Veldvoorbereiding van velle en maskers - Bowhunter

Die bylae vir die boogskutters van Suid-Afrika
Volume 2 Nr 3 / MAART 2006 / RSA
Veldvoorbereiding
van velle en maskers
Deur Kobus Potgieter
Met die jagseisoen wat weer vinnig nader en drome wat op die punt staan om
waar te word, het ek gevoel dit is dalk nou die regte tyd om al ons jagters, veral
trofeejagters, iets te gee om oor na te dink.
Dit is nie nodig om te noem hoe duur dit is om te jag of te praat oor hoe duur wildsbokke
is nie. Het jy al daaraan gedink, dat nadat jy so duur betaal het, daar dalk nog so bietjie
geld oor is om hierdie jag van jou te verewig deur ’n skouermontering te laat maak of dalk
net jou prooi se vel te laat looi.
Dit bring my by hierdie baie belangrike onderwerp: Veldvoorbereiding!
Baie jagters bestee ure op soek na sy bok, en vanaand as die dag se jag verby is, is “wat
gaan van die dier se vel word?” van die laaste dinge waaroor hy hom wil bekommer. Die
slegte nuus is egter dat indien jy eers die volgende oggend daaraan aandag gaan gee, dit baie
negatiewe gevolge kan hê.
Ek reken dat jy as jagter vir die jag en die bok betaal, en daarom behoort die eienaar toe
te sien dat daar opgeleide personeel is, wat toesien dat jou trofee reg hanteer word, sodat
jy saam met jou vriende die aand om die kampvuur kan geniet en jou storie in die fynste
besonderhede kan vertel. Ongelukkig lyk die saak in die praktyk effens anders.
Die meerderheid trofees van plaaslike jagters kom by ons aan in die volgende formaat:
vel netjies afgeslag tot agter die kop, die stuk nekvel gesout, toegerol en saam met die kop,
onafgeslag, binne in ’n plastieksak. Sondagmiddag en selfs Maandag deur die dag voel jy
dalk skuldig? Moenie, want jou taksidermis is iemand wat wondere kan verrig. Hy kan hare
terug sit, vrot gedeeltes vervang ens. Dit is van alle waarheid ontbloot! Jou taksidermis is net
’n mens en die resultaat van sy werk hang af van hoe jy jou trofee voor die tyd behandel het.
Baie jagters reken indien hy die stuk nekvel gesout het, is alles reg. Wat van die gesig? Is
dit nie juis die belangrikste deel van die bok nie? Jy kan dalk vir my sê, ek het dit al voorheen
só gedoen en my trofee lyk nie sleg nie. Het jy al daaraan gedink dat jou vel die taksidermis
gedwing het om ’n vel wat hy byderhand gehad het te gebruik. Wat gebeur as hy nie so ’n
vel het nie?
Daar is soveel faktore wat die gehalte van jou vel kan beïnvloed. Daarom dat ek graag,
sonder om te tegnies te raak, ’n paar punte wil uitlig:
1. Temperatuur: Moontlik een van die belangrikste punte! Hoe laer die temperatuur, hoe
langer tyd het jy om die vel ongeskonde by jou taksidermis te kry. Onthou verrotting
begin intree vanaf ses ure nadat die dier dood is. Hoe warmer, hoe vinniger.
2. Sonlig: Kry jou bok so gou moontlik uit die son uit. Moet dit nie toegooi met ’n plastiekseil
nie. Kry die bok in die koelte.
3. Bloed op die haarkant van die vel: Indien moontlik en water beskikbaar is, was bloed
wat op die haarkant gekom het, so gou moontlik af om te verhoed dat bakterieë begin
vermeerder.
Z bladsy ii
MAART 2006 PYL EN BOOG
In hierdie uitgawe
i Veldvoorbereiding van velle en
maskers
ii Nuwe tradisionele boogskietterme
iii Etiese boogjag in die kollig
iv Die Sterkrivier-sage
v Kry die boog in die hand
vi SA Nasionale
Veldkampioenskappe
vii Skoolgeld in die jagveld
viii 2006 SANIFAA kalender
Pyl & Boog is ’n amptelike bylae tot Africa’s
Bowhunter and Archer
Uitgewer
Rean Steenkamp
Tel: (012) 335 1998
Faks: (012) 335 5066
E-pos: editor@africanarcher.com
Redakteur
Tom Cairncross
Tel: (012) 335 1998
Faks: (012) 335 5066
E-pos: tom@africasbowhunter.co.za
Ontwerp en uitleg
Andre van Schaik
E-pos: repro@africasbowhunter.co.za
Repoduksie en druk
KagisoBM
Advertensies
Tom Cairncross / Surina Oberholzer
Tel: (012) 335 1998
Faks: (012) 335 5066
E-pos: editor@africasbowhunter.co.za
Posadres
Sewende laan 759,
Wonderboom-Suid. 0084
Webwerf
www.africasbowhunter.co.za
Lesers het nou die gulde
geleentheid om van PYL
& BOOG gebruik te
maak om interessante
gebeurlik hede, ervarings
en prestasies rondom
boogskiet vir publikasie
deur te gee. Laat van
julle hoor!
Tom Cairncross
i

ii
Nuwe tradisionele boogskietterme
Deur Tom Cairncross
In die eerste aflewering
oor Afrikaanse boogterme,
is dalk te gou uit
die blokke weggespring.
Dit moet sekerlik eers
verduidelik word dat met
die “geboorte” van Pyl &
Boog skielik probleme ontstaan oor Afrikaanse terminologie.
Dit is ’n veld wat braak lê, en bied heelwat uitdagings.
Die woordelys wat hier geskep word, is suiwer om
minstens erens tot voordeel van Afrikaans en boogskiet
’n begin te maak. Positiewe voorstelle en bydraes uit
alle oorde sal hoog op prys gestel word, en sal uiteraard
die nodige erkenning geniet.
Spanafstand/hoogte: die afstand wat gewoonlik gemeet word
tussen die snaar en die diepste deel van die greep nadat die boog
gespan is. (Brace height)
Teikenpunt/veldpunt: ’n smal ronde skerp punt wat van staal
gemaak is waarmee teiken geskiet word. (Field point)
Veerplak: natuurlike vere of plastiek wat aan die agterkant
van die pylskag geplak word om die pyl in vlug te stabiliseer.
(Fletching)
Vere: word aan die agterkant van die pylskag geplak om die pylvlug
te beheer. (Vains)
Floe-floe: ’n pyl met groot vere om die vlug van die pyl te vertraag
sonder om akkuraatheid in te boet. (Flu flu)
Greep: die deel van die boog se handvatsel waar jy jou hand
plaas om die boog te skiet. (Grip)
H bladsy i – Veldvoorbereiding van velle en maskers
4. Sleep oor die grond: Maak seker dat die gedeelte van die vel
wat benodig word vir jou trofee, nie gesleep word nie. Lig
die voorkant van die dier van die grond af as dit verplaas
moet word.
5. Op die voertuig: Maak seker dat die bok nie onnodig beweeg
as dit vervoer word nie. Skaafmerke is ’n probleem.
6. By die slagplek: Hanteer die dier met sorg en verhinder dat
dit oor die vloer gesleep word, of selfs hardhandig van die
voertuig afgegooi word.
Nou het ons eers by die afslagproses gekom, en ek is oortuig jy
voel reeds beswaard. Vir skouermonterings doen soos volg:
1. Maak ’n snit rondom die dier agter die voorpote ongeveer
100 tot 150mm agter die voorpote, want jy mag dalk bes-
Vergewing: die vermoë van ’n boog om in verskillende
omstandighede steeds nie akkuraatheid in te boet nie.
(Forgiveness)
Handskok: die vibrasie wat veroorsaak word nadat met die boog
geskiet is. (Hand shock)
Slagvere: die twee dele van die boog wat weerskante van die
sentrale deel na die punte strek. (Limbs)
Pylnok/pylhaak: ’n plastiekdeel met ’n gleuf wat aan die agterkant
van die pyl geheg word waarin die boogsnaar gehou word.
(Nock, arrow)
Selfnok/selfhaak: ’n gleuf wat in ’n primitiewe gewoonlik
houtpyl gekerf word om die snaar te hou voordat geskiet word.
(Nock, self)
Nokpunt/haakpunt: die presiese plek waar die pyl aan die
snaar genok of gahaak moet word voor die skoot geskiet word.
(Nocking point)
Vingerskerm/vingervel: ’n klein stukkie materiaal – gewoonlik
sagte leer – wat aan die punte van die vingers gehou word om
beskerming te bied wanneer geskiet word. (Tab)
Treklengte: die afstand wat die boog getrek kan word deur ’n
persoon met ’n sekere armlengte. (Draw length)
Veerdraai/veerverdraaing: ’n geval waar die slagvere beskadig
word deur foutiewe hantering, byvoorbeeld wanneer die boog
gespan word. (Limb twist)
Spankrag: dit is die ponde waarteen die boog in staat is om
getrek te word wat kan wissel van byvoorbeeld 25 pond tot 80
pond en selfs meer. (Draw weight)
k
luit op ’n skuinsmontering, wat dan genoeg vel toelaat. As
jy seker is dat jy slegs ’n gewone skouermontering wil hê, is
direk agter die voorpote ook reg.
2. Slag nou verder op die bokant van die rug, of in die geval
van ’n dier met maanhare, net langs die maanhare, tot sowat
50mm vanaf die horings. Vanaf hierdie punt maak ’n v-vormige
snit na die horings. Skei die vel van die horings, deur so
na aan horings as moontlik te sny.
3. Slag nou die res van die kopvel los van die skedel, sonder om
die ooglede, neus en lippe te beskadig. Sny teen die been.
4. Skei nou die vel van die ore met die kraakbeen, slegs aan
die agterkant. Gebruik ’n stomp voorwerp en maak seker jy
maak nie gate in die oor nie. Indien die trofee binne ’n dag of
twee by die taksidermis gaan uitkom het jy nie nodig om die
Z bladsy iv
PYL EN BOOG MAART 2006

JC Botha
MAART 2006 PYL EN BOOG
Deur Susan Botha
Jag was nog altyd ’n integrale
deel van die mistiek
van Afrika. Boogjag in die
André Theron
besonder lok die misterieuse
van ’n uitdaging; die gevaar
van die onbekende en die afgesonderdheid van die
omgewing. Hoe meer ru en ongerep die omgewing,
hoe meer intens is die sensasie van die boogjag.
Etiese boogjag in Suid-Afrika het egter ’n netelige kwessie
geword wat al meer aandag geniet. Omdat enige vorm van
etiese optrede so kontroversieel geraak het, is dit van kardinale
belang dat boogjagters fyner ingestel moet wees oor hul optrede
tydens ’n jag.
Boogjagters sal noukeurig moet aandag gee aan hóé hulle
hulself in die veld gedra, omdat jagters deesdae met valkoë
dopgehou en met agterdog bejeën word. ’n Mens hoef maar net
na die vele insette op TV te kyk en in die media te lees en te
luister. Té dikwels word jag aan onverantwoordelike en onetiese
gedrag gekoppel, en soms met goeie rede. In hierdie omstandighede
begin jagters al meer voel hulle beweeg op dun ys.
Dit het daarom nodig geword dat ’n groter poging aangewend
moet word om etiese boogjag te ondersteun en aan te
moedig. Boogjagters moet intens daarop ingestel wees om die
nodige respek teenoor ons uitsonderlike wild en omgewing te
toon. Die idee rondom boogjag is nie om te poog om ’n dier
op enige moontlike manier dood te maak en vir ’n spogfoto te
poseer nie, maar inderdaad ’n ware soeke na die uiteindelike jagondervinding,
wat boogjag bo enige ander jagsituasie laat uitstaan.
Met boogjag word die jagter en sy omgewing een. Niks is
so bevredigend soos om saam met die omgewing te smelt en tot
so na as moontlik aan jou prooi te kom om sodoende die perfekte
skoot te plaas. En indien die ideale skoot nie moontlik is nie,
geduldig te wag en die dier in sy omgewing te beleef, te ervaar
en te waardeer.
Etiese gedrag is deel van die wese van alle mense. Hoe ’n
persoon in enige situasie optree, spreek dikwels boekdele. Dit
Etiese boogjag
in die kollig
is egter ook een van daardie grys gebiede waaroor menige
geskilpunte al ontstaan het. Volgens die woordeboek beteken
“eties” enige gedrag wat moreel korrek is; eerlik en eerbaar
optree, of wanneer ’n persoon deur middel van sy beginsels
respek afdwing. Volgens JC Botha van JC’s Archery sou dit goed
wees indien ’n boogjagter homself telkemale sou afvra of sy
optrede in die veld aan dié standaarde voldoen.
JC, wat ’n kursus in etiese boogjag aanbied, is al vir die afgelope
15 jaar ’n toegewyde en passievolle boogentoesias. Jag, en
veral boogjag, is in sy bloed sedert hy as ’n jong seun van 7 jaar
op ’n wildsplaas in die Mica omgewing in die Limpopo provinsie
grootgeword het. Dit is sy grootste begeerte dat boogjag
behoue bly en nie dieselfde pad as vuurwapenjag moet volg nie.
JC beoog om deur sy program boogjagters bewus te maak van
hul optrede tydens jagtogte en só te verseker dat boogjag geen
negatiewe blootstelling kry nie.
Nog ’n ware kampvegter op die gebied van etiese boogjag
is André Theron, Voorsitter van SA Boogjagtersvereniging
(SABA). André dwing respek in boogkringe af juis vanweë sy
passie, eerlikheid en verantwoordelikheidsin. Hy glo dat die
boogjagter belas is met ’n reuse verantwoordelikheid om eties te
jag. “Indien die jagter sy respek vir die dier in sy visier verloor,
is hy ’n “killer” en nie ’n boogjagter nie,” sê André. Regoor die
wêreld is anti-jaggroepe finansieël geweldig sterk. André meen
dat net een negatiewe optrede van ’n boogjagter nodig is om dié
groepe in hul veldtog te sterk.
Volgens André moet alle pogings aangewend word om etiese
boogjag te bevorder en te ondersteun. Dit is die rede waarom
SABA die kursus van JC’s Archery sedert 2005 onderskryf.
Hierdie kursus bied groot waarde vir enige boogjagter om ’n
groter insae in verantwoordelike jag te verkry. André reken die
meeste jagters, wat reeds jare lank met ’n geweer jag en nou
’n boog aankoop, nie die vaagste benul het hoeveel moeite en
oefening dit verg om met ’n boog te jag nie. Hy sê dat boogjag
nie net skiet oor ’n bepaalde afstand is nie. “Dit is ’n uitdaging
om in die sintuiglike gebied van die dier te kom; hom te ruik; te
beleef, en te streef na die perfekte skootplasing.”
Die kursus in etiese boogjag is tans die enigste boogkursus
in Suid-Afrika wat deur SABA onderskryf word. JC Botha, wat
reeds in 1996 die IBEP (International Bowhunter Education
Program) kursus met lof geslaag het, wou vanuit die staanspoor
in die besonder SABA se goedkeuring en ondersteuning
vir hierdie kursus verkry, juis omdat SABA in die eerste plek
die land se grootste organisasie vir boogjagters is en by die SA
Jagtersvereniging geaffilieer is. Tweedens, omdat SABA se hoofdoelwit
die behoud en beskerming van die regte van boogjagters
is en hom verál daarop toespits om te verhoed dat boogjag nie
Z bladsy v
iii

iv
Die Sterkrivier-sage
Deur Johan Smit
Ek reken ek kan met sekerheid sê
dat die meerderheid stokboogmanne
met my sal saamstem
dat die Sterkrivier Tradisionele
Boogskietkompetisie sinnoniem
is met tradisionele boogskiet. Dit
is hier waar jy jouself teen ander
tradisionele boogkskutters kan
meet. En indien jy dink jy is
onder die voorste boogskutters,
of selfs glo jy kan dalk die beste wees, is die byeenkoms
die geleentheid om jou merk te maak.
Die Sterkrivier-sage is nou al ’n geruime tyd deel van tradisionele
boogskiet. Die eerste byeenkoms is in 1997 gehou
en het sederdien ’n jaarlikse instelling geword. Tradisionaliste
vanuit al die provinsies trek jaarliks by Sterkrivier saam om
hulle staal te wys. Soos dit by tradisionele boogskiet hoort, is
die kampterrein opgestel vir die wat graag van die stadsgeraas
en spanning wil ontsnap. ’n Woonwa en tent is hier net so gepas
soos floe-floe-pyle in ’n tradisionele koker. Alle basiese geriewe
is ook opgegradeer sodat dit nie nodig sal wees om jou slingervel
saam te bring nie. Selfboë (stokke) is steeds baie welkom – net
soos judo-punte aan houtpyle.
Ek weet tradisionele boogskiet met langboë en gekurfde boë
mag na ’n brokkie geskiedenis uit ons baie ver verlede klink,
maar diegene wat nog nie by ’n tradisionele byeenkoms was nie,
sal verbaas staan oor hoe akkuraat party van dié boogskutters
skiet. Afstande is realisties, maar tog uitdagend, so los maar die
“rangefinder” by die huis. Ek dink dit sal dalk net ’n beslommernis
vir jou wees. Sou jy sukkel om jou pad terug kamp toe
te vind, is ek seker van die ander manne sal nie omgee om jou
die nodige aanwysings te gee nie. Hulle is meer behulpsaam as
wat jy dink.
Ek is verbaas oor die groei in die vroue-afdeling. Ek wil
graag die dames aanspoor om ook aan die byeenkoms deel te
neem. Indien jy iewers al met ’n tradisionele boog geskiet het,
H bladsy ii – Veldvoorbereiding van velle en maskers
lippe te skei of die kraakbeen uit die neus te verwyder nie. As
jy egter die vel wil droogmaak, moet die lippe van die tandvleiskant
geskei word, en die neus versigtig oopgesny word
vanaf die neusholtekant.
5. Was alle bloed en pensmis van die vel af.
6. Indien moontlik, lê die vel in ’n soutoplossing van een deel
sout en tien dele water vir ongeveer een en ’n half uur.
7. Haal die vel uit die water en vryf ’n goeie gehalte sout in die
vel aan die vleiskant. Strooi genoeg reserwe sout nadat sout
ingevryf is en sorg dat genoeg sout in die oor en gesigsdele
geplaas word. Vou nou die vel toe met die vleiskant na binne.
Bewaar vir ’n dag of twee in die koelkamer. Moet asse-
of dalk na ’n prentjie van só ’n boog gekyk het, is jy gereed vir
Sterkrivier. Moenie jou bekommer nie, daar is die wat al agt jaar
lank skiet en nog steeds sukkel.
Julle sal onthou dat ek in my vorige artikel genoem het hoe
belangrik dit is om in vorm te wees veral met die oog op die
jagseisoen. Wel, aangesien die byeenkoms 13 tot 14 Mei gehou
word is dit net die regte geleentheid om jou self te toets en te
vergewis of jy gereed is om dié jagseisoen maksimale suskes
te behaal. Sou jy dalk heel laaste kom, maak dit nie van jou ’n
minderwaardige tradisionalis nie. Dit beteken miskien jy is nie
gereed vir die jagseisoen nie, maar dit maak nie saak nie – wat
meer van belang is is dat jy ’n tradisionele boogskutter is.
Al gewonder waarom party boogskutters die kragboë opgee
en hulle by die tradisionaliste skaar? Het jy al “archery golf”
gespeel of teen tyd na houers gevul met water geskiet – om te
kyk wie se houer loop eerste leeg? Om pyle na bewegende teikens,
hetsy op die grond of in die lug, los te laat kan eenvoudig
net nie so maklik met ’n kragboog gedoen word nie.
Net die groei in die verkope van tradisionele toerusting is vir
my ’n aanduiding dat die meerderheid boogskutters nie gereeld
aan kompetisies deelneem nie. Daar is niks fout daarmee om jou
tegniek in jou agterplaas te beoefen nie, maar ek is daarvan oortuig
daar is boogskutters wat sukkel met “snapshooting”, korttrek,
swak “release” en om nie eers te praat van teikenangs en
bokkoors nie. By só ’n byeenkoms is dit ideaal om jou ervaring
met ander te deel en wenke te kry oor hoe om te verbeter. Hou
van die meesters dop (as jy nie self een is nie) en leer waar jy
kan. Die verskaffers van tradisionele toerusting (Derek Nourse)
is gereelde besoekers. Nie net kan jy hier kry wat jy benodig nie,
maar kan jy ook waardevolle inligting bekom oor wat die regte
bybehore vir jou boog is.
Hou asseblief die volgende uitgawes van Africa’s Bowhunter
& Archer dop om seker te maak jy mis nie die volgende
Sterkrivier-kompetisie nie. Ons dra geen verantwoordelikheid
vir enige nagevolge sou jy die kompetisie mis nie. Bel gerus vir
Henk du Plessis by 082 948 2428 vir meer inligting.
Mag die suiwerheid van tradisionele boogskiet jou aanspoor
om by dié jaar se Sterkrivier-byeenkoms selfs groter sukses te
behaal.
k
blief nie die vel in ’n plastieksak sit nie! Gebruik ’n materiaal-
of selfs ’n nie-digte papiersak vir die vervoer daarvan.
Bedompigheid kan skade veroorsaak. Kry die vel nou so gou
as moontlik by jou taksidermis. Hierdie proses laat jou darem
toe om jou naweek verder te geniet.
Indien jy nie die geriewe het om bogenoemde proses te handhaaf
nie, kan die kop met die nekvel dadelik gevries (nie verkoel)
word en dan bevrore by jou taksidermis afgelewer word.
Ek wil beklemtoon dat hierdie net ’n riglyn is om die risiko
van skade met jou trofee te verminder.
Vir nadere inligting of advies kan Kobus gekontak word by
(012) 277 1500 (tel/faks) of 082 822 0850.
k
PYL EN BOOG MAART 2006

Deur Ria Kaal
Dagsê aan al die boogskutters. Julle is almal seker al
hard aan die werk met skoolwerk en so aan. Die meeste
leerlinge wat ek ken, is reeds bedrywig met buite muurse
bedrywighede soos atletiek, swem en nog meer …
maar onthou om nie boogskiet af te skeep nie!
Ek moet almal wat aan die nasionale boogskiet en ander
belangrike byeenkomste deelgeneem het en goed gevaar het,
gelukwens. Daar is baie van julle op die uitslaglys wat nog nie
vir die skoolliga geregistreer het nie. Dink daaroor na en skakel
in. Dit sal die deelname van julle onderskeie skole ’n hupstoot
gee.
So tussendeur die baie reën in Pretoria en Gauteng het ek
daarin geslaag om drie baie spesiale verpligtinge na te kom. Ek
was bevoorreg om een van ons belowendste junior SANIFAAlede
af te rig. Quintin het die daaropvolgende naweek gewen.
Ek het ook op die eerste twee Dinsdae van die maand by
Courtney House Private Skool boogskiet afrigting gegee. Dié
skool het boogskiet as een van hul erkende sportsoorte ingebring.
Nie minder nie as 20 leerlinge neem deel aan boogskiet en
’n paar van hulle wys reeds aanleg daarin.
Die derde geleentheid was die naweek van 4 en 5 Februarie,
toe ek die Saterdag met die hulp van oom Dolf Kruger van
Meerhof-boogskietklub en die Sondag met Nikki Mentz, een
van my gewese leerlinge, die sport aan ses skole bekend gestel
het. Meer as 700 leerlinge was betrokke. Dit was by die
geleentheid van Nokeng Tsa-sportprojek en was gekoppel aan
die Gautengse Departement van Sport en Ontspanning. Ons was
verstom oor die entoesiasme en belangstelling. Die eerste dag
was verpligtend. Die volgende dag was vrywillig, maar na vier
ure se be drywighede moes ons halt roep toe ons besef ons het die
toegelate tyd ver oorskrei!
Ons het verlede maand riglyne gegee rakende die afstande
H bladsy iii – Etiese boogjag in die kollig
negatief deur verlammende wetgewing en heftige geskilpunte
beïnvloed word nie.
Tans stel ander booginstansies belang om by hierdie kursus
van JC’s Archery in te skakel. Die nodige besprekings sal tussen
JC Botha, SABA en die booginstansies in Mpumalanga,
MAART 2006 PYL EN BOOG
Kry die
boog in
die hand
en die aantal pyle wat beginners moet skiet om stelselmatig die
leer te klim na die werklike afstande wat hulle in hul ouderdomsgroepe
moet skiet. Almal wat tot op hede by my geregistreer
het, moet asseblief begin om in die onderafdelings en oor
die afstande wat ek hier onder noem, te skiet.
Elke deelnemer se telkaarte moet bevestig wees; afskrifte
van die telkaarte, wat nagegaan en deur die deelnemer, asook
die getuie en die koördineerder van die liga geteken is, moet aan
my gestuur word – hetsy per e-pos of per faks. Die oorspronklike
afskrifte moet vir rekord-doeleindes deur die skool bewaar
word.
Die liga sal elke maand van Maart tot Oktober gehou word.
(Net voor almal vir die eksamen begin studeer.)
Daar sal in twee kategorieë deelgeneem word, naamlik ’n
afdeling waar boogskutters individueel in hul onderskeie ouderdomgroepe
deelneem, asook ’n afdeling vir skole spanne, wat
saamgestel is uit die vier hoogste tellings per maand. Dit beteken
dat dit nie noodwendig dieselfde skuts is wie se tellings elke
maand in aanmerking geneem sal word nie. Dit is dus belangrik
dat almal wat geskiet het hul punte inhandig.
Die standaard rondes vir skoolligas is soos volg:
(36 pyle moet van elke afstand afgeskiet word, dus 72 pyle in
totaal. Die tienring-FITA-teikens moet gebruik word; 80cm vir
die langafstande en 60cm vir die kortafstande.)
Onder 18 junior seuns en meisies: 50 en 30m.
Onder 16 kadet seuns en meisies: 40 en 30m.
Onder 14 cubs seuns en meisies: 30 en 20m.
Onder 12 cubs seuns en meisies: 15 en 10m.
Onder 10 cubs seuns en meisies: 10 en 5m.
Ek sal elkeen wat tot op hede geregistreer het kontak met meer
inligting oor ligagelde, lidmaatskap en nog wat.
So laat ons begin! Geniet, ontspan en reik na goud! En groete
van jul senior boogskiettannie.
k
KwaZulu Natal en die Wes-Kaap gevoer word om hul programme
moontlik te standaardiseer.
Die doel hiervan is om logistiek vir boogentoesiaste te vergemaklik
en te verseker dat alle boogjagkursusse ook aan etiese
standaarde voldoen en deur SABA onderskryf word. (Sien kursusdatums
op blasy vi)
k
v

vi
Kursus:
Etiese
Boogjag
Datum: 10-12 Maart 2006
Plek: JC’s Archery in
Ellisras, Limpopo Provinsie
Koste: R870 per persoon
(akkommodasie, etes, handleiding & sertifikaat ingesluit).
R475 per persoon wat nie akkommodasie benodig (etes,
handleiding & sertifikaat ingesluit).
Vereistes:
• Persone moet oor hul eie boog beskik en dit kan gebruik.
• Persone moet ouer as 16 jaar wees.
Hierdie is nie ’n beginnerskursus nie, maar ’n kursus vir boogjagters
om die fynere aspekte rondom etiese optrede in die
jagsituasie te waardeer, te verstaan en toe te pas.
Kontak: JC of Susan Botha
Tel: (014) 763-2650
E-pos: coronatus@mweb.co.za
Bespreek NOU!
Net plek vir ’n BEPERKTE aantal inskrywings.
Olifantsboogskietklub
bied met trots
aan:
SA Nasionale
Veldkampioenskappe
18 – 20 Maart 2006
Die klub beloof om dit ’n ongelooflike
toernooi te maak. Die toernooi word
op een van die beste veldbane in die
land aangebied. Daar is ook lekker
braaigeriewe met ’n swembad en oornagfasiliteite
beskikbaar. Daar word
oor hangbrûe geloop en teen kranse
op en af geskiet. Almal word uitgenooi
na die toernooi.
Belangstellendes kan vir
Henning Benade op
013 282 8955 of
Henry Devine op
083 251 2883 skakel.
Daar gaan ook wegneemetes en
drinkgoed te koop wees.
Radio Kragbron sal ook ’n direkte
uitsending hou.
Jong man (23), met B.Tech Natuurbewaring en
ondervinding van plaaswerk sowel as boogjag, benodig
werk op wildplaas. Vir verdere inligting kontak
Duraan: 044 923 1904, 072 1789756.
Alleenlopende man met 10 jaar ondervinding op
wildplaas as voorman, veldwagter en toergids soek
dieselfde soort werk op ‘n plaas of wildplaas in Oos-,
Wes- of Noord-Transvaal. Skakel asb 072 563 9058
– vra vir Dawie.
PYL EN BOOG MAART 2006

Skoolgeld in die
jagveld
Deur Herman Brand
2006 is jou jaar. Hierdie jaar gaan jy jou eerste dier
plat trek met ’n pyl en boog. Maar glo my daar is baie
skoolgeld betaalbaar in die sport. Kom ek probeer
bietjie help om dit laag te hou.
Watter dier gaan jy jag? Die kans is 95% dat jy ’n rooibok
en/of ’n vlakvark wil plat trek. Ek het deur die jare geleer
dat buiten die jakkals en duiker, het die rooibok en vlakvark die
vinnigste reaksies in die Suid-Afrikaanse bos. Vra my, ek het
skoolgeld betaal op ’n mooi rooibok, wat my eerste dier sou
wees wat ek met my pyl en boog sou oes. Reaksies vinniger as
my bokkoorshande en die pyl trek deur die skof. Ek het die bok
betaal na ’n soek van ’n dag en ’n half… en twee jaar later skiet
iemand ’n mooi rooiboktrofee wat eintlik myne moes wees. Kies
eerder ’n ander dier soos ’n blesbok of ’n koedoekoei. Die bokke
is rustiger en het ’n groter longarea om voor te mik. Terloops,
sorg om jou pyl altyd in die onderste derde van die lyf te hou,
net agter die voorpoot. As die dier nie plankdwars staan nie maar
effens wegkyk, mik vir die oorkanste voorpoot, weer eens in
die onderste derde van die lyf. Skote reg van voor of as die dier
effens na jou gedraai is – los!. Dit kan net jou skoolgeld opjaag.
Bokkoors is ’n lelike ding. As jy besluit het om ’n spesifieke
spesie te jag, hou by jou besluit. Moenie die eerste spesie wat ’n
skoot aanbied probeer aantree nie. Dit kan weer jou skoolgeld
onnodig laat groei. Geduld en selfbeheersing is die wagwoord.
Leer die spesie ken wat jy wil jag. Vra ander jagters of die
MAART 2006 PYL EN BOOG
boer op die plaas. Leer waarna om te kyk: of die bok senuweeagtig
is, of besig is om ontspanne te raak. ’n Skoot op enige
dier wat gespanne is of wat vir jou kyk kan veroorsaak dat die
bok vinniger reageer as wat jy verwag en ’n slegte skoot kan
weer net jou skoolgeld opjaag.
Ek stel voor dat jou eerste jag uit ’n skuiling plaasvind, Ek
weet daar is gemengde gevoelens daarbuite oor die hele kwessie
van om uit ’n skuiling te jag of nie. Daar is verkseie redes vir
my voorstel om uit ’n skuiling te jag. Die eerste is dat jy meer
tyd gaan hê om reg te maak vir die skoot, buite die sig van die
wild, veral as die bokkoors jou gaan gryp, en glo my die kans is
goed dit gaan gebeur. Die afstande is meer bekend en korter as
wanneer jy gaan loop en bekruip. Die meeste boere ken hulle
skuilings en kan jou in die regte skuiling plaas om jou kanse te
verbeter om die spesie te skiet wat jy soek. Daar is ook plek vir
iemand om saam met jou in die skuiling te sit, veral iemand wat
reeds met boog gejag het.
Die meeste van ons het nie tyd of geld om vir ’n week te
gaan jag nie. Gewoonlik moet ’n naweek of lang naweek die
ding doen. Een ding wat jou tyd kan mors en frustreer as jy uit ’n
skuling jag, is die wild wat lank neem om in te kom. Die meeste
van die spesies is baie senuweeagtig as hulle naby water kom,
omrede dit die plek is waar leeus en ander predatore vir eeue
lank hulle voorgelê het. Die meeste van ons wild het dus geleer
om van hulle vriende, die tarentale se goeie sintuie gebruik te
maak. Hulle wag om te sien wat maak die tarentale by die watergat
voor hulle in kom. As die tarentale rustig is en begin vreet en
speel dan sal hulle makliker in kom. Dus, hoekom gebruik jy ook
nie hulle sintuie nie. Vat ’n sakkie mieliepitte saam skuiling toe.
Voor jy in die skuiling klim, gooi van die pitte so 15 tree voor
die skuiling op die grond. Die tarentale sal vinniger begin vreet,
rustig raak en langer bly. Hulle skep die gevoel van sekerheid by
die wild en siedaar, alles lyk veiliger vir die wild.
Die belangrikste van alles is om seker te maak dat jou toerusting
100 persent reg is. ’n Draai by ’n goeie boogwinkel kan baie
help.
Oefening is belangrik. Dit help nie om kort voor jy gaan jag
gou ’n paar pyle te skiet nie. Goeie groepering is die wagwoord.
Maak seker om met jou jagpunte te oefen voor jy in die veld
ingaan.
Om jou skoolgeld dus so laag as moontlik te hou, praat met
ander jagters en leer uit hulle foute en ervaring. Skoolgeld sal
dan aansienlik krimp.
k
Om in Pyl en Boog te adverteer kontak:
Tom Cairncross / Surina Oberholzer
Tel: (012) 335 1998
Faks: (012) 335 5066
E-pos: editor@africasbowhunter.co.za
vii

viii
2006 SANIFAA CALENDAR
Archers are reminded to check the news letter monthly as provinces may send in changes
Date Competition Type Venue
January
28 Mpumalanga Bowhunter Champs Bowhunter UAS
February
04 Gauteng SANAA Indoor Championships Indoor Guthries
11/12 Freestate Field Championships Field Wolwehoek
25 N-Gauteng Bowhunter Champs Bowhunter Bluegum
March
18/19/20 SA National Field Championships F/H/A TBA
April
08 North West Bowhunter Bowhunter TBA
23 N Gauteng IFAA Indoor Championships Indoor JDT
May
06 Sedibeng Bowhunter Championships. Bowhunter Watunis
13/14 SA National Indoor Championships Indoor TBA
June
03/04 KZN Field Championships Hunter Kingdom
17 Gauteng Bowhunter Championships Bowhunter TBA
24/25 Sedibeng Field Championships Field Watunis
July
02 Sedibeng IFAA Indoor Indoor TBA
15/16 North-Gauteng Field Hunter Bluegum
29 Limpopo IFAA Indoor Indoor Tzaneen
August
05/06 North West Field Field Marico
27 Mpumalanga IFAA Indoor Champs Indoor Middelberg
September
10 North West IFAA Indoor Indoor TBA
16/17 Gauteng Field Championships Field TBA
23 Limpopo Bowhunter Championships Bowhunter TBA
October
08 FS Indoor Indoor Bloemfontein
14/15 Mpumalanga Field Hunter Olifantsrivier
28 Freestate Bowhunter Bowhunter Bloemfontein
29 W Cape IFAA Indoor Indoor Italian Club
November
04 KZN IFAA Indoor Indoor Durban
25/26 Western Cape Province Field Field SFAC
December
02/03 National Bowhunter 2D/3D TBA
PYL EN BOOG MAART 2006