juni 2010 - Nederlandse Liga tegen Epilepsie

NEMO: Europees onderzoek
naar de behandeling van neonatale
convulsies
Het is belangrijk om neonatale convulsies goed te
behandelen. De neonatale periode is de periode waarin
convulsies het meest frequent voorkomen. De gangbare
middelen (fenobarbital, diphantoïne, midazolam,
clonazepam) zijn vaak weinig effectief bij de behandeling
van neonatale convulsies. Tevens zijn er steeds meer
aanwijzingen dat het goed behandelen van deze convulsies
secundaire schade op latere leeftijd zou kunnen
voorkomen dan wel verminderen. Er werd eind 2009
door de Europese Unie een subsidie (5,8 miljoen euro)
toegekend om ‘multicentrisch’ een potentieel anti-
epilepticum voor de behandeling van neonatale convulsies
te onderzoeken. Het gaat om bumetadine dat
als diureticum wordt gebruikt, maar dat, zoals blijkt uit
proefdier onderzoek, juist bij pasgeborenen als antiepilepticum
zou kunnen werken. De verklaring hiervoor
is dat het GABA-systeem bij pasgeborenen geheel anders
werkt dan bij oudere kinderen en volwassenen, en dat
bumetadine (indirect) op dit systeem zou ingrijpen.
Daarom kan bumetadine voor dit doel niet eerst worden
getest bij volwassenen of oudere kinderen.
In de eerste fase van het Europese onderzoek wordt een
studie gestart om de optimale dosis van bumetadine
vast te stellen, als adjuvante therapie naast het gebruik
van fenobarbital voor de behandeling van neonatale
convulsies. Deze optimale dosis wordt gedefinieerd
als de dosis waarop maximale aanvalsreductie wordt
verkregen met een minimum aan bijwerkingen. In de
tweede fase wordt de farmacodynamiek van bumetadine
onderzocht, indien dit wordt gegeven als adjuvans naast
Actueel
Door: Mona Toet (m.toet@umcutrecht.nl), neonatologie,Wilhelmina Kinderziekenhuis, Universitair Medisch Centrum Utrecht.
NEMO staat voor: ‘Treatment of NEonatal seizures using Medication Off-patent’ en beoogt het ontwikkelen van
nieuwe strategieën voor de behandeling van neonatale convulsies. 1 Dit is het eerste Europese samenwerkingsverband
van neonatologen, kinderneurologen, klinisch neurofysiologen, farmacologen, radiologen en neurowetenschappelijk
onderzoekers, die afkomstig zijn uit verschillende in neonatologie gespecialiseerde centra in
Europa. Voor Nederland neemt het Wilhelmina Kinderziekenhuis deel aan deze studie.
1 Zie voor meer informatie www.nemo-europe.com.
Actueel
fenobarbital bij neonatale convulsies die niet reageren
op de eerste dosis fenobarbital.
De studie zal verricht worden bij voldragen pasgeborenen
die een hypoxisch ischaemische encefalopathie
hebben als gevolg van perinatale asfyxie en daarbij
convulsies hebben ontwikkeld. De inclusie criteria zijn:
de pasgeborenen reageren niet op de gebruikelijke
fenobarbitalbehandeling en er kan binnen 24 uur na de
geboorte begonnen worden met een continue EEGregistratie.
Dit laatste is belangrijk omdat veel neonatale
convulsies subklinisch verlopen. Dat wil zeggen dat de
convulsies niet klinisch zichtbaar zijn, maar wel gedetecteerd
kunnen worden in het EEG. Hiertoe worden
gedurende de eerste 72 uur conventionele EEG’s geregistreerd
met behulp van een speciaal ontwikkelde voor
neonaten geschikte ‘elektrodencap’. Uit het EEG blijkt
naar verwachting de effectiviteit van de behandeling.
Wanneer bumetadine niet binnen twee uur effectief
blijkt, wordt overgeschakeld op de gebruikelijke therapeutica.
Vervolgens worden laboratoriumbepalingen,
waaronder spiegelbepalingen, verricht om te bepalen
hoe bumetadine wordt gemetaboliseerd, hoe goed
het wordt verdragen.
In de toekomst zal geprobeerd worden om met dit
consortium, waar zowel centra uit Ierland, Engeland,
Zweden, Finland, Frankrijk en Nederland aan deel-
nemen, ook studies te verrichten met andere anti-
epileptica voor de behandeling van neonatale convulsies.
Periodiek voor professionals 08 | nr 2 | 2010 3