Create successful ePaper yourself
Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.
Ik zit op Facebook. Tijdens mijn laatste reis door<br />
Zuidoost-Azië werd me regelmatig gevraagd waarom<br />
ik niet op Facebook zat. Meestal zei ik dat ik niet<br />
op zoek was naar een internetdate of ik vertelde<br />
over mijn ervaringen op MySpace. De hoop van de<br />
onafhankelijke Indonesische cinema, Edwin (die<br />
geen achternaam gebruikt), had me overgehaald<br />
om zijn werk op MySpace te bekijken. Na ongeveer<br />
een week kreeg ik zo veel verzoeken van blond<br />
geverfde vrouwen om hun site te bezoeken (wel<br />
eerst je creditcardnummer intypen), dat ik MySpace<br />
maar weer verlaten heb. Maar Facebook is anders,<br />
zei menig jonge filmmaker, en na een paar weken<br />
lijkt dat inderdaad zo te zijn.<br />
Er zijn mensen die in Facebook vijfhonderd vrienden<br />
hebben. Om dat aantal te bereiken moet je er<br />
Albert Hue, Hardesh Seng, Amir Muhammad en Liew Seng-tat<br />
Facebook-vrienden in Maleisië<br />
Rotterdam<br />
chronicles<br />
Notities van programmeur Gertjan Zuilhof onderweg<br />
van het vorige naar het volgende filmfestival van Rotterdam<br />
natuurlijk wel wat tijd in steken. Dus dat zal ik wel<br />
nooit halen. Bovendien vind ik vijftig vrienden al een<br />
astronomisch aantal. In de echte wereld heb ik aan<br />
drie of vier vrienden altijd genoeg gehad.<br />
Puberaal<br />
Facebook zit, zoals alles wat zich op internet<br />
afspeelt, vol puberale flauwekul. Dat zul je moeten<br />
negeren, zoals je dat in het dagelijks leven ook doet.<br />
Maar laat ik direct maar toegeven dat het aardiger<br />
is dan ik dacht. Bij een Thaise of Filippijnse filmmaker<br />
met wie ik wel eens een e-mail uitwisselde, kan<br />
ik nu in het fotoalbum bladeren of kijken met wie hij<br />
allemaal bevriend is. Ik zat nog geen dag in Facebook<br />
of ik had een nieuw en veelbelovend contact<br />
opgedaan in de soms moeizaam communicerende<br />
DANNY LIMFOLLOWING<br />
hoek van het Indonesische korte-filmmaken. Dus<br />
het is nog nuttig ook.<br />
In het Facebook-profiel van Amir Muhammad,<br />
het politieke en humoristische geweten van de<br />
Maleisische cinema, vond ik de foto die bij dit stukje<br />
is geplaatst. Een echte Facebook-foto, want alle<br />
mensen die erop staan zijn inmiddels Facebookvrienden<br />
evenals Danny Lim, de fotograaf. Ik kon ze<br />
dus eenvoudig via Facebook hun commentaar op de<br />
foto vragen.<br />
Hij werd vorig jaar gemaakt tijdens het draaien van<br />
Amirs landelijke en speelse documentaire Village<br />
People Radio Show. Amir zit op de foto vooraan. Hij<br />
draagt een T-shirt van Osians Cinefan, het opmerkelijke<br />
festival van New Delhi. In New Delhi werd<br />
eerder dat jaar zijn The Last Communist vertoond,<br />
ook al een speels gemaakte film, over de rol van het<br />
communistische verzet in de recente geschiedenis<br />
van Maleisië.<br />
Geluidsman Hardesh Seng, met de grootste koptelefoon,<br />
draagt het promotie-T-shirt van The Last<br />
Communist. Het vervolg van deze film, dat ze op de<br />
foto aan het draaien zijn, laat de inmiddels bejaarde<br />
strijders aan het woord, net over de grens met<br />
Thailand. In India vertoonde men later ook deze<br />
film, maar in eigen land zijn beide films verboden.<br />
Terwijl ze hier aan het draaien zijn, weten ze dat ze<br />
de film niet in Maleisië zullen kunnen vertonen. Ze<br />
maken hem toch, in het besef dat hun gesprekspartners<br />
niet het eeuwige leven hebben. Ze zijn<br />
hier in gesprek met de lijfwacht van twee oude leiders.<br />
Iedere ochtend maken ze met z’n drieën een<br />
ommetje door het jungledorp.<br />
Malaysian New Wave<br />
Ik vroeg Amir naar de camera en hij merkte op dat<br />
deze Panasonic DVX102b-camera exact dezelfde<br />
was waarmee Love Conquers All (2006) van Tan<br />
Chui Mui en Flower in the Pocket (2007) van Liew<br />
Seng-tat zijn gedraaid. De Maleisische films dus,<br />
die bevestigden dat er zoiets als een Malaysian New<br />
Wave bestond. Love Conquers All won in een dubbelslag<br />
Pusan en Rotterdam en Flower in the Pocket<br />
maakt zich op om hetzelfde te doen. Pusan werd<br />
al gewonnen en ook in Rotterdam draait hij straks<br />
in competitie. Seng-tat staat overigens rechts op de<br />
foto. Hij schreef mij via Facebook dat hij zich op dat<br />
moment nog moest aanpassen. Hij was later naar<br />
het dorp gekomen. Daardoor had hij ook het bezoek<br />
aan de kapper gemist. De drie anderen, behalve<br />
Hardesh en Amir ook cameraman Albert Hue, hadden<br />
zich in het dorp voor één Maleisische Ringit<br />
(nog geen twintig Eurocent) kort laten knippen. Op<br />
de foto lijken ze daardoor eerder op serieuze boeddhistische<br />
monniken dan rebelse filmmakers die<br />
werken aan een film die zeker gecensureerd zal<br />
worden.<br />
De reden dat deze foto mij zo bevalt, is dat hij het<br />
geheim van het Maleisische filmen bevat. Een klein<br />
aantal vrienden – echte vrienden, geen Facebookvrienden<br />
– maakt met meer overtuiging dan middelen<br />
een hanteerbare en slimme film. Ze doen dat<br />
geconcentreerd, maar totaal ontspannen. Volgens<br />
cameraman Albert overigens ook vanwege het<br />
zwemmen in de rivier en vanwege de Thaise whisky.<br />
Een bejaard guerilladorp als Hof van Eden. Het idyllische<br />
licht noemt fotograaf Danny overigens een<br />
fotografisch foute tegenbelichting, maar iedereen<br />
stond erop en dat telt dan weer zwaarder.<br />
De moord van de eeuw<br />
Honderd jaar geleden gold Evelyn Nesbit als het mooiste meisje ter wereld. Zij vormde het<br />
middelpunt van een sensationele crime passionel. Vijftig jaar later werd haar verhaal verfilmd<br />
als The Girl in the Red Velvet Swing. De window card moest inmiddels wel uitleggen<br />
waarom dat meisje ook al weer zo berucht was. Paul van Yperen<br />
Oorspronkelijk zou The Girl in the Red Velvet<br />
Swing gespeeld worden door Marilyn Monroe,<br />
maar 20th Century Fox verving haar door Joan<br />
Collins. Monroe was een interessante keuze<br />
geweest. Evelyn Nesbit was net als Monroe het<br />
sekssymbool van haar tijd. Op de portretten die<br />
tekenaars, schilders en fotografen van haar maakten<br />
is zij prachtig. Ze trad op in het variété, maar<br />
was financieel afhankelijk van haar minnaars. Al<br />
op haar zestiende werd ze ontmaagd door de dertig<br />
jaar oudere architect Stanford White. Als voorspel<br />
liet hij haar schommelen op een rode, fluwelen<br />
swing in een kamer vol spiegels. Haar latere<br />
echtgenoot, miljonairszoon Harry Thaw (prachtig<br />
neurotisch gespeeld door Farley Granger) werd zo<br />
jaloers van dit verhaal dat hij White doodschoot.<br />
Moord, seks en bekende namen leken ingrediënten<br />
voor een succesfilm, maar 20th Century<br />
Fox twijfelde of ‘de moord van de eeuw’ bij het<br />
bioscooppubliek nog leefde. De window card<br />
illustreert daarom Nesbits jeugdzondes met drie<br />
melodramatische beelden. Dit soort kaarten werd<br />
op zwaarder papier gedrukt dan posters en hing<br />
achter ramen van winkels en cafés. In ruil voor het<br />
ophangen kreeg de winkelier vrijkaartjes voor de<br />
film. Op de bovenrand konden de bioscoopnaam<br />
en data gedrukt worden. Op de window card van<br />
The Girl in the Red Velvet Swing ontbreekt deze<br />
rand. Wel staat rechtsboven een Nederlands keuringsstempel.<br />
Let ook op de typografie. De titel lijkt op een<br />
extra breed filmdoek. Klein tussen de tite lletters<br />
schommelt Joan Collins. Haar blote benen zwaaien<br />
het ‘filmdoek’ uit. Aan het eind van de film zit<br />
Evelyn Nesbit – door iedereen gebruikt en in de<br />
steek gelaten – opnieuw op een schommel. Uit<br />
geldgebrek moet zij een joelend theaterpubliek<br />
onder haar rokken laten kijken. Een ironisch en<br />
pikzwart einde. Jammer dat Marilyn Monroe deze<br />
geëxploiteerde voorganger niet mocht spelen.<br />
The Girl in the Red Velvet Swing Verenigde Staten 1955 regie Richard<br />
Fleischer ontwerp onbekend, Verenigde Staten 1955 afmetingen 56 x<br />
71 cm uitgever 20th Century Fox collectie Filmmuseum<br />
6 <strong>Skrien</strong> februari/maart 2008 februari/maart 2008 <strong>Skrien</strong> 7
Change language