View/Open

5
Wat die regeringsvorm betref, het die eerste
Sinode, wat in 1824 gehou is, besluit "dat de
Kerkenorder door den Heer Commissaris Generaal,
Mr. J. A. de Mist, in het jaar 1804 ontworpen,
beschouwd zal mooten worden als de grondwet
der Hervormde Kerk in deze Volkplanting":I).
Volgens hierdie "Kerk-Order" was die mag
van die Kerk heeltemal ondergeskik aan die van
die Staat. Die Regering het die predikante verskaf,
aangestel en besoldig en oar hulle dienste
beskik, sodat hulle feitlik staatsamptenare was.
Die kiesing van kerkraadslede was onderhewig
aan die goed- of afkeuring van die Goewerneur.
En op die Algemene Kerkvergaderings was die
Regering verteenwoordig deur twee Kommissarisse-politiek
deur die Goewerneur benoem. Die
Kommissarisse het advies uitgebring v66rdat tot
'n besluit oorgegaan is, terwyl hulle oak die reg
gehad het om besluite op te skors totdat die
gevoelens van die Goewerneur daaromtrent ingewin
was.
As in gedagte gehou word dat die Regering die
Trek, veral by die begin, as 'n daad van opstand
teen die Owerheid beskou het, dan is dit verstaanbaar
dat die Sinode tot hierdie beskouing oorgehel
het-te meer as ons bedink dat presies die
helfte (elf) van die predikante wat daarop teenwoordig
was, nie gebore Afrikaners was nie. En
die meeste van hierdie predikante was leraars juis
in die grensgemeentes, waaruit die groatste volksverhuising
plaasgevind het, en dis begryplik dat
hulle nie die gevoelens van die ontevredenes in
aIle opsigte gedeel het nie en met die groot volksbeweging
minder of glad nie in simpatie was nie.
2) Kaapse Kerkargief S 1 pag. 408.