong>en</strong> k<strong>en</strong>nisuitwisseling. Op het gebied van wet<strong>en</strong>schap lop<strong>en</strong> op dit mom<strong>en</strong>t drie grote on<strong>de</strong>rzoeksproject<strong>en</strong> naast meer<strong>de</strong>re kleinere project<strong>en</strong>. Vanaf dit studiejaar begint het instituut ook met e<strong>en</strong> eig<strong>en</strong> Masterprogramma in Tilburg g<strong>en</strong>aamd Economics and Finance of Aging, e<strong>en</strong> Engelstalige, internationale opleiding. Daarnaast gaat Netspar ook korte cursuss<strong>en</strong> gev<strong>en</strong> voor m<strong>en</strong>s<strong>en</strong> die reeds in <strong>de</strong> p<strong>en</strong>sio<strong>en</strong>sector werk<strong>en</strong>. In Netspar kom<strong>en</strong> <strong>de</strong> drie pijlers van <strong>de</strong> p<strong>en</strong>sio<strong>en</strong>wereld sam<strong>en</strong>: <strong>de</strong> overheid, p<strong>en</strong>sio<strong>en</strong>fonds<strong>en</strong> <strong>en</strong> verzekeringsmaatschappij<strong>en</strong>. Bov<strong>en</strong>berg hoopt op meer k<strong>en</strong>nisuitwisseling tuss<strong>en</strong> <strong>de</strong>ze instanties <strong>en</strong> ook op e<strong>en</strong> groter internationaal perspectief. “Dat is precies wat <strong>de</strong> Ne<strong>de</strong>rlandse p<strong>en</strong>sio<strong>en</strong>sector nodig heeft, wat meer naar buit<strong>en</strong> kijk<strong>en</strong>. Dus daar will<strong>en</strong> we <strong>de</strong> p<strong>en</strong>sio<strong>en</strong>sector ook mee help<strong>en</strong>.” Om mee te do<strong>en</strong> aan het maatschappelijke <strong>de</strong>bat organiseert Netspar regelmatig congress<strong>en</strong> <strong>en</strong> lezing<strong>en</strong>. Eén
Foto Archief Lans Bov<strong>en</strong>berg