Journalist Egbert Kalse: ”CDA en VVD gaan de ... - Bandwerkplus.nl
Journalist Egbert Kalse: ”CDA en VVD gaan de ... - Bandwerkplus.nl
Journalist Egbert Kalse: ”CDA en VVD gaan de ... - Bandwerkplus.nl
You also want an ePaper? Increase the reach of your titles
YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.
De Laatste <strong>de</strong>r Mohican<strong>en</strong><br />
In Ne<strong>de</strong>rland dreig<strong>en</strong> rechtse opiniemakers hetzelf<strong>de</strong> lot te<br />
on<strong>de</strong>r<strong>gaan</strong> als <strong>de</strong> indian<strong>en</strong>stam uit Cooper’s fameuze boek.<br />
Pim Fortuyn werd vermoord door iemand die discussieer<strong>de</strong><br />
met lood in plaats van letters. Theo van Gogh werd afgeslacht<br />
door iemand die <strong>de</strong> Koran bov<strong>en</strong> <strong>de</strong> grondwet plaatste. De<br />
moord was van Gogh’s laatste column, zijn uitein<strong>de</strong>lijke gelijk.<br />
Zijn uitgestok<strong>en</strong> tong richting <strong>de</strong> zachte heelmeesters.<br />
DOOR Mark Reijman<br />
Paul Cliteur trok zich terug uit het publieke <strong>de</strong>bat na<br />
doodsbedreiging<strong>en</strong> <strong>en</strong> vergelijking<strong>en</strong> met Hitler door collega’s.<br />
Ayaan Hirsi Ali/Magan vluchtte het land uit na lasterpraktijk<strong>en</strong><br />
van Zembla. Dat <strong>de</strong> ‘Hofstadgroep’ <strong>de</strong> VARA<br />
overlaadt met bloem<strong>en</strong> <strong>en</strong> snoepgoed geeft dui<strong>de</strong>lijk<br />
aan wie <strong>de</strong> makers van <strong>de</strong> docum<strong>en</strong>taire van di<strong>en</strong>st zijn.<br />
Wie overblijft is Geert Wil<strong>de</strong>rs. De laatste rechtse opiniemaker die<br />
nog niet <strong>de</strong> mond is gesnoerd. De Laatste <strong>de</strong>r Mohican<strong>en</strong>. De Banneling<br />
van <strong>de</strong> <strong>VVD</strong>. De Verstot<strong>en</strong>e. De Ketter. Lat<strong>en</strong> we e<strong>en</strong> beetje<br />
zuinig op hem zijn. Het is gemakzuchtig <strong>de</strong> vrijheid van m<strong>en</strong>ingsuiting<br />
slechts te gunn<strong>en</strong> aan gelijkgezind<strong>en</strong>, maar het komt pas<br />
werkelijk tot lev<strong>en</strong> op het mom<strong>en</strong>t dat het door an<strong>de</strong>rsd<strong>en</strong>k<strong>en</strong>d<strong>en</strong><br />
wordt ingeroep<strong>en</strong>. Dáár hebb<strong>en</strong> wij Geert voor nodig. Daar<br />
hadd<strong>en</strong> wij Pim, Theo <strong>en</strong> Ayaan voor nodig. Helaas zijn vel<strong>en</strong><br />
van m<strong>en</strong>ing dat hun vrijheid niet wordt geschaad indi<strong>en</strong> <strong>de</strong> vrijheid<br />
van m<strong>en</strong>ingsuiting van an<strong>de</strong>rsd<strong>en</strong>k<strong>en</strong>d<strong>en</strong> wordt beperkt.<br />
In Ne<strong>de</strong>rland wet<strong>en</strong> we onze vrijheid niet op waar<strong>de</strong> te schatt<strong>en</strong>;<br />
die is al bij onze geboorte aanwezig <strong>en</strong> komt ons ev<strong>en</strong> natuurlijk<br />
voor als <strong>de</strong> zon. Alsof vrijheid in <strong>de</strong> aard <strong>de</strong>r ding<strong>en</strong> zit<br />
zoals kleur dat doet. Maar waar <strong>de</strong> zon voor niets schijnt is dat<br />
met vrijheid niet het geval. Vrijheid heeft e<strong>en</strong> prijs <strong>en</strong> hoewel<br />
die voor vroegere g<strong>en</strong>eraties oneindig veel hoger is dan voor<br />
ons, vraagt het nog steeds om offers. De eerlijkheid gebiedt te<br />
zegg<strong>en</strong> dat niet van ie<strong>de</strong>re<strong>en</strong> ev<strong>en</strong>veel wordt gevraagd. Min<strong>de</strong>rhed<strong>en</strong><br />
– sinds ‘9/11’ met name moslims – hebb<strong>en</strong> het zwaar te<br />
verdur<strong>en</strong> met het gedog<strong>en</strong> van kwets<strong>en</strong><strong>de</strong> opmerking<strong>en</strong>. Maar<br />
het is e<strong>en</strong> eer die prijs te betal<strong>en</strong>, om on<strong>de</strong>r<strong>de</strong>el uit te mog<strong>en</strong><br />
mak<strong>en</strong> van <strong>de</strong> instandhouding <strong>en</strong> bescherming van <strong>de</strong> kroning<br />
van onze individuele vrijheid. De bur<strong>en</strong> van Ayaan zag<strong>en</strong> dat an<strong>de</strong>rs<br />
<strong>en</strong> spand<strong>en</strong> e<strong>en</strong> proces aan. Ze zag<strong>en</strong> niet in dat hun angst<br />
atomair was in vergelijking met <strong>de</strong> angst die Ayaan al jar<strong>en</strong><br />
achtervolgt. Zij hadd<strong>en</strong> <strong>de</strong> mogelijkheid haar lev<strong>en</strong> wat draaglijker<br />
te mak<strong>en</strong>, haar lijd<strong>en</strong> te verlicht<strong>en</strong>. De bur<strong>en</strong> hadd<strong>en</strong> <strong>de</strong><br />
mogelijkheid iets te do<strong>en</strong> ter ver<strong>de</strong>diging van <strong>de</strong> vrijheid waar<br />
ze al hun hele lev<strong>en</strong> gratis gebruik van mak<strong>en</strong>, maar uit kwa<strong>de</strong>r<br />
trouw <strong>de</strong>d<strong>en</strong> ze het teg<strong>en</strong>overgestel<strong>de</strong>. Zij verward<strong>en</strong> lef<br />
met laf. Thorbecke zou zich omdraai<strong>en</strong> in zijn graf. Ze begrep<strong>en</strong><br />
niet dat wij <strong>de</strong> plicht hebb<strong>en</strong> onze opiniemakers te bescherm<strong>en</strong><br />
<strong>en</strong> h<strong>en</strong> te voorzi<strong>en</strong> van bewaking <strong>en</strong> safe houses indi<strong>en</strong><br />
nodig. Wij mog<strong>en</strong> niet buig<strong>en</strong> voor <strong>de</strong> intolerant<strong>en</strong>! De kost<strong>en</strong><br />
van <strong>de</strong> vrijheid van m<strong>en</strong>ingsuiting zijn wellicht gesteg<strong>en</strong>, maar<br />
het zijn <strong>de</strong> best beste<strong>de</strong> belastingc<strong>en</strong>t<strong>en</strong> van Ne<strong>de</strong>rland ooit.<br />
M<strong>en</strong>ing<strong>en</strong> zijn waar<strong>de</strong>vol voor <strong>de</strong> ontwikkeling van e<strong>en</strong> land. Het<br />
in <strong>de</strong> ban do<strong>en</strong> van religiekritiek is dan ook <strong>de</strong>structief. Elk land<br />
dat c<strong>en</strong>suur oplegt <strong>en</strong> religie kunstmatig bov<strong>en</strong> elke vorm van<br />
kritiek verhev<strong>en</strong> acht, valt t<strong>en</strong> prooi aan stilstand <strong>en</strong> achteruitgang.<br />
Dat is <strong>de</strong> belangrijkste red<strong>en</strong> dat <strong>de</strong> Arabische wereld - in<br />
<strong>de</strong> mid<strong>de</strong>leeuw<strong>en</strong> het meest ontwikkeld in <strong>de</strong> wiskun<strong>de</strong>, g<strong>en</strong>eeskun<strong>de</strong><br />
<strong>en</strong> astronomie - haar leid<strong>en</strong><strong>de</strong> wet<strong>en</strong>schappelijke positie<br />
OPINIE<br />
verloor. Ons was hetzelf<strong>de</strong> lot beschor<strong>en</strong> geweest, ware het niet<br />
dat wij het licht zag<strong>en</strong> <strong>en</strong> Nietzsche ‘Gott ist tot’ liet<strong>en</strong> <strong>de</strong>clamer<strong>en</strong>.<br />
Er zull<strong>en</strong> altijd m<strong>en</strong>ing<strong>en</strong> zijn die kwets<strong>en</strong>d zijn of <strong>de</strong> ontwikkeling<br />
van e<strong>en</strong> land e<strong>en</strong> slechte di<strong>en</strong>st bewijz<strong>en</strong>. De geschied<strong>en</strong>is<br />
leert ons dat vele d<strong>en</strong>kers met minachting werd<strong>en</strong> beloond<br />
voor hun i<strong>de</strong>eën, terwijl ze uitein<strong>de</strong>lijk toch het gelijk<br />
aan hun kant zag<strong>en</strong>. We kunn<strong>en</strong> niet a priori vaststell<strong>en</strong> welke<br />
m<strong>en</strong>ing<strong>en</strong> precies scha<strong>de</strong>lijk zijn <strong>en</strong> bij welke m<strong>en</strong>ing<strong>en</strong> we<br />
baat hebb<strong>en</strong>. Daarom di<strong>en</strong><strong>en</strong> we alle m<strong>en</strong>ing<strong>en</strong> toe te staan.<br />
Elke beperking van <strong>de</strong> vrijheid van m<strong>en</strong>ingsuiting leidt tot<br />
willekeur. Het is arbitrair het ontk<strong>en</strong>n<strong>en</strong> van <strong>de</strong> Holocaust<br />
te verbied<strong>en</strong>, maar <strong>de</strong> massamoord op Arm<strong>en</strong>iërs in 1915<br />
door <strong>de</strong> Turk<strong>en</strong> of het bestaan van <strong>de</strong> Russische goelag niet.<br />
Het nazisme tot verwerpelijke i<strong>de</strong>ologie b<strong>en</strong>oem<strong>en</strong> staat ie<strong>de</strong>re<strong>en</strong><br />
vrij. Dat m<strong>en</strong> hetzelf<strong>de</strong> bij <strong>de</strong> islam niet ongestraft<br />
kan do<strong>en</strong>, kan Theo van Gogh helaas niet meer beam<strong>en</strong>.<br />
Dat komt omdat <strong>de</strong> overheid niet langer meer het geweldsmonopolie<br />
in hand<strong>en</strong> heeft. E<strong>en</strong> geduchte concurr<strong>en</strong>t heeft<br />
het haar ontnom<strong>en</strong>. Niet elke moord<strong>en</strong>aar kan daarop aanspraak<br />
mak<strong>en</strong>, maar als door intolerante lied<strong>en</strong> e<strong>en</strong> poging<br />
wordt gedaan om het recht in eig<strong>en</strong> hand te nem<strong>en</strong> door<br />
systematisch bepaal<strong>de</strong> m<strong>en</strong>ing<strong>en</strong> te eliminer<strong>en</strong> <strong>en</strong> opiniemakers<br />
van e<strong>en</strong> bepaal<strong>de</strong> politieke signatuur het zwijg<strong>en</strong><br />
op te legg<strong>en</strong> ligt dat an<strong>de</strong>rs. Naast het strafrecht van <strong>de</strong> overheid<br />
moet<strong>en</strong> opiniemakers sind kort dan ook rek<strong>en</strong>ing houd<strong>en</strong><br />
met e<strong>en</strong> onzichtbare wetgever, rechter <strong>en</strong> beul inéén.<br />
In <strong>de</strong> roman ‘Het Proces’ van Franz Kafka wordt Josef K. van zijn<br />
bed gelicht <strong>en</strong> beschuldigd van het be<strong>gaan</strong> van e<strong>en</strong> misdrijf.<br />
De aard van het misdrijf blijft geheim <strong>en</strong> gedur<strong>en</strong><strong>de</strong> het hele<br />
proces dwaalt Josef K. door e<strong>en</strong> mistige bureaucratie, totaal onwet<strong>en</strong>d,<br />
wie tot het rechterlijke ambt behor<strong>en</strong>, hoe zijn proces<br />
verloopt, welke juridische procedures bestaan, hoe hij zich kan<br />
ver<strong>de</strong>dig<strong>en</strong> of wat <strong>de</strong> strafmaat is. Uitein<strong>de</strong>lijk accepteert hij<br />
<strong>de</strong> absurditeit van het systeem <strong>en</strong> geeft zich er aan over. Deze<br />
absur<strong>de</strong> situatie is werkelijkheid geword<strong>en</strong> voor <strong>de</strong> Laatste<br />
<strong>de</strong>r Mohican<strong>en</strong>. Thans bevindt Geert Wil<strong>de</strong>rs zich in <strong>de</strong> positie<br />
van Josef K. Ook hij loopt elke dag het risico gestraft te word<strong>en</strong><br />
door onbek<strong>en</strong><strong>de</strong> beul<strong>en</strong>, voor het overtred<strong>en</strong> van wett<strong>en</strong> die<br />
hij niet kan k<strong>en</strong>n<strong>en</strong>, gemaakt door wetgevers die hij niet erk<strong>en</strong>t.<br />
Religie mag nooit buit<strong>en</strong> het bereik van kritiek vall<strong>en</strong>, omdat<br />
het zich daarmee buit<strong>en</strong> <strong>en</strong> bov<strong>en</strong> onze seculiere sam<strong>en</strong>leving<br />
plaatst. In ge<strong>en</strong> geval mag <strong>de</strong> vrijheid van m<strong>en</strong>ingsuiting verword<strong>en</strong><br />
tot het slaafse recht dat slechts t<strong>en</strong> di<strong>en</strong>ste van <strong>de</strong> vrijheid<br />
van godsdi<strong>en</strong>st mag staan, maar zich daar niet teg<strong>en</strong> mag ker<strong>en</strong>.<br />
Het recht op vrije m<strong>en</strong>ingsuiting is soms het recht op beledig<strong>en</strong><br />
<strong>en</strong> als onze rechtsstatelijke principes ons dierbaar zijn accepter<strong>en</strong><br />
we <strong>de</strong>ze in zichzelf betreur<strong>en</strong>swaardige consequ<strong>en</strong>tie. Maar e<strong>en</strong><br />
maatschappij die zich bepaal<strong>de</strong> - haar onwelgevallige - m<strong>en</strong>ing<strong>en</strong><br />
niet aanrek<strong>en</strong>t door ze te verbied<strong>en</strong>, ontslaat zichzelf van <strong>de</strong><br />
plicht haar grondslag<strong>en</strong> in het publieke <strong>de</strong>bat te ver<strong>de</strong>dig<strong>en</strong>. E<strong>en</strong><br />
eerste stap is dan gezet in het omtover<strong>en</strong> van <strong>de</strong> <strong>de</strong>mocratische<br />
rechtsstaat in e<strong>en</strong> luchtkasteel. Haar conditio sine qua non wordt<br />
aangetast. Daarom zeg ik negerzo<strong>en</strong><strong>en</strong>, negerzo<strong>en</strong><strong>en</strong>, negerzo<strong>en</strong><strong>en</strong>,<br />
negerzo<strong>en</strong><strong>en</strong>, negerzo<strong>en</strong><strong>en</strong>, negerzo<strong>en</strong><strong>en</strong>, negerzo<strong>en</strong><strong>en</strong>.<br />
Sapere au<strong>de</strong>!<br />
Mark Reijman is bureauredacteur van dit blad.<br />
JAARGANG 58 - NUMMER 4 - SEPTEMBER 2006 DRIEMASTER 15